w
Ti Tviskoust
Een gelukkig mens, die een hobby beeft
Een Gouwenaar spreekt met
alle delen van de wereld
Viruly en Jan de Cler
in een Goudse album
LEUGENAAR
Bel of toeter: dat is
de vraag
Witboek over Brits Guyana laat
veel vragen open
f BVBN NAMNKÜN 1
Met rijmen al drie knollen
van horloges gewonnen
l
f
'f
GEMEENTE-ONTVANGER WERD
TEVEEL VRIJHEID GELATEN
Twee jaar geëist wegens
verduistering
Radioprogramma
voor morgen
POSTZEGELNIEUWS
Nieuwe uitgiften
Op 1 October waren er nog
11.000 evacué's
Kort Journaal van
....de wereld
NIEUW PROBLEEM ROND DE BROMMER
CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR
Beursoverzicht
Brandstichtingsplannen
BEURS VAN AMSTERDAM
V:
uJt
hva a
Aanvragen afwikkeling
oorlogsschade
Kind in vlammen
t -
Begonnen als clandestiene zender,
nu in contact met 1 57 landen
j Here Texas
IW5NBBV
,De radio hikt
er zo van"
Hollands in Brazilië
.HIER PAOVB, HIER GOUDA, HOLLAND
Komen-bomen-dromen
2300 Ex-librissen uit vele landen
(maar 't is niet tegen U)
Van 't een kwam
't ander
BRIEVEN UIT
BUITENLAND
EERSTE BLAD - PAGINA' 2
DONDERDAG 22 OCTOBER 195J
Iemand kan toerekenbaar i|jn, maar toch
niet opgewassen tegen de grote spanningen
die sich in i|jn leven voordoen. Ongeveer
in dese sin getuigden gisteren voor de Am
sterdamse rechtbank sowel de officier van
Justitie als de verdediger van hun begrip
voor de 36-Jarige vroegere gemeente-ontvan
ger van Diemen, P. T. A. W., die sinds s0n
aanstelling in 1948 ten nadele der gemeente
verduisteringen heeft gepleegd tot een be
drag van ruim 33.966.
Maar officier en pleiter kwamen tot ver
schillende conclusies. Eerstgenoemde, mr H.
J. van Nouhuijs, meende dat ernst en om
vang van het ten laste gelegde een gecom
bineerde straf onmogelijk maakten. Hij eiste
twee jaar gevangenisstraf met aftrek van
voorarrest. Daarentegen betoogde mr Fran
cois Pauwels, dat de verdacht, die „een vlek
keloos verleden heeft" en berouw toont over
zijn malversaties, „in een wanhoopsstem-
ming gepleegd" in aanmerking komt voor
een ten dele voorwaardelijke straf en met be
hulp van de reclassering weer een bruik
baar mens in de maatschappij zou kunnen
worden. De rechtbank zal op 4 November te
halftien uitspraak doen.
„Er is een medeschuldige, die niet hier in
de verdachtenbsnk verschijnt" zei mr Pau
wels nog in sUit pleidooi. „Dat is degene, die
verantwoordelijk is voor de financiële con-
VRIJDAG 23 OCTOBER 1933.
Hilversum I, 402 meter.
(K.R.O.) 7.00 Nieuws; 7.10 Gr.pl.; 7.43 Mor
gengebed; 8.00 Nieuw6; 8.18 Gr.pl.; t.00 Voor de
hulsvrouw; 9.35 Waterstanden; 9.40 Gr.pl.; 9.45
Schoolradio; 10.00 Gr.pl.; 11.00 Voor* de zieken;
11.40 Sopraan en plano; 12.00 Angelus; 12.01
Gr.pl.; 12.30 Land- en tuinbouw; 12.33 Orgel en
zang; 12.55 Zonnewijzer12.00 Nieuwe; 1)20
Planoduo; 13.45 Voor de vrouw: 14.00 Omroep
orkest en voordracht; 14.50 Gr.pl.; 15.00 School
radio; 15.30 Metropole orkest; 16.00 Voor de
zieken; 17.00 Voor de jeugd; 17.15 Kinderkoor;
17 40 Lichte muz; 18.05 Amusementsrnuz 18.40
Vragenbeantwoording; 18.52 Actualiteiten; 19.00
Nlepws; 19.10 Regeringsuitzending: 19.30 Gr.pl.;
20.25 De gewone man: 20.30 Politiek forum;
21.00 Dansmuz,; 21.30 Brabants halfuur; 22.00
Omroeporkest; 22.45 Causerie; 23.00 Nieuws;
23.15 Gramofoonplaten.
HUversum II, 298 meter.
(V.A.R.A.) 7.00 Nieuws; 7.10 Gr.pl.; 7JS
Gymn.; 7.30 Gr.pl.; 8.00 Nieuws; 1.18 Orgelspel;
9.45 Voor de hulsvrouw; B00 Gymn. v. d.
vrouw; 8.10 Gr.pl.; 9.40 Schoolradio; (V.P.R.O.)
10.00 Causerie; 1005 Morgenwijding;; (V.A.R.A.)
10.20 Voor de kleuters; 10.40 Alt èn orgel; 11.00
Radiofeuilleton; 11.20 Gr.pl.; (A.V.R.O.) 12.00
Amuse2nent*mur12.30 Land- en tuinbouw;
12.33 Sport en prognose; 12.48 Marinierskapel;
13.00 Nieuws; 13.16 Mededelingen of gr.pl.; 13.20
Danamuz.: 14.00 Kamermuz.; 14.30 Kookpraat-
Je: 14.50 Gitaarspel; 15.10 Voordracht m. muz.;
15.30 Musettf ork.; (V.A.R.A.) 16.00 Orgel en
zang; 18.30 Muz. causerie; 17.10 Voor de kinde
ren; 17.40 Roemeens orkest; 18 00 Nieuws;
18.15 Felicitaties; 18.45 Hoorspel; 19.00 Voor de
jeugd; 19.10 Meisjeskoor; (V.P.R.O.) 19.30 Cau
serie: 19.50 Berichten; 20.00 Nieuws; 20 05 Boek
bespreking; 20.15 Kamerkoor; 20 30 De dag der
Ver. Naties; 20 40 Causerie; (V.A.R.A.) 21.00
Voor de jeugd; 21.35 Lichte muz.; 21.55 Buiten
lands weekoverzicht; 22.10 strijkensemble;
(V.P.R.O.) 22.40 Causerie; 22 45 Avondwijding;
(V.A.R.A.) 22.00 Nieuws; 22.16 Gr.pl.
TELEVISIE-PROGRAMMA.
(K.R.O.) 20.16—21.45: l. Kinderen bezoe
ken het Museum voor schoolonderwijs; 2.
Gastenboek; 3. Weerbericht; Pauze; 4. Uit
de zilveren doos.
18 00
re Urne
Reci-
Engeland, B.B.C. Home Service, 338 meter.
13.00 Gevar. muz.; 13.25 Gevar. progr.; 13.55
Weerberichten; 14.00 Nieuws; 14.10 Gr.pl.; 14.40
Hoorspel; 15.00 Voor de scholen; 18.00 Orkest-
concert; 17.00 Hoorsp
Voor de kinderen;
Nieuws; 18.15 Sport;
20.00 Gevar. progr.
21.16 Gr.pl.; 21.30
22.16 Causerie; 22.
tal; 23.45 Parlementair overzicht; 24.00 Nieuws.
Engeland, B.B.C. Light Programme,
1500 en 247 meter.
12.00 Mrs Dale's dagboek; 12.15 Lichte muz.;
12.45 Voordracht; 13.00 Parlementair overzicht;
13.16 Mijnwerkersorkest; 13.45 Orkestconcert,
14.45 Voor de kinderen; 13.50 Voor de vrouw;
16.00 Dansmuz.; 16 45 Lichte muz.; 17.15 Mrs
Dale's dagboek17.30 Orgelspel; 18.00 Gevar
muz.: 18.46 Gr.pl.; 1915 Twintig vragen; 19.45
Hoorspel, 20.00 Nieuws; 20.25 Sport; 20.30 Ge
varieerde muz.; 23.00 Nieuws; 23.15 Actuele
causerie; 23.20 Danamuz.; 0.05 Voordracht; 0.20
Dansmuz.; 0.56 Nieuws.
Engeland European Service.
Uitzendingen voor Nederland.
22.00—22.30 Nieuws; Hoe de weekbladen het
zien; Nieuwe films (op 224 en 49 meter).
Nordwcstdeutscher Rundfunk, 309 meter.
12.00 Gevar muz.; 13.00 Nieuws; 13 20 Gevar.
muz.; 16.00 Barokmuz.; 1700 Nieuws; 17.35
Dansmuz., 19.00 Nieuws; 19.50 Opera; 21.45
Nieuws; 23.30 Rhythm, muz.; 24.00 Nieuws.
0.30 Lichte muz.; 115 Gevar. muziek.
Frankrijk. Nationaal Programma. 347 meter.
