Fabricage van microfoons:
BOEKENKEUP
WAAR HET LAATSTE OORTJE
NOG NIET VERSNOEPT IS....
Jacques Schulman (in munten en penningen)
herkent vervalsingen door intuïtie
Charles Dickens „ontmaskerd"
door Edgar Allan Poe 1
EEN SECUUR KARWEI
Amerikaanse minister ontsloeg een
man die gelijk had
Nieuwe anti-Nederlandse
hetze in Indonesië
Een verslaggever betrapt
Een - al te - radicaal plan
Brandkasten beschermen fascinerende
historische weelde
Een kleine aanleiding
Vervalsim
qen
Hoe is het ontstaan?
Boek zonder zon....
GROSSIERS IN MOORD EN DOODSLAG (3)
Niet iedere oplossing van een
speurdersverhaal is verantwoord
Minister Witte installeerde de
werkcommissie voor rampgebied
Een principieel verkeerd besluit
Uit de knipselmap van R. Blijstra
HACHELIJK
IN HET BRANDPUNT 'ding van Eisenhowers
HET GRAUWE HUIS
Twee Herdrukken
Wegwijzer voor de
Middenstand
door hun metalen conterfeitsels bekend ge
worden zijn.
Dan zouden we het nog kunnen hebben
over stempels, het slaan der munten, gra
veren, gieten en drijven, de muntmeesters,
die in voorbije eeuwen een „eigen zaakje"
hedden en aan hun munt verdienen moesten,
het zg. snoeien (stukjes metaal stelen),
waardoor de munten steeds kleiner en
lelijker werden, wat overigens niet zelden
met de dood werd bestraft.
TNDIEN we beweren, dat bij de heer Jacques Schulman aan de Keizersgracht
te Amsterdam het laatste oortje nog niet versnoept is, dient rffen dit op de
juiste wijze op te vatten, want er liggen hier nog heel wat „oortjes" (koperen
muntstukken uit de 17de en 18de eeuw met de geldswaarde van 1/4 der munt
eenheid) in de brandkasten.
Wanneer de smalle laatjes achter de zware deuren openschuiven en een fasci
nerende weelde in goud, zilver, brons en platina zich aan het oog vertoont,
begrijpt men, wat er achter de beroepsaanduiding „in munten en penningen" VUC4C
schuil gaat. Wellicht stelt u zich thans de heer Jacques Schulman voor als iemand, stuk; evenals de penningen van"onze rijke
die in een Amsterdams grachtenwinkeltje u een prachtig 10-dukatenstuk anno 1703 burgerlijke voorouders, bij doop en over-
(24 karaat goud) of een „Schellinkje" (een 6-stuiverstuk uit de 18de eeuw: juist HJden breed en weelderig geslagen. Men kan
genoeg dus voor de goedkoopste rang van het theater) zal proberen te verkopen. in de. schatkamers aan de Keizersgracht
Maar neen. We zijn hier in het enige Nederlandse handelshuis dat zich in grote hist?.rJ?J:h verdwalen in de fijne
stijl in munten en penningen heeft gespecialiseerd en waar zojuist het geroeze- delails van
moes van een grote veiling, waar maar „eventjes" voor een taxatiewaarde van
f 140.000.ter tafel gebracht werd, verstomd is.
Het voorrecht van vele steden een eigen
lunt te voeren, vormt ook een apart hoofd-
nPUSSEN de biedende verzamelaars zat ook
de directeur van 's Rijks Penning
kabinet te 's Gravenhage, ten einde te zien,
welke nieuwe aanwinsten hij voor onze
overigens zeer verzorgde nationale col
lectie zou kunnen bemachtigen
Er is zeer veel kunde voor nodig om in
deze .metalen wereld" de weg te weten
en hoewel de heer Schulman in historisch
opzicht bijna een wandelende encyclopaedic
is, grijpt hij nog dagelijks naar de boeken
van zyn zeer uitgebreide bibliotheek (de
banden staan tot aan het plafond natuur
lijk gaat het uitsluitend over munten en
penningen, waaronder ook medailles en
ordetekenen vallen) om zich te oriënteren.
Uitgestudeerd raakt men in deze schier on
eindige materie nooit: de eerste munt werd
reeds 700 voor Chr. geslagen
HOE dit eigenaardige handelshuis is ont
staan Een kleine aanleiding werd de
kiem voor het grote. En dit „kleine" was de
liefdevolle uitdrukking in de ogen van
grootvader Schulman juwelier te Amers
foort -- toen hij omstreeks 1880 enkele fraaie
gouden rijders en dubbele dukaten, hem ter
smelting aangeboden, bekeek. Hij begon
te verzamelen en te studeren; hij verbet
zelfs enige tijd de zaak ten einde zich ge
heel in de nieuwe wereld, die plots voor
hem opdoemde, te verdiepen. In 1890 ver
scheen zijn eerste muntencatalogus en 9
jaar later vestigde opa Schulman de thans
nog door zij» kleinzoon geleide onderne
ming aan de Keizersgracht.
Thans is de naam Schulman voor alle pen
ningverzamelaars en -handelaars over de
hele aarde een begrip geworden. Het is niets
bijzonders, wanneer ze „even" uit Madrid
of Curasao opbellen om hun collectie te ver
rijken.
Munten, penningen, munten. Men gaat er
hier b(jna van dulselen. Maar leg voor de
heer Schulman neer, wat u maar wilt. Het
kan goudgeld zijn uit de tijd van Nero, een
in metaal geslagen herinnering aan de her
roeping van het Edict van Nantes (1685), een
dubbele Louis d' or uit 1701, een gouden
rtfnsfiUden uit Arnhem met de beeldenaar
van Willem I, een gouden reaal, een duka-
ton uit Dordrecht anno 1687, een stuiver uit
1749 met het Generaliteitswapen, een
scheepjesachelling, penningen op fceasar en
Napoleon in nagenoeg alle gevallen zal
hU u op enkele meters afstand met één oog
kunnen zeggen, wat daar ligt.
Zonder een „wetenschappelijke knobbel"
is dit niet mogelijk, want munten en pennin
gen rollen reeds eeuwen over de aardbol
en weerspiegelen In talloze varieties de
facetten der algemene historie en het men
selijke leven. Zij gingen door de handen van
soldaten, vorsten, genieën, ambachtslieden
en Pausen; zij herinneren aan rampen, revo
luties, oorlogen, staatkundige zwendel en
feesten en vormen dikwijls» de tot metaal
verstarde „geloofsbelijdenisvan menige
verzonken cultuur of conjunctuur.
Neen, de heer Jacques Schulman is zijn
titel „Expert-Numismaat" geheel waard: hij
geldt niet slechts nationaal, doch ook inter
nationaal als een van de best geïnformeerd 3
kenners en hij maakt een goede kans bin
nenkort tot voorzitter van de „vakvereni
ging". de Association Internationale des
Nunismates Professionnels" te worden ge
kozen. Het spreekt vanzelf, dat hij uren over
zijn metalen „wonderrijk" kan vertellen.
Weet u bijv-, dat de oude gouden dukaten
anno 1587 tot het jaar 1937 op precies het
zelfde type en gewicht (hoogstens enigs
zins moderner gestyleerd) nog op de Rijks
munt te Utrecht worden geslagen Het was
een zgn. negotiemunt met een zuivere goud-
waarde van f5.20, die vooral als wettig be
taalmiddel voor de Indische banken dienst
dede. De hand van de heer Schulman, die n
oude en een „moderne" dukaat voor ons
neerlegde, schuift thans een uit perkament
„geslagen" munt aan: noodgeld anno 1574.
waarvoor tijdens de dagen van het beleg
van Leiden de kerkboeken werden ver
knipt.
Winkelen per kruiwagen
TYAN volgt de Zweedse munt (liever zou-
jL' den we van een zware koperen plaat
spreken) die in het midden der 18de eeuw
een zuivere metaalwaarde had van een zil
veren Rijksdaalder en welke handelswaarde
thans op f 100.— wordt geschat. Indien men
bedenkt, dat er ook munten bestonden met
een 8-voudige waarde (dus ongeveer ter
grootte van een kwadraatmeter) zal men in
die dagen wel met een kruiwagen zijn gaan
winkelen.
