f
1
0UIL
station gaat verdwijnen
auPUBLIÜS
De Britten hebben een
verkeersvliegtuig
nieuwzuinig
„De Ramp"
Merkwaardig postvervoer in de
VERENIGDE STATEN
Buffalo Bill:
Eerste vluchtigeindrukken
van het land
Groot werk tussen Rotterdam en
Gouda komt gereed
Havank leurde met spookverhaal, dat
hem beroemd zou maken...
over de eindstreep vliegt....
Gecombineerde schroef-straalmotor
DE PONY-EXPRESS
één der koenste postrijders
MET EMIGRANTEN NAAR ZUID-AFRIKA (II)
Geen vergelijking met Nederland
Sowjets zijn sterker
dan NAVO-landèn
f EVEN NADENKEN
Kort Journaal
Ons Land en de Wereld in 2 MINUTEN
Plan-1945 kwam
niet in bureaula
terecht
GROSSIERS IN MOORD EN DOODSLAG (4)
N°
In October heeft het
Maasstation afgedaan
BEWOGEN LEVEN
ZATERDAG 25 APRIL 1953
(Van onze correspondent te Londen)
Dezer dagen heeft de Britee luchtvaart;
welke teen gebrek toont aan roemrijke
daden, opnieuw historie gemaakt. De British
European Airways (B.E.A.). welke alle lij
nen in Engeland en die op het vasteland
bevliegt de British Overseas Airways
Corporation sorgt voor de rest van de aard
bol heeft toen namelijk de eerste vier
van de Z€ door haar bestelde Vlckers' Vis
counts in gebruik genomen voor de verbin
ding Londen—Rome—Athene—Istanboul.
Deze machines, die behoren tot de z.g.
„discovery"-klasse en de namen zullen
dragen van Britse ontdekkingsreizigers, zijn
de eerste toestellen met „turbo-props" (een
combinatie van schroef- en gasturbine),
welke ter beschikking komen voor de ge
wone passagiersdiensten. De reusachtige
Bristol-Britannia's, welke op hetzelfde
principe berusten, zullen, slechts voor
experimentele doeleinden worden gebruikt.
Na zes jaar voorbereiding is de Viscount
de belangrijkste ontwikkeling sinds de door
de Havilkmdfabriek voortgebrachte Cornet,
zoals men weet: een zuiver straaltoestel.
Volgens deskundigen is dit toestel de wer
kelijke toekomst en dient het schroefvlieg-
tuig reeds nu als verouderd te worden be
schouwd. De moeilijkheid is echter, dat
voorlopig de Cornet op korte afstanden te
duur is wegens het hoge brandstofverbruik.
Alleen op de wereldroutes, waar op grote
hoogte gevlogen kan worden, is het straal
vliegtuig rendabel.
Vandaar dat de Britse luchtvaart, welke
zich de voorsprong van de straalmotor niet
wil laten bntgaan Amerika ligt vijf jaar
achter, maar spant alle krachten in om dit
in te halen zich thans werpt op de tus-
ednvorm ❖oor de kortere afstanden, waar
bij bij wijze van uitzondering nu eens niet
het principe van meer snelheid op de voor
grond staat, maar van goedkoper brand
stofverbruik. Met de Viscounts in dienst
hoopt de B.E.A. de tarieven belangrijk te
kunnen verminderen. Misschien lukt dat
nog niet met de eerste z.g. 700-serie, maar
met de 800-serie is de kans daarop groter.
T rillingvrij
Het is volgens de experts, die 250 uur met
de Viscount hebben proef gevlogen, een on
vergetelijke ervaring om b.v op 7000 meter
boven slecht weer trillingvry zonder bum
ping en zo goed als geluidloos voort te sui
zen. Piloten, die met de Viscount hebben
gevlogen, verklaarden niet meer naar de
zuigermotoren terug te willen.
De Viscount is vooral een triomf voor de
technische samenwerking tussen Vickers—
Armstrong en de opdrachtgevers. In En
geland hebben de luchtvaartmaatschap
pijen het voordeel dat zij kunnen steunen
op de Britse vliegtuigindustrie niet alleen,
maar bovendien dat deze door de regering
wordt geholpen. Het systeem is. dat de re
gering het schatten kostende prototype fi
nanciert en dan later een zeker percentage
aan de rechten uit de verkoop terugont
vangt. De diverse fabrieken werken ook
aamen. zodat een gezonde arbeidsverdeling
is ontstaan.
Vickers—Armstrong kon op deze manier
prbfiteren van de ervaringen, welke door
De Havilland met de Cornet zijn opgedaan.
Het voordeel van de samenwerking tussen
luchtvaart-maatschappij en vliegtuigindus
trie Is eveneens, dat zoveel mogelijk met de
wensen van de opdrachtgever kan worden
rekening gehouden. De Viscount is dan ook
geleverd als een aangemeten costuum, niet
alleen naar vorm, maar ook wat het Inte
rieur aangaat. Zo werd er ó.a. voor gezorgd,
dat de passagiersruimte wijder lijkt dan deze
In werkelijkheid is doordat het kokerachtige
er van doop vernuftige wandindeling en
plafondtekening werd opgeheven.
De inrichting in grijs en rood de B.E.A -
kleuren) werd in overleg met een aantal
dames ontworpen zodat men gelooft, dat
de huiselijke sfeer aanzienlijk is verbeterd.
Iets bijzonders zijn wel de grote ovale ra
men van tegen druk bestand plagtic, die
een ongeëvenaard uitzicht bieden. Deze ro
men dienen tevens als nooduitgang. Een
ander nieuwtje, tenminste voor vliegtuigen,
waarin de luchtdruk geregeld wordt, is
het apparaat met behulp waarvan eike pas
sagier frisse lucht kan binnen laten. Ook
voor de rekken voor handbagage is iets
nieuws ontworpen en nieuw materiaal ge
kozen. M
De zetel van de piloot is ij^ar achteren
verschuifbaar, waardoor hij jfln werk be
ter kan doen. Er zijn twee ovale deuren
voor de passagiers namelijk aan de beide
uiteinden van de cabine. De bagageruim
ten zijn groter dan in enig ander toestel
Van deze afmeting.
Goedkoper dan spoorkaartje
derde klasse
De B.E.A. beschikt met deze Viscount
voor de eerste maal over een machine aan
welker schepping zij van de eerste dag af
heeft meegewerkt. Reeds vijf jaar vóórdat
de order geplaatst werd, was de B.E.A. er
bij betrokken.
De Viscount van de 700-serie biedt plaats
aan 48 tot 62 passagiers en heeft vier Rolls
Royce-dartmotoren van 1400 pk. met een
extra streal-opduwing. De kruissnelheid
bedraagt 480 km per uur.
Air France heeft ook dezer dagen de
eerste Viscount ontvangen, waarvan ze er
twaalf heeft besteld. Verder zijn in aan
bouw voor Air Lingus (Ierland) vier. Ca-
Parelanthraciet is kleiner
geworden
éMtrn
nieuwst» Conwaymotor van Rolls Royce.
Deze motor, een tussenvorm tussen de
„turbo-prop" en de straalmotor, combi
neert snelheid met zuinig brandstofgebruik.
De Fransen beschikken el over de Turbo-
meca Aspin-motor, welke al ervaring in de
lucht heeft opgedaan en minder dan de
helft van de brandstof nodig heeft van de
oorspronkelijke turbinemotor. De Conway
motor, welke veel groter is dan de Aspin,
zal voor Edwards allernieuwste lijntoestel
worden gebruikt. De turboprop is thans
economisch het voordeligst, maar pioniers
arbeid kan nooit op dit principe gebaseerd
zijn. Nu de straalmotor bestaat is de pro
peller gedoemd te verdwijnen en wel voor
elk vliegtuigtype Daarop sturen de Britse
technici onweerstaanbaar aan.
