DRIE SCHEPEN UIT
EEN VER VERLEDEN
iigf ypig
X
ATELIERS
L„GRAB0"
MEUBELMAKERS
Ateliermeisjes
KLEINTJES
Opgravingen onthullen veel
uit de Viking-periode
Verzamelaar van curiosa uit een
rusteloos voortschrijvende wereld
Wandeling door Ni mes,
het Rome der Galliërs
vrouwelijke Kantoorbediende
Si*: DE DOLLE MUSKETIERS
RUIM PLASHUIS
l
SJd." w■rd ««V«n r*.Vf
G.Z.C. won zijn laatste
competitiewedstrijd
O.N.A. breidde zijn
bestuur uit
MODISTES
GARNEERSTERS
LEERLING-MODISTES
MACHINE-STIK STERS
LEERLING-STIKSTERS
ACCURAAT MEISJE
Kastenmakers en
Aank. Meubelmakers
N.V. tot aanneming van werken
voorh. H. J. Nederhorst
Volledige Heiploeg
Meubelmakers en
Machinale Houtbewerkers
Dameshoedenatelier
Maison Johanna
Verlichtingsindustrie„GOUDA-HOLLAND''
De n.v. tot Aanneming
van Werken
NET MEISJE
Twee bekwame,
Jonge Metselaars
a. Steno-Typiste
b. Aankomend Kantoorbediende (Vrl.
Jongste Bediende (Mnl.)
PLATEELSCHILDERESSEN
Mcdplwassrrij Fu J I Iv,STRAATEN
Wie het Kleintje steeds eert
is het succes altijd weerd
VOORBEWERKER
HANDWEVER
MECHANISCH WEVER
FINISHER
WERKSTER
Suist.datcó
r
Twee nieuwe vondsten
Voor een koningin
NIEUWENDAM HEEFT EEN „PENNEN-PROF"
Fabricaat Nieuwendam....
H"
Waar heden en verleden
elkaar ontmoeten
Weg met de rommel!
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
ZATERDAG 8 AUGUSTUS 1953.
1 PLAATSELIJK NIEUWS
Zondagsdienst doktoren
Van Zaterdagmiddag 2 tot Maandagmor
gen 8 uur zijn aanwezig de doktoren:
Krimpenerwaard: J. G- Antvelink te
Schoonhoven (telef. 0 1823-482); R. Boom-
k«n« te Krimpen a. d. Lek (telef. 0 1808-800);
Joh. Bouman te Gouderak (telef. 01827-312);
A. M. Vlaeer te Krimpen a. d. IJasel (telef.
0 1808-307).
Bodegraven: S. Beije (telefoon 113); wijk
zuster M. van Koeverden (Noordatraat 7a).
Boskoop: J. Hamburger (telefoon 138).
Haastreeht en Oudewater: K. J. Mührlng
te Polsbroek (telefoon 0 1822-208)F. J. G.
Oostvogel te Oudewater (telefoon 388)
neemt eigen praktijk waar.
Moordrecht en Nleuwerkerk a. d. IJasel:
J. H. van Westendorp te Moordrecht (tele
foon 0 1827-318).
Reeuwtfk: J. P. Hoeneveld (telefoon
0 1829-370).
Waddinxveen: J. W. H. Helleman (tele
foon 0 1828-379).
Zevenhulsen-BleiswtJk: J. Tol te Biels-
wijk (telefoon 0 1802-800).
Arr-merstol
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk
10 uur ds J. B. Th. Hugenholtz. Ned. Herv.
Evangelisatie 9.30 en 6.30 uur de heer H.
Schaap te Huizen.
Bergambacht
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk
0.30 en 6.30 uur ds J. C. Stelwagen te Hil-
legereberg. Uitgetr. Ned. Herv. Kerk 9.30
en 6.30 uur ds M. J. C. Visser te Rotterdam.
Geref. Kerk 10 en 8.30 uur ds J. B. van
Meggelen te Oostburg.
Collecte Kinabu. De collecte ten bate
van Kinabu heeft in Bergambacht ƒ326.03
en in Ammerstol ƒ66.81 opgebracht.
Berkenwoude
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk
10 uur ds P. E. C. Blom. Geref. Gemeente
9.30 en 6.30 uur leesdienst. Geref. Gemeen
te (in openbare lagere school) 10 uur ds
G. Zwerus te MIddelharnis en 7.18 uur
leesdienst.
Bodegraven
Firma overtrad kopslagverbod
Voor de Haagse Economische Politierech
ter was de slagersfirma B. en D. (Baas en
Domburg) uit Bodegraven gedagvaard, om
dat bij deze onderneming nuchtere kalveren
waren gedood doordat men ze een slag met
een hamer voorzien van een metalen
pen op de kop had gegeven. De kopslag
is evenwel bij de wet verboden. De firmant
D. meende dat de kopslag geen verkeerde
methode is. Hij voerde aan dat zijn knecht
de methode al 30 jaar toepast. Het is zijn
mfnriüf ilan mBt d.e htmer de trefkans niet
minder is dan met een schietmasker en hij
schLfmir 7eWd dat meb met een
schietmasker dezelfde risico's loopt
officier van Justitie, van oordeel zijn
de dat hier in het wilde weg een alag op
roerde 300 boete, waarvan 250 voor
waardelijk met een proeftijd van 2 jaar.
Het was niet de bedoeling de wet te ont-
^e/L'- verweerde verdachte zich. Naar
aanleiding van verschillende meningen over
het gebruik van de penhamer was het de
WH-!1'"! e?n «echtelijke uitspraak te
krijgen. De eis viel hem erg tegen
Het werd ten slotte 200 boete, waarvan
150 voorwaardelijk met een proeftijd van
drie jaar.
Mooi resultaat. De straatcollecte ten
A V 0'. br,cht m «meen-
te 220.80 op.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk
10 uur ds Joh. Verwellus, 6.30 uur ds A. A.
Koolhaas te Amersfoort. Geref. Kerk 0.30
en 6.30 uur ds D. Roast te Rotterdam-
Charlois Geref. Kerk (art. 31) 10 en 5.30
uur ds Joh. Dam. Geref. Gemeente 10 en
6 uur de heer L. Wijting te Amersfoort.
Evang. Luth. Kerk 10 uur ds J. J. F. Herr
mann. Vrije Evang. Gemeente 10 en 7 uur
de heer J. Klein Haneveld.
Boskoop
Gouden jubileum van Concordia.
Het bestuur van dc Chr. harmonie Con
cordia heeft ter gologenheid van hot vijftig
jarig bestaan dor vereniging op 10 October
s. een feestprogramma samengesteld.
Op Zaterdag 5 September is er een mars
concours voor muziek-, tamboer- en pijper
verenigingen en drumbands. Do wedstrijd
wordt in de Wilhelminalaan gehouden. Des
avonds komen de verenigingen bijeen bij de
muziektent. Onder leiding van een van de
juryleden zullen zij hier gezamenlijk een
mars spelen. Ook de drumbands zullen zich
gezamenlijk laten horen.
Daarna is er een openlucht
concert. waaraan medewerken het Mannen
koor Die Gouwe Sanghers, de Chr. zangver
eniging Hosanna, de drumband van Con
cordia en Concordia.
Op 8 October is er in het verenigingsge
bouw een receptie en op 10 October een
uitvoering.
Plannen van Irene.
