voor Canadese vissers
BOELAWAYO
Baldadige jeugd
Tientallen millioenen dollars
't
Het GEDICHT
Feestelijke opening van
Speelgoedstad
Mode-Advies-middag
„Oord des doods
Brugwachter van Haastrechtse
brug nam afscheid
De heer De Pater Koninklijk onderscheiden
T
AT O
AAR.
ANNEER.
Loop der bevoll
Verhuizingen binnen
de gemeente
BRUIDSTRANEN
A. DE BRUIJN
W.
van de week
FREULE.... R.I.P.
Goudse Spetters
Onderwijsvermagering
Onze bioscopen
Uit vroeger tijden
.GOUDSCHE COURANT"
DE TAMTAMKLOPPER
Verrees uit de as van een Matabele-kraal
f Pi° Oshirm ffrfau?
r huh ruth met hem o4
rjijmmmmmmd
mm b en hip hip
I net'Hel ii nooi/etn
jthetmimmq hip-hip I
yyuyftff»#
Ciuw mm hmfkurf ptkA
ken, dm ken ik hef met-
mm een Mntekenen'm
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
ZATERDAG 31 OCTOBER 1953
..Zonder anderen te kort te doen kan ik zeggen. dat u altyd één van de beaten bent--
leweest, die trouw en vol plichtsbetrachting z(|n werk.heeft gedaan". Dat ael loco-
burgemeester E. A. Polet. toen gistermiddag in Het Blauwe Kruis - bekende grond voor
de toegesprokene de heer C. de Pater, brugwachter op de Haastrechtse brug. afscheid
nam van de gemeentedienst na meer dan veertig Jaar die functie te hebben vervuld. Als
een kostbare herinnering aan *yn werksaam leven voor de openbare xaak en aan dat
afscheid zal hU voortaan de eremedaille in brons, verbonden aan de orde van Oranje
Nassau op z*Jn revers dragen, want dese onderscheiding is hem als Koninklijke wi
-—ving voor zUn verdiensten toegekend.
t*
Het hoogtepunt van het afscheid van de heer De Pater was het moment, waarop loco-
buraemeester Polet hem de bronzen eremedaille als blijk van Koninklijke waardering
op de borst speldde.
„U was onze grote
stadsmelker"
Het is eigenlijk een afscheid met een kor
reltje zout, zei de heer Polet tot de heer
en mevr. De Pater, want eerlijk gezegd ne
men we nog geen afscheid van u, maar eerst
over enige weken, wanneer met de inge
bruikneming van de nieuwe Haastrechtse
brug de oude uw brug haar diensten
zal hebben gedaan. U bent al enige tijd ge
leden met pensioen gegaan, maar wij heb
ben zolang de oude brug in gebruik moest
blijven, nog steeds een beroep op u moeten
doen. Bij uw afscheid willen wij u voor al
uw werk graag hartelijk dankzeggen.
De loco-burgemeester herinnerde aan de
tijd, toen de functie van de heeri De Pater
nog tweeledig was. Toen deze brugwachter
en tolgaarder was. Het was een moeilijke
functie. Emmers vol geld kwamen er aan
die oude Haastrechtse tol binnen, hetgeen
voor de gemeente een jaarlijkse inkomsten-
post van 50.000 betekende. De tol was dus
een enorm melkkoetje voor Gouda. Dat mel
ken hebt ook u gedaan. U was eigenlijk onze
straal M naai uuiunaiw,
Turfsingel 60 naar Reeuwi
H 261; H. den Uijl (4 pers.) v
tenssingel 54 n. Barneveld,
Gevestigd: P. v. d. Wijngaart—Eld^rhorst
(2 pers.) v. Rotterdam naar Tweede E. J.
Potgieterstr. 15; J. C. Heuvelman,
woutswaarder n. Graaf riöïisweg 93; W.
Boontje van Leeuwarden n. J
L. J. v. d. Klooster n. Den H
straat 6; C. v. d. Wolf v. Reeuwijk n. Rhijn;
vis Feiihstraat 16; H. v. d. Poll v. Wormer-
veer n. Vest 18; M. Sonnemans v. Maassluis
n. Bogen 44; J. M. C. Roest v. Den Helder
n. Burg. Martensstr. 2; A. F. BaulieuH
Frankrijk n. Emmastraat 21; C. M. Tromp
v. Best n. Groeneweg 41; N- Hamelink v.
Zierikzee n. Jan Philipsweg 83; J. H. Hout
v. Stavenisse n. Kievitstr. 14; R. Scholts—
v. Hulle v. Indonesië n. Nieuwehaven 41;
J. Huizer (6 pers.) v. Boskoop n. Prins
Hendrikstr. 28a; N. Verkerk v. Gouderak n.
De la Reylaan 40; G. J. Groenendijk
Rotterdam n. De la Reylaan 40; G.
Dorp v. Kampen n. Ridder van Catsweg 77;
H. J. Wernsen v. Alphen a. d. Rijn n. West-
Haven 11; J. Aalbers v. Utrecht n. West
haven 18; W. de Stigter (2 pers.) v. Stolwijk
n. Krugerlaan 141.
Vertrokken: W. S. v. d. Hee van Wachtel
straat 26 naar Duitsland; M. Vergunst van
M naar Reeuwijk, Platteweg
van Burg. Mar-
Thorbeckel. 18;
G. Bouman (3 pers.) van Ranonkelplein 15 n.
R'dam, M. v. d. Stoepstr. 5c; J. de Jong. v.
Kon. Wilh.weg 251 n. Waddinxveen, Noord
einde 51d; T. Bode (4 pers.) v. Tweede Pot
gieterstr. 15 n. R'dam, Willebrordusstr. 82;
C. A. de Groot, van Gouwe 246 n. Den Haag,
Corn. Tolstr. 53; W. I. Agnoli, v. Markt 65
n. Zwammerdam, Overtocht C 46; C. M. v.
d Laan van Westerkade 22 Den Haag,
Remmersteinslr. 71; A. C. Salomé—Okker
(2 persvan Joubertstr. 130 n. Bergen op
Zoom, Esdoornstr. 36; M. v. Erk, van Vrede-
best 16 n. Den Helder, Buitenhaven 55; M.
A. Berghoef—Hekker, van Burgvlietkade 9
n. Wagemngen, Celebesstr. 23; A. v. Wil
gen—Perridon (3 pers.) van Peperstr. 102 n.
Eethen. Prov.weg A 40; E. E. v. Huffelen—
Rosman, van Buiken Huetstr. 9 n. Haas
trecht, Z. IJsseldijk 3; D. Zuidam (3 pers.)
van Onder de Boompjes 137 n. Waddinx
veen. Stationsstraat 10.
A. ter Wijlen—v. d. Tooren, Nieuwe
haven 270 gewijzigd in Nieuwehaven 246;
W. Perdijk Bloot, Nieuwehaven 268 gewij
zigd in Nieuwehaven 248; M. de Mol, Nieu
wehaven 266 gewijzigd in Nieuwehaven 250
M. H. Boerma, Nieuwehaven 264 gewijzigd
In Nieuwehaven 252; N. C. van Harten,
Nieuwehaven 262 gewijzigd In Nieuweha
ven 254: C. M. Dikhooff— Lor jé. Nieuwe
haven 260 gewijzigd in Nieuwehaven 256;
S. J. Verhoef—v. Bruinessen, Nieuwehaven
256 gewijzigd in Nieuwehaven 260; G. Hoo-
gendoornv. d. Ree, Nieuwehaven 254 ge
wijzigd in Nieuwehaven 262; W. van Vleu-
'ten, Nieuwehaven 252 gewijzigd In Nieuwe
haven 264: H. A. J. Schouten—Donk, Nieu
wehaven 250 gewijzigd in Nieuwehaven 266;
G. v. d. Heuvel—v. d. Graaf, Nieuwehaven
248 gewijzigd In Nieuwehaven 268; T. Ter
louw, Nieuwehaven 246 gewijzigd in Nieu
wehaven 270; L. J. H. Hartgring (2 pers.) v.
