m
Ouderkerks Hermina
vaderlandse kleuren
mm
Het GEDICHT
Moderne actieve arbeidstherapie voor
Me psychisch gestoorde mens
Bij
afsluiting van de zeegaten is
landaanwinst ook gebaat
rSS
tooit
Namen voor nieuwe scholen
Door extra toewijzing kunnen
nog 19 huizen worden gebouwd
GZC kon Haarlem eerst op 't
laatst onder de duim krijgen
De partij van ir Soekarno wil
wel met communisten regeren
Goudse spetters
Reizen
MOLEN KOMT TOT NIEUWE LUISTER
E&T&WSEr*
Hub. Adriaens in zijn element
Alles op z'n eentje
Opwekking van stroom
mewmw» rm*W
Prettige verrassing voor Bergambacht
Wachtlokaal bij veel
te Bergstoep
Over het schikken van
bloemen
GOLD
ZILVER
HORLOGES
O.C.doVOOYS
van de week
SINTJAN'
Onze bioscopen
Polo hokus pokus
Uitstekend werk van
Goudse defensie
Programma Afdeling Gouda
Verhuizingen binnen
de gemeente
marktberichten
EEN BEZOEK AAN DE WILLEM ARNTSZ STICHTING
Geeft het zelfrespect en geloof in
de eigen persoonlijkheid terug
Buiten „dc boze wereld"
Bivakvuren van de Soivjetsoldaten
verlichten spookstad Oost-Berlijn
Het Westen jubelt om
Gary Cooper.
De kabinetscrisis in Indonesië
Australië bezorgd
Min. Mansholt opende
Zuivelwerktuigcn-bcurs
Officiële rouw in Bonn voor
slachtoffers van Berlijnse
opstand
Nusehke terug naar
Oost-Berlijn
Bondsdag wil grenspolitie
versterken
Onvoldoende bewaking van
krijgsgevangenen in
Zuidkoreaanse kampen
Zo snel en zo Westelijk mogelijk
Het kan op meer dan
één manier
pijnlijke verrassing voor Moskou
»«iS[ IN HET BRANDPUNT
ZATERDAG 20 JUNI 1953
GOUDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA
gehele leven heelt hij (n Ond7rkerk leeutan 2' I H"mlr<a
toer* t» DetfihBueu houUaagmol.n Oeb0u«."«"in ioar, s,"d,n "T—
icerd gebuikt, heeft de firma Van Vliet hem - k nief m"r i u,achtcn
IJssel en er hier een houtzagerij van gemaakt °uderktrk d- Het «'«"''de tien minuten. En dat is veel
H« W" In h« Mldertand Sr r"doo.s de A' -W
aan het
Keesje ie gisteravond op zijn laatste benen
de stoep opgekropen: hu had het volbracht
en was in 't geheel niet moe Blaren had
hij ook niet, niet de moeite waard om over
te spreken, het waren er in het geheel maar
zeven. Hy zegt. dat hij vanavond vasPgaat
trainen voor 't volgend jaar Dat noemen
ze nou enthousiasme
Nee, 'k heb deze keer niet meegelopen.
D'r waren andere zaken aan de orde. Die
hebben me buiten de stad gevoerd. Don-
geleden derdagauond meest ik ergens op de bus
En toen begon het vervel.
Weer en wind kregen vrij
■pel met het eertijds zo
trotse bouwwerk Als de
onderste twee verdiepingen,
waar -de zagerij is geves
tigd, maar waterdicht
■bleven, was het voldoende.
Het gemeentebestuur en
ook Monumentenzorg von
den dat elgfenlijk jammer en
ook de eigenaresse bevre
digde de toestand niet.
Daarom werd enkele
Jaren geleden besloten, dat
de „Hermina" uit het oog
punt^ van behoud van land-
achapaschdon in oude luis-
zou worden hersteld.
Samen zullen de firma Doc-
tars van Leeuwen, het ge
meentebestuur en Monu
mentenzorg de restauratie
bekostigen. Om dit werk te
verrichten werd een man
gevonden die op dit gebied
ruimschoots zijn sporen
heeft verdiend: de molen
bouwer Hub. Adriaens uit
Weert.
Boven ln de molen werkt
de heer Adriaens op het
ogenlblik. Leunend tegen de
to juist vernieuwde dak
spanten vertelde hij iets
over zijn werk. Het was een
verhaal vol liefde voor het
oude vak van molenbouwer.
En die liefde Is Hub.
Adriaens met de paplepel
Ingegoten. Zijn vader, die
nu 77 jaar is en nog steeds
het beroep uitoefent, zijn
grootvader, ja zijn voor
vaderen voor zover hij kan
nagaan, waren allen molen
bouwers. Zelfs heeft hij enige tijd geleden
ontdekt, dat hij afstamt, van de grote water
bouwkundige Jan Adriaenez Leeghwater, die
leefde ln het midden vin de zeventiende
•euw en die ook molenmaker was.
Zomer 1952 ia de restaurateur met zijn
Werk begonnen en hij hoopt er in Augustus
van dit jaar mede klaar te zijn. Het meeste
werk doet hij alleen, slechts af gn toe komt
eens iemand een handje helpen, bijvoorbeeld
toen er riet op het dak van de molen moest
worden gelegd. Er is een nieuwe balie, dat
Is de vakterm voor omloop, langs de molen
gebouwd en ook heeft de heer Adriaens een
nieuwe windpeluw, de balk waar de molen
as op rust, geplaatst. Dat was een zwaar
karwei, want die molenas weegt zo'n twaalf
ton.
Het la een uitstervend vak, dat van
molenbouwer. De Nederlandse molen-
makerSbond telt nog ongeveer vijftien leden.
Daarom moesten tijdens de watersnood alle
beschikbare krachten naar het rampgebied
ook de heer Adriaens is er geweest en
toen heeft de restauratie van „Hermina"
enige tijd stilgelegen om te trachten door
deskundig stutten de molens zoveel moge
lijk te behouden.
De Weertse firma Adriaens wordt gedre
ven door vader en zoon. Vader Adriaens
heeft de zorg voor twee leerjongens op zich
genomen. De zoon ging op zijn zestiende
jaar al mee naar boven. Nu is hij 46 en hij
hoopt het nog een tijdje vol te houden. Hij
heeft twee zoons. De ene is op het gymna
sium en de ander ie dit jaar naar de am
bachtsschool gegaan om het timmervak te
leren. Timmeren is het eerste wat een
molenbouwer moet beheersen. Vader Hub.
Adriaens heeft een kleine hoop, dat zijn
zoon in het vak zal gaan. Er zijn nog meer
molens in ons land, die door de windkracht
worden gedreven, dan men wel eens denkt.
In zijn leven heeft Hub. Adriaens zes
nieuwe gebouwd. En dat ia te begrijpen, als
men bedenkt, dat er molens in Nederland
zijn, waar per week tweehonderd gulden
wordt verdiend alleen door de wind.
Een nieuw streven ls molens te herstellen
en er dan electriciteit mede op te wekken.
Misschien zal dat met „Hermina" ook ge
beuren, waarbij dan vla transformatoren de
electrlcitéit bij die van de krachtcentrale
zal worden gevoegd, de houtzagerij van de
W, v y&l
1
De stand van de wieken van de in restauratie zijnde
houtzaagmolen „Hermina" te Ouderkerk a. d. IJssel
vertelt: 't is rust.
woon tegenwoordig, en we kunnen het niet
hebben ook, want we hebben haast. Haast
om ergens te komen en als we daar zijn,
hebben we weer haast om weer ergens
anders naar toe te gaan.
Enfin, die bus kwam toch en ik zat naast
iemand, die niet van deze contreien was.
Hij kwam uit Zeeland, van Schouwen om
precies te zijn.
„Hoe is het daar?" vroeg ik. Hij keek
me eens aan en ik voelde hem denken: Die
meneer kan best toat aan het Rampenfonds
hebben gegeven, dus uooruit: laat ik hem
wat vertellen, dan heeft hij waar voor zijn
geld.
Zijn huis en zijn schuur en zijn land ston
den nog onder water. Hij was nou bij zijn
zuster op bezoek geweest. Morgen ging hij
weer terug. Ja, hij was geëvacueerd, in
Haamstede. Was meneer daar wel eens ge
weest?
Ja, daar toas meneer wel eens geweest.
Jaren geleden had hij daar gekampeerd.
Mooi. dan wist meneer ook wel waar
Burgsluis lag. Daar was hij eerst naar toe
gegaan, toen hij op reis moest. Hij had daar
een uur gewacht en toen kwam er een
motprbootje. Dat bracht de reizigers naar
de rede van Zierikzee. Uit de verte had h\j
het grote stroomgat van de Schtlphoek
gezien. Voor Zierikzee lag een andere boot.
Daar moesten ze op overstappen. Een paar
vrouwen hadden gegild, want er stond een
beetje zee Er waren twee honderd en vijf
tig passagiers aan boord De boot was be
rekend op maximaal tweehonderd. Een paar
uur hadden ze daar gelegen, want de kapi
tein vond het vertrekken wat gevaarlijk.
Ze zijn toen toch gegaan. Een motorboot
heeft hen nog een eindje gesleept. Het boot
je. dat naar Burgsluis terug moest, is niet
gegaan. De kapitein durfde niet. want het
woei hard.