Het bestuur van de buurtvereniging Irene
haeft de plannen gereed voor het jaarlijks
feest. Woensdag gaan de Ireentjes per boot
naar Katwijk. Ean week later wordt des
morgens een optocht gehouden, des middag6
kinderspelen en des avonds een puzzlerit
voor de ouderen.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk
9 en 10.30 uur dr G. Huls te Gouda. 8.30
uur de heer H. Groenendijk te Schevenin-
gen (jeugddienst). Geref. Kerk 9.30 en 5
uur ds C. Houtman te Groningen. Chr
Geref. Kerk 9.30 en 4.30 uur ds W. Heerma
te Groningen. Geref. Gemeente 9.30 en 6
uur leesdienst. Remonstr. Geref. Ge
meente 10.30 uur ds G. Ch. Duinker.
Gouderak
Predikbeurten: Ned Herv. Kerk
9.30 uur (doopdienst) en 6.30 uur ds Jac.
Plomp.
Haastrecht
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk
6.30 uur ds J. B. Th. Hugenholtz te Ammer
stol. Ned. Herv- Evangelisatie 9.30 en 6.30
uur de heer G. de Pater. Geref. Kerk 10
en 6.30 uur ds A. de Bruin te Woerden.
Hekendorp
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk
10 en 6.30 uur de heer A. Blijlevens te
Winterswijk.
Moordrecht
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk
10 uur ds P. A. Stapart. Geref. Kerk 10
en 6.30 uur d» D. P. Kalkman. Ned. Herv.
Evangelisatie op Geref. grondslag 10 en 6.30
uur leesdienst. Geref. Gemeente 10 en 4
uur leeadienst.
Nieuwerkerk a. d. IJssel
Middenstandsexamen. Voor het mid
denstandsexamen zijn geslaagd de heren H.
M. Pinkse, D. v. d. Sar en M. Boer.
Gevonden voorwerpen, dubbele rijwiel
lantaarn, colbertjasje, laadboom met haak,
schoudertasje.
Geslaagd. Te Amsterdam i§ de heer D.
Zonneveld geslaagd voor het examen pa
troon-meubelmaker.
„Kokavond" Chr. school.
Er bestond veel belangstelling voor de
z.g. kijkavond op de Chr. school aan de
Schoolstraat. Velen hebben van de gelegen
heid het werk van de leerlingen te bezich
tigen, gebruik gemaakt.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk
1.45 en 6.30 uur ds C. van den Boogert te
Harderwijk. Geref. Kerk 10 en 6 uur ds
G. Vi6ser te Honselersdijk. Geref. Ge
meente 9.30 en 3.30 uur leesdienst.
Ouderkerk a. d. IJssel
Verbouwing lol wijkgebouw
Gisteren heeft architect D. Burger onder
de leden aanbesteed het verbouwen van het
door het Groene Kruis aangekochte huis ln
de Dorpsstraat.
Voor het timmerwerk waren drie In
schrijvers, van wie laagste W. Dekker voor
9389 en hoogste C. A. Schouten voor
10700. Voor het metselwerk waren twee
inschrijvers, namelijk A. Omon voor 18.500
en C. Spek voor 18.680. Voor het lood-
gieterswerk waren eveneens twee inschrij
vers: wed. M. Stolker met ƒ8210 en G. Mou-
rik met ƒ4380, evenals voor het schilder
werk: J. J. v. d. Heuvel voor ƒ4388 cn D.
en J. C. van Reeuwijk voor 4900.
De gunning zal later geschieden.
Oudewater
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk
9.30 en 6.30 uur ds J. Wieman. Geref. Kerk
9.30 en 6.30 uur ds K. Welbedacht. Oud-
Kath. Kerk 8.20 uur Hoogmis.
Reeuwijk
Geitenkeuring. De geitenfokvereniging
Reeuwijk Vooruit heeft een keuring gehou
den. De aanvoer was gering. De gekeurde
dieren waren over het algemeen van goede
kwaliteit. Het lam van J. Stoppelenburg
kreeg een eerste prijs, dat van A. Schouten
de tweede. Bij de eenjarige geiten werden
de dieren van H. v. Dijk en M. A. Stoppe
lenburg eerste en tweede, bij de oudere gei
ten die van A. Koster en J. Stoppelenburg.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk
(Dorp) 9.30 en 6.30 uur ds G. J. v. d. Helde.
Ned. Herv. Kerk (Sluipwijk) 10 en 6.80 uur
ds J Enkelaar. Geref. Kerk (a. d. Brug)
10 en 6.30 uur ds J. Kapteijn.
Schoonhoven
Autobu» in Wetering
utobus van de lijndienst Schoonho
venUtrecht, die Vrijdagmorgen om 5.45
uur van de Stenenbrug was vertrokken,
heeft het niet verder kunnen brengen dsn
Cabauw. Door het breken van een voorveer
van de autobus, raakte de 31-jarige chauf
feur A. v. d. Werken uit Ammerstol, de
macht over het stuur kwijt, waardoor de
bus in de vrij diep gelegen dijksloot reed.
De sloot bleek meer bagger dan water te
betratten, want toen de vijf inzittenden de
bus door een zijraam verlieten, zaten zij
onder de modder. Met enkele kleine ver
wondingen en een nat pak konden de on
fortuinlijke reizigers, na droge kleren te
hebben aangetrokken, hun reis vervolgeYi.
De materllle schBde is vrij groot.
Brand in meelfabriek
In de meelfabriek van de firma v. d.
Straaten aan de Voorhaven, brak gister
avond omstreeks elf uur een brand uit, die
gelukkig geen grote vormen heeft aangeno
men. Het personeel van de nachtploeg be
merkte, dat de tarwe, die in één der cellen
van de silo wes opgeslagen, grote hitte ver
spreidde. Men waarschuwde de brandweer,
die onder leiding van de commandant, de
heer D. Visser, op deskundige wijze deze
bijzondere vorm van brand aanpakte. Een
te groot gebruik van watar had ongetwijfeld
schade aan de voorraad kunnen aanbren
gen. Het blussingswerk verliep naar wens,
zodat men het voor de rest van de nacht
met een slang op de waterleiding afkon.
De schade beperkte zich tot wat verloren
gegaan tarwe.
Burgerlijke Stand. Geboren: Corry,
van J. M. Neven en F. Dogterom.
Ondertrouwd: G. A Straver, 25 jr en C.
M. Hoogland, 22 jr; C- Holler, 26 jr en D.
de Groot, 26 jr
Gehuwd: G. Jansen, 24 Jr en A. P. J. Vos,
25 Jr.
Stolwijk
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk
I uut candldaat C. J. Pak te Leiden, 7 uur
ds J. de Bres te St. Maartensdijk. Ned.
Herv. Evangelisatie 9.30 uur ds J. de Bres
te 6t. Maartensdijk. Geref. Gemeente 9.30
en 7 uur leesdienst.
Zevenhuizen
Predikbeurten. Ned. Hprv Kerk
10 uur ds B. Baks te Capelle a. d. IJssel
en 7 uur ds W. Bloemendaal. Kapel aan
de Rotte 10 uur ds W. Bloemendaal. Geref.
Kerk 9.30 en 2.30 uur dr J. Ozinga te Ben-
nekom.