12.30 Orkestconcert; 13.00 Nieuws; 13.50
Nieuws; 18.30 Amerikaanse uitzending; 20.00
Opera-muziek; 22.53 Or.pl.; 23.00 Pianorecital;
23.38 Gr.pl.; 23.46 Nieuws.
Brussel Vlaams, 324 meter.
11.45 Gr.pl.; 12 30 Weerberichten; 12.34 Gr.pl.;
13.00 Nieuws; 13.15 Orgel en piano; 14.00 School
radio; 15.30 Gr.pl.; 17 00 Niéuws; 17.10 Gr.pl.;
18.10 Protestantse causerie; 18.26 Gr.pl.; 18.30
Voor de soldaten; 19 00 Nieuws; 19.40 Gr.pl.;
30.00 Wlmmuz.; 20.15 Orkestconcert; 22.00
Nieuws; 22.15 Internationale Radio-Üniversl-
teit; 22.45 Gr.pl.; 22.55 Nieuws.
Brussel Frans, 484 meter.
12.00 Gr.pl.; 13 00 Nieuws; 13.20 Gr.pl.; 16.05
Lichte muz.: 17.00 Nieuws; 1705 Gr.pl.; 17.30
Zang en piano; 17.50 Gr.pl.; 1930 Nieuws; 20.00
Gevar. progr.; 22.00 Nieuws; 22.15 Jazzmuz.;
22.45 Gr.pl.; 22.55 Nieuws.
tróle in Diemen". Daarmee was de officier
het eens. „Of het kasboek nn al correspon
deerde met het Jonraaal of niet: soiang bat
klopte met de kas kon W. ongestoord stjn
gang gaan. W. heeft dat self niet volgehou
den, anders had dese toestand neg wel enige
jaren kunnen voortduren".
Volgens het psychiatrisch rapport, waarin
terugkeer van verdachte naar de maatschap
pij onder toezicht van een psychiater wordt
aanbevolen, is W. wel geestelijk gestoord en
onder de Invloed van sterke neurotische
spanningen, maar volledig toerekenbaar.
„Ik heb niet wij» kunnen worden uit deze
figuur", aldus de verdediger, die deze zaak
met een afwezige glimlach langs zich heen
heeft laten gaan. Het gros van de mannen
verwerkt zijn huwelijksmoeilijkheden nor
maal. Deze man is ontworteld, doordat zijn
vrouw hem bedroog en is tot Wanhoop en
onverschilligheid vervallen. Hij voelde zich
uit huis gedreven en ls een dubbel leven
gaan leiden, dat hij onmogelijk kon financie
ren. Door lenen bij familie heeft hij nog ge
tracht zijn misstap in het reine te brengen.
Een bedrag van 1500, dat hij ten nadele
van een liefdadige instelling heeft verduis
terd wil hij in elk geval, in overleg met zijn
vader, terugbetalen. Hij verklaart dat leder
een goed voor hem is maar dathij met zich
zelf niet .tevreden kan zijn". Mede op die
grond drong pleiter aan op een gelegenheid
voor verdachte, zich te herstellen.
India. De telegraaf in dit land bestaat 100
Jaar. Twee zegels, in de waarden van 2 annas
(groen) en 12 annas (blauw) zullen op l Nov.
a.s. dit feit herdenken. Zij hebben bedde de-
elfde voorstelling, n.l. het model van een
ude en nieuwe telegraafpaal met bergen op
de achtergrond en zijn voorzien van het op
schrift In Hindoestani „Telegraph Shatabdi".
hetgeen ..Eeuwfeeet van de Telegraaf be
tekent. De druk geschiedde ln raster diepdruk
en wel door de „India Security Preea" te Natlk
Road.
Uit een opgave van het Centraal Bureau
vóór de Statistiek, gebaseerd op van de
gemeentebesturen ontvangen gegevens,
blijkt, dat het aantal uit het overstromings
gebied geëvacueerde personen op 1 October
1983 nog 11.000 bedroeg. Op 1 Mei 1953 be-
•droeg dit aantal nog 24.500, derhalve'kon
den in het tijdvak Mei—September 13.500
evacué's naar hun woongemeente terug
keren. Van de nog geëvacueerden zijn er
9.800 afkomstig uit Zeeland, 800 uit Zuid-
Holland en 400 uit Noord-Brabant. De nog
geëvacueerde personen zijn verspreid over
381 gemeenten.
POlltls ontvoerd? De Russische autoriteiten
te Berlijn hebben bij de Franse commandant
in West-Berlljn geprotesteerd tegen het „met
geweld" wegvoeren van twee OoitberltJnae
politiemannen.. Volgena de Fransen zijn deze
politiemannen near West-Berlljn gevlucht,
waar zij aayl hebben verzocht.
Paus over A-B-c-oorlof. Paua Mus de
Twaalfde heeft aangedrongen op internationale
overeenkomsten ter voorkoming van oorlogen
met atomlache, biologische en chemische wa
penen welke hij kortweg A-B-C-oorlogen
noemde. Scherp keerde de Paus zich tegen
de „barmhartlgheldsmoord" op gewonden of
ongeneeslijke zieken, evenals tegen proefne
mingen op krijgsgevangenen e.d.
Laniel lijdt nederlaag. Hoewei premier La-
niel van Frankrijk verklaard heeft, in verband
met de onderhandelingen met Vietnam, een
debat over Indo-Chlna ongewenst te achten,
heeft, do Franse nationale vergadering zich
met bijna alegmene «temmen uitgesproken
voor een debat op Vrijdag a.a.
Onderhandelingen tussen Japan en Zuid-
Korea zijn Woensdag geheel afgeborken.
Drie matrozen zijn ln Perzlë gefusilleerd,
nadat zij schuldig waren bevonden aan een
poging om het fregat Babr ln brand te steken.
In een vnurgevecht met „een bende fascist!,
ache terroristen", zoals het Oostduitse pers
bureau dat noemt, zijn vier Oostduitse politie
mannen gedood ln district Cottbus.
De universiteitszetels in het Britse Lager
huis komen niet terug. Indertijd werden deze
twaalf zetels door Labour afgeschaft maar de
Conservatieven beloofden, als zij aan'de macht
kwamen, het gebruik ln ere te herstellen.
Churchill heeft nu echter larten weten, dat er
niets van komen kan. De afgevaardigden voor
deze zetels werden gekozen door gegradueer
den van de universiteiten, die bovendien in
him kiesdistricten hun slem uitbrachten.
In de Antwerpse haven ls Dinsdagmiddag
t Roemeense schip Friedrich Engels dat door
de Nederlandse zeesleepboot Poolzee werd ge
loodst, binnengelopen. Het wat na een ma
chinedefect ter hoogte van de Spaanse kust
op drift geslagen.
Alsof het bromfietspro
bleem nog niet ingewikkeld
genoeg is, wordt thans weer
een nieuw vraagstuk opge
worpen, dat deskundigen
uit overheids- en particu
liere kringen van verkeer
en vervoer de voorhoofden
doet rimpelen.
De oorzaak van deze
nieuwe beroering in de vra-
genzee rond de bromfiets
is de „bromfietsbelklax",
een apparaat dat onlangs
uit Italië naar Nederland
emigreerde.
,Mag dat, of mag dat
niet?" vragen de deskundi
gen zich af. Een definitief
antwoord blijft een ieder
schuldig. „Wellicht een
proefproceswerpt een
enkeling schuchter op.
De „bromfietsbelklax" is
•n afstammeling van de
fietsbel en wordt ais zoda
nig ook bediend. Uit een
gestroomlijnd uitstulpael
van deze bei echter komt
een vreemd, doch duidelijk
geluid, dat weliswaar aan
een wat belegen en schorre
fietsbel herinnert, doch
evenzeer aan de stem van
de mechanische autoclaxon.
zoals die ongeveer 25 jaar
geleden algemeen werd ge
bruikt. Wel een apart ge
luidje dus.
En dat aparte geluidje is
nu juist hetgeen de brom
fietsrijder van zijn signaal
apparaat verwacht. Een
bromfiets, op de weg of op
het rijwielpad, is nu een
maal een wat sneller vehi
kel. dan de trapfiets. Vooral
in de steden is het zoemen
van de moderne motortjes
in 't verkeersgeraas meest
al niet te horen. Indien
een bromfietser voor een
trapfietser belt om opzij te
gaan. reageert die gewone
fietser doorgaans niet vol
doende snel, omdat hij ook
een gewone fiets verwacht.
Hij behoeft althans niet te
verwachten, dat hem een
bromfietser op de hielen
zit. Dat geeft nogal eens
aanleiding tot misverstan
den en ongelukjes.
De bromfietser maakt
dus graag een apart ge
luidje om zijn verkeerswen-
sen duidelijk te maken.
Daar zit nu echter juist de
oorzaak van het fronsen,
het denken en het schou
derophalend „Ik-weet-het-
niet".
