Het GEDICHT
In de schaduw van
verjaagd iwater....
[Jsdam veroorzaakte in 1760 een
ernstige doorbraak te Bergstolp
Qude Tonge kentJ <fjp tragiek van de
de redding
mm
Standen in
Afdeling Gouda
OVERVAL OP EEN NEDERLANDS
DAGRLAD TE SOERABAJA
Waterrampen tussen IJssel en Lek (4)
t,..r
tt5jaï
J »\V« m> v* «M
€<rf&r>
Gehele Krimpenerwaard liep onder, water
stond ruim twee meter hoog
Us vormde een
enorme barrière
Goudse spetters
Bezoek
van de week
De Uitverkorene
Loop der bevolking
Onze bioscopen
„Timothëus" vierde
25-jarig bestaan
F I
Portret van de Koningin verbrand
Autoriteiten waren
gewaarschuwd
Bezoek uit Pakistan
Tegel voor New York
Kamerlid stelt vragen
aan minister Staf
Flakkee wil zich
beveiligen
Omroepverenigingen
wonnen proces over
programmabladen
Perón gaat „zuiveren"
Triomf van het
Residentieorkest te Parijs
4
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
ZATERDAG 18 APRIL 19SÏ
1 MR ft»
tf'yr
8*4' éfittimL*
t.mt*
„»«f- 1* 4'
Ai Üfrt/ (lf/< AStrtty
*4<SAt«* Ü.48IÖW<3 te
IN HET JAAR 1747 begon de uitgave van de „Nederlandsche Jaerboeken inhou-
dende een verhael van de merkwaerdlggte geschiedenissen die voorgevallen
zijn binnen den omtrek der Vereenigde Provintiën. Deze Jaerboeken, waarvan
elke maand een aflevering verscheen, bevatten „eene aeneenschakeflng van be
richten omtrent lof- en doemenswaerdige bedrijven". Deze berichten strekten
„natuurlijk tot niet anders, dan om, door het verhael van daden, die nuttig zijn
voor het algemeene welzijn, en zuiken, die hetzelve storen of deszelfs loop
Étuiten, naeijver te verwekken en eere te boezemen in de Landzaten, en hen te
bewegen, in alle bijzondere betrekkingen, die zij tot het Gemeenebest hebben
enz."
Het 14e deel van deze Jaerboeken behandelende het tijdvak 1 Januari1 Juli
1760, de gedrukte „Resolutien van de Heeren Staten van Holland en Westvries
land in haar Edele Groèt Mog. Vergadering genoomen in den jaare 1760" en de
aantekeningen uit verschillende archieven van wijlen de heer P. van Balen,
secretaris van de Oudheidkundige Kring „Die Goude" bevatten ruimschoots ge
gevens om het verloop van de ramp, die in het begin van het jaar 1760 over de
Krimpener- en Lopikerwaarden kwam, te beschrijven.
tot 69 duim (168 m) boven „Klokkenslag".
De bekistingen aldaar gemaakt begonnen
„te wijken en uit te barsten". In de Koe
straat eri onder de Bergambachtse Poort
welde het water uit de grond op. Er werd
een tweede kisting gemaakt en de plaatsen
waar het water opwelde werden met een
dikke laag klei bedekt, een middel dat niet
vgel hielp.
Gelukkig begon de ijsdam tussen Berg-
stoep en Krimpen, door de aanhoudende dooi
op 30 Januari enigszins los te raken. Het
water in de Lek zakte daardoor een weinig.
Het ijs. dat zich in de doorbraak had vast
gezet, raakte los en werd door de krachtige
stroom met geweld de Krimpenerwaard in
gedreven. De dijkbreuk was toen ongeveer
30 roeden (113 mj wijd. Hierdoor was de
stad Schoonhoven van de zijde van de Lek
buiten gevaar.
Anders wu het in de Krimpenerwaard.
Het water steeg daar. De opkistingen van
de Westvlisterdijk liepen over of spoelen
weg, zodat de Lopikerwaard ook Inundeerde.
Schoonhoven lag als een eiland in het wa
ter.
Lekkerkerk bedreigd
De te Lekkerkerk gevestigde correspon
dent gaf een uitvoerig verslag van de ge-'
spannen toestand aldaar. Hij vertelt: ,,'t
Was op Dingsdag, den 28en Januarij dezes
jaers, en dus omtrent driemaal vier en twin
tig uuren na het doorbreken van den Lek-
kendijk bij Bergstoep, dat de In- en Opgeze
tenen van den Ambachte van Lekkerkerk
in 't gemeen, en die van dit dorp in 't bij
zonder, voor eene verwoesting, tot hun ge
heel bederf, vreesden. Dit dorp legt langs
de Rivier de Lek, en staen, op de Dijkstraet
aldaer, de Huizen van het Dorp doorgaans
aen den binnenkant, bij gissinge meer dan
tweehonderd Roeden (760 m) lang. 's Nachts
tusschen den 21 en 22 hadden de Heemra
den van Lekkerkerk zich reeds op den Dijk
begeven, met hunne Geschierde Mannen (het
doen zo genoemde dijkleger) en post gevat in
den Polder den Hoek gelegen beoosten het
Dorp Lekkerkerk, alzoo het Water, door de
sterke aanpersing van het ijs, reeds op vele
plaetsen op en vervolgens met den Dijk ge
meen stond, om hetzelve voor de opgewerkte
Kistingen te keeren, en de Krimpenerwaard
voor'Dijkbreuken te bewaren."
Hij vertelt dan verder, dat er op Dinsdag
29 Januari morgens 10 uur nog geen ge
vaar voor overlopen van de dijk was. In de
Lek was het ijs in beweging. Het zette zich
tussen de woning Lekzicht ten westen van
Lekkerkerk tot beneden Krimpen opnieuw
vast. De doorbraak bij Bergstoep was doqr
het ijs verstopt, zodat het water in de Lek
opnieuw steeg en voor het dorp Lekker
kerk een onrustbarende hoogte verkreeg.
Om 1 uur stond het reeds gelijk met de
Dijkstraat, die met dikke ijsschotsen be
dekt werd. De inwoners van Lekkerkerk
hadden hunne huisdeuren en de poorten en
gangen tussen de huizen met vloedplanken
opgekist. De drie dorpstoepen waren dicht
gemaakt met planken, horden, takkebossen,
riet, koemest en hooi.
De redactie van de Jaarboeken had in
verschillende plaatsen correspondenten, die
van de plaatselijke voorvallen uitvoerige
verslagen gaven.
De correspondent uit Schoonhoven meldde
31 Januari 1760 het volgende:
j „Nadat wij alhier sedert het laetste Dooi-
weder en den daeropvolgenden strengen
Vorst, eene vrij hooge Rivier hebben ge
houden, waer over velen zich grootelijks
bekommerden, alzoo het altoos gevaerlijk
geoordeeld word dat de Rivieren met hoog
Wqtea toevriezen. hebben wij ondervonden,
dat de^pgevatte vrees niet ijdel is geweest."
Hij vertélt verder, dat 25 Januari de dooi
inviel Om half twee in de namiddag raak
te het ijs in de Lek los en ging kruien. De
sterke stroom schoof de ijsschotsen over
elkaar. Er vormde zich van even boven
Klein-Ammers tot aan Krimpen over een
afstand van twee en een half uur lopens
een ijsdam. Het van boven afvloeiende wa
ter werd daardoor gestuit, 's Nachts om
half twaalf stond het water te Schoonhoven
66 duimen (1.60 m) boven het „Klokken
slag" het peil waarop vroeger het dijk
leger opgeroepen werd en gelijk met de
Kruin van de dijk. Men kreeg al spoedig be
richt, dat de dijk te Ammerstol bij de Boeg-
etoep begon te zinken en het dorp gevaar
liep geheel weggespoeld te worden.
Op deze tijding sloeg de Garnizoenscom
mandant van Schoonhoven, op verzoek van
de stadsmagistraet. die door Dijkgraaf en
Hoogheemraden van het gevaar verwittigd
was, alarm. Er werd een 50-tal arbeiders
bijeengebracht, die voorzien van gereed
schappen uit de Landsmagazijnen naar Am
merstol togen om daar hulp te verlenen.
Daar was men met behulp van de gehele be
volking het gevaar te boven gekomen. On
der leiding van de Schout Pieter Smits had
men de dijk opgekist.
De dijk bezwijkt
De ijsdanThad zich echter weer In bewe
ging gezet magr was spoedig daarna nabij
Bergstoep weer vastgeraakt, met het ge
volg dat de dijk daar begon over te lopen
„"Wes aldaer, op dien tijd, Volk bij de hand
geweest, zoo als de nood eischte, waerschijn-
fijk' was de Dijk aldger ook behouden ge-
jdtven."
Dit was nu niet zo. Het overlopende wa-
^er-maakte geulen dwars door de dijkkruin.
Ben volledige dijkdoorbraak was het gevolg
daarvan. Dit gebeurde om vijf uur. 's Mor
gens om zes uur (26 Januari) kreeg men te
Schoonhoven bericht daarvan. Onmiddellijk
na ontvangst van dat bericht werden de
klokken geluid om de „Landlieden te waer-
echouwen dat zij zich met hunne goederen,
zoo goed. als mogelijk was padden te ber
gen De gehele Krimpenerwaard liep onder
water. Het water stroomde tot tegen de W -
Vlisterdijk. De bevolking vluchtte met pak
eh zak en vee naar de dijken en ook naar
Gouda en Oudewater. Ondertussen was het
water in de Lek gevallen, zodat er althans
te Schoonhoven en Ammerstol geen gevaar
voor dijkdoorbraak meer bestond.