H.V.G.B. degradeert
H.V.G.B.—G.Z.C. 1-8
G.Z.C. heeft gisteravond zijn sportieve
ilicht ten aanzien van de Amsterdamse
Jeeuweh vervult door te Haarlen zijn laat
ste competitie-wedstrijd te winnen. De
Haarlemmers verweerden zich tot het
uiterste want een gelijkspel zou de degra
datie betekenen.
G.Z.C. was het eerst in d£ aanval. H.V.G.B.
trachtte, met alleen zijn middenvoor in de
aanval en de verdere ploeg in de verdedi
ging de aanval te breken. In de aanvang
slaagden zij er in.
Bij eèn van de G.Z.C. aanvallen verraste
Van der Tooren de H.V.G.B. keeper vol
komen met een zuiver achterwaarts schot
(0—1). De vreugd was van korte duur want
numerieke meerderheid stelde H.V.G.B.
spoedig in staat de stand op 1—1 te bren
gen. Toch nam G.Z.C. voor rust de leiding
nog, toen Beyderwellen uit een door Wim
den Boer genomen hoekschop scoorde (1—2).
Na rust was H.V.G.B. weer sterker. Toen
de Gouwenaars een strafworp hadden en
nogmaals twee spelers uit het water wer
den gezonden ging de strijd met 5 tegen 8
verder. Nu kwam de grotere snelheid van
G.Z.C. tot uitdrukking. Na goed aangeven
van Cabout maakte v. d. Tooren 1—3 Met
volledige ploegen ging de strijd verder.
Hans den Boer probeerde het met een rush
van de achterhoede uit. Zijn schot ging te
gen de paal.
ONA's 34e jaarvergadering werd gister-!
avOpd, \n Het Schaaakbord, ln een tevreden}
stemming gehouden, fcfen kon, zoals de
voorzitter, de heer H. van Soest, het in zijn
openingswoord uitdrukte, terugblikken op
een over het algemeen gunstig jaar. Het
eerste elftal prolongeerde zijn tweede kl'as-
serschap; het tweede werd kampioen enj
speelde zich door de promotiecompetitie te
rug in de reserve 2e klasse, de lagere elftal
len hadden meer of minder succes, doch
deden het over het algemeen bevredigend en
drie van de junioren-elftallen werden kam
pioen, wat de heer Van* Soest het meest
verheugende van alles noemde, omdat de
junioren van heden, de eerste elftalspelers
van morgen zijn.
Naast 'n verheugende leden- en donateurs
winst. was er ook 'n gunstig financieel ver
loop, al moest de penningmeester, de heer
J. H. de Jong, in zijn jaaroverzicht consta
teren dat t.o.v. vorig jaar de recéttes zijn
teruggelopen en zijn rekening, een hoger
uitgaven dan inkomsten-totaal aangeeft Dit
was echter een gevolg van een extra aflos
sing van 1400 op een lopende lening. De
uitgaven waren daardoor opgelopen tot
007, terwijl de inkomsten 28 462 be
droegen. dus 3 645 minder.
De jaarvergadering leverde enije consti
tutionele veranderingen op: het bestuur, dat
steeds uit zeven leden heeft bestaan, werd
uitgebreid tot negen leden. Als nieuwe func
tionarissen werden gekozen de heren J. J
v. d. Speld en H. Huisman. De aftredende
bestuursleden, de heren H. Roodbol, J. van
Dam, J. Rodenbach en F. v. d. Steen, wer
den herkozen. Voorts bracht men de elftal
commissie, die sedert de vorige jaarverga
dering uit negen leden bestond, terug op
vijf leden, van wie er drie, de heren L.
Kerkhof, W. Rinckel en C. Vooys, door de
vergadering werden gekozen. terwijl het
bestuur de commissie met twee van zijn le
den zal completeren. Dit was een van de
redenen waarom het bestuur voorstelde zijn
college uit te breiden.
In zijn slotwoord wees voorzitter Van Soest
er op dat da volgende jaarvergadering de
35e zal zijn. Hij drong er bij de spelende l«-fc
den met klem op aan in het komende sel- 5
zoen alles te geven, opdat naast dit lustrum
ook goede resultaten op het veld kunnen
worden gevierd.
Programma voor volgende week
Voor de komende week zijn voor de
Kring Gouda de volgende inhaalwedstrijden
vastgesteld. Dinsdag: SZPC—GZC (meisies).
Gouwe 3—GZC 5 (heren); Woensdag: GZC 6
OZV 2 (heren): Vriidag BZC—SZPC (ion-
gens); Zaterdag: BZPC—GZC (meisjes).
BZPC—GZC (jongens)
vragen wfy:
OOK IS ER PLAATS VOOR:
AANKOMENDE
EN
Allard Piersonstr. 48
Rotterdam
Goudsche Ijzerwaren en Gereedschaphandel
Korte Tiendeweg 18,
vraagt voor apoedlge indiensttreding op kantoor,
ean net
voor bediening van de kassa en telefoon, benevens
lichte kantoorwerkzaamheden, leeftijd 15 16 jaar.
Vooruitzichten: prettige werkkring en t.z.t. op
leiding tot facturlste. Loonreg. volgens Rtjksbem.
Schr. sollicitaties richten aan bovengenoemd adrea.
Wij kunnen voor direct plaatsen ln onze afd.
Meubelmakerij
Aanmelden:
Meubelfabriek J. M. Borsje N.V.
VEST 4 GOUDA.
Eon niouw Motor-Tronsportrljwlel
VRAAGT een
voor Hollandse constructtestelling.
Sollicitaties te richten aan hat kantoor Turfmarkt 8.
Gevraagd: volslagen
voor flinke krachten goed loon.
MEUBELFABRIEK MATSE
Wilhelminakade 21 Waddinxveen
Mtubalfabriek Pavia"
Keizerstraat 70 a vraagt:
Aanmelden 's avonds na 6 uur, le Kade 85, of
overdag op de fabriek.
Voor direct gevraagd:
18—20 jaar, vlotte steno-typiste, accuraat kunnende
werken, met enige kennis der Engelse en Duitse
taal. liefst met kantoorervaring. H.B.S.-opleldtng
strekt tot aanbeveling.
Schriftelijke sollicitaties te richten aan N.V. Appa
raten- en Machinefabriek H. GLASBEEK, Noord
kade 4 a. Waddinxveen.
Eventueel ook persoonlijk 's avonds na 8 uur,
Burg. Gaarlandtslngel 19, Gouda.
Gevraagd voor spoedige indiensttreding:
voor het najaarsseizoen. Allaon zij die vlug en
netjes kunnen werken komen ln aanmerking, ook
voor thuiswerk.
MARKT 78 GOUDA
KLBIWEO 41 - GOUDA
vraagt een MBSJE
voor tijd- on loonadministratie. Mulo-diploma vereist
ENIGS JONGENS
(leeftijd 18 4 17 Jaar), voor de afd. Bankwerkertj en
Xarkassenbouw. Diploma Ambachtsschool strekt tot
aanbovoltng. Tevens
ENIGE POLIJSTERS
met het vak bekend.
Aanmelden tussen en 12 uur of tuisen 14 en 17 uur
of 's avonds na M uur. ('s Avonds adres: Burg. Mar-
tensslngel 104).