Onderweg heeft hij steeds in de stromende
regen pestaan. want er was geen schuil
plaats aan boord.
Klagen jullie dan niet i» Den Haag?"
vroeg ik.
Ja, dat hadden ze gedaan Er was een
meneer gekomen van de Rijkswaterstaat.
Die zou gaan onderzoeken, hoe die Schou
wenaars hun nog halfondergelopen eiland
moestèn verlaten. En hoe ze zich op het
eiland verplaatsten. Het was een grondig
onderzoek.
Meneer wist misschien dat aardige sta
tionnetje in Zierikzee. Daar is die meneer
op het perron gaan staan, om te wachten
op de tram naar Brouwershaven. Hij heeft
er een sigaar bij opgestoken. Na een uur
oi 20 kwam er een man aan Die heeft hem
heeft op 31 Januari en dat het misschien
nop wel een jaar kan duren eer de volgende
tram komt Want er was watersnood ge
weest. Die is er trouwens nog. Toen is die
meneer weer terug gegaan naar Den Haag
om zijn rapport te schrijven. Ze hebben
daar op Schouwen nog niets van dat rapport
gemerkt.
Dit vertelde deze Schouwenagr. Hij vond
tien minuten op een bus wachten nog wel
om te overkomen.
JAN TERGOUW.
(Advertentie)
gewone leiding zijn stroom zal betrekken
en het verschil per maand verrekend zal
worden. Er ia overigens nog geen enkele
molen in Nederland op die wijze Ingericht,
maar in ieder geval gaat de heer Adriaens
nadat hij zijn werkzaamheden aan „Her
mina" heeft beëindigd aan het werk met de
molen ln Wervershoof bij Medemblik. Deze
molen zal worden ingericht voor het op
wekken van electrische stroom.
De molen in Ouderkerk wordt hersteld
met Amerikaan» grènenhout. Hout, dat in
de molen zelf wordt gezaagd door elec
trische zaagmachines. Het Gietwerk van de
wieken zal ook worden vernieuwd. En als
dat allemaal gereed ls, gaat de restaurateur
zijn werk besluiten met het verven van
„Hermina" in de vaderlandse kleuren rood,
wit en blauw.
Wist u overigens, dat een molen kan wor
den afgebroken en ingepakt als een soort
circustent? Dat ia gebeurd met een molen
in Alblasserdam. Die ial binnen enkele
jaren in Haarlem verrijzen in de plaats van
de in 1923 daar afgebrande molen „Adriaen".
En molenbouwers als Hub. Adriaens weten
precies hoe je zo'n karwei opknapt. Even
goed als ze weten, hoe een molen, die in
verval is geraakt, in de oude staat moet
worden hersteld. Want.alle maten en ver
houdingen zijn vanouds zo vastgesteld, dat
als er één bekend is, de andere te berekenen
zijn.
Als de gemeenteraad er mede accoord
gaat. zal de in aanbouw zijnde openbare
lagere school aan de Kon. Wilhelminaweg—
Reigerstraat—Roerdompstraat genoemd wor
den naar prof. G. van der Leeuw en de in
aanbouw zijnde openbare lagere school aan
de Graaf Florisweg naar prof. Ph. A. Kohn-
stamm.
Prof. Van der Leeuw (18-3-189018-11-
1950) was niet alléén, zo schrijven B. en W.
in hun toelichting bij het voorstel, één der
leidende theologen in binnen- en buitenland;
hij heeft zich ook in steeds belangrijker
mate bewogen op het terrein van godsdienst,
cultuur, politiek en kunst. Zijn „Wegen en
grenzen", handelende over de verhouding
van godsdienst en kunst is een standaard
werk. Ook het uitgestrekte gebied van het
onderwijs had zijn volle belangstelling,
waardoor hij in het eerste kabinet
na de bevrijding (het ministerie-Schermer-
horn) zitting nam sis minister van Onder-
Er gaan veel bloemen verloren, doordat
men ze niet op de juiste wijze behandelt",
zeide gistermiddag in „Ter Gouw" de heer
J. Doesburg, voorzitter van het departe
ment Gouda van de Kon. Maatschappij voor
Tuinbouw- en Plantkunde, in een lezing,
die hij hield voor de afdeling Gouda van
foen verteld, dat de laatste tram gereden de Nederlandse Vereniging van Huis-
(Van onze correspondent.)
BERGAMBACHT. Binnen één uur tijds
wist de raad. die onder voorzitterschap
van burgemeester J. G. Diepenhorst, bijeen
kwam. de elf agendapunten af te werken.
Eén zaak was van groot belang, het voor
stel tot het bouwen van negentien wonin
gen aan de Koningin Julianastraat in het
uitbreidingsplan „Dorp". Dit voorstel was
een verrassing voor de leden, daar immers
bekend was, dat tot 1954 nagenoeg geen
bouwvolume meer beschikbaar was. was de
raad er reeds eerder van op de hoogte ge
bracht. dat pogingen zouden worden aan
gewend om compensatie te verkrijgen voor
de afgebroken woningen ten behoeve van
de aanleg van provinciale wegen door de
gemeente. Niemand had kunnen bevroeden,
dat B. en W. daarin op korte termijn zouden
slagen, in aanmerking nemende, dat in de
huidige tijd zoveel wegen moeten worden
bewandeld, alvorens het doel bereikt is.
De voorzitter deelde mede. dat een extra
contingent voor de bouw van zestien wo
ningen is verstrekt uit bet contingent voor
bovengemeentelijke belangen ter vervan
ging van de afbraak.
Met het nog beschikbare bouwvolume
was het mogelijk geworden een bouwplan
in te dienen van negentien wonjngen, te
bouwen ln drie blokken (twee van zes en één
van zeven woningen). De grote activiteit
vyi het college van B en W. in dezen werd
ten zeerste gewaardeerd. Zonder stemming
werd het plan aanvaard en het gevraagde
crediet van 200.000 beschikbaar gesteld.
De geloofsbrieven van de nieuw benoemde
leden van de raad werden in orde bevon
den. waarna tot toelating werd besloten.
Aan de heren H. Rehorst en T. Botter
werd een premie tot woningverbetering toe
gekend. elk groot 1400 onder voorwaarde,
dat het rijksaandeel van tweederde be
schikbaar gesteld wordt.
Van de heer K. van den Heuvel werd een
strookje grond voor 1 aangekocht om
daarop een trottoir langs de Hoofdstraat
te kunnen aanleggen.
De exploitant van het Bergstoepse pont-
Lezing van de heer Doesburg
voor Ver. van Huisvrouwen
Markt 8
GOUDA
HET IS HET WONDER VAN DE MIDZOMERNACHT, die korte overgang van de ene
atralende dag naar de andere, waardoor Albertine Steenihoff—Smuldera tot haar
gedicht Sint Jan geïnapireerd werd. Er la in deze regelen een onmiskenbare toon vati
verrukking; zij ervaart zulk een nacht als het „hoogfeest van het zomertij".
Van duisternis kan men niet apreken: de nacht is niet meer dan een waas van dauw
dat neerdaalt op de welden, die nog warm zijn van de zon. De lucht blijft de opalen
schijn van de avond behouden en voordat deze zich tot een donkere tint heeft kunnen
verdiepen, verschijnt reed» het teerrood van de ochtemtechemerlng. Zo'n nacht achljnt een
andere, een geheimzinnigere en bekoorlijkere dag: ét bloemen geuren eh de vogel»
slapen niet.
Hn dan Hgt in het eerste morgenuur de wereld weer open ln het vergezicht over een
gilveren plas, een merel zingt uitbundig.... nooit misschien ia de aarde zo rijk en achoon.
Nu la de nacht alleen een waas van dauw
Dat strelend op de warpie toeiden doolt.
En véór 't opaal vervloeit in donkerblauw
Teerrood alree de morgenschemer straalt.
Het zijn de lichte nachten van Sint Jan.
Zwaar wolkt een geur van rozen door het woud,
Daar is geen vogel die nu slapen kan, 4
Geen bloem, die niet haar kelke openvouwt.
Stil-stralend Hgt de plas in zilverlicht.
Heel zacht bewogen door den morgenwind
Wuift suizend rietin 't wijde vergezicht
Slulmren de dorpen in matgrijzen tint.
't ls 't hoogfeest van het blije zomertij;
Reeds Juicht de merel al de vreugde ervan,
D« zomerdromen ruisen ons voorb#-
Bet zijn de lichte nachten van Sint Jan.
Uit: „Verzen".
Sint Jan X Juni.
ALBERTINE STEEN HOTF—SMULDERS
(1171—1933).
wijs. Kunsten en Wetenschappen. Daarna
heeft hij tot zijn dood. door zijn geschreven
en gesproken woord, geijverd voor de be
langen van de cultuur en de kunst. Prachtig
schrijvend, uitstekend sprekend, zeer kunst
zinnig en universeel, tegelijk uitermate be
minnelijk en eenvoudig, gedragen door een
deemoedig en krachtig geloof, heeft prof.
Van der Leeuw diepgaande invloed uitge
oefend op het geestelijke leven van zijn tijd.