Je Bergstoep was de dijk op twee plaat
sen met een stuk dijk van plm. 8 m lengte
daartussen doorgebroken. De gaten, die
«Ven beneden de Bergse stoep (Dijklaan)
ten oosten van het Speelhuisje van de heer
Van Bergambacht lagen, hadden een wijdte
14 en 7 roeden (53 en 26 m).
Om het gebied van de overstroming te
beperken besloten Dijkgraaf en Hoogheem
raden van de Lopikerwaard de West-Vlister-
dijk op te kisten. Dit werk werd door 350
fnannen met behulp van palen, planken,
klei en mest, binnen twee dagen voltooid.
Men hoopte daarmee de Lopikerwaard droog
je kunnen houden. Deze hoop vervloog spoe
dig.
Ijsmassa dichtte het gat
Jnmiddéls had zich tussen Vreeswijk en
jaarsveld een tweede ijsdam vastgezet, die
.-achter op 29 Januari weer losschoot. Het ijs
dreef naar Bergatoep waar het stuitte op de
Usdam aldaar en door de sterke stroom door
dé. dijkbreuk de Krimpenerwaard werd In
gestuwd De Ijsmassa was echter zo groot,
dat het dijkgat gestopt werd. Het stuk dijk
(8 m lang), dat was blijven zitten, werd weg-
"fesbhoven. Het instromen van het water
hield dus enige tijd op. Maar .daardoor steeg
het water in de Lek te Schoonhoven weer
Rotting kwam er aan te pas
Het water atond ll/« voet (0.47 m) op de
dijk. ledereen deed zijn best om de nood-
waterkeringen, die veel van het stoten van
de ijsschotsen te lijden hadden, in atand te
houden. Plotseling ging het gerucht, dat de
dijk bij de Korenmolen nabij Krimpen,
dreigde te bezwijken, doordat aldaar niet
voldoende mannen waren om de dijk op te
kisten. De bewoners van Lekkerkerk hadden
handen vol werk en konden dus niet te "hulp
snellen.
Gelukkig had men te Krimpen a.d. Lek
het gevaar bemerkt. De Schout-secretaris
van dat dorp begaf zich met zijn mannen
naar de bedreigde plek, die buiten zijn am
bacht gelegen was. - Dit was een bijzonder
geval! Hem was echter tevoren door de
„Heeren van het Dijk-Kollege" verzocht om
als het nodig was met zijn „Manschap" naar
Lekkerkerk te gaan. Hij toog er met 25 man
nen heen en wist, hoewel het water reeds
een half voet hoog over de dijk stroomde,
een ongeveer 70 roeden (260 m) lange op-
kisting te maken, die op sommige plaatsen
twee voet (0.63 m) hoog water en ijs keer
de. Door het water wadende en te paard
heen en weer rijdende gaf de Schout zijn
bevelen.
„De Dorpelingen van Lekkerkerk en de
aengelegen polders die als deels onder
water stonden voldeden in dezen arbeid
ook loffelijk hun plicht."
Ook de Ball li uw en Schout mr S Boo-
gaerd en de Notaris en Procureur P. Ver-
de Krimpenerwaard. De doorbraak is op
gemeten en getekend door AriJ Kutfck,
dtjkbaas en K. Vaandrager, timmerman.
(Inventaris Alg. Rijksarchief te
's Gravenhage.
hoef staken hun handen uit de mouwen om
de kistingen, vooral die bij de „Oparellen"
de opritten of stoepen te behouden.
Maar er waren toch enkele personen die
zich aan het werk onttrokken, en „op het
kerkhof met de handen over elkander ln
den avond staehde te praten". De Notaris
wist raad met deze mannen. Hij voorzag ze
van laarzen en met den rotting noodzaekte
(hij ze) om hunnen pligt als loontrekkende
personen, te verrichten."
De Stoep bij het Rechthuis van Lekker
kerk werd door „den Zoon van den School
meester, en andere Brave Burgeren" behou
den.
Bevolking in hutten
op de dijk
De Schoonhovense briefschrijver gaf op
29 Februari, dus een maand na de door
braak, weer een verslag van de toestand. Hij
berichtte, dat de ijsdam „losgebroken en
schielijk geheel uit het gezigt geraekt" was,
waardoor het water in de Lek aanmerkelijk
was gevallen. Op 11 Februari stond de Krim
penerwaard echter hoog onder water; te
Krimpen a.d. IJssel 9 voet (2.82 m), te
Ouderkerk 8 voet (2.51 m), te Lekkerkerk
7'/i voet (2.35 m) te Berkenwoude 8 voet en
te Bergambacht 7 voet (2.20 m).
„Hier door zijn de Menschen. die met
hunne Beesten het nog op steigeringen
(vloedzolders) in hunne Huizen meenden te
zullen kunnen houden, genoodzaekt gewor
den, zoo naer deze stad (Schoonhoven) als
naer andere hoog gelegen plaetsen, de vlugt
te nemen. Langs de Dijken van de Krim
pener Waerd, van Ammerstol. Berg Am
bacht, Lekkerkerk, Krimpen op de Lek
en op den IJssel, tot Ouwerkerk toe,
telde men honderd-zeven-en-zestig (167)
Hutten van Riet opgeslagen, waer in de
arme Landlieden, uit het middelste gedeel
te van den Waerd en zulke plaetsen, daer
zij in Huis het niet hduden konden, gevlugt,
hun tegenwoordig armelijk verblijf vinden;
't welk deerniswaerdig is om te aenschou-
wen"
Voor de behoeftigen zorgde het Stadsbe
stuur van Schoonhoven, dat dagelijks de no
dige levensbehoeften met schuiten deed toe
voeren.
Op 12 Februari was de doorbraak te Berg
stoep nauwkeurig opgemeten. Het gat was
25 roeden (94 m) wijd, de Wiel 20 (7.6 m) tot
60 voet (plm. 19 m) diep. Ter plaatse van de
voet van de dijk was een drempel blijven
zitten. Dagr was de diepte minder nl. 14 voet
(4.40 m), dank zij de enige jaren tevoren uit
gevoerde bestortingen met IJsselsteenpuin.
Op 13 Februari stak er een storm op die
tot de 16e duurde. Deze bracht een verwoes
ting teweeg. „Huizen en Schuren zijn daer-
door geheel en al weggespoeldj waer van
men de Kappen en Daken wijd en zijd langs
den Vloed zag drijven; de Muren werden op
verscheidene plaetsen neergeslagen, terwijl
de Gebindten en Gebouwen staen bleven;
en de Landlieden, die het op Zolders of
hooge Plaetsen, in of nabij hunne Huizen
nog gewaegt hadden te blijven, moesten
toch nog vluchten met behulp van de talrijke
pramen en schuiten die de waterplas opge
zonden waren."
D. L. DE JONG
Toen ik thuis kwam. had ik geen plaats
aan de kapstok. Boven op lap een rij da
meshoedjes in diverse staten van vormge-
vinp en daaronder hinp een rij bont,
plastic en wol in allerlei geuren. Mevrouw,
Tergouw had damesbezoek en dus was het
geboden om tot onopvallende infiltratie
over te gaan. Het valt niet mee om dan Je
eigen vertrogwde huiskamer binnen te
paan. Je voelt Je net als een zichtzcndinp
monster zonder waarde.
Enfin, ik kwam d'r in, want per slot
van rekening is het toch mU« huiskamer.
Moest even kuchen, want te merkten
me niet eens op.
„O", zei mevrouw Tergouw, en ze wou
eigenlijk zeggen: gunst, dat is waar ook,
htf bestaat ook nog.
Handen geven verliep goed, want daar
ben ik thuis in, maar in mtyn stoel zat een
mevrouw. Ze had een pezicht of ze nietz
anders deed dan veto's uitspreken: naast
haar zat een dikke mevrouw, die een
nieuwe permanent had; daarnaast zat een
magere, die had zich opgetuigd als een
kerstboom, ze blonk en rinkelde aan alle
kanten; daarnaast zat iemand, peen slag
room astublieft; daarnaast zat weer ten
magere, maar die was mager van huis uit,
daarnaast zat een dame, die niet geverfd
was, en daarnaast zat een Juffrouw met
een ladder in d'r kous. Ik moest maar op
een pewone recht-op-stoel zitten, en dat is
peen houding voor een man.
Moet je theeT" vroeg mevrouw Ter-
gouw.
„Dan moet Je 't zelf inschenken", zei die
ene mapere bezoekster en daar moesten ze
erg om lachen.
Nou, ik kreeg thee tn toen bestond ik
verder niet meer. Maar een man heeft ook
eergevoel en je hoeft per slot van rekening
geen kwartier lang tegen een andermans
gesprek te zitten leunen. Dus zou ik eens
wat paan zeggen, maar die dikke was me
voor.
„Leuke das heb je aan", zei ze, „kleurt
zo aardig bij je pak". Ze keken allemaal
en die das kleurt helemaal niet b(j m'n
pak, het is een afschuwelijk soort das. maar
'k heb niet anders en allemaal zeiden ze: hè,
leuk, zo'n das. net of ze tegen een kind
bezig waren: zeg eens wat tegen hem, 't is
zo sneu en anders bepint hij te huilen.