Een bromfiets, die als
licht motorrijwiel wordt
beschouwd, mag een claxon
voeren. Een bromfiets, die
als „rijwiel" wordt be
schouwd. moet een lietsbel
voeren. En al ls die brom-
belklax ln zekere zin een
bel. er zit toch ook iets
claxon-achtlgs aan.
Wie zal die clax de bel
aanbinden? Zelfs dat weten
da deskundigen nog niet.
2429 30. Op een vrije middag kregen Rick
en Bunkie opeens zin weer eens in het
bos te gaan kijken hoe Pilon en de andere
Kabouters het maakten. Oepoetie kon niet
mee, die was naar een jongen van school,
om samen huiswerk te maken.
Dus wandelden Rick en Bunkie samen de
stad uit, tot ze het bos hadden bereikt. Nu
waren z$ al bijna bij het Kabouterdorp.
Kijk eens, wat worden nou de bomen
al kaaL hè? vond Rick.
Ja, dat zag Bunkie ook. De weinige bla
deren, die nog aan de bomen en struiken
hingen, waren al helemaal dor en geel.
Nou kun je goed zien, dat het najaar
ls, zei hij. En je zult eens zien, hoe gauw
het nou winter wordt!
Zo liepen ze voort, en onderwijl keken
ze naar de prachtige kleuren van de bo
men. Over een poosje zouden alle blaren
weg zijn en de bomen misschien wit van
de sneeuw zijn!
Kijk, we zijn er al, zei Bunkie. Ik zie
de rode daken van de Kabouterhuisjes al
tussen de bomen door!
En even later stonden ze in 't Kabouter
dorp.
Ik zie Pilon, zei Bunkie. Hij staat aan
het hek ve»j z'n tuin.
Ja, sei Rick. Maar zeg, kijk eens
wat kijkt-ie kwaad! Zou er iets aan de
hand zijn?
Ze hadden gelijk; Pilon stond aan 't hek
en z'n gezicht stond heel boos....
PLAN VAN VICTORIA
Pachtgronden voor
Nederlandse boeren
Naar wij vernemen, bereidt de regering
van de Australische staat Victoria momen
teel een wetsontwerp voor, waardoor bij
aanneming de mogelijkheid wordt ge
schapen. aan vakbekwame Nederlandse boe
ren en boerenarbeiders, grond in eeuwig
durende pacht uit te geven. Dit plan. dat is
uitgegaan van de premier van deze staat,
mr Cain, mag men uniek noemen, daar in
Zuid-Aufdralië b.v.. ondanks de uitgestrekt
heid van het land. vrijwel geen kans bestaat
anders dan door koop in het bezit te komen
van veel te dure grond.
Het is door de goede indruk, welke de
Nederlandse Immigranten op de premter
van Victoria hebben gemaakt, dat mr Caln
op het plan is gekomen, tienduizenden
hectaren goede grond aan Nederlanders ter
beschikking te stellen op een wijze, welke
geen kapitaal vergt. Voor de ontginning van
deze gronden zal van staatswege volledige
steun worden verleend.
TELEURSTELLENDE MARKT
Amsterdam, 21 October
In tegenatelllngo tot New York heeft de Am
sterdamse Effectenbeurs bulten verwachting
een ongeanimeerd verloop gehad. Het gunstige
kwartaalbericht van de AKU en de betere
stemming ln Wallstreet werden geheel over
schaduwd door de mogelijke consequenties
van de motle-Romme. De beurs acht het echter
praematuur nu reeds gevolgtrekkingen te ma
ken. maar de beroepshandel bleef dicht bij
huls en was zeer terughoudend. Aandelen AKU
vielen vanmiddag bar tegen. Het gunstige be
richt ten spijt daalde dit fonds ruim twee
punten. In de oliehoek ging het wederom zeer
kalm toe. zodat er volop gelegenheid was een
nieuweling op de beurs te ontgroenen. Het
hoofdfonds daalde eveneens ruim twee punten
de converteerbare obligaties noteerden circa
1 lager. Unilever en Philips zagen zich ruim
I punt ontgaan.
Gezien het teleurstellende verloop op de
lndustriemarkt was het begrijpelijk dat ook
de scheepvaart- en cultuurafdeltng op een
lager niveau kwamen. Reeds bij opening no
teerden belde sectoren circa 1 lager, waarna
er op de cultuurafdeling hier en daar nog een
klein verlies bijkwam. Bij de bankaandelen
was vooral Slavenburg flauw, ln verband met
de failllsementsaanvrage van Waldorp.
(Van onze correspondent te Londen
per telefoon)
De eerste indruk van het Londense wit
boek over de gebeurtenissen in Brits Gu
yana la, dat een ingrijpen van de regering
gerechtvaardigd was, al blijven er vele vra
gen over, welke morgen ln het Lagerhnia-
debat opheldering verlangen. Het is dui
delijk, dat Jagan en de andere vijf ministers
van de Progressieve Volkspartij sich niet
van hun democratische verantwoordelijk-
beid bewust stjn ën uitsluitend hun fana
tieke partij-opvattingen hebben laten gel
den. Zij organiseerden stakingen, onder
mijnden bet politieke apparaat, voerden ac
tie tegen de kerk.
Bovendien wilden zij de Mau Mau navol
gen. Een nieuwe, hoogst ernstige beschul
diging is die van het plan om het zaken
centrum en de woningen vah vooraanstaan
de Europeanen en regeringsambtenaren in
Georgetown in brand te steken. Dit zou ge
beuren als de gouverneur een gezamenlijke
zitting van het parlement zou weigeren,
welke de ministers zouden houden ter be
handeling van de wet. die de werkgevers
zou dwingen de door de Volkspartij ge
steunde vakbonden te erkennen of als de
ministers zouden worden gearresteerd en
de gronwet opgeschort.
„Er zou de laatste tijd veel benzine zijn
gekocht door mensen die geen auto bezit
ten", zegt het witboek. Deze beschuldiging
achten sonftnigen te vaag. omdat zij geba
seerd is op „inlichtingen, uit betrouwbare
bronnen". Oliver Lyttieton, de Britse mi
nister van koloniën, zal hierover morgen
scherp aan de tand gevoeld worden. Hij is
het zwarte schaap van de Labour-oppositie,
dat in hem een ouderwetse scherpslijper
ziet.
Desondanks is de Labourpartij verdeeld
over de koers, welke zij inzake Brits Gu
yana zal dienen te volgen. De leiders ma
nen tot voorzichtigheid, omdat de Labour-
regering in dezelfde omstandigheden
hoogstwaarschijnlijk op gelijke manier zou
hebben gehandeld. De moeilijkheid der so
cialisten i«. dat zij Lyttieton willen aan-
Officiële notering van de Ver v. d. Effectenhandel
WOENSDAG 21 OCTOBER
I ged. en laten bieden laten f ged. en bied
ACTIEVE OBLIGATIëN
V.K. Heden
Nederland
1947Crt|1000 81 101"/a
1953 81 103'/.f 103'/»t
1953 34102' 101' «-2J
1948 8* 99'/. 99tt
Bel egg Cert Si 99'/.
1950 li 99'/. 99 H
1947 (31) 8 99fè§99'/»t'/.J
1937 I 97'/. 98
1047 1 1000 8 96»/. 96'/i
invest Cert I 100AlOO'/.?'/.|
1982-64 8 100A 100*/.
NWS 3i 79« 79H
Ndfnd *37 A S OPA 9»
Grootbk '48 I 98*/.
OBLIGATIëN
Amet *47 3i-3 100". 100"«t
Batavia 4 99' 99'/.
BredaWb! '52 4 104 103A
Gouda 41 lOT/t
R dam '53 4i 108
Z-Hollaod 4i 108
FrGron Hyp 44 104?
Rott Hpbk Si 98*
WeatlHypB «1104*/.
VerTrane R b 68
RottSchbpbkS 104'/»
BerghftJurg "i 102'/' 102A
Levers Zp Si 102'/. 103*/«
PhllipaOlOOO 4 103*/. 103'/»
Stokvis 8i 106* 107*
Pegem '52 4i 107*/.| 107jg
ProvNdBrab 4i 108'/. 108'/.
Bat Petrol S* 102'/. 102'/.
KonPetr '50 li 118'/»
115'/.?6'/»|
Amst Ol 100 I 129'/. 129'/«t
AmatWnBw 2i 134 133'/.
'eHage Pr 1 2i 134'/. 133
sHage Pril 2» 132 132
R'dam Pr I 2* 1388 137
R'dam Pr II 2» 134 134'/»
UtrechtPr'52 2i 134' .f 134' 4
Witte Kruis 88 191'/» 191
DawesLgëlOO 7 88'/i 88
Young Lg 5f 121A
119*/4t20'/4
AANDELEN
Amst Bank 177 177
Amst Goed Bk 134'/. 133'/.
Eacompto Bnk 66? 67?
108'/»"
104?
67
104'/4
Heden
216
91
179'/.
112'/.