Prof. Kohnstamm (17-8-187531-12-1951)
was een veelzijdig geleerde. Aanvankelijk
studeerde hij natuurwetenschappen en philo
sophic; hij promoveerde op een natuurwe
tenschappelijk onderwerp.
In 1917 wendde hij zich tot de geestes-
vrouwen.
Hoewel het eigenlijke onderwerp van de
lezing van de heer Doesburg het schikken
van bloemen was. begon hij met enige aan
wijzingen te geven, hoe gesneden bloemen
in het algemeen moeten worden behandeld
om hen vers te houden. Diep insnijden ls
hiervoor een eerste vereiste.
T*1 van nuttige en practlsche aanwijzin
gen gaf de heer Doesburg. Natuurlijk ver
telde hij ook enkele „foefjes". Met Ijzer-
draad kan een slaphangende bloem opeens
kaarsrecht lijken. Een soort corset dus.
Maar vóór alles blijft het bloemenschikken
een zaak van persoonlijke smaak. Men moet
er even de tijd voor nemen, maar dikwijls
loont het resultaat de moeite. Een Neder
landse huiskamer, zo zeide de heer Does
burg. is er in de eerste plaats een van ge
zelligheid En een gezellige kamer is on
denkbaar zonder een bloemetje hier en
daar.
Daarom is ook de grote belangstelling,
die er ondanks de vacantietijd voor de
lezing bestond, goed te verklaren. Daarom
is ook te verklaren, dat de Goudse huls
vrouwen na de lezing met zoveel ijver met
de meegebrachte bloemen aan het werk
gingen.
De drie piraten
Thalia Theater. Strijd op wilde zeeën,
het enteren van een schip, woeste vrouwen
en een grote manmoedigheid, zie hier de
stof, die de film „De drie piraten" behan-
deflt. Ze doet dat op een meeslepende manier,
zich overigens baserend op een verhaal,
waarvan er twintig in een dozijn gaan. Zo'n
verhaal, waarin men naast alle woestheid
het meisje plus de liefde nooit zal verge
ten. Maar filmisch gezien is er met het
element spanning flink gewerkt. En wat ver
wacht men meer van een film, die het
woord „piraten" 'in de titel heeft.
Arend van Madagascar
Réunie-Bioscoop. Het prettige van
films als deze, is ten eerste, dat alles goed
afloopt en ten tweede, dat er heel wat te
^^««^Hnsmflek* IDe^olaende'la'^en ^rTis. voorat hef w ver ls. Natuurlijk is
«Jüï I»M mnn zifn levenswerk-ScheD- die "flooP "iet voor allemaal even genoeg-
lrre" Önnin»": ~n stelsel van nersonS- »J*- Er komen kanonnen, pistolen en degens
per en schepping"; een stelsel van persona
listische wijsbegeerte op Bijbelse grondslag.
In zijn practische wijsbegeerte overziet prof.
Kohnstamm de waardegebieden en daar
glanst de pluriformiteit van het persona
lisme tegenover de starre uniformiteit der
idealistische stelsels. Ook in de opvoed
kunde treft het dynamisch beginsel van het
personalisme; niet de paedagoglek als „we
tenschap" maar „een paedagogisch stelsel-
wordt gegeven, waarbij de nadruk valt op
verantwoordelijkheid, eerbied voor de per
soonlijkheid en de rechten van de gemeen
schap.
Prof. Kohnstamm heeft voor het onderwijs
ln al zijn geledingen ontzaglijk veel gedaan.
Er was geen commissie vsn betekenis of hij
was er in vertegenwoordigd. HIJ was een
van de stuwende krachten bij -de pogingen
tot vernieuwing.
't Gebeurde gisteravond in de polo
wedstrijd Haarlem—G.Z.C. „Bal onder
water" riep het publiek bij een fel
duel tussen de Haarlemmer Bijlsma
en de G.Z.C.-verdediger Wever. De#
scheidsrechter zag het ook en floot.
Maar de bal wat en bleef zoek.
Bijlsma hief demonstratief beide han
den in de lucht en ook Wever kwam
braaf een hand tonen. Grote hilariteit.
Ineens, ploep, daar was de bal. De
scheidsrechter wist de overtreder niet
te ontdekken en gooide daarom zelf
het leder in het water. Een paar mi
nuten later was tussen dezelfde spe
lers de bal weer verdwenen. Opnieuw
onschuldige handen, opnieuw kwam
even later de verstekeling boven en
opnieuw scheidsrechtersbal. Zoek dat
als scheidsrechter maar eens uit met
zo'n leep stelletje. Alleen, 'twas een
pietsje verdacht, dat Wever maar één
hand boven water stak
sen te pas, die met bravour en grote
kundigheid worden gehanteerd.
Het verhaal speelt ln de tijd, waarin de
zee rondom Madagascar door zeerovers on
veilig werd gesmaakt. De Britse marine
heeft als opdracht daaraan een eind te
maken. Ze bedient zich daarbij van een
oud middel; de spionnage. Luitenant Hawk
landt met twee metgezellen in een sloep
op het eiland. Het heeft heel wat voeten
in de aarde, eer hij als zeerover mee mag
varen. Hij volbrengt zijn zending, maar pas
nadat hij menig bang ogenblik heeft mee
gemaakt.
Tot de spannendste scènes behoort zijn
duel met de kapitein. Er wordt goed ge
speeld, want Errol Plynn en de tempera
mentvolle Maureen O'Hara bezetten de
hoofdrollen. Technicolor heeft het geheel
gekleurd, soms iets te overdadig, vooral de
binnenopnamen. De regie heeft gelukkig de
humor niet vergeten. f
Het gevloekte zeilschip
Schouwburg Bioscoop De tocht van ka
pitein Berujon en z'n mannen, is al vol span
ning door stórm, mist en oorlogsgeweld,
vsn het moment af waarop hun kleine
trawler uit het zicht van de haven van
Gloucester ls. Maar zodra ze die geheimzin
nige gehavende schoener „De magere
vrouw" ontmoeten, wordt het nog veel
erger. En die spanning stijgt tot boven het
kookpunt, als ze, gemeerd voor het kleine
Trabo op New Foundland, ontdekken, dat
de schoener een drijvende voorraadschuur
van torpedo's is ten behoeve ven Duitse
onderzeeërs.
Er wordt goed gespeeld door Dans An
drews, Claude Rains, Philip Dorn, waardoor
men onwillekeurig verzuimt zich vragen
te stellen over het „waarom" van sommige
dingen. Er wordt in het verloop van het
verhaal geschoten met velerlei wapenen.
Daar tussendoor schiet Carls Balenda met
Amors pijltjes, heel bescheiden evenwel en
alleen maar, omdat hat publiek zoiets er
nu eenmaal graag bij wil zien, zoals ze in
Hollywood zeggen.
veer kreeg vergunning een wachtlokaaltje
op de veerstoep te plaatsen.
Een extra-subsidie van 2 cent per in
woner werd verstrekt aan de Stichting
Krimpenerwaard. om de restantkosten van
het rapport van het Economisch Techno
logisch Instituut te dekken.
De vergadering werd in kennis gesteld
van de inhoud van een adres, dat de
Hollandse Maatschappij van Landbouw en
de Chr. Boeren- en Tuindersbond aan Ged.
Staten hebben verzonden. In dit adres was
geprotesteerd tegen de in overweging zijnde
plannen om de huisslachtingen van varkens
in de Krimpenerwaard te centraliseren. Deze
organisaties vragen de huisslachtingen op
het erf (de boerderij) te handhaven.
GOVEKA in Augustus
Dc Goudse vee- en kaastentoonstelling de
„GOVEKA", een van de drie agrarische
districtstentoonstellingen in Zuid-Holland,
zal op Donderdag 27 Augustus worden ge
houden
De feestelijke kaasmarkt in Bodegraven
ls bepaald op 8 September.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Hendrika Theresia. d. v. C. A.
van Eljk en J. C. A. de Jong. Kon. Wilhel
minaweg 339; Yvonne Martina, d. v. Li C.
Nieveld en G. Joosten. Roerdompstraat 57
Ondertrouwd: J. Langendam en P de
Jong; W. J. v. d. Kroeg en J M Okkerse;
J. W D. Melius en C. H. den Edel.
ZILVEREN JUBILEUM.
Is hier iets van u bij?
Gevonden; Herenrijwiel, badpak, kinder
tasje, ceintuurs, jongensschoen, gymschoen,
laars, vulpen, handschoenen, gouden ketting,
doublé armbanden, jongensregenjas, jon
gensjasjes, geld. bril, nijptang, sleutels, por-
temonnaies, hengel, parapluiedop, steps, ro
zenkrans. R.K. gebedenboek, schaartje, brei
werk. zadeldekjes, onderlegger voor schrijf
machine.
CANDID AATSEXAMEN
GENEESKUNDE.
Aan de Rijksuniversiteit te Utrecht is ge
slaagd voor het candidaatsexamen medicij
nen, onze stadgenoot, de heer J. van Gent.
EXAMEN GASTECHNICUS.
Te Utrecht is geslaagd voor het diploma
B gastechnicus van de Vereniging van Gas-
directeuren in Nederland, onze oud-stad
genoot, de heer J. de Jeu.
AANVULLEND CREDIET.
