SSPOEKENKEUPOft) En helemaal Nasreddin Khodja ■tm Varkentjesdie geen varkens zijn Op een kurkenmatje in een kurkeik Rusgen proberen klimaat van Wladiwostok te verbeteren Veel maar zwaar werk in de Zuid-Westhoek van Australië TWEE BOEKEN OVER BRAZILIË Kolonel Fawcett, bezetenvzoeker naar het verlorene Onze Weekeind Kruiswoordpuzzle Sneeuw in April de wonderlijke schoolmeester meer KRIJGERTJES 9 3 t tit nmwm m t N't 9IP «lil p I Vermoedelijk ten koste van Japan De Mig viel tegen Koninklijk paar in Parijs Eerst naar de Ned. ambassade Arrestaties in verband met treinbotsing bij Lyon Augustus 1953 beter voor winkeliers dan Augustus 1952 Weinig gezinsleven PAGINA 2 DUIZEND EN EEN ZATERDAG 17 OCTOBER 1951 •endoor. En één ding viel me daarbij op: dat ze zo stikvol zit met allemaal uitroep jes, die we thuis nooit mogen gebruiken. Ze zegt Om de seconde 'hemeltje' en 'God' en al zulk soort dingen, terwijl ze Tom dan nog 'Tom Poes" of 'Katertje' noemt. Mis schien Is ze wel een tikkeltje oppervlak kig, maar dat heeft hen natuurlijk naar elkaar toegetrokken, want Tom is véél te diepzinnig. Goed, Tom nam het woord. Hij verMde, dat alles voor de trouwerij in orde *was gekomen. Vader en Moeder hadden hun toestemming gegeven en Tineke's ouders ook. Maar daarmee was het dan ook finaal uit, want niemand maakte' blijkbaar aan- opwlndend) verslag van een moderne toerist literator. de Duitse ifomancier Stefan Zwelg. ..Brazilié. het land der toekomst", noemt Zweig zijn boek en in die titel proeft men reeds iets van een brandend mthouslasme van de schrijver voor dit land. dat hij "één van de voorbeeldigs!en daarom beminnens waardigste landen bp onze aarde" noemt Zwelg ziet zeer well de gebreken, of liever de onvolkomenheden vaiadit land in opkomst; hij is geenszins blind voor het feit, dat Brazi lië zich. wat economische, staatkundige en Industriële ontwikkeling betreft, nog niet kan meten met de Westeuropese staten. Maar hij Is onder de indruk geraakt van een onstui mige groei van dit machtige en aan toekomst mogelijkheden oneindig rijke land en hij ls vertederd geraakt door de charmante en zeldzaam harmonische levenshouding van zijn bevolking. In het bijzonder de volstrekte af wezigheid van ras-vooroordelen diepe Indruk gemaakt, hetgeen h^m heeft verleid tot een beschrijving van het Braziliaanse volkstype, die vermoedelijk niét vrij is van een tikje idealiserende overdrijving. Zwelga enthousiasme ls ln hoge mate aan stekelijk. Zijn beschrijving van ,4e schoonste stad ter wereld". Rio de Janeiro, is van dien aard. dat de lezer zich node kan verzoenen met de gedachte, dat hij dit gezegende oord vermoedelijk nimmer te aanschouwen zal Krijgen De rijke, bewogen stijl (die ln de vertaling van Johap Winkler weinig aan schoonheid heeft ingeboet), maakt dit verhaal over de „gewone dingen" van Brazilië tot zeldzaam boeiende lectuur. Omstreeks het derde deel'van het boek wordt ingenomen door een overzicht van Brazilië's geschiedenis, één en ander gecom pleteerd door een ..Braziliaans Jaartallen- boekje". Eén aanmerking: JXlaarom worden de vele Portugese citaten ln het eerste deel van het boek onvertaald gelaten Dit is een apgrte. hier en daar zeer hinderlijke, fout. die on nodig afbreuk doet aan de kwaliteit van dit (ook uiterlijk) zeer aantrekkelijke boëk. OP 2» MEI 1925 trok de Britse kolonel P. H Fawcett, vergezeld van zijn zoon Jack. het onbekende ocrwoudgebled van Centraal-Brazl- lië in. In zijn laatste brief aan zijn vrouw schreef hij: „Je behoeft niet bang te zijn. We zullen slagen... Dit is het laatste levens teken. dat van de Fawcett* is vernomen. Belden kwamen ln de ..groene hel" van de Braziliaanse wildernis om het leven. Fawcett heeft zijn leven, en dat van zijn zoon, geofferd aan een Ideaal, dat hem zijn hele leven voor ogen heeft gezweefd als een fata morgana. Hij was op grond van zekere informaties, overtuigd van het bestaan van legendarische „oude steden' in het hart van het Zuldamerlka&nse continent. Die oude steden, waarvan het bestaan overigens nooit bewezen is zouden de resten vormen van een oer-oude cultuur, nog ouder dan die van de Egyptenaren en de Azteken Fawcett had maar één verlangen: de wereld de Juistheid van zijn theorie te bewijzen Daar hij niet over eigen middelen beschikte, was hij ver plicht opdrachten te aanvaarden van Zuid- amerikaanse regeringen voor het in kaart brengen van onbekende gebieden Dit werk als landmeter, stelde hem in staat de bijkans ondoordringbare wildernissen van Centraal- Brazilië te exploreren. In de hoop de bewijzen te vinden voor zijn theorie. Fawcett was een bezetene. Van zijn laatste achttien levensjaren bracht hij er tien ln het oerwoud door. De wildernis had hem vol komen ln haar greep. Als hij in Engeland was. bij zijn gezin, knaagde het helmwee naar het primitieve leven aan zijn hart en dan rustte hij niet voor hij weer op weg was naar het land van zijn verlangen. Fawcett heeft zijn doel. voorzover wij weten, niet bereikt. Maar hij heeft op zijn eindeloze zwerftochten door de Braziliaanse binnen landen een schat van wetenswaardigheden verzameld en opgetekend. Zijn zoon. Brian Fawcett. heeft zijn reisjournalen en brieven geordend en verwerkt tot een aaneengesloten verhaal, dat onder de titel ..Exploration Fawcett" ln Engeland is uitgegeven Dit fas cinerende boek is thans in een uitstekende Nederlandse vertaling van drs