Paradijs 2 n. Nieuwehaven 8; B. de Vries—
Muller van Kon. Wilhelminaweg 251 naar
Graaf Florisweg 77; B. A. Smit—Bakker
(2 pers.) van Gouwe 40 naar Hoogstraat 9;
T. van Leeuwen (3 pers.) van Westerkade 15
naar Westerkade 97; P. M. Happel van
Raam 85 naar Fourieweg 3; J. W. Bouman.
van Ranonkelplantsoen 15 n. Bosboom Tous-
saintkade 11; L. Bol van v. Bergen Uzen-
doornplantsoen 9f n. Crabethstr. 39; G. W. J.
Keijmel, van Jan Kottensteeg 1 n. Boele
kade 45; H. M. Hoefnagel, van Schaepman-
straat 46 n. St Josephstr. 15; M. Sonnemans—
v. Oosterom (5 pers.) van Groeneweg 50 n.
Bogen 44; A. Verkalk (4 pers.) van Veer-
stal 16 n. Veerstal 12; C. v. d. Stad (4 pers.)
van Nieuwehaven 8 n. Herenstr. 51; H.
Langenberg (4 pers.) v. Vest 107 n. Raam 85.
grote stadsmelker, aldus de heer Polet. Het
was werk, dat op goedvertrouwen moest
geschieden, want het tolgeld werd geheven
zonder afgifte van een kaartje of bonnetje.
En het is nooit als noodzakelijk gevonden
om die contróle door middel van kaartjes In
te voeren. En dat komt, omdat u het volste
vertrouwen genoot, omdat men wist, dat u
voor honderd procent eerlijk bent. Namens
het gemeentebestuur brengen wij u v°or a*
die arbeid onze hartelijke dank, aldus de
heer Polet, die het een groot genoegen vond
de heer de Pater de Kohinftiyke medaille
op de borst te mogen spel/en.
Namens de directeur van Gemeentewer
ken, die met vacantie buitenslands vertoeft,
sprak de heer H. de Meer, bouwkundige bij
deze dienst, die opmerkte, dat de heer De
Pater thans 71 jaar, maar nog vol energie
altijd bereid was ook voor ander werk
een handje uit te steken. U hebt uw werk
altijd met plezier gedaan en met veel toe
wijding en daarvoor zijn wij u dankbaar.
De heer J. Bron sprak tenslotte namens de
collega's en de oud-collega's. Hij bracht de
heer De Pater vooral dank voor de kame
raadschappelijke wijze, waarop deze met
allen omging. Als herinnering overhandigde
hij de heer De Pater een schemerlamp.
Bij het afscheid waren behalve familiele
den en kennissen ook aanwezig de heer J.
Muurling, chef van de afdeling financiën en
personeel en oud-collega's van de Haven-
Advertentie
ur. iets aparts! grote fles ƒ3,85
Vraag on
M Oct. 4 en 7.M uur Kunstmin: Provinciaal
appél AM. ZuM-Holland van Chr. Hlat. Jonge
ren groepen.
31 Oct. uur Da Baunklok: Jazz-Festival
Goudse Jazzclub.
8 Nov. 8-4 uur, Da Baunklok: Zitting mode-
advlMuae Goudache Courant.
8 Nov. }.M uur, K.A.B.-(«bouw: Culturele
middag voor werkzoekenden, lezing Jan Ora-
vesteljn over glasschilderkunst.
Z Nov. 7.3# uur, JMOale.' Xegelwedstrljden
kampioenschap van Gouda.
2 Nov. uur, Coornhert Gymnasium: Bijeen
komst „Jeugd en Muziek", lezing Henk Stam
over „Merkwaardige concerten door de eeuwen
heen".
4 Nov. 2-30 uur, K A B -gebouw: Kamermu-
zbekmlddag voor werkzoekenden.
4 Nov. 8 uur. De Beursklok: Feestvergade-
rlng Chr. Middenstandsbond.
4 Nov. 8 uur, Kunstmin: Feestavond Goudse
Mlddenetandsverenlglng.
9 Nov. 8—1» uur en 8 en 7 Nov. 2—4 en 7—11
uur. De Beursklok: Bazar Vereniging van
Vrij». Ned. Hervormden.
5 Nov. 8 uur, Concordta: Eerste voordracht
Oscar van Hemel in cursus „Muziek" voor
Kath. Culturele Kring.
4 Nov. uur, Hat Schaakbord: Kaartavond
Goudse cricket- en footballclub „Olympla".
7 Nov. 8 uur, Kunstmin: Propaganda-avond
Neder 1. BUndenbond.
En wat er verder is
Dinsdag: 3 uur K.A.B.-gebouw: Contactmid
dag voor werkzoekenden
7.30—8.30 uur, Het Blauwe Kruis: Spreek
uur Pro Juventute
8 uur, Zeugstraat 38: Spreekbeurt
Maaabach voor Bethlehem Kerk (Pink
stergemeente).
Woensdag: 10. 2.30 en 7.30 uur. Geref. Ge
meten (Kleine Kerk, Peperstraat 138);
Spreekbeurt dr C. Steenblok (dankdag)
8 uur. Geref. Kerk: ds A. Nljhul» (dank
dienst)
8 uur Reünie: Spreekbeurt ds J. Börger
voor Logosverband
8 uur, Westerschool: Bijbellezing ds H.
v. d. Akker
8 uur Calvljn: Bijbellezing ds G. Boer.
Donderdag: 10—12 uur Het Blauwe Kruis: Zit
ting Ruys en Co voor emigranten
7.30 uur, Presb. Herv. Gemeente: Spreek
beurt ds Joh. van Weizen.
Vrijdag: 9 uur Spieringstraat 113: Gelegenheid
werkzoekenden
7—fl uur Arbeidsbureau: Spreekuur voor
emigranten.
Bioscopen
Thalia: Because you're mine, alle leeftijden.
Reünie: Het legioen d®r dapperen, 14 Jaar;
Zaterdagavond 11.15 uur: Vergif, 18 Jaar
Schouwburg: Rancho Notorious, 18 jaar.
Aanvang: Zaterdag 3, 7 en 9.15 uur. Zondag
S, 5, 7 en 9.15 uur. Overige dagen 3 en 8.1# uur.
T entoonstellingen
De Moriaan: t.m. 30 Nov. Tentoonstelling
Goudse tegelschilderijen en Gouds plateel, ge
opend van 10-12.30 uur en van 1.30—4 uur
(Zondags gesloten).
Sport op Zondag
Zondagsdienst artsen
Zon-
,j. Cra-
bethstraat 45 (telefoon 3132) en R. Rombach,
Van Baerlestraat 9 (telefoon 5100).
Tandartsen: Zondag van 11.30—12 uur dokter
L. E. Blcknese, Crabethstraat 4 (telefoon 2288,
bij geen gehoor dokterstelefoon 4020).
A pothehersdienst
Steeds geopend (des nachts alléén voos. re
cepten): Apotheek P. Wetjer. Gouwe 131.
Dokterstelefoon 4020.
WAT ZIJLLEIS WE ETEN?
Maandag 2 Nov.
Groentesoep
Varkensfricandeau
Savoyekooi
Aardappelen
WAANNEER EEN SCHRIJVER telkens teruggrijpt naar zijn jeugd, dan wil dat niet altijd
zeggen dat hij terugverlangt tiaar een verloren paradys. Het is best mogelijk dat hy
bezig is met zijn jeugd af te rekenen, of dat hy in een verlangen om zichzelf te leren
kennen, speurt naar die eerste ervaringen, die mede de grondslag legden voor zyn huidige
levenshouding.