Bij de opstelling van het crediet voor de
bouw en inrichting van de kleuterschool
„Klein Duimpje" op een terrein tussen de
Van der Palmstraat en de 2e J. Potgie
terstraat, is rekening gehouden met een be
drag van 15.000 voor de inrichting. Dit be
drag blijkt echter niet voldoende te zijp om
ook de vloerbedekking en de leermid
delen daaruit te financieren. Ten behoeve
daarvan vragen B. en W. de raad «en aan
vullend crediet te verlenen van 4.420
850 - 5070.
AANSCHAFFING LEERMIDDELEN.
Het bestuur van de vereniging „Johannes
Calvijnschool" heeft medewerking gevraagd
voor de aanschaffing van een instrument
voor het vak natuurkunde,
bêstaande uit
een transformator en bestemd voor de
u.l.o.-school der vereniging.
B. en W stellen de raad voor deze mede
werking (kosten 89.50) te verlenen.
REGELTNG RECHTSPOSITIE.
Gedurende lange tijd wordt reeds overleg
gepleegd over de samenstelling van een
rechtspositieregeling voor het personeel van
het Coornhert Gymnasium. Het is echter te
voorzien, dat de vaststelling van deze rege-
J u OI j !ln| *i?g «crulme «M op zich zal laten wach-
Maandag zal het 25 Jaar geleden zijn. dat ten. B en W. stellen de raad nu voor in
de heer J G Straver, werkzaam op de af- afwachting van de definitieve regeling het
deling Vetsplitsing, bij de N V. Koninklijke personeel van het Gymnasiurïï voorlopig on-
Verenigde Stearine Kaarsenfabrieken in der de werking van het Algemeen Ambte-
dieijst trad. I narenreglement 1953 te brengen.
HaarlemGZC 8—3. Dat alle Goudse
doelpunten na de rust op de lei kwamen,
drukt precies uit wanneer de GZC-ers er
in geslaagd zijn de felle tegenstand van
Haarlem te breken. Het was in het laatste
gedeelte van de tweede helft, dat de grotere
homogeniteit en de sterkere speelkracht
van het Goudse zevental het beslissende
woord gingen spreken. Het hechter en even
wichtiger geheel van de GZC met spelers,
die «tuk voor stuk hun partijtje kunnen mee-
blazen. legdé meer gewicht in de schaal dan
het kansspel van de thuisclub, die het na
het vertrek van Brasem alleen van Gerrit
Bijlsma moet hebben. Het gehele Haarlemse
systean was er op gebaseerd de baf naar
internationaal Bijlsma te spelen, in de hoop,
dat deze snelle en beweeglijke aanvalslei
der de bal in het doel van de tegenpartij
zou goochelen. Bijlsma is Haarlems grootsté
troef, maar is tevens de zwakte van net
tesm, omdat het van een topspeler alleen
niet kan komen. En de Haarlemse vleugel
spelers kunnen lang hun midvoor niet
evenaren.
Dat GZC tot de overwinning kwam zat
niet alleen in de gescoorde doelpunten, maar
mede ln het feit, dat Wever geen ogenblik
Bijlsma een kans gaf. Ettelijke keren kwam
de bal bij de internationaal terecht, maar
slechts een enkele keer kon deze zich aan
zijn schaduw onttrekken, zonder evenwel
de kans te krijgen de kanjer, waar hij de
hele avond naar streefde, te lossen
In hun verdedigend spel volgden de Gou
wenaars een voortreffelijke techniek, die in
belangrijke mate tot het succes heeft bijge
dragen. Cabout en Van Willigen kozen hun
positie niet te ver van het vechtkoppel We-
ver—Bijlsma af. Dit had het voordeel, dat
er steeds hulp bij de hand was om Wever
te assisteren en dat efen wegtikkertje van
de Goudse midachter al voldoende was orr
de bal binnen het bereik van zijn adjudan
ten te brengen. Daarnaast betekende dez«
opstelling, dat bij onzuiver plaatsen naai
Bijlsma de bal steeds een prooi werd var
Van Willigen of Cabout. die het er wel op
konden wagen hun man los te laten, omdat
de twee andere voorwaartsen te veel ach
terbleven.
Stroef spel
Ben fraaie wedstrijd wps het niet. Even
min als Dinsdag in de Nieuwe Vaart tegen
HZPC kon GZC zijn slinger krijgen. Het
ging «troef, de voorhoede had haar snelheid
nog niet, het verrassend element ontbrak
en vooral vóór rust werd bar slecht ge
plaatst.
Onder de strijdkreet „Naar Gerrit!" stak
de thuisclub flink van wal. Die leus bepaal
de de Haarlems» speelwijze en maakte haar
eenzijdig. Als een Haarlemse hand de bal
maar te pakken kon krijgen, suisde het le
der naar de ver vooruit geschoven Bijlama.
Hoe fel de duels ook waren, de bal ging
maar zelden paar het heiligdom van doèl-
man Weck en als er een schot kwam, ont
brak de goede richting. Ook GZC kreeg
weinig schietkansen, maar het wat romme
lige spel opende er ook weinig mogelijkhe
den toe. Haarlem verdedigde trouwens even
hardnekkig. Een paar maal probeerden Wim
den Boer. die voor Hans den Boer lpviel,
Beijderwellen en v. d. Tooren het. maar
goed loskomen konden de GZC-ers niet.
Eens loste Beijderwellen een op het water
Zwemwedstrijd in de Gouwe
en in de Oude Rijn
Volgende week Zaterdag zal te Waddinx-
veen in de Gouwe de jaarlijkse nationale
zwemwedstrijd over 2 km worden gehou
den, die door de Waddinxveense zwemver
eniging De Gouwe wordt georganiseerd.
De jaarlijkse 3 km-wedstrUd ift de Oude
Rijn te Bodegraven zal op 18 Juli worden
gehouden.
Programma voor komende week
Voor de volgende week zijn voor de zo
mercompetitie van de KNZB de volgende
wedstrijden vastgesteld.
Maandag; RPC—BZPC (heren). DONK—
SVGT (heren).
Dinsdag: GZC—Merwede (heren), GZC 2
HZPC 2 (heren), SZPC—ZZPC (heren).
Woensdag: DWR—GZC (dames), GZC 7r—
ODZ 2 (dames).
Donderdag: Het IJ 2—GZC 3 (heren),
SNA—OZV (heren).
Vrijdag: BZC—Pinguïns' (dames). BZC—
Gouwe (heren), BZC 2—Gouwe 2 (heren).
Zaterdag: BZPC—Raket (heren), OZV—
RPC (heren).
Voor de Kring Gouda worden gespeeld:
Maandag: DONK—BZC 2 (dames).
Dinsdag: SZPC—DONK (meisjes adsp.)
Woensdag GZC b—AZC (jongens adsp
GZC 5—AZC 2 (heren). GZC 6—OZV 2, heren
Zaterdag: OZV—DONK (dames), OZV 2—
BZC- S (heren), BZPC—SZPC (meisjes adsp.).
BZPCAZC (dames)
dansend schot en del Verraste Haarlemse
keeper De Bie wist er niet eerder wat van
dan toen hij de bal per geluk tegen het
lichaam kreeg.
Na de hervatting had GZC het meest het
initiatief Dat kwam ook door het slechte
plaatsen aan Haarlemse kant. waardoor Van
Willigen en Cabout telkens konden retour
neren Niettemin moest GZC er hard voor
vechten, want Bijlsma bleef z'n kansen zoe
ken. Eindelijk kwam tiij vrij, maar Weck
kon het schot corner slaan Weer setten de
Gouwenaars hun aanval in actie en nu met
succes. Toen Cabout naar Wim den Boer
piaatste. sloeg deze met de linkerhand de
bal door (0—1). Haarlem gaf zich nog niet
gewonnen. De onzekerheid over de uitslag
verdween pas. toen de vrijliggende Van
Willigen van ver raak schoot (0—2). Toen
was de zege voor GZC beklonken. Uit een
vrije worp van Beijderwellen stelde Wim
den Boer de score veilig voor GZC tegen
Haarlem, waarvan het altijd zo moeilijk
kpn winnen, op 0—3. Maar gemakkelijk is
het niet gegaan.
Waterpolo
Coin peti t ie-u i t slagen
K.N.Z.B.: Rotterdam 2—GZC 2 5—0.
Kring Gouda: B.Z.C—G.Z.C. a (jongens)
0—3; B.Z.C 2—D.ON.K. (dames) 0-3,
B.Z.C. 3—G.Z.C. 8 (heren) 4—1.
COMPETITIE- UITSLAG.
KNZB: Sleutelstad—BZC 4—1.
Voetbal-
Programma voor Zondag: aanvang half
drie:
le Klasse: Gr. Ammers—Nic. Boys.
2e Klasse B Bergambacht 2—Moordr. 3.
Gouda 5Zwervers 2.
2e Klasse C: Ona 7—RVC 2. 12 u.
3e Klasse: Beslissingswedstrijd Donk 4—
G D S. 2 (terrein W.S.E.)
Zaterdagmiddagcompetitie
2e Klasse A J Boys 4Gr. Ammers Z,
4 u. SSVGMoerkapelle, 4 u.
2e Klasse C: J Boys 6-WDS 2. 4 u.