Het papiergeld en het loslaten van de zui
vere „dekking" in metaalwaarde is een
kwestie van de jongste historie; een zirfken
dubbeltje, dat letterlijk nog geen cent waard
is (over eeuwen zullen de verzamelaars er
echter stellig om vechten, wanneer nagenoeg
alle exemplaren door de zg. „tinpest" uit
elkaar gevallen zijn) werd een geschenk van
de moderne tijd.
Het goud verdween geheel, terwijl ons
details van reliëfbeeldhouwwerk op enorme
„Dlakken" van goud en zilver (wij noemen
bijv. de Dreifaltigkeitsmedaille. door Hans
Reinhart in 1544 in ons land gemaakt
taxatiewaarde f 1500.—) en uren filosoferen
bij het handboek van Nederlandse munten
(17951946), dat door onze gastheer werd
geschreven.
TATAAR laten we nog iets over het thema
ITA „vervalsingen" zeggen. Dikwijls kan
•de heer Schulman dadelijk zien, of er be
drog in het spel is bijv. wanneer een geu
zenpenning anno 1872, die van origine ge
goten werd, blijkens haar structuur geslagen
werd. Maar soms is de zaak veel gecompli
ceerder. Wanneer de heer Schulman de
vraag „echt of onecht" niet meer met de
tastzin der vingers beantwoorden kan. slaagt
hij er vaak in, vervalsingen door zijn in
tuïtie te ontmaskeren. In Italië zijn echter
knappe zwendelaars doende speciaal de
oude Griekse en Romeinse munten zo na te
bootsen, dat de zoeven genoemde Associa
tion het nodig heeft geoordeeld, een spe
ciale commissie in het leven te roepen, ten
einde haar leden voor kostbare vergissingen
te behoeden. De analyse van de metaal
legering, alsmede de corosie van het stuk
geven bepaalde aanknopingspunten, maar
zelfs de aanslag, in de grond verkregen (het
zij bruin, groen of geel) wordt reeds zeer
precieus nagebootst, zodat werkelijk het
t ..oog van de meester" nodig is om de juiste
De heer Jacques Schulman by zyn schatteh diagnose te stellen. Maar deze materie
vraagt ongeveer een heel mensenleven om
schijnbaar zo fraaie zilvergeld voor het een meester te worden. Ook de heer Schulte
grootste gedeelte van koper werd ver- de „rechterhand" in de zaak. die ais jong-
vaardigd. maatje bij opa Schulman kwam, had een
Maar er is nog zoveel meer. Zo gaven halve eeuw nodig, voordat hij zich sterk ge-
munten archeologen reeds zo dikwijls bij op- noeg wist om het zojuist verschenen bo k
gravingen de historische sleutel, terwijl por- over de munten in de Nederlandse Gebieds-
tfretten van Romeinse Keizers veelal slechts delen Overzee te gaan schrijven.
Dit woord: NIMMER
TJ'et woord nimmer is natuurlijk de
A onfkenmnp van immer, dot: steeds,
altijd betekent en waarvan het woord:
immers is afgeleid. Nimmer betekent
dus: nooit, geenszins, maar het heeft
de eigenaardigheid dat het geen be
trekking kan hebben op een tijdstip in
het verleden Dat is ook wel begrijpe-
tijk. In het Middelnederlands luidt het.
nemmere. met de klemtoon op de
tweede lettergreep en daarin herken
nen wij hel woordje: meer. Feitelijk
wil nimmer dus zeggen: niet meer,
nooit meer. Dat deze betekenis is ver
zwakt, bewijst de bijvorm: nimmer
meer, waarvan de tweede en de derde
lettergreep hetzelfde zijn. Men hoort
dus te zeggen: ik heb het nooit gedaan
en ik zal het nimmer doen. Maar nie
mand houdt zich nauwkeurig aan dat
voorschrift.
.."I/oor ieder schijnt de zon" heeft W. A.
Gotjé zijn boek, dat in de Arbo-reeks
van de Arbeiderspers is verschenen als titel
gegeven. Dat moge dan zo zijn, in zijn werk
is van een zonnetje niet veel te bespeuren.
Er zijn alleen maar dikke, duistere wolken,
die het trieste leven van de vele bewoners
van een huis aan een gracht in Amsterdam
dag in, dag uit overkoepelen. In de zes fa
milies, die het huis bevolken en die door
de schrijver onder de loupe worden geno
men, heerst zoveel narigheid, dat de ellende,
verdeeld over een hele straat, nog bijna te
veel zou zijn. Echtelijke twisten, jalouzie,
burenruzie, echtbreuk en zelfs bijna dood
slag tussen vader en zoon, niets blijft de
lezer bespaard. Toch raakt men, al lezend,
begaan met het lot van deze armzaligen,
die zo weinig kansen krijgen. Bijna nergens
wordt Gotjé echter overdreven sentimen
teel. Ondanks de verkeerde „zonprofetie"
dus, is „Voor ieder schijnt de zon" zeer
lezenswaardig.
TY»t kan lk ook. dacht Charles Dickcns.
HU had al zóveel geschreven:
knappe boeken vol bewogenheid en leven
dige passages. Maar aan een detectiveroman
had hU zich nog niet gewaagd. Nu zou hij
dan. zÜ het op zijn manier, eens een boek
schrUven. compleet met een vreemde mis
daad. een onbekende moordenaar en een
ingewikkelde Intrige. Toen pagina zeven van
llarnaby Rudgc. dat in feuilletonvorm ver
scheen. gedrukt was. publiceerde Edgar
Allan Poe de intrige èn de oplossing van het
mysterie, zoals Dickens die honderden
pagina's verder eerst had willen onthullen.
De duivel is in die man gevaren, zei
Dickens verbitterd, toen hU *Un werk door
Poe vermorzeld zag.
pagina zeven kwam. Het wès niet het
lichaam van de rentmeester, want deze
was zélf de moordenaar. De tweede dode
was natuurlijk de tuinman, die door de
rentmeester in diens eigen kleding was
gestoken Aan de hand van enkele
andere kleinigheden construeerde Poe
in grote trekken de rest van het boek
en hij tikte Dickens zelfs op de vingeM,
ïn!-
toen deze over de vrouw van de rent
meester als over de „weduwe" schreef.
Dat was misleiding van de lezer, want
de schrijver Immers wist wel beter. Iets
anders zou het geweest zijn, als Dickens
tijdens een dialoog het woord
w»duwe had neergeschreven.
Slechts weinig schrijvers durven tegen
woordig de lezer alle gegevens te verstrek-
Toch lag de fout bij Dickens zelf, want hij ken met de stille uitdaging: Zie maar, dat
had wel een èrg simpel trucje gebruikt je de oplossing vindt, zoals mijn boeken-
om zijn lezers om de tuin te leiden. De held dat doet. Eén, die dat wel durft, ia
man. die vermoord werd, wordt in zijn
slaapkamer gevonden en zowel de rentmees
ter als de tuinman zijn verdwenen.
Nu schrijft Poe:
Eerst worden beide mannen verdacht,
maar enkele maanden later hier gebrui
ken wij de woorden van het verhaal werd
de schrijvende priester, pater Ronald Knox,
die o.a. In het fantastische The Body in the
Silo (Het lijk in de silo) een oplossing geeft,
waarvan elke regel verantwoord is. Vijf,
zesmaal op een bladzijde verwijst de schrij
ver naar pagina's in het boek om te be
wijzen, dat werkelijk ólle gegevens ook da
het lichaam van de rentmeester, nauwelijks lezer bekend zijn!
herkenbaar op de kleding, het horloge en Zo'n oplossing, opgebouwd uit tientallen
is kenmerkend voor de huidige
gegev£ps, is 1
topHBse in het speurdersgenre. Vroeger
bepaalde men zich tot de simpele deductie
Het Stedelijk Museum te Amsterdam heeft
„De wasvrouw" van Renoir aangekocht en
de werksters van het Museum hebben na
tuurlijk grote belangstelling voor dit
beeldhouwwerk.
de ring, die hij droeg na. gevonden op de
bodem van een moeras, met een snede in
de borst, déar, waar hij met een mes was bepaal
gestokenuit één gegeven. Bijvoorbeeld: de misdadi-
Let wel. vervolgt Poe, dat het hier niet ger spreekt over iets, wat hem alleen bekend
de schrijver zélf is, die verklaart, dat het kan zijn als hij méér weet van een misdaad,
lichaam van de rentmeester werd gevonden; dan hij beweert, en de detective is natuur-
hij laat één van de personen uit het boek lijk de enige, die het merkt. Sherlock Hol-
deze woorden spreken.