Tot zulk een vroege en vérstrekkende ervaring keert Jac. van Hattum in zijn gedicht
„FreuleR.I.P." terug.
Het is het bitter besef, te behoren tot de klasse der afhankeiyken, die slecht# door een
overal ten toon gespreide onderdanigheid kans hebben om genade te vinden in de ogen
van de machtigen der aarde. Dit besef is „de nette tuinmansjongen" Van Hattum al heel
vroeg bygebracht: in een huiver als voor het allerheiligste nam hy zyn petje af, zo dikwyia
hy de ramen van het Huis. waar de Freule woonde, paaseerde. Ook al was het helemaal
niet zeker, dat ze daar werkeiyk „achter horretje en tule" zat uit te kyken over het Plein,
hij groettedat was nu eenmaal de gang van de wereld en voor Pa's klandizie tevens
Dat Van Hattum 2ichzelf deze onderdanigheid nog altyd niet vergeven kan, dat hy
wraak neemt voor de gevoelens van vernedering en valse schaamte (de wrevel tegenover
de logeetjes, strophe 2), bUjkt uit de caricatuur die hy van de freule geeft. Haar gebit
h«d niets menselijks moer, de honden beten naar haar, ze had een baard en byna-groene
het is alles even onwelwillend.
tekening is gechargeerd naar de kant van het opzetteiyk-oneerbiedige. als wilde
irdoor Juist zyn onafhankeiykheid demonstreren. Dit demonstratieve wekt
echter het vermoeden, dat Van Hattum ergens in zyn binnenste nog niet vry is. Vandaar
dat hy by het lezen van het doodsbericht van de freule, even weer het kleine jongetje
wordt dat langs het Hui» komt en zyn petje afneemt.
In de laatste regels van het gedicht klinkt geen genoegdoening door, geen tartend-
treiterige wraakneming, die als een bevrijding werkt, ze moeten gelezen worden als een
beiydenis van een horigheid, die de dichter, zyn verzet ten spyt, nog altijd niet over
wonnen heeft.
Met haar mens-vreemde tandformule
school, achter horretje en tule,
vanwaar ze 't Plein geheel bestreek,
de Freule, die onsterflijk teek.
'k Weet, hoe w'als kind de pet afnamen
bij het passeren van haar ramen
voor Pa's klandizie was dit 't veiligst;
zij werd voor ons Het Aller Heiligst.
Vaak stelden de logeetjes vragen:
waarom wij groetten? wie wij zagen?
en wreevlig maakten we gebaar:
ach, niemand; maar groet jij nu maar
En niet, dat wij alleen zo deden:
er waren, die het huis zelfs meden
en menig, die een omweg nam,
omdat de freule üiets ontkwam.
Hoe zeig'lijk liep, zou 'k niet meer weten;
wel, dat de honden naar haar beten
en verder heb ik nog bewaard
'n vage herinn'ring aan haar baard g
en aan haar bijna-groene ogen;
haar grote neus was licht gebogen
en eenmaal heeft z naar lof gezongen
op mij: dien netten tuinmansjongen.
Ofschoon zonsterflijk scheen te wezen,
heb 'k nu haar doodsbericht gelezen
en 'k ben weer langs het Huis gekomen
en heb mijn petje afgenomen.
Uit: „Bilzenkruld". JAC. VAN HATTUM (geb. 1900j.
We hebben er maar een zwaar hoofd in
en mevrouw Tergouw zegt: Co ba is geen
mens van doorzetten en volhouden, je zal
$ien, over een poosje dan scheidt ze er mee
uit.
Maar neef Gerard, dat is de man, die met
Coba is getrouwd, gelooft, dat het best zal
lukken. We hopen het hem wensen, maar
we geloven het niet. De zaak is deze: Coba
was onderwijzeres, toen ze met Gerard
trouwde. We waren er allemaal tegen, tuant
we hadden nog nooit een onderwijzeres in
de familie gehad. Dat kan nooit wat toezin,
zei tante. Mijntje in die dagen. Tante Mijn
tje fcon verschrikkelijk dooj d'r neus snui
ven. vooral als ze erge dingen zei.
„Een onderwijzeres in het huishouden",
snoof tante Mijntje.
Maar 't is allemaal best meegevallen.
Toen ik voor 't eerst op bezoek kwam, kreeg
ik thee in een sthoon kopje en de keuken
was netjes. En aan de keuken kun je de
huisvrouw leren kennen, zei m'n groot
moeder alijd. Gerard is altyd best in z'n
schik met Coba, z'n sokken zijn altijd heel
en z'n boordjes netjes gestreken en we
moeten allemaal eerlijk toegeven: Coba
kan allemenselijk lekker koken.
„Ze is een durfe in de boterpot", zegt
tante Mijntje, maar dat interesseert ons
niet. Coba was maar een mager, sprietig
ding", toen ze trouwde. Maar u moest ze nu
eens zien. Ze hebben er altijd goed van
gegeten by Gerard (huis.
Nu wil Coba weer voor de klas. Er schijnt
gebrek te zijn aan onderwijskrachten. Ze
heeft die advertentie gelezen in de krant:
ook gehuwde onderwijzeressen zijn van
harte welkom. Kom eens by ons praten.
Prettige werkkring en lange vacantiesl
Gerard was er niet zo erg voor, dat ze
haar onde betrekking weer ging opnemen.
Maar de centen lokten hem. Ze waren bij
Gerard z'n thuis nogal erg. En dat blijft
er in zitten. Hij voorzag echter huiselijke
complicaties met de stofzuiger en de was
inhalen en de bakker helpen en hij voelt
niets Voor enige huishoudelijke bezigheid.
Maar hij is over dat bezwaar heen ge
stapt.
Maandagmorgen is Coba weer naar school
gegaan, 't Is een mooie school. Veel ramen
en veel kinderen. Ze had een klas van byna
zestig. Ze hadden als maar kinderen in dat
lokaal geperst en als maar banken. Coba
dacht eerst, dat ze een dubbele klas had.
En toen ging het van aap, noot en mies.
De voorste kindertjes deden goed hun best.
Maar de belangstelling nam af naarmate
de afstand tot de juffrouw groter werd. En
Coba kon onmogelijk bij die achterste kin
dertjes komen. De banken staan zo dicht bij
elkaar en de paden zijn zo nauw, dat Coba
er onmogelijk door kon. Toen heeft ze ge
probeerd er over heen te klimmen, maar
ze is ook geen twintig meer.
Toen ze boven op de banken aan 't koord
dansen was, want je moet toch je centen
verdienen, kwam het hoofd van de school
binnen. Die dacht, dat ze gymnastiek aan
't doen was. Nee, zei Coba, dit is een lees
les anno 1953. Ze hebben toen samen wat
gepraat en nu is Coba weer thuis om te
vermageren. Elke dag meet Gerard d'r om
vang om te kijken of ze al tussen zo'n gang
pad past. Maar we geloven niet, dat ze 't
Vol Zal houden. Ze zijn gewend om er goed
van te eten.
JAN TERGOUW.
(Advertentie)
Een weergaloos mooie collectie speelgoed en allerllefete poppen stln dezer dagen ontdekt
In het gebouw van Vroom Dree»m*nn aan do Markt De Inhoud van de schatkamer* overtrof
zelfa de itoutsto verwachtingen en bracht alle toeichouwers ln verrukking. Daarom werd
direct besloten een Speelgoedstad ln te richten, waar ledereen vry keu* zal kunnan
maken uit het modernate speelgoed.
Allemaal meevallers
Reeds heden kon dank zij veler toewijding
en medewerking de feestelijke opening
plaatsvinden van deze werkelijk fantastische
Speelgoedstad ln het gebouw van Vroom
A Dreesmann. Vooral de kinderen zullen
er hun ogen uitkijken naar al het mooia.