H. W. J. Schaap verschenen bij de uitgeverij v/h. C. de Boer Jr „In de greep van onbekend Amerika" luidt de Nederlandse titel en die Hjkt ons gelukki ger gekozen dan de Engelse/ Want zij sugge reert volkomeiude geestesgesteldheid van de schrijver en ziffcreludeert tevens op de reac tie van de lezer, weinigen zullen aan de be tovering van dit chaoUgche boek ontkomen. Deze verbijsterende opeenstapeling van adem benemende avonturen. Wonderlijke en grieze lige ontmoetingen, ethnologische en biologi sche wetenswaardigheden, dat %lles blindelings gemixed (en gekruid met een vleugje Britse humor), boeit de aandacht sterker, dan menig werk van literair gehalte vermag te doen. Men maakt in dit boek kennis met Brazilië, maar men maakt ook, en vooral, kennis met Fawcett, een man met een ongelofelijk door zettingsvermogen. een man. die voortdurend leefde op de uiterste grenzen van zijn licha melijke en geestelijke capaciteiten, die zijn leven in dienst stelde van een idee en daar aan te gronde gingen vooral dié kennis making is uitermate boeiend en inspirerend I „Land der toekomst" Een TWEEDE BOEK OVER BRAZIUë. vrij wel gelijktijdig bij dezelfde uitgever ver schenen. draagt een geheel ander karakter Dit is geen opwindend avonturenverhaal van een ontdekkingsreiziger, maar een (bijna even stalten om bij de plechtigheid tegenwoor dig te zijn. En nu vond Tom dat toch wel wat erg verdrietig en of zijn broers en zussen soms te bewegen waren om aan wezig te zijn. 'Natuurlijk', zei ik meteen enthousiast. Verbeeld je, dat we een broer op zo'n bij zondere dag alleen naar voren zullen la ten wandelen. In gedachten had ik alle broers en zussen op een rijtje opgesteld en onderhand Vader en Moeder ook mee gesleept. 'Natuurlijk, wanneer en in welke kerk?' 'In helemaal geen kerk', zei Tom, 'Enkel maar op het raadhuis en het is Donderdag over veertien dagen. Ik zei 'Donderdag over veeren toen drong het tot me door. dat er geen kerk aan te pas zou komen, en mijn mond viel open van verbazing, want Tom zou thuis nooit een Zondag overslaan. 'Geen kerk', herhaalde Tom, die wel begreep waarom ik plotseling midden in een zin ophield. 'Je kunt toch niet in een kerk trouwen alsnou ja, als je ouders niet eens mee willen komen en de hele rest En bij Tineke thuis doen ze ook niet aan een kerk 'Hemeltje nee', zei Tineke. 'Moeder is van huis uit Rooms en Vader is vrijden ker Ze zijn al kwaad genoeg op ons en als er nu nog een kerk bij te pas moet komen, zitten ze helemaal boven op het dak!' Dus dat is dat. Er zijn me een hele ver zameling achtergronden prompt duidelijk geworden. Tom heeft gevoeld, dat Tineke thuis niet bepaald een gewenst persoon- lijkheidje zou vormen. En tegelijk heeft hij gevoeld, dat ze nu letterlijk volmaakt bij hemzelf past. Uit ai die inzichten is er iets te voorschijn gekomen, waarover je nu achteraf je hart vast houdt. En nu rust dus op mij de taak om de broers en zussen mee te slepen. Aan de ouwelui kan ik niet beginnen. En die hele raadhuiselijke plechtigheid doet me niets niemendal. Ik zit met de gebakken peren Wacht, daar hoor ik Tim fluiten beneden. Zien dat ik hem te pakken krijg! Horisontaal: F. Kleur. 2. Hijswerktuig. 5. Taaie twijg. 7. Roem I. Papegaai. U. Water ill Friesland. II. Vuur. tl. Niet gesloten, ld. Oude stofmaat. 17. Rollaag aan de kant van een stoep. 19. Lusthof 21. Dichterbij. 21. Leesteken 27. Verbogen lidwoord. 28. Stad in N.-Brabartt. 32. Voorzetsel. 33. Als 9 hor. 35. Duw. M. Aardrijkskundige aan duiding 37. Watervogel. 38. Bulgaarse zilveren munt. M- Figuur uit de Griekse mythologie. 41. Telwoord. «3. Kgurig. 45. Soort onderwijr. 47 Dwalen. 41. Bewaarplaats voor le. vende vis. II. Handelsterm. 53. In ernst bedoelen. 54. Jongensnaam. 57. Geneesmiddel (Ind). 50. Soort van onderwijs. W. Waterplas. In een geautoriseerde vertaling uit het Ame rikaans verscheen bij de Uitgeverij Callen- bach te Nijkerk deze'roman van Lillian Budd. Het boek geeft de geschiedenis van een flinke wiouw. wie leed en tegenslag niet worden be spaard. doch die zich Juist daarin door haar houding en gedrag tot een Invloedrijke en be minde figuur weet te maken. Een goed geschreven Zweedse familieroman, welke waarderende lezers zal vinden. F. J Duetz voegde er enkele met het karakter van het boek goed overeenkomende illustratie* aan toe. Oplossing van onze vorige Weekend'Kruistcoordpuzzle Horizontaali l. Leeuwin. 6. Dadelijk. U. Rui. 12 Ale. 14. Ons. 18. Me. 17. Ratel. 19. Er. 20. Mla. 22. Kom. 23. Nat. 25. All. 28. Enkele. 29 Paleis. II. Ede. 3ji. Alk. 14. Nor. 15. Dun. 37 Iegelijk. 40. AdeJ 42. De. 43. Ee. 44. Ets. 4fi Tendenz. 49. Lek. 51. Epe. 83. Tijd. 84. Ada. 58 Galant. 59. Balkan!. 81. Era. 62. Dit. 64. Dok. 85. S.T.D. 66 Re. 68. Lepra. 71. Ee. 72. Bal 74. U.S.A. 75. Alm. 77. Naarden. 71. Schoort. Verticaal: 1 Lommerd. 2. Er 3. Uur. 4. W.i. 8. Naam. 6. Deen. 7. Do. 8. Eng. 9. L.S. 10. Korllte. 13. LL 16. Eln. 17. Roe. 18. Lap. 19. Eli. 21. Aken. 22. Kiel. £4. Tank. 25. Aera. 27. Ed. M. Ale. 30. L.O. 32. Agent. 33. Kleed. 36. Uit. 38. Ede. 39. Yen. 41. Die. 44. Ergeren. 45. sela. 46. Tent 47. Dijk. 41. Zaak. 41. Laks. 50. Kandeel. 