De lezer van het moderne detective
verhaal zal nu zelf wellicht tot de con
clusie komen, waartoe ook Poe na
mes werkte in vele gevallen zo. BU de
„modernen" als Ellery Queen, Poirot (van
Agatha Christie), commissaris Maigret (van
Georges Simenon) en Lord Peter Wimsey
(van Dorothy Sayers) is de deductie veel in
gewikkelder en niet zo afhankelijk van fou
ten van de misdadiger. Maar zij allen hou
den zich aan de regels van Edgar Allan Poe,
welke deze zo consequent toepaste bij de
beschrijving van de avonturen van Chevalier
Dupin.
Nóg knapper is het evenwel, als de schrU-
ver kans ziet een groot aantal gegevena zó
te verwerken, dat de oplossing tenslotte van
één enkel feit afhangt. Een voortreffelUk
voorbeeld hiervan is het boek: „Het Been-
derloze Alibi", waarin een alibi-puzzle wordt
teruggebracht tot de onnozele kweatie van
het eten van eenkarbonade. In de loop
van het verhaal wordt duidelUk vermeld,
dat het bord. waarvan ia gegeten, leeg op
tafel staat. Maar slechts een enkele lezer
zal zich afvragen, wat er dan toch met
bet been van de karbonade gebeurd ia. Dit
blUkt later, met het andere voedsel, door
een etenskoker weggewerkt te zUn en da
enkele minuten respijt waren voor de mis
dadiger voldoende om zUn euvele daad te
pieren!
In de loop van deze serie zullen meer
vernuftige oplossingen besproken worden.
De enkele, welke wij hierboven noemden,
mogen nu voldoende zijn om te bewijzen,
dat het verkeerd ia. bij voorbaat met min
achting neer te zien op de detective-lectuur.
Natuurlijk, er is veel „rommel" bij. maar
wie de recensies in de dag- en weekbladen
leest, weet, dat dit óók bij de „gewone"
litteratuur het geval is. Werk van Poe,
Ronald Knog, Agatha Christie e.d. staat ech
ter èn in opzet, èn in litterair opzicht op
een bijzonder hoog peil en wie de speur
dersroman een gebrek aan psychologische
diepte verwijt, leze er eens een boek van
Georges Simenon op na!
IHET OUDE HORLOGEMAKERSVAK.
KREEG MODERNE EVENKNIE
omgevingsru-
ooral van de
Als er een precisie-instrument is, dat de laatste jaren allerwegen opgang volmaakte rust. Juist ais in een fabriek
heeft gemaakt, is het wel de microfoon. In de radio- en televisie-studio's, ÏZouï'SeS Als de microfoon
in kerken, bij concerten, toneeluitvoeringen, meetings en vergaderingen, de microfoon-monteurs rustig. maar volle-
kortom overal waar muziek, zang of gesproken woord door meer mensen aÏThSu werktafels" de' nSfooM
gevolgd moet kunnen worden dan door degenen, die zich in de onmiddel- uit de tientallen elders vervaardigde onder-
lijke nabijheid van het uitvoerend ensemble of van de spreker bevinden, komt de montage_
treft men tegenwoordig een of meer van deze nuttige instrumenten aan, werkplaats binnen alvorens in de eontróie-
Geluidsinstallaties zorgen er voor dat de vocale en instrumentale uitingen onderworpen te zijn aan een
onderzoek betreffende kwaliteit van het
verstaanbaar worden gemaakt voor ieder, die er naar luisteren wil of materiaal, nauwkeurigheid van de bewer-
voor wie ze bestemd zijn: radioluisteraars in de huiskamers, wachtende ^n«. dikte van metaal- en iakiagen, eiec-
J trische vastheid en magnetische eigen-
reizigers op de perrons, kerkgangers, congressisten en bezoekers van schappen, kwaliteit van de gebruikte lij-
schouwburgen, ongeacht of zij vlak bij podium of kansel gezeten zijn of men en vloeimiddeien voor het solderen,
zich met een plaatsje achterin de kerk, zaal of op het meetingterrein
tevreden moeten stellen.
Membraan" met spoeltje
Aan de microfoon, die als een der voor
naamste schakels in het geheel der
geluidsinstallatie kan worden beschouwd,
worden zeer hoge eisen gesteld wat betreft
de weergavegetrouwheid. Haar taak bestaat
immers uit het omzetten van geluidstril
lingen in electrische trillingen, van mecha
nische in electrische energie, en wel zo
danig, dat alle toonhoogten met gelijke
sterkte worden weergegeven, zodat het
geluid in het geheel niet of althans zo min
mogelijk vervormd wordt.
De functie van de microfoon kan der
halve vergeleken worden met die van de
rijwieldynamo en de electrische generator
in een krachtcentrale. Ook zij krijgen me
chanische energie toegevoerd en leveren
electrische energie. Bovendien wordt zowel
bij de kleinste microfoon als bij de grootste
generator een spoel in een magnetisch veld
bewogen, waardoor een electrische span
ning wordt gemaakt.
Er zijn ook verschillen: bij rijwieldynamo
en generator voert de magneet of de gelei
der een roterende beweging uit, bij een
microfoon is de beweging oscillerend. Ver
der wordt bij een grote generator het mag
netische veld opgewekt door een electro-
magneet, bij oen microfoon door een per
manente magneet; dè" geleider is in de vorm
van een spoel aan een membraan beves
tigd en beweegt zich in de luchtspleet van
de magneet.
Zwakstroomtechniek
Komen de meeste onderdelen kant
klaar de montagewerkplaats binnen, anders
is het gesteld met het belangrijkste onder
deel: het membraan met spoeltje. Dit
membraan bes:aat uit een speciaal ther
moplastisch materiaal van zeer constante
samenstelling en kwaliteit, dat gemakkelijk
microfoon worden de lage
tonen abnormaal sterk
doorgegeven in verhouding
tot de hoge tonen.
Een goede minimale af
stand is ongeveer 30 cm.
De maximale is afhankelijk
van de sterkte van het ach
tergrond-
moer en voort
eigenschappen van de ge
bruikte microfoon, waarbij
de mate van richtingsge
voeligheid doorslaggevend
is. Als
dezelfde ruimte
steld als de luidsprekers, is
de kans op acoustische
terugkoppeling (d.w.z. dat
het geluid uit de luidspre
kers de microfoon treft)
niet denkbeeldig. Het z.g.
„rondzingen dat daarvan
het gevolg kan zijn, kan
worden opgeheven door het
gebruik van een microfoon
met veel richteffect. Die
richtingsgevoeligheid wordt
weergegeven door het be
palen van het richtings
diagram.
Bij de drukmicrofoon, waarbij bei huis In het hotetbedrM en aan boord van orale
misbaar hulpmiddel geworden voor het doen
an mededelingen en oproepen. Hierboven
alleen de voorzijde van het membraan
blootgesteld aan de geluidsdruk. Een ge
luidsgolf veroorzaakt «ahter in ieder punt
van de ruimte een geluidsdruk, zodat ook
het geluid dat aan de achterzijde van de
microfoon ontslaat, een druk uitoefent op
a-j.. de voorzijde van het membraan. Daar de
gevormd en vrij van spanningen gemaakt drukmicrofoon voor geluiden uit alle
kan worden. Het is ongevoelig voor hitte richtingen even gevoelig is, ontstaat er een
en koude, vocht en droogte, zouten, logen, cirkelvormig richtingsdiagram,
vetten en schimmels en het is onversltyt- De drukverschilmicrofoon, waarbij het
b"r- microfoonhuis van achteren niet gesloten
In dunne vellen komt het materiaal bin- is, is ongevoelig voor van terzijde komende
nen. Ze worden tot membranen geperst, geluidsgolven. De bewegingen van het kan zich biï dPzó'^mnTXo mY
waarbij alle oneffenheden verdwijnen en membraan zijn evenredig aan het verschil L. cardiofde microfoon vei-
alle spanningen worden opgeheven. Alleen in druk op de voor- en achterzijde daar- orklm S Va°v e1n vrli gr°°'
met speciale gereedschappen - nooit met van, zodat bij deze soort microfoons een toero„SS„ "r l™°e.8„gl!.el zonder ach"
de hand worden de membranen aange- vrij scherp tweezijdig richteffect verkregen wr"ro",,rM'","r
raakt, omdat er anders wellicht nieuwe wordt.
spanningen teweeggebracht zouden wor- Eenzijdig richteffect bereikt men door
het combineren van een drukmicrofoon met
aan 5.°?* r °Phjmen van een drukverschilmicrofoon, en daarbij
een microfoon in gebruik aan boord van de
Rijndam van de Holland-~Amerlka L\jn.
eiectrisch kan men echter hetzelfde resul
taat bereiken langs acoustische weg. name
lijk door aan de achterzijde van de micro
foon een acoustische impedantie aan te
brengen, welke de verbinding met het ge
luidsveld tot stand brengt.