En de ouderen zullen biy verrast zijn door
de lage prijzen, allemaal meevallers I
Klaarblijkelijk wil V. D. het ledereen
mogelijk maken dit Jaar eens een bijzonder
Sinterklaasfeest te vieren.
Binnen enkele dagen zult U ln Uw brieven*
bus bonnen tpt een waarde van 5 gulden
aantreffen de rpductlebonnen in do
„Spaanse Post'. de Sint Nlcolaas-ultgavo
van V. D. Deze speciale courant bevat
een enorm aantal bijzondere aanbiedingen
en heel veel goede tlpa voor practlsche
geschenken. Wilt U binnenkort gemakkelijk
de mooiste St. Nlcolaas-geschenken uitdelen,
let dan op Uw brievenbus 1
Predikbeurten voor Zondag
Ned. Herv. Gemeente: Sint Janskerk
(Achter de Kerk 5) 9 en 10.30 uur ds H. v.
d. Akker, 5 uur ds G. Boer; Westerkerk
(Emmastraat 33) 10 uur ds H. M. Cnossen.
uur dr G. Huls; KInderkerk (gebouw
Calvyn, Turfmarkt 142) 10.30 uur de heer
J. Kanis.
Ver. van Vryz. Ned. Hervormden (Pe-
jeretraat 128) 10.30 uur de heer J. Jjl.
SchouwhakrSthledam.
Remafistr. Geref. Gemeente (Keizerstraat
2) 10.3p uur ds H. J. de Wys.
Evltng. Lutherse Kerk (Gouwe 134) 10 uur
ds W. F. Schröder.
Ouö-Katl*, Kerk (Gouwe 107) 10.30 uur
Hoogmis, 7 uur Vespers; Maandag 9 uur
Gezongen H. Mis, Woensdag 7.45 uur en
Donderdag 9.30 uur H. Mis.
Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 5 uur
da A. Nyhuis.
Geref. Kerk art. 31 K.O. (Turfmarkt 54a)
.45 en 4.30 uur ds H. Stratlng, Den Haag.
Geref. Gemeente (Stationsplein 15) 10 en
uur de heer H. Rykaen, Middelburg.
Geref. Gemeente (gebouw CalvUn, Turf
markt 142) 8.30 en 5 uur dr C. Steenblok.
Woensdag (Peperstraat 128) 10, 2.30 en 7.30
uur dr C. Steenblok (dankdag).
Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 10 en 5
uur ds W. A. Zyiema te Nleuweroord.
Preab. Herv. Gemeente (Turfmarkt 23
achter) 9.30 en 4.30 uur ds Joh. van Weizen.
Donderdag 7.30 uur ds Joh. van Weizen.
Vrije Evang. Gemeente (Turfmarkt 23)
10 en 5 uur ds J. I. van wyck (n.m. H.
Avondmaal). Zaterdag 7.30 uur bidstond.
Vrije Geref. Gemeente (Zeugstraat 38)
10 uur da H. J. Grisnigt.
Leger des Heils (Turfmarkt 111) 7 uur
bidstond, 10 uur heiligingsdienst, 6.45 uur
openluchtsamenkomst op de Markt, 7.30
uur verlossingssamenkomst, leiders majoor
en mevr. S. Duvekot.
Kerk van Jezus Christus van de Heiligen
der Laatste Dagen (Spieringstraat 49) 5
uur dienst.
Goudse Stadsevangelisatie (Spieringstraat
2a) 10.30 en 7.30 uur de heer W. F. Kloos.
Bethlehem-Kerk, Pinkstergemeente
(Zeugstraat 38) 7.30 uur openbare samen
komst, 4.30 uur Jeugddienst.
Because you're mine
Thalia Theater. Na lange tyd kunnen
liefhebbers van goede zang weer eens ge
nieten van de stem van Mario Lanza, die in
zyn jeugd reeds by de gramofoon met Ca
ruso meezong en die inderdaad wel wat van
deze legendarische zanger heeft overgeno
men. Het was deze film. die werd uitgeko
zen om voor koningin Elizabeth van Enge
land te worden vertoond tydens de jaar
lijkse Royal Film-Performance in Londen,
waarover nogal wat stof opwaaide omdat
de Engelsen deze film niet geschikt achtten
op zo'n „super"-galavoorstelling te wor
den vertoond.
Hoewel in opzet een musical, verschilt
deze toch wel met Lanza's vorige films,
daar hier het accent meer is verlegd naar
de handeling. Renaldo Rossano (Mario
Lanza) wordt voor de rtiilitaire dienstplicht
opgeroepen. Hq komt als gewoon soldaat
onder bevel van sergeant Batterson, een
vurig operaliefhebber, die hem vóór de
andere soldaten steit. omdat hq een zuster
heelt, die hy graag wil laten zingen voor
Renaldo. Het wordt "het oude liedje. Het
jaloerse ex-meisje van Rossano gooit roet
in het eten en pas aan het slot komt de zaak
op z'n pootjes terecht, wanneer hy samen
met het zusje het reeds overbekende liedje
brengt van „Becauae you're mine". Als zijn
tegenspeelster zingt Doretta Morrow, het
geen ze beter doet dan acteren, dat haar
evenmin goed ligt als Mario Lanza, die met
zyn spel ook geen raad weet. Dit gemis aan
acteren wordt goedgemaakt door James
Whitmore. die een uitstekende vertolking
geeft van sergeant Batterson in deze onder
houdende film.
Legioen der dapperen
Reünie Bioscoop. Het is een beetje ver
warde geschiedenis. Er komen in „Het le
gioen der dapperen" zoveel mensen voor.
die aanvankeiyk zeer belangryk ïyken,
maar later toch niet zoveel te betekenen
biyken te hebben, dat ze op de duur niet
meer uit elkaar te houden zyn, temeer daar
de meeste figuren martiale snorren en
lange bakkebaarden dragen. Gunstige uit
zonderingen wat de snorren betreft zijn in
ieder geval John Wayne en Oliver Hardy,
die biqkbaar wel preciee weten wat er alja-
maal aan de hand is en datug van leer trek
ken tegen de misdadige elementen. Aan het
eind van de film is neg wel niet alles dqi-
deiyk. maar voor het groepje Franse banne
lingen, waar het hele verhaal om draait,
zijn dan in ieder geval de moeiiykheden
opgelost en de liefhebbers van een beetje
8ensatie*zyn dan toch aan hun trekken ge
komen wat betreft spannende achtervolgin
gen en wilde vechtpartijen.
Rancho Notorious
Schouwburg Bioscoop. Die ranch der ver
doemden is in schijn een paardenfokkerij,
in werkeiykheld een schuilplaat#, voor mis
dadigers. Eigenaresse is eetr vrouw, die als
kostgeld van haar gasten 10 pet van hun
buit vraagt. In die b^evengemeenschap
weef zich een man te dringen Uie op zoek is
naar da moordenaar van zyn bruid. Deze
verkeert daar in moeiiyke positie, te meer
omdat de man die hem introduceerde, een
„gunman" die verliefd is on de eigenaresse.
Puzzle-winnaars
„Steunt het Rampenfonds" luidde de be-
hartenswaardige oplossing van de krui»,
woordpuzzle van verleden week. Winnaars
zyn. mevr. A. C. Verdouw—Van Schelven,
LethmaeUtraat 9 te Gouda (prys van 5,—)
en mevr. N. Priem. Meidoornstraat 10 te
Waddinxveen en Th. van Harten. Corn. Ke
telstraat 86 te Gouda (ieder 2,50).
De pryzen kunnen aan ona bureau wor
den afgehaald of worden op verzoek toe
gezonden.
