Eerste blad - paging z
[Bevordering van de
w erkgelegenheid
de half zware shag!
Het gordijn valt in Egypte
r
klasse* sssssi&sm
RETOURTJE NAAR DE BALKAN(2)
Het geelgeschroeide gras drinkt gretig
onverzadigbaar 7 levenwekkend water
Verlaging vennootschaps
belasting
„Dag van het Vlaamse lied" in
Brussel verboden
Het complex van belastingmaatregelen
Aftrek buitengewone
lasten
Gevolgen van de huurverhoging
Een indruk van de
compensaties
BOEKENKEUR
Heide-kinderen
POSTZEGELNIEUWS
Vervoer ter zee van kunstschatten
eist bijzondere voorzorgen
Berisping gevraagd
tegen kapitein
Drie jongens en een
Caravan
Vrees voor politieke
relletjes
Drastische bezuinigingen en nieuwe
belastingen nodig in België
Ernstig tekort op
de begroting
BEURS VAN AMSTERDAM
VIND DE
TWINTIG!
Courses op Duindigt
Beursoverzicht
BEWOGEN LEVEN
CLEOPATRA'S LAATSTE UUR
Strijd van vrouw tegen man
Over de vuist van het regiem,
communistische show en
élégance in Zagreb
Wandeling tussen
stenguns in
Hoe is het ontstaan?
ZATERDAG 13 JUNI 1353
(Advertentie)
(Ven onze parlementaire redacteur.)
Nederland heeft de laatste twee jaar financieel niet
slecht geboerd. De betalingsbalans ziet er goed uit
en over de kwaliteit van de gulden kunnen we ons
verheugen. Maar we zijn volgens minister v. d. Kieft
nog niet zover dat de belastingdruk kan worden ver-
Iaagd. De opbrengst van de belastingen is nog hard
nodig voor de defensie en het herstel na de storm-
ramp.
Maar de hoge belastingen- belemmeren de onderne
mingslust. En die moet juist worden aangewakkerd,
opdat er door uitbreiding van fabrieken en het stich
ten van nieuwe ondernemingen, werkgelegenheid
wordt geschapen voor de nog steeds snel toenemende
beroepsbevolking. Dat is een nationaal belang waar
bij iedereen is betrokken. Ofschoon het er eigenlijk
niet afkan volgens minister v. d. Kieft, zullen daar
om ten gunste van het bedrijfsleven toch belasting
voorzieningen worden getroffen, waarbij het de kunst
is met zo klein mogelijke offers van de schatkist het
grootst mogelijke profijt te trekken voor de werk
verruiming. De thans bij de Tweede Kamer inge
diende belastingontwerpen hebben dus een bepaald
doel.
Voorgesteld wordt de mogelijkheid van vervroegde
afschrijving te verlengen tot en met 1957. De ven
nootschapsbelasting wordt iets verlaagd. De extra
inkomstenbelasting voor kleine ondernemers wordt
afgeschaft. Een aftrek van 4 pet gedurende vijf jaar
ten laste van de winst zal zijn toegestaan bij aan
schaffing van nieuwe bedrijfsmiddelen. De specu
latiewinstbelasting wordt afgeschaft. De compen
satie van verliezen wordt verlengd van vier tot zes
jaar en nieuwe ondernemingen krijgen de bevoegd
heid een verliessaldo over de eerste zes jaren onbe
perkt met latere winsten te vereffenen. Al deze be
lastingvoordelen gelden reeds over 1953.
Met dat al hoopt de regering het klimaat voor de
ondernemingslust aangenamer te maken. Het offer
daarvoor van de schatkist zal in 1954 ongeveer 200
millioen bedragen.
Voor wie licht
te licht
en zwaar
te zwaar is:
De ter dekking van de extra-defenaleult-
caven In 1951 tot stand gekomen ttjdeiyke
verzwaring van de vennootschapsbelasting,
aal voor de laatste twee Jaren, waarvoor
deze verhoging geldt, worden verminderd
van 45 i 52 pet, tot 42'/i 46 pet.
Dit houdt in, dat te beginnen met de
winst over 1953 (boekjaar 1953—1954) de
vennootschapsbelasting, indien het belast
bare bedrag niet meer dan 40.000 beloopt,
427. pet zal uitmaken van het belastbare be
drag; beloopt dit meer dan 40.000 doch
niet meer dan 50.000, dan zal de belasting
zijn 17.000, vermeerderd met 55 pet van
het gedeelte van de belastbare winst boven
40.000; bij een belastbaar bedrag tussen
50.000 en 100.000 wordt de belasting 45
pet van,het belastbare bedrag; indien het
belastbare bedrag meer dan 100.000 be
draagt, zal de belasting zijn 45.000, ver
meerderd met 46 pet van de winst boven
100.000.
Welk tarief na 1954 zal gelden, moet te zij
ner tijd worden beoordeeld.
Verlenging vervroegde
afschrijving
De voor de Inkomstenbelasting en de ven
nootschapsbelasting bestaande mogelijkheid
een derde van de aanschaffingskosten van
in 1950 tot en met 1952 geïnvesteerde be
drijfsmiddelen vervroegd af te schrijven, zal
worden uitgebreid tot Investeringen in be
drijfsmiddelen gedurende de jaren 1953 tot
en met 1957. v
Het ligt in het voornemen de- bestaande
beperking (tot 10 pet) van de vervroegde af
schrijving alleen te Goen gelden voor ge
bouwde eigendommen (met uitzondering van
nieuwe fabrieksgebouwen voorzover de
stichting leidt tot een verhoging van de pro
ductie-capaciteit) voorts voor auto's, die
niet uitsluitend of nagenoeg uitsluitend voor
het beroepsvervoer over de weg wordéli ge
bruikt en voor kantoor-inventarissen. De
beperking van de vervroegde afschrijving
zal niet meer gelden voor octrooien, licen
ties en andere onlichamelijke bedrijfsmid
delen. Ook het tijdstip van betaling van de
bedrijfsmiddelen zal niet van invloed zijn
op het gebrèik dat van de vervroegde af
schrijving kan worden gemaakt.
Extra-inkomstenbelasting
wordt afgeschaft
De extra-inkomstenbelasting van 5 pet
tot 7pet op bedrijfswinsten boven onge
veer 8500 per jaar, wordt afgeschaft. Reeds
over 1953 zal dus weer het gewone tarief
vai) de inkomstenbelasting worden toege
past. De afschaffing van deze extra heffing
is in de practijk met name van belang voor
de middelgrote eenmanszaken en firma's.
Aftrek voor nieuwe
bedrijfsmiddelen
Vervroegde afschrijving is uitstel van be
lastingbetaling. Het is geen belastingverla
ging. Maar de regering is wel bereid een
werkelijke belastingverlaging te verlenen
bij aanschaffing vanlnieuwe bedrijfsmidde
len of verbetering aaA bedrijfsmiddelen. Dan
mag gedurende vijf achtereenvolgende jaren
4 pet van de aanschaffingskosten van de
winst worden afgeschreven. In totaal dus
20 pet. De faciliteit aeldt alleen voorzover
de aanschaffingskosten in een bepaald jaar
10.000 te boven gam. Aanvankelijk was
een bedrag van 15.000 al» grens gedacht
Nu deze grens is gebraiht op 10.000 zullen
in het bijzonder kleinelen middelgrote on
dernemingen eerder inldeze investeringaf
trek delen. Met de aanschaffing van een
auto bijvoorbeeld ook.