De cardioide microfoon kenmerkt zich
door bijzondere eigenschappen. Een spreker
r "-OV..VVB Kviivui
tergrondrHqioer weergegeven.
Voor de weergave van spraak in een
zeer rumoerige omgeving (in werkplaatsen
ot autocabines en bij reportages) is een
speciale microfoon, waarvan de constructie
-"y "vi »«u een uiuiwerscnumicroioon, en aaaron re- o«ho<.i r: v r
een metaalfoelie verstrekt is, weegt het nog kening te houden met amplitude en fase ztïf. hu tin i5? aan ,dit doeI' ^schikt,
geen 80 milligram; een stapeltje van hon- van de microfoonspanningen. In plaats van «tem h»storingsniveau zal de
derd membranen is nog niet zo hoog als stem in de trechtervormige opening van
j- i net diepe mici cfoonhuis sterk overheer
sen.
De bandmicrofoon
de dikte van een potlood. De van alumi-
niumdraad met vertinde einden gewikkelde
spoe1 wordt ten slotte aan het versterkte
Zo ergens dan is het wel in de radio-studio membraan en het geheel op een messing
aat de microfoon kind m huis ts. Een kijkje centreerring gelijmd, zodat het gemakke-
in de studio van het radiostation te Penang lijk gemonteerd kan worden.
in Indonesië.
Misschien zal men vragen waarom ver
schillende soorten microfoons gemaakt
worden. Doorslaggevend voor de keuze uit
de verschillende soorten microfoons is de
De gevoeligheid is nagenoeg onbegrensd toepassing, welke de gebruiker op het oog
en bovendien is het fijne, uit bijna hon- heeft,
derd enkelvoudige of op zichzelf reeds
amplitude van het membraan is niet min
der dan 100.000 1.
Huil „k„iH filter «ml aera enaeivouaige oi op zicnzen reeds
et grootste verschil schuilt eenter wei samengestelde onderdeeltjes opgebouwde IJ.i L
in het geleverde vermogen. Dat be- instrument, dat naar de naam microfoon /iet TIC tl lingSu IQgTQ fïl
draagt bij een turbogenerator 50.000.000 W luistert, bestand tegen schokken
i trillen,
tegen hitte, koude, vocht, droogte en
wat bij dit instrument, in tegenstelling met
bijv. een horloge, van belang is tegen
een vrij ruwe behandeling.
(50.000 kW), bij een rijwieldynamo 3.2 W en
bij een microfoon, die een specifiek voor
beeld van „zwakstroomtechniek" vormt,
slechts 0,000.000.000.015 W. Het spreekt van
zelf dat de trillingen van het microfoon
membraan uitermate zwak zijn. De ampli
tude (gemiddeld 3 millicron of wel 0,000.003
mm) kan met optische middelen, zelfs met
de beste microscoop niet worden waarge
nomen. Het bereik van de microfoon ls
echter zeer uitgestrekt, want de verhouding ren- en plastiekfabrieken; in de montage-
tussen de berekende grootste en kleinste werkplaats voor microfoons echter heerst
Fabricage
De fabricage van de onderdelen geschiedt
met behulp van indrukwekkende ma
chines in rumoerige gieterijen, metaalwa-
TV"aa8t de genoemde electro-dynamlsche
7 microfoons is er nog de bandmicro
foon. Hierbij bevindt zich een 2 micron
(0,002 mm) dik aluminium bandje tussen
de speciaal gevormde poolschoenen van een
sterke permanente „Ticonal"-magneet. Het
bandje is in de dwarsrichting gegolfd en
bezit een uiterst lage eigen resonantie.
Doordat het huis van de bandmicrofoon
aan voor- en achterzijde gelijk (aan belde
zijden open) is, wordt een tweezijdige ge
voeligheid verkregen, hetgeen van groot
nut is als bijv. het geluid van een orkest
in een zaal met publiek moet worden
weergegeven. In het algemeen gesproken ls
de bandmicrofoon het aangewezen hulp
middel voor alle toepassingen, waar de
hoogste eisen worden gesteld aan de weei-
gavekwaliteit.
Niet ongenoemd mogen ten slotte blijven
grote afstand van de microfoon voorna- e'en ëernu7tióe~pÖHmlcWoo^ de kristalmicrofoons. Zij vinden vooral
melijk gereflecteerd geluid wordt opgeno- te geven aan depaiïï öf de halte waa,r d® ei?en, met,
men. Op een te korte afstand van de vlaatsen af t, halte- trekking tot de geluidskwaliteit minder
pwolsm al te roepen. hoog gesteld behoeven te worden.
In de buitenlucht verdwijnt alle geluid In
de ruimte. In het vrije veld althans,
want in de nabijheid van gebouwen wordt
het gereflecteerd en ontstaan er echo's. In
zalen wordt het geluid altijd enigermate
teruggekaatst, de lage tonen het sterkst.
Het oorspronkelijke geluid is zodoende in
zalen altijd vermengd met gereflecteerd De chauj/eur van de autabu, bekoelt .lecht,
gernid ^f"^,j;'aï«„h«,ap_reken_0p «f* arm een weinig op te lichten vla
'Kr
ZATERDAG 18 APRIL 1953
DERDE BLAD - PAGINA S
Verbindingen en
landaanwinning
(Van onze correspondent in Den Haag)
J5en ssmenvaitend onderzoek naar de pla-
«olozische vraagstukken van 7, W.-Neder-
land na de ramp. Pn het voorstellen van
nwM>ia.-gclen. die op grond van deae studie
moeten worden bevorderd zo omschreef
de minister van Wederopbouw en Volks
huisvesting, Ir Witte, de tweeledige taak
van de Planologische Werkvuiuinlaale Ramp
gebied. die hU Vrijdagmiddag in Den Haag
heeft geïnstalleerd.
Deze commissie is Ingesteld ln het kader
/van de Rijksdienst voor het Nationale Plan.
Zij omvat ook vertegenwoordigers van mi
nisteries en der betrokken provinciale be
sturen en zal ten nauwste samenwerken
met de reeds eerder gevormde „delta
commissie", die het vraagstuk van de af
sluiting der zeegaten bestudeert.
De minister legde de nadruk op de nood
zaak om van de ontstane situatie in de
rampgebieden gebruik te maken voor het
oplossen van reeds bestaande structurele
vraagstukken, diq na de ramp in een nieuw
licht zijn gekomen. Verbindingen in dit ge
bied met zijn insulaire structuur zijn moei
lijk en opheffing van het isolement hield
reeds lang de gedachten bezig, zoals het
plan voor een vaste brug naar Goeree-
Overflakkee en de verbinding Schelde-
Rtin. waarover met België wordt overlegd.
Ook noemde de bewindsman de strijd
Israël bezorgd over
de toekomst van
Suez-zone
De Israëlische regering heeft Groot-Brit-
tannië in een nota doen weten, dat zij
bezorgd is over de verstoring van het
machtsevenwicht in het Midden-Oosten,
die zou worden teweeggebracht door het
volledige Egyptische beheer over de
militaire bases in de Suezkanaalzone, aldus
heeft een woordvoerder van het Israëlische
ministerie van buitenlandse zaken Don
derdag meegedeeld. In de nota wordt ver
zocht om een gelegenheid om met Groot-
Brittannlë over die zijden van het pro
bleem. waarbij Israëlische belangen be
trokken zijn, te overleggen.
Ook de Amerikaanse regering kreeg een
nota van gelijke strekking, terwijl de
regeringen van Frankrijk en Turkije wer
den ingelicht over het Israëlische stand
punt over de onderhandelingen over de
bases ln de Suezkanaalzone.