Au*tralië vier en Brits-Weat-
Indië drie toestellen. De B.E.A. is reeds
proefvluchten begonnen op de Scandina
vische route. Op 1 Juni komt de Viscount
waarschijnlijk in gebruik op de Londen—
Zwitserland-lijn.
De Viscount van de 800-serie, welke ook
spoedig zijn opwachting zal maken, krijgt
een cabine, die ruim vier meter langer is
dan die van de Viscount-700. Deze machines KiiiJam nn Vnnmc wnrrit
plaats biedend aan 88 tot 82 passagiers, **-18td«m op VooniC wordt
dient het massa-vervoer té bevorderen!
maar de snelheid zal iets geringer zijn dan
die van de Viscount-700. De B.E.A. zal deze
grotere Viscounts, waarvan er twaalf be
steld zijn, op elf der drukste Europese
luchtlijnen gebruiken, o.a. in de dienst Lon
den—Schiphol. Het zal eventueel mogelijk
zijn, met dit toestel naar Schotland te vlie
gen tegen een tarief, lager dan dat van de
derde klasse trein
,is volgens deskundigen geen
twijfel aan dat deze „turbo-props" voor de
naaste toekomst het ideale toestel zijn uit
een oogpunt van commerciële exploitatie.
Toch gaan er stemmen op die liever zou
den willen, dat Engeland zich concentreert
op de vervolmaking van de Cornet In plaats
van energie te verspillen aan een toestel
al* de Viscount, dat over tien of vijftien
jaar verouderd zal zijn en dat bovendien
gevaar loopt binnenkort door Amerika te
worden verdrongen.
Er worden op het ogenblik drie Viscounts
per maand afgeleverd, maar van eind 1853
af zullen er jaarlijks honderd uit de fa
briek komen. Deze bestseller kan Engeland,
dat zoveel weerstand op zijn exportmarkten
ondervindt, thans uitstekend gebruiken.
18.000 Tekeningen
Dezer dagen zijn wij in de gelegenheid
gesteld, een blik achter de schermen te
werpen in een van de fabrieken van
Vickers—Armstrong, welker militaire pro
ductie o.a. de Vaillant bommenwerper en
de jagers Supermarine Swift en Attacker
omvat.
Wij zagen, de werkplaatsen en montage
hallen ln het door bossen omgeven Wey-
bridge (Surrey), waar eens bet allereerste
passagiersvliegtuig opsteeg. In een vlieg
tuigfabriek is iedereen zich meer dan elders
van zijn verantwoordelijkheid' bewust. Er
gebeurt niets overhaast, op precisie komt
het aan. De fabrieksruimten zijn licht en
helder. Het werk, dat hier door vierduizend
man gedaan wordt, lijkt op een gigantisch
mecanospel.
Imposant Is de enorme hal met 658 te
kentafels. Voor elk vliestuig worden 18.000
tekeningen gemaakt. Elk onderdeel reist
door de kilometers lange gebouwen, voor
zien van een iabel. waarop de loop van het
bewerkingsproces staat aangegeven. In het
centrale archief kan eik foutje worden op
gespoord. De metallurgie wordt op de mo
dernste wijze beoefend. De vele gloed
nieuwe Amerikaanse werkbanken geven
een beeld van wat de Marshallhulp In de
practyk betekent.
Wij verdwenen in de enorme stratosfeer-»
kamer, waar tefnperatuur- en luchtdruk-
proeven worden genomen*. Op de er bij be
horende enorme koelmachines zet zich een
laag „sneeuw" af. Men neemt geen enkel
risico. Een nieuwe vleugel wordt zes weken
lang dag en nachdiftiet een stamper beklopt,
ingedeukt en doorgebogen en op deze ma
nier aan druk blootgesteld, sterker dan
in de lucht het geval zal zijn. Wij zien ook
nog isolatieband en luchtbuizen van gewe
ven glas. vermengd met hars, uiterst licht
zoals al het andere materiaal.
Weer een nieuw type
De luchtvaart is nooit tevreden en daar
om nauwelijks in staat, zich over een
nieuwe fase te verheugen. George Edwards,
de ontwerper van de Viscount, bereidt thans
een nieuw toestel voor dat noch op de
„turbo-prop-motor", noch op de zuivere
gasturbine is gebaseerd, maar op de
afgebroken
De na de ramp met spoed gemaakte kist
dam langs de Westelijke zijde van het
Voornsche kanaal, over een lengte van on
geveer 10 km wordt afgebroken. Deze dam
was aangebracht met het oog op de be
veiliging van Voorne. Het materiaal, zoals
parkoenpalen en planken, wordt naar
Schouwen en Duivelend vervoerd, teneinde
daar dienst te doen bij de strijd tegen het
water„
Aan de nieuwe baan bv Nieuwerkerk, die
de hoofdschotel vormt van de verbetering
van het spoorwegnet in en om Rotterdam,
wordt momenteel de laatste hand gelegd
aan baan en bovenleiding. Met ingang
van de zomerdienst zullen goederentreinen
en de internationale treinen van en naar
Hoek van Holland over deze baan gaan
rijden.
Het Nationale Plaatwerk
Dezer dagen zijn door de Vereniging
ter bevordering van de belangen
des boekhandels in Amsterdam de eer
ste exemplaren van bet nationale
plaatwerk „De Rampdat ons voor
altijd zal blijven herinneren aan de
verschrikkelijke gebeurtenissen van de
le Februari en volgende dagen in 1953,
in omloop gebracht. De totale oplaag
bedraagt met de Engelse uitgave en
Franse en Duitse bijlage 675 000 stuks,
zodat de aflevering vanzelfsprekend
nog geruime tijd in bislag zal nemen.
Het indrukwekkende fotomateriaal,
plm. 120 cliché's. is op circa 50 blad
zijden ondergebracht en wordt ver
bonden door een sóbere. waardige
tekst, welke geheel aansluit pp het
voorwoord van H. M. de Koningin,
die daarin de hoop uitspreekt dat de
uitgave een klein monument moge
worden vopr het saamhorigheidsgevoel
van ons volk.
In 1858 kwam Senator Gwyn van Califor-
nië op het Idee, de mail te laten ver
voeren met behulp van snel dravende po-
nies. Gwyn was van mening, dat de Oceaan-
kust een betere verbinding verdiende dan
die met de postwagen en hij ging naar de
hoofdstad Washington om daar zijn denk
beeld uiteen te zetten. Daar lachte men
hem echter uit; een geregelde postdienst
van slechts één man sterk, dwars door het
Rotsgebergte, Colorado, Newada en Utah
was iets onmogelijks! Senator Gwyn wist
echter vele hooggeplaatste personen voor
zijn plan te winnen, waardoor dit toch door*
gang kon vinden.
In 1859 was de voorbereiding beëindigd;
St. Joseph aan de Missouri was het Weste
lijkste punt4van de spoorweg en daar ^ou
Jou ik nog eens achter die eierkool
Moeken 7"
IJET was een gebeurtenis op zichzelf toen
in de morgen van 13 Maart h<)t silhouet
van de Tafelberg uit de nevelen opdoemde.