52. Pa. 55. Dl. 87. Are. 41. Til. 59. Boa. 60. Ate. 63. Teun. 84. Dras. 67. Kar. 69. P.S. 70. U.L.O. 72 Ba. 73. Id. 75. Ah. 76. M.O. het antwoord van de kapitein. Dat dacht ik ook, toen ik zo oud tyas als jij. Nee, geef mij maar bloemen. Bloemen? vroeg de jongen ver baasd. Ja. bloemen. Heb jij ooit een schip gezien met bloemen? Ik genoeg, antwoordde de jon gen. Maar een zeefoverschip is toch veel fijner dan zo'n bloemenschuit. Nu was het de beurt van de kapi tein om verbaasd te vragen: Bloe menschuit? En de jongen vertelde, dat er op het eiland grote bloemkwekerijen waren en dat de bloemen met sche pen naar de vaste wal vervoerd werden. En dat er eigenlijk geen schepen genoeg waren. Toen Slokopzee dat hoorde, hees hij zich op. Ik zal aan de kapitein vragen, of je kunt monsteren, maar eerst moet ik weten of je vader het goed vindt. Maar denk er aan, de Ram- melbot zal niet lang meer zee* roverschip zijn. Hoe heet je? Rob. antwoordde de jongen ver baasd. Na die voor Rob raadselachtige woorden, liep Slokopzee terug naar zijn schip, vyaar de bemanning al lang klaar was met het aan boord brengen van het drinkwater. En daar riep hij allehens aan dek Wat waren de zeerovers verbaasd toen zij hoorden van bet besluit, om de zeeroverij op te geven en bloe men te gaan varen. Sommigen lach ten honend, en riepen, dat ze dan wel een ander schip zouden vinden. Weer anderen vonden het niet zo'n dwaas idee en besloten te blijven. Onder hen was ook Houtenklos. IN Zwitserland, Je zou haast zeg gen, natuurlijk, heeft men een in strument uitgevondeh, dat in de toekomst in welhaast alle horloge- winkels en werkplaatsen gebruikt zal worden. Het is een vibrograaf. Wordt er een horloge opgelegd, dan kan men in een oogwenk zien ol het uurwerk ln orde is en zo niet, wat er aan hapert. Het instrument maakt curven op een strook papier en daaruit kan de OP een morgen pinp de school meester met zijn zoon naar de markt. Hij kocht een nieuwe ezel en op de terugweg Het hij zijn zoon er op rijden, terwijl hü er naast liep. Ze waren nog niet ver of zij kwa men enige mensen tegin, die ver wonderd spraken Heb je ooit zoiets meegemaaktT Die zoon rijdt maar fijn op die ezel en de oude man moet lopen/ Khodja hoorde het en hij besloot met zijn zoon te ruilen. Even later kuiamen zij weer men sen tegen en weer werd een en ander opgemerkt Begrijp je nu zo'n wrede vader? Hij gaat makke lijk op de ezel zitten en hij laat die arme jongen lopenl Kom achterop zitten, mtfn zoon, was alles wat de school meester zei. De jongen gehoorzaam- derden, waarom die sterke gezon de ezel niet gebruikt toerd. Hij is zeker bang, de huid te be«chadigen. Het is een ivonder, dat zij het dier niet dragen! merkten zij spottend op. Nashreddin volgde het advies op en zij droegen de ezel naar huis. Onderweg sprak hij zuchtend tot zijn zoon. Als jij ooit zelf een ezel hebt, snij dan nooit zijn staart af, terwijl iemand het ziet. De een zal zeggen, dat je er te weinig afhaalt, de an der vindt het te veel en als je naar iedereen luistert, is het eind, dat de ezel nooit een staart heeft ge had! die zich niet voor kon «tellen, hoe Slokopzee het zonder zijn kook kunst moest stellen. Met Houtenklos bleef ook de pape gaai, die een nieuw verhaal geleerd had, en aan iedereen die het maar horen wilde, vertelde, hoe de Ram- melbot veranderd was in Bloemen- schip. En hij had, als ze in de haven lagen altijd belangstelling genoeg, want het oude zeeroversschip trok de kinderen van het eiland aan. Onderweg was het altijd Rob, die luisterde. En zo was kapitein Slok opzee, hij werd nog altijd zo ge noemd, niet eenzaam meer op zijn Rammelbot vol bloemen. Wel, vroeg de kapitein. Ik.eh, stotterde hij. Ik kom tx een geschenk brengen van de be manning, omdat u altijd zo maar alleen in uw hut zit. Het is een papegaai. Hij kan goed praten. En als u wilt, dat hij niet meer praat, dan houdt hij op, als u zegt: Primpramprompipadada. Met deze woorden overhandigde de kok de papegaai plechtig, voor zover dit mogelijk was, aan de zee rover en liet hem alleen. Kapitein Slokopzee keek naar de papegaai en voor de vogel was dit het sein om een gesprek te beginnen. Hij vertelde het verhaal van een piratcnschip, dat tot driemaal toe bijna vergaan was en hij vertelde het verhaal driemaal. Juist wilde de vogel voor de vierde keer be ginnen, toen de kapitein het genoeg vond. Houdt nu maar op, sprak hij, nu weet ik het wel, maar de pape gaai ging rustig verder. Hoe was nu ook weer dat woord? zuchtte Slokopzee. Hoe hij ook probeerde, hij kon het zich niet herinneren. En de papegaai vertel de maar door. Wil je een kaakje? vroeg hij ten einde raad. De papegaai riep: Ja, Ja en be gon meteen te zingen- O zeeman, o zeemanTra la hoo hoo. Ook dit deed hij een heleboel keren achter elkaar Alsjeblieft, houd op, anders moet ik Houtenklos roepen om hem het woord te vragen en hij heeft het veel te druk op dit schip. Schip, herhaalde de papegaai en hij begon zijn verhaal opnieuw. Dit was te veel voor de kapitein. Hij pakte de vogel op en liep naar de kombuis. En hoe gaat het met de pape gaal? vroeg de kok. Ik wil een stuk cake, antwoord de d« vogel, voor de kapitein iets kon zeggen. De kok gaf het hem en de pape gaai gaf kopjes. Hij mag jou ook erg graag, sprak de kapitein. De kok glunderde. Hij mag jou beter dan mij, ge loof Ik, veronderstelde Slokopzee. Hou je van papegaaien? Het ene oog van de kok glom van plezier Goed. sprak de kapitein. Jij mag hem hebben. Hij kan dan altijd als ik me erg eenzaam voel nog bij mij op bezoek komen. O, dank u wel. sprak de kok blij. Ik ga hem een verhaal leren. Ja, antwoordde