119
171'/»
170?
50?
150?
UW
82*/4
V.K.
HollBkUn cA 217'/»
MilFlNetHerst 90'''»
NBkvZAfr 500 178'
NedCredBk B 112'
NedMiddstbk 120'/.
Rotterd Bank I71'/a
Slavenb Bank 124'/»?
Twente Bk cA 169'
Zuidh Bank B H4§
RdamBelCona 203
Ver Trans A 63?
Albatr Superf 139'/.
Alg Norit 270
Allan Co 96'/*
Alweco
Amst Ballast
Brede Mach
Bronswerk
Bührmann Pap 119'/.
Dikkere A 166'/.
Drie Hoefijzers 160'
DRU 92?
EMF Dordt lOlVa
Emb F St Hth 116?
Gouda Apol K 182'/.
Gruyterde oA 141'/.
Heemst 190?
Helnek Bier A 197'/»
Hero Cone A 115
Hoek s M&Zst 247
HollKunstzl A 86'/»?
int Oew Beton 143'/. 143".
Int Kunetet Ind 66'/» 60'/»
Int Vlecoee C 84' 81'/«exdi-
Kempkes Mf 85 85
Klinker Ieol 29»/. 29'/»
Kondor 190 195
KNed Gist Splr 209'/»* 208'/»
Kon Ned Zout 292 294
Kon Ver Tapijt 1738
Koudtja Voed f 138
Kwatta Choc 107
Letters Adam 227
Meelf Ned Bk 220'
Mulder* FvRM 93
NA Autob Vre 158".
NAm Fitting! 31'
N Katzer-Fraz 96'/.
Nd Scheepab 158"»
Nljma 154
d'Oranjeboocn 166
RommenböUer 137'/.
139'/.
270
96'/.
49*
150'/»
118' 4
82»/»
121
168'/.
180
92'/.
102
116
182'/.
141'/.
189'/.
199'/.?
247
173'.?
138'/.
225
221'/.
93
96'/.?
151'/4
183'/.
V K
Hertei
Rott Droogd A 358'/.? 358
79'/»
Rouppe vdV A 79
Schelde NB A 107?
Simplex Rijw 1068
Stokv 500-1000 142?
Stork 138
Tteleman&Dr 52
VerBlIk 1000 A 141*/af
VerNdRubf A 140'/.? 140'
141
138'/.
51*/»
109'/.
131
148
172".
81'/.
VerPhar Fa A 109
Werkapoor A131
Wvera Ind A 151
ZwanenbOrg A 172?
Aniem NB A SlVif
Overz Gas&Ei 95'/.?
BorsumU Cerl 110?
IntCrt&Hd Rd 150'/»t 150
Llndetevee A 164'/. 164'/»?
NAfr Handv-A 154 153'/.
rele&Co HMH 113. 113''.
Gem El 8WA W 160 160
Nievelt G A 248'/.
Arendeburg A 70f
Beaoekl 133'/»
Sedep .64?
Ngombezl A 115
Albert Heijn A 187
Blaauwvrles A 83'/.f
NedMH Walvis 78'/.
Thomaen 121'/»
Dell Spoor A 34'/.
N-I Spoor A 6'/.t
Madoer» pA 17'/.?
Sem Cherfb A3
CERTIFICATEN VAN
AMERIK. AANDEI.FN
Am Smelt Het 28*/. 29".
Anaconda Cop 32§
Bethleh Stee) 49?
Gen Motor 58'/.?
Hudson Motor II1/.
Int Nick of Ca 39A
Kenneeott Coo 65'
Nash Kelvin 18J-J
248'/.
87'/»t
1326
154
78'/.
121'.
34".
6'/.
17
Packard Mo»
32A
48'/.?
57'/.
n1/.
38fi
05'/.
Rep Steel 47'/45tfexd
Stand Branda
26'/.
26'.
Un Stat Steel
37'/.
36'/,
Clt Serv Como
73".
73'/.
Continent Oil
50'
Imperial Oil
30'/«8
30".
Mid ContComp
59A
58V.
Shell Union
72?J t
72'/.
Tide Water
20 A
20'/.
Interc Rubber
5iV
5A
N York Cent
21A
20T
Pennaylv Rr
20'/.
20'/.
Canadian Pac
25§
24'/.
Prolongatie
2'/»
2'/.
ACTIEVE AANDELEN
VK.
E.K.
LK
Cult H&IB A 65'/.
65'/.?
NatHandbk A 114'/.
113'/«t'/«
113'/.
NdHandMU cA 160'/.
160'/,
AKU 175'/»
173'/.
173?'/»
Bergh&Jurg A 278'/.?
278
Berke! Pat A 114'/»t
114'/.?
Calvé Delft cA 128'/,
127
Fokker 132
131
Gelder Pep A 170
170
KNHoogov cA 167'/.
166
Ned Ford A 215
215
Ned Kebel A 222'/,?
223
Phillpa A 176
175?'/.
175-V,
Unilever 209''.
207'/.
207
Wiiton-Ftjen A 177'/.
180?
Bill! ton 2er A 218
217'/»
Dordt Petr A 307'/»
304»/.
Kon Petr A 322".
320V»'/.
319V.-20
Kon Petr oA 325'/.
323'/.
Moeera En A 534
527'/.
Amet Rubb A 90
89'/.
89?'/»
Bandar Rub A 101
101*
102'/»
DellBatRub A 134*
133*
133*
Kend Lemb A
Lampong Sum
O-Java Rub A
Oostkust cA
RubbMIj Vtco
Serbadj Rb A
Zd Preanger R
HollAmLijn A
KoJa-Chl-PcA
KNSM NB« A
Kon Peket A
KonRtLlovd A
NdSchünle A
Ommeren Sch
St Md Ned A
Java Cult A
N-I Sulk U A
VerVorat C A
DeliBatMU A
Dell Mij (Ver.)
SenembahM A
136*
27
40?
78?
134'/.
110*/.»
129'/.
121
128'/.
129'/.
161'/.
137
105'/.
52'/.
76'/.
23'/»
151
95'/.
92
E K
63*
19'/«*
31*
128»/.?
120'/.
128'/.?
951
80'/»9O§
DIVERSEN
Mftll&C NB A 172'/.
L K
63*
19'/.*
81".*
135?
27
39
79'/.?
133'/.
109'/.?
128*/.t
161
104' It
51'/.
77
94?'/.
88?89'/.J
vallen, maar Jagan evenmin kunnen «paren.
Het probleem voor Lyttieton is, dat hij niet
alleen Engeland moet overtuigen van de
noodzaak def genomen maatregelen, maar
ook de rest van de Britse koloniale vol
keren, die zich afvragen in hoeverre door
de gebeurtenissen in Brits Guyana hun
eigen streven naar zelfbestuur en onafhan
kelijkheid, dat dóór de Labourregering zo
krachtig gesteund is. thans in de waag
schaal ls gesteld.
Sommigen zien ln de «ctie van de rege
ring een farce, omdat wel de situatie ern
stig genoeg werd geacht om oorlogsscheoen
te zenden en de grondwet buiten werking
te stellen, maar niét ernstig genoeg om
Iemand te arresteren! Men wil vóór alles
meer positieve feiten. Daarbij komt nog. dat
het optreden van de Britse regering de
revolutionnaire beweging in Brits Guyana
een nieuwe stimulans heeft gegeven. Het is
namelijk gisteren bekend geworden, dat al
geruime tijd een scheuring dreigt in Ja-
gans partij. De gematigde neger-advocaat
Burnham. die met Jagan mee naar Londen
is gekomen, zou zijn meegegaan om deza
in toom'te houden.
Indienings termijn sluit
3 Januari
Krachtens de wet op de Materiële Oor
logsschaden zijn bij de „uitvoeringsbeschik
king vervangingswaarde" en de „financie-
rings- sen premieregeling oorlogsschade wo
ningen en bedrijfspanden" o.m. termijnen
gesteld voor de indiening van aanvragen om
afwikkeling van oorlogsschade aan wonin
genen bedrijfspanden door toekenning van
een bijdrage op de vervangingswaarde of
een aanvullende bijdrage.
Voor de gevallen, waarin vóór 4 Januari
1952 hetzij tot herstel of vervanging is over
gegaan. hetzij van overheidswege voor hel
herstel of de vervanging financiële hulp ii
toegezegd, eindigen die termijnen op 3 Ja
nuari a.s. In het algemeen zullen na deze
datum Ingediende aanvragen niet meer in
behandeling worden genomen Hoewel die
datum niet ver meer af ligt. hebben duizen
den nog niet om afwikkeling ingevolge een
der genoemde beschikkingen verzocht.
Aanvragen moeten worden ingediend bij
de directie van de wederopbouw en de
Volkshuisvesting in de provincie, waar het
pand is gelegen. Met betrekking tot panden
in Rotterdam of Den Haag moet de indie
ning echter geschieden bij respectieveUjk
het adviesbureau financiering opbouw (AFOj
te Rotterdam en de Centrale Directie van
de Wederopbouw en de Volkshuisvesting
te Den Haag.