Naar de mening van d4 regering valt deze
maatregel als een belangrijk blijvende aan
moediging voor de investeringsactiviteit
aan te merken. De tegemoetkoming zal reeds
van toepassing zijn voor! bedrijfsmiddelen,
ter verwerving of verbetening waarvan door
de ondernemer na 31 MaArt 1953 verplich
tingen zijn aangegaan.
Om buitengewone lasten, bijvoor
beeld de ondersteuning van ouders,
van het belastbaar Inkomen te mogen
aftrekken, moeten deze buitengewone
lasten thans ten minste 10 pet bedra
gen. De regering heeft nu aan de
Tweede Kamer voorgesteld om de
grens, waarboven een aftrek wbrdt
verleend voor buitengewone lasten, te
stellen op 6 pet. De vermindering van
het grenspercentage met 1 voor elk
kind waarvoor aanspraak op kinderaf
trek bestaat, wordt gewjjzigd in een
half.
Wanneer er bijvoorbeeld sprake is van
aftrek wegens buitengewone lasten in
een gezin met drie kinderen, jonger dan
17 jaar, waarvoor aanspraak op kinder
aftrek bestaat, wordt de grens dus 6 pet
min 1'/» pet is 4*/* pet. Waren deze kin
deren bijvoorbeeld omstreeks 20 jaar
en zouden zU alle drie nog schoolgaan
of studeren, dan wordt de grens 6 pet
min 3 pet is 3 pet.
(Advertentie)
Op het departement van Financiën heeft
men berekend wat ongeveer ae gevolgen
zullen zijn van de huurverhoging en de be
lastingcompensaties voor Bet huishoudboek
je. Bi) gebrek aan juiste gegevens kan echter
slechts een zeer oppervlakkig beeld worden
gegeven. J
Naar schatting zal de huurverhoging voor
een gezin®met twee kinderen, met een
basis-inkomen van 3000 tot 3500, wonen
de in gemeenten van de tweede of derde
klasse, 60 per jaar bedragen.
De jaarlijkse vermindering van de uit
gaven door verlaging van de suikerprijs is
geschat op 13, door afschaffing van de
omzetbelasting op schoeisel op 4, door af
schaffing van de omzetbelasting op huis
brand op 6.50, door verlaging van de per
sonele belasting op 10.7l>ttezamen 34.25.
De rest moet worden goedgemaakt door
loonsverhoging.
Eenzelfde gezin zonder kinderen in de
zelfde gemeente zou naar schatting per
jaar 56 meer huur moeten betalen, waar
tegenover wordt bespaard op suiker 8,
schoeisel 2, huisbrand 6.50 en perso
nele belasting 12. tezamen 28.50.
Een gezin met vijf kinderen en meer zou
per jaar 70 meer huur moeten betalen,
waartegenover minder wordt uitgegeven
voor suiker 20, schoeisel 7, huisbrand
6.50, personele belasting 6.50, tezamen
40.
Voot het gemiddelde arbeidersgezin met
twee kinderen in Amsterdam zal de huur
verhoging per jaar 60 bedragen, waarte
genover minder wordt uitgegeven voor sui
ker 13, schoeisel 5, huisbrand 5.50, per
sonele belasting 10, tezamen 33.50.
DE UITGEVERS M. Stenvert Zoon te
Meppel hebben een zekere voorliefde
voor kinderboeken, .welke op het platteland
spelen. Voor stadskinderen zijn zulke ver
halen interessant, omdat ze een wereld
openen welke voor heh geheel nieuw is, ter
wijl plattelandskinderen er veel bekends in
zullen aantreffen. Riek GoudappelBos laat
„Roole Willemientje" geboren worden in het
huis van een bescheiden plattelander, die
al een heel „kot met kinderen" heeft. De
groteren hebben zorg om hpt turfsteken.
Als ze verdriet hebben, gaan ze ver de hei
op om ongezien hun tranen de vrije loop te
latenen er gebeuren dingen in dit boek,
die tranen waard zijn. maar ook de vreugde
beeft er zijn deel, precies zoals in het wer
kelijke leven. Het boekje is geïllustreerd
met aardige tekeningen van Mia v. d. Brand.
GELEGENHEID 8 STEMP)
•heveningen te houden 13de Inter-
toor Kurhaus een bijzonder stemi
gebruikt De in dit tijdvak aldaar ter poet
bezorgde gewone en aangetekende stukken
zullen van een of meer afdrukken van deze
stempel worden voorzien.
Ter gelegenheid van de Nationale Zuivelten-
toonstelllng, welke van 20 tot 30 Juni a.s. te
's Gravenhage wordt gehouden, wordt in de
Houtrusthallen aldaar een tijdelijk bijpost
kantoor der P.T.T. gevestigd.
Ter gelegenheid van de te Nijmegen van
27 Juni tot 4 Juli a.s. te houden Luchtmacht
tentoonstelling, zal een tijdelijk bijpostkantoor
der P.T.T. worden gevestigd in het aan de
Nassauslngel aldaar opgestelde auto-P.T.T.-
kantoor.
De in de Houtrusthallen en in het auto-
P.T.T.-kantoor ter post bezorgde gewone en
aangetekende stukkien zullen eveneens van
een of meer afdrukken van het bijzonder
stempel worden 'vóórzien.
De inspecteur voor de scheepvaart, de
heer J. Metz, heeft Vrijdagochtend bij het
onderzoek van de Raad voor de Scheep
vaart naar de oorzaak van het ongeval met
het m.s. Westerdodfin de Theems, bij
zondere maatregelen aanbevolen van auto
riteiten en initiatiefnemers bij het vervoer
van een lading onvervangbare waarden,
vooral voor het Vervoer van nationale
kunstschatten. „Als ik bijzondere voor
schriften voor dergelijke lading vraeg", zei
de inspecteur, „ben ik me ervap bewust dat
ik zeer moeilijke eisen aan de scheepvaart
stel; maar men zal bovenal met het vervoer
van kunstschatten overzee, zich van een
behoorlijke zekerheid moéten overtuigen".
Aan boord van de Weiterdok, die op
4 Maart 1953 tijdens een zware n)ist, ten
gevolge van een „foutieve schatting der
zeestromingen" tegen een Noors schip was
lekgestoten, bevond zich 25 ton stukgoede
ren, bestaande uit machinerieën eneen
aantal waardevolle schilderijen, o.é. van
Rembrandt en Hals uit het Frans Hals-mu
seum te Haarlem. Deze nationale kunst
schatten waren geëxposeerd geweest In de
National Gallery te Londen. Zij werden on
der supervisie van de directeur van het
Frans Hals-museum, de heer H. P. Baard,
naar Nederland vervoerd.
De schilderijen liepen bij de aanvaring
geert schade op, doordat het lek In het voor-
ruim was geslagen en de schilderijen zich in
het achterruim bevonden. Afgezien van de
onvervangbare waarde der lading acht de
inspecteur de kapitein van het Schip, de
heer C. Smith, die als betrokkene door de
raad werd gehoord, niet geheel vrij van
schuld „onder meer omdat hij geen loods
aan boord had genomen. HIJ vroeg de raad
tegen de.kapitein als straf „een berisping"
uit te spreken.
elkaar zullen slaags raken. De bonafide
Vlaamse zangers, voor wie deze beslissing
een grote teleurstelling betekent, hebben
thans besloten „De dag van het Vlaamse
Lied" op een andere datum en waarschijn
lijk in een andere plaats te houden.