Slokopzee. Ik denk dat hij wel een nieuwe ge schiedenis kan gebruiken. De kapitein ging terug naar zijn hut en was weer even eenzaam als altijd. De volgende dag gingen zij op een eiland aan wal om water in te nemen. Slokopzee ging aan land en maakte een wandeling. Het was een prachtig eiland. Overal bloeiden bloemen en het weer was heerlijk. De kapitein ging onder een boom zitten en zuchtte. Op dat ogenbli) kwam er een jongen langs. Goedenmiddag. groette hij. Bent u van de Rammelbot? Ja jongen, antwoordde Slok opzee. Wilt u aan de kapitein vragen of ik kan monsteren Ik wil zee rover worden. De kapitein glim lachte En waarom wil je zeerover worden? Nou. lachte de Jongen, dat U toch reusachtig! Helemaal niet reusachtig, was JE kunt op een heleboel manieren krijgertje spelen. Zo kun je bij voorbeeld van te voren afspreken, dat bout. steen of rood, de kleur vrij is. Als je dus iets dat vrij ia, aanraakt, mag Ie niet getikt wor den. Je mag ook weer niet langer dan tien tellen blijven ataan. Iemand mag bijvoorbeeld ook niet getikt worden als hij ln zijn han den klapt, zingt, fluit, of zit. Tf7«r reden zij een poosje door en weer kwamen zij mensen le gen en weer waren zij het onder werp van gesprek. Die arme ezel, moet daar een dubbele vracht dra gen omdat ze te lui zijn'vm te lo pen. Zoon, sprak de schoolmeester laten we afstijgen en naar huis wandelen. Zo deden zif en weer ontmoetten zij mensen, die hen nu uitlachten en zich er over verwon - horlogemsker de afwijkingen af lezen. Op de tekening zie je enige cur ven, de eerste la van een horloge, dat voorloopt, daarnaast een van een klokje, dat achter loopt. De volgende curve wijst op erg voor lopen en de stippeltjes geven aan «dat er nog meer niet in orde la. De laatste twee curven zijn van een horloge, waar veel aan te repa reren is. PJ kiest een ietter van het alfa bet. bijvoorbeeld de D. De spe lers moeten om de beurt binnen tien tellen een woord noemen, dat met een D begint, bijvoorbeeld deur, duif, druif, deksel enz. Om het moeilijker te maken kun je van te voren het aantal lettergrepen bepa len. Wie geen woord weet. valt af. Wie het laatst overblijft wint. IN het Zuiden van Portugal djn ge weldige bossen van kurkeiken. De bossen liggen tegen de heuvels en strekken zich uit over de valleien. De kurkeik is een prachtige boom. Hij neemt heel wat ruimte in maar kan daarentegen op schrale grond groeien. In oude tijden kenden de Portu gezen de waarde van het kurk nog niet en zij verbrandden de bomen, hele bossen, omdat ze in de weg lagen en omdat de bomen niet bruikbaar waren. Nu worden de kurkeikbossen in cultuur gebracht, omdat er over de hele wereld meer dan ooit grote vraag is naar kurk. De kurk is de schors van de elk. Om de tien jaar kan de kurk-sehors gevild» worden. In die tijd wordt de sehórg gemid deld 15 cm dik. De arbeiders en hun gezinnen, die de kurkeiken van de sohors ont doen, leven dan m de bossen. Zij slapen op grote vellen kurk. die zij in de takken ophangen Ze eten van kurken borden. Dé schalen, schoenen, tassen, alles ls van kurk. Het schillen van de kurk gaat op de volgende manlen Langs de grond hakken *U met een bijl een inkerving, dan doen zij het zelfde enige meters hoger. Dan nog een paar verticale inkervingen en met behulp van hamer en beitel kunnen zij de kurk dan loskloppen. Het jaartal wordt ook aangegeven, zodat men kan zien, wanneer er weer tien jaar om zijn. ut m ochotsk SOVJET; iUNIÊJ ÜjwVddim tiadiwostok CHINA] JAPAHsene Smit OCtAAH ZATERDAG 17 OCTOBER 1953 De zee is een indirecte warmtebron die door zijn warme golfstromen het klimaat van hele landen kan beïnvloeden. De zee brengt dan ook meeï warmte over, dan ooit alle kolenmijnen van de wereld bij elkaar kunnen opbrengen. Onze betrekkelijk zachte winters in Europa, hebben 4 wij voor een belangrijk deel te danken aan de warme Golfstroom uit de Atlantische Oceaan. De Russen zijn thans bezig, zee warmte waar tot nu toe Japan van profiteert te verdrijven, ten behoeve van de haven van Wladiwostok. Zij proberen dit, door een afsluitdijk te bouwen van het eiland Sachalin naar het vasteland van Azië. De aanleg van een derge lijke afsluitdijk heeft dus niet de bedoeling om te voorzien in een vaste oeververbinding van het eiland Sachalin met Siberië. De Russen willen de koude golfstroom uit de Zee van Ochotsk dwfngen om een geheel andere koers te volgen. Als dat hun lukt, Het nieuwe stadhuis van Den Haag zal bij de opening in een zee van licht baden. Gisteravond brandde de verlichting proef. kum zij het klimaat wijzigen Tot op he ide golfstroom uit de den stroomt deze koude Zee van Ochotsk door de nauwe doorgang van het eiland Sachalin naar de Japanse Zee. Op deze tocht brengt het de tempera tuur van de kust van Siberië en Korea on der zijn dwang. Het gevolg is dan ook, dat dit deel van Azië zich kenmerkt door zeer strenge winters. De grote haven van Wladi wostok, (die tevens een belangrijke Russi sche vlootbasis is) is daarom minstens een derde deel ypn het jaar niet geschikt voor de grote scheepvaart. De felle tegenstellin gen in het klimaat van Korea worden ook veroorzaakt door de aanwezigheid van deze koude golfstroom. De Westkust van Japan echter mag zich verheugen in de aanwezigheid van een war me golfstroom, waardoor het klimaat hier veel zachter is. Als de Russen nu hun dijk zullen hebben voltooid, valt de