(Van onze correspondent)
Brandend als een fakkel kwam Dinsdag
avond omstreeks haifacht het lt-Jarlg toon
tje van de heer F. Horst aan de Hoofdstraat
te Apeldoorn uit de werkplaats van stfn
vader rennen. Het kind was daar bezig
geweest met het vullen van een sigaren
aansteker. Plotseling ontvlamde de ben
sine en ln een minimum van t(Jd hadden
ook de kleren van het kind vlam gevat
Ijlings toegeschoten voorbijgangers wisten
hét vuur te doven. Het knaapje werd in
sorgwekkende toestand naar het ziekenhuis
overgebracht. Vooral aan gelaat en handen
had bet ernatlge brandwonden.
Het is nog niet bekend, wat de oorzaak It
van het vlam vatten der benzine, doch het
is niet onmogelijk, dat die gezocht moet
worden in de hitte, die de motor van een
in de werkplaats gestalde bromfiets uit
straalde.
raampje; 13 Strijdperk; 14 Gegroet; 15 VmcJi-
tennat; 17 Insect; 18 Jongensnaam; 20 Deal;
21 Tegen (bij prijsbepaling); 22 Zangnoot;
Overblijfsel; 26 Grappenmaker, 29 Klein beetje:
30 Treiter; 32 Vlug; 33 Electrode; 35 Meisjes
naam; 87 Deel van een leger, 36 Reinigingsmid
del: 39 Wapen
Verticaali 1 Vertering; 2 Bouwland; 3 Ge
sloten; 4 Delfstof; 5 Vooruitstekend gebergte
ln zee; 8 Bloeiwllze; 7 Persbureau; 9 Begin;
11 Over of op elkaar; 13 Gewoon. 16 Reeds,
18 Geheel de uwe; 20 Speelgoed, 23 Ruim en
vrolijk; 24 Vorm van stoppen; 25 Vogel; 27 Go
din van de vrede; 28 Wapen. 38 Muziekterm;
31 Soldatenkost: 34 Lidwoord 'tweede naamval);
38 Afsluiting.
OPLOSSING VORIGE PUZZLE.
Horizontaal: 1 Australië. 8 Arte. 9 Lens. 11
Pat. 12 Ade 14 R.I.P. 15 P K 18 Kleed 18 Ga-
19 Lat. 20 Rek. 22 Lood- 23 Lier. 24 Tel- 28
Iet. 27 Cc. 28 Regen 31 Ka. 32 Hel. 34 Sop.
35 Ara. 38 Anno. 38 Edam 39 Takkenbos
Verticaal: 1 Arak. 2 Uit. 3 8e 4 R«de 8 L.l.
8 Ier. 7 Enig. 8 Appelscha 10 Spaarzaam. 12
Alt. 12 Eer 18 Kader 17 Delen. 18 Lot. 21 Kit.
25 Les. 28 Iep. 28 Cent. 30 Gore. 31 Kras. 33
Ina. 35 Ado 37 O.k. 38 Eb.
A 4.4k AA* AA A AAA* A AA AA
risn speurderiverhaal
43)
U hebt samen met juffrouw Bent uw flinke
beloning geïncasseerd, die u zeer goed te pas
kwam, aangezien u er financieel slecht aan
toe was. Daarna hebt u juffrouw Bent ergens
ln de binnenstad afgezet en bent met de taxi
naar Amsterdam gereden, waar u inderdaad
op de Westermarkt bent uitgestapt. Het was
een ongelukkige samenloop van omstandig
heden dat u bij uw thuiskomst met uw lege
•ctetas door mijn rechercheur werd gezien
en uw Haagse alibi daardoor in duigen viel.
Het was eveneens een ongelukkige samen
loop van omstandigheden dat ik u er tóe ge
hecht heb om de naam van juffrouw Bent te
noemen, waardoor de zaak vgel sneller ls
uitgekomen dan anders misschien het geval
geweest zou zijn. Het is ook een ongelukkige
samenloop van omstandigheden dat de be
wuste taxichauffeur op het ogenblik al met
Dooi /Am. BIJLWEID-GBUNK
mijn collega Schuilenburg zit te praten,
waardoor ook het adres aan de Wassenaarse-
weg reeds bekend is. Het is helemaal een
ongelukkige samenloop van omstandigheden,
het is een reuze {Jeoh voor u dat u er op
deze wijze ingevlogen bent en nu op trans
port naar Den Haag gesteld zult worden.
Alleen moet ik u met ere nageven dat u de
inbraak hier in huds werkelijk niet gepleegd
hebt. Het is mij toch niet gelukt om dat te
bewijzen, dat moet ik u toegeven.
Welverbracht James Delmonte nau
welijks uit.
Hij zat daar, doodsbleek, en veegde de
transpiratie van zijn voorhoofd. Zijn ogen
schoten heen en weer als van een dier, dat
ln de vgl gelopen is. En ineens vloqg hij op
en schoot naar de deur. „Prins 1" riep in
specteur Renkevoort.
De doortastende rechercheur beleefde
enige grootse momenten, waarin zijn speciale
capaciteiten zich ten volle konden ont
plooien. Toen zat de ingenieur Delmonte
weer op zijn stoel, matr nu met een eigen
aardig gekleurde plek op zijn voorhoofd, een
ingescheurde broekspijp en handboeien aan
zijn polsen. De rechercheur Prins telefo
neerde om een politiewagen. En inspecteur
Renkevoort besloot:
Nog één ding, meneer Delmonte. Een
„heer" verlaat nooit een hotel zonder zijn
rekening te betalen. Mijn collega Schuilen
burg vertelde mij, dat u vannacht vijf njille
hebt verdiend. Zoudt u daaraan vijfhonderd
gulden hier neer willen leggbn voor Juf
frouw Jager, die u vijf maanden lang gratis
heeft verzorgd? Ik zal het ijfesr zelf ter
hand stellen.
't Pension is maar vijf-eó-zeventig gul
den. zei de ingenieur Dplmonte. En nog
slecht ook.
Dan is de reet de (ooi, zei de politie
man. Hebt u het geld b» u? Mooi. Ik denk
u wel. Hier hebt u een papiertje, den kunt
u zich verantwoorden tegenover mijn col
lega in Den Haag. En dan wens ik u een
goede reis. Mijn rechercheur Prins zal u
vergezellen.
Hij nam de vijf bankjes van honderd van
de schrijftafel en verliet het vertrek.
Hét is een onloochenbaar feit dat de
daden der mensen, de goede zowel als de
slechte, een eigen leven lelden. Meestal on
merkbaar in het begin, omdat een daad im
mers spoedig vergeten wordt, maar zij le
ven toch voort en de goq^e daad brengt
andere goede daden voort en de slechte
daad slechte. Na een tijd duiken zij w£er
op, meestal onverwacht, en staat men
bijsterd over zóveel goeds of zóveel slei
men spreekt dan van het toeval, een sai
loop van omstandigheden, het noodlot of
„hoe is het mogelijk!" Men is meestal niet
meer in, staat om de geheime oorsprong
op te zoeken. En alleen de heel groten, de
kunstenaars, zieners en profeten zijn bij
machte om heel die onzienlijke wereld, de
wereld van oorzaak en gevolg, te ontdek
ken, er de grote lijnen van te zien en er
hun levensvisie aan te ontlenen. De gewone
man spreekt van „kleine oorzaken, grote
gevolgen" en voelt zich een hulpeloos we
zen, een zwevend stofje, de speelbal van
een willekeurig lot
Zo was het dan op deze vroege Zondag
morgen Jean de Vere, en Jean de Vere al
leen, die een aanrijding veroorzaakte op de -
brug bij de Vlieghaven Schiphol. Hijzelf
was volkomen onbewust van dit feit: kon
het ook niet anders zijn omdat hij nog altijd
in het huis op de Prinsengracht vertoefde
waar hij zich ter beschikking moest houden
van Inspecteur Renkevoort. Hij had, na het
gesprek met zijn zusje voor de kachel, zich
WJ het raam teruggetrokken en daarna ab
rupt de kamer verlaten. Hij had zijn hoofd
afgewend om daarna Marianne's gezicht
niet te zien. Hij had zijn jas van de kap
stok getrokken en juist zijn ene arm in de
mouw laten glijden toen hij op zijn schou
der werd getikt.
.Meneer
De rechercheur Van Houwing, die weer
zijn observatiepost op het bovenportaal had
ingenomen. De Vere draaide zich met een
ruk naar hem om en de politieman zag
verbaasd naar zijn gezicht: bleek en ver
trokken en met een smartelijke trek om
de mond. Hij vroeg:
Wou u uitgaan meneer?
Ja.
Dat zal niet gaan, meneer. Het spijt mij
wel. Inspecteur Renkevoort heeft het ver
boden.