Aan de vroet van dit mooie plateau ligt de
moederstad van de Unie. Capetown (Kaap
stad). In 1652 landde hier Jan van Riebeeck
na 23 weken zeereis. Nu doet een vliegtuig
er 23 uur over. WU voeren 16 dagen. Er komt
een merkwaardige nerveuze stemming onder
de passagiers. Na 13 dagen niets dan lucht
en water te hebben gezien, ligt nu het land
van de toekomst voor hen.
Bij de debarkatie neem ik afscheid van
velen. We hebben 16 doget^ een aparte ge
meenschap gevormd. We zien elkaar waar
schijnlijk nooit weer. Enigeb blijven in
Kaapstad. De meesten gaan verderPre
toria, Johannesburg, Potcbefströom, Stellen-
bos en zelf Rhodesia, het land van de nog
ongekende mogelijkheden.
In Kaapstad komt een vriend mij afhalen
en hü laat mij de prachtige omgeving van de
stad zien. Ik stel voorop, dat ik» geen kenner
van het land ben. Ik kan slechts vluchtige
indrukken geven. Maar direct valt op dat
men in een geheel ander.e samenleving is ge
komen. die in geen enkel opzicht te verge
lijken is met de onze.
Emigranten zullen een groot aanpassings
vermogen moeten hebben. Niet alleen het
klimaat maar ook de taal en vele gewoon
ten zijn geheel anders. De levensstandaard
in Zuid-Afrika verschilt, voor zover ik kon
opmerken, niet zoveel met #e in Nederland.
Hij is dus hoog. De belastingen echter zijn
aanmerkelijk lager. Bij een verdienste van
300 pond 3000) een aagslag van 18. Bij
een inkomen van 840 pond 8400) is de aan
slag 500. Kinderaftrek is hierin niet be
grepen.
De woningnood doet zich ook bier ge
voelen; in Kaapstad misschien wel het
sterkst. Toch kan men er kleine flats huren,
maar die zijn zeer prijzig 180 per maand).
De lonen voor vakmensen liggen hoog. Ik
hoorde bedragen noemen van 6000 tot
j 7000 per Jaar. Een steno-typiste, die beide
♦alen spreekt, heeft een aanvangssalaris
van ƒ3600 per jaar. De sociale voorzienin
gen hebben nog niet een hoogte bereikt aio
bij ons. maar de omstandigheden zijn
veel gecompliceerder en moeilijker.
De Ongevallenwet dateert er van 1841, de
Wet op de Vakleerlingen v*n 1944. De rege
ring subsidieert 4e woningbouw. Zuid-
Afrika kent zijn „Gezondheidsdienste
Typhus, pest en melaatsheid komen alleen
nog voor bij de naturellen (kleurlingen), die
in de buitenste districten wonen. De tuber
culose wordt krachtig bestreden. ook de
malaria die tot voor een tien jaar grote
vruchtbare streken onbewoonbaar maakte.
In Johannesburg, de stad van het goud,
neemt men een ongekend materialisme
waar. *-
Zuid-Afrika wacht op emigranten, vootal
uit Nederland. Maar niemand denke dat hij
in een soort luilekkerland komt. Het is een
land met grote, perspectieven, waar voor
harde werkers een plaats is en waar men
vopr hen ook goed zorgt.
TkE Unie van Zuid-Afrika kent het fassen-
probleem. Men moet echter lang in
Zuid-Afrika wonen en de situatie terdege
bestuderen vóór men een oordeel kan vel
len. Het eerste verwijt dat men de vreem
deling, die critiek hierop uitoefent, maakt is:
Je moet hier eerst maar eens een tijdje
komen wonen.
In de totale bevolking van 12'/» millioen
zijn alle kleurschakeringen waar te nemen,
van het wit der blanken tot het gitzwart
van de Bantoestammen- Men treft er de
hoogste ontwikkeling en het meest primi
tieve aan. Ook vindt men er alle mogelijke
vormen van godsdienst. Zuid-Afrika kent
het Christendom, het Joodse geloof, het
Mohammedanisme, het Hindoeïsme en het
meeat primitieve geestengeloof.
Europeanen worden allen blanken ge
noemd. Meeg dan de helft is van Neder
landse afkomst. Het grootste deel van de
rest is'ven Engelse originé. Voorts vindt
men er Duitsers, Portugezen en Italianen»
Onder naturellen verstaat men de inheemse
bewoners. Zil geven er de voorkeur aan
Afrikaan genoemd te worden.
De gekleurde rassen in Zuid-Afrika zijn
merendeels van'gemengd bloed. Eén ding
valt direct op, n.l. dat de kleurling zoal niet
gehaat, dan toch als een soort minderwaar-
weinig oponthoud gepaard. De rijder stiet
op een halve mijl van het station de be
kende „coyote-roep" uit en de postmeester,
deze horend, bracht het gereedstaande verse
paard naar buiten. In een oogwenk was het vaJ^®n*
zadel op het nieuwe paard gelegd en dan
ging het weer verder.
Generaal Grünther, stafchef op het geal
lieerde hoofdkwartier te Parijs, heeft ver
klaard. dat de NAVO-strijdkrachten een
planffiebben om aan een eventuele onver
hoedse Sowjet-aanval het Hoofd te kunnen
bieden. Dit betekent echter niet. dat dè
NAVO over voldoende strijdkrachten be
schikt om een aanval met goed gevolg te
kunnen afslaan. In feite geloven wij, aldus
Grünther, dat wij dat niét kunnen, maar
men vecht met wat men heeft en men doet.
wat in zijn vermogen ligt.
De generaal legde deze verklaring af op
1 Apri] voor de Amerikaanse Senaatsoom-
missie voor buitenlandse betrekkingen. Zij
is Donderdag gepubliceerd.
Rijkspersoneel geen vrije
halve dag op 5 Mei
De minister van Binnenlandse Zaken
heeft aan de colleges van Burgemeester en
Wethouders der gemeenten in Nederland
meegedeeld, dat de raad van ministers in
zijn vergadering van 80 Maart ^eeft beslo
ten. het accent van de viering van de na
tionale bevrijding te verplaatsen van 5 Mei
naar de Koninginnedag 30 April en o.m.
dientengevolge de vrije halve dag op 5
Mei voor het rijkspersoneel te doen ver-
Postrijder een gevaarlijk beroep
De minister verzoekt de colleges, van B.
en W met het vorenstaande rekening te
houden.
T^én der Interessantste verschijningen te riüdden van de vele vervoermiddelen, zoals
diligence, trein, achip en vliegmachine, die de frost van de ene uithoek der wereld
naar de andere hebben gebracht, is wel de pony-express-ruiter, de man, die bijna een
eeuw geleden het woeste Westen van Noord-Amerika doorkruiste met de brieven, die
de bewoners van dit grote land hem ter hand stelden.
De pony-express-ruiter was op zijn manier de voorloper der beschaving: had eerst de
ossewagen de verbinding tussen de Californische kust en de Missouri onderhouden in
een reis van vele maanden, was daarna de postwagen gekomen, die de reis in 25 dagen
deed; nu kwam de onverschrokken ruiter, die in 10 dagen dwars door een met vijandige
Indianen en blanke rovers bevolkte landstreek de post overgebracht. Zijn route werd
ie weg, waarlangs de beschaving dit veelbelovende land veroverde; hij was het eerste
symptoom, dat wees op het einde van de Indianenheerschappij in deze prairelanden.
de route aanvangen, die ter lengte van
tweeduizend mijlen, dwars door woeste ge
bieden, met oorlogszuchtige Indianen be
volkt naar de Gouden Poort'van San Fran
cisco zou voeren. De route liep als volgt:
van St. Joseph naar Fort Kearny, langs de
Platte tot Julesborg, dan naar Fort Lamarie
en Fort Bridget, dan over Salt Lake City
naar Camfr Floyd, over Ruby Valley, de
Humboldt, Carson City. Placerville en Fol-
som naar San Francisco per boot.