koude golf stroom. in de Japanse Zee, weg. Alleen de warme golfstroom zal dan blijven bestaan. Het gevolg is dan dat Korea en de kust van Siberië een zachtere temperatuur zullen verkrijgen. De winters zullen, volgens bere kening,. zachter worden en de haven van Wladiwostok zal niet meer dicht vriezen. Thans is men nog verplicht om deze haven met ijsbrekers open te houden. Het gevolg van de aanleg van de afsluit dijk zal zUn dat de golfstroom een andere route zal moeten nemen, n.t. langs de oost kust van het eiland Sachalin en Japan. Wat de gevolgen daarvan zullen zijn, kan men nu nog niet in zfln geheel overzien. De mo gelijkheid is aanwezig dat deze koude golf stroom het onderspit zal moeten deiven te gen de warme stroming uit het Zuiden. (Zie kaart). Dan zullen er vermoedelijk geen ernstige gevolgen merkbaar zijn. Maar ver loopt deze omlegging van de koude golf stroom niet zo gunstig dan vreest men ern stige gevolgen voor Japan. Het klimaat in grote delen van dit land kan dan ten on- gunste veranderen. Bijzonder zware regen val kan het gevolg worden, terwijl grote streken tot onvruchtbare gebieden kunnen worden herschapen. Ook kunnen nog tal van andere nadelige fabtoren optreden, die men thans nog niet kan overzien, want ook andere invloeden kunnen zich doen gelden. Uit ervaring in andere delen van de we reld weet men, dat veranderingen in de golfstroom of de botsing van koud en warm water ernstige gevolgen kunnen hebben. Wij denken hier aan Peru in 1925, waar door natuurlijke verandering vsn de golfstroom bijzonder hoge temperaturen optraden die zware regenval veroorzaakten- De aanleg van deze dijk kan dus een gevaar voor Ja pan betekenen. De ernst van het mogelijke gevaar kan men nu nog niet overzien. De dijk zelf is ca 14 km lang en wordt aangelegd ln de Tartarengolf (zie kaart). De Sowjet-Russiscbe Mig straaljager is langzamer dan de Amerikaanse Sabre en ook in andere opzichten inferieur aan het Amerikaanse toestel, aldus de bevelhebber van de Amerikaanse luchtmacht in het Verre Oosten, generaal Otto Weyland. De generaal zei, dat Amerikaanse vlie gers de Mig, die vorige maand door een Noordkoreaanse piloot naar Zuid-Korea werd gevlogen, hebben beproefd. Hun oor deel was: „Een licht vliegtuig met een grote motor". Het beschikt niet over automati sche instrumenten en er is onvoldoende contróle op de vliegsneiheid. Bij het ge schut stond geschreven: „Bestook die ver vloekte Yankees met deze bestraffende mu nitie". Vijf employé's van de Nederlandsche Lino. leumfabriek N.V. te Krommenie zullen be gin November per K.L.M.-toestel van Schip hol naar Noord-Amerjka vertrekken. Zij gaan naar verschillende plaatsen en worden voor een periode van drie maanden ln fa brieken te werk gesteld, ten einde kennis te maken met de arbeidsomstandigheden leefwijze van de Amerikaanse arbeider. De plaats, waar de Havendijk te Spijkenlsse is doorgebroken, is reeds provisorisch ge dicht i.n het opspuiten gaat verder. Over de dam wil men een verkeersweg aan leggen. waardoor een vaste oeververbinding van Sachalin met Siberië zal ontstaan. Ver van de Amerikaanse luchtmacht hebben over deze dijk een rap port samengesteld dat ls voorzien van 1 wijsmateriaal over de bouw. Wanneer de dijk gereed zal zijn, kan nog niet worden werkzaamheden zijn echter al gereed zal berekend. De w enige tijd aan de gang. (Telefonisch van onze correspondent te Parijs). Even twaalf uur, precies op het vastge stelde tijdstip landde gistermiddag onder een grauwe hemel hefr Dakota-toestel dat door Prins Bernhard werd bestuurd, op het vliegveld Orly nabij Parijs. Koningin Juliana, in een mantel van bruin otter-bont, een grijze zijden sjaal om de hals en een zwarte stola op 't hoofd, zag er bijzonder goed uit met haar bruin ver brande tint, en ze had even later een aller vriendelijkste glimlach voor de vele jour nalisten en fotografen, die naar Orly waren gekomen, over. Prins Bernhard was gekleed in een licht grijs geruit Prins de Galle- costuum met natuurlijk de witte anjer in het knoopsgat. Onze ambassadeur, baron van Boetselaer, vergezeld van de militaire attaché, kolonel Modderman, was van Nederlandse kant ter begroeting aanwezig, terwijl de chef van het Franse protocol president Auriol ver tegenwoordigde. tot wiens gasten Koningin en Prins dit weejeeinde zullen behoren. Het vas ook in zijn auto, waarvan het nummerbord het cijfer 1 vermeldt, dat het koninklijk paar van Orly naar de Neder landse ambassade in Parijs reed. Waar het hier een bezoek betreft, waar van speciaal de koningin het privé-karak- ter onderstrepen deed, is over het program ma officieel niets bekend gemaakt. Het is de bedoeling dat het koninklijk paar tot Zaterdagmorgen de gast van de ambas sade blijft, om daarna naar Rambouillet te vertrekken, waar Zaterdag en Zondag een groot jachtfeest wordt gehouden. Het volledige corps diplomatique is daar voor uitgenodigd en bovendien zullen „van buiten" behalve de hoge Nederlandse gasten ook koning Paul en koningin Frederica van Griekenland, de koning van Lybië, misschien koning Frederik van Denemarken, alsmede de hertogin van Kent en haar dochter prin ses Alexandra, die de Engelse prinses Mar garet in haar representatieve functies pleegt bij te 6taan, op het buitengoed van president Auriol logeren. Vanmiddag zouden Koningin Juliana en Prins Bernhard incognito waarschijnlijk wat door Parijs