Juniorencompetitie
Afdeling C. Groep 3: Schoonhoven e—
Nleuwerkerk c, 4 u. Lekkerkerk c—Gouda
h. 4 u. Ona h—Donk f, 2.45 u.
GDS 2—DONK 4 zonodig
in afleveringen
De ingevolge toewijzing van een protest"
alsnog te spelen verlenging van de beslis
singswedstrijd GDS 2—DONK 4 (2—2) om de
eerste plaats van de 3e klasse A van de
Afdeling Gouda, is vastgesteld op a.s. Zon
dag op het terrein van WSE te Waddinx-
veen.
Er wordt ten hoogste viermaal.zeven en
een halve minuut gespeeld met dien ver
stande, dat het spel wordt gestaakt, zodra
een doelpunt is verkregen. Het elftal, dat
scoort, is dus kampioen.
Mocht in dit half uur geen doelpunt zijn
gemaakt, dan moet de wedstrijd worden
overgespeeld. Dit zal dan a.s Zondag ge
lijk gebeuren. Is na de speeltijd de stand
opnieuw gelijk, dan wordt volgens dezelfde
regeling weer verlengd. Er is dus eén mo
gelijkheid. dat de elftallen twee en een half
uur moet voetballen!
A. van Es van Vierde Kade 74 nsaf
Naaierstraat 20; E. F. Terlouw—v. d- Kl«ijB
van Slapperdel 9 naar Vosslusstraat 28;
P. D- Teeuwen van Jaagpad 10 naar Karne-
melksloot 32; M. C. Teeuwen—Holthuijiea
van Vorstmanstraat 19 naar Karnemelksloot
32; J. Reparon van Gouwe 216 naar Frederik
Hendrikstraat 62; L. v. Veen van IJssellaan
141 naar Blekersingel 74 boven; C. P- Kijk
uit (6 pers.), van Van Bergen IJzendoorn-
park 3a naar Krugerlaan 98; C. Hornes (7
pers.) van Slapperdel 13 naar Mosstrast 4»
P. v. Eljk (3 pers.), van Van der Palmstraat
78 naar Tollensstraat 75; M- H. Neerschol-
ten (2 pers.), van Bogen 43 naar Bogen «L
L. den Besten van Graaf v. Bloisstraat 88
naar Jan Luykenstraat 12; J. f. C. Mimpen
(3 pers van Westhaven 57 naar Vorstman-
straat 26; E. M. Steenland van Lange Tien-
deweg 78 naar Groenendaal 10; C- J. Seven-
hoven (6 pers.) van Keizerstraat 72 naar
Keizerstraat 39 b; M. A. Hommels van
Bockenbergstraat 71 naar Varkenmarkt 28,
U v. d. Heuvel (2 pers.), van Boekenberg-
straat 71 naar Varkenmarkt 26; A- M. <■»«»-
bertsen (3 pers.), van Karnemelksloot si
naar Vest 34.
KAASMARKT GROOT-AMMERS-
«0 Juni. Aangevoerd 11 partijen,
284 «tuks, wegende 1988 kg. le KwallM»
2.06-/2.12, 2e kwaliteit
extra tot 2.22 per kg. Handsl matig.
BLAD - PAGINA
ZATERDAG 20 JUNI Ï95
(Van een onzer verslaggevers)
kan de omgeving van een mens van invloed zijn op zijn geestelijke
gezondheidDe roes van het moderne leven, kan zij ons geestelijk welzijn in
fluenceren in die mate. dat wij er nadeel van ondervinden? Een Engelse psy
chiater schreef eens, dat de toenemende snelheid van de verkeersmiddelen het
aantal psychisch gestoorden sterk deed toenemen. De „moderne tijd" was daarvan
de oorzaak.
Hetgeen deze Engelse psychiater schreef betrof het tijdvak omstreeks 1830, bijna
125 jaren geleden. En wat is er sedert die tijd in de wereld veranderd.' Ook op
het gebied van de verpleging en therapie van de psychisch gestoorde mens. Welk
een verschil in de manier waarop hij tegenwoordig door de arts en verpleegster
voordt benaderd en behandeld, vergeleken met ruim honderd jaar geleden.
TXr L. J. Hut, directeur van de Willem
Arntsz Stichting in Den Dolder, stond
ons toe een bezoek aan dit grote complex
te brengen, waar zovele psychisch gestoor
den 'n liefderijk toevluchtsoord hebben ge
vonden en waar zgj zich kunnen staande
houden in hun eigen omgeving, die zo he
melsbreed verschilt met de „boze wereld",
tenminste wat de bejegening betreft. Want
in feite is dit villa-dorp. dat tweehonderd
hectaren beslaat, een samenleving pp zich
zelf.
Toen wij in deze rustige omgeving met
zijn vele lanen en paadjes een rondwande
ling ondernamen, gierden er enige straal
jagers laag over de bomen, op weg naar
hun naburige Spesterberg. Hun geraas her
innerde ons op meer dau overtuigende wij-
1daarvan
vroegen wij aan dr H. J. H van Lienden.
die ons als gids begeleidde.
Neen antwoordde dr Van Lienden, u
en ik hebben daarvan meer last dan zij. De
patiënten worden veel meer door hun eigen
gedachtenwereld beheerst, hun hallucina
ties zijn voor hen van groter belang dan
d enormale zintuigprikkels uit de buiten
wereld. Zij horen net zo min het gierend ge
luid van de straaljagers als een geleerde
die zich met volle concentratie overgeeft
aan wetenschappelijk werk, gestoord zou
worden door bijv. radio-muziek.
Runt en orde
treden een van de vele gebouwen
WIJ
I
Vrouwen zijn bezig op de slaapzaal, in een
ander vertrek gitten vrouwen te breien aan
jumpers. Een van hen toont ons een jum
per. die gereed is. Het is alles normaal,
want de jumper is keurig gebreid. Het *zij«
allen patiënten, die bezig zijn. De groet
van dr Van Lieden wordt overal beant
woord. In een ander vertrek veegtneen jonge
vrouw de vloer.
Dag Mientje, zegt dr Van Lienden har
telijk. krijg ik een hand van je Mientje
lacht verwezen, zij is krom gebogen, klemt
de rechterhand tegen het lichaam Haar
hoöding ls als die van iemand, die onder
een enorme last gebukt gaat en geen hand
kan uitsteken bevreesd, dat hij de last zal
laten vallen
Daar komt de hand al zegt dr Van
wanneer Mientje even later de
uitstrekt en kreunend dokters
hand vat.
Mientje is patiënt, zij verricht het haar
opgedragen werk, dat door een verpleeg
ster bij tijd en wijle wordt gecontroleerd,
naar behoren. Het doel is tweeledig: het
vertrek wordt gereinigd en Mientje heeft
Iets te doen. wat niet boven haar macht
Ct. Het geeft haar bezigheid, want ook
is ledigheid des duivels oorkussen,
merkt dr Van Lienden op.
Zo hebben vrijwel alle patiënten, man
nelijke en vrouwelijke, hun dagelijkse be
zigheden Gestichtsklading bestaat hier met,
ln sommige gevallen werkkleding. De hoofd
verpleegster, een kalme rustige vrouw, die
28 jaar practijk in deze omgeving heeft,
laat ons een vertrek zien. dat een kleding
magazijn in zakformaat is. Jajfonnen hangen
in rijen zij aan zij, van allerlei kleur en snit.
Hier kunnen de patiënten iets uitzoe
ken, wanneer zij een andere jurk wensen,
zegt de hoofdverpleegster, het is alles ver
vaardigd in het eigen atelier van de stich
ting, eveneens door patiënten.
Loon naar arbeid
TLIJ zijn onderweg naar een ander pavil-
joen. Gedurende de wandeling daar
heen. vertelt dr Van Lienden:
Van onze patiënten «Un 76 pet opgeno
men in arbeidstherapie. 9 pet niet werk
zaam wegens ouderdom. 13.3 pet wegens
«lekte en 1.7 pet is psyehisch te ernstig
gestoord. De patiënten ontvangen daarvoor
een passende beloning, die z(j zove-el mo
gelijk naar eigen inzicht mogen gebruiken
om zich bepaalde genoegens te verschaffen.
Zo kan een psychisch gestoord mens van
zUn eigen verdiende geld zlfn sigaren of ta
bak kopen of een eigen japonnetje, waar
van u de voorraad heeft gezien.
Hoe lang wordt ejr dagelijks gewerkt,
dokter?
Het is bijna niet te geloven, maar in
dit moderne gesticht heeft het overgrote
deel van de patiënten een normale dagtaak
van acht uur, precies als in de samenle
ving.
Wij houden even stil. Dokter Van Lien
den gaat ons voor. Hij opent de deur van
een klein gebouw. Óaarin is een complete,
mndern uitgeruste dameskapsalon geves
tigd Enkele patiënten zitten onder de ,.kap".
De permanent wave verricht bij psy
chisch gestoorde vrouwen vaak wonderen,
«egt dr Van Lienden.
Wij naderen een groot gebouw, dat ver
scholen ligt in het bos. Een schoorsteen
steekt er beven uit. Dat is het verwarmings
gebouw. Daarnaast zijn gevestigd een was
serij, kleermakerij, bakkerij, keuken, car-
tonnage-afdeling. timmermanswerkplaats,
schilderswerkplaats enz.