De maatschappijen die deze dienst orga
niseerden. n.l. de „Central Overland" en
..Pike's Peak Express Company" namen
alleen brieven ten vervoer aan tot een
maximum van 10 pond per reis. De brieven
werdep geschrevan op velletjes dun zijde
papier en gewikkeld in oliedoek om ze
'egen regen en water te beschermen, want
de postrijder moest herhaaldelijk met zijn
paard riviertjes overzwemmen. De brieven
werden geborgen in vier zakken in de
„mochila". een lederen dek over het zadel,
zoals men in Spanje en Mexico gebruikt. De
„mochila" werd van het éhe paard op het
andere overgebracht en mocht uitsluitend
door de postautoriteiten geopend worden.
Het gehele systeem werd uiterst nauw
keurig uitgewerkt. Langs de route werden
stations op gemiddeld 23 mijlen onderlinge
afstand gevestigd, elke ruiter legde gemid
deld 75 mijlen per dag af. De gehele dienst
omvatte 190 stations, 200 postmeesters en
evenveel assistenten.
Van Saint Joseph tot de Gouden Poort
duurde de reis 10 dagen; per uur werd 10
mijl afgelegd. De afstand van St. Joseph
naar de verschillende etappe-stations was:
naar Fort Kearny 34 u., Salt Lake City 124 u.
Placerville 226 uur. Sacramento 234 uur en
naar San Francisco 240 uur.
De firma Russel. Major Waddell had
tevoren een dienst tussen New York en
St. Joseph onderhouden, die er vier dagei^.
over deed. De nieuwe onderneming vormde
daarmede dus een veertiendaagse verbin
ding van de Atlantische, naar de Pacific-
kust. In dringende gevallen kon men van
New York naar St. Joseph telegraferen
en het bericht dan verder per express-rijder
meegeven.
kend zijn; angst mochten zij niet ken
nen, tegen een rit door de bergen en woes
tijnen, door sneeuw en ijs. regen en storm.
in brandende zonneschijn of aardedonkere
nacht mochten zij geen bezwaar hebben
Uit de paarden moest gehaald worden wat
er uit te halen was. zonder ze af te matten
en alleen ervaren ruiters en paardenken
ners waren hiertoe in staat.
Nu en dan slaagden de Indianen er in,
een postrijder onderweg te vermoorden;
kwam hij niet op tijd aan het station, waar
zijn opvolger wachtte, dan vertrok deze
zonder de mail. De postrijder b.v., die op
28 Mei te St. Joseph moest arriveren, kwam
daar pas op 30 Mei aan en bracht een brief
mede van Salt Lake City, luidende: „De
express-rijder is juist aangekomen; «Je In
dianen hebben alle stations tussen Diamond
Springs en Camp Valley verwoest en dekruiswoord-puzzle.
postmeesters vermoord, ook de postrijder en Horizontaal: l Soort graan; s. Voorzetsel;
de post zijn verlorenLofzang. 10. Lus. strik: 14. Vreemde munt; 15.
In I860 werd President Buchanan's laat- I Lidwoord (Fr.); 17 Lof 19Voegwoord. 20.
ste boodschap in acht dagen en zeven uur SchoorsteenyuiL 28. Vlaggetje; 25. Riv,eI 1
naar San Francisco overgebracht; President °"n»Sl*ad:<s
Lincoln's openingsrede kwam in zeven da-
dig schepsel wordt beschouwd. Ik las in het
boekje „Blanket Boy's Moon" de volgende
zinsnede: Zij zeggen dat voor God alle
mensen gelijk zijn. Maar zij verbiedèn ons
toch nieWalleen hun kerken binnen te gaan
maar staah ons ook niet toe naast hen te
zitten in hun huizen, bussen of bioscopen.
Zulk een uitlating spreekt eèn duidelijke
taal. De politiek van de regering van Zuid-
Afrika zal dit probleem zeker niet oplossen,
alleen maar verscherpen. Er is een ontwa
ken van het zwarte ras te bespeuren en het
is zeker niet denkbeeldig dat het rumoer
elders in de Engelse koloniën, zich over ge
heel Afrika zal verspreiden.
Een grote dag voor
Amerika's posterijen
TVnsdag 3 April 1860 was een grote dag
Voor St. Joseph. Ongeveer te 7 uur 30
werd de mail. bestaande uit nieuwsberichten
voor de „Union" te Sacramento en de „Bul
letin" te San Francisco, alsmede 49 brieven
en 5 telegrammen door de burgemeester der
stad aan de express-rijde^ overhandigd on
der het gejuich dér menigte. Even later
verdwenen paard en ruiter in eetvwolk van
.stof en daarmede was een der merkwaar
digste ondernemingen in de geschiedenis
van de Unie aangevangen
De ruiter verliet Saint Joseph in een ra
zende galop en hield dit tempo gedurende
de gehele tocht van tweeduizend mijlen
vol -Natuurlijk dwong de bodemgesteld
heid hier en daar wel eens tot vaart min
deren. maar die schade haalde hij op vlakke
wegen weer in.
Langs de weg stonden de settlers, de een
zame pioniers en juichten de postrijder toe.
Te Placerville werd gespeecht en werden
vreugdeschoten gelost, te Sacramento werd
de gemeenteraad verdaagd, huizen en win
kels vlagden en de bevolking vulde de stra
ten in afwachting van de bode uit het
Oosten. De 13de April, om 9ijf uur 's avonds,
arriveerde hij, begeleid door ruiters,die
hem tegemoet waren gegaan. Weer ging de
reis verder, nu per boot en in San Fran
cisco haalde de gewapende -macht hem met
een fakkeloptocht teeestelijk in.
De eerste reis naar het Oosten werd even
feestelijk begonnen. Op 3 April vertrok de
postrijder per boot van San Francisco en
kwam op 13 April te St. Joseph aan. De
stad was geïllumineerd, vuurwerk en mu
ziek luisterden de aankomst van de postrij-
p. die de laatste honderd mijl in acht
tad afgelegd,
wisselen van de paarden ging met
gen en zeventien uur naar de Pacific-kust
De pony-express heeft meer dan twee
jaren dienst gedaan; toen had een onderne
mende Amerikaan. Erward Creighton. een
telegraaflijn dwars over het vasteland vol
tooid en moest de snelle pony het veld rui
men voor de electriciteit.
Eén der beroemdste peny-express-ryders
is W. F. Cody geweest, bekend als Buffalo
Bill (deze bijnaam kreeg hl), doordat hij van
1867 belast was met de vleesvoorziening van
de beambten der „Kansas Railway Cle").
Zijn route voerde door de Zwarte Bergen,
een der moeilijkste gedeelten. Eén keer ver
nam hjj aan het einde van zijn route, dal
degene, die de post van hem moest
overnemen, door de Indianen was gedood,
waarop hl) de plaats van de dode innam en
dna een traject van 384 mijl sonder rust af
legde. Deze historische tocht maakte hjj in
24 uur en verwisaelde 38 keer van paard!
Orgaan; Ï7 Water in N-Bra
bant; 29 Soort verlichting; II Bergplaat»; II.
Voorzetsel; 34 Bij woord; 36 Tijdperk 38. Deel
van voet; 40 Pausennaam; 4t Slang; 43.
Schoeisel
Verticaal: 1. Speelgoed; 2. Bloedhuis; I.
Zangnoot; 4 Verlaagde toon; 5- Voorzetsel I.