gaan wandelen, en bij de thee zal dan nog wel worden uitgemaakt hoe men de rest van de dag en de avond zal In totaal zijn bij de treinbotsing bij Lyon, naar thans wordt gemeld, tien personen omgekomen en 43 gewond. D« machinist en de 6toker van de locomotief, die tegen de passagierstrein botste, zijn in hechtenis ge nomen. De stationschef had juist met een fluit signaal het vertreksein gegeven voor de passagierstrein, toen de locomotief uit de dicht» mist opdook en op de trein inreed, {fet heeft uren geduurd voor alle passa giers uit de wrakstukken warert verlost Een baby is volkomen ongedeerd aange troffen in de armen van zijn omgekomen moeder. Auriol en haar dochter Jacqueline, van wie vorig jaar al is gebleken, dat zij bijzonder goed samen op konden schieten. vermoede- Ui k een autorit maken door het lie de France. Er zal dan o.m. een kasteel worden be zichtigd, waarvan de keuze nog moet wor den vastgesteld. President Auriol heeft het vooral bijzon der op prijs gesteld, dat Prins Bernhard op nieuw van de partij heeft willen zijn. Vorig jaar heeft de prins met 132 stuks het hoog ste aantal konijnen en fazanten geschoten. en president Auriol hoopt nu op deze laat ste jacht, die hij als staatshoofd get vanche te kunnen nemen. Maar de cijfers van vorig jaar zullen wel niet meer kunnen worden bereikt, want ook op het presiden tiële landgoed Rambouillet moet de myxo- matose onder de hazen- en konijnen-kolonies angstwekkend huis hebben gehouden. Maandagmorgen om half tien zullen ko ningin en prins van Orly terugvliegen naar HET kan zijn, dat ik het mis heb en dat mijn herinnering me parten «peelt, maar ik heb de indruk, dat we thans, ver geleken met vorige jaren, een bijzonder mooie en rijke herfst beleven. Overal waar ik tuinen zie en stadsplantsoenen, valt mij de rijkdom aan kleuren op en de weelde rige bloei van de typische najaarsplanten en «truiken. De helleniums met hun lichtgele pracht, het is of ze er niet genoeg van kunnen krij gen, de phloxen, de rode, de witte, da rose, 2e staan er in hun vurige en in hun blanke kleuren bij of ze het minstens tot in No vember nog zullen uithouden, als het weer gunstig blijft. En zijn de chrysanten niet prachtig dit Jaar. en uitbundig in hun zacht violette, hun donker paarse en brandend goudbruine tinten en wedijveren ze niet met de asters, de laatste goudsbloemen, de wil de slingers der Oostindische kers? Langs de buitenwegen en in het bos be- [lnt de herfst op kleur te komen. Wel over- ieerst het groen nog, want nachtvorsten zijn er nog weinig geweest, maar onmisken baar is toch de nadering van het kleuren feest. In deze dagen, als de middag ten einde loopt, en tussen de bomen een grijze nevel hangt, kunnen we de egeltjes nog wel eens verrassen, vrienden van de duisternis als ze zijn. Het is wel eigenaardig, het hele jaar door zijn de egels aanwezig en kan men ze ook tegenkomen, maar bij het najaar, bij dwarrelende bladeren en halfvergane vruchten, bij najaarsbessen en paddestoelen, behoren ook de stekelvarkentjes, zoals de volksmond ze nog altijd hardnekkig blijft noemen, hoewel het toch wel algemeen be kend ie, dat een stekelvarken een tropenbe- woner ls, tevens een knaagdier, net zoals een konijn, een haas, een muis, een eek hoorn. wel iets heeft van een varkentje, zo'n spaarvarken wel te verstaan, met rolrond lichaam en puntig uitlopende snoet. Ove rigens gaat de vergelijking niet op. E*t egel ls een egel en heeft met een varken niets uit te staan. Als we echter een lljet van streeknamen doorkijken, valt ons op, dat bijna in alle provinciën van ons land een egel mat het woord varken of zwijn wordt aangeduid. Er blijkt tevens uit, dat hij wel een zeer veelvuldig voorkomend dier ls. Ik geloof dan ook niet, dat er enig Nederlander is, die hem niet kent, of het zou misschien de grote-atadsbewoner moeten zijn. En ook dat is haast niet aan te nemen, want de egel schuwt de menselijke nederzettingen, zoals dat in de boeken heet, allerminst. Toch houdt hij het meest van bosrijke streken en dan vooral waar kreupelhout is en ruigte, waar hij zich overdag kan verbergen. Ook op boerenerven, waar het op werkdagen althans wat rommelig is, waar takkebossen en bladerhopen zijn te vinden, voelt de egel zich thuis en daar komt hij in de scheme ring te voorschijn, snuffelend, schuifelend, heen en weer scharrelend en azend op alles, wat maar begeerlijk is voor een egeltong. Dat is nog al wat. Hier is zijn menu: in het bos vindt hij de zaden van vele bomen, vooral de oliehoudende beukenootjes lust hij graag met zijn korte graafpootjes krabt hij plantenwortels op, en aan de vraat aan paddestoelen ls duidelijk te zien, dat hij daar ook een liefhebber van is. In de tui nen eet hij van gevallen appels en peren en, wat van groot belang is en wat de boe- ren en houders van moestuinen wel goed mogen onthouden, in die tuinen haalt hij de vette slakken van de gewassen en op de erven snuffelt hij onder de stenen naar ke vers en schadelijke insectenlarven. Wie een egeltje wil verfcrgen, kan er veel aardigheid aan beleven. Hij legt bij een goede behandeling zijn aangeboren schuw heid en „prikkelbaarheid" al spoedig af en went aan zijn ^verzorger, komt op vaste tij den om voedsel vragen en geeft, vooral als hij bijv. in een ommuurde tuin wordt ge houden, een zekere gezelligheid aan zijn omgeving. Ik schrijf mejt opzet ommuurde tuin, watn