TTET verhaal, dat Willy van der Helde
-^-«chrljft over „drie jongens" \yordt zo
langzamerhand een lang gerekt breiwerk,
waaraan een paar keer per jaar een stuk
wordt toegevoegd Zijn helden beleven
thans nieuwe avonturen in „Drie jongens
en een caravan" in het hetzelfde genre als
zij in de voorafgaande delen van deze reeks
meemaken. Uitgave M. Stenvert Zoon
te Meppel.
De burgemeester van Brussel heeft be
sloten In het belang van de openbare orde
het Vlaamse zangfeest, dat Zondag a.s. te
Brussel zou worden gehouden, te verbie
den. heeft deze beslissing genomen,
nadat hem gebleken was dat zich onder de
zangers Vlaamse extremisten bevonden <*ie
voornemens waren van dit zangfeest ren
demonstratie te maken voor de amn-'stle
der collaborateurs, zoals dit ook verleden
jaar reeds gebeurde.
De leiders van de „Dag van het Vlaamse
Lied" hadden intussen in het kabinet van
burgemeester baron Jef van de Meule-
broeck een onderhoud gehad met het
nationale comité der verzetsbeweging,
waarbij zij erop wezen, dat het pamflet,
waarin sprake is van een „feest van de
weerwraak" der Vlamingen, verspreid
werd door agents provocateurs en zeker
niet van de organisatoren van het zang
feest afkomstig Js, die slechts culturele
doeleinden nastreven. Zij hadden de bur
gemeester de vaste verzekering gegeven,
dat zich geen ordeverstoringen zouden
voordoen, met welk doel zij een ordedienst
van 400 man gterk hadden opgericht. Bo
vendien was een medewerker aan het
zangprogramma uit het comité verwijderd,
omdat gebleken was, dat zijn gedrag
tijdens de bezetting niet onberispelijk was
geweest. De verzetsbeweging had er van
haar kant op gewezen dat men bij lezing
van het programma bevangen wordt door
een gévoel van onbehagen over de aard der
liederen en de 'negatie daarin van het
Belgische vaderland. Het nationale comité
dezer verzetsbeweging had niettemin be
loofd zich van een tegenmanifestatie te
zullen onthouden, omdat zij niet wilde, dat
de Vlaamse publieke opinie in haar oppo
sitie tegen het zangfeest een vijandige
manifestatie tegen Vlaanderen zou zien. De
burgemeester heeft gemeend het zang- de financiële toestand ernstig te noemen
feest uiteindelijk toch te moeten verbieden Om de buitengewone begroting ten belope
omdat hij bang ls dat Vlaamse extremisten van frs 20.5 milliard te financieren, kan
elementen der verzetsbeweging toch met de minister van financiën slechts rekenen
In een uiteenzetting voor de Senaats
commissie voor de buitengewone be
groting heeft de Belgische minister van
financiën verklaard, dat hij deze begroting
in haar huidige omvang slechts sluitend
kan krUgen door middel van drastische be
zuinigingen en nieuwe belastingen. Deze
nieuwe belastingen zouden frg 3.5 milliard
moeten opbrengen. In dezelfde oommissie
betoogde de minister van landsverdediging
dat het hem onmogelijk is het militaire
programma te besnoeien.
Volgens het katholieke blad Lo Clté is
Officiële notering van de Ver. v d Effectenhandel
VRIJDAG 12 JUNI
fi ged. en laten bieden l laten t ged en bied
ACTIEVE OBLIGATIëN
V.K.
Heden
Nederland
1947Crt$1000 3l
102'
102"»
1953 32
102'/i
102'/.+
1948 31
98'
Belegg Cert 31
98'
1950 31
98ft
98ft
1947 (31) 3
97 9
'»+i«§
1937 3
96 f!
96ft
1947 1000 3
95ft§
95ft
Invest Cert 3
98
97+f 88
1962-64 3
98' -
98'
NWS 21
79 ft
79'/.
Ndlnd '37 A 3
96V»
90'/»
Grootbk '46 3
96ft
96ft
OBLIGATIëN
Amst *47 3i-3 99 A 99
Batavia 4 96
BredaWbl '52 4 102'/. -
Gouda 41106'/«* -
R'dam '52 4l 106 IC
Z-Holland 41 1067.
FrGron Hyp 41 104
Rott Hpbk 31 96'/.» -
Westl HypB 4» 103+
VerTrans R b 70'/.
RottSchhpbkS 104'/.[ -
Bergh&Jurg 31101'/» -
Levers Zp 3110lV«
PhillpstlOOO 4 1027. 1(
Stokvis 31102f
Pegem '52 4l 106'/. 1
ProvNdBrab 4è 1067. 1<
Bat Petrol 31101'/.
KonPetr '50 3» 1097.
Amst Ol 100 3 127'/. l!
AmstWnBw 21122 l:
'sHage Pr 1 21 118 1
'sHage Pr II 21 1237. u
R'dam Pr I 21 1187. l;
R'dam Pr II 21118 1
UtreChtPr'52 21 116'/. 111
Witte Kruis 88 172»/.
DawesLgilOO 7 62
Young Lg 51 90'/»f
AANDELEN
Amst Bank 109 170
Amst Goed Bk 126
Escompto Bnk 69'/.
HollBkUn cA 191 1927.
917.
127'/»
V.K. 1
MijFiNatHerst 83t
NBkvZAfr 500 182'
NedCredBk B 102
NedMlddstbk 1067.
Rotterd Bank 108'
Slavenb Bank 1197.
Twents Bk cA 1637.
Zuidh Bank B 1025
RdamBel C A 1967.§
Ver Trans A 82'/«t
Albatr Superf 134
Alg Norit 261".
Allan A Co 107
Alweco 55§
Amst Ballast 142
Breda Mach 114'/»t
Bronswerk 84t
Bührmann Pap lll'/.f
Dikkers A 164".
Drie Hoefijzers 149
DRU 79'/»t
EMF Dordt 101f
Emg F Hth 1141
Gouda Apol K 169
Gruyterde pA I44t
Heemaf 187t
Heinek Bier A 1797.
Hero Cone A 114'/.
Hoek's M&Zat 220(
HoliKunstzl A 83
Int Gew Beton 135'/»
Int Kunstst Ind 67*
Int Viscose C 947.*
Kempkes Mf 68'/.
Klinker Isol 28'/.
Kondor 189
KNed Gist Spir 191t
Kon Ned Zout 282
Kon Ver Tapiit 145t
Koudijs Voed.f 128'/.t
Kwatta Choc 119
Letterg Adam 210
Meelf Ned Bk 215+
Mulders FvRM 63'/.
NA Autob Vre 141
NAm Fittingf 35'/.
N Kaizer-Fraz 95'/.
Nd Scheepsb 162'/.
Nilma 147
d'Oranjeboom 148'/.
Rommenhöller 125*
183
102'/.
1067.
169'/.
119
1647.
1017»
197'/.
62".
134'/.
!62'/«8
107
54
141'/»
84'/»t
111
104'/.
149
79
101+
114
1387.
284*
1439
129+
117§
214'/.
212
V.K.
Heden
RottDroogd A
Rouppe vdV A
335
336
947.
94' 4
Schelde NB A
104'
104' 4
Stokv 500-100U
129
129' 4
Stork
134'/.
134
VerBlik 1000 A
149'
147
VerNdRubf A
125+
125'/.+
VerPhar Fa A
93
93
Werkspoor A
121
120'/.