Zangnoot 7 Loven; 8 Deel van kippenhok;
11 Voorzetsel; 12 Elasticiteit; 13 Goud (Fr);
16 Oorzaak: 18 Kleinood- 31 Familielid; 23.
Voorzetsel; 23. Voorzetsel; 24 Vervoerbedrijf;
27 Karakter; 28 Oezet; 30. Naar beneden; 11.
Bijbelse naam; 32. verenigde Naties iafk 33.
Voorzetsel35 Paard; 37 De somma van; II
Daar: 39. Laatstleden; 40. Zangnoot. V
Oplossing puzzle van gisteren:
Horizontaal: 1 Lap; 4. Ida. 5 Rap. 7 Non;
10 ES; 12. Po; 13 Pi; 14. Lijm- 15 Ra. 17 One;
19 Aar; 20. Ik: 21. Steel. 22. en 22. Elp; 25
Aan. 27 Re; 28 Kil- 29. Na; 30. El; 12. On; 31.
Das; 33. K.BO.- 38 Oma; 38 Kim.
Verticaal: 1. tip; 2. Ad, 3. Pan; 5. Rein; 8.
As Op; 9 Nora 11. Tijgerin; 13 Poker: 18.
Arena; 18. Esp; 18. Ala. 24. Leed; 28 Anno; 11.
La; 32 Or- 14 Sok; 15- Kam; 17. Ml.
Binnenland
Fins hout voor watersnoodgebteden. De ge
meenteraad van Helsinki heeft besloten N e-
d e r 1 a n «1 100 standaards hout te zenden,
ter waarde van ongeveer 5 millioen mark, ten
behoeve van de slachtoffers van de waters
nood.
Monument voor gevallen radio-amateurs.
Op 5 Mei a.s. zal de directeur-generaal der
p T.T., de heer L. Neher. op net terrein van
Kootwijk-Radio een gedenkteken onthullen
ter nagedachtenis van ln de bezettingsjaren
gevallen radio-amateurs. Het gedenkteken ls.
onder auspiciën van de Vereniging voor Ex
perimenteel Radio-onderzoek ln Nederland,
vervaardigd door de beeldhouwer H. J. J-
Dannenburg.
Inbraak bj) wethouder te Emmen. Bij de
wethouder van sociale zaken van de ge
meente Emmen, die een kruidenierswinkel
heeft, Is ingebroken. De winkellade werd
opengebroken en de spaarpotten van de kin
deren werden geleegd. Gouden sieraden,
waaronder een gouden oorijzer, zijn meege
nomen. De bult aan geld bedraagt zeker
3.000.
De Franse brief aan BelglO. Ook het Eerste
Kamerlid, dé heer Molenaar (V.V O.) heeft
aan de regering enige vragen gesteld over de
ln het Frans gestelde brief van de Neder
landse minister van Oorlog aan België
Het Rampenfonds had tot gistermiddag
107.5 millioen ontvangen.
Een pettenfabriek te Tilburg heeft van het
Nederlandse leger een order ontvangen voor
baretten ter waarde van een half millioen
gulden.
Vit eea school te Emmen Is gisternacht een
bedrag van ongeveer 200 gestolen, dat door
de kinderen was gespaard voor het komende
Koninginnefeest.
De werkloosheid ln Noord-Limburg ls
dankzij de opleving van de werkgelegenheid
ln het voorjaar gedaald van 3.308 tot 2.089.
De dames Rldgway en Wilson (echtgenote
van de Amerikaanse minister van defensie)
hebben gisteren een bezoek gebracht aan de
Keukenhof en de Flora. ZIJ werden ontvangen
door de dames Staf en Kranenburg.
Sergeant Arle Blever uit Den Haag. die
door de Noordelijken ln Korea ls vrijgelaten,
maakt het goed en zal zo spoedig mogelijk
naar Nederland worden gestuurd.
Buitenland
Hoessein Ala, de Perzische minister van
hofzaken, is afgetreden. Nadere bijzonder
heden zijn npg niet bekend.
Amerikaanse officieren zullen ln Duitsland
voor Europese stafofficieren een dfarsus van
tien dagen geven betreffende het gebruik van
atoomwapenen.
Aan de grens tussen Zuid-Dultsland en
Tsjecho-SlowakUe en Oost-Duitsiand heerst de
laatste dagen feen geheel andere sfeer dan
vroeger: de grenswachten op Communistisch
gebied zijn pjptsellng vriendelijk geworden,
op bevel van «Te regering, naar zij zelf zeggen.
Zij spreken vrij over de toestanden en toon
den zich verbaasd te vernemen, dat ln West-
Duitsland de rantsoenering allang is afge
schaft
-- Vl)f Amerikanen zijn in de Argentijns»
provincie Presidente Perón gearresteerd. In
Eva Perón zijn veertig communisten aanfé-
houden.
Chemnitz zal na l Mel door de Oostduitssri
Kan Marxstadt moéten worden genoemd-
FUrstenberg aan de Oder wordt met de nas»
Stalinstadt geëerd.
De man voor wie bijna heel Hongarije sid
derde. de 44-Jarlge Peter Gabor. leider van
de Hongaarse politieke politie, heeft het MJ
het Kremlin verkorven en is thans zelf ln
arrest.
Joego-SlaviB protesteert. Joego-Slavje
heeft bij Hongarije geprotesteerd tegen tt*
grensincidenten, dte. aldus een nota. in Maori
met opzet door Hongarije zijn uitgelokt.
De Amerikaanse raad van de Internationale
Kamer van Koophandfel heeft Donderdag een
plan voorgesteld, dat beoogt verbetering
brengen in de „tragtsch-absurde toestand.
waarin de buitenlandse handel van de ver'
enlgde Staten is geraakt". Het plan beoogt,
de Invoerbeperkingen drastisch te vermm-
deren. De raad acht het besluit van ^residem
Eisenhower, om het Congres te vérzoeken o*
wet, pie voorziet ln het verlenen van tariei-
concessles op basis van wederkerigheid.
een jaar te verlengen, onvoldoende
Doodstraffen in Kenya. Het oppergerecnw
hof te Nakoeroe in Kenya heeft zeven Ain
kanen ter dood veroordeeld wegens mooru
op de Britse boer Ruck op 24 Januari )-'■
Drie beklaagden leregen gevangenlsstrtnen
voor onbepaalde tijd. („Zolang het de gou
verneur behaagt"). Men gelooft, dat aett
drie op het tijdstip van de moord nog ge*n
achttien jaar oud waren
Arrestaties ln Argentinië. Zeventien Bui
tenlandse zakenlieden ln Buenos Aires *0"
veroordeeld tot drie maanden gevangenis^
straf en een boete van ln totaal een mlUW"
pesos (ongeveer 280.000 gulden) wegens pnjs-
opdrijving.^pe politie heeft de zaken vani
veroordeeldern gesloten en de regering v®j
zocht hen uit te wijzen. Het zijn zeven Span
jaarden. zeven Italianen, een Rus, «en Bra
ziliaan en een Syriër.
De Indische vice-president, dr R«8M-
krlsjnan. zal gedurende twee maanden
vriendschapsbezoek aan de V.S Canada au
West-Europa brengen- Hij zal naar verwach
ting ifl Mei vertrekken. Hij gsat eerst n»«r
Washington, waarbij de gast van de reg£
ring zal zijn. Hij zal in Juli een bezoek aae
Nederland brengen.
De viaduct over de verkeersweg
GemiÊleld twee boeken
per jaar!