'k Was net van plan om tegen die dikke
te zeggen-
„Leuke etagère van kinnen hebt u daar
hangen. Passen zo aardig bi) de architec
tuur van uw hoofd", maar mevrouw Ter
gouw kéék. En toen zweeg ik en zei:
„De gemeenteraad
Ze beponnen over de schoonmaak «n
daar zat ik met m'n gemeenteraad.
Na een kwartier zei ik:
„Gemeentewerken
Maar ze hadden het net over dokters.
Na weer een kwartier zei ik:
„Dat koolaspad, je weet wel
Ze maakten net een afspraak om samen
ïar de Huishoudbeurs te gaan.
Toen heb ik nog één poging gewaagd. Ik
wiste het zweet uit de binnenkant van m'n
boordje. En toen zei ik:
„De bewoners van de Burgvliet
Ze stonden op en namen afscheid. Ze
gaven me allemaal een hand.
Mevrouw Tergouw kwam weer binnen.
„Wat wou jij toch met een koolaspad!"
vroeg ze.
„O. niks", zei ik.
„Nou", zei ze. „zeur d'r dan niet over".
„Nee", zei ik. „niet over zeuren. Eens
komt het wel klaar".
JAN TERGOUW.
(Advertentie)
Voor modern» MAATKLEDING
Kleermakerij H. KOLSTER
EERSTE KADE 59, TELEFOON 4969
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Hendrik, z. van H. Hardeman en
M. Piket, Prins Hendrikstraat 35; Johannes,
z van C. J. de Bruin en J. Faas, Zuidelijke
Derde Kade 3; Leonardus Johannes Maria,
z. van A. A. de Knegt en G. M. W. Massar.
Muilenpoort 11.
Ondertrouwd: A. M. de Graauw en C. van
der Tuijn; W. M de Gruijl en A Metse'aari
W. H. van der Maat en K. A. Klaverveld;
J. H. Deeaing en C. J. M. H. Kengen; P H
Hogervorst en C. Bijkerk; J. J. A. de Boei
en L. de Graaf; T. van Bueren en M. Spie
renburg.
Overleden: Helena Cornelia Rietveld, geh.
met J. P. de Kletjn, 58 Jaar.
Puzzle-winnaars
Een dikke stapel oplossingen was het re
sultaat van het naarstig puzzlen, dat de
lezers van de Goudsche Courant deie
week hebben gedaan, 't Was een kruls-
woordpuzzle, die weer velen prettig heeft
beziggehouden. De prijswinnaars zijn:
Prijs van 5.—: Lakerveld, Burgemeester
Gaarlandtsingel 49 te Gouda;
Prijzen van f 2.50: J. v. d. Starre, 'a Gra-
venbroekseweg F 75 te Reeuwijk en H. J.
Verblauw, Goudkade 2 te Gouda.
De prijzen kunnen aan ons bureau wor
den afgehaald of worden op verzoek toe
gezonden.
"^"ELE GEDICHTEN VAN ANTHONIE DONKER hebben een enigszins bespiegelend
karakter; ook met „De Uitverkorene" is dat het geval. Zozeer zelfs, dat de aanvangs
regels, waarin een waarneming onder woorden wordt gebracht, zich ogenschijnlijk slecht
laten verbinden met de rest van het gedicht waarin de overpeinzing hoofdzaak la.
Bij npder inzien echter blijken de twee eerste regels een uitstekend gevonden inleiding.
Later Immers zal gesproken worden over het g-eluk, dat gedefinieerd zal worden als: „een
koele vrede waar de ziel in zweeft". Doch van het begin af zal het duidelijk moeten
zijn, dat deze koele vrede niet iets abstracts of denkbeeldigs is, maar een eigen ervaring
van de dichter. Vandaar de inzet;
„Vanmorgen was het gras wper hoger en
Het fijne vlierblad groener na den regen".
In dat „weer" ie namelijk de dankbaarheid waarneembaar van de man, die de kleine
dingen die er zijn voor iedereen, als een geschenk ondergaan kan.
Daar ligt immers het geluk, maar te veroveren Is het niet. Eerder zou men kunnen
zeggen, aldus de dichter, dat men er veel voor verloren moet hebben; alle grote verlangens
en wensen die nog op het eigen heil gericht zijn. Dan pas kan men onbekommerd zijn
en de dingen in vrede nemen zoals ze komen. In die gelatenheid ligt de kans om „even
zuiver te bloeien als de blauwe gentiaan".
Vanmorgen was het gras weer hoger en
Het fijne vlierblad groener na den regen.
Geluk is onbestemd, niet te veroovren,
IJler dan licht, lichter dan voorjqqrtregen:
Het is, als men haast alles heeft verloren.
Een koele vrede waar de ziel in zweeft.
Wie onbekommerd werd, wordt uitverkoren.
Hij wandelt in het morpenlicht en leeft.
En denkt: God heeft aan mij toch niet misdreven.
Hij laat zijn rijkdom bloeien en vergaan,
En hij gaf eik een kleine kam om even
Zuiver te bloeien als de blauwe gentiaan.
Predikbeurten voor Zondag
Ned. Herv. Gemeente: Jlnt Janskerk
(Achter de Kerk) 9 en 10.K) uur ds H. M.
Cnossen (10.30 uur jeugddienst); 5 uur ds H
v. d. Akker. Westerkerk (Emmastraat 33)
10 uur dr Gerh. Huls; 5 uur ds J. J. Koning
Kinderkerk (gebouw Calvijn, Turfmarkt 142)
10 uur de heer J. Kanis
Ver. van Vrijz. Ned. Hervormden (Peper
straat 128) 10.30 uur ds J. van Rossum,
Emmen.
Remonttr. Geref. Gemeente (Keizerstr. 2)
10.30 uur ds H. J. de Wijs.
Evang. Lutherse Kerk (Gouwe 134) 10 uur
ds W. F. Schroder
Ond-Kath. Kerk (Gouwe 107) 10 uur Ponti
ficale Hoogmis (toediening H. Vormsel), 5 u.
Plechtige Veepers. Dinsdag 9 uur, Woensdag
7.45 en Donderdag 9 uur H. Mis.
Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 6 uur ds
K. S. G. Zijlstra te Rotterdam.
Geref. Kerk ert. 31 (Turfmarkt 34a) 9.45 en
4.30 uur leeedienst.
Geref. Gemeente (Stationsplein 15) 10 en
5 uur dr C. Steenblok.
Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 10 en 5 uur
ds L. Moor Jzn, Opperdoes.
Nederd. Geref. Gemeente (Turfmarkt 23,
achter) 9.30 en 4.30 uur ds Joh. v. Weizen.
Woensdag 7.30 uur (in Vrije Evang. Gem.)
gedachtenisrede ds Joh. van Weizen.
Vrije Evahg. Gemeente (Turfmarkt 23) 10
en 5 uur ds J. I. van Wijck. Zaterdagavond
7.30 uur bidstond.
Vrije Geref. Gemeente (Zeugstraat 38) 10 u.
ds H. J. Grisnigt.
Leger des Hells (Turfmarkt 111) 10 uur
heiliglngsdienst, 6.45 uur openluchtsamen
komst op de Markt, 7.30 uur vërlosaings-
aamenkomst, leiders majoor en mevr. S.
Barteling.
Kerk van Jezus Christus van de Heiligen
der Laatste Dagen (Spieringstraat 49) 5 uur
dienst.
Goudse Stadsevangelisatie (Spieringstr. 2a)
10.30 en 7.30 uur de heer W. F. Klooi.
Ingekomen: J. S. Stroo van Hilversum
naar IJssellaan 167 b; L. M. Grendel van
Amsterdam naar Lange Tiendeweg 9. W. C.
Breethoff (2 pers.), van Haarlem naar Wes
terkade 44; T. A. Zwambach van Schiedam
naar Prins Hendrikstraat 92; S- d. Ouden—
Tettelaar van Schiedam naar Boelekade
251; B. Perridon (2 pers.) van Waddinxveen
naar Peperstraat 102; J. Bos (2 pers.), van
Centraal Bevolkings Register naar Kleiweg
9; R. ter Heide van Meppel naar Oosthaven
67; C. G- Okkerse (3 pers.), van Reeuwijk
naar Lethmaetstraat 23; A. v. Lit van Er-
melo naar Koekoekstraat 27; H. Ballering
van Reeuwijk naar Rhijnvia Feithstraat 23;
M. Kooij—v. Erkel van Reeuwijk naar Ko
ningin Wilhelminaweg 251; C. A. Teekena
van Hoogeveen naar Burgemeester Martens,
straat 9; C. d. Wit van Woerden naar Uiver-
plein 5; T. A. Kemp van Reeuwijk naar
Coornhertstraat 24; P. C. Berkhout van IJs-
selstein naar Graaf Florisweg 77; G. J. v.
Hameren van Rotterdam naar Graaf Floris
weg 77; A. F. M. Ch. IJsselmuiden van
Heemstede naar Graaf Florisweg 77; W.
Sibbes van Indonesië naar Jan Luykenstraat
14; J. A. Bodar van Oldenzaal naar Konin
gin Wilhelminaweg 169; M. A. A. Frison—
d. Vetten (5 pers v. Rotterdam naar Rhijn
via Feithstraat 22; A. v. Strien (10 pers.),
van Raamsdonk naar Turfmarkt 8; A. v.