Wyers Ind A
135'/.
135'/.
ZwanenbOrgA
155'
156
Aniem NB A
73'
73'/«
Overz Gas&El
91' 4+
917.+
Borsumü A
106' 4
1067.
IntCrt&Hd Rd
139'/*
138'/.
Lindeteves A
144
144
NAfr Handv Vl51t
Tels&Co HM11
lilt
115+
Gem EigW&W
iao'«
15074
Nlevelt O A
237
23574
Arendsburg A
73+
741
Besoekl
117'/.
11774
Sedep
647.
63'/»[
Ngombezl A
128
128'/.
Albert Heljn A
174'/.
Blaauwvries A
70
70V.
NedMU Walvis
747.
74
Thomsen
111
114+
Dell Spoor A
35
35'/.
N-I Spoor A
87.
8
Madoera pA
17'/«
17'/.
Sem- Cherlb A
27.
27,
CERTIFICATEN
VAN
AMERIK. AANDELEN
Am Smelt Ref 317.
Anaconda Cop 35'/.
Bethleh Steel 49'/.
Gen Motor 587.
Hudson Motor 137.
Int Nick of Ca 397.
Kennecott Cop 647.
Nash Kelvin 2l7Ǥ
Packard Mot 5ft+
Rep Steel 40ft+
Stand Brands 26'/.
Un Stat Steel 37'/»+
Cit Serv Comp 79'/.
Continent Oil 537.
Imperial Oil 31
MldContComp 56'/.
Shell Union 557.
Tide Water 207.
33*
35'.
49'/.+
587.
137.
397.
65'/.
22'/.
57.
467.
26'/.
377.
80\
537.
567»
67+
21'/.
Interc Rubber 47.+ Sft-V.8
23'/.
N York Cent
Pennsylv Rr
Canadian Pac
23'/.
20H
26ft
20H
267.
ACTIEVE AANDELEN
V.K.
E.K.
Cult H&IB A
64'/.
647.7.8
NatHandbk A
1177.
116'/.
Nd HandMU cA
162
AKU
163'/.
10374
Bergh&Jurg A
273
Berkel Pat A
104+
Calvé Delft cA
1218
Fokker A
113
Gelder Pap A
1507.
KNHoogov cA
160'/.
Ned Ford A
201'/.
Ned Kabel A
213+
Philips A
1577.
157'/.
Unilever
193'/.
193+7.
Wilton-FUen A
1747,
Billlton 2er A
182§
Dordt Petr A
293'/.
Kon Petr A
310'/.
310'/»+l 18-
Kon Petr oA
3107.
Moeara En A
509
Amst Rubb A
967.
967.
Bandar Rub A
907.
90*
DellBatRub A
1067.
106*
L.K.
647.+V.
1167.
160'/.
1627.
2738
104'/.+
1207.
1127.
1507.
161'/»
202
212
1577.7.
192* .3
174
1827.
2937.
3107.+7.
311'/.
509
96V.
90+
1078
V.K.
E.K.
v l.k
Kend Lemb A 72+
71*
717.
Lampong Sum 217.
21*
23
O-Java Rub A 28'/»*
28'/.*
29'/>|
Oostkust cA 105+
104[
Serbadj Rb A 43+
43*
447.
VerlndCult A 27
27'/»*
277«*
HollAmLijn A 131'/»
1317.
KoJa'Chi-PcA 109
109
KNSM NBz A 126'/.
125'/4
Kon Paket A 1237.
1237.8
KonRtLloyd A 1237.
123'/.
mm
NdSchUnle A 131'/.S
131»
131-7.»
Ommeren Sch 149
149
St MU Ned A 133'/*
134
133+
HVA A 1007.
101'/.+
1007.+1
Java Cult A 52'/»
53t'/.§
53'/.
N-I Sulk U A 837.
85V*8
85'/.»
VerVorst C A 197.
19
19'/.'/.»
1307.+7.
DellBatMU A 128V.+
Dell MUch cA 947.
94V.+V.
947.y/.
SenembahM A 83
84-7.
847.»
DIVERSEN
Müll&C NB A 1597.
1597.
Onze Weekend-puzzle
WIJ hebben fcwffgoede vriend, dat i» onze
Plekerwssrd, die professor 1» aan de
raadselunlveralteit van Denkrara. Op een
avond waren we bij hem en natuurlijk
schudde hij weer enige van zijn beroem
de cijferraadsela uit zijn mouw Zo was
er een bij, die wij onze lezers eena willen
voorleggen.
Hij nam een atukje papier en schreef
daar een aantal even getallen op zoals
hieronder staan opgegeven.
2
2
2
2
4
4
4
4
6
6
6
6
8
8
8
8
Wij
?teker-
vroeg
argwaan, want wij kennen
waard.
..Wat moeten wij er mee doen?'
iemand.
De professor liet ons niet lang wsch-
ten. Hij streek eens over zijn kin. glim
lachte en sprak:
„Men rangschlkke deze cijfertjes aldus,
dat de som der getallen in elke richting
20 bedraagt. Dat wil zeggen zowel hori
zontaal. verticaal als diagonaal' Daarop
deed hij er het zwijgen toe.
We hebben gezwoegd en geploeterd en
gevonden.
Twintig ln elke richting. Welaan, waar
de lezers, beproeft er ook uw krachten
maar eena opl
Zondagmiddag, aanvang 1.30 uur.
GoudvosprUs. Draverij, afstand 2000—2010 ma-
ter. Rentinus staat gunstig geplaatst. Postduif)#
K. kan weer op een prijsje beslag leggen. Out-
aider Peter Snel.
Roverine-priJs. Ren, afstand 1700 meter. Win-
dora kan het tot een plaats brengen. OuUldtr
Arsenal
Holsteiner-prUs. Draverij, afstand 2520—tm
meter. Quicksilver S. kan nogmaals winti».
Peter Arlon heeft een kans op de plaat».
De Hoefslag Wisselbeker (Handicap). Af«tand
2000 meter. Marlotta ls vooruitgaande en gaat
niet zonder een prijs stalwaarts Jockey v. d.
Kraats spreekt een woordje mee.
Hanoveraan-prDs. Draverij, afstand 2100-ïlto
meter. De paarden van J. de Vlieger (Penlm-
mon en Otella) zijn in staat alle aanvallen af
te slaan.
Grote Sprinten Handicap. Ren, afstand 1!M
meter. Karioka ls gunstig gehandicapt. Jockey
v d. Kraats speekt een woordje mee
W. J. Jocltems Memoriaal. Draverij, afstand
1840—1000 meter. (Heat-draverij). De le heat
kan Marry Simons winnen, mits geen valse
starts. De loting kan voor de aan de kop star
tende paarden van grote Invloed zijn. In de
beslissende heat is het mogelijk dat Madame
B. de plaats loopt.
Swall Guy-prUs. Hordenren. (Handicap).
Corrida kan het tot een overwinning brengen
of de covercal lopen.
milliard frs buitengewone ontvang-
sten, op de normale inkomsten van de
vlottende schuld en op leningen. De on
langs in het binnenland uitgegeven lening
is benaden de verwachtingen gebleven en
het ziet er niet naar uit, aldus La Clté,
dat de Amerikaanse markt veel belang
stelling zal tonen voor een Belgische
lening. Het blad verzet zich tegen een te
grote inkrimping van de burgerlijke uit
gaven en meent, dat, zoals ook sommige
leden van dq Senaatscommissie aan het
einde van de bijeenkomst verklaarden, <f»
helft van het deficit, dat in zijn totaal WH
niet bekend ls gemaakt, gedragen zal wot-
den door de militaire sector. Het blad acht
nieuwe belastingen om psychologische
redenen «onmogelijk.