Verboden? Heeft Inspecteur Renke
voort het verboden? Maar hij hééft niets te
verbieden!
Toch wel, meneer. Zolang deze zaak
niet is opgelost. Ik mag niemand van zijn
kamer laten.
Maar, verduiveld nog aan toe, daar heb
ik toch niets mee te maken! Ik ben toch
waarachtig de persoon, die bestolen isl Dat
zou wat moois zijnl Ik ga uit.
Meneer, Ik mag het niet toestaan.
Ik ga uit.
Jean de Vere maakte een gebaar om de
ander opzij te duwen. Maar desa plaatste
zich nu tussen hem en de trap en deed een
greep naar zijn buitenzak. De geoloog
fronste zijn wenkbrauwen.
Grol geschut? Hou dat ding maar in je
zak. Kun je geen seintje naar beneden
geven? Dan kan ik het vragen aan je chef-
Ik wil uit en hoe eerder hoe liever!
Het seintje kwam spoedig tot stand, een
fluitje naar Prins, het verzoek, dat werd
overgebracht. Als antwoord kwam Inspec
teur Renkevoort zelf naar boven.
Jetttt de Vere, zijn overjas al aan, rijn
hoed in de hand, wachtte boven aan de
trap. Zijn gezicht nog altijd bleek en ver
trokken, zijn wenkbrauwen gefronst Hij
kondigde aan, dat hij ging wandelen
Het spijt me wel, zei inspecteur Renke
voort.
W4t zegt u?
Dat ik uw verzoek moet weigeren. Ik
kan u op het ogenblik geen toestemming
geven om uit te gaan.
Daar wil ik dan wel eens een verklaring
van hebben!
Die kan lk u over een half uur uit
voeriger geven. Dan komen de vingeraf
drukexperts hier terug met hun uitgewerk
te gegevens. Zij zullen waarschijnlijk hun
eerste vermoedens bevestigen dat u de
heer Holstein hielp ontvluchten uit het
zolderraam.
(Wordt vervolgd).
DONDERDAG 22 OCTOBER 1953
GOUDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
UR SIGS FONE HR RSL
AT. ON:
tx:
conds:
OPERATOR
ERGENS IN DE WERELD zit iemand op zijn zolderkamertje.
Misschien is het in Alaska, misschien in Transvaal, het kan
in Turkije zijn, maar ook ergens op Nieuw-Zeeland. Met vaste
hand houdt hij de seinsleutel vast. En zendt een algemene
oproep door de wereld: „C Q ik zoek contact
In de Keizerstraat te Gouda staat een huis. In dat huis is
een zijkamertje, van twee bij vijf meter. Er zit ook iemand
aan een toestel. Verklankte punten en strepen gonzen door
het vertrek„C Q. ik zoek contact.
Een Goudse hand grijpt naar de seinsleutel. „Hier PAOVB
hier Nederland, Gouda". De verbinding is er! Ergens in de
wereld spreekt iemand met de Gouwenaar. Zij wisselen ge
gevens uit over de radio-ontvangst, roepen elkaar tot slot een
hartelijk Cheerio toe. In een zijkamertje komt de gehele we
reld binnen. De heer Piet v. d. Berg, 53 jaar en meubeltrans
porteur van beroep, is de gastheer. Er worden vriendschaps
banden gelegd. Elke avond komen nieuwe draadloze gasten
binnen, die worden ingeschreven in het logboek. Sinds de be
vrijding prijken er al meer dan vijfduizend namen in, uit
alle werelddelen. De aardbol in jeyi ruimte van twee bij vijf.
Vijfduizend vriendschapsbanden, die binnenkomen via een
ontvanger, die uitgaan via de zender.
i
i
Dit is Mary B Busirk Ze woont
in Houston, een plaats in Texas.
Ze is een verwoed radio-dma-
leur. die al vele malen met
Gouda heeft gesproken. Zo'n
goede bekende is het geworden,
dat z\J haar foto 2ond naar de
heer v. d. Berg. die haar een
plaatsje gaf in ztyn album. In
Nederland 2(jn maar twee da
mes. die ..wereldreizen op de
aethergolven" maken Een woont
in Den Bosch, de andere in
Wassenaar. „Thanks for your
nice contact, Piet", schreef Mary
naar Holland. En op haar kaart:
hoe kan het anders, een cow
boy. zijn paard, een lasso.
Een zender, een ontvanger, diploma's aan de wand. zij vormen het interieur
van het zijkamertje, waarin de heer v. d. Berg, die u hier op de foto ziet,
de gezelligste uren doorbrengt. Aan de apparaten is een antenne verbon
den, die loopt van het huis in de Keiztrstraat naar de top van
de ft.K. kerk aan de Gouwe!
dus. Met 157 er van heeft de Gou
wenaar contact gehad. Met 68 lan
den was het contact ook telefonisch.
Hoe de heer v. d. Berg aan zijn
hobby is gekomen? Hij weet het
zelf niet. Hij begon in de tijd, dat
er nog grote avonturen in de aether
waren te beleven. Dat was een jaar
of twee en dertig geleden, toen er
alleen de H.D.O., de Hilversumse
draadloze omroep, was, de „kraken
de stoel" zoate de zender werd ge
noemd, omdat elke deur, die in de
primitieve studio werd dichtgesla
gen en elke krakende stoel door de
luidspreker klonken.
„Dat was een mooie tijd," herin
nert zich de Goudse radio-amateur.
„Ik ben toen begonnen met een
clandestiene zender, die in de lucht
kwam, wanneer Hilversum om
twaalf uur 's nachts sloot. Dat was
de mooiste tijd. Tot het licht werd,
zond je uit. De buren brachten gra-
mofoonplaten om te draaien. De
gehele straat leefde mee en bleef
er voor op."
Later moest je vergunning heb
ben. En meteen was voor de bui
tenstaander de sport er af. Neen,
platen brachten zij niet meer. Ze
vroegen met het zenden op te hou
den. De radio „hikte" er zo van.
Wanneer hij zijn eerste contact
had, weet de heer v. d. Berg niet
meer precies. Maar het was met
Woerden en Krimpen a d. Lek. Al
leen langs telegrafische weg na
tuurlijk, de telefonie kwam pas la
ter. En maar blokken voor examens.
Vijf en twintig woorden seinen per
minuut, dat was de eis. Tegenwoor
dig doe je er veel meer per minuut.
Ierland was het eerste land over de
grens, waarmee hij contact had.
De P.A.O.V.B. was geboren de
eerste drie letters zijn de herken
ningstekens voor Nederland, de
V.B. betekent natuurlijk v. d. Berg
waarnaar sindsdien duizenden
hebben geluisterd. Na Ierland wer
den de afstanden met rasse schre
den groter. De slem van Amerika
werd in Gouda gehoord, voor het
eerst op dat zijkamertje.
Boven de zender hangt een grote
wereldkaart. Er is bijna geen land
waarmee de heer v. d. Berg geen
contact heeft gehad. Eerst telegra
fisch, later ook telefonisch. „Here
P.A.O.V.B., Gouda, Holland, C Q.
CQ Gouda zoekt contact met de
wereld". Op de gehele aardbol
zijn tegen de 260 landen, althans
radio-landen, want Italië en Cor
sica bijvoorbeeld tellen voor twee,
Engeland, Noord-Ierland, Wales en
Man voor vier. Tegen de 260 zijn er
Van vóór de oorlog zijn weinig
gegevens over. Maar na 1945 werd
de oude liefde met nieuwe energie
opgevat. Op 20 Juni 1946 klonk weer
voor het eerst een Goudse stem door
de aether. Er' kwam antwoord
uit... Argentinië. Meer dan vijf
duizend vrienden heeft de heer v,
d Berg sedertdien gekregen. Goede
vrienden, die met elkaar spreken in
de taal van de radio-zendamateur,
met vele codes en afkortingen, maar
ook in het Engels. En in het Hol
lands. Daar is bijvoorbeeld Jim
Roos, een Hollander, die in Brazi
lië woont. Een enkele keer heeft de
heer v. d. Berg contact gehad met
Hollanders op Aruba en Curasao.
En wie schetst de verbazing van de
heer v. d. Berg, toen hij deze zomer
twee vreemde heren op bezoek
kreeg. Twee Hollanders van Aruba,
met wie hij, al eens telefonisch had
gesproken, die met vacantie in Ne
derland waren.
Wat er dan zo wordt besproken?
Er worden gegevens uitgewisseld
over de kwaliteit van de ontvangst,
over de sterkte van het geluid en de
toon. En natuurlijk wordt over het
weer gesproken, dat is internatio
naal. Eerst wordefa radio-grafisch
contacten gelegd. Daarna volgen
kaarten. Een kaart uit Gouda wordt
gestuurd naar de man aan het an
dere eind van de wereld, daar van
daan komt een kaart door de brie
venbus in de Keizerstraat. De be
vestiging van de verbinding. Een
collectie van duizenden kaarten
staat in de laden van een kastje.