A. C. KORPERSHOEK
Dames-, Heren- en Kinderkle
ding. Woningtextiel. Ontbijt-,
Eet- en Theeserviezen, enz. op
gemakkelijke betalingsvoorw
C- Eikenaar, Turfmarkt 104,
Telefoon 2133, Gouda.
voorheen H. J. Nederhorst
te Gouda, bericht hiermede,
dat over het boekjaar 1932
het dividendbewijs nummer
37 der eandelen betaalbaar
is gesteld per 14 Augustus
aanstaande met 102.—, ver-1
minderd met 15% dividend
belasting ad 15.30 - 86.70,
ten kantore van de Amster-
damschc Bank N.V. te Gra-
venhage en bij het bijkan
toor van de N.V. Neder-
landsche Handel-Maatschap-
plj te Gouda.
Gevraagd:
voor de hulshouding, leeftijd
boven 18 jr, van 4—12.30 uur.
Mevr. De Beun. Fluwelen-
singel 88.
Administratief onderlegd per
soon. dipl. boekhouden, zoekt i
wegens overlijden patroon,
waardoor belrijf worat opge- 1
heven, te Gouda of Den Haag
andera werkkring
Actief, zelfstandig werker
Event, direct beschikbaar. Br.
NO. 6471. Bur. van dit Blad.
flink Meisje
van 8 tot 12 30 uur. Vrijdags
de gehele dag.
Voor direct gevraagd:
tegen hoog loon.
Aanmelden bij P. Broere,
Herenstraat 5, Gouda.
Maximum vijl regels 50 ets. Met brieven oodei
nummer 80 cents. Kleintjes worden uitsluitend
geplaatst bij vooruitbetaling.
Te koop- Dulvenklok, plass: 2
Duivenntand 2 delig en box.
Cappenersteeg 24.
Assistente openbare leerzaal,
zoekt ged. gemeubileerde ka
mer, met kook- en stookgele-
genheid. tegen l Sept. Br. o. n.
1881. Bur. van dit Blad.
Te koop: prima vloerkleed,
z.g.a.n., kl. maat, prijs f75.-.
•s Avonds na f uur, Graaf
norlsweg 83.
Te koop: dames-, heren- en
jongensfiets. Tevens Solex en
Herenpsntalon. IJtsellaan 1S5.
Gein. zit-slaapkamer met Rook-
Ïel. aangeboden. Br. o. n. 1584,
ur. van dit Blad.
Te koop: 2 z.g.a.n. buiten- en
binnenbanden. 300-18 en 325-18.
R. Feitstraat 27, na 7 uur.
Net meisje gevraagd voor huls
houding en winkel. P. J. Kaars,
Groenendaal.
Te koop: een partij auto-bin
nenband. 1100X20. 1050x20. 800x20.
825x20, 750x20. Garage Van
Hoorn, Kattenslngel 11. Gou
da. Tel. 2073.
Te huur: gemeub. zit-slaapka
mer tegen 1 Sept. op een van
de singels. Br. o. n. ïsts. Bur.
vtn dit Blad.
Vacantia Doorn en omstr. Ka
mers m.g.v.k. met of zonder
v.w. f38 tot f 10 p.w.. voll. pen
sion f ».#0. Pensionbureau
■sgchus. Doorn, Tsl. 2131.
Nette Jongeman vraagt goe
kosthuis. Br. o. n. 1800, Bu
van dit Blad.
Te koop: z.g.a.n. lichte zijspan,
met nieuwe banden. Sport,r
laan 1». Stolwijk.
Te koop: dames- en meisjes-
fiets, belde zo goed als nieuw
tevens een jongensfiets. Bo-
venkerksewag 40. Stolwijk.
Kunstgebit stuk? Binnen 2 u.
gereed. Spoedgeval half uur.
D. Baks. Ketelstfaat 30. Tele
foon 4770.
Moderne kamgaren herenpan
talons naar maat f28 50
Kleermakerij G. Leeflang. IJs-
sellaan 84. Tel. 4015.
Een versl. rljw. of stofz. geeft
steeds hoge rep.kosten. Schaf
een nwe aan, desgew. gemakk.
bet. Grote sort. U weet de
weg, Den Riet. Groenend. 23-
Rubberlaarzen- en crêpezolen-
reparatles. Goudse Schoenma
kerij. Telefoon 4951, Vlaming
straat 13.
Laat Uw schoenen verven bij
De Goudse Schoenmakerij.
Vlamingstraat 13, Tel. 4951. U
krijgt ze als nieuw terug.
Eerste Goudse Kunststoppage
herstelt alle schade aan Uw
kledtng. IJsseilaan 14. Gouda.
T# koop: Gazelle dameerijwiel,
nieuwe banden, verlichting,
slot, enz.. 148.-. Tevens heren
fiets f22.50. IJsseilaan 227.
Gevraagd op Fabrieks- en Handelskantoor te
Gouda
Brieven onder No. 6461, Bureau van dit Blad.
GEWASSEN
GEDROOGD
GEVRAAGD:
GRAAF FLORI5WFG H' TEL. 2084
Gouwe 196
rlateelfabriek jjOsirus
THALIA-THEATER
Donderdag 13 Augustus 8 uur 's avonds presenteert
Hst Amsterdamse Theaterburegu de cabaret-comedle
met sprankelende humor, geestige dwaasheden en
actuele scenes.
MORGEN-PREMIERE
met Chlel de Boer. gylvein Poons, Dini van Arastel,
Wilma Durant, Swsn Sintels, Rudl West en Jan Oradf.
Muzikale entourage Bert Botterman. Prijzen der
plaatsen f 1.50—f2.50, alle rechten Inbegrepen. Leden
vereniging Nut van het Algemeen en K.CJC. op ver
toon van lidraaatschapkaart 20* reductie op plaatsen
van f2 50. Plaatsbespreking op de dag der voorstelling,
van 10—13 uur, aan de kassa van het theater.
Da Dirsctls van de
GOUDSCHE COURANT
Bij advertenties onder nummer worden aan de adverteer
der niet doorgegeven: drukwerken, circulaires en derge
lijke stukken afkomstig van tussenpersonen, hetzelfde
geldt voor andere stukken, welke niet bona fide op de
Inhoud van de advertefKle reflecteren, ptukken, die bij
bet blad blijven berusten, worden na één maand na
eontrAle van de Inhoud vernietigd.
Voor fouten ln telefonisch opgegeven advertenties is het
In verbond met uitbreiding van verschillende
afdelingen vraagt de K.V.T. voor direct
MANNELIJK PERSONEEL TOT 30 JAAR
om opgeleid te worden tot een
functies
volgende
Ook tijdens dc opleiding een goede beloning
Wilt U hiervan meer weten, kom dan eens praten
met de Heer W. Jansen bij de Koninklijke Ver-
eenigde Tapijtfabrleken N.V. in Moordrecht
Dit kan dagelijks geschieden van 9—12 uur en van
14—17 uur. Bovendien Donderdagavond van 7—9
uur aan zijn woonhuis, Kon. WUhelmlnaweg 167
te Gouda.
KONINKLIJKE
VEREENIGDE TAPIJTFABRIEKEN N V
MOORDRECHT.
voor 3 ochtenduren, liefst
Maandag of Dinsdag, voor
winkel en ^magazijn. Thla,
WUdstraat 7.