Oplossingen van deze puzzle moeten
uiterlijk Donderdag a.s. In ons bezit si)n.
Voor goede oplossingen worden een prU»
van ƒ5.— en twee prijzen van /tM
beschikbaar gesteld. Öp het adres vermeld»
men: Puzzlerubriek. Over deze rubrUk
wordt niet gecorrespondeerd.
OPLOSSING VAN ONZE
VEEKEND-PVIZLE
Horizontaals 1. Rotterdam» I. Ivor én; In
dringen; XI. Gratis; IJ. Berekenen; l*. Arena;
l». Nakomelingschap; 20. Eerst; 24. Belasting!
25. Nadert; 27. Vertellen; 29. Soedan; J0. Vér-
langen.
Verticaal! 2. Tergen; 3. Rennen; 4. Ale;
Overhaast; 8. Krot: 7. Ontslaapt; 10. Nier; J>-
Efflgle: 18. Echt: 18 Internist; 17. Aker; 1«-
Amsterdam; 21. Mantel; 22. Stelen; 23. Sne».
26 Deel; 28. Ere.
YOUNGÉ86NING EN TABAKKEN VAiT.
Amsterdam, 13 Juni-
Het verhoogde koerspell werd vandaag 1®»^
gehandhaafd. De stemming was over de ge
hele linie prijshoudend. Het waren feiten)*
alleen de Younglenlng en de tabaksaandelen,
die door een vastere stemming de ssnascn»
trokken. In het algemeen heeft de effecten
beurs deze week een gunstiger ondertoon ge
kregen.
Philips en Unilever waren lets ln reactie-
maar Olie en A.K.U. bleven goed op pni*-
Voor cultuurfondsen bestond opnieuw se
vrij goede stemming en ditmaal traden voor»'
Sumatra-tabakken op de voorgrond, die voor
alle soorten 1 tot l'/i punt hoger waren.
De scheepvaartpapieren lagen verd«"o-
Staatsfondsen kalm en nauwelijks verander»-
Voor het eerst na vele dagen ontmoette
Younglenlng weer enige vraag; zij H*P
tot 81'/».
EGYPTE, wélk een herinneringen roept dit woord bij duizenden op! De één
zal het water van de Nijl weer zien veranderen in bloed en een Egyptische
duisternis zien nederdalen. Als die tenslotte is verdwenen, zal hij bij het
nieuwe licht, de kinderen Israëls door de Rode Zee zien trekken, terwijl het
water door Jahvè op een afstand wordt gehouden.
Een en ander zal, in grote eerbied, en dat in de „Twintigste Eeuw", de
Egyptische mysteriën opnieuw ondergaan en met ontzag opzien tegen de Grote
pyramide, waarin symbolisch, de geschiedenis van 60 eeuwen mensdom zou
zijn weergegeven.
Zestig eeuwen, waarvan er reeds negen en vijftig verstreken zijn!
Met luid kloppend hart zal deze mens het jaar 1953 zijn ingegaan en met
bonzend hart zal hij de twintigste Augustus van dit jaar tegemoet leven.
Is dat niet de datum, die in de Grote Pyramide als zéér belangrijk wordt
tangegeven? Volgens een bepaalde interpretatie hebben de stenen al lang gé-
ïproken, die hebben zes duizend jaar geleden in grote lijnen de loop der historie
reeds aangeduid.
Weldra zal de tijd gaan spreken en die zegt nü reeds„Let op de twintigste
eeuw*...
Ert op het jaar waarin de militaire dictatuur zal worden gebroken
Als alles eens zó eenvoudig was!
Pyramiden waren koningsgraven en de Egyptische koningen, de Pharao's,
waren naar de Egyptische opvattingen veH^anten van de Zonnegod Ra.
Hun werd dan ook goddelijke eer bewezen en zij vielen buiten de maat
staven der menselijke beoordeling. Zou het geen heiligschennis zijn geweest
hen te beoordelen alsof zij gewone mensen waren?
Grote figuren zijn er onder deze Pharao's geweest, die zelfs naar onze
begrippen „ongrijpbaar zijn". Wie echter de geschiedenis leest der laatste
Koningin, Cleopatra, zal zich een oordeel omtrent haar niet kunnen ont
houden. En niet alleen, omdat Hij een kind is van de lauwe Westerstranden,
waar de mensen critisch zijn, neen, in de eerste plaats, omdat hij mens «is.
De mens heeft nu eenmaal een niet te verwoesten drang in zich met de
dingen rondom hem klaar te komen en dat betekent „oordelen".
Cleopatra; is er één belezen volwassene die haar naam niet kent? Hier
volge dan een korte schets van het laatste uur van haar bewogen leven.
Wij schrijven de 1ste Augustus van het jaar 30 vóór Christus. In Alexandrië
wacht een beeldsdhone vrouw op haar lot. Straks zal de nieuwe Imperator van
hét Romeinse wereldrijk bij haar binnentreden en over haar beslissen. Welk
eentriomf zou het voor deze Octavianus zijn Koningin Cleopatra, eens tot ln
Ro&e gevreesd, achter zijn zegekar te laten gaan door de straten van de
Eeuwige Stad!
ShEML
tiet reliëfportret van Cleopatra. Egyple's
laatste Koningin, getooid met de horens en
de zon van Hathor, de hemelgodin. In de
cartouche de naam Cleopatra in
Hiëroglyphenschrift.
liet meisje in de portiersloge van mijn hotel sprak een mondjevol Duits en
gebruikte met weinig raffinement een felrode lippenstift. De eerste keerdat ik
haar zag, had ze een veeg over haar kin, de tweede maal was haar oor met rood
besmet. Deze Jelena was vriendelijk, vol goede wil en ze deed me m haar half
mislukte pogingen het Westen te imiteren, wat denken aan haar stad Belgrado. De
laatste actie van Joego-Slavië's hoofdstad in die lichting is het toeterverbod. Tot
1 April 1.1. was het voor de vreemdeling èen van de grote attracties van Betgtsd
om te zien hoe de auto's de kruispunten passeerden. Éénmaal een claxongil was
rechtuit, tweemaal zulk een kreet was rechts en driemaal links en na deze
acoustische aanwijzingen gaven de agenten met charmante, doch gecompliceerde
armzwaaien, te kennen hoe de bestuurder z\jn weg kon vervolgen Zo had
Belgrado's stadsbeeld, ondanks het zeer schaarse gemotoriseerde verkeer, een
levendig karakter, dank zij het luide getoeter en de vele druk manoeuvrerende
agenten.
Nu is het (helaas) anders. Er komen binnenkort verkeerslichten en ter introductie
daarvan maken de blauwe agentjes nu de alom bekende simpele gebaren en de
claxons zwijgen.