Kaarten, uit alle landen, in alle ta
len. Op de een staat een stadsge
zicht. wolkenkrabbers uit Detroit,
een Zwitserse piloot drukte zijn
vliegtuig op de kaart af, een Zuid-
Afrikaan zette er twee leeuwen op.
En op de kaart van Gouda staan de
Goudse glazen en een pijp; „Gouda,
the town of the famous church-
glasses and pipes" is er op gedrukt.
Maar er zijn ook andere kaarten.
Die komen van Amerikanen. Deze
beelden er pin-up girls op af. En
wat te zeggen van Joe Harms uit
Planfield in New Yersey, die zelf
achter de zender zit en tot zijn
vrouw zegt; „But dear, I can 'f go
to bed now. I am talking with
PAOVB."
Kaarten van overal, met postze
gels, waarop de verzamelaar jaloers
zou zijn. Groeten ook uit Rusland.
Maar sinds anderhalf jaar is het de
Russen verboden contact met de
wereld te zoeken. Maar de kaart uit
Leningrad is zuinig in het archief
opgeborgen.
In het kamertje hangen vele di
ploma's. „Deze kreeg ik," vertelt
de heer v. d. Berg, „omdat ik con
tact heb gehad met alle 48 staten
van Amerika. Dat was een span
nende tijd. Maanden heb ik gewacht
op de laatste staat, Wyoming.
Tweede in Nederland was ik daar
mee en 1968ste in de wereld."
Er hangen ook diploma's, ver
diend met wedstrijden. Zo'n wed
strijd is geen peuleschilletje. Zater
dag is er weer een, de grootste met
Amerika. Zaterdagmorgen om drie
uur begint deze en eindigt Maan
dagmorgen 3 uur. Dat betekent in 48
uur maar een paar uur slapen en
voor de rest de gehele tijd in het
zijkamertje om zoveel mogelijk con
tacten te leggen. Soms haal je de
driehonderd. „Ik ben altija eeuwige
tweede," aldus de Goudse amateur.
Het toestel wordt ingeschakeld.
„Hoor, een Braziliaan roept Zuid-
Afrika op. Vorige week sprak ik
met Rangoon in Birma. Hier is een
kaart van een Amerikaan, die zijn
diensttijd in Tripolis doorbrengt. En
hier een kaart uit Assuncion en hier
een uit Alaska, een uit Eritrea, een
verbinding met Israël, dichter bij
huis, met Griekenland, maar ook
een uit Colorado, een moeilijk te
bereiken staat."
De wereld in een zijkamertje.
Elke avond zit de heer v. d. Berg
een uurtje bij de ontvanger en de
zender. „De zender, het is een stuk
van je leven geworden," zegt hij.
„C Q, C Q, ik zoek contact met
de wereld." En de wereld ant
woordt
Dit is een kaart, zoals er duizenden zijn verstuurd over de gehele wereld.
De Goudse glazen, een pijp, er onder de rubrieken voor technische gege
vens. „Gouda groet de wereld. Gouda the town of the famous
church-glasses and pipes".
Een Gouds Clinge Doorenbos
DIJMELAAR", dat zou onder
de naam op het bordje op
•de deur kunnen staan van de
heer Arie Is. de Mink uit de
Snoystraat- Want hij rijmt alles
aan elkaar. *Is er een aardig voor
val dat hem pakt, hij schrijft er
een gedichtje op. Ziet hij een
pakkende advertentie: er zijn zo
zinnen gevormd, die in een rijm
de roem van een zaak vertolken.
Zoiets heb je, of je hebt het niet.
Hij heeft al een beetje naam ge
maakt in de stad. Heeft iemand
voor het een of ander een gedicht
nodig, Arie de Mink weet er wel
wat op. De buurtvereniging van de
Ridder van Catsweg dankt het
feestlied aan hem. Er zijn perso
neelsverenigingen, die een gezellig
lied zongen, op eenvoudige lopende
woorden van deze Goudse rijmelaar
Is er bij de vereniging van ouden
van dagen „Ons Belang" iets te
doen, Arie de Mink is hofdichter
van vader Jaap v. d. Speld.
Hoe de heer De Mink zich van
zijn dichterlijke knobbel bewust is
geworden? Heel wat jaartjes gele
den schreef een Goudse zeeppoeder-
fabriek een prijsvraag uit. Een hor
loge voor wie het beste gedicht aan
de zeeppoeder wijdde. „Ik probeerde
het ook eens," vertelt de heer De
Mink, die toen nog typograaf was
hij is nu 75 jaar en gepension-
neerd En prompt won hij de
eerste prijs, een knol van een uur
werk. Een poosje later volgde weer
zo'n prijsvraag, weer met een hor
loge als inzet. En voor de tweede
keer ging het klokje naar de Spoor
straat. waar toen huize De Mink
was. Dan probeer ik er voor mijn
derde kind ook een bij elkaar te
rijmen, besloot Arie de Mink. En zo
is het gebeurd ook.
Hij begon er plezier in te krijgen.
Rood - groot, komen - bomen, ge
dicht - licht, kopen - hopenhet
ging gemakkelijk, die rijmwoorden
te vinden. Steeds vlotter liep het.
Des avonds, na het werk, was er al
tijd wel een uurtje over om een ge
dichtje te maken. En dan stond er
meestal binnen het uur wel een vers
op papier.
Arie de Mink heeft Clinge Doo
renbos „de stoel met de
bloempjes van blauw1' als leer
meester gekozen. Hij knipte diens
gedichtjes uit de krant en probeer
de zijn eigen zinnen net zo vloeiend
te maken als deze Nederlandse trou
badour. Het ging steeds beter. En
nu heeft hij behalve de verzamelde
werken van Doorenbos een stapel
schriften in de kast liggen, waarin
hij keurig afschrift van zijn „pro
ducten" heeft gehouden.
„Ik heb nog geen lied op Gouda
gemaakt," aldus de 75-jarige, „ik
ben er el eens aan bezig geweest,
maar toen liep het niet naar mijn
zin. Maar ik zit er wel over te pie
keren en we houden h?t tegoed."
De heer De Mink heeft nog een
tweede hobby. Puzzelen. Er is geen
puzzle, of hij probeert haar op te
lossen. En pas, als hij helemaal
zeker weet, dat de opgaven goed
zijn uitgevoerd, dat de goede letters
in de witte hokjes staan, stuurt hij
in. En dan komt er wel eens een
prijs ln de bus rollen ook. Nu laat
deze puzzelaar zich niet gemakke
lijk vangen. Woordenboeken en
vraagbaken zijn z'n trouwe metge
zellen als hij zich aan een pvzzle
zet. En dan mag het een gemakke
lijke zijn of een moeilijke, of een
korte of een lange, hij komt er uit.
Rijmen en puzzelen. „Daarmee
breng ik best mijn uurtjes door."
Het zijn goed bestede uurtjes, want
geest blijft er jong bij
ZE ZATEN IN DE TREIN van Gouda naar Rotterdam. Twee heren
en zij vertelden elkaar över hun avonturen aan de waterkant, des
morgens in de vroegte, wanneer de vissen het best bijten. „Eens,
zei de een, heb lk een snoek gevangen, ongelogen, zó groot" en hij
spreidde de armen uit om een lengte aan te geven, die alleen be
staat in het merkwaardige visserslatijn. „Leugenaar", was het opeens.
Het was niet de mede-reiziger, die het zei. Maar het stond met witte
letters op een zwart bord geschilderd. Het staat van Gouda uit aan
de rechterkant van de spoorbaan, even voorbij het voormalige Moor-
drechtse station. Twee stokken staan er in de vorm van een V boven
en er hangen twee klompen bij. Die reizigers hebben er eens harte
lijk om gelachen. „Wat voor liefhebberij heeft die man er in gehad
dat bord daar te plaatsen" hebben ze gezegd. Is het zijn hobby de
reizigers een woord (e heipen zeggen, dat zij anders nooit zouden ge
bruiken? Neen, er zit iets anders achter. Hier is het geheim van
het raadselachtige bord
TJET IS VAAK MERKWAARDIG hoe iemand aan een hobby komt.
-■ Neem nu eens de heer Gerrit van Houten uit de De la Reijlaun.
Hij is een groot liefhebber van boeken. Grote kasten staan er in bijna
alle kamers van zijn woning. Zelfs in een schoorsteen, die nooit wordt
gebruikt, is een gedeelte van zijn dertienhonderd banden geborgen.
Als klein verzamelaar is hij begonnen, als lid van de Nederlandse
boekenclub. Deze loofde indertijd voor hem, die tien nieuwe leden
aanbracht, een ex-libris uit. De heer Van Houten kreeg ook zo'n
geschenk. Hij kreeg er zoveel plezier in, dat hij de ex-libris met
alleen in zijn eigen boek plakte. Hij legde zich ook toe op het ver
zamelen van boekmerken van anderen. En nu heeft hij een collectie
vun 2300 stuks in zijn albums, uit alle delen van de wereld.
geschiedenis van de Nederlandse
luchtvaart, van 1907 tot 1939, is te
vinden.