GESLAAGD
Te 's-Gravenhage is geslaagd voor het
examen voetverzorging de heer Th. Heesen,
alhier.
De Goudsclie Courant meldde:
75 Jaar geleden
Ingelanden van de polder Honaard (ge
meente Haastrecht) hebben benoemd tot pol
derschout de heer D. A Dupper De ingelan
den van de polder Groot Keulevaart (ge
meente Haastrecht- benoemden tot polder-
schout de heer B. Smit en de Ingelanden van
de polder Klein Keulevaart tot vertegenwoor
diger de heer E. Boere.
si Jaar geleden
In een openbare vergadering van de Raad
van State, werd behandeld het beroep van de
raad der gemeente Waddinxveen tegen het
besluit van Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland. waarbij met vernietiging van het
besluit van de raad is beslist, dat H. Blanken,
gemeentearts tc Waddtnxsveen, als lid van die
raad zal worden toegelaten, op grond, dat het
verstrekken van geneesmiddelen door genoem
de geneesheer ten gevolge der accessoire ver
plichting bij de aanstelling als armen-genees-
heer op een vaste Jaarwedde aanvaard en
het aangaan dier verplichting tegelijk met
die tot het bewijzen van geneeskundige
diensten tegen een vaste jaarwedde, niet val
len onder de verbodsbepaling van art. 24 der
gemeentewet daar de uilzondering van het
slot van art. 23 ook luer van toepassing is.
Rapporteur in deze zaak was de staatsraad
mr Huber. De koninklijke beslissing volgt
later.
25 Jaar geleden
De architect P. D. Stuurman te Waddinx
veen heeft hedenmorgen ln „Het Schaakbord"
te Gouda aanbesteed de bouw van een kan
toor en ketelhuls en een kaaspakhuis tot
berging van 250 000 kg kaas voor de Coöp.
Producenten Handelsvereniging
Het aantal inschrijvers bedroeg zeven.
Laagste was J. Gesman te Alphen a d. Rijn
voor 99 895, hoogste A. Mooten te Moor
drecht voor 103 977.
hem verdenkt van concurrentie op dat ter
rein.
Een Western waarin nu eens niet het vech
ten. schieten, achtervolgen en vluchten op
de voorgrond staat, al ontbreekt 't niet,
maar die in de eerste plaats een speelfilm
is en als zodanig een heel goede. Vooral
Mariene Dietrich. Arthur Kennedy en Mel
Ferrer, die de hoofdrollen vertolken, type
ren de personen en karakters daarin uitste
kend. Maar ook de overige deelhebbers aan
dit grimmige spelletje poker, met levens als
inzet, leverfen voortreffelijk en serieus werk
Geen oppervlakkige, onwaarschyniyke
knokfilm. maar een die dour een aanvaard
bare Intrige en een goed ingeleefde ver
tolking des te suggestiever en spannender ls.
van de
'PEN BEHOEVE VAN de abonné's
A van de „Goudsche Courant" cal
onze mode-adviseuse a.s. Maandag van
2 tot 4 uur wederom zitting houden in
„De Beursklok", ingang Sint Antho-
niestraat. Zy verleent gratis hulp bij
knip-, naai- en pasmoeilijkheden en
vervaardigt tegen vergoeding patronen
naar maat.
Onze maatpatronen worden steeds
met veel succes gebruikt. Thans wor
den de japonnen indien gewenst op
maat pasklaar, gemaakt. Men laat een
patroon aanmeten en veertien dagen
later hangt uw japon pasklaar. De
naden worden zo geknipt, dat deze
Ineens zUn afgewerkt.
Een japon maken levert nu geen
moeiiykheden meer op.
Alleen het in elkaar j stikken biyft
voor u over. U bëtaalt Ivoor het aan
meten van een patroon1 pasklaar ma
ken, passen en afwerken:
Japonnen ƒ7.—
Mantels en mantelpakken ƒ8.50
Avond- en bruidsjaponnen ƒ8.—
Deux-pièces ƒ7.50
Advies over onze goedkope patronen
kunt u eveneens Maandagmiddag bij
onze mode-adviseuse inwinnen.
SUSKE «n
WISKE in
^Jitphipptr zif hjiw
xdinq'tmo Jtrgen, lever en qtlblm
\fiIr mn teerbeminde \ztl eren roepen,
broeder spreken
r hip-hipbroe
tr.'Onze
He 'Bonjour, hrtuur. comm
f# ve, mon chtr 7 Je ik ko
wel eens in Brussel?Hoe is
ermee
eten
nip vliegers
ehc
foen
dar viuo uiI en f moeten wichten
breng m'i Ho hemjiM het hip -hip nok
l Limbiek'Dür het nol-
purd'
wmmmpurdeens geeuwt'
Mar ome Pi leeft in een boom-
hut wicht, ik af ton hip-hip
eens geven
zeer druk witoverkeer. De avenues
nkomstig de wens van dr Jameson:
i genoeg zijn, om er een met 16 os
kunnen laten keren."
AARZELEND nadert de dageraad. Nog TJOEWEL DE „bank"-vissery ln Canada
zyn de mensen ln slaap gedompeld, XI zowel ter Atlantlsche aUi ter PacifickUst
nog staan de huisjes gehuld in de sëha- wordt uitgeoefend (heilbot vangt men in de
duw van de heuvels achter het dorp. In de pacific tot op 100 k m. uit de kust) toch ia
haven liggen de vissersboten. Hun omtrek 2jj een typisch-Atlantische vorm van visserij
vervaagt in de duisternis. Plotseling als (kabeljauw, schelvis, heilbot en andere
ware het op commando gaan er in de „grondvis"). Voor de Atlantische kust strek-
huiajea langs de haven lichtjes aan. Deuren ken de visgronden zich uit tot op een afstand
Reeds vóór Columbus
Amerika ontdekte
kenden zij de
rijkdommen van de
Canadese kustwateren
worden geopend en gesloten, zachtkena,
om de slapers niet te storen. Vage figu
ren bewegen zich langs het water. Voet
stappen klinken spookachtig in de grau
we stilte. De vissers beginnen hun dag
taak. Luider en luider worden dan de
geluiden. Het lawaai van een motor
onderbreekt de menselijke stemmen.
De mannen moeten nu
schreeuwen om zich ver
staanbaar te maken. De
rust ls uit de haven ver
dwenen. De echo's ontwa
ken in de omringende
heuvels. Dan varen da
scheepjes uit. Dit alleS
duurde slechts weinige
minuten. De klanken ver
sterven, het water wordt
weer rustig. De eerste
stralen der opgaande
zon weerkaatsen tegen
de vensters van een
vissershuisje, dat te
gen de helling ligt.
Zo begint de dag in
de vissersdorpen, die
als een 6noer langs
de kustiyn liggen. De
mensen die er wonen
ontworstelen hun
Een visser uit Nieuw Schotland, die
gewoon is te vissen in de Fundy-Baai.
van 500 k.m. maar de meeste Cana
dese vissers komen zelden verder
dan 400 k.m. uit de kust. De
scheepsbouwers van Nieuw Schot
land hebben 'n sterke, snelle schoe
ner tot ontwikkeling gebracht, die in
de vermaarde schuit Bluenose wel
op zijn best was vertegenwoor
digd. Tegenwoordig zyn alle
schoeners met motoren uit
gerust en dienen de zeilen
slechts als hulpmiddel. Be
halve de „bank" of diep
zeevissers die koude,
mist, sneeuw en stormen
trotseren om aan de kost
te komen zijn er in Ca
nada nog tal van kustvis-
sers met snelle motorbo-
ten, die kabeljauw en
platvis met de lyn, haring
met netten, zwaard
vis met de speer en
kreeft in vallen vangen.