TIET verkeer, de in overgrote meerderheid
smoezelige etalages, de met weinig smaak
geklede vrouwen, het ontbreken van histo
rische herinneringen (van de tientallen mi
naret uit de Turkentijd is er zelfs nog maar
één over) waren na twee dagen geen aan
leiding meer om in het centrum van de
hoofdstad te blijven, ©p mijn wandeling
naar de buitenwijken was mijn eerste ver
rassende vondst de zigeunernederzetting
Jatagan Mala. Op enige honderden meters
van het briljant witte kwartier van de
staatspolitie en grenzend aan een hospitaal
park is daar tegen één van Belgrado's hel
lingen op een allerwonderlijkste verzame
ling hutten van leem met stro en rottend
hout ontstaan met de schilderachtigste zi
geunertypen, die men zich kan denken. Ik
kwam er de eerste keer tegen schemering
en werd wat onrustig, toen ganse in vodden
gehulde families dicht om me heen kwamen
staan en met bewondering mijn fototoestel
bekeken, maar ze bleken niet alleen onge
vaarlijk, doch zelfs gastvrij. En na een
kwartier voelde ik me in één van die af
zichtelijk vieze hutten achter een glas schli-
wowitza beter op mijn gemak dan de vol
gende ochtend in het niet ver vandaar ge
legen villa-oord Dedinje. Zonder twijfel met
de asfaltweg (in heel Joego-Slavië is slechts
1000 kilometer asfaltweg te vinden!), het ve
le groen en de blanke royale villa's de bes
te woonwijk van Belgrado.
Zo is het geen wonder, dat op deze heu
vel, aan de rand van de stad, de kopstukken
hun domicilie hebben. Ministers en gene
raals huizen er. En Tito ook. In een een
voudig huis. zeggen sommigen, terwijl an
deren volhouden, dat de grote man een kilo
meter verder in het luxueuze paleis var
prins Paul woont.
De Villawijk der kopstukken
Maar hij constateert ook, dat vele ménsen,; 9
die niet achter het regiem staan, een „Duit-
se" blik om zich heen werpen voor ze tot f
hun politieke ontboezemingen komen, waar
bij ze dan nog een zekere omzichtigheid In I
acht hemen, omdat ze de mannen-in-civiel I
van de staatspolitie vrezen. Misschien is
deze vrees overbodig, misschien is ze een
nawee van het bewind van vóór zomer I
'48 Wie zal het zeggen, wie kent de waar-
heid in dit verwarrende land, wie kan tot j
conclusies komen in dit dynamische Joego-
Slavië, waar alles thans in beweging is, j
waar zelfè de knaRste buitenlandse waar
nemers zich niet aan voorspellingen inzake
de naaste toekomst durven wagen?
Hoe het ook zij, de autoriteiten hebben
mii verteld, dat er volkomen vrijheid van
het woord bestaat in het huidige Joego-
Slavië, dat „administratieve maatregelen"
niet meer voorkomen en dat slechts hij, die
de regelen van het strafrecht overschrijdt, -j
ter verantwoording kan worden geroepen.
Zonder das en gleufhoed
HTOEN ik hiervoor het chapiter „commu-
1 mstische show" aanroerde, noemde ik
nog niet het „demonstratief volkse" in kle
dij en optreden. In tegenstelling met hun
leider Tito, die met succes poogt uiterlijk
een ..gentleman" te zijn, laten vele commu
nisten met nadruk zien. dat ze gans anders
ten lang over die asfaltweg van Dedinje
tussen stenguns door. Voor elke villa ston-
Cleopatra, de beeldschone, de meest trou- tijd voor een Egyptische vrouw geen jeug- Gaius Julius Caesar voor. ZU raakt hem aan n^wfchtPmêt^un6rode^ettanden1 en^ze
weloze. Eens had zij, met alle listen, bekend dige leeftijd meer Octavianus komt nader, met haar stem, i\j valt hem te voetbeKen S en vooral mhn Amerikaan-
aan Oosterse vrouwen uit die tijd, de grote die haar heeft gevangen gezet, die haar on- De nieuwe Caesar weet te veel van haar. se Kasmaskerzak (met fototoestellen) met
Gaius Julius Caesar verstrikt in haar net- metelijke schatten wil, en haar persoon! De nieuwe Caesar wil het te stichten Kei- arg^aan Er kuierden ook enige heren in
ten. Met behulp van hem kwam zij tot grote Haar persoon alleen om haar door Rome's zerrfyk en de vrede niet verkwanselen voor colbert die geen voorbijgangers, maar leden
macht. In ruil daarvoor schonk zij hem een straten te sleuren. de strelingen van een berekenende en troo- Van de' staatspolitie waren en toen ik stil
zoon: Caesarion. Kijk, dit is nu de beeldschone, maar ver- weloze vrouw. Hl) wil haar schatten en zU bleef staan voor een behuizing, waar zelfs
Het la nu al veertien jaar geleden, dat dorven Cleopatra, die Caesar in haar netten zal achter zijn zegekar gaan! jn de tuin stengundragers patrouilleerden.
Caesar is vermoord. Zijn beschermende heeft verstrikt, die Antonius het hoofd op kwam zo'n „stille" naar me toe om mijn
hand is sinds lang van haar weggenomen, hol bracht! Die een bedreiging was voor de a ls hij weg is. weet zij wat haar te wach- gasmaskerzak te inspecteren. Hij grijnsde
Na zijn dood verdeelden Antonius en Octa- Eeuwige stad! Die bijna het ganse rijk had /I ten staat, ofschoon hij er met geen toen hij de camera's zag en ik zei; „novi-
vianus het grote rijk. Antonius kreeg het geregeerd, te zamen met Antonius! woord over heeft gesproken Zij heeft het nar", oftewel journalist te zijn.
Oosten, Octavianus het Westenmet Zij hoort de massa schreeuwen, brullen. van zijn ge8j0ten gezicht gelezen zij is een Op deze weg in Dedinje voelde ik me on-
Rome. Antonius werd door het volk be- Zij weet dat zij dit nooit in werkelijkheid vrouw. behagelijk, omdat ik er meende de druk van
schouwd als de uitvoerder van Caesars zal horen. Doch vóórdat zij de dood kiest, gij zemjt een sjaaf naar hem met haar 'n dictatuur te voelen. Een pfficiële zegsman
testament, Octavianus was zijn erfgenaam, wil zij vechten voor haar leven, haar rrtacht. iaatste wil Zij wil naast Antonius begraven heeft me later gezegd, dat dit politie-ver-
Samen streden zij tegen de nog altijd mach- Zij is een vrouw, een Koningin! Hier, in wor<jen Daarna kleedt zij zich in een prach- toon bovenal bpstemd was om Russische
tige moordenaars van CaésarEn Cleo- deze kamer wil zij hem wel te voet vallen, tig gewaad gaat 0p een rustbed liggen aanslagen te voorkomen. Misschien was dit
patra stak geen vinger uit om de dood van de nieuwe gebieder! Want niemand ziet neemt een 'haarspeld uit haar haren waarin wel de waarheid,
de vader van Caesarion te wreken. Inteken- hen! Als het haar toch eens gelukt! Hij kan ze een dodelijk vergif bewaart, prikt op n„ ta11nalQ naisiarA
deel, zij verbond zich met hen ten einde zo- toch met sterker zijn dan CaeSar? Als het twee p]aatsen door de huid van haar linker- *-/C ICUgCIS gCÜICTCl
doende de macht van Antonius, die haar ge- haar toch eens gelukt, gaat haar droom in bovenarm en brengt het vergif in de bloed-
vaarlijk scheen, te kunnen breken. vervulling! Heerseres over de wereld!
a u Voetstappen komen nader. Zij vindt haar
Mjeh. Antonius won en weldra daasde houdi de deur geopcnd wordt, D,„
,L?iT ,Un re;h'"»,0«1- ee° staat hij. Octavianus, de nieuwe gebieder,
vrouw, die volkomen 0P de hootte was van M,';k ontmoeten elkaar. Twee we-
baan.