In de wasserij beschikt men over de mo
dernste Amerikaanse wasmachines en er is
een semi-automatische mangel, die door ee
vrouwelijke patiënt wordt bediend. Ande:
patiënten zijn bezig met strijken. Er is rust
en orde. Ieder doet haar werk.
Bij een der strijkende vrouwen staat
dr Van Lienden even stil. De vrouw
strijkt rustig verder, maar even onder
breekt zij haar werk en maakt een vaag
gebaar in de lucht met een der handen.
Dan gaat zij weer verder.
Dat doet zij steeds, zegt dr Van
Lienden, maar zij hindert daarmee hier
niemand en haar werk lijdt er niet
onder. Maar hier buiten zou dit gebaai
voor velen vreemd zijn en onbegrijpelijk.
Er zouden opmerkingen komen.
De „froze wereld", dachten wij ter
stond.
In de timmermanswerkplaats worden ta
fels en stoelen hersteld, die in de schilders
werkplaats worden geverfd. Het wordt door
de patiënten tot in de puntjes verzorgd.
Het is meubilair van de stichting, dat op
deze wijze wordt onderhouden.
Zo heeft de arbeidstherapie een twee
ledig doel, zegt dr Van Lienden, die ons ver
volgens het atelier bfhnenleidt, waar eer
aantal vrouwen zitten te borduren. De ver
pleegster toont ons een sierlijk tafelkleed,
bestemd voor een Kerstdis. versierd met
groene ranken en rode bessen. Het wordt
door de patiënten ,in opdracht van een
particulier, vervaardigd.
Ik zal u ook de bloementuin laten
zien, zegt dr Van Lienden en wij verlaten
het gebouw, waar een bedrijvigheid heerst,
die in niets verschilt van de eerste de bt
onderneming in d enormale samenleving
Rust in de tuin
/"4NDERWEG bezoeken wij het hoender-
NJ park. Sierduiven, ganzen, fazanten,
krielkippen, watervogels enz. Een verdwaal
de eekhoorn verdwijnt pijlsnel in een na
burige den.
Ouden van dagen, die niet meer in staat
zijn tot volwaardige arbeid, kunnen hier
hun levensavond doorbrengen, genietend
van het gevogelte, zegt dr Van Lienden,
terwijl wij de bloementuin naderen. Dit is
een complete bloemisterij met fleurige
bloemen-akeleien van ongekende schoon
heid bijv. De tuin is voorbeeldig onderhou-
depen, patiënten zijn aan het werk, zij wie
den onkruid uit een der vele bloemper
ken.
U weet niet hoe heilzaam het is voor
een psychisch gestoorde om in zo een tuin
bezig te zijn, zegt dr Van Lienden. Sommi
gen komen er tot rust, die zij elders nim
mer zouden vinden. Bovendien hebt u de
bloemenruikers in sommige zalen gezien.
Die fleuren ook de patiënten op.
Gezinsverband
rTENSLOTTE belanden wij bij twee ge-
bouwen die uiterlijk op villa's gelijken.
Men kan er vrij binnentreden. Zij bevatten
een gemeenschappelijke kamer met sefre en
daaromheen zijn enige slaapkamers gele
gen Daar woont een aantal vrouwen in ge
zinsverband tezamen Zij doen haar eigen
huishouden en elk heeft haar eigen lief
hebberijen. Een heeft haar eigen hond bij
zich In het dressoir staan borden en scha
len. Dit zijn overgangs-patiënten zegt dr
Van Lienden.
Wet doen de patiërften 's avonds dok
ter?
Allerlei ontspanning. WU hebben hier
dans-, schaak-, zang- en muziekverenigin
gen. die de patiënten actief bezighouden.
Ook houdt men toneelvoorstelUngen en ook
de sport wordt niet vergeten- Wij hebben
hier een tennisbaan en een voetbalveld. Pa
tiënten. die daarvoor geschikt geacht *wor-
den. hebben met verpleegsters en verple
gers deelgenomen aan de Avond-vierdaag
se in de buurt van Utrecht, dus buiten het
gesticht.
Daar heeft u het verblijf van de ver
pleegsters. zegt dr Van Lienden onder het
teruggaan en hij wijst enkele gebouwen,
eigenlijk meer ruime villa's, aan, die om
een vijver, waarin rose waterlelies drij
ven, gegroepeerd liggen.
Ommekeer
VOOR de woning van dr Van Lienden
praten wij nog wat na.
Hoe is deze totale ommekeer ln de be
handeling van psychisch gestoorden moge
lijk geweest, dokter? Er doen nog altijd
verhalen onder het publiek opgeld over
dwangbuizen en eenzame opsluiting.
Dokter Van Lienden glimlacht en zegt:
Men keek een jaar of twintig gele
den op Curagao raar op. toen ik met een
aantal verpleegden uit het gesticht voo»
de dag kwam, die tezamen met enige ver
plegers een elftal hadden geformeerd, dal
tegen een elftal van employé's, werkzaam
bij een der grote oliemaatschappijen uit
kwam. Voor de patiënten, die steeds ach
ter dikke muren hadden gezeten, was dit
een verademing. Tegenwoordig kan met
recht worden gezegd, dat het moderne
gesticht een afspiegeling is van de maat-
ppij in de goede zin van het woord
r de toewijding van het verplegend
:1 moet het hem doen. Dit moet
over een grote dosis mensenliefde beschik
ken om zijn taak naar behoren te kunnen
verrichten. Er dient steeds rekening te
worden gehouden met de persoonlijkheid
van de psychisch gestoorde. Daarop berust
de moderne „actieve" arbeidstherapie,
die in de eerste plaats beoogt de psychisch
gestoorde het zelfrespect en het geloof
in de eigen persoonlijkheid terug te ge
ven, door hem tot zinrijke, nuttige „nor
male" arbeidsprestaties te brengen.
Maar
Nu de zomers hoe langer hoe kouder schij
nen te worden, leggen de mode-ontwerpers
zich toe op het vervaardigen van zomer
kleding van vederlichte wollen stoffen. Zie
hier zo'n „lichtgewicht" jurkje van de ont
werper Carosa. die zijn Huis te Rome heeft
gevestigd. Het is gemaakt van grijze $tof.
de rok is geplooid en de ceintuur is
vervaardigd van tweekleurig suède-
Onze correspondent telefoneert uit Berlijn:
Uit Oost-BerlUn en de Sowjetzone drin
gen nog slechts spaarzaam berichten tot
West-Beriyn door. De sectorengrens is her
metisch afgesloten. Ook de auto's van de
Westeiyke geallieerden, die altUd een bU
zondcre positie hebben ingenomen, worden
niet meer doorgelaten. Bij de Branderbur
ger Tor en op de Potzdammer Platz bevin
den zich slechte weinig mensen.
De Westberlijnse politie houdt hen op
een eerbiedige afstand. Bij de Brandenbur
ger Tor is het volmaakt rustig. Boven op
de poort waait weer de rode vlag. Over de
Potzdammer Platz. waar de belangstelling
.van de uit Bonn overgekomen politici, jour-
■l'nalisten en filmoperateurs zich concen-
treert, klinken af en toe nog schoten, wan
neer groepjes zich te ver naar voren wagen.
I De Leipzigerstrasse. enige dagen geleden
het brandpunt van het revolutlonnaire ge
beuren. iykt uitgestorven. Saksische Volks-
polizisten. die biykbaar de enige echt-be-
O
(Van onze correspondent te Djakarta)
De reis vah minister Luns naar Australië
en de berichten over Nederlands-Australi
sche samenwerking in WestelUk Nieuw-Gui-
nea. hebben de Indonesische politieke ge
moederen verontrust en ook teleurgesteld,
omdat men hier door de nauwere betrek
kingen. die de laatste tyd tussen Indonesië
en Australië waren ontstaan (o.a. door In-
donesiës toetreding tot het Colombo-plan)
een grotere kans op de verwezeniyking van
Indonesië's eis inzake West-Nieuw-Guinea
zag.
Bij de bezorgdheid over de reis van mi
nister Luns, de Australische wens tot sa
menwerking met Nederland in Nieuw-
Guinea en over de uitwerking van de in
filtratie-poging op de Australische mening
heeft zich nu de vrees gevoegd, dat een mo
gelijke ontwikkeling bij de oplossing van de
jongste kabinetscrisis Australië weer verdei
van Indonesië zal verwijderen.
Men heeft hierbij op het oog de uitspraak
van de P.N.l. <- een van Indonesië's groot
ste politieke partijen dat zij bereid is een
kabinet te vormen met iédere politieke par
tij. Dit sluit ook samenwerking in met de
P.K.I., de communisten, met welke de P.N 1.
de laatste tijd nogal placht te coquetteren
Ir Soekarno heeft als P.N.I.-leider zijn eigen
soort communisme, het Marhaenisme ont
wikkeld. dat zelfs voor de
(Van onze speciale verslaggever).
De Nederlandse industrie in het algemeen,
maar de Nederlandse zuivelindustrie in het
bijzonder, is gediend met een eerlijke, goede
concurrentie. Een behoorlijlce concurrentie
van het buitenland kan slechts een stimu
lans zijn voor onze eigen industrie om het
beste te ma-ken wat er op zuivelgebied te
koop is tegen een zo laag mogelijke prijs.