Leeuwen van Rotterdam naer Wederik
plantsoen 20.
Vertrokken; J. J. Zoet van Burgvlietkade
58 naar Harderwijk. Leuvenumseweg 6;
Mulder van Constantijn Huygensstraat 5
naar Delft, Laan van Altena 33; R. H. v.
Gameren van Hoogstraat 17 naar Rotterdam,
Zoomstraat 136; T- Hoenders (2 pers.), van
Prins Hendrikstraat 96 naar Utrecht, Wcerd*
singel O.Z. 27; P. J. J. v. H««lt (3 per».), van
Goejanverwelledijk 15 naar Utrecht, Troel,
riralaan 11; H. Bakker van Karnemelksloot
114 naar Idaarderadeel, R 96; F. Heijboer
van Katteneingel 92 naar Ede (Gld.),
Nieuweweg 42; C. J. Tak van IJssellaan 137
naar Bussum. Huizerweg 43; G. v. d. Ham
(4 pers.), van Vlamingstraat 17 naar Canada;
C. A. Bennis (6 pers.) van Achter de Boomp
jes 23 naar Woerden, Meeuwenlaan 20, P.
Vonk van Vierde Kade 85 naar Den Haag,
Weteringplein 8; M. H. van Es van Jacob
van Lennepkade 13 naar Rotterdam, Mathe-
neseerdijk 217 a; M. v. Meuwen van Onder
de Boompjes 57 naar Rotterdam. Strevels-
weg 72 b; J. A. Brenkman van De la Rey-
laan 11 naar Eindhoven, Willem de Zwij
gerstraat 52; J. C. v. Dam van Westerkade 1
naar Nieuw-Zeeland; A. Versluijs van IJs
sellaan 72 naar Moordrecht, Dorpsstraat 44;
J. Doeland (2 pers.), v. Willem Tombergstr.
12 naar Wassenaar. Kerkehout 13; J. de
Booij (2 pers. ).van Sophiastr. 11 naar Arn
hem, Heuvelink 30
(Advertentie)
H. MULLER, Tandarts
Blekerssingel 20, Telefoon 2383,
is alleen voor dringende spoedgevallen des
Zondags te consulteren vóór 9 uur.
Export in blond
Reiinie-Bioaooop. Het ls meestal m»t dit
soort films zo: men kielt een zwaar gela
den titel en dan is het halve werk alweer
gedaan. Die titel doet het hem wel. Met -het
gevolg, dat men na afloop van de voorstel
ling het gevoel krijgt lichtelijk bij de neus
genomen te zijn. In dit geval is die titel
nog fout bovendien: het moet zijn export
van blond of handel in blond. Voor de rest
steekt de film boven al haar soortgenoten uit.
Er zijn er vele van. Dertig jaar geleden
voerde men al blond uit en ook naar Rio.
De smaak van de Zuid-Amerikanen schijnt
op dit punt nogal standvastig te zijn. Doch
in deze film wordt veel beter gespeeld. Er
zijn een paar goede vaklui aan het werk ge
weest. De earners komt zelfs zo nu ®n dan
tot verrassende dingen. Het verhaal heeft
een paar zwakke plekken, maar er zit
spanning in en de regie heeft voor tempo
gezorgd. Hier en daar is het wat melo-dra-
matlsch, maar dat hoort er zo bij Het gaat
over een modekoning Gotla. die zich behal
ve met de mode ook nog bemoeit met een
danspaleis in Rio de Janeiro. Hij is het be
kende type ven de man met het dubbele le
ven. Op zekere dag krijgt hij ruzie met een
man van zeer wankele reputatie, die zijn
wraak wel bijzonder doortrapt ensceneert.
De ontknoping is in Rio en voor liefheb-
veel
vai
eti
inhoud van het dënspaleis niet
meer heel.
Sin ginin the rain
Thalia theater. Een film, die aan alle
eisen voldoet, die men aan een goede show-
fllm mag stellen Sprankelende muziek,
leuke songs, prachtige balletten, dansen ln
tal van genres en kostelijke scènes aaneen
geregen door een pittig verhaal. Bovendien
heeft de film vaarti terwijl men, dank zij
de vele geestige vondsten van de ene ver
rassing in de ander» valt en door de vele
komische noten herhaaldelijk moet lachen.
De kern van het verhaal ls een spotternij
met de moellijkhedeh, die men in de itu-
dlo's tegen kwam tijdens de overgang van
de stomme naar de sprekende film, omstreeks
1925. Te dien opzichte is aan de rolprent
een enigszins onthullend karékter gegeven.
Drie van de vier, die het verhaal eigenlijk
dragen: Gene Kelly, Dohald O'Connor en
Debbie Reynolds, demonstreren een bewon
derenswaardige veelzijdijlheid. Zij verbazen
niet alleen door uitstekend spel, maar tonen
tevens op 't gebied van zang-en dans en als
komieken, bijzondere kwaliteiten. Jean Ha
gen. de vierde, acteert eveneens opvallend
goed. Singin' In the rain is onder de films
als champagne onder de wijnen, ook pare
lend. bruisend en vooral opwekkend.
Vink sprak
redikant. ;h
it 1 Timo-
ge leven".
De herv. jongelingsver. op Geref. grondjr
«lag ..Timothevis" hield .6 gisteravocflf
in het Veemarktrestaurant haan jaarvergil
dering. welke een bijzonder kyafcter droeg
door de viering van het 25-Iarig bestap ,j
van deze vereniging. Al dezaj jaren is et
veel werk. meestal in stilte, jfoals ouder
ling Vink namens de Kerkeraad sprekende,
opmerkte, verricht.
In gelijke zin ais ouderling
ook ds G. Boer. Ned. Herv.
zijn openingswoord als vor
aanleiding van de woorden
theiis 6 „Grijpt naar het eet)
Zoals Timotheüs, de geestelijke zoon
Paulus, geroepen en gegreper) werd door
het Woord van God. zo is het ook voor ons
nodig niet alleen in de consciëntie, maar
ook in het hart gegrepen te worden door
Gods Woord, aldus ds Boer. Het is een
vermanend woord om ons tft richten op
God. opdat we niet aan een geestelijke
verstikking ten onder gaan. Ons gehele
wezen dient Gode gewijd te zijn.
Het programma gaf in bonte verschei
denheid een uitvoerige blik op het vereni
gingsleven
Zo hield Kees Baas een godegen Bijbel
referaat over de Hebreeënbrief en werd
een vrij onderwerp van Jo Jannes, die door
ziekte verhinderd was. voorgedragen over
de Nederlandse Geloofsbelijdenis, waarbij
uit de 37 artikelen artikel 13 extra onder
de loupe werd genomen, handelend over
de Voorzienigheid Gods.
Het ernstige deel vóór de pauze werd ge-
impleteerd door declamatie door de heer
J. in 'tVeld, voorzitter der vereniging en
Aart de Bruin, alsmede koorzang onder
leiding van de heer A. C. Boot.
In het gedeelte na de pauze, dat een
feestelijk karakter droeg en onder leiding
stond van dr Gerh. Huls, Ned. Herv. pre
dikant, passeerde de gebeurtenissen van de
afgelopen 25 jaar nog eens dc revue, waar
bij één van de medeoprichters, de heer
R. M. Teeuwen. nog het een en ander ver
telde, terwijl voorts een spraakwaterval de
gezelligheid verhoogde.
Vele geestverwante organisaties en per
sonen gaven door intekening in het felici-
tatleregister blijk van hun meeleven.
Woerden J
Gouda 4
D.O.N.K. 2
V.E.P. 2
Waddinxveen
Gouderak 2
O.N.A. 4
Bodegraven 2
Schoonhoven
U.N.I.O. 2
E.S.T.O.
Nieuwkoop
Haastrecht 2
Gouda S
N.S.V.
G.D.8.
V.C
O.S.V. S
V.E.P 2
Olympia 4
O.N.A. I
Reserve le klasse
12 10 2 0 22 33—12 J.B3
II I 2 2 18 4>~r31 1.46
14 I 2 I 20 47—25 1.43
11 6 2 3 14 22—17 1.27
2 13 4 2 I 11 24—0.R5
11 3 3 3 S 20—23 0.82
13 6 0 7 10* 32-29 0.77
12 2 2 6 18—33 0 50
2 11 2 1 I 3 8-31 0 45
14 3 0 U 22—52 0.43
Ze Klasse A:
13 9 4 0 22 40-10 1.69
14 10 2 1 23 56- 8 1.64
12 6 5 1 17 44—23 1 42
14 I 3 3 19 42-23 1.36
14 7 I 4 17 44—37 1.21
13 I 2 8 14 29—31 1 07
14 5 2 7 12 32—40 0.86
11 2 1 8 I 23—42 0.43
12 2 1 10 5 18—48 0.38
13 1 2 9 4 22—52 0.33
10 1 0 9 2 13—48 0.20
2e Klasse B:
Uit; „De Draad van Ariadne".