TNVERIGENS heb ik, waar dan ook in Joe-
go-Slavië, weinig van de politieke vuist
teugels gevierd. Waarschijnlijk aanzien
lijk. maar hoever is voor de buitenstaan
der moeilijk na te gaan. HU constateert,
dat in treinen en bussen de legitimatie-
bewUzen geregeld door de politieman
nen gecontroleerd worden, dat deze
agenten er, met hun kwartiermutsjes
op. vriendelUk uitzien en ook meesten
tijds dienovereenkomstig optreden, dat
nergens communistische vuisten
rr rs,. j n IICIKCIIB V/UUIIIItllltavlokllC
Koningin Cleopatra is niet meer. Octa- va" he] f Kroet worden Kleven e" dat de „show"
- - - neemt schrikt ontvangst en het afscheid in het grensstadje van het regiem hoofdzal
neemt. si-lirilkt TAnnninfl Kawllirlnn hof Onctfinhnlrkp Villnfh
relden raken elkaar
Zij, inwendig bevend, staat op en begroet
hem, alsof hij nu reeds de Verhevene is,
Augustus. Hij staat daar als een man.
e!r^SnadarnahCnJmtdhaH 7„7^elaS£ J^ni^'t^uiderThet Oostenrijke Villach,
eerst. Daarna neemt hU enige belangrüke byvoorbeeld beslist niet nadrukkelijk.
Desiuiten. Een paar jongelieden in civiel, studenten zo
HU zal haar zoon Caesarion laten doden. te zj bekijken de paspoorten en in uni-
Do toon van Antonius cn Fulvia s.I ook s^hul7e douaniers met de gebruike-
moeten sterven. Doch de kinderen van Anto
lijke rode ster op hun pet. werpen een
het tinneiyk karakter van Marcus Antonius,
voer tot hem in een met goud versierde
gondel. TerwUI een zachte wind in purperen
teilen blies, en de gondel kabbelend voor
waarts schoot, lag zU aan dek, argeloos non- - mus "F f*-';
óó'dl'linneT dC naderende ze*ePraa' reed" achter haar verbrand. Op de achtergrond Het gordyn is gevallen. Antonius is dood.
op de I'PPen. staat de dood te glimlachen, te grUnzen! hem de RCpUbHek.
mT.0®" hy 'J*?1".1?*' was hU al verloren. Zy vaU aan> met al de berekening een Weldra zal een nieuw bedrijf beginnen,
dét van het Romeinse KeizerrUk.
hoofdzakelijk uit het
alom uitgestalde portret van Josip Broz
Tito bestaat.
"u £,n van aan, mei ai ae uerenc
Weldra zou hU zich verliezen in de weelde oosterse vrouw uit die tüd eigen.
van haar hof en in de weelde van haarzelf.
Al haar bekoorlijkheid buit ze uit. Met
bewogen stem leest zU de minnebrieven van
JV"U wacht zij op Octavianus, die Antonius
verslagen heeft en haar gevangen
houdt. Geen glimlach om een naderende
zegepraal. Angst in het hart.
Octavianus, de nieuwe Caesar, heeft alle
«cherpe voorwerpen uit haar omg^dng laten
verwijderen. Hij wil niet, dat. ze zelfmoord
pleegt. Een heel slecht voorteken!
Het beeld van Caesar heeft ze in haar
kamer laten plaatsen. Caesar, haar Caesar,
die deze Octavianus tot erfgenaam benoem
de, zal haar moeten helpen. Zijn minne
brieven liggen in haar schoot. Alle krachten,
waarover zij beschikt, werpt zij in het ge-
ding. Al gent de hele dag! Ook
Deze Octavianus heeft vage beloften aan de nacht daarvoor is zwaar
haar gedaan. geweest van water, met al-
Voor dat het tot het grote treffen tussen leen maar de stem van dat
hem en haar vriend Antonius kwam, had zij water, een ruisen, een fluis-
boden naar hem gezonden, die hem moesten teren, een lekken op stille
vertellen, dat ze hem zeer goed gezind bomen, een spoelen over
was.... en onder zekere voorwaarden be- daken, over slapende hui-
reld was hem te helpenzen> uur na uur' eindeloof'
Zij voelde toen al duidelijk, dat hij het op tot uit 1 aa g ha nge nde wol-
den duur moest winnen. Hij had immers k.e8r,aJf®', .n7}
Home achter zich en Rome zou nooit dulden, zich loswikkeMe en mioei-
Whrt va„ Egyp.e ui, worfen ge.e- vbae„"
in d» keeslj^bij Actium deed eij de kans S'phe"dee SSlle "Son
voor Octavianus keren door met haar vloot Pfac^e^pwe'7f?,l|pe llfJl
Kk?, ""J."" hparHz?8 S haar Meuren he«ee(rS
hl? °uïï?°nk LTl moed. Hij wilde venwekkend water, dat
bij haar blijven bij haar zijn, voor altijd. door het geeigeschroeide
Daarom volgde hij haar. gras wordt gedronken. zo-
Hij was geen held meer, .hij was toén al als een dorstige drlnkt.
gretig, onverzadigbaar.
Een gebieder die tot slaaf geworden is kan Veegt een «windzucht over
beter sterven! Zij heeft hem een zoete dood de bomen dan vaart een
bereid! Zij zond boden tot hem, die hem sidderen door hun blade
moesten vertellen, dat zij zich van het leven renvracht en klinkt het
had beroofd, omdat zij, een Koningin, zU. ncht gerucht van duizend
Cleopatra, niet wilde gaan achter de zege- vallende droppels. Dan nij-
kar van de man, die hem overwonnen had. gen ze wederom hun ver-
Cleopatra, bespot én bespuwd door het regende zomerpracht en la-
grauw van Rome's straten! Dat ging toch ten de stromende regen
hiet? Beter te sterven als Koningin dan te over zich gaan. Maar heer
leven op die manier! lUk geurt de tuin van voch-
Wat >U verwacht had, gebeurde. Antonius tige aarde en fris glanzend
•loeg de hand aan sichielf. Doch de dood blad.
wed niet onmlddellUk In. Voordat die De voge]s zyri than8 op
«wam, vernam hU, dat ze leefde en voelde hun begti uitgezonderd de
hU op welke gruweiyke wUze zU hem had zwaiuwen. die te zeer van
bedrogen. HU strafte haar door zich naar zonneschijn en warmte af-
haar toe te laten dragen en In haar armen tiankelljk zijn.
te «terven. ZU heeft haar armen weer ge- Maar de ujsters, de me-
«uiverd van sUn bloed. reis en de vlug dribbelende
spreeuwen, zU laten zich niet onbetuigd.