Door zijn belangstelling voor ex-
librissen heeft de heer Van «Houten
ook belangstelling gekregen voor
andere takken van de grafische
kunst. Hij bezit ook een doos gele
genheidsgrafiek, kunststukjes, dip
bij een bepaalde gebeurtenis zijn
uitgegeven. „Het is altijd moeilijk
voor een beginner om in deze bran
che op gang te komen," zo vertelt
hij. „Het verzamelen gaat langzaam,
het duurt lang, voordat je zoveel
contacten hebt, dat er steeds nieu
we mogelijkheden tot ruiling of ver
werving zijn. Maar wanneer je een
maal zover bent is het een mooie
vrijetijdsbesteding."
Dat ruilen, het is een historie
apart. Iedere verzamelaar van ex-
librissen heeft natuurlijk zijn con
tacten. Stel, dat de heer Van Hou
ten een relatie heeft gekregen in
Zweden. Bij de ex-libris, die ter
ruiling naar het Noorden gaat, sluit
hij een stuk or vijf adreskaartjes.
Wanneer nu de Zweed ruilt met een
Braziliaan of een Italiaan, dan sluit
hij ook het adres van de heer Van
Houten in! En in negen van de tien
keer komt er dan post uit deze lan
den naar Gouda. Soms liggen er
acht brieven uit het buitenland te
gelijk in de brievenbus. Adreskaar
tjes van de Italiaan komen ook naar
Gouda natuurlijk en deze stuurt de
Goudse verzamelaar naar België of
Frankrijk bijvoorbeeld. En opnieuw
gaan Goudse adressen naar het zon
nige Zuiden retour. Zo rolt de
sneeuwbal verder. Het moeilijkst ls
het echter om het boekmerk van
niet-verzamelaars te krijgen.
Een ex-libris heeft pas waarde,
wanneer de verzamelaar weet. wie
het heeft ontworpen. Vaak kan ie
de naam van de ontwerper van de
a/beelding aflezen. Anton Pieck bij
voorbeeld met zijn sprookjesachtige
tekeningen haal je direct overal uit.
Een geheel andere still heeft Hans
Voor zover bekend zijn er drie
verzamelaars van ex-librissen in
Gouda. Ex-libris, het eigendoms
merk voor boeken, gewoonlijk ver
werkt in een al of niet zinnebeel
dige tekening. De heer Van Houten,
die kleermaker van beroep is, is er
een van. Het verzemelen zit hem
eigenlijk in het bloed. Want behalve
boeken en boekmerken verzamelt
hij alles wat over Gouda in vroeger
jaren handelt. Voorts bezit hij een
stapel plakboeken, waarin de gehele
Even een klein stukje voorge
schiedenis. Op het fietspad langs
de rijksweg naar Rotterdam ge
beurde vorig jaar een ongelukje.
Twee Rotterdamse jongens reden
met de fiets een Gouwenaar aan.
die langs de spoorbaan een boeren
bedrijf heeft Deze had een bus
melk voorop zijn fiets, die er na
tuurlijk afviel, boven op zijn klomp,
die in tweeën brak. Er was ook
schade aan de fietsen. „Vraag bij
die-en-die of hij even een linker
klomp voor me te leen heeft," vroeg
de Gouwenaar aan een van de jon
gens, maar deze keerde zonder voet
bedekking terug. Die-en-dle had
alleen nog maar een rechterklomp
over. Er is nog veel geharrewar
over de fietsen geweest.en daarbij is
ook de stemming tussen de Gouwe
naar en die-en-die er niet beter op
geworden. Met de fietsen is het la
ter best in orde gekomeij, met die
stemming echter niet..
Enige tijd later ontstond brand in
de schuur van de Goudse boer. Toen
de brandweer kwam, was er wei
nig meer te doen. Alleen wat smeu
lende stukken, die moesten worden
gedoofd. Natuurlijk werd naar de
oorzaak van de brand gezocht. Ook
die-en-die, die de brand had gezien,
moest zijn verklaringen afleggen
tijdens een onderzoek, waarvoor de
rechter-commissaris uit Rotterdam
was gekomen. Het werd een recht
zaak, waarin de Gouwenaar werd
vrijgesproken van nalatigheid, die
brand ten gevolge had gehad.
Onbekenden hebben daarpa „leu
genaar" tegen dle-en-die gezegd en
het met forse letters op een bord
geschilderd en dit langs de spoor
baan gezet. En de klompjes, ja u
snapt het al, dat is een herinnering
aan de tijd, dat de Gouwenaar om
een klomp vroeg.
Een merkwaardige liefhebberij
van een paar onbekenden niet? Een
hobby, opgekomen in een ogenblik,
uitgevoerd in het geheim. De'„da
ders" ziji^haflcend gebleven en dat
zullen zij wel blijven ook. Totdat
het bord er lang genoeg heeft ge
staan.
Of vindt u dit geen hobby? Be
schouw het dan als een liefhebberij
van een verslaggever u dit relaas
over „spanningen langs de spoor
lijn" te vertellen. Omdat hij er zelf
ook zo nieuwsgierig naar was
Zwiers. Cor de Wolf is bekend om
zijn caricaturen.
Ook op kurk
Er zijn vele soorten ex-librissen.
Er zijn er, waarin de bezitter zijn
beroep heeft uitgebeeld, er zijn er,
waarin een getekende naam sjaat.
De ander verwerkt er zijn liefheb
berijen in. Weer een andere groep
koos een uitbeelding van een Bij
belgedeelte.
Er is een kleuterleidster, die haar
beroep uitbeldde met twee handen,
een kinderhand, die rust vindt in
de grote van de leidster Karakteris
tiek is het boekmerlj van een on
derwijzer uit Estland. Er staat een
hoofd op getekend, met op het voor
hoofd het beeld van de onderwijzer,
die het beploegt
Twee soorten ex-librissen bestaan
er. Bij een ruiling krijg je voor vier
cliché-ex-librissen één exemplaar
van een hout- of kopergravure, al
dus de Goudse verzamelaar. En hij
vertelt verder over de Franse boek
merken, grillig in de uitbeeldingen,
de Italiaanse, waarin het zuidelijk
temperament is af te lezen, de
Spaanse, die bijna alle Don Qui-
chotte uitbeelden, de Vlaomse. die
in het teken staan van „het vroede,
het zotte en het amoureuze". In het
album prijken de boekmerken van
Viruly, die met zevenmijlslaarzen
van een Tndische berg stapt naar de
molens in Holland Jan de Cler
ls er in te vinden en Georgette Ha
gendoorn, die haar ex-libris af
stond bij een optreden in Gouda.
Maar ook van bekende buitenlan
ders heeft de heer Van Houten het
eigendomsmerk. Van de Tsjechische
staatsman Jan G. Masarvk. Ex-
librissen op gewoon papier, maar
ook op Japans rijstpapier en kurk.
Drie en twintig honderd stuks
groot is de verzameling van de heer
Van Houten, een flinke collectie, al
zinkt deze in het niet bij die van
de wereldkampioen Strens uit
Breda, die er zeventigduizend heeft.
„Het is zo jammer," aldus de heer
Van Houten, „dat er in Gouda zo
weinig liefhebberij voor is. Mis
schien dat er hier óf daar nog wel
iemand is, die er idee in heeft en
dan zal ik hem graag helpen, maar
een bijzondere hobbv blijft het
voorlopig In onze stad."
G.V.H staat er op de ex-libris
van deze Gouwenaar De eerste
letters van zijn naam. ..Gestadig
Vorsen Hernieuwt".
DEG/NNEN IS IETSvolhouden meer, afmaken het meest.
Onder dit motto willen wij u vandaag weer iets vertellen
over vier Gouwenaars, die een bijzondere hobby hebben.
Mogen we hen even voorstellen? De een is ruiter op de
aethergolven, heeft vrienden over de gêhele wereld en legt
steeds nieuwe contacten in Amerika, Australië, in Afrika,
kortom, over de gehele aardbol worden zijn seinen gehoord.
De tweede is ook altijd op reis, zij het op een geheel ander
gefyfed. Hij neemt u mee door het rijk der boeken, waarin hij
jacht maakt op ex-librissen en zijn vreugde vindt in het
verzamelen van goede boeken. De derde Gouwenaar heeft
een andere „knobbel". Hij heeft een dichterlijke ader, de
dichtregels vloeien uit zijn pen en hij doet er velen plezier
mee.
En ten slotte iets over een liefhebberij, die eigenlijk geen
hobby is, maar die velen er toch mee in verband hebben
gebracht. De sluier gaat op, over de geheimen van het bord
leugenaarergens aan de spoorlijn tussen Gouda en
Rotterdam.
Misschien is er onder uw kennissen iemand, die ook zijn
vreugde heeft gevonden in een merkwaardige hobby. We
horen het graag van u.
t
't