^TOEM de naam Hans van der Kallen en
het sal slechts enkele honderden mensen
iets zeggen. In een Fries dorpje nabij Leeu
warden zal men zich herinneren, dat daar
ééns een jongetje van die naam gespeeld
heefj, aan het Eindhovense gymnasium zal
wellicht nog een oudere leraar het hoofd
schudden met een bedenkelijk getuite mond
en ergens in Zuid-Frankr(jk zuilen eenvou
dige dorpsmensjes plezierig knikken: „Ah,
oui, Ven deer Kal-lén.'" Maar noem de
naam, waaronder deze zelfde mgn 25 boe
ken schreef en duizenden en nog eens dui
zenden sullen zich meteen de vele aange
name uren herinneren, in zijn gezelschap
doorgebracht. Havank! De schepper van de
Schaduw, van hoofdinspecteur Silvère en
van die gemeentaal geworden uitdrukking:
„Merkwaardig, om niet te zeggen hóógst-
merkwaardig
Een héógstmerkwaardige
carrière
TJET is mode geworden onder de schrijvers
A om tijdens een interview te verklaren,
dat men reeds van jongs af aan „de roeping
voelde" auteur te worden. Bij Havank was
dat niet het geval In gijn gymnasiumtijd
te Eindhoven schreef hij wel spitse verhaal
tjes. waarover de leraren verbaasd de wenk
brauwen optrokken, als zij ze in handen
kregen, maar voor het overige had hij er
geen idee van, dat hij nog eens genoeg aan
zijn litteraire activiteit zou verdienen om
er een aardig huisje en een rustig bestaan
in Zuid-Frankrijk van te kunnen bekosti
gen.
Frankrijk! Dèt werd het tweede vaderland
van de beheerste Nederlander, die naar het
uiterlijk het meest op zijn koel-intelligente
boekenheld Silvère. maar naar de geest toch
ook op die dartele, oubollige Schaduw lijkt.
Hij wès er of hij kwam er en hij pakte er
van alles aan. In de hoofdstad, la Ville Lu-
mière, speurde hij met een vriend, die aan
de Parijse Süreté werkte, rond in de achter
buurten, in de mondaine clubs, in de Franse
sfeer vooral, waarvan deze stad 4oordrenkt
is. Door een tip van een journalist Ha
vank kent er velen kwam hij op de ge
dachte een boek te schrijven over het werk
van de Süreté en het werd het vreemde,
pakkendè en spannende „Spookslot aah de
Loire", waarin voor het eerst hoofdinspec
teur Silvère optrad
De uitgevers wilden er niet aan. tot ein
delijk A W Bruna en Zn te. Utrecht er iets
in zag en ln 1935 het boek uitgaf.
EN kent het succes. Op alle stations ver-
schenen de borden: „Stop! Een Havank!"
ëh de verhalen van Hans van der Kaiien
gemiddeld twee per jaar nu bereikten
oplagen, die in ons land voor dit soort lec
tuur nog maar zelden behaald werden. Snel
volgde de verhalen elkaar op. Het mysterie
van St. Eustache, Polka Mazurka. Vier
Vreemde Vrienden. Er klopt ieté niet, Het
Probleem van de twee hulzen of. na de oor
log, Deurwaardersdelirium, de Weduwe in
ée Wilgen en De Versierde Bedstee.
plannen te over. Voor zjjn 25ste boek, dat in
het circus speelt, vertoefde hy enige tjjd bjj
circus Mikkenie, dat een tournee door
Frankrijk heeft gemaakt. Toneelstukken,
hoorspelen en een reisje naar Amerika
s^aan óók op het programma.
En wat nu het geheim is van het succes
van deze schrijver, die ook in intellectuele
kring veel gelezen wordt?
„De reële achtergrond van mijn boeken,
denk ik", zegt Havank nadenkend, „en het
feit, dat zij geheel in het buitenland spelen.
Maar de hoofdzaak zal wel zijn, dat de
Schaduw door mijn boeken dartelt: hij heeft
mijn goeie hoofdinspecteur Silvère totaal
verdrongen. Vreemd eigenlijk, als Je be
denkt, dat Charles Carlier, oftewel De
Schaduw, helemaal afwijkt van het gebrui
kelijke epeurderstype. Hij is rolrond, kort
ademig, heeft een buikje, een alpino en een
onzalig plezier in het plotseling „boe" roe
pen achter Iemands rug. Hoe kan je zó'n
man nu als speurder nog serieus nemen?
Het is merkwaardig, hóógstmerkwaardlg."
„En dat", zei de Schaduw, „zou lk óók
willen zeggen
In de oorlog gchreef Havonk weinig. In
1942 reisde hfl fangs Spanje en Portugal naar
Engeland, waar h(j b(j „Vry Nederland"
werkte. Na de oorlog woonde hy achter
eenvolgens ln Nederland- !n Engeland en
natuurlijk weer in Frankryk. aan de
zonnige zuidkust. Nu echter heeft hy weer
Havank, vergezeld van Sabu, de
„Elephant Boy"
Volgende week:
Honderd verhalen van Sir Arthur
Conan Doyle zullen gaan verschijnen,
vele jaren na de dood van de schepper
van de Sherlock Holmes-verhalen. Nóg
steeds kan het werk van de arme
scheepsdokter de massa boeien en
wat Md hij zelf een hekel aan Hol-
Watson!
^AN een leer belangrijk spoorwegwerk wordt momenteel
de laatste hand gelegd. En, daarmede komt voorlopig
een eind aan de verbetering van de loop der spoorwegen
in en om Rotterdam. Vijf en veertig jaar geleden werd jgeds
de noodzakelijkheid ingezien van het bijeenbrengen van het
reizigersvervoer op één station, het Station D.P. en het ver
beteren van het goederenvervoer tussen Oost, West en Zuid.
Er kwamen in de loop der jaren heel wat plannen ter taie 1,
Uconomische en menselijke factoren
hebben een rol gespeeld in het feit, dat
het bijna een halve eeuw moest duren
voor een oplossing, en dan nog een gedeel
telijke, kon worden gevonden en uitge
voerd. In een tijd van voorspoed als het
bestaande onvoldoende blijkt, komt de
drang tot verbetéring naar voren. Voor
een plan dan ekhter voor verwezenlijking
gereed is en tot uitvoering kan worden
gebracht, zijn de magere jaren er weer en
komt men. "ook al omdat eert dergelijk
plan niet alleen op de bestaande behoefte
is gebaseerd, maar aan toekomstige uit
breiding moet voldoen, weer op losse
schroeven te staan.
Zo konf het gebeuren dat niet minder dan
zeven plannen werden gemaakt, n.l. ln
1909. 1912, 1921, 1929, 1937, 1939 en 1945 Het
eerst, derde en zesde plan beoogden het
maken van een rechtstreekse verbinding
door middel van een viaduct tussen het
Station Maas en het Station Hofplein. Het
tweede en laatste plan wilden deze ver
binding bewerkstelligen door een lijn van
Nieuwerkerk naar het We«tqp. die ten
Noorden van de Kralingse Plas zou af
hingen en over een viaduct door de stad
zou lopen. Het vijfde plan was een lijn
van Nieuwerkerk, aansluitend op de be
staande Ceintuurbaan, naar het Station
D.P. Het vierde plan liet een lijn zien die,
van Gouda komende, de Maas bij Capelle
zou kruisen en met een grote boog van het
Zuiden af op de lijn DordrechtStation
D.P. zou komen.