(81)
bruq er
'nier was, kon men nooit b-J dat kas
teel komen
JJNZE VPENDEN BEPEI/CEN MET EEN FUN
XE VOORSPRONG OP DE HERTOG HET EERST
HET VERLRTEN XRSTEEL SOMBRECOIN. RRN
DE JPRRNSE GRENS
te huur, vanaf 32 Augustus, 6
slaapplaatsen, licht, water
gas. Van der Want, Platteweg
H. 235.
Door 2 dames, waarvan
b.b-h.h-, tegen November
2 grot* ongomeubileerde
kamers
gezocht met pension. Brieven
met prijsopgave onder no. 6483
Bureau van dit Blad
Ik ben nieuwiqteriq or oar xa
tee! bewoondbezet of bewaak
- .et*
7eqBiekbeuumjs er iemand
7
je niet maakt dat re van deze
bruq komt, qa je iets meemaken
Want ze is onder
mijnd en gaat direct
ontploffen
dat Spaans duivenhok om de
~~g JKroonprins te
fKroonprins tt
Ibewaken
Uk heb al qtzeqd dal de
prins met hier is.maar bij de Her
Kroon-
\,Prmt nie' h,er 'T-maar hJde He
Eert gedode slavin vergezelde de
jonge koningin Asa in haar graf
gen stuk uiterst waardevolle geschiedenis van
Scandinavië wordt zorgvuldig bewaard in een
speciaal daarvoor gesticht gebouw in het grote
openluchtmuseum op het schiereiland Bygdöy bij
Oslo. Het zijn de drie Vikingschepen, die daar elk
in een vleugel van het gebouw zijn opgesteld, slanke
houten vaartuigen, breed in het midden met hoog
oplopende boeg en achtersteven, rijkelijk voorzien
van prachtig houtsnijwerk. Deze Vikingschepen, die
gebruikt werden als laatste rustplaats van overleden
stamhoofden of koningen, werden op het land ge
haald en over het schip heen werk een grafheuvel
opgeworpen. Aan de omstandigheid, dat deze sche
pen werden begraven en met een conserverende laag
van blauwe klei en veen werden bedekt, danken wij
het feit, dat zij heden ten dage nog bestaan en ons
gelegenheid geven een blik te werpen in de geschie
denis en de Cultuur van de oude Noormannen uit de
achtste en negende eeuw.
T\e vondsten werden gedaan in 1867. 1880
en 1904, hoewel bekend was. dat in
1762 bij Rostad een Vikingschip in een
grote grafheuvel werd gevonden. Dit schip
bleef echter niet bewaard.
De eerste vondst geschiedde bij Frederik-
stad aan de Oostzijde van het Oslofjord. Op
de grond van de boerderij Haugen bevond
zich een grote verhoging, waarin men een
graf vermoedde Deze heuvel heette sinds
mensenheugnis Bathaugen (Bootheuvel). In
1867 werd een Vikingschip in de heuvel ont
dekt, dat later als het Tune-schip bekend
zou worden. Voor men het Archeologisch
Museum had kunnen waarschuwen, was een
groot deel van het schip, en dat nu juist
niet op de voorzichtigste wijze, blootgelegd.
De uitgraving werd echter stopgezet tot
prof. Oluf Rygh ter plaatse kwam, onder
wiens leiding in de maanden September en
October van dat jaar de uitgraving werd
voltooid.
De heuvel lag aan het eind van het land
goed. waar de grond gaat aflopen naar de
Glomma-rivier. Het Tune-vikingschip bleek
in een Noord-Zuid-richting te liggen en
evenwijdig aan de natuurlijke helling van
de grond. Op het achterschip was een do
denkamer gebouwd, bestaande uit eiken
planken die waren gedreven in de klei,
vlak bij de reeling van het schip. Men vond
in deze dodenkamer, die een plat dak had-
weinig resten van de oorspronkelijke In
houd, maar uit alles kon worden afgeleid,
dat het de laatste rustplaats van een man
was geweest. De half verbrande beenderen
van een mens werden er gevondn bij het
skelet van een paard, dat in staande po
sitie was begraven. In het voorschip trof
men de verroeste handgreep van een zwaard
aan en de punt van een speer. Ook werden
twee glazen kralen en resten van kleding
stukken gevonden benevens stukken hout,
voorzien van snijwerk voorstellende mense
lijke figuren
Al deze dingen werden gevonden voor de
aankomst ter plaatse van prof. Rygh en zijn
niet bewaard gebleven. Wel heeft men nog
een houten spade en een handspaak van
verloren gaan kunnen redden.
Evenals later bij andere vondsten bleek,
was het Tune-vikingschip niet ontko
men aan grafschenners, die in de heuvel
wisten door te dringen om uit de doden
kamer kostbaarheden te stelen. Het gevon
den snijwerk op brokken hout gaf de zeker
heid, dat de voorwerpen, die het schip eens
had* bevat, bijzonder mooi moeten zijn ge
weest.
Het kleine aantal voorwerpen, dat werd
gevonden, maakte het moeilijk het tijdperk
vast te stellen. Maar men kan met enige
reserve aannemen, dat dit Viking-schip in
het laatst van de 9de eeuw of omstreeks
het jaar 900 als begrafenisschip werd ge
bruikt. In deze periode was de omgeving
van Frederikstad de woonplaats van enkele
machtige stamhoofden. Er zijn meer monu
mentale graven in deze omgeving gevonden
en vermoedelijk was hier de residentie van
het koningshuis van Ostfold, zoals de later
opgegraven schepen bij Oseberg en Gok-
Btad spreken van een koningshuis van Vest-
fold. Bekend is, dat Vestfold het voormalige
rijk van de Ynglinger koningen is geWeest.
Het Vikingschip van Tune is een open
vaartuig. Het voor de bouw gebruikte ma
teriaal was eikenhout behalve voor de
masten. Deze waren van dennenhout. De
lengte zal ongeveer 20 meter zijn geweest.
Het schip werd voortbewogen door elf of
twaalf riemen. De huidplanken varieerden
in dikte. Een groot deel van de riemen werd
in goede staat aangetroffen. Het roer in
die tijd nog een brede stuurriem was aan
stuurboordzijde van het achterschip beves
tigd. Om het schip vol met blauwe klei te
gooien, werden bij de begrafenis de buik-
denningplanken weggenomen. De dodenka-
De fraai gevormde boeg van het
Qseberg-schip.
mer staat dan ook los in deze klei. De grote
breedte in verband met de lengte wijst er
op, dat het schip ook als zeilschip kon wor
den gebruikt. Het lag laag op het water. Om
het toch stijf en stabiel te maken, gaf de
bouwer het een grotere breedte.
A an de andere zijde van het Oslofjord, in
het land van Vestfold, werden later de
beide andere Vikingschepen gevonden, het
Gokstad-schip en het Oseberg-schip. Op een
vlakte zonder bomen te Neder Gokstad bij
Sandefjord, bevond zich een grote grafheu
vel, die eeuwenlang Kongshaugen heette
(Koningsheuvel).
De overlevering wil
de. dat hier een koning was
begraven met al zijn kost
baarheden.
In 1880 begon de bevol
king, in de hoop de schat te
vinden, te graven. De re
gering greep in, verbood de
schatgraverij en liet des
kundigen met het onder
zoek beginnen.