TSJECHISCH IDEAAL:
Zwaar gew apende
vrede!
De nieuwe Tsjecho-Slowaakee premier.
Siroky, heeft in het parlement verklaard,
dat de buitenlandse politiek van het land
gericht is op vreedzame samenwerking met
alle volkeren van goede wil. Siroky. die
een uiteenzetting van de Tsjecho-Slo-
waakse buitenlandse politiek gaf. zei. dat
het land voor alles handel met alle landen
nodig had. zij het onder voorwaarde van
algehele gelijkheid en met volledige er
kenning van de onafhankelijkheid en sou-
vereiniteit van elke staat. Hij voegde
hieraan toe. dat Tsjecho-Slowakije van
plan is „met alle middelen" zijn militaire
macht te vergroten en de paraatheid van
de strijdkrachten te verhogen.
Oplichting en verduistering
door een accountant
De Edese politie heeft de accountant W
J. D. aangehouden, die er van beschuldigd
wordt in enkele maanden tijds oplichtingen
en verduisteringen te hebben gepleegd tot
een bedrag van ruim 40.000. D. behandelde
o a. voor een cliënt de verkoop van een
huis. Hij droeg een klein gedeelte van de
opbrengst contant af en zou voor de rest
een lijfrente voor zijn cliënt afsluiten, het
geen echter niet is gebeurd.
Toen de uitkeringen uitbleven kreeg de
cliënt argwaan en werd de politie in de
zaak gemengd Deze begon een onderzoek
en het resultaat was. dat D. nu ook van
ongeoorloofde practijken in Gorcurn en
Putten wordt beticht. Hij werd er o.m. van
beschuldigd bij verschillende firma's voor
duizenden guldens inkopen te hebben ge
daan zonder te betalen en verzekeringsgel
den. die hij geïnd had. niet te hebben af
gedragen.
„Paardje rijden" op varkens
Gevolg: dertig dode biggen
Een landbouwer te Delft, wiens land vlak
aan een van de nieuwste stadswijken grenst,
heeft er enige weken geleden over geklaagd
dat de jeugd er genoegen ln had „paardje
te rijden op zijn varkens. De politie betrapte
de knapen en nam hen onderhanden.
Thans ls gebleken, dat het spelletje de
landbouwer een lelijke schadepost heeft be
rokkend. Drie zeugen, die als „rijpaarden
voor de jeugd hebben dienst gedaan, heb
ben dode biggen, dertig ln totaal, geworpen.
Boeren ontvangen tien milliocn
terug uit Zuivclfonds III
Het Bedrijfsschap voor Zuivel heeft be
sloten voorshands 10 mlllioen uit het
zuivelfonds III terug te betalen aan de
melkveehouders, die in het Zuivelfonds hef
fingen hebben gestort. Dit bedrag
overeen met ongeveer 13 van de in het
melkjaar November 1951 tot November
1952 gestorte gelden. Het is niet onmoge
lijk, dat op deze terugstorting nog een
tweede zal volgen, maar zeker is zulks niet.
Zoals men weet is uit het Zuivelfonds reeds
een mlllioen gulden aan het rampenfonds
geschonken.
De onderhandelingen over
het luchtverkeer
De Westelijke geallieerden hebben over
eenstemming bereikt over een aantal vra
gen, welke zij op de volgende bijeenkomst
inzake de veiligheid van de Westelijke
vliegtuigen, die tussen West-Duitsland en
West-Berlljn vliegen, aan de Russen zullen
stellen, zo wordt van betrouwbare geal
lieerde zijde te Bonn vernomen.
HANDELSBERICHTEN.
Katoen. (Ver* v. d. Katoenhandel). Rotter
dam. 17 April. Nominale noteringen loco Rot
terdam (excl. rechten). U.S.A. strict middling
one inch staple S.JO'/i per kg (onv.). Mexi
caanse strict middling one Inch staple l-lllh
per kg (onv.).
Rubber. (Bericht van de makelaars Cantzl
A Schalkwijk). Londen. 17 April. Termijn^
ringen. Loco 20 1/18, Mel 20 1'8. Junl 20 i;«. Juli
—Sept. 20 3 18. October—December 10 7J8, Jsn.
Msart iiS/i, De stemming is kaim.
tegen de verzllting. Bij vorming van zoet
waterbekkens dbor afsluiting van zee
gaten, zoals ln de Brlelsche Maas al is ge
beurd, wordt verbetering mogelijk. In dit
verband wees ir Witte op de mogelijkheden
van landaanwinning ter ontlasting van de
land- en tuinbouw ln de Randstad Holland.
Door betere verbindingen en terugdringen
van het zoute water zal wellicht ook het in
dustrieel klimaat van het rampgebied, dat
lot nu toe steeds een vertrek-overschot
heeft vertoond, kunnen worden verbeterd.
Daarbij mag de recreatieve functie van
Z.W.-Nederland niet uit het oog worden
verloren. De komende ruimtelijke ontwikke
ling van geheel Z.W.-Nederland is ln het
geding.
Noren kopen Nederlandse
loggers
Deze week zijn in IJmuiden zeven Noorse
zeelieden gearriveerd om drie Nederlandse
(IJmuidense en ICatwijkse) loggers te ko
pen. die bestemd zijn voor de vrachtvaart
ln de kustwateren en fjorden van Noor
wegen. Als eerste ls reeds aangekocht de
IJm. 268 van de V.E.M. Verder worden
besprekingen gevoerd over de koop van
de logger Katw. 33 van de Visserij Maat
schappij Rotterdam. De IJm. 268 Cornells
de Boer wordt zeeklaar gemaakt en zal ln
Noorwegen worden verbouwd om daar
onder particuliere vlag te gaan varen Het
vorige jaar zijn al vijf Schevenlngse log
gers. waarvan de exploitatie evenmin lan
ger lonend was. eenzelfde weg opgegaan
Men wil de loggers in Noorwegen speciaal
gebruiken voor het vervoer van vis naar
het buitenland en de vismeel fa brieken Het
derde schip, dat de Noren zullen kopen, Is
nog niet bekend.
Ziehier het nieuwste op tassenpebied. Dit „nuttige gebruiksvoorwerp" lijkt wel een
beetje, wat vorm betreft, op een komkommer schijf. Zij is gemaakt van vuurrood gems-
leer met een hengsel en versiering van zwart lakleder. Links ziet men de tas open. rechts
pesloten.
Goedkope Franse francs
voor toeristen?
Een woordvoerder van het Franse mlnifi-
terle van financiën heeft verklaard, dat de
regering overweegt een „toeriatenfranc" In
te voeren, teneinde voor buitenlandse toe
risten vacantie ln Frankrijk goedkoper te
maken. Een dergelijke maatregel wordt
overwogen als onderdeel van de nieuwe
financiële maatregelen der regering. De
woordvoerder van het ministerie van finan
ciën ontkende beslist uit Londen afkomstige
geruchten over eèn devaluatie van de
franc.
Verdachte verdween
Het Westdultae federale hof te Karlsruhe
heeft een nieuw procea gelast tegen Franz
Rademacher hoofd van de afdeling Joodse
zaken van het vroegere Duitse ministerie
van buitenlandse zaken, die verleden jaar
werd veroordeeld tot ruim drie jaar gevan
genisstraf. Hij was schuldig bevonden aan
het verlenen van hulp bij het deporteren
van 1300 Servische Joden. Rademacher. die
hangende zijn beroep reeds op vrUryoeten
was gesteld, is verdwenen Meh verhoedt,
dat hij zich in Zuid-Amerika bevindt.
Eendagskuikens geen speelgoed
Op marktert, bij poeliers en in sommige
winkels ln Limburg zijn de laatste tijd le
vende eendagskuikens. die dienst hebben ge
daan als „etalagematerlaal", aan het pubMek
te koop aangeboden.1*' Verscheidene ouders
hebben tegen een geringe prijs dergelijke
diertjes gekocht als speelgoed voor hun kin
deren. In de practijk leidt dit tot teleurstel
ling, want de eendagskuikens kunnen slechts
onder bijzonder gunstige omstandigheden in
leven blijven. In verband hiermee heeft de
Limb. Vereniging tot Bescherming van Die
ren een ernstig beroep gedaan op ouders,
hoofden van scholen, onderwijzend personeel
om mede hun invloed aan te wenden, dat de
jeugd beter en meer geschikt speelgoed
krijgt en op endere wijze aan haar liefde
voor de natuur uiting kan geven.