Zoals gezegd was het aan verschillende
gunstige omstandigheden te danken dat het
plan 1945 niet in een bureaulade terecht
kwam. zoals het lot van zijn voorgangers
is geweest. Drie van die omstandigheden
waren, dat men bereid was" het getroffen
Rotterdam ter wille te zijn, het feit dat
men reeds in de oorlog was begonnen met
het aanleggen van de lijn bij Nieuwerkerk,
die de verbinding tot stand zou brengen
tussen de lijn RotterdamGouda en de
Ceintuurbaan rond Rotterdam en de moge-
Jijkheid het plan in gedeelten uit te voeren,
zpdat telkens kon worden overwogen of
het wenselijk was de aanleg voort te zetten
ln verband met de vooruitzichten op de
naaste toekomst.
"LIET plan 1945 omvatte de aanleg van
-"een tweebanige apoorbaan van Nieu
werkerk af, die bij het bereiken van Rot
terdam zou overgaan in een viaduct langs
de Rotte tot het Station D P Dan zouden
kunnen vervallen het Station Maas. de ge
hele Ceintuurbaan en de lijn Rotterdam-
De laatste hand aan de bovenleiding.
Nieuwerkerk. Voor Wagonladingen en ran
geerterreinen was een groot emplacement
Hillegersberg ontworpen ter ontlasting
van het Station D.P. Deze veranderingen
zouden o.a. moeten samengaan met een
uitbreiding en vernieuwing van het Station
D.P uitbreiding van het aantal^sporen
tussen Rotterdam en Schiedam, verhoging
van de bruggen over de Schie, de Maas en
de Koningshaven, uitbreiding van het
aantal sporen tussen Rotterdam en IJssel-
monde tot vier, enz.
Men liet het viaduct langs de Rotte
echter los en nam zich voor de treinen
over de nieuwe baan van Nieuwerkerk via
de Ceintuurbaan van het Westen uit het
Station D.P. binnen te voeren. De hoge
kosten voor de aanleg van een viaduct en
daarbij behorende onteigeningen kwamen
hiermede te vervallen. Voor deze uit
voering werd machtiging verkregen en het
werk ving aan.
tot in 1945 de knoop werd doorgehakt en het toen ontwospen
plan, zij het gedeeltelijk, in uitvoering werd genomen. Door
deze beslissing, welke te danken is aan verscheidene ge
lukkige omstandigheden, zal Rotterdam binnenkort zijn
reizigers naar Noord, Oost, West en Zuid van het station
D?P. laten vertrekken, waardoor het oude Maasstation kan
vervallen en het goederenvervoer op andere en meer ge.
schikte plaatsen kan worden geconcentreerd.
T'OALS gezegd wordt thans de laatste
hand gelegd aan de nieuwe lijn van
Nieuwerkerk naar de Ceintuurbaan. Met
ingang van de zomerdfenstregeling Zullen
de goederentreinen eh de van en naar
Hoek van Holland rjjdende internationale
treinen van deze nieuwe baan gebruik
gaan maken. In October zullen alle voor
het Oosten bestemde treinen op het Station
D.P worden geconcentreerd en zal het
Maasstation worden opgeheven In Mei
wordt de Oostelijke tak van de Ceintuur
baan overbodig. Dan zal het emplacement
Noord, dat jn vroegere plannen Emplace
ment Hillegersberg werd genoemd, worden
afgewerkt. Voor het etukgoedverkeer ia
aan de Westzeedijk een nieuwe loods ge
bouwd.
In de eerste tijd zal de situatie op het
Station D.P. nog wel wat te wensen over
laten Het reizigersvervoer voor Utrecht
zal verwerkt worden op een zeer lang en
hooggelegen perron ten Westen van de
bestaande luchtbrug. Maar er U reeds
machtiging verleend tot het uitvoeren van
de nodige werken, die de slotphase zullen
vormen van deze ingrijpende verbetering
van de loop der spoorwegen in en om Rot
terdam. De viaduct over de verkeersweg
Rotterdam—Gouda is gereed, het bouwen *-
van de viaduct in de Ceintuurbaan voor
de Stadhoudersweg is begonnen, de tunnel*
zullen worden verlengd, de sporen rond
D.P. zullen worden omhooggebracht en
een aanvang zal worden gemaakt met de
bouw van het nieuwe stationsgebouw.
Voor -het jaar 1953 ten einde is. zal de
totstandkoming van deza verbeteringen
het station Maaa overbodig hebben ge
maakt. Daarmee verdwynt een stukje
spoorweghistorie in de Maasstad, de her
innering aan een ttyd toén in Nederland
verscheidene spoorwegmaatschappijen voor
de railverbindingen zorgden. Het Maao-
statfon wsa n.l. een station van het Rtyn-
spoor. de maatsehappQ, die het Westen van
het land met het Oosten verbond. In 1948
lag dit station in de vuurlinie en ging het
in vlammen op. Het werd slechts gedeelte
lijk weer opgebouwd, ook al omdat men
toen reeda kon zeggen dat het in de loop
der Jaren zou verdwijnen ala de plannen
tot verbetering van de spoorwegverbindin
gen by Rotterdata zouden worden ge
realiseerd. Nu is het zover dat het mar
kante station aan de rivier zijn laatste da
gen beleeft.
OPWINDING
IN
JULIUSCAISARS
CIRCUS
Wanneer wij ons verdiepen in het leven van eeuwen geleden, lijkt alles ons schieten hem voorby. Even geelt hy dé zijne
tegelijk zo^verafƒ17 dichtbij. Veraf omdat het kleed van de kijd zo anders
was, dichtbij omdat het hart klopte met een bekende slag
Het is nu al tweeduizend jaar geleden, dat Julius Caesar het circus van Rpme
vergrootte en verfraaide. Hij liet het een oppervlakte beslaan van bijna twee
hectare. Arcaden, in drie verdiepingen, sloten de renbaan in.
Gelijkvloers waren de zitplaatsen der senatoren en andere hoogwaardigheids- t^omEN de zwarte paarden voor
bekleders, daarboven zaten de ridders, en op de derde verdieping waren de man- JN» Ja j Mensen brullen hij laat z
nen en vrouwen uit. het volk.
Duizenden en nog eens duizenden trokken naar de wagenrennen, zoals wij
naar een „interlandwedstrijd".
In deze. voor ons gevoel zo donkere tijden, vijlden rijken en armen vele dagen
van het jaar met feesten.
Zeven keer per jaar was Rome in een feestroes, die al met al zes en $gstig dagen
van het jaar in beslag nam. De felle kreet om brood en spelen had niet voor nieta
geklonken. Vuistgevechten, wedrennen van ruiters, wedlopen, spiegelgevechten,
bloedige gladiatorenspelen. dit alles wat te zien! Eén van de meest geliefde
spelen waren de wagenrennen, waarbij vier naast elkaar gespannen paarden in
duizelingwekkende vaart over de renbaan stoven, achter zich de wagen, waarop
staande, diep voorovergebogen, de wagenrennèr, in zijn tunica zonder mouten,
een dolk in de gordel die hij nodig had om zich los' te snijden als het vierspan de
kar te pletter reed tegen één der drie kegelvormige zuilen aan het eind, waarom
gezwenkt moest worden.
Hoevelen stierven, met het mes in de verslapte hand, terwijl ze. in razende vaart
W/erden voortgesleept aan de leidsels, die aan hun gordel verbonden waren
hij laat ze brul
len. Hij weet wat hem te doen staat. Hij
heeft de binnenbocht. en hij vertrouwt op
Livia. In pijlsnelle vaart gaat het tussen de
zuilen door. Livia trekt het span mee naar
binnen. Manlius houdt de« buitenbocht. Als
zij weer naar de ingang stormen is Manlius
achter. Afkeurende kreten. Nu legt Manlius
de zweep over de paarden In razende vaart
•chleten de zwarten voorwaa.rta met wijd
open neusgaten. Voordat zij bij de zuilen
z{jn op het andere eind zal h<) vóói moeten
zijn om de binnenbocht te kunften krijgen.