Binnen twee dagen stond
men voor wat heden ten
dage in Noorwegen nog als
de grootste nationale ar-
chaeologische vondst wordt
genoemd. Men stuitte in de
50 meter lange en 5 meter
hoge grafheuvel op de voor
steven van een sfchip en 2'
maand later was de vondst
geheel blootgelegd. Het was
ook nu weer de blauwe
klei, waarmede men het
schip eerst had bedekt, voor
men de grafheuvel er over
opwierp, die beter nog dan
bij het Tune-schip, het
Gokstad-schip voor bederf
had behoed. In de dodenka
mer vond men het geraam
te van een man, naar men
aanneemt een stamhoofd of
een koning. Hij was begra
ven in rijke kledij, lag op een bed en al zijn
wapens lagen in de nabijheid.
Een onderzoek van het geraamte wees uit,
dat hij ongeveer 50 jaar moet zijn geweest
en van uitzonderlijk sterke lichaamsbouw.
Prof. Heiberg, die het geraamte onderzocht,
kwam tot de conclusie, dat de begravene
geleden moet hebben aan een begin van
arthritis (gewrichtsrheuma) en wel speciaal
in de linker knie, wat hem in zijn bewegin
gen zeer moet hebben gehinderd.
Een groot aantal voorwerpen werd in het
schip gevonden, n.l. drie kleine boten, die
in het voorschip lagen, de resten van vijf
bedden, vermoedelijk toebehoord hebbend
aan de leden van de bemanning, die het
hoogst in rang waren, een grote bronzen
schaal met Runeninscripties en keukengerei,
een ketting, verscheidene hakborden en een
aantal borden en houten koppen. Men vond
ook vele houten Spaden, die vermoedelijk
gebruikt zijn bij het opwerpen van de graf
heuvel. een houten slede voorzien van snij
werk en in de dodenkamer donkere wollen
kleding, bewerkt met zijden- en gouddraad
en een lederen beurs. Bij de begrafenis moe
ten 12 paarden en 6 honden zijn gedood en
vlak naast het schip zijn begraven. Men
vond de skeletten. De aandacht trok het feit,
dat deze dieren buiten het schip waren be
graven, terwijl het geraamte van een haan
in het schip werd gevonden. De romp was,
zoals gezegd, geheel met klei gevuld en er
over was een deklaag van mos en twijgen
aangebracht voor men de heuvel opwierp.
Evenals het Tune-schip was het Gokstad-
schip bezocht door grafschenners, vermoe
delijk in het begin van de periode van beke
ring tot het Christendom van de Noorman
nen. De dieven waren aan stuurboordzijde
door het maken van een gat in de romp
doorgedrongen tot de dodenkamer en moe
ten heel wat hebben geroofd. Bewerkte
bronzen kelken wijzen er op, dat de begra^-
fenis ongeveer in het jaar 900 is geschied.
Het Gokstad-schip meet 20 10 meter op de
kiel en is 5.25 meter breed bij een afstand
van 2 meter tussen gangboord en kiel. Hoe
wel het wat ranker is dan de andere sche
pen, is er geen twijfel aan dat het een zee
waardig schip is geweest. Er zijn 16 riem-
gaten in elke zijde. Het schip werd dus
door 32 man geroeid. Deze gaten konden
worden gesloten els men onder zeil ging.
Een diepgaande studie van de romp wees
uit, dat men hier te doen heeft met een van
de beste staaltjes van scheepsbouwkunst
uit die dagen. Ten tijde van de begrafenis
moeten 64 ronden schilden aan het gang
boord hebben gehangen. Bij de opgraving
werden er 26 gevonden. Zij waren zwart en
geel geschilderd. Het schip was niet nieuw,
toen het als begrafenisschip moest gaan
dienen.
De laatste vondst was ln 1903 bij Oseberg
in de buurt van Tonsberg. De grafheu
vel was daar zeer groot, n.l. 40 meter lang
en 6'/« meter hoog. De afstand tot de zee
bedroeg 4 kilometer en de hoogte boven de
zeeoppervlakte 15 meter. In de Viking-tijd
moet deze afstand echter minder zijn ge-
Het 0»eberg-schip werd gevonden, bedekt
door een dikke laag stenen. Wel was het
met de conservatieve klauwe klei gevuld,
maar de zwaarte van de steenlaag had de
bodem van het voorschip vernield Opmer
kelijk bij dit schip was de fraaie slangen-
vorm van de voorsteven. In een grote do
denkamer, die vlak achter de mast was
opgericht, vond men de geraamten van twee
vrouwen. De ene moet tussen de 25 en 30
jaar zijn geweest, de andere tussen de 60
en 70. Aanwijzingen leidden er toe, dat men
tot de conclusie kwam, dat men hier te
doen had met de begraafplaats van een
jonge koningin en een slavin, die gedood
werd cn medebegraven.
Evenals het Tune-vikingschip en het Gok-
stad-vtkingschip lag ook dit vaartuig in de
Noord-Zuid-richting. Het was „gemeerd"
met een tros aan een grote steen. Beter nog
dan bij de andere schepen had hier de blau
we klei zowel het houtwerk van de romp,
als de zich daarin bevindende voorwerpen
geconserveerd. De vernieling, aangericht
door de bedekkende steenlaag, was echter
zo groot, dat de romp slechts in gedeelten
kon worden gelicht en vervoerd.
De grote dodenkamer bevatte een schat
van prachtige voorwerpen, waarvan het
grootste deel, zoals gezegd, uitstekend be
waard was gebleven. Men vond er bedden
en tapijten, alsmede verscheidene kisten en
koffers bevattende lampen, scharen, een
naaidoos, enz. Voorts trof men er een hou
ten emmer met wilde appelen aan. waar
van enkele goed bewaard waren gebleven.
Ook het Osebergschip ontkwam niet aan
de grafschenners. Zij hakten de prachtig
gevormde voorsteven, voorstellende een ge
draaide slangenfiguur, om, ten einde in de
romp van het schip te komen. Zij bereikten
de dodenkamer door een gat in het dak te
hakken. Heel wat gouden en zilveren voor
werpen moeten zij hebben buitgemaakt. Een
aantal er van hebben zij op hun vlucht ver
loren Deze werden in de romp teruggevon
den. In het achterschip trof men een keuken
aan met inventaris. In het voorschip lag een
schat van voorwerpen, oa. een vierwielige
wagen, drie prachtig bewerkte houten sle
den, bedden, een stoel, een armband met
runentekens, een brug enz. Zowel binnen als.
buiten het schip waren weer dieren begra-'
ven, n.l. 15 paarden, 4 honden en een os.
Verscheidene van deze dieren waren zo ruw
geslacht, dat de kop geheel van de romp
was gescheiden. Op verscheidene plaatsen
in het schip werden planten en planten-
zaden gevonden, o.a. van 50 wilde appels
van twee soorten, walnoten, hazelnoten én
tarwe. Uit deze vondsten kon worden afge
leid, dat de begrafenis in de late zomer was
geschied, in Augustus of September. Het
Osebergschip werd in de tweede helft van
de 9de eeuw begraven
Vérgaande onderzoekingen hebben bewe
zen, dat men met vrij grote zekerheid kan
aannemen, dat in het Gokstadschip koning
Olav Geirstaddalv werd begraven en in het
Duum
Tussen ganzenveren,
knoopsgatinktpotten
en zandstrooiers....