Vrywel overal langs
I de ruim 8000 km lan
ge kustiyn van Grand
Manan in Nieuw-
Brunswijk tot Labra
dor kunnen zij hun
bedrijf uitoefenen.
etaaiTaan de zee. Het bestaan der mannen, De Baai van Fundy, de Golf van St. Laurens
die het zee-goud oogsten, is 6teeds onzeker, en andere wateren in die streken beslaan
ongeacht of zy op zalm, op tonyn, op kabel- meer dan een half millioen k.m.2 visgrond
jauw of op zwaardvis jacht maken. Door of ruim 80 procent van alle visgronden in
hun werk zyn de Canadese vissers, als vrU- het Noorden van de Atlantische Oceaan. Ka-
wel alle vissers op aarde, geworden tot een belJtuw en kreeft zijn de grootste bronnen
stoer volkje, bestand tegen koude, storm en van inkomsten ter Oostkust. De vissers van
ruwe z.ee. zy werken blymoedig en onver-
veerd onder heel moeilijke omstandigheden.
Hun leven is gevaariyk. hun inkomsten zUn
onzeker. Het is waar, dat er veel vis in de
zee ie, maar het is wel eens moeilijk die via
binnen te halen en het is lang niet altyd lo
nend ze te verkopen. Na een slecht jaar kan
een goed jaar komen en omgekeerd. De vis
ser moet er op ingesteld zyn om zo'n „gok
je" te nemen en de dingen aanvaarden, zo
als ze tot hem komen.
Noordelijk halfrond visrük
2£R BESTAAN aanwijzingen, dat de vl»-
rüke Canadeae kustwateren reeds wer
den bevist véór Columbus ln 1492 zfjn ont
dekkingsreis naar Amerika maakte, en dat
het vlssera waren, die hem mededeelden, dat
er een groot Weeteljjk continent bestond, al
vorens hU *(Jn grote reis ondernam.
TI/TET uitzondering van enige soorten en
*"X 4e wonderiyke êchepselen der diepzee,
komt de meeste vis voor in de ondiepe wa
teren langs de grote l&ndmasaa's. Deze wa
teren beslaan ongeveer 7.6 procent van het
totale zee-oppervlak Dieper dan 200 meter
ls er weinig vis, al zyn er enige soorten, die
tot op een diepte van 400 meter leven. De
beste visgronden zyn dus die, waarboven
niet meer dan 200 meter water staat. Kust
gebieden. wahr de overgang van land naar
zee ateil ia en de kustwateren diep zijn, heb
ben daarom zeiden een vis-etende bevolking.
Vooral geldt dit voor de landen ten Zuiden
van de evenaar. Dnr is de visserij op com
merciële basis beperkt tot de kustwateren
in engere zin. Een groot deel van de vis, die
in die ZuideUjke landen wordt verbruikt, is
afkomstig van leveranciers ten Noorden van
de evenaar. Ja. 98 procent van alle visserij
op commerciële basis geschiedt op het Noor
delijk halfrond. Hier vindt men de zalm, de
haring, de kabeljauw, de makreel, de heil
bot, de schelvis, de sardine, en vele andere
•oorten, die door de mens worded genut
tigd.
Dank zy de omstandigheid, dat de over
gang van land naar zee daar geleidelijk is en
men vele mUlen buiten de kust moet zyn om
water dieper dan 200 meter te bereiken, zyn
de Noord-Amerikaanse kustwateren zeer rijk
aan vis. Canada's vissers zitten dus vlak bij
uitstekende visgronden. Langs oe Atlanti
sche kust strekt zich van Kaap Cod tot New
foundland een Ijank uit van ruim 1600 k.m.
lengte. Deaff-„vts»akjjer" is 9000 k.m.2 groter
dan Ierjénd! Seder too^ee rste ontdekking
van Qdnada (Cabot) is er die bank gevist
en Sindsdien is hy beroem^ om de zeer
gr/te „kabeljauw-oogst". Eeu'
bin Britse. Franse. Spaanse en Portug»
vissers er kabeljauw gevangen en nog
feeds worden dabr „vis-schatten" uit de
..gedolven
De vissers van Brits-Columbia vangen
jaariyks ongeveer 8.000.000 kilogram heil
bot!
In Zuideiyker wateren,,— in de buurt van
Vancouver Eiland worden enobne hoe
veelheden haring gevangen. De vismeel- en
visolie-industrie, die jaarlijks voor verschei
dene millioenen dollars produceren, betrek
ken de benodigde „grondstof" voornameiyk
van de haringvissers, die jaariyks 110.000.000
k.g. haring „oogsten".
Met het voorgaande en vooral met de cy-
fers voor ogen ls het te begrijpen, dat de
Canadese overheid, zowel als de belangheb
benden er alles op zetten de visserij op peil
te houden en te zorgen, dat de vis-produc-
ten, die de wereldmarkt bereiken, van pri
ma kwaliteit zyn. Tientallen millioenen
dollars „vangen" de Canadese vissers jaar
lijks in de wateren van de Atlantische Oce
aan en de Pacific. Tientallen millioenen dol
lars en honderden millioenen vissen!
De vangst van één dag, kabeljauwen in
alle maten wordt gelost in de .haven
van Glace Bay in Nieuw Schotland.
Boelawayo is een moderne stad, met een
ten zijn er ruim, ze zijn gemaakt overeet
straat in de nieuwe stad moet breed
bespannen wagen te
16 ossen
gin Juni 1953 door de Engelse J
J koningin-moeder en prinses Mar- 2
I garet-Rose op plechtige wijze werd J
J geopend en die was opgezet ter ere
I van het feit, dat een eeuw geleden
yy
I Cecil Rhodes in een Engelse pasto-
I rie het levenslicht aanschouwde.
In 1896
door tienduizenden
Zwarte Krijgers met
ondergang bedreigd
TOEN onze taxi Selborne Avenue indraaide, hielden wij een ogenblik de adem was het gevolg. Rhodes' pioniers sloegen het
in. Een wijdse boulevard strekte zich voor ons uit. In zijn volle lengte konden beleg voor Boelawayo en na lange stryd viel
wij de gehele stad overzien. Eerst voert de weg door een prachtig park. Dan henRSwa" geTlogen^En alvoren?hU zkh
volgen huizen, waarvan sommige mooie tuinen hebben. Ten slotte wolkenkrabbers met een handjevol getrouwen uit de voeten
van zakengebouwen, 'misschien wat overdreven, want over grondgebrek heeft had gemaakt, had hy zijn kraal in brand ge-
de Zuid-Rhodesiaan niet te klagen. Doch die hoge gebouwen getuigen van zyn stoken.
levensvreugde en dadendrang. Deze boulevard is breed als alle andere in Boela- Onmiddeliyk begon de wederopbouw. Doch
wayo. Dit is in overeenstemming met Rhodes' wens en die van zijn „luitenant", dr in plaats van de ronde, van takken en klei
Jameson, volgens wie iedere straat in de nieuwe stad breed genoeg moest ayn, om w^roKken. hutten »e
er een met 16 ossen bespannen wagen te kunnen latrti keren. gegolfd plastyzer en jute lappen, en later,
—j toen de welvaart zich ontplooide, de stenen
I A ls een manifestatie van het pioniersbe- huizen en gebouwen van thans.
Xx staan aan de rand der beschaving ziet
men zo nu en dan over de geasphalteerde
boulevards van Boelawayo een ouderwetse
J ossewagen voortsjokken. Voorop loopt een
J met een stokje „gewapende" donkere knaap,
J de pikanin. Op de bok zit de boer, die met
een lange zweep zyn ossen op gang houdt.