Dat zei minister S. L. Manshalt gisteren
in zijn refle, waarmede hij de internationale
beurs voor zuivel werktuigen-1953 opende,
welke van 19\tol en met 30 Juni in de Bern-
hardhal te LÉrecht wordt gehouden.
En ik ben er van overtuigd, zo ging de
minister verder, dat onze nog betrekkelijk
jonge zuivelindustrie daartoe in staat is,
want ze mag dan nog jong zijn, van een
achterstand op technisch gebied is geen
spre#». eerder van een leidende positie. De
minister heeft dan ook vertrouwen in de
toekomst van onze zuivelindustrie. Zijn de
vies is niet „Koopt Nederlands fabrikaat"
maar wel „Koopt het beste"
Met de hoop uit te spreken, dat het be
zoek groot zal zijn en zal leiden tot kopen,
verklaarde minister Mansholt de beurs voor
geopend.
President Heuss van West-Duitsland zal
Zondag a s spreken op een rouwplechtig-
heid voor de slachtoffers van de onlusten
in Oost-Berlijn. De plechtigheid zal in het
gebouw van de bondsdag te Bonn worden
gehouden, aldus is te Bonn bekendgemaakt
Ter ere van de slachtoffers zijn op alle re
geringsgebouwen in Bonn de vlaggen half
stok gehesen. Dit geschiedde op. verzoek
van kanselier Adenauer, die de regeringen
van de negen Westduitse staten verzocht
eveneens de vlag halfstok te hijsen. De rouw
zal drie dagen duren.
Vader, wat i» volksdemocratie?
lijk van het échte communisme te onder
scheiden valt. Theoretisch staan P.K.I. en
P.N.l. dus toch n.l. niet ver van elkaar.
Het dagblad P e d o m a n (socialistisch)
waarschuwde dat de Indonesische kans op
Nieuw-Guinea geheel verloren zal gaan, in
dien een nieuw kabinet wordt gevormd, dat
gebaseerd is op samenwerking tussen P.N.l.
en P.K.I. Australië is er al niet van^over
tuigd. dat Indonesië sterk staat tegenover
de communistische beweging in Zuid-Oost
Azië en het gebied van de Stille Zuidzee.
Vandaar de wens om met Nederland econo
misch in Nieuw-Guinea ^amen te werken.
De Amerikaanse autoriteiten in Berlijn
hebben Otto Nusehke, de Oostduitse vice-
premier. die Woensdag door betogers over
de grens naar West-Berlijn was gedrongen,
gisteren overgedragen aan de Westberlijnse
politie. Nusehke zal naar Oost-puitsland
worden teruggezonden.
De Russische hoge commissaris in Duits
land, Semionof, heeft schriftelijk bij de
Amerikaanse hoge commissaris geprotes
teerd tegen wat hij noemt de ontvoering van
Otto Nusehke, vice-premier van Oost-
Duitsland.
De Westduitse Bondsdag heeft besloten de
omvang van de grenspolitie te verdubbe
len van 10.000 tot 20.000 man. Het besluit
moet eerst nog de goedkeuring verkrijgen
van de Westelijke geallieerden, die tot nog
toe niet gunstig gestemd waren jegens uit
breiding van de Westduitse politiemacht.
trouwbare Oostduitse politiemannen zUn.
hebben samen met Sowjetaoldaten hier de
toegang naar het Westen afgegrendeld.
Voorzover zich toch nog mensen uit de-
Sowjetsector naar West-BerlHn begeven,
zHn dit byna zonder uitzondering vrouwen.!
Oost-Berlijn was gisteren een spooksta<j.'i
In de avonduren flakkerden weer de bivak- jg
vuren van de Sow jetsoldaten op. Van het
geheel gaat een beklemmende werking uit.
Maar Berlijn b 1 ij f t de stad van contraeten.
Toen wij gisteravond van de Potsdammer
Platz naar de Kurfür&tendam terugkeerden, J
stopten limousines voor het Gloria-Palast:j
de Berlijnse Filmfestspiele werd geopend.;!
Het dicht opeengepakte, vrolijke publiek J
juichte wanneer het een bekende acteur of
actrice herkende. Gary Cooper was er ook
met vrouw en dochter. De organisatoren,':
van de „Berlinale" hebben echter begrepen j
wat de tegenwoordige omstandigheden eisen |j
en er elk feestelijk karakter aan ontnomen, f
V.N. acht toestand ernstig
Er !s een grote kans van slagen als de
anti-communistische krHgsgevangenen in
Zuid-Korea. die nog in de kampen zitten,
een uitbraakpoging zouden ondernemen. Dit
deelde brigade-generaal McCarr. bevelheb
ber over deze kampen, aan Reuter mee. De
generaal heeft slechts twee bataljons be
schikbaar om de Zuidkoreaanse wachtpos
ten te vervangen. Hy is niet van plan ge
weld te gebruiken om de ontsnapte gevan
genen tot terugkeer te dwingen.
De toestand in Korea werd gisteren door
president Eisenhower ernstig genoeg geacht
om met congresleden van gedachten te
wisselen, over de problemen, die uit Rhee's
actie voortvloeien.
In beheerste, maar ondubbelzinnige ter
men hebben ook woordvoerders van de
Verenigde Naties hun ontstemming te ken
nen gegeven over de tegenzet van Syngman
Rhee, op wiens bevel de niet-communisti-
sche krijgsgevangenen uit Noord-Korea wer-
den vrijgelaten. „Een ernstige zaak", noem-
de Lester Pearson, voorzitter van de Alge-
mene Vergadering der V.N. deze complica
tie bij de wapenstilstandsonderhandelingen
en de secretaris-generaal. Dag Ham- i
marskoeld, zei, dat „de vrijlating van de
krijgsgevangenen duidelijk strijdig is met
het standpunt der Verenigde Naties".
(Van onze speciale verslaggever)
De afsluiting van de zeegaten, vroeger slechts in de belangstelling van belang
hebbenden, staat sinds de overstromingsramp als een groot en interessant probleem
midden in ons volk. Waarover tot voor kort de deskundigen hun gedachten lieten
gaan. is thans een onderwerp van ernstige studie geworden van de door de re
gering ingestelde Delta-commissie, die op korte termijn een rapport hierover heeft
uit te brengen. En het behoeft dan ook geen verwondering te wekken, dat op de
gisteren in het Groothandelsgebouw te Rotterdam gehouden jaarvergadering van
de Nederlandse Vereniging voor Landaanwinning twee sprekers het hunne heb
ben gezegd over de wenselijkheid en de mogelijkheid van het afsluiten van de
zeegaten. Het waren een waterbouwkundige en een agrariër. Want de landbouw
heeft het grootte belang bij dit probleem, dat ook zo nauw samenhangt met de
steeds verder toênemende vgrzilting van onze binnenwateren.
DE waterstaatkundige' aspecten van het
a'fsluiten van onze zeegaten heeft ir A
G. Bruggeman, hoofdingenieur van de Pro
vinciale Waterstaat Zuid-Holland uitvoerig
behandeld. Veel nieuws kon hij ook niet
brengen over dit onderwerp, dat reeds zo
vele malen in de laatste tijd onder de loupe
is genomen en het onderwerp van voorlich
ting is geweest. Hij gaf er zijn eigen visie
op en legde er de nadruk op, dat de door
hem ontwikkelde denkbeelden een van de
vele oplossingen zou kunnen zijn. Want die
afsluiting kan op velerlei wijzen tot stand
worden gebracht.
Hij wees er op, dat zij, die belangstelling
voor het winnen van nieuw land.
vanzelfsprekend ook belangstelling hebben
voor het afsluiten van de zeegaten. De drie
belangrijkste gebieden van ons land, waar
landaanwinning mogelijk is, staan door zee
gaten in verbinding0 met de Noordzee Het
zijn de Waddenzee, het deltacöVnplex van
de beneden-rivieren en het conglomeraat
van Zeeuwse, stromen. Vór de stormramp
kende men de algemene wenselijkheid van
het afsluiten, gebaseerd op verstandelijke
overwegingen. Dat is na 1 Februari anders
geworden. Het bleek, dat de theoretische
stormvloed ook werkelijk kan voorkomen.
In den brede werkte ir Bruggeman de
voor- en nadelen van een afsluiting uit. De
voordelen, die honderden kilometers zeedijk
nu tot minder kostbaar te onderhouden
secundaire dijken kan maken, een oplossing
kunnen brengen voor het verziltingspro-
bleem en landaanwinning kunnen verge
makkelijken. Getijhavens kunnen goede
havens worden.
Spr. wees er op, dat de vloed nog hoger
kan komen, dan h(J is geweest, wapt de
grootste windstuwing trad niet op ten tyde
van hoogwater en niet by een nog hoger
springty. zoals dat weken later viel. Hij
besprak de moeiiykhedpn. die zich zullen
voordoen by het droogleggen van de wad
den, ook al omdat de grond daar vry zandig
is en dus een goede zoetwatervoorziening
nodig is. Het probleem van de ver
ziting haalde hy aan om de urgentie
van de afsluiting van de zeegaten aan
te tonen. Ook de zandwinning zal gemak
kelijker kunnen worden. Maar hy waar
schuwde er voor 'de technische moeiiyk-
heden. welke aan het afsluiten van de zee
gaten vastzitten, niet te onderschatten.
