COUD5CUE COURANT gesloten is OEP f- 3 h Het laatste stroomgat Ir rs. slaagde volledig ken! Joüda F De operatie Viermaal Phoenix De Koningin wenste het Nederlc^dse ^olk geluk Maar de zee een ‘ItuWu tergde met langdurige kentering De klok van Ouwerkerk 4 jïïeihï. Vierbannenpplder in 42 dagen droog I X re hen ipen. weer i te WEERBERICHT f A Veel uiina Het weer in Europa lenmorgen zeven uur. De Koninftfii spreekt W inderig weekeinde L 1^ NOVEMBER 1933 Zaterdag 7 Nov. 1953 Prijs abonnement: per week 0.45 per maand 1.95, p. kwartaal f 5.80 92ste Jaargang No 24042 Directeur-Chefredacteur: S. H. VAN DER KRAATS Ing. Med.: 24 c. per mm. contr. 20 c'. (III lit laat- ent ihuhihim;» Il 15 Ier li! GOUDA de ran i' f de Wi rs en lelif zie i caii Daai ;e erwtensoep. :e te maken. ijke, voedzame tuivere vetten, wereld. i echte erwten, Verschijnt dagelijk» Bureaux: Zeugstraat 70—72 Telefoon 2745 (twee lijnen) Postrekening 48400 :t Uw kinderen de irwacht U EGANG PEP AsrepA AD ASTRA hand bed’ maar i hand EENDRACHT MAAKT MACHT in .000 ieéld door het van Zaterdag- r ge inen ■schat. Het I zou Maar u«c loep voor letheid □men. Jan in ter- het gat - >oging om Helsinki Oslo af- osd .zou ont- rjongcns Bange antwoord mr J. Alge lerstaat. dr ratuur: ra tuur: Landsvrow jehng vai rde gebu Onze bezegel teistert ons ben tonze Het is het prettig winke- olaascadeaux kunt speelgoed werke- Berïijn Frankfort München Wenen Kom Weerrgpporten van bede weer i op- Heef iwer dat heden vanaf de Breezand, sht- de Rpkswaterstait. Rechts Rotter- ige waarnemingen Prijs 10 cent per nummer minuten voor middernacht loenixcaipson was afgesloten historisch momtH waterbouwkunde. op zijn plants. en dat be- tnt voor de De schepen dat de groot Mar- Zo geschiedde vannacht de sluiting van het gat van öHwerkerk. Uit de^kom tussen de dijken werd Aet viezde Phoenix-caisson voor het gat gesleept, daar scharnierend aan het reeds gematste derde caüston ver bonden en volgens tfe richting vrfn de pptt door ^sleepboten voor de nog bestaande opening geduwd. -sr Het gat vlagt. Z< naam amper door het u 1