(Van een correspondent te Washington)
IN EEN LAND als de Verenigde Staten, waar het bezit van een auto niet veel
meer betekent dan het bezit van een fiets in Nederland, is het grote publiek
uiteraard zeer geïnteresseerd in alles wat het wel en wee van de automobiel be
treft. Ook het wee. Vrijwel iedefeen is het wel eens overkomen, dat hij des
ochtends ineens niet meer starten kon omdat zijn accu leeg was en wat is het
ook niet een ellendige gewaarwording, wanneer laat in de avond op een
buitenweg ineens je lampen zwakker worden. „Zeker weer wat met de accu".
Het is een strop wanneer men een nieuwe moet aanschaffen, want een accu is
vrij duur.
ten ontslaan die hoge politieke posten bekle
den. daar windt men zich in dit land niet
te zeer over op. Men kan het zich in het
algemeen voorstellen, dat de ministers als
hun naaste medewerkers lieden verkiet£ti,
dio ongeveer dezelfde politieke inzichten
hebben als züzelf. Maar dr Astin van het
standaard bureau bekleedde beslist géén po
litieke post. ZUn bdrcau kan allen respect
en vertrouwen hahouden, indien het publiek
overtuigd is, dat politiek en handel daar
heBÜen in
Wondermiddelen
Juist daarom spitst bijna iedereen hier de
oreh, wanneer het gerucht de ronde doet,
dat er een middel gevonden is om de le
vensduur van de accu te verlengen of hem
wanneer hij zwak van krachten is
nieiitve enerige te geven. Reeds kort na 7920
begonnen fabriekjes een soort krachtvoer
voor accu's in de handel te brengen. Die
wondermiddelen kregen de fraaiste namen,
maar meestal waren het slechts simpele
mengsels van natrium sulphaat en magne
sium sulphaat. Met veel poeha werden ze op
de markt gebracht, maar de accu's die het
drankje slikten, kregen er hun jeugd helaas
niet door terug.
In Amerika bestaan vele ..better business
bureaus" (bureaux voor beter zakenleven).
Deze organisaties beogen het publiek te be
schermen tegen ethisch onverantwoorde
practijken en herhaaldelijk he'iben deze
bureaux de federale handelscommissie te
Washington opmerkzaam gemaakt op mis
leidende advertenties over accu-geneesmid-
niels I
Misschien is de heer Ritchie een groter
psycholoog dan scheikundige. In elk geval
schijnt 'hij begrepen te hebben, dat hij onder
het regiem van Weeks een kans kreeg. Van
nature is de nieuwe minister van handel na
melijk geneigd om de industrie de grootst
mogelijke vrijheid te geven. ..Laat de kopers
maar uitkijken" zou onder zijn wapenschild
kunnen staan.
De scheikundige-psycholoog liet zijn accu
vitaminen ook door enkele wetenschaps
mensen buiten het standaardbureau ondei
zoeken en sommigen van hen gaven een wi
welwillender oordeel over ad-X2. Die wel-
- - i weiwuienaer ooraeei over aa-AZ. Die wei-
- °idoor...™
daad misleidend, dan verbood de federale
commissie zulke advertenties en dan moest
het fabriekje zijn deuren wel sluiten (tenzij
men, voor de fabriek en het product, een
paar nieuwe mooie namen verzon!)
In 1948 heeft de heer Jess M. Ritchie, doc
tor ln de psychologie en directeur van de
N V. „Pioniers" een acci^-genecsmiddel in
de handel gebracht, dat hij ad-X2 noemde
en over dat middel ls een flinke politieke
rel ontstaan te Washington. Wij zouden de
zaak niet zo uitvoerig ter sprake brengen.
Indien hier niet allerlei principiële kwes
ties bij in het geding waren gekomen.
Psycholoog in zaken
Wat 1* er namelijk gebeurd? Toen de fe
derale handelscommissie ook over dat ad-X2
een waa»*chuwing had ontvangen, heeft zij
zoals gebruikelijk San opinie gevraagd
aan het nationaal standaaRi bureau. Laatst
genoemde Instelling ls eepJVegeringsbureau
(opgericht in 1901), waar «volgens zuiver we
tenschappelijke maatstaven, in het landsbe
lang, allerlei proeven AWEdan genomen. Po
litieke en commerciële motieven moeten aan
zulk een instituut uiteraard vreemd zijn cn
tot dusverre genoten de wetenschappelijke
onderzoekers in dit bureau algemeen res
pect.
De nieuwe minister van handel, Sinclair
Weeks, die zelf zakenman is en die vele
broertjes dood heeft aan bureaucratie, toont
echter wel heel weinig consideratie voor
het nationaal standaard bureau. Kortgele
den heeft hij dr V. Astin. de directeur er
van, op staande voet ontslagen en de voor
naamste motivering voor dat ontslag was
het ongunstige oordeel, dat het bureau te
kennen had gegeven over het wondermiddel
ad-X2.
Een storm van verontwaardiging brak los
na dit ontslag. Dat republikeinen demoera-
Westzaanse molen wordt
hersteld
De uit het jaar 1722 daterende molen Het
Prinsenhof te Westzaan. die sinds eind De
cember 1950 met slechts twee wieken maalt,
zal binnenkort worden hersteld. Het Prin
senhof is een der weinige molens die nog
dagelijks op windkracht in bedrijf is.
Door bemiddeling van de vereniging De
Zeanse Molen, gemeente provincie en rijk,
is thans een financiële basis gevonden,
waarne «an een molenmaker opdracht kon
worden gegeven de molen te tepareren.
De Koningin en Prins Bernhard
ontvingen generaal Foulkes
De Koningin en Prins Bernhard hebben
Vrijdag in het paleis Lange Voorhout te
Gravenhage de Canadese generaal Foul-
..-s die indertijd bevelhebber was van de
Canadese troepen in Nederland, ontvangen.
Zij gebruikten gezamenlijk de lunch ln het
pèieis.
ook weinig positief gebruikt Ritchie
28 senatoren voor zijn zaak te winnen. Mi
nister Weeks kreeg daardoor nog een extra
zet in de richting die hij toch al op wilde.
Het resultaat meldde ik reeds: Askin werd
ontslagen en uit protest legde een aantal
van zijn medewerkers er eveneens het we
tenschappelijke bijltje bij neer. Schamper
zeggen zij: „Wij kunnen toch niet als we
met een onderzoek beginnen eerst aan
minister Weeks gaan vragen hoe het resul
taat moet luiden?"
Zulk een schamperheid gaat wat ver.
Maar Weeks zal over zijn optreden nog wel
meer te horen krijgen. Wil men het stan
daard bureau afschaffen en de zakenman
volle vrijheid geven om 't publiek in de lu
ren te leggen h la bonheur, maar ln dat ge
val moet het Congres het bureau afschaffen
En dan moet niet de minister een directeur
afzetten aan wiens wetenschappelijke ken
nis en aan wiens integriteit tot dusverre nie
mand getwijfeld heeft.
(Van onze Indische redacteur)
Hier in Nederland is dat zo niet te merken, maar wij zijn weer in hevig conflict
met Indonesië. Officieel is er weliswaar nog geen nieuw vuiltje aan de nu een
maal altijd nog betrokken lucht, maar de anti-Nederlandse sentimenten worden
door Indonesische bladen en door de erkende vüand van het Westen, mr Moham
med Yamin, weer naar hartelust aangewakkerd. Onze landgenoten in Indonesia
gaat dit niet langs de koude kleren. Vooral voor de oud-militairen, die al geruime
tijd slachtoffer zijn van een soort zenuwen-oorlog, is het geschrijf en gestook een
bron van zorgen. Het maakt een groot verschil, of men kranten als Mor dek*
en Indonesia R a y a in het koéle Nederland léést of in het hete Djakarta!
Yamin stelt eisen
Deze bladen roepen wraak af over de
Nederlanders, die voor die wraak bereik
baar zijn. Zij zijn verbolgen omdat onze
regering het heeft bestaan, de aanwezig
heid van een Indonesiër ongewenst te ach
ten, wiens verblijf in Indonesië zélf door de
Indonesische regering zo ongewenst werd
geacht, dat hij eerst enkele jaren werd op
gesloten en toen gemakshalve met een
studiebeurs het land werd uitgestuurd.