De heer Ten Hoope te
Nieuwendam bestudeert een
stuk schrijfgerei uit de oer
tijd: een wasleitje. Op de
achtergrond een klein ge
deelte van z\jn indruk
wekkende collectie
Ons land kent vele vulpen-dokters, maar het met één oogopslag:
het heeft slechts één Pennen-professor, over d® pen te pennen.,
die u het uitgeholde beentje zal tonen, ^ast, die de aanduiding
waarmede de Romeinen schreven
hier is heel wat kon men met een 6impele druk de ganzen-
Bij een houten veer omtoveren tot een pen, driehoekig en
gespleten tegelijk. Een klein ingebouwd
n ingel
„„v„u uv de afge
eerste primitieve vulpen der mensheid medelijden met onze voorouders, die bitter punt na enige tijd weer scherp te
dient, bekruipt ons reeds dadelijk een sterk mesje maakte het mogelijk,
alsmede tal van andere curiosa, waarmede
een rusteloos voortschijvende wereld door
hebben geworsteld met de zuiver technische den..
ileten
snij-
kant van het schrijfprobleem. Nog in de
de eeuwen heen het hoge cultuurpeii van tweede helft der vorige eeuw droeg de no
loderne heden wist te bereiken.
Onderwijl kijken wij naar een historische
.Kerstbrief' met veel krullen onze voor-
taris of postbode zijn inktreservoir in het ouders schreven graag met veel prachtige
knoopsgat (ambtenarenflesjes), terwijl iede- lussen, krullen en halen welk origineel
dien wij precies zouden moeten vertellen, - - t
hoe lang dc weg van de stenen beitel, de re man van ..standing" naast zijn snuifdoos ganzenveer-product boven de kleine draai-
was- en kleibakjes de 600 jaar geleden om een ..notartéflesje" of tewel broekzak-inkt- bank niet tal van instrumentjes hangt,
haar schrUfkwaliteiten ontdekte ganzenveer koker bij zich had, waarmede de heer Ten Hoope alle vulpen-
tel- En dan waren er nog de zg. reisflacons in onderdelen eigenhandig kan vervaardigen,
aal tal van vormen, gevolgd door vervelende
zandstrooiers en allerlei andere omsjachtig-
tot de eerste stalen pen is. zouden wij stel
lig onze moderne vulpen een paar
achtereen moeten vullen.
Maar de heer J. K. ten Hoope. die in een heden. De „vereenvoudigingen", die allerlei
vernuf telingen bedachten, ontlokken ons
vriendelijk huiske aan de Nieuwendai
dijk 214 woont ondanks de zakelijke aan
duiding „Amsterdam-Noord" wordt d<
sfeer hier bepaald door romantische kron- een penhouder
keiatraatjes en schilderachtige „Waterland-
se" geveltjes heeft meer te bieden dan
historie alleen.
igen Deaacnien, oniumKen ons TTi. -.„„ut
thans een glimlach, bij de heer Ten Hoope maaKt
zagen we bijv. een horlogeketting met tot een barr
ineenschuifbare schakels,
gemakkelijk een section,
een barrel als een dop of zo nodig
een geheel nieuwe vulpen, fabricaat
Nieuwendam. Nu zal men natuurlijk vra
gen, hoe eep mens er toe komt, een der-
voorzien van een geraffineerd ^wegge
moffeld" inktpotje, alsmede een heel kïeir.
.deftig" kokertje voor iemand, die hoog- «e'Uk h«cM en innig verbond met de pen
r<
verzamel, reeda een kleine dertig ja- ïe'wicÊdge^S" ÓS
--ren allerlei schrijfgerei en nij weet - haJdtekenlSg te bekrach-
minstens evenveel van internationale vul- 6
hij weet
tigen
;n andere „constructeur" kwam weer op
de gedachte een heel Inktstel in de
vorm van een tabakspijp te vervaardigen,
maar het zou tdt 1903 duren, voordat eon
zekere mijnheer Waterman de vulpen uit
vond, waarna de pioniers Parker en Swan
al spoedig volgden
Maar alvorens we onze verlichte schrijf-
vooralsnog ondefinieerbaar zijn. We zien eeuw bin"fn. trcoon' milieu het trouwens eeh doodgewone zaak
5om„t^.?h«r%,fidVeU'Kóffirger
ringd door de beste houtsnijders en wevers ders en een griezelig aantal hefboom-
an haar tijd. Aon haar hof waren deze drukvulling-, vacuum-, zuiger- en pipetsy
jenmerken als de directeur van de Neder- andpp. rnnstrueteur" kwaï
andsche Bank van het geldwezen. Vraag kc° «mnstrocteor Kwaï
deze levende pennen-encjclopaedle maar
wat u wilt, desnoods haalt hij het antwoord
in aanschouwelijke vorm uit zijn eigen
„museum". Deze opmerking brengt ons naar
een miniatuur-kamertje, volgepropt met
pennen, inktkokers, inktlappen, zand
strooiers en wonderlijke „dingetjes"
1 haar verschijningsvormen en met
de vulpen in het bijzonder te sluiten.
Maar de heer Ten Hoope is een der wei
nige gelukkige stervelingen, bij wie hobby
beroep samenvallen. Het is moeilijk te
_gen, wanneer zijn grote vulpen-liefde
precies begon, maar door zijn liefhebberij
kwam hij min of meèr yanzelf in deze
branche terecht en thans ts hij chef van de
technische afdeling en procuratiehouder
van de ..Parker-Service" te Amsterdam.
Voorts treedt hij op als docent voor de
Vakgroep Kantoorboekhandel, in welk
Het Gokstad-schip is blootgelegd.
kunstenaars even welkom als de minstreels sternen, willen we nog even in het omslach-
aan de hoven van Westeuropese in de Mid- tige en gezellige „toen" toeven.
spreken.
Het liefst spreekt hij voor een gehoor, dat
met de meest uiteenlopende vulpenziekten
sukkelt hij kan dan weer eens bij de
"W C "i "ufi" J ,oot rondvraag zijn eigen capaciteiten testen.
„Hier ben ik bijzonder trots op zegt onze Toen wj. amper binnen waren, vertelde hij
grootmoeder Op zorgvuldige wijze heeft i
gastheer en grijpt
t de sche- pennen, staafjes, potjes.
„oerwoud" van
flesjes en wat
ons met welk merk vulpen wij onze aan
tekeningen maakten om ons daarna aan
11 J ICRtfllltlKCU limixicil uill Uiia uaatiia ooi
pen gerestaureerd, waarbij de delen, welke niet meer. Hu toont een instrumentje, dat de hand van het schriftbee]d te zeggen. tot
Maar belangrijker dan de zekerheid wie in moesten worden vervangen, van een» iets eens in de schrijvende wereld een ere-
deze schepen begraven waren, zijn de voor- lichtere houtsoort werden genomen en het plaats innam en waarvan wij nu niet eens
werpen, welke werden gevonden, die een oorspronkelijke materiaal aan een conserve- meer de naam weten. Wellicht luidde die
>ed licht werpen op de artistieke be- rende bewerking werd onderworpen, die in „ganzenveerknippei
welk type onze pen behoorde. Maar laten
wij eens teruggaan naar het museum, waar
wij tal van wonderlijke zaken nog niet
waamheden van de kunstenaars in die da- hoofdzaak was gebaseerd op een behande- „ganzenpunter" of „driehoeker"
maar het kan ook hebben gezien. Wij zullen echter de Chi-
geweest srhrHfkis
gén. Koningin Asa moet zich hebben om- ling met lijnolie.
zijn
Doet er ook niet toe in elk geval
ï^én der gezelligste kroeg-
jes ter wereld is het
kleine Café du Thédtre te
Nimes. Het heeft een heel
klein terrasje boven aan de
trappen van het Theater,
waarvan het een vleugel m
beslag neemt. Ik bestel een
dorstlessende pernod met
heerlijk koel water, waar
van ik echt geniet.