ANTUQUll DQèUfXB (pet, IW>. i
3e Klasse C:
Stolwijk 3
Haastrecht 4
Woerden 4
Moordrecht 4
W.S.E. 2
Nieuwerkerk 3
G.D.S. 3
Groot-Ammers 2
A/nmerstoi 4
U.N.I O. 3
Stolwijk 4
D.O.N.K. 6
Schoonhoven 4
Nieuwerkerk 2
Moerkapelle 2
Ammerstol 3
Gouderak 3
Oudewater 3
Waddinxveen 4
Zwervers 3
JO 9 0 1 18 58—20 1 80
7 4 1 2 9 10—11 1 29
4 2 115 13— 8 1.25
8 2 3 3 7 15—18 0.87
8 2 2 4 4» 23—84 0.50
8 1 1 6 3 10—36 0.87
9 3 0 6 4* 18—29 0.44
e Klasse D;
9 8 0 1 18 45— I 1-78
10 5 1 4 11 83—27 1 19
9 4 1 4 9 28—32 1.—
8 3 2 3 8 10—18 1
7 2 1 4 5 21—32 0.78
9 1 1 7 3 20—47 0.33
i Klasse E:
11 9 1 1 19 06—11 1.73
12 10 1 1 19* 80-13 1.51
11 7 1 3 15 48—19 1 38
10 2 2 8 14—41 060
12 4 1 7 7» 21-38 0.58
10 2 0 8 4 14—38 0 40
10 0 2 8 2 7—57 0.20
Groeneweg 2
Stolwijk 2
Oudewater 2
Haastrecht 3
14
13
12
14
13
11
1
0
0
27
24
15
14
39-18
77—20
41-30
45-41
1.93
1.85
1.15
1.—
Zalerdagin idagcompetitie
7
0
7
le Klasse:
M»
O.N.A. 5
13
2
8
12
32-31
0.92
Verheul
9 8
0
r
16
48-27
Zwervers 2
11
8
8
8
10
22-33
0.91
Bodegraven
11 9
1
i
19
47-10
1.73
Moordrecht 8
10
I
1
5
8
23-22
0.80
Rijnstreek
12 7
1
4
13
25—23
125
Schoonhoven 8
8
2
1
5
5
13—25
0.62
Boskoop
12 5
1
6
11
25—31
0.92
Gouda 1
10
2
2
8
8
20—30
0 60
Z.V.V.
10 4
1
9
10-30
0 90
Bergambacht 2
8
1
0
7
2
9-39
0 25
Spirit 2
10 4
0
8
8
,28—28
080
Lekkerkerk 1
12
1
1
10
3
20-52
0.25
Sport! ust 2
8 3
0
5
6
16-21
0.75
te Klasse
Ct
W.D.S.
10 0
0
10
0
4-44
0.00
Olympia 3
14
12
1
0
27
71—12
1.93
2a Klasse
A
1.10
Boskoop 3
14
9
3
2
21
50-18
1.50
Waddinxveen
10 9
0
1
18
50— 9
D O N K.
15
10
1
4
11
53-23
140
W.O.J.
10 7
1
2
15
35-15
1.50
Gouda 7
11
1
1
1
15
50-22
1.36
Groot-Ammeri
9 6
1
3
13
48-17
1.44
1 30
Nieuwkoop 3
11
1
5
10
39—30
1.23
S K G.
10 6
1
3
13
40-31
O.S.V. 4
11
1
11
43-25
0 92
Spirit 3
9 4
e
8
8
22—31
089
ON.A. 7
10
4
0
1
8
24—43
0.80
Zwervers
11 3
7
30-37
0 64
V.E.P. 4
13
1
1
9
7
16-45
0.54
Jodan Boys 4
8 2
0
6
4
20-39
0.50
R V.C. 2
14
2
1
9
7
18—70
0.30
S.S.V G.
8 1
2
5
0**
10—32
0 00
E.S.T.O. 1
13
2
2
9
8
24—45
0.46
Moerkapelle
9 0
2
7
0**
8—56
0.00
Groeneweg 3
11
0
1
10
1
9-83
0.09
2e Klasse
B
3e Klasse
A:
8 por tl ust 3
8 8
2
0
14
31—14
1.73
G.D.S. 2
12
9
2
1
20
49—18
1 fi7
Ibis 2
7 5
1
l
9* 27—12
„129
D.O.N.K. 4
13
10
0
2
20
53—22
1 67
Bodegraven 2
9 4
3
2
11
23-10
1.22
Woerden 3
12
8
3
3
15
50-26
1.25
Waddinxveen 2
7 4
0
3
8
25- 8
1.14
Boskoop 3
12
5
4
3
14
24—22
1 17
Verheul 2
7 1
3
3
5
13-28
0.71
Nlc. Boys 3
13
5
1
7
11
30—35
085
Rijnstreek 2
8 1
3
4
5
12—25
0.62
N.S.V. 2
11
3
2
S
8
20—36
0 73
Boskoop 2
Jodan Boya 5
4 0
3
1
9-18
0.25
Waddinxveen 3
10
2
2
0
6
19—23
0 60
6 0
1
5
1
9-30
0.17
Nieuwkoop 3
14
0
2
12
2
17-89
0.14
2e Klasse
Ct
3» Klasse
BI
Z.V.V. 2
1 7
0
6
14
33—'»
3-
D.O.N.K. a
U
9
0
2
18
40-11
1 Ii4
R'instreek 3
6 3
1
2
7
17-18
1.17
O N A. 8
11
7
1
3
15
29-23
1.36
S.K.G. 2
5 3
1
3
5
14-13
I
O.S.V. 8
12
7
0
S
14
35-24
1.17
Jodan Boys 0
6 2
0
4
4
17-14
0.67
Gouda 8
11
5
1
5
11
34—23
l.-
W.G.J. 2
8 3
0
3
4*
18-20
0 67
Olympia S
8
4
2
2
8*
23—17
1-
W.D.S. 2
4 1
3
2
9—18
OM
N.S.V. 3
9
3
1
17-30
0.67
Spirit 4
8 1
e
5
2
10-24
K.V.C. 1
12
3
1
1
21-34
058
Twee winstpunten in mindering
julid'r uitbottpn, ^ondanks list z
pen die de ^drtels uit deSgron
In zijn kaal. Die ^ijn kapot!weggi
d(ig kereril'^9 ti'entallen im de
r Makkee. ffi)p dej doijbsmeint
lemontmoe1$n zij èlkajfr.^bari
Êna reeds njiin of jÈeet ^®voor
ierftr veel maar hef is toeji go
Bud» omgeving, ooh: al drofagt i
rede^ van de^teisterfaigl Ejjf late
In flos. Zij tfebben Yell|a£» sini
['moer gezieh. EennedBr neeft
jen gehad, zijn ^igepi* winder er
|n radde. Duizelden r&nMn, d
Ir eei t gruwelijraê' gebeurtenis.'
A Het water viel.t[... /m'inem
Inzet: De man die wet
dorp1 leiding geeft, bjjWml
(Van onze speciale verslaag)
Boveb ff
op de d
grasweij
akke& staat een priÜe voorjaarszon te stoven
rooggevallen igrauwè iütkéi| en de bruine
en. Er scherjan krijsende njjèguwen door dei
lp leeuwejrik^luist w^ö^tusMi^tie graspollen,
e paarden triekke^Jlcjom fjfpPg en eld|rs
/jtte heuyeltip^ da fe^toniWweur van pe
lips, gereed ljfptend bflj te vjcre|;en verstrodid
ngezaaide gjrast, dg eri ge JrWelijkheid öp
ÖERDE BLAD - PAGINA 1
ZATERDAG 18 APRIL 1953
Schonkiie paarden t(
breken yjtte heuvel
1 akkers. Gips, gereed lj
met de ingezaaide grast, d» eri ge
oogst van verzilte grodp. r
Eljke daj$brengt nu dejveerüpot vèu
rtn aan? gepakt en bwkt. die ter»
oude stee. De dijken zftpi dicht ern
djroog. Zij rijden lang^ wegep waa
fOude Tonge komen ze terug, jonge men
sen en bejaarden. Hun huizeni weerston
den de vloed, die in de duisternis hun dorp i
besprong. Door de achterdeur. Via brekende
binnendülcen.
Honderd vijf en zeventig huizen zijn er
niet meer. Tweehonderd zijn er zwaar be
schadigd. Resteren 325 huizen die intact
zijn. Elke dag geeft echter minder triest
puin te zien. De bergen wrakhout lang6 de
haven worden groter. Maar eir is weer
drinkwater, er is weer gas en electriciteit.
Achter driehonderd namen in het bevol
kingsregister komt de aantekening „overle
den" te staan. Driehonderd mensen stierven
die fatale nacht in het water. In Oude
Tonge.
Vandaag is een kist, gemerkt O.T. 283, op
een boerenwagen naar de dijk gereden en in
het massagraf bijgezet. Een dode. meer dan
60 dagen na de ramp gevonden. Niet geïden
tificeerd.
De kapelaan van Oude Tonge heeft een
woord gesproken; een ouderling van de
Hervormde Kerk las een gedeelte uit de
Schrift. Er lagen verstervende bloemen aan
de voet van het eenvoudige houten kruis,
dat deze voorlopige dodenakker aanwijst.
O.T. 283 werd begraven. Vier weken gele
den waren nog slechts 140 doden geborgen.
In Oude Tonge stierven in één etmaal
driehonderd inwoners een gruwelijke dood.
Negen dagen was het dorp over land on- j
bereikbaar. De piloot van een Belgische
helicopter, die op Zondagavond bij de gas
fabriek landde, bracht Maandagmorgen het
eerste bericht over Oude Tonge naar
Woensdrecht. Toen kwam van alle kanten
hulp voor het benarde dorp opdagen.