Deze Chairoel Saleh werd met een groot
aantal andere communisten of althans
uiterst linkse elementen uit de gevangenis
verlost door de heer Yamin, die daarmee
zijn ministerschap verspeelde. Yamin, die
zich als partijloos laat aanduiden, staat als
parlementslid duidelijk aan de communisti
sche kant. In verband met de uitwijzing
van Chairoel en twee andere geestverwan
ten van Yamin eist deze „maatregelen"
tegen Nederlands Nieuw-Gutnea, buiten be
sprekingen om, uittreden uit het Uniever-
Bclgen boos op Nederlandse
minister van Oorlog
De Gazet van Antwerpen toont zich zeer
gebelgd over het feit. dat het Nederlandse
ministerie ven Oorlog in zijn briefwisseling
met het Belgische ministerie de Franse taal
heeft gebruikt. Men vraagt zich af. aldus
het blad. waarom de Nederlandse autori
teiten het eigenlijk nodig achten hun corres
pondentie met de Belgische instanties in het
Frans te voeren. Dit optreden is ontmoedi
gend en zelfs grievend voor de Vlamingen,
die hemel en aarde bewegen, opdat het Ne
derlands geëerbiedigd zal worden. Eens te
meer krijgen de Vlamingen het bewijs, dat
zij in hun strijd voor de eerbiediging van
hun taal zelfs niet mogen rekenen op de
morele steun van Nederland, aldus het blad.
DE ARBEIDERSPERS heeft ruim zestig van de artikelen, welke Rein
Blijstra in de jaren 1949, 1950 en 1951 voor zijn krant bdeft geschreven,
samengevoegd in het zojuist verschenen boek ..Europa, mijn vaderland
De schrijver rechtvaardigt deze uitgave in een mooi en nogal ontwapenend
voorwoord waar overigens duidelijk uit blijkt, dat hij „nattigheid voelt".
Hoofdzaak is voor mij, zegt hij, dat de bedoeling, een indruk te geven van
onze haastig vallende en moeizaam opstaande beschaving, tot uiting komt.
Dat is wel bereikt met deze, erkend toevallige, inventarisatie van wat
Europa aan cultuurgoed rest. Het is goede, bespiegelende journalistiek,
niet te licht en niet te zwaar, voor de bedachtzame lezer. Wel heel duide
lijk „journalistiek" echter en daardoor levert lezing van deze bundel
een stellig onbedoeld effect op.
Dloemlezen uit de knipselmap geldt als een
-0 hachelijke onderneming. Dezelfde voor
krant of tijdschrift geschreven artikelen wor
den anders gelezen, zodra zij in een boek zijn
verzameld. Stukjes Greshof. Van Duinker
ken. Ter Braak laten zclh goed verzamelen,
omdat zij de neerslag vormen van een den
ken. dat is beoefend ais vrij beroep. Met de
kronkels van Carmiggelt. die in boekvorm
zo goed verkoopbaar bleken, is het toch al
anders. Zij bijten elkaar niet tussen twee
kaften, maar toch blijken soms. wat in de
krant vlinders leken, in boekvorm verduur-
PRESIDENT EISENHÓWER heeft met
het lanceren van zijn plan voor een
wereldopbouwfonds het „vredesinitiatief"
van de Russen overgenomen. Het gedurfde
en van een brede visie getuigende project
van de Amerikaanse president is een dui
delijk (en constructief) antwoord op het
Russische vredesoffensief, dat begon met de
rede van Malenkof bij de baar van Stalin,
waarin de stelling werd geponeerd, dat de
kapitalistische en de communistische landen
zeer goed vreedzaam naast elkaar konden
leven. Elsenhower aanvaardt deze stelling
ten volle en daagt de Russische machtheb
bers uit hun theorie waar te maken en,
te zamen met de Westelijke wereld, over te
gaan tot daden. Deze daden zouden moeten
bestaan in: het leveren van bewijzen van
goede wil door de slepende na-oor!ogse
problemen (Korea, Duitsland. Oostenrijk,
de krijgsgevangenenkwestie. de Aziatische
geschillen) snel en radicaal uit de weg te
ruimen. Wanneer op
deze wijze een steer f
van Internationaal ver
trouwen is geschapen,
zullen de geesten wel
licht rijp zijn voor
ontwapening op grote schaal. De vrijkomen
de gelden zouden dan gestort moeten wor
den ln een wereldopbouwfonds, welks voor
naamste doel zou moeten zijn alle volkeren
ter wereld de „zegeningen van productieve
vrijheid" deelachtig te doen worden.
Eisenhower zal reageren, hetgeen dan door
de Amerikanen weer als een bewijs van
onwil en kwade trouw zou kunnen worden
opgevat. Het ls daarom de vraag of het
voortvarende en zeer vérstrekkende voor
stel van Eisenhower zal bijdragen tot de
ontspanning, die door de veranderde hou
ding van het Kremlin sinds Stalins dood is
ingetreden. Daar staat tegenover, dat. wan
neer de Russen inderdaad positief op het
Amerikaanse plan reageren, de kansen op
vrede tussen Oost en West enorm zouden
stijgen. Inderdaad hebben de Russen nu de
gelegenheid te bewijzen, dat het hun wer
kelijk ernst is met hun vredespolitiek. Wan
neer Malenkof nu een groot gebaar maakt,
dan is de wereldvrede voor de komende
decennia zo goed als verzekerd!
REDEN tot bijzonder optimisme omtrent
de reactie van Moskou is er vooralsnog
HET is ongetwijfeld een groots plan, dat
de Amerikaanse president de wereld,
en Jn het bijzonder de Russen, heeft voor
gelegd en in de niet-communlstische landen
wordt hem dan ook allerwege lof toege
zwaaid. Niettemin moet men zich afvragen
of Eisenhower niet een tikje te veel ineens
wil. Zijn voorstellen zijn zo veelomvattend
en zo overdonderend radicaal, dat zij de
Russen wellicht kopschuw zullen maken,
hetgeen uiteraard tot een averechts resul
taat zou kunnen leiden. Het ie zo langza
merhand bekend genoeg, dat de Russen wei
nig voelen voor de zakelijke spijkers-met-
koppen-polltiek. die de Amerikanën zo
gaarne bedrijven Het ls daarom te ver
wachten, dat Moskou met zijn bekende voor
zichtig* pokertactiek op het vooratel van
niet Het officiële Russische persbureau
i ii Ta6s heeft reeds enige
^critische opmerkingen
J voorstel. De rede van
de Amerikaanse pre
sident diende grotendeels ter recht
vaardiging van de bewapeningswedloop
en de vorming van het Atlantische
blok. terwijl de Sowjet-Unle de schuld
krijgt van de bestaande spanningen in de
wereld", aldus Tass. Opmerkelijk is voorts,
dat de Franse communistische pers het
plan-Eiserihower scherp afwijst als „een
nieuw plan voor Amerikaanse wereldovcr-
heersing". De Frankfurter Allgemelne
Zeitung schrijft, dat alleen reeds de els van
vrije verkiezingen in alle Oosteuropese lan
den voldoende is om een negatief antwoord
uit Moskou te verwachten. „Wanneer da
Russen daar op ln zouden gaan. dan zou
men moeten geloven, dat daarginds een po
litieke aardbeving heeft plaatsgehad", zo
meent het blad.
Inderdaad is de koersverandering van het
Kremlin opmerkelijk en zelfs tot op zekere
hoog tg sensationeel, maar van een „poli
tieke aardbeving" is. voorzover valt na te
gaan. toch nog geen sprake. Men zal er
daarom goed aan doen zijn verwachtingen
omtrent de resultaten van Eisenhowers
Initiatief niet al te hoog te spannen.
zaamd opgezette eendagsvliegen te zijn.