ln een met gaas omheinde tuin houdt men hem niet. Als hij er uit wil, gaat hij er uit, gaas of geen gaas. HIJ klautert er tegen op, erover heen en laat zich eenvou dig als een opgerolde elastieken stekelbal aan de anderen kant er af duikelen. Dan strekt hij zich weer en zet z'n avond wandeling voort. ENIGE weken geleden heb ik bij iemand op het erf nog een aardig tafereeltje gezien. Onder een grote kist, ik meen een brandstofbewaarplaats, die moest worden gesloopt, had een egelmoeder haar vier jon- Sen geworpen en bij het verwijderen van et hout was het nest, een kuiltje in de grond, gevoerd met hooi, bloot gekomen. Gelukkig waren de mensen daar echte die renvrienden en dus Werd da kraamkamer toegedekt en règenvrij gehouden en kon het gezin zich rustig en voorspoedig ont wikkelen. Een neat met jonge dieren, tegen de zo gende moeder aangedrukt, Is altijd een boeiend, ik zou willen zeggen, een ontroe rend gezicht, of het nu een kattenfamilie, een nest jonge vossen of een konijnen moertje met haar jongen betreft. Op kinde ren mist zo iets zijn uitwerking nimmer, waarschijnlijk omdat zij dichter bij het jonge dier staan dan de volwassene. Er zijn gelukkig ook heel wat groteren, die ln dit opzicht kind met de kinderen kunnen zijn en net zo genieten van zo'n nest jonge dieren. Intussen moet dat egelgrut nu al aardig opgeschoten zijn. Toen ik ze zag, waren ze nog „blind", hun witte pennetjes zaten nog in de huid, die blauwgrijs van tint was Ik vond, dat ze met hun naakte stompe snoetjes werkelijk iets van varkentjes had den. Als alles naar wens is gegaan, dan moe ten deze kleintjes nu al hele bazen zijn ge worden, die in het spoor van hun mama, die zeer zorgzaam is en die haar jongen des noods met veel moed en vinnigheid weet te verdedigen, op avontuur uitgaan en alles leren wat een egel moet weten, wil hij zich in de vijandige wereld kunnen staande hou den. Nog een maand ongeveer hebben we de gelegenheid, zo'n zeldzaam boeiend ta fereeltje van zo'n egelfamilie in de ganzen pas, tegen te komen. Valt de kou echter vroeg in, dan zoeken de dieren hun winterverblijf, een hol onder êen boonjstronk, een kuil met bladeren of het stro, hetg^n ze zelf met hun bek ver zamelen en op een hoop slepen. Daarin dui ken ze verzadigd en vet na het overvloedig® herfstgetijde weg, rollen zich op en gaan voor een lange tijd ln de rust. Een lange grondeloze slaap, een verstijving, waaruit eerst de lentezon hen weer doet ontwaken. S. VAN DER ZEE. Mordoréwordt een heel fijne Franse wol len stof genoemd, in donker bruine kleur, waardoorheen een blauwe draad loopt. Het is een heel zachte, soepele stof en Hélène Rochas. die tegenwoordig de scep ter zwaait in het Haute Couture Huis dat haar vader stichtte, maakte van die stof dit alleraardigste herfstjurkje. Een echt ge kleed jurkje, geschikt als middag japonne tje, terwijl men het ook best voor een een voudig avondje uit kan dragen. Het jurkje is gegarneerd met een sjaaltje van foulard- zijde in dezelfde tinten met vergulde kno pen. Het geheel wordt gecompleteerd met een gedrapeerd mutsje van dezelfde stof. De mooiste meisjes van dit ondermaanseveerden de schoonheidskoninginnen van gaan in de Engelse hoofdstad vreedzaam 1 Denemarken, Noorwegen, Zweden, Franlc- strijden om de eervolle titel van „Miss \rijk, Mönte Cdrlo en Finland (van links World". Op het vliegveld van Londen arri- J naar rechts). Hoewel in een aantal branches, met name in die in duurzame consumptiegoederen, over Augustus j.l. beduidend lagere omzetten werden behaald dan in Juli daaraan voor afgaande, in welke maand o.m. tengevolge van opruimingsverkopen relatief hoge omzetten konden worden genoteerd, lagen de omzetten in Augustus j.l. toch over het algemeen op een hoger niveau dan jn de corresponderende maand van 1952. Een en ander blijkt Uit het cijfermateriaal, dat door het Economisch Instituut voor den Midden stand is gepubliceerd met oetrekking tot het omzetverloop in het midden- en klein bedrijf gedurende Augustus 1953. Ten opzichte van de overeenkomstige maand in 1952 werd slechts in enkele branches een omzetdaling genoteerd. Dete was van de geringste omvang in de brood bakkerijen, de meubelzaken en ln de tabakszaken. Een iets grotere omzetvermln- dering werd genoteerd voor de zaken in huishoudelijke artikelen en in de chocola- teriebedrijven. De omzetten in rijwielen, ijzerwaren en gereedschappen en in boeken vertoonden ten opzichte van Augustus 1952 de grootste vooruitgang, te weten van respectievelijk 15, 14 en 10 In enige branches in levens middelen was de genoteerde omzetstijging, althans ten dele, een gevolg van de sedert Augustus 1952 verhoogde prijzen. De stij ging van de geldomzet ging in de betref fende branches derhalve niet gepaard met een evenredige stijging van de hoeveel- heidsomzetten. Vergelijkt men de omzetten in Augustus J.L met die In de daaraan voorafgaande maand, dan blijkt, dat in de voedingsmid delensector over het algemeen hogere om zetten werden behaald, ongetwijfeld ëen gevolg van het feit, dat Augustus een Zaterdag meer telde dan Juli jX Een uit zondering hierop vormt de detailhandel in aardappelen, groente en fruit, waar tenge volge van prijsdalingen lagere omzetten werden genoteerd. In de sector van de duurzame consumptie goederen volgde als reactie op (je oprui mingsverkopen in Juli een omzetdaling, met uitzondering van de