ït zout in de levens
wond puren. Maar de
jeggen ze tegen elkaar.
de verstrooiing terug
feintjea, en dijken en
^an gaan ze naar hun
'oorfbaar gemaakt. Ze
goeti terug te zijn in
igt cfte de schrijnende
"lateivkomen hun ver
sing die rampnacht
[eeft eigenjpeleve-
ifpn. dat nem het
'.énden verhalen
f j
>lèven achtafl
mist Oekrotfen
'Ster A.tP|j Vqn
Als de ruïnes er niet meer waren en het
werk dat altijd nog op het ruimen van
de ergste chaos is gericht, dan zal Koen de
Bruin, landbouwer in de Oudelandsc polder
en bestuurder van de Dijkring, toch weer
de verschrikkingen van die rampzalige
nacht doorleven, als ze hem komen roepen
voor de herkenning van een gevonden
slachtoffer. ..Kom eens even kijken. De
Bruin. We hebben bU jou in de buurt een
meisje gevonden en jfl kende die familie
zo goed. Na zoveel weken is het zo moei
lijk".
Als hij dan in de garage van de brand
weer heeft kunnen zeggen dat het Corrie
Verwey is. de dochter van zijn naaste buren
ln de Óudelandse polder, dan komt onweer
staanbaar die rampnacht weer in zijn her
innering. die begon met het rinkelen van
de telefoon.
Een stem zei: 't Water loopt over de dijk.
Neem je maatregelen.
Op zijn „Waar?" kwam al geen antwoord
meer. Op tachtig meter woont, hij achter de
eerste slaperdijk. Hij schoot zijn kleren aan.
nam zijn zoon mee en klom de dijk op.
In de polder Battenoord geen water. Maar
daar in de richting van 't Zuiderland?
Zie jij dat ook, schreeuwde hij aan het
oor van zijn zoon. Is dat niet.Een muur
van water kwam over het land aanrollen.
Hij bereikte de dijk. klom tot dc kruin.
pendule bleef staan.
Ze holden terug naar de stee. Buurman
Buys telefoneren. Die heeft de waarschu
wing nog gehoord, maar zat al op zolder.
Het snel stijgende water smoorde het rin
kelen van de bel.
Ze tornden tegen de orkaan in naar buur
man Joost Verwey. Ze bonkten op de ruiten.
Kom eruit! Het waterrrr
Toen Verwey naar buiten kwam zei Koen
de Bruin: Kom maar naar ons. Zitten jullie
veiliger.
Dat was de laatste ontmoeting met de
buurman. Het water stroomde reeds over
de „slaper" en toen ze bij huis waren, zagen
gfen zij de dijk breken. Een enorme golf
zwalpte het land- binnen. De schuur van
Verwey zakte direct in elkaar. Het huis
bleef nog staan.
Koen de Bruin weet dat hij in die luttele
minuten voor anderen heeft gedaan wat nij
kon. Hij ging zijn stal binnen. Geholpen
door zoon en aanstaande schoonzoon sneed
hij vliegensvlug de beesten los: 3 paarden
én 9 stuks hoornvee. Ze dreven de dieren
naar buiten. De dijk was dichtbij. Daar zou
den ze voorlopig veilig zijn.
Maar de watergolf had de stee al bereikt.
De verschrikte beesten drongen, brullend
van angst, de stal weer binnen. Verloren.
In één minuut stond het water anderhalve
meter hoog. Even stokte het. Toen begon
het weer snel te rijzen.
In huis schreeuwde zijn zoon: „Vader,
neem je geweer mee!" Verwoed jager als
hij is. rukte Koen de Bruin de kast open,
greep het jachtgeweer. Op de tafel lagen
de hagelpatronen. Hij had geen gelegenheid
meer ze te grijpen. Het water joeg hem naar
boven.
Met vrouw en kinderen wachtte hij dag
licht af. Ze zagen boven de zwalpende wa
tervlakte nog slechts de brokstukken van
de stee van Joost Verwey uitsteken. Geen
teken van leven. Vier slachtoffers: Verwey.
zijn vrouw en dochter en een zuster van de
boerin. Op geen honderd meter afstand. En
de polder één razende zee.
Over het vee hoefde hij zich geen illusies
te maken. Ook de 38 varkens waren in hun
hokken verdronken. HU heeft later een
paar koeien in de buurt gevonden. Weken
daarna nog één, ver weg. vlak bij het gat
bij Herkingen.
Zestien dagen na die rampnacht kwamen
ze hem vragen om te komen kijken. Ze
dachten Joost Verwey te hebben gevonden.
Koen de Bruin herkende zUn buurman. De
bijzonderheden schokten hem. Vlak nadat
ztl hem hadden veriaten. moet Verwey door
de blnnensprlngende vloed zijn gegrepen.
Men had hem gevonden met zUn armen
rond een van de vUf bomen, die voor zUn
huis staan. HU moet dit gedaan hebben
toen het water hem van de benen sloeg. Zo
greep de dood hem. Maar hU liet de boom
niet los.
Oude Tonge's eerste burger, burgemees
ter Van Dijk, heeft zich door duizenden
moeilijkheden moeten vechten toen zijn
dorp het lot trof een van de felst geteisterde
gemeenten in het rampgebied te zijn. De
telefoon alarmeerde ook hem. Burgemeester
Rijnders van Middelharnis had het alarm
sein gegeven. „Gevaarlijk hoogwater. De
boeren in de buitenpolders waarschuwen".
Een paar minuten later stond burgemeestef
Van Diflc bij de haven. Hij trof daar Klaas
Nieywenhuizen van de Dijkring, een wet
houder en een raadslid. Geen water te be
kennen. De keersluis hield het. Toch alarm
maken. De klok luiden. Het dagelijks be
stuur van de gemeente telefonisch bijeen
roepen.
Een van de wethouders hoorde de oproep
blijkbaar niet. De garagehouder ging er
met een taxi op uit om hem op te halen. Hij
keerde even later terug. Zonder auto. Was
in een gat in de dijk van de Oudelandse-
polder gereden, maar er weer uitgekropen.
Hij bracht het eerste bericht van een door
braak. De brandweerauto trok met sirene-
gehuil door alle straten.
En In dat eerste uur. toen velen op straat
waren, donderde, nog onverwacht, een an
derhalve meter hoge vloedgolf het dorp
binnen. Die greep enkele tientallen mannen.
ZU waren de eerste slachtoffers die nooit
meer zouden thuiskomen. In de barre duis
ternis speelden zich in alle delen van het
dorp gruwelUke tonelen af, werden huizen
een voor een door het water in elkaar ge
drukt, joeg de orkaanwind het gillen van
In doodsnood verkerenden voor sich uit.
Daar, rond de haven, liep ook alles bü de
hoogste stand van het tij onder, maar later
bleef dit de droge plek van het dorp.
Geen telefoonverbindingen, geen licht,
geen drinkwater. Een ziedende zee. die
steeds meer vernielde, steeds meer slacht
offers maakte. En daar. bij de Kaai, een
groepje mannen rond de burgemeester, die
alles wilden beginnen toen het daglicht
kwam. Ze konden niet meer doen dan met
enkele roeiboten hier en daar redden uit de
meest bedreigde hudzen. En die waren niet
te tellen.
Als burgemeester Van Dijk die dagen
overziet, grijpen nog twee dingen hem het
meest aan: het geval-Lieve de Vos en het
feit dat hij van de toestand thuis niets wist.
Was zijn vrouw nog in het huis aan de rand
van de gemeente? Of was zij hem later ge
volgd naar de haven en onderweg door het
water overvallen en meegesleurd?
De hele Zondag door werd getracht Lieve
de Vos en zijn drie kinderen uit hun be
dreigde huls op de Josefdreef te redden.
Het is niet gelukt. Alles werd weer lichter
toen een roeiboot met het bericht kwam, dat
mevrouw Van Dijk in leven was. Men had
haar op de bovenverdieping van haar huis
gezien.
Toen kwam Zondagavond die Belgische
helicopter. De piloot zou direct met zijn
radio waarschuwen hoe verschrikkelijk de
telkens
vrigd
wijk va
Wrakhout langs de haven van Oude Tonge.
toestand in Oude Tonge was. Het apparaat
weigerde. De volgende morgen is hij gestart
naar Woensdrecht. Toen wist men hoe het
in Oude Tonge was.
Die dagen daarna. Afvoer van de bevol
king. Helicopters, marineboten. Een groot
scheepss» redding. Dagen waarin elk besluit
<een ontzaglijke verantwoording op de schou
ders van één man legde. Maar een man die
van landarbeider" e$ havenarbeider burge
meester is geworden, weet wat aanpakken
Hij verzette zich tegen volledige eva
cuatie, maar ook tegen terugkeer van vrou
wen en kinderen, toen vier weken geleden
nog 160 van de 300 doden moest worden ge
vonden. Nu komt de bevolking geleidelijk
terug.' Met minister Van Thiel, die hij er
misschien wel van verdacht hem voor de
voeten te komen lopen, 6loeg hij binnen
een paar minuten, na een wat stugge ver
welkoming. spijkers met koppen. De excel
lentie en de edelachtbare verstonden elkaar
wonderwel.