In „Europa, mijn vaderland" vindt men
iets van de auteur Blijstra. maar veel van
de verslaggever. De Europese verkenningen
van deze verslaggever strekken zich uit over
architectuur en schilderkunst, letterkunde
en film. Hij spreekt tot zijn lezers als tot
ingewijden, tot gelijkgestemde cultuurdra
gers. Met hem denken de abonné's van de
krant de juiste gedachte bij Duitse ruïnes en
ln namenduels met buitenlandse culturelen
behalen zij welingelicht gelijk spel. Hun man
Blijstra haalt de schouders op om cultuur
loze Amerikanen en schudt als goed socialist
het hoofd over Versailles als maatschappe
lijk verschijnsel. Dit alles heeft in de krant
ongetwijfeld voldoening gegeven.
Maar door de bundeling van deze artike
len laat Blijstra zich betrappen. Een wan
kele bewering, een plechtig verisme, een
valse noot tussen haakjes en met uitroep
teken, verspreide kleinigheden kunnen nu
een ondertoon aanheffen en maniertjes wor
den zichtbaar. „Men kan niet voortdurend
In een staat van ontroering verkeren", ver
ontschuldigt de schrijver zich bij voorbaat.
„Men is nu eenmaal verslaggever", zouden
wij nog openhartiger willen zeggen.
Verplichte competentie
T~\e verslaggever die b(j voorkeur over cul-
turele aangelegenheden schryft, is bij
een krant gam werken omdat hU de aard
heeft van de rUke dilettant. Het dilettant-
sehap moet hjj prijsgeven om aan geld te
komen voor sUn culturele verkenningen. In
de vakbeweging kent men de term „vrty-
gestelde" voor een uit het vak voortgeko
men, besoldigde bondsbestuurder. De ver
slaggever nu is een .vrijgestelde" In dienst
van «U» lezers en die eisen, evenals de ge-
organiseerden van de bondsbestuurder. wéar
voor hun geld. Hij mag voor hen reizen
maken, theaters bezoeken en boeken lezen,
mits HU er zo tussen advertenties over
scheerzeep en iampekappen door steeds
maar het Mitste woord over weet te zeggen.
Zich werkelijk specialiseren kén de man
van de krant niet. Hij krijgt er de tijd niet
voor en het ligt hem, met zijn dilettanten-
natuur, ook niet. Van alle cultuurmarkten
thuis zijn kan hij ook niet: dat i« niemand
meer gegeven. Hij verstaat zijn vak als hij
geleerd heeft, niet méér te beweren dan bij
kan verantwoorden en tóch zijn lezers vol
doening te geven. .Al kan hij dan niet al
wetend zijn, voortdurend moet hij van zijn I
competentie doen blijken. Zich ontmaskeren
als dilettant kunnen slechts lieden als Van
Duinkerken en Stuiveling, die publiekelijk
gepatenteerd zijn en ten slotte professor
worden.
De Europeaan Blijstra is dan ook, in dit
boek, 64 artikelen lang competent en slikt
men datin één zitting dan proeft men de
door beroep opgelegde wijsneuzerigheid. Het
liefst volgen wij hem op zijn reizen van
kathedraal naar kathedraal ën door oude
stadjes, want dan doet vaak zijn ontroering
hem de lezers vergeten. Ondanks deze be
denkingen had het boek een betere correctie
verdiend. Het uiterlijk is goed verzorgd.
R. W.
band door Indonesië, uitwijzing van ex-
K.N.I L.-militairen „en N.S.B.-ers" en over
plaatsing van Indonesische studenten In Ne
derland naar een ander land. Indonesia
R a y a wil bovendien oud-ambtenarea uit
het land doen verwijderen.
De argumenten van deze Heden zUn T*®
een dergeiyk allooi, dat men onmogelijk met
hen ln discussie kan treden, maar dit neemt
niet weg, dat met hun invloed ernstig reke
ning moet worden gehouden. De manier,
waarop de Indonesische regering de be
ruchte 17 October-affaire „regelt" brengt
ontstellend duidelUk aan het licht, hoezeer
de koers van deze regering wordt bepaald
door druk van allerlei kanten ln plaats van
door een beleid. De heer Yamin en genoem
de kranten vertegenwoordigen een aanzien-
lUke druk.
Als men dit ln het oog houdt, begrijpt
men de zorgen van de Nederlanders in In
donesië en dan maakt men zich ook geen
illusies voorzover nog iémand dit zou
kunnen doen betreffende het overleg met
Indonesië over de liquidatie van de Unie en
andere kwesties. Het is nog ateeds het oude
liedje: met de ministers kan men praten,
maar zij kunnen niet tegen de stroom op.
Dit schaadt niet alleen de betrekkingen met
Nederland, maar evenzeer de binnenlandse
ontwikkelingen in Indonesië.
Wat de militaire missie betreft, heeft de
Indonesische regering tegen beter weten in
moeten zwichten. De vraag is maar, hoelang
zij tegen deze nieuwe agitatie ln zal stand
houden. Enige speling heeft zij: de Unie
immers heeft tij wat ons betreft al in haar
zak. r
Dickens' gericht over het
Hooggerechtshof
Het grauwe huls" wordt over het algemeen
tot Dickens' beste werken gerekend,
vooral door de uniformiteit van de constructie
en de kracht waarmede de beschrijving van
de verschillende gebeurtenissen is doortrokken.
Dickens' gericht van het Hooggerechtshof ls
niet mals. Het instituut wordt ons voorgesteld
als een goudmijn voor rechters en advocaten,
doch wie er recht komt zoeken, geraakt ln
een maalstroom van verwikkelingen en woor
den. waarbij men ten slotte ten ondergang of
erderve gedoemd is. In de moten van het
Hooggerechtshof zo heet het worden alle
levens tot waardeloos stof vermalen. Dat de
felle aanklacht destijds sterke reacties heeft
opgeroepen, laat zich dan ook gemzkkelijk
denken ..Het grauwe huls" verschijnt ln de
bekende dundruk Prlsma-serle. welke het
Spectrum te Utrecht aan Dickens' werken
wijdt. Deel I, verlucht met oorspronkelijke
prenten. Is zo Juist op de markt gebracht.
BU de uitgever A. J. O. 9trengholt. te Am
sterdam zijn tweede drukken verschenen
van „wijlen meneer Euffe" en „Paviljoen IV
voor zenuw- en geesteszieken", twee romans,
die haar aantrekkingskracht op het lezend pu
bliek niet hebljian gemist.
Het eerste boek ls van de zo succesvolle
auteur van Clochemerle. Gabriel Chevalier.
Ofschoon het zeker niet de tintelende, gesubli
meerde esprit bereikt, waarmede de schrijver
de figuren uit het sindsdien beroemd gewor
den Zuid-Franse dorp bevruchtte, de vaardige,
drieste pen van Chevalier heeft ln „wijlen me
neer Euffe' en diens omgeving opnieuw
menigmaal raak geschoten en sommige fami
lies in Grenoble en voorvallen aldaar kostelijk,
ondeugend en openhartig getypeerd, zodat ook
de belangstelling voor dit boek voorlopig nog
wel niet zal luwen.
„Paviljoen IV" in het zo gewilde genre van
de doktersroman vormt n' uiteraard met ken
nis van de ma^rle en bovendien met distinctie
geschreven llljkje achter de schermen van
spreek- en operatiekamer en wat nog veel
Interessanter is, van zo menige mensenziel
zelf. Uiteraard deskundig, wijl de notulist van
al die gevoelens en reacties niemand minder ia
dan dr J van Arkel—Zegwaard, die op dit
terrein zijn sporen reeds lang heeft verdiend.
De middenstander kan ln deze tijd zonder
een behoorlijke administratie niet meer
mee Een aantal organisaties heeft de boek
houding en calculatie in het kleinbedrijf reeds
belangrijk doen verbeteren, maar het einddoel
is toch nog lang niet bereikt.
Het Economisch Instituut voor de Midden
stand te 's Gravenhage ls nu begonnen met de.
uitgifte van een serie wegwijzers, populaire
geschrlftjes die ter lering van de middenstan
der van groot nut kunnen zijn De eerste *o
Juist verschenen brochure behandelt de boek
houding in de kleinhandel. Op 40 bid. worden
daarin op bevattelijke wijze de grondslagen
voor een eenvoudige boekhouding uiteengezet,
ook met behulp van getekende voorbeelden.
De voorzitter van de Raad van Beheer van
het Instituut, drs Hub. L. Jansen, heeft het
werkje een terecht hoopvol gestemd ten ge
lelde geschonken.
Weer inval in Haags speelhol
„We epelen gewoon: Olleke, bolleke,
riebesollekg