Men zal gebruik moeten maken van vooraf
geconstrueerde sluizen die drijvend moeten
worden aangevoerd. Ir Bruggeman besprak
voorts de mogelijkheid van het vormen van
grote zoetwaterbassins en gaf enkele moge
lijkheden aan van afsluitingen en keerslui
zen De afsluiting van de Grevelingen en de
Oosterschelde. zelfs van het Brouwers-
havense Gat en de mond van de Ooster
schelde biedt grote vooruitzichten. Voor diik-
beschermjng, landaanwinning «n zoetwater
voorziening is het gewenst dat de hoofd-
darnmen zoveel mogelijk zeewaarts worden
gelegd.
De landbouw
WTelk belang de landbouw heeft bij het
afsluiten van de teegaten heeft dr ir
F. P Mesu. directeur van de Cultuurtech
nische Dienst naar voren gebracht. Ook hij
wees er op. dat de afsluitingen zoveel mo
gelijk naar het Westen moeten liggen. De
verzilting is het grote probleem waarmede
de landbouw in Zuidwest Nederland heeft
te worstelen en uitvoerig stond ir Mesu hier-
u ting. van de «egaten opdat de
mogelijkheid tot het vormen van spaarbek
kens zoet water, waar in de winter het
overtollige zoetwater kan worden opge
slagen om te dienen in de tijden van zomer-
droogte. Naarmate de oogsten groter wor-
U er meer behoefte aan water. En de
gunstig ook verdeeld in ons
omer niet voldoende. Het ont-
I van water uit onze beken en kleine
nXiÜ. u* ?ee/t,ln tijden geen oplossing.
Uodr het afsluiten van onze zeegaten kan
men in het Zuidwesten van ons land een
l«n5£' 5 vormen. Behalve 'de Zuidhol-
ÏSXrhi"» m Z,e1«rse eüanden kunnen hieruit
ook het Westelijk en middendeel van Noord-
örabant van water worden voorzien, waar-
inval, 1
i. is'in
kef va
door een productieverhoging van 20 procent
kan worden verkregen. Wanneer het moge
lijk zou zijn dit spaarbekken in het voorjaar
zo hoog op te zet: t dat daaraan in de zo
mer een schijf water van een meter dikte
zou kunnen worden onttrokken, dan zou
de economische waarde van dit spaarbek
ken ongeveer f 6000 per hectare bedragen
bij een nuttig oppervlak van 50 a 60 000 ha
dus een economische waarde van 300 a 360
millioen gulden. Ir Mesu somde voorts op,
welke verbetering%n afsluiting van de zee
gaten zou geven op het gebied van de ver
keersverbindingen. de landbouwindustrieën
en de zo noodzakelijke griend- en rietcul
tures, al m*g men de ogen niet sluiten voor
de schadepost die de verloren gaande vis
serij zou opleveren. Aan het slot van zUn
betoog zeide ir Mesu dat zijn conclusie moei
lijk anders kan luiden dan: Sluit de kust
Dr W. Walther Boer
Tot doctor in de letteren en wijsbegeerte
is aan de Leidse universiteit gepromoveerd
de heer W Walther Boer, geboren te Mid
delburg en wonende te Rotterdam. De titel
Hfri1HtAPro.ef.Sc1hrift 'uidt; Epistola Alexan-
dri ad Aristotelem ad codicum fidem edita
et commentario critico instructs.
Dr W Walther Boer, die een zoon is van
de voormalige directeur van de Kon. Mili-
aire Kapel dr'C L, Walther Boer. is sinds
1948 aan het Schiedamse gymnalium verbon-
aen als leraar in de klassieke talen.
l)E VERRASSENDE REVOLTE van de
Oostberlijnse arbeiders tegen het com
munistische regiem beeft het Kremlin voor
p™b,eem Besteld, (iet probleem
namelijk hoe deze slag in het gezicht te
incasseren zonder tot al te bloedige ver
geldingsmaatregelen over te gaan. Het is
namelijk niet te ontkennen dat Moskou
door de gebeurtenissen van gisteren ernstig
geblameerd is. Sinds jaar en dag verkondigt
de communistische p-opaganda. dat de ware
democratische vrijheid slechts te vinden is
in de volksdemocratieën", dat de belangen
van de arbeiders nergens ter wereld beter
v/orden behartigd dan daar en dat de be
volkingen van de communistisch geregeerde
staten blaken van geestdrift voor de Marxis-
tisch-Leninistische heilstaat. De Oostberlijn
se arbeiders hebben de onwaarachtigheid
van deze propaganda nu wel afdoend aan
de kaak gesteld. Voor
de vrije wereld houdt
oproer ln Oost-Berlijn1
wel wat wij van de
lunistische propaganda moesten den
ken. Voor de Ru&sqn J echter hebben de
recente gebeurtenlsseiVfie onplezierige con
sequentie, dat het ^fieilstaatsprookje nu
voorlopig wel heeft afgedaan Een zo mas
sale uitbarsting van tomeloze haat als zich
Dinsdag in de Oostduitse „volksrepubliek
heeft voorgedaan, is niet zo maar eventjes
met dé propaganda-doezelaar weg te wis
sen. Men probeert het wel. Men lanceert (in
wanhoop!) wel de bekende verhaaltjes van
buitenlandse fascistische provocateurs, die
de Brave, trouwe Oostberlijnse arbeiders tot
onverantwoordelijke demonstraties verleid
hebben (en de Nederlandse „Waarheid" doet
daar vlijtig aan mee!), maar het moet voor
ieder duidelijk zijn dat dit een bedenkelijk
bewijs van zwakte is. Wanneer de trouwe
Berlijners zo gemakkelijk tot rebellie op
grote schaal zijn te verleiden, dan ziet het
er met hun „trouw" maar minnetjes uit. Het
kan niet anders of ook de meest overtuigde
communisten, de Russen zelf incluis, moe
ten dit indien en dat is voor het politieke
prestige van het Kremlin uiteraard funest.
Het ergste is, dat de revolte in Oost-Berlijn
kennelijk een onmiddellijk gevolg ls ge
weest van een Russische poging om de
levensomstandigheden in de Oostelijke zone
meer ln overeenstemming te brengen met
het Westelijke deel van Duitsland. Nauwe
lijks echter had men de teugels een tikje
laten vieren, of de bevolking brak uit het
gareel. Dit bewijst dat het rode regiem zich
slechts met behulp van een ijzeren 'disci
pline kan handhaven.
0P de een of andere manier zullen de
trnrM»USS?n hf1 Presti«evei lies moeten
trachten te neutraliseren. De meest voor de
hand liggende methode is natuurlijk het
met geweld neerslaan van de opsland en
fep* £0fr ,OS \!raffen van de aanstich
ters Men krijgt echter sterk de indruk dat
het Kremlin er op het ogenblik weinig voor
voe t al te rigoureus tegen de Duitsers op
n Bet kan niet ontkend worden,
dat de Russen in Oost-Berlijn over het ge-
neel genomen zeer beheerst te werk zijn
gegaan De Duitsers zelf plachten onder
dergehjkc omstandigheden aanmerkelijk
hardhandiger op te treden' Biykbaar wil
Moskou al het mogelijke doen om te voor
komen dat de goodwill, die het in de laat
ste maanden in het Westen heeft verwor
ven. weer verloren gaat Men zal dus naar
andere middelen moeten uitzien om zijn
figuur te redden. Dat
zou bijvoorbeeld kun
nen zijn het terzijde
schuiven van de hui
dige regering van de
hli»ir" Oostduitse „volksrepu
bliek Door de regering-Pieck de volledige
verantwoordeüjkheid voor de gebeurtenissfü
srh.,£pnn 8 eH Wc\ensda« in de schoenen te
schuiven, zouden de Sowjet-machthebbera
zich van elke blaam kunnert zuiveren Dè
■Oostduitse regering heeft haar fouten reeda
erkend en het zou dus heel eenvoudig zijn
de opstand van de arbeiders als het fatale
gevolg van die fouten te kenschetsen. Een
dergelijke verklaring zou in elk geval op de
Westeuropese communisten een overtuigen
der indruk maken don de wezenloze ver
haaltjes over „fascistische provocateur»",
/AF de kansen op een conferentie der Grote
Vier door de gebeurtenissen in Oost-
Berlijn verminderd dan wel toegenomen
zijn, is nog moeilijk te zeggen. Het feit, dat
de Russen zich van bloedige vergeldings
maatregelen op grote schaal onthouden
hebben, lijkt de conclusie te rechtvaardigen,
dat zij nog altijd hoop hebben op een com
promis met het Westen. Anderzijds mag
men aannemen, dat zy geschrokken zullen
zijn van de massale reacties onder de Oost
duitse bevolking op hun nieuwe politiek.
Het staat nu voor leder wel vast. dat ie
communisten bij werkelijk vrije verkiezin
gen in Oost-Duitsland een verpletterende
nederlaag zouden lijden Deze zekerheid be
tekent onmiskenbaar een ernstige verzwak
king van de onderhandelingspositie van de
Russen Bovendien moet hun vertrouwen in
de mogelijkheid om van Duitsland een
„neutrale staat" te maken thans wel zwaar
zijn geschokt!