boek- en kantoorboek handel, waar reeds geprofiteerd werd van de voorbereiding voor het nieuwe school jaar. De gevolgen van de vacanties in Augustus waren tweeledig. Enerzijds werden in tal van zaken hogere omzetten geboekt, tenge volge van de toegenomen omzet aan toe risten. Anderzijds boekten eveneens grote aantallen zaken een omzetdaling tenge volge van de vacanties van cliënten en sluiting van het eigen bedrijf. In de zaken in genotmiddelen waren wijzigingen, welke van Juli op Augustus itreden, 14. zijn opgei van grote betekenis. over het algemeen niet (Van onze correspondent) In de Zuid-Westhoek van Australië, met sis centrum Perth, liggen nog miliJoenen hectaren vruchtbare grond te wachten op ontginning. Een ontplooiing van dit gebied kan echter niet onbegrensd plaats vinden, tenzij zich tevens industrie ontwikkelt. Daar wordt dan ook grote aandacht aan besteed. De bouw van een olieraffinaderij met 70 tanks een project van ƒ350 millioen is een sprekend voorbeeld. Van de 2.000 arbeiders, die er thans werken, zijn 300 Ne derlanders. die een weekloon verdienen van 16 tot 26 Australische ponden. (Het mini mum-loon in deze staat ls, voor een onge schoold werkman. 12 Anstr. ponden). Op de plaats van de raffinaderij is een nieuwe stad groeiende, waarvan het zielen tal binnen afzienbare tijd de 40.000 zal be naderen. Het is dus geen wonder, dat telloze emi granten zich laten gaan in toekomstdromen, maar ondanks het feit, dat onze Nederland se emigratiedienst In Perth gemakkelijk 500 nieuwkomers per maand werk kan bezor gen (werkloosheid komt hier vrijwel niet voor), zijn de moeilijkheden niet te onder schatten. Deze spruiten voort uit het ge brek aan woningen, hoewel er 60 per week In dit zelf gebouwde huisje van fibro-platen te Queens Park btf Perth, bestaande uit woonkamertje, slaap kamer en washok, dat als kindei slaapkamer wordt gebruikt, woont het gezin A. Mechiei- sen-Versteege. De man werkte in Nederland als chauffeur en ver diende 52 gulden per week. Het gezin is nu een jaar ln Australië. De man werkt 300 kilo meter het binnenland in als hulp in de hui zenbouw, verdient 110 gulden per week en komt eens per 14 dagen thuis, t)e vrouw heeft gedurende 'n half jaar halve dagen als dienstbode gewerkt voor 25 gulden per iveek. Het gezin, dat tn 1952 met 170 gulden lan dingsgeld in Australië aankwam, heeft on langs de grond (20 acre) gekocht voor ruim 900 gulden. Het materiaal voor het huis kost te ca. 1200 gulden. De grond werd gekocht op afbetaling, waarvoor de kindertoeslag van ca. 60 gulden per maand werd bestemd. Het huisje heeft geen electrisch licht cn geen gas. DU is een typisch voorbeeld van de le vens- en woonomstandigheden tan een Ne derlands gezin in West-AustralM in het eer ste jaar van het verblijf. worden gebouwd, ongeacht het aantal, dat door emigranten zélf wordt opgezet. Dit woninggebrek leidt tot gezinsschel- ding, die volgens de Nederlandse emigratie attaché, dr G. Pieters, leidde tot de „moei lijkste omstandigheden, waarin Nederlandse emigranten in de kampen komen te verke ren". Vpegt men hierbij de omstandigheid, dat het Holden-barakkenkamp, waar de Neder landse immigranten worden ondergebracht, onvoldoende voor dit doel ia uitgerust, dan z«l elke emigrant goed bij zichzelf moeten overwegen of hij (en vooral met hem de vrouw) bereid ls een overgangspëriode door te maken, welke het uiterste vergt van zijn wilskracht. De Nederlandse landbouwer rooit het hier in West-Australlë het best ln het melkvee bedrijf en het gemengde bedrijf. In het land bouwbedrijf ondervindt hij hier, dat hij te kort schiet in gedegen ervaring met grote landbouwmachines. De Westaustralische farmer heeft daarentegen goede ervaringen opgedaan met Nederlanders, die jarenlang hebben gereden als chauffeur op zware vrachtauto's en trucks. Deze voldoen uit stekend als tractorchauffeurs op de tarwe- bedrijven. Daar dit echter slechts seizoen werk is (voor drie maanden) dienen zij zwaar gebouwde, gespierde kerels te zijn, die in de rest van het jaar hun volle lichaamskracht kunnen geven aan het uiterst zware werk van „fencing" (het op zetten van omheiningen). Kans voor jonge onderwijzers West-Australië is ongetwijfeld een van de minst ontwikkelde staten van het continent. Wel wordt met kracht aan de verdere ont plooiing gewerkt. Op verscheidene plaatsen verrijzen allerlei nieuwe fabrieken of wor den de enkele bestaande uitgebreid Daar van profiteren alle geledingen van deze kleine maatschappij, die nog minder leden telt dan de hele bevolking van Rotterdam. Er zijn ondernemende, kleine ambachtslie den uit Nederland, die met succes kun kan sen hebben waargenomen, zoals in het meu belvak en zelfs in de marskramerij. Op eea hoge uitzondering na is er voor intellectuelen uit Nederland daar geen plaats. West-Australië ls op dit punt veel harder dan de Oostelijke staten met hun millioenensteden. Anderzijds liggen juist in West-Australlë met zj)n grote problemen van het onderwijs goede kansen voor jonge, Engelssprekende. Nederlandse onderwijzers tot 35 Jaar, die hier op hun Nederlandse di ploma's en Nederlandse ervaring zonder uit zondering en zonder moeite direct kunnen worden geplaatst. Een beginsalaris van 18 Australische ponden per week (anderhalf keer het basisloon) ls daarbij geen uitzonde ring.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1953 | | pagina 4