Maar van een burgemeester wordt ver
wacht, dat hij minder dan wie ook terugvalt
in herinneringen, al waren die nog zo aan
grijpend. De eerste moeilijke maanden zijn
achter de rug. Plannen van wederopbouw
zijn gereed. De Provinciale Griffie ontlastte
hem tijdelijk van bestuurszaken, om hem
gelegenheid te geven zich (intens te be'
moeien met de zaken van ^opruiming en
herstel. j
Aan de rand van iet dojtp voert de zorie
wind scherpe g^iiren aan van drogende
modder en .bederf. *Als Geriit de Korte van
de cantine op de Kaai naaë zijn werk terug
keert, passeert hö de Julièi«uitraat. Een r(j
huizen waaruit de voorgevel» zijn geslageo,
Aan de andere zijde slechts puinhopen. Een
van die hopen was zijn huis, Nummér 26..En
wie kan het hem kwallik némen dat hit er
~;ens weer over spreken #11, als hém ge-
;d wordt hoe het wate)r hier, In deze
van nieuwe prettige hhisjes met rode
panoendakken, heeft hulsgehouden. Dan
vertelt Gerrit de Korte van het wonder van
he^j vlotje.
De sirene van de brandweer alarmeerde
hen, die Zaterdagnacht. En even later kwam
eert grommende vloetgolf uit de polder op
toe. Zij vlpchtten naar de zolder: zijn
vrouw, een zoon van 17. een dochtertje van
9 en de jongste, een meisje van 3 jaar. Het
water joeg rond en door het huls. Het
kraakte en schudde. En uit het dakraam za
gen zij hoe van het begin van de straat af
de vloed de huizen in elkaar begon te druk
ken. De muren braken en klapten <om. Het
dak zakte en het water golfde er overheen,
rolde verder. Telkens viel weer zo'n huisje
in elkaar. Dan droeg de wind een afschu
welijk gegil van stervenden naar hen toe.
Je zat eigenlijk op je beurt te wachten,
zegt De Korte.
Toen kwam er iets aandrijven: een dak
van een schuur, een vrij groot ylankier.
Zijn zoon sprong uit de dakgoot er op, hield
het bij de gevel. Z'n vrouw en dochtertjes
zette hij er op. Zes buren, waaronder een
vrouw van 68 jaar, haalde hij er ook op. Hij
stapte als laatste over en stootte af. Op het
zelfde moment week de voorgevel en zakte
zijn huisje in elkaar
De ronkende vloed joeg het wankele
vlotje de duisternis in. Maar het brak en
kapseisde. Wie zwemmen kon deed het. En
kele jongens klommen op de restanten, gre
pen planken. Toen dreef een gevaarte op
hen aan, een gedeelte van een opper van
klaveretro. Die duwde hen vooruit. Dat vlot
was een wonder. Het tweede wonder was
dat ze zo plotseling grond onder de voeten
voelden. Ze waren op het dak van een ach
terhuis van een pand in de Emmastraat be
land. Allen. Hulpvaardige handen grepen
de aangedrevenen, haalden hen door een
raam op een zolder. Ze waren in veiligheid.
Aan die wonderbaarlijke redding moet
Gerrit de Korte altijd denken als hij door
de restanten van de Juldanastraat loopt.
Waarom vonden tientallen van zijn buren
onder de instortende muren van hun huis de
dood in het binnengestroomde water? Wel
ke kans hadden zij nog, toen het vlotje kap
seisde? Welke kans in de stroom, de duis
ternis en de orkaan?
INDONESISCHE STUDENTEN WAREN BOOS
Naar schatting zestig studenten van de juridische faculteit te Soerabaja, be
horende tot de grote meerderheid welke de Nederlandse taal niet voldoende meer
beheerst om de nodige vakliteratuur zelf te kunnen bestuderen, sloegen Donder
dagochtend de inventaris in het kantoor van het dagblad De Vrije Pers kort en
klein. Zij verscheurden het portret van Koningin Juliana, staken de snippers in
brand, namen het portret van Soekarno mee, sloegen de ruiten van het gebouw
stuk, vernielden de administratie en lieten van de verdere inventaris niets heel.
De aanwezige Nederlanders werden gemolesteerd en enkele zetmachines werden
licht beschadigd. De overvaFkwanT niet onverwacht, maar de politie had het
niet nodig geoordeeld, voldoende maatregelen te i
De rel werd door de Indonesiërs op touw
gezet naar aanleiding van een overigens
niets nieuws bevattend en volkomen juist
bericht over de moeilijkheden, die stu
denten, die niet het Nederlands beheersen,
ondervinden bij hun studie, daar vertaalde
studieboeken ontbreken.
Maandag drongen ongeveer 100 studenten
het gebouw van De Vrije Pers binnen. Toen
kwamen geen belangrijke incidenten voor.
De hoofdredacteur bood aan, een tegenstuk
te nemen, waarin de studenten hun visie
op deze aapgelegenheid konden geven. De
studenten wilden echter weten, wie de zegs
man van het hrtikel was.
In de ayond werd de kwestie met een klei
ne delegatie der studenten aanvankelijk tot
genoegen opgelost, toen men aantoonde, dat
de zegsman niet voortkwam uit de kleine
groep Indonesische studenten van deze fa
culteit, die het Nederlands beheersen en die
men verdacht van „actie" tegen de grote
groep, die het Nederlands niet beheersen.
Woensdag plaatste De Vrije Pers twee op
die dag aangeboden ingezonden stukken. In
een daarvan werd gezegd, dat het bericht tn
De Vrije Pers het minderwaardigheidsgevoel
der studenten aan aangewakkerd en dat
plaatsing daarom fout 'was. Donderdagoch
tend kwamen de studenten echter de kopU
van het bewuste bericht opvragen. Directie
en hoofdredactie en ook de commissaris der
Nederlanden in Soerabaja hadden inmiddels
de dreigende houding van de studenten al
enige dagen onder ogen van de autoriteiten
gebracht.
Donderdagochtend vroeg de hoofdredac
teur om 7 uur assistentie van de politie, die
^e komen terug in Oude Tonge en andere
plaatsen, honderden met hun eigen zor
gen, hun eigen verliezen, hun eigen leed
en hun eigen verhaal. Zij weten wat waters
nood is. Zij ontkwamen de vloed die 68 da
gen geleden hen overviel. Als een dief in
de nacht.
Toen verdronken Lieve de Vos en ziin
drie kinderen in Oude Tonge. Toen gleed
een boer. op het dak van zijn schuur in
Duiveland. van uitputting in een diepe be
wusteloosheid. waaruit hii niet zou ontwa
ken. Toen sloeg Joost Verwey in de Oude-
landsepolder zijn armen om de boom voor
zijn stee en greep de dood hem. Toen staken
in vele stallen uitgeputte koeien hun kop
onder water. En stierven.
Morgen, op de 69ste dag. zal misschien
slachtoffer O.T. 284 worden gevonden.
Twee Rijkspolitiemannen zullen met lysol
en water de laatste daad van menselijke
zorg verrichten.
Maar het land ls drooggevallen en op
Duiveland pakt men de dijkgaten aan. De
boer strooit gips over de vergiftigde gron
den en zaait gerst. Het water is verjaagd
of wordt beteugeld. De mens herneemt het
land.
Een zevental Pakistaanse journalisten
hoofdredacteuren van vooraanstaande dag
bladen uit Midden-. Oost- en West-Pakistan
is gisteren aangekomén voor een drie
weeks bezoek aan ons land. Zij zullen
vooral aandacht besteden aan het bedrijfs
leven. De uitnodiging tot dit bezoek is uit
gegaan van de Nederlandse regering, het
verbond van Nederlandse werkgevers, de
K.L.M. en de federatie van Nederlandse
journalisten.
Ter gelegenheid van het 300-jarig bestaan
van New York, heeft de heer H. Calkoen
van de internationale afdeling van A.N.V.V.
aan de burgemeester van New York. Vin
cent Impellitteri, een wand tegel van blauw
Delfts overhandigd, waarop een voorstel
ling staat van Nieuw-Amsterdam. zoals
Manhattan 300 jaar geleden heette. Het
geschenk ging vergezeld van een brief van
Prins Bernhard.
Over het niet gunnen van in
uitzicht gestelde order
aan Philips
Het lid der Tweede Kamer, de heer Visch
(KVP), heeft aan de minister van Oorlog
schriftelijk gevraagd of het juist is. dat in
de zomer van 1952 tussen de regering en
de N.V. Philips te EindhóVen. een contract
gereed lag ter tekening met betrekking tot
de levering van voertuigen-sets. te betalen
uit de tegenwaarderekening tot een totaal
bedrag van ruim 20.000.000.
Verder vraagt genoemd Kamerlid, welke
de reden ls. dat dit belangrijke contract
geen doorgang heeft gevonden, daar toch
het door de N.V. Philips ontworpen radio
toestel geheel voldeed aan alle door de Ne
derlandse militaire overheid gestelde eisen.
Voelt de minister zich mede verantwoor
delijk wor de inschakeling van de Neder
landse industrie, voor zover het het ont
werpen en de levering van militaire pro
ducten betreft? Welke garanties kan de
minister geven, dat in de toekomst de Ne
derlandse industrie z o vroegtijdig wordt
ingeschakeld, dat militaire bestellingen,
indien maar enigszins mogelijk, in Neder
land blijven?