Als hij vóór is zal Publius verliezen Nooit
zal deze hem voorbijkomen. De zweep giert
door de lucht. Luid schreeuwend vuurt hij
de paarden aan De hoofden schieten langs
Publius, »die glimlacht en zijn blik op de
baan houdt Publius geeft even een ruk aan
de leidsels, doch Manlius geselt dat 4®
lucht er van davert. In razende vaart
vliegt hij Publiusvoprbij neemt hel
eerst de bocht.. (Saraas van de tribunes,
de opwinding is groot Niemand zit meer.
Aller ogen zijn gericht op de twee voorste
vierspannen, die hun.tweede rónde zijn in
gegaan. Publius blijft vlak achter de vier
zwarte paarden en laat zich meezuigen.
Twee ronden, drie ronden, vier zelfs
Dan gaat het publiek weer zitten, teleur
gesteld Publius heeft de tijd. In de laatste
ronde zal hij Manlius breken
pLOTSELING, in de vUfde ronde, gebeurt
er iets vreseiyks. Manlius. die het ge
vaar in zUn rug voeldftwilde op het eind
van de baan. In snelle valrt de binnenbocht
so krap nemen sis maar enigszin» mogelijk
was. Daardoor week hU vlak voor hét eind
iets naar buiten. Met een luide schreeuw
trekt hy zUn dampende paarden naar bin
nen. Te sterk.
De wagen botat tegen de suil waaromheen
hy draaien moet. De wagen versplintert, de
vier paarden vliegen tegen de muur op, die
VANDAAG staat Rome ln het teken van
de menner Publius.
Wat zegt Publius voordat de ren begint
Publiu# is een zwijgzaam man. Hij weet
alleen dat hij vertrouwen, een gróót ver
trouwen heelt in de merrie Livia, die zo
nerveus is voordat zij de poort komt ui'-
stormen, en zo rustig is op de baan. Livia
loopt links. Op die plaats beheerst zij het
span.
Geroezemoes van meer dan honderddui
zend stemmen.
Ogen, die dwalen naar de vier gesloten
poorten, die open' snilen gaan vlak nadat
een witte doek naar beneden zal worden
geworpen. Wie zal het winnen?
Plotseling verstomt het ramoer. Vlak
achter de deuren weerklinkt lawaai, hocf-
gestamp, gehinnik, geschreeuw
Alleen Publius schreeuwt niet.
Zo juist heeft hU het tuig van zjjn vier
witte paarden geïnspecteerd. Hy heeft het
juk van de mJddeJsten zuiver gelegd en nu
neemt hij afscheid van kijn merrie Livia.
Dat doet hy voor elke ren. Het nerveuze
dier kijkt hem met haar donkere ogen won-
deriyk begrüpend aan en hinnikt nadat hU
haar over de neus gestreeld heeft. Haar be
weeglijke lippen tasten naar «yn schouder
als hy haar op de hals klopt. Hy wil baar
rustig maken en er haar tevens aan her
inneren, dat hun levens op het spel staan.
"DUITEN beginnen plotseling duizenden
stemmen te schreeuwen. Het is alaóf
de 2ee zich verheft,opgestuwd door een
hevige wind. De menner Publius weet dat
het wëldija komen gaat. Als hij op zijn wa
gen staat, is elke vezel van hem gespannen.
£ijn oog gaat over zijn vierspan, dat ner
veus schraapt met de hoeven.
Zijn zachte stem weerklinkt. Zijn rossen
spitsen de oren, zij, horen zijn sfem. Opeens
wordt het doodstil buiten- Publius weet dat
nu het witte doek valt. tjuid zegt hij iets.
nu is hij met zijn vier witte dieren verbon
den, die reageren op elke beweging van
hem. Daar gaan de poorten open
Als een pijl uit een boog stormen ze voor
waarts. Vier vierspannen vliegen de poor
ten uit. Een enthousiaste duizendkoppige
menigte verheft zich en moedigt de men
ners do'or luide kreten aan.
Publius is voor.
Men schreeuwt zijn naam. Hij hoort niets.
En hij denkt niets. Zijn blik is op de baan
gericht, hij is één met zijn voortstormende
rossen. Vlak achter hem is Manlius met de
vier zwarten, dat voelt hij. Manlius is altijd
dicht bij hem. Hijgende paardekoppen
de renbaan middendoor deelt, Manilas, die
geen vin meer veTroert, meevoerend aan de I
teugel.
Publius ziet alles vlak voor zijn ogen ge
beuren.
Snel rukt hij zijn vierspan naar rechts. Is
het te laat Zal hij in vliegende vaart op
zijn voorman botsen
Zijn lievelingspaard begrijpt het. Zij gooit
z(ch met al haar kracht tegen het spanden
dringt het naar rechts. Het vliegt te ver
naar buiten. Publius wankelt, de wageo
dreigt om te slaan. Al zijn kunst wendt de
wagenmenner aan om een catastrofe te
voorkomen. Dit gelukt hem. Doch als hij
zijn span weer ln de baan heeft, is de derde
menner hem voorbijgesuisd. Die had de bin
nenbocht en is nu ver voor De pBarden
worden onrustig, nu speelt .Publius met 1a
zweep, zijn stem weerklinkt, zijn stem is
/veel meer dan een zweepslag. Daar Ijlen de
vier witten over de baan. Zij weten alle
vier waar het om gaat De toeschouwers
hebben zich van hun zitplaatsen verheven.
Een gefuld als van een donderende zee ver
heft zich. Eij zien het span van Publius in
halen. Pijlsnel gaat het. Pijlsnel gaat ook
het eerste span. De eerste menner ranselt
met de zweep en schreeuwt luw. Hij weet
dat hij verloren is als Publius zijn wagen
heeft ingehaald voor de laatste ronde.
ALS de laatste ronde begint is Publlug
zeker twintig meter achter. Er is een
deinen, een schreeuwen, een gesticuleren.
Men juicht en schreeuwt verwensingen naar
hem Velen hebben op hem gewed. Hij haalt
het niet I Hij zal verliezen.
Zie die bruinen eens lopen. met be
ach ulmende borsten I Daar
vliegt het span tussen de
zullen door. Publius hééft
de buitenbocht.
Allen weten dat er over
de laatste helft van de baan
vreselijk gevochten zal
worden. Maar niemand
weet ook hoe vreemd en
sterk zijn macht over deze
dieren is. Hij is één met ze.
Wat hij voelt weten zij, wat
zij voelen voelt hij En zo
weet hij precies wat hem te
doen staat.
Publius buigt sich voor-
over*
Xijnjgfem rysl, i(Jn stem
wordtWeherp en priemend,
zyn stem maakt de licha
men van zyn dieren zo yi,
dat ae de grond bUna niet
raken.
Daar giert zyn zweep,
Geen enkel dier wordt ge
raakt. Waar komt opeena
die kracht vandaan? Die
snelheid ZQ yien het hy-
gende span daar voor hen
plotseling voorbij Geen
zweepslagen op de bruinen
helpen meer. Die zyn op
eens zo dood-moe. In razen
de vaart neemt Publius de
kop en als hy over de eind
streep vliegt weerklinkt er
een geraas op de tribunes
dat niets meer geiykt op
gelniden, die mensen kun
nen mxken.
Publius heeft de stryd
gewonnen en Manlius Ie
dood! REIN BROUWER