Zo'n ossewagen is geen demonstratie ten
I pleziere van de toeristen, maar een tastbare
Stormloop bracht vrede
li"
l dr
De liispe, meuw-nrunswqic, meuw-scnoi-
land en Prinp Edward Eiland onttrekken
Jaariyks meer dan 130.000.009 k.g. kabeljauw
aan de zee, die een marktwaarde vertegen
woordigen van 20.800 000 dollar! Bovendien
vangen zy jaariyks nog ruim 20.000.000 k.g.
andere via.
'TER WESpTKUST van Canada dus langs
de kult van Brits-Columbia, die byna
12.000 k-m. lung is is de Stille Oceaan ryk
aan zalm. heilbot, haring en andere vis
soorten. VoonThste rijke zalmvangsten zyn
de oorzaak, dat Bmg-(?olumbia dc Canadese
provincie is, die de>hoogste jaarlijkse op
brengst uit de visserij #aalt. De zalmvisserij
is kustvisserij en by honderdduizenden wor
den de prachtige dieren voor de monden der
rivieren gevangen, ais gijl stroomopwaarts
willen trekken om kuipte schieten. Vrijwel
alle „zalm in blik", dre Canada produceert,
is afkomstig uit dq^wateren voor de West
kust.
Per seizoen wordën ongeveer 90.000.000 kilo
zalm gevangen mét een waarde van 25 mil
lioen dollar! -Van dit bedrag komen 18 mil
lioen dolla^voor rekening van de zalm-in-
bUkMÉ|
voor de kreeft geldt, geldt ook voor
de zalm, nameiyk, dat de grote winsten
der zalmvisserij gemakkelijk kunnen leiden
tot uitputting van de visstand, nameiyk, als
de vangst groter wordt
dan de jaariykse aanwas.
flSagisflBK Daarom zyn er wettelijke
prjHHyi*; voorschriften afgekondigd
betreffende verboden vis-
0^4 tyd. grootte der netten en
'w? -^SZL; plaatsen, waar mag worden
gevist. Aldus kan de zalm
stand op peil worden ge-
1 houden en de vissery een
- bloeiend bedryf blyven.
In de ondiepe wateren
bij de Koningin Charlotte
Eilandet» komt vooral de
heilbot ln groten getale
voor, ja, het grootste deel
van Canada's „heilhotoogsf
komt uit de wateren van
de Noordelyke Pacific.
D« jheHbotviaserij wordt
ook beoefend door de
vissers der Verenigde Sta
len I#
Tussen Otawa en Was
hington zyn speciale „heil
bot-verdragen" gesloten,
die de jaariyks te van
gen 'hoeveelheden regelen
om uitputting der vis
gronden tegen te gaan.
Vroeger uias de jeugd niet beter dan nu
I YUIE klaagt over de ongehoorde balda-
I digheid der tegenwoordige jeugd en
I hiervan een probleem maakt, dat slechts
I opgelost kan wosden dtfor sprekers in een
I vergadering, waar de filmmaatschappijen
I en de uitgevers der beeldromans als de
I eigenlijke schuldigen worden gebrand-
merkt, heeft blijkbaar nooit de verorde-
I ningen, vertfoden en keuren uit vroeger
I eeuwen gelezen.
j De Nederlandse jeugd gaf drie eeuwen
geleden de justitie handen vol werk.
Het spel was een weerschqn van het
zo veel fellete leven in die dagen en de
J jongens, die niet door het lezen van een
«nannpnd bo
jaar 1896 was een Jaar van grote
droogte. Runderpest teisterde de kud
den der blanke en inheemse bevolking. De
blanken kregen de schuld en om hen te ver-
dryven ontstaken tienduizenden zwarte kry-
-• - - - gers de oorlogsfakkel. Afgelegen Hoerde-
I aanwijzing voor het bestaan, dat vele boeren u a pl,t„br»nd en uit,emoord.
Sn1 e'S.°„P Iff? Gewapende (blanke) patrouille, trokken door
I geen wegen met de stad zijn verbonden. iana „m de weerloze kolonisten naar de
Zonder zich van de wijs te laten brengen SXndertad te^begeleMen Vidzo'n
1 TtSS eCn WCg d0°r h6t ïriëjje v"chteliï?ei ^handen deVin-
I razende stadsverkeer. heemsen, dan wachtte een wisse, wrede
Auto's van alle jaargangen en merken treft doo(j van alle kanten rpkten de Matabelen
men er aan. Oude Fordjes de vermaarde op naar Boelawayo. De buitenwyken dezer
I „Kippen-op-Hoge-Poten" tuffen lustig stad ondergingen eenzelfde lot als de farms.
I voort naast nydig razende Jeeps en de ge- Ket scheen, alsof de slachtingen uit de da-
ruisloos ry-giydende nieuwste snufjes der gen van de Grote Trek sich zouden her-
Europese en Amerikaanse auto-industrie, halen. Een dikke, meer dan manshoge Haag
Daartussen door slingeren zich, luid roepend van afgekapte doornstruiken vormde da bul-
en bellend, met ware doodsverachting en tenste verdedigingswal. Daarachter stonden
J grote behendigheid, de inheemse wielrUders een wyde kring de aan elkaar gekop-
op hun fietsen. Terloops: Veel van die fiet- pelde ossenwagens. Boelawayo was weer een
J sen zyn uit Nederland geïmporteerd. „laager" geworden, een versterkt kamp. De
nood steeg hoog. Water en voedsel waren In
I flens lag ter plaatse v«n Boelawayo de 0„v„,„,or|„„(r.„ p», „,d,t
I hoofdstad der Matabelen. Hier, gezeten versterkingen waren aangerukt, werden de
I op een „koppie" een van die heuvels van Matabelen versionen Dc hulp kwant keen
I kale rots, zo karakteristiek voor het Zuid- daï t, vtoe8, „an[ de ,warte krDirers waren
Afrikaanse landschap en schouwend over reeds d„or„drnnjen tot de reierlnksiebou-
de schier eindeloos schynende hoogvlakte, wen
I handhaafde Lobengula. laatste koning der
J Matabelen, het geloof aan de onbeperktheid IJet in de vorige eeuw zo gevaariyke isole-
zijner macht Streng strafte hy iedere aan- 11 ment van de stad is r.u definitief ver-
tasting van zyn gezag. De ongehoorzamen broken. De Westerse techniek overwon in
placht hU in 'n afgrond te werpen. Niettemin vrijwel alle opzichten de moeilijkheden, die
f werd hij door zijn mensen op handen gedra- aanvankelijk de groei en de opbloei der stad
J gen. En Lobengula droomde van z ij n Dui- in de weg stonden. Thans heersen vrede en
zendjarig Ryk. voorspoed in Zuid-Rhodesia. De inheemse
Doch waarschuwend klonken reeds de bevolking is eveneens tevreden. Als knoop-
I dreunende stappen van een andere heerser, punt van spoorwegen heeft Boelawayo nu
1 die hem voor altijd zou verdrijven, aan de verbinding met de havens aan Afrika's
I grenzen van Lobengula s land. Die tegen- Oost-. West- en Zuidkust. Boelawayo her-
stander was een geniale jonge Engelsman, bergt grote reparatie-werkplaatsen voor lo-
Cecil Rhodes, naar Afr.ka gekomen om er comotieven en ander rollend materieel.