Is de minister bereid op korte termijn
een commissie voor de landmacht in het
leven te roepen, waarin naast militaire ook
burgerdeskundigen uit wetenschappelijke
en industriële kringen zitting hebben en
een dergelijke commissie extra-ontwikke
lingsfondsen ter beschikking te stellen?
Is de minister bereid geen óerdere maat
regelen te nemen met betrekking tot het
plaatsen van een order voor radio-sets.
voordat de Kamer kennis heeft genomen
van het op deze vragen gegeven ant
woord.
Plan voor ringen
schenkeldijken
Van de dijkring Flakkee is een plan uit
gegaan ter betere beveiliging van het gehele
eiland Flakkee. Het plan berust hierop, dat
binnen de buitendijken een ringvormige
binnepdijk om de dorpskernen op het eiland
zal worden glegd. Van deze binnendijken,
ringdijken genaamd, zullen naar de buiten
dijken weer dwarsdijken komen, de z.g.
schenkeldijken. Ook in de binnenring zullen
vijf schenkeldijken komen, zodat bij een
eventuele dijkdoorbraak niet een groot ge
bied ineens zal overstromen, maar de over
stroming beperkt zal blijven tot een kleiner
oppervlak. Hiervoor moeten nieuwe dijken
worden aangelegd, de kaden worden ver
hoogd en sluizen bij de buitenhavens wor
den geplaatst.
Om dit plan te verwezenlijken zullen Ver
scheidene buitenpolders, die nog niet tot de
dijkring Flakkee behoren, onder de compe
tentie van de dijkring moeten komen. Hier
toe is een plain voorgelegd aan de Provin
ciale Staten van Zuid-Holland, dat aange
boden en behandeld zal worden in de zo-
merzitting. Wanneer de Kroon goedkeuring
geeft aan dit plan, zal het werk tot uitvoe
ring kunnen worden gebracht.
Internaatschip Prinses Margriet
voor schipperskinderen
Onder zeer grote belangstelling is Woens
dagmiddag in Zwolle het internaatschip
Prinses Margriet van het Schoolfonds voor
Schipperskinderen vanwege de Nederlandse
Hervormde Kerk officieel in dienst gesteld.
Dit geschiedde in opdracht van prinses Wil-
helmina door haar particuliere secreta
resse mej. J. Geldens, aan wie bij aankomst
door twee kinderen bloemen werden aan'
geboden.
Het schip ligt aan de Turfmarkt te Zwolle
in het Almelose Kanaal. Het ls een zoge
naamde Kempenaar van 510 ton en 50 m
lang. Het schip is vroeger arbeidersverblijf
van de Nederlandse Spoorwegen geweest en
berekend op een verblijf van 73 kinderen.
Thans zijn er reeds 14 aan boord, die allen
de schippersschool te Zwolle bezoeken. De
kinderen blijven vier k vijf jaar in het in
ternaat.
Mej Geldens bood namens Prinses Wll-
helmina haar hartelijke gelukwensen aan
voor de tot standkoming van het schip.
Prils. Uit een mededeling ln het Indische
parlement blijkt, dat een krans dl# het corps
diplomatique in Moskou op de kist van maar
schalk stalin heeft doen plaatsen, ongeveer
5400 gulden heeft gekost
werd toegezegd. De Nederlandse commissa
ris bezocht de resident en de plaatsvervan-
gend gouverneur, die maatregelen toezeg-
den. Na het bezoek van de delegatie, die de
kopij opeiste en deze niet kreeg, werd het
gebouw bewaakt door vier agenten. Men
wees de politie er op, dat deze bewaking
ontoereikend was.
Toen even later de hoofdredacteur zich, na
ontbieding, op de politiepost bevond, 1
het bericht van' de aanval, waartegen de
wacht houdende leden van de politie niets
konden inbrengen. De hoofdredacteur mocht
de politiepost niet verlaten. Hij werd later
door de Nederlandse commissaris onder ga
rantie van de politie per auto naar het hui»
van de Nederlandse commissaris gebracht.
Het blad kan voorlopig niet Verschijnen. De
directe schade bedraagt naar schatting een
half millioen roepiahs.
Gisteren heeft de Hoge Raad arrest ge
wezen in de procedure tussen de omroep
verenigingen en de stichting „Het Radio-
prdgramma", in welke procedure de om-
roejbverenigingen zich beroepen op bescher
ming van het radioprogramma door de
auteurswet. Zowel de rechtbank als het
gerechtshof te Amsterdam erkenden het
auteursrecht der omroepverenigingen.
Zoals onlangs werd gemeld heeft de i
vocaat-generaal bij de Hoge Raad. prof. mr
Langmeyer als zijn mening uitgesproken,
dat de radioprogramma's beneden de mini
mumeis blijven, die men bij onze wet voor
bescherming van geschriften door de
auteurswet moet stellen, namelijk een eigen
karakter. Om deze reden heeft prof. Lange-
meyer toen geconcludeerd tot verniétiging
van het arrest en niet ontvankelijk-verkla-
ring der omroepverenigingen.
De Hoge Raad heeft thans echter het
cassatieberoep van „Het Radioprogramma"
verworpen.
President Perón van Argentinië heeft de
provinciale gouverneurs aan het slot van
een conferentie van drie dagen opdracht
gegeven een grote zuivering in de partij
en het bestuur te beginnen om fatsoenlijke
mens ente beschermen tegen laster. Hij
zei. dat er ongetwijfeld een georganiseerde
beweging is om de regering in discrediet
te brengen. De Perónistische beweging
wordt van buitenaf en van binnenuit ln
de vorm van partijgroeperingen be
dreigd, aldus Perón.
Frankrijk land van
kunstfestivals
Deze zomer zullen er in verscheidene
Franse steden en dorpen muziek- en toneel
festivals worden gehouden, in totaal twaalf.
Voornamelijk echter zullen die feesten,
welke tussen half Mei en half September
worden gegeven, gewijd zijn aan de mu
ziek Het seizoen opent met twee muziek
festivals, n.l. één, dat op 12 Mei begint, te
Bordeaux en het tweede in Straatsburg op
4 Juni. Tijdens laatstgenoemd festival zal
ln het bijzonder muziek van Mozart en
enige zijner tijdgenoten ten gehore worden
gebracht. Het Britse Boyd Neel Orkest en
het Mozart-orkest uit Salzburg zullen hun
medewerking verlenen.
Op 4 Juni begint er eveneens een festival
In Angers, dat evenwel voornamelijk aan
toneel zal zijn gewijd. Tien dagen later zal
Pablo Casals, de wereldberoemde cellist,
gedurende 3 weken een programma leiden
in het dorpje Prades in de Pyreneeën. Daar
zullen een hele reeks werken van Bach,
Beethoven, Mozart, Schubert en Brahms ten
gehore worden gebracht.
Op 20 Juni begint een festival ln Lyop en
het naburige Charbonniéres, waar zowel de
liefhebbers van muziek als van toneel hun
hart zullen kunnen ophalen. Bij die gele-
genheid zal op een berg, van waar men uit
zicht heeft over Lyon, „Prinses Elide" van
de 17e eeuwse Franse schrijver Molière wor
den opgevoerd in het Romeinse theater van
Fourvière.
In Juli zijn er allerlei opvoeringen In Z.-
Frankrijk. De eeuwenoude stad Aix-en-Pro-
vence zal van 10 Juni af drie weken van
operagenot en symphonieconcerten bieden
O.a. staan Mozarts „Cosi fan tutti" en Ros
sini's „De Barbier van Sevilla" op het pro
gramma.
Een reeks toneelstukken van Shakespeare
en moderne en klassieke Franse stukken
zullen te zien zijn in Avignon en Orange.
Het seizoen zal worden besloten met nog
twee muziekfestivals, n.l. één van kamer
muziek in Menton en één te Besangon.
Onder leiding van Willem van Otterloo
concerteerde het residentieorkest Donder
dagavond in net Théótre des Champs Ely-
sées" te Parijs ter gelegenheid van het 50-
jarig bestaan van de Kamer van Koophan
del te Parijs, onder het beschermheerschap
van de Nederlandse ambassadeur in Frank
rijk en ènder auspiciën van de „Radio Dif
fusion Frangaise". Dit concert was de te
genprestatie van de uitwisseling die het or
kest van de Franse radio „l Orchestre Na
tional". eerder in dit jaar op 18 Februari in
Den Haag begon. Aanleiding tot de uitwi»-
seling was o.a. de kwaliteit van de grarao-
foonplaten van het Residentieorkest, die de
directie van de Franse radio ingaf, het Pa-
rijse publiek nader met het Nederlandse or
kest te doen kennismaken.
Na de Marseillaise en het Wilhelmus bracht
het orkest de ouverture Freischütz van Von
Weber en het Ricercare van Hendrik An-
driessen ten gehore. Het Nederlandse werk
ontving een bijzonder hartelijk applaus. De
solist, Cor de Groot speelde hierna het Vijf
de Planoconcert van Beethoven en oogstte
zoveel succes, dat hij als toegift het Rondo
Capriccioso van Mendelssohn vertolkte. Ten
slotte ontketende de uitvoering van de Eer
ste Symphonie van Brahms een storm van
enthousiasme. Willem van Otterloo werd
zesmaal teruggeroepen.
Na afloop van het concert hield de Neder
landse ambassadeur een drukbezochte re
ceptie in zijn ambtswoning.
Het concert werd opgenomen door de
Franse radio en zal op de 8e Mei over de
Franse zender worden uitgezonden.