REIN BROUWER
Tot Juni '48 heerste in Joego-Slavië,
naar Russisch voorbeeld, een schrikbe
wind. Ministers, journalisten, de „man
in de straat" hebben me verteld, dat het
droevig was en dat in die periode grote
fouten zUn gemaakt. Sindsdien zUn de
zocht naar regenwolken? En zit hij. nu de
verlangde regens zijn gekomen maar te
lang aanhouden en de temperatuur ongun
stig beïnvloeden, zich al niet weer te be
klagen, omdat de zonneschijn op zich laat
wachten? Sinds 1947 zijn er in de studio's b\j Belgra-
W'e vergeten wel erg snel. Mij kost het do al meer dan twintig speelfilms gemaakt.
bijvoifcbeeld moeite, mij op een kille En dan heerst er o.a. in Skoplje. Sarajevo,
dag als vandaag ln te denken, hoe heer- Znoret ook nog. krachtig door de staat ge-
liik dp atmosfeer was een week geleden stimuleerde activiteit op dit gebied. Na-
.Sen Ik ,n™et vroege morgenuur mhn post 'TZnen'Snd^en
Zf !i. K 1 iar7' t goslavische Hollywood by Belgrado wordt
studie bezighoud, was het me nameiyk nog geproduceerd yer is dc 20n»j is aan dit
nooit mogen gelukken, van de zwarte specht onderwerp gewijd. De grote studio's zijn
die opmerkelijke en in ons land nog met zo vr{j modern uitgerust en de artistieke kwa-
veelvuldig voorkomende bosvogel, meer meit van enige films wa8 reeds bepaaid
Saofmê af tóSg'dtïS. HeSwe'rd in bevredigend, bovenal wat het camerawerk
soort erezaak voor me. Vandaar die ver
effening. Vandaar ook dat vroege uur in
dat beukenbos.
Tafereel in het zigeunerkwartier jatagun
Mala, dat op slechts korte afstand van
Belgrado's centrum ligt.
zUn dan de vooroorlogse bourgeoisie. Das- J
sen en gleufhoeden en een dienstwillige cor
recte houding herinneren te veel aan een
kapitalistisch regiem. En daarom moet ge
vooral in Servië, Macedonië en Montenegro
niet verbaasd opkijken ais in een duur res
taurant of hotel het merendeel der bezoe
kers uit mannen met petten, blote harige
borsten en bemorste broeken bestaat; als
de chauffeur van een minister zijn gelijk
waardigheid met zijn chef en zijn zelfbe
wustheid door een duidelijk onverschillige
houding uit en wanneer by de toegangs
poort tot het Joego-Slavische Hollywood, in
de buurt van Belgrado, een morsig meisje
in mannenbroek verschijnt, dat vervolgens
met enige terzijde gezeten landarbeiders een
bespreking voert of de buitenlanders toe
gang verleend kam worden tot de grote
filmstudio's.
Wanneer men door Tito's land reist, is
het niet moeilUk te onderkennen welke
de gebieden zUn. waar niet eeuwen lang
de Turken heersten, maar waar de Habs-
burgse monarchie, ondanks haar half
koloniaal bewind, toch het begrip cul
tuur levend hield. In het Noorden, in
Slovenië en Kroatië, en ook langs de
Adriatische zee, ziet ge weer dassen en
gleufhoeden, verlenen de kellners en
chauffeurs Europese „service", ontdekt
men weer vrouweiUke élégance. En men
verbaast zich er over, dat de meisjes in
de Kroatische hoofdstad Zagreb er den-
keiyk toch met hetzelfde budget als de
Servische «f Macedonische meisjes in
slagen zich heel vaak te hullen in een
sfeer van ParUse charme.
In die streken begrijpen de mensen kenne
lijk beter, dat communisme of laat me
liever het thans door Tita's regiem ge
bruikte slagwoord „socialisme" gebruiken
weinig te maken heeft met slonzige kle
dij en grauwe petten, maar dat kleur, fleur
en élégance ook in een „niet-kapitalistische"
staat het leven schoon kunnen maken.
'"Toen klonk dichtbij een heldere roep en
A, dóér! Hét moment! Waar hij zo onver
hij 2
wacht vandaan kwam weet ik niet. maar hij
was er lotseling, onze grootste specht de
zwarte knaap met de rode schedel, een som-
betreft. Hierboven een eigen opname tij
dens de verfilming van „Ver is de zon":
partizanen in een schoollokaal. Op de voor
grond de bekende (theater)-acteur Branko
Plesche.
nestkom. Dan moet het daar behoorlijk ruim
bere verschijning in het licht-doorsprenke- zijn. En diep ook! Dat klopt. Een arm gaat
lende bos. er tot de elleboog in.
Plok! alsof hij er tegenaan wordt gegooid. Weg vloog de grote vogel, op spechten-
zo plakt hij hoorbaar tegen de boom in de manier in golvende lijn.
typische spechtenhouding, de korte staart- In de stilte heb ik toen nog ^en half uur
veren schuin geplant tegen de stam, de zitten wachten, hopend op zijn terugkeer
sterke klimvoeten geklemd tegen de nest- Vergeefs. Toen nog even luisteren aan de
holte. stam naar mogelijk gekrabbel van binnen.
Duidelijk geel is zijn forse snavel en don- Niets te horen. Dus nog geen-jongen, waar-
ker kl. irt het rood op zijn kop. Hij ziet er schijnlijk wel eieren. Witte eieren in een
wat rafelig uit, nu hij even maar als onder- donkere holte.
zoekend, driftig hamert aan de binnenzijde Nog een keer zag ik hem die ochtend op
van het boomgat. mijn omzwerving ver van zijn nestplaats
Dan neemt de specht een duik en ver- af. Wel groot moet het rayon wezen waaruit
dwijnt voorover in het hol. Nu zal het mij deze grote bosvogel zijn voedsel zoekt
snelle wisselingen, die ons wispelturige benieuwen welk deel het eerst weer naar Voedsel bestaande uit zaden van naaldbo
ze kenmerken. buiten komt, z'n staart of z'n kop. Even men en vooral uit boominsecten en hun lar-
1, dat de mens tijdens het wachten, gespannen turen, ha! daar is-ie ven met welk menu de zw rte specht zich
fTCTAVIANUS komt. Hij komt reeds nader, goed beschouwd, geven deze simpele die- Hollandse klimaat zo kenmerken.
Zij weet dat hij haar minacht om haar ren ongeweten aan de mens een voorbeeld. Of was het niet zo. dat de mens kr a v-
misdaad ZU weet ook dat ze nog schoon is. Een voorbeeld van de Juiste houding, die onvolprezen PInkaterweer. toen de droogte weer! Netjes met de kop naar boven. Dus met ere plaatst in de rij van nuttige b.os-
tn weerwil van haar veertig jaren in die hij zou kunnen aannemen tegenover de hem al weer te lang duurde de lucht af- meneer heeft zich kunnen omdraaien in de vogels. S. VAN DER ZEE.
I Dit woord: DIKWIJLS
schrijven: dikwijls, maar zeg-
gen: dikkels wat wel jammer is,
g omdat door die uitspraak de oorspron-
kelijke betekenis van het woord on-
j herkenbaar is geworden. Om te be-
s ginnen moeten wij de bijwoordelijke s
aan het slot schrappen. Het overblij-
I vende dikwijl stamt van: dicke wilen,
waarin dicke betekent, menigvuldig en
wile: tijd. Dit wile vindt men terug
in: terwijl, dat immers wil zeggen: ge
durende de tijd dat. Het woord dikwijls
heeft als synoniem: vaak en kwam in
oudere taal, evenals vaak nu nog, ook
in vergrotende trap voor. Men zei
zowel: dikwijlder als: dikwijlser en
deze vormen vindt men zelfs bij Hooft,
een schrijver die aan zijn taal bijzon
dere zorg besteedde. Men leest in zijn
Nederlandse Historiën bijvoorbeeld:
Hij sprak dikwijlser fiere dan smeken
de taal. De vroegere vormen dikmaals
en dikwerf zijn, behalve in zeer defti
ge stijl geheel uit de taal verdwenen.