Even sla ik een blik tn
de krant en ah ik dan de
ogen opsla, wordt mijn blik
geboeid door het vierkante
Huis, dat harmonische
bouwwerk uit de Oudheid,
dat zich verheft vlak tegen
over de plaats waar ik zit,
een in alle opzichten smet
teloos kunstwerk. De zon
verguldt dit kostelijke klei
nood en haar stralen schij
nen op de hoge, van fraaie
kapitelen voorziene kolom
men. Wanneer men de be
roemde Parijse Madeleine
er naast zou plaatsen, zou
deze lomp en grof schijnen!
"LTet hoofd naar rechts
aA draaiend, zie ik de grote
boulevard, met de eindeloze
rijen mooie bomen, de bou
levard, die gewijd is aan de
nagedachtenis van de grote
Franse dichter Victor Hugo.
Deze boulevard leidt naar
de Arena. Ik ken de twee
rijen bogen, die zich boven
elkaar verheffen en de
wand vormen van dit
grootse bouwwerk. Ik heb zelfs gewandeld
langs de galerijen, die zich achter deze
bogen uitstrekken. Dit Is alles heel interes- op mij gemaakt. Wat Ik echter nooit zal gadeslaat gezeten op het terras uan een be-
sant, maar het heeft geen machtige indruk vergeten, ls de enorme open ruimte, die het paald klein cafeetje.
inwendige van het gebouw vormt, de eigen
lijke arena, die daar ligt te baden in een
zee van licht, dat zijn de machtige trappen,
die, verminkt als zij zijn, de geweldige on
derbouw laten zien Men moet dit alles op
nieuw zien leven tijdens een stierengevecht,
wanneer de grote menigte, die de banken
vult, wacht op dit zuiver Spaanse steekspel,
waarbij mens en dier elkander bestrijden,
waarbij het gaat om leven of dood!
Wat moet dat een gekrioel van mensen
zijn geweest in de cavea. wanneer 24.000 toe
schouwers uit de oude Romeinse stad daar
hun bloedig vermaak kwamen zoeken.
Aan mijn linkerhand strekt zich de boule
vard Alphonse Daudet uit. Mag ik er
even aan herinneren, dat hier vlak in de
buurt de schrijver van de Lettres de mon
Moulin en vele andere litteraire kunstwer
ken van hoge waarde, in 1840 het levens
licht aanschouwde in een fraai huis, staan
de langs de Boulevard Gambetta. Zijn va
der had er een textielfabriek, die naar
ik geloof in verval raakte, waarop hij
de stad verliet, nog jong. Men weet, dat
kinderen zeer sterk onder de indruk komen
van het licht en men mag dan ook rustig
aannemen, dat het vooral de zon van zijn
geboortestad is geweest, die haar 6tralen
heeft laten weerkaatsen in de ziel en in de
werken van Daudet.
In mijn gedachten loop ik de Boulevard
Daudet af. die naar de kade leidt en dan
naar de Tuin van La Fontaine. De 18de
eeuw heeft daar voortgebouwd op wat er
restte uit de oudheid. En ik ken niets ele-
ganters dan die kanalen en grachten, over
huifd door ranke bruggen, die bassins om
sloten door zuilengangen en sierlijke ballu-
strades. De tuin, waar men de heerlijke geu
ren van alle mogelijkjel*bloemen uit 't Zuiden
inademt, ligt gedeeltelijk tegen de helling
van de Cavalierberg. Van de Tour Magne,
de hoogste toren van Nimes. heeft men een
schitterend uitzicht over de stad en haar
omgeving: waar men de blik wendt, overal,
de rode daken van de stad, waarboven de
vele torens uitpieken. de dorre kalkrotsen
van Garrigues, de Voor Alpen en heel in de
verte de wallen van Aigues Mortes.
Het indrukwekkende interieur van de
Arena.
Zou ik graag te Nimes wonen? Het intel
lectuele leven is er kwijnend. De mensen
zijn er niet bijzonder geestig en als zij al
eens een grapje tnaken, dan is d« op het
vulgaire af. Maar als de zon heerlijk straalt
op een mooie voorjaarsdag, is het schouw
spel, dat men er te zien krijgt: een ver
menging van het heden met het Herleden,
aanlokkelijk. Vooral, wanneer men het
nese schrijfkist, het Indonesische bood-
schappenleitje. de originele verpakking van
de ganzenveel, de eerste primitieve vul
potloden, de rietpennen en alle „caprio
len" met de stalen pen maar voorbij gaan.
den met vulpennen voor ons neerlegt,
zucht hij diep. Want hij denkt aan het
ogenblik, toen een verblijde schrijvende
mensheid riep: „Weg met de rommel!"
Ach, hoeveel waardevol historisch schrijf
materiaal is er onder dit motto niet ge
sneuveld! Men heeft de „ouderwetse boel"
uit de vorige eeuw zo grondig weggegooid,
dat de heer Ten Hoope daar in Nieuwen
dam de grootste moeite heeft nog iets te
bemachtigen. Hoe lang zoekt hij nu al
niet naar „een blad met een zandlepel" uit
omstreeks 1850 zoals hij dit jnet begerige
ogen in het ex-Keizerlijke verblijf tp Doorn
zag.
enkele eerste vulpennen toont; qua uit
voering nog vrij duur en versierd met gou
den bandjes en ingelegd zilver. Menigeen
was in 1903 nog trots op een vulpen, die
er. als een soort schrijvende inktkoker uit
zag: naar, vierkant en onhandig. Er zijn
Pulman-vulpennen in de handel geweest,
die men met één druk dwars door de
beschermende dop naar buiten kon
schuiven, alsmede producten, zo dik als
jonge boomstammen, zeer gewild door
mensen met zware handen. De vulpen
verscheen in glas en in plastic, met draai
en schuifpennen, met pompjes, doorkijkjes
en ingebouwde lampjes. Uniek is en blijft
de „bananenpen".
„Moet u eens voelen, hoe heerlijk die in
de hand ligt", welk ding in een wasserij
door de wasmachine gedraaid Werd en een
wonderlijk kromme vorm kreeg. Opmer
kelijk is ook de vulpen, die in een ban
ketletter werd meegebakken. alsmede een
exemplaar, dat door de tanden van een
jonge hond werd gemolesteerd
Wanneer de heer Ten *Hoope ons verder
in zijn vulpennen-bos binnenleidt, verlie
zen wij al spoedig het oog voor klipper-,
dop- en schroefsystemen. Er is echter een
opmerkelijk algemeen ding: de oorlog der
systemen is thans wat uitgeraasd, want de
vulpen-cursus, die de heer Ten Hoope in
1938 schreef, blijkt thans nog steeds bruik
baar en geenszins verouderd, aangezien
de vindingen rouleren.
Inmiddels regent het nieuwe vulpennen
en begint onze gastheer over gouden pen
nen, edelstaal en octanium. maar op
dit ogenblik schroeven wij demonstratief
onze eigen_ vulpen dicht. Genoeg,
Hoopr
- genoeg,
professor Ten Hoope misschien vindt
voor de journalist nog 'eens een pen uit.
die schrijfkramp voorkomt