- genezing van t.b.c. en bovendien een fortuin Steeds weer komen er Nederlanders aan, die
Vaak trokken de jongens er op uit met I te vinden. Hij vond beide. Deze man, met In het vaderland de Nederlandse Spoorwe-
veerkrachtige bogen, voorzien van sterke J zijn «toere kop, droomde van 'n groot Brits gen dienden en dan in Boelawayo na een
koorden, waarmee zulke stevige, gepunte rijk ln Afrika, van Kaapstad tot Cairo. Een verdere opleiding en een klein examen
pyien werden afgeschoten dat de ruiten spooriyn moest de Nyidelta aan de Middel- eveneens in het spoorwegbedrijf een goede
er «an moesten geloven en de telen van landae Zee verbinden met de Tafelbaai, waar boterham verdienen. Trouwena. ook ln de
de daken ratelden. f3® wateren van de Indische en van de At- kleding-, deken-, meubel-, keukengerei-
Zy bezaten ook lange blaasroeren en
proppeaehieter, van vlierhout ...puyten" i dl^a'pTolImr-Hchtte.
genaamd, en smeten bq voorkeur stenen -
lantlsche Oceaan zich met elkaar vermengen yzerwaren-, suiker- en zeepindustrie zijn
waar op 7 April 1652 de Nederlander Jan onze landgenoten als regel welkom.
Veel Britten, die wonen en werken in de
Thans raat daeeliiks de rook van mil- overzeese delen van het Britse Gemenebest,
houten ballen tegen de muren van j iloen Cape to Caleo cigarettes" de voelen zich meer nog dan hun thuisgeble-
kerkon en raadhuizen, tegen de kruisen a atan ca- -,Jven landvpnoten dravers ener roemvolle
op het kerkhof en door diverse ruiten.
I Afrikaanse lucht ln. terw«l 4e alAua ge- yen landgenoten dragers ener roemvolle
- traditie en brengers van orde en welstand
fn Delft mocht niemand met booghen J 2e piuSl SSuShSSth?1Kpht n"di verre landen Di'e .'.Britten" Overzee-"
„„h So,2„, de Mau ^au l0 K,„ya c2 dc «Jouwen h«i als een gelukkig toeval en een
Miiiova ir»rcetsartie in d» Tinie van 7nid- voorteken, dat de kroning van Ko-
pasaieve verzetsactie in de Unie van Zuid n[ng)n Elliabeth ln hetM](de jaar gevaï-
len als de honderdjarige herdenking van Ce-
OnrA Hps nnnne cil Rhodes, Rijksbouwer bij uitnemendheid,
vyura acs UUUUb stichter der beide Rhodesia's. Vandaar ook.
Maar de stad, symbool van Rhodes' werk datmen te Boelawayo dit Jaar zo'n grote ten-
en macht, staat er. Als een posthume ®r ZOveel
hulde aan de laatste der dappere zwarte belangstelling voor bleek te bestaan
heersers, Lobengula, mocht de nieuwe stad Ta a lit
de oude naam BoelawayOj „Oord des Doods" CTltOOTlStClltng
spannend boek hun zucht naar avonturen
konden afreageren, en de routine en
1 discipline van de school niet kenden,
|dat dit voor
J gingen zó in hun spel
J hen werkelijkheid werd.
I Zo was er op 26 Februari 1489 te
Brugge een vechtparty waaraan 500 jon-
I gens van 10 tot 14 jaar deelnamen. Zij
waren in twee kampen verdeeld, die de
namen voerden van politieke partyen en
bewapend met stokken en staven. Zo
naderden zU „malcanderen" met feilen
evelen moede, zo dat er horribelicke (ver-
I schrikkelijk) zeere gevochten wierd".
I Vijf bleven er op de plaats dood en de
I anderen waren haast allen uerminkt en
I gektoefst het gelukte de ouders slechts
I met grote moeite een einde aan de strijd
te maken.
noch mit spoeyten scieten noch blasen,
noch kaedtsen en te 's Gravesande was m
bovendien verboden „steenen te werpen
aen de kerek op boete van 30 stuver."
Dergelijke bepalingen golden ook in
Schiedam, Leiden, Den Haag, Rotterdam,
Nieuwkoop en Den Briel.
Altqd luidde het refrein: „Ende is dattet
die kinder doen, en sal den ouders die
boeten afhalen."
Dit was gemakkelijker gezegd dan ge-
Een visser van de Gaspi
kust (Oost Canada) haalt
een flinke kabeljauw binnen
boord.
I In 1573 kon men in Den Haag met
I moeite belettep, dat Haagse jongens, met
I stokken gewapend, slaags raakten met
I jeugdige toeristen uit Delft, die evenzo
I gewapend waren. Een keur verbood voort-
I aan het uitdagen van kinderen utt Delft
I en andere omliggende plaatsen. Ook te
I Dordrecht ging het hard tegen hard,
I wanneer de strijdkrachten „hey lantsy
I „h§y poortsy" weerklonken.
De jongens waren niet slechts in het
bezit van knuppels en stokken, zij hadden
ook „sleutelbuskens", de nabootsingen
van het eerste geschut. Op een stuk hout,
f dat als affuit dienst deed, maakte men
een grote, hqlle sleutel vast, waarin bij
de ring een gat was geboord. In dat gat
I werd een mengsel van kruit en salpeter
gedaan vraag niet hoe de jongens
daaraan kwamen' en deze ontplofbare
stoffian werden siangeatoken. Door de
I luchtdruk schoten de stenen, die in de
schacht van de sleutel waren gestoken,
er aan de andere kant bij de baard uit.
I Geen wonder dat men in Den Haag en
I in Den Briel de „boufkens" uitdrukke-
cleet" uit te trekken, als een fc
op heterdaad waren betrapt,
bedrag der boete konden de
kledingstuk weer terugkrqgen.
uii was gemaKKejijKer gezegd aan ge- «uuc uaa.n u» viuwwuoivmiig
daan, want de betrapte kinderen gaven J behouden, de nieuwe stad, die herrezen was R ronsoliHntert" He hemem'rie Hnnr
maar al te vaak gefingeerde namen van van Lobengula's kraal. '|Je J J" d4'
miHerf: r>n r>f He»e nntkenHen Hat He lange aarzeling en eigenlijk met tegen- Rhodes gestichte diamant-maatschap-
HeUnmumtenHie rfns» waren ?ht oeleel zin had Lobengula aan twee agenten van Ptf. verscheen ter tentoonstelling met een
delinquenten die dag waren uit ^weest Rhodeg in 1888 concessie verleend in het keurcollectie juwelen en edelstenen. Een
De Bnelse magistraat beval daarom hem onderhorige Masjona-land naar goud te brok steenkool van niet minder dan tien ton
haar dienaren de kinderen „t opperste ,nB|,,n Achteraf vond He vorst Ht» nieuwe symboliseerde de minerale rijkdom des lands
er hun eigen dor-
t volgeboekt, alle,
fSÜIKiijnkrijgeni de nederzettingen der speciaal voor de tentoonstelling gebouwde,
goudzoekers overvallen. Een strafexpeditie logeerhuisjes eveneens. Een nieuw theater
werd gebouwd, om diep in Afrika de men-
r;}j^xtsgagmwwiMmBWsmmmËi)imiUlsÊÊtÊaÊ»ÈÊa^*.:«*mzymmiifa*,: sen te laten genieten van Shakespeare's to-
neelstukken, van balletkunst en mooie con-
certen
TerzUde vpn dit alles, een beetje verge
ten in de schaduw van de tentoonstelling,
stond en staatr bp het terrein van Govern
ment House (verblijf voor de koningin-moe
der en prinses Margare'-Rose, eens bestemd
als woonhuis voor Rhodes) een rondavel,
een witgekalkt hutje met een kegelvormig
rieten dak. In dat hutje woonde Rhodes,
toen hy zyn huis liet bouwen, dat echter
pas na zyn dood gereed kwam. Het staat
er als een herinnering aan het verleden en
is een ..Rhodes-monument", kostbaarder en
in zyn eenvoud indrukwekkender dan het
forse standbeeld van Cecil Rhodes op het
kruispunt va$ Main Street en 8th. Avenufe in
Boelawayo
Het standbeeld van Cecil John Rhodes
op het kruispunt van de hoofdstraat en
de 3-ste Avenue, die leidt naar het
regeringsgebouw), dat men op de
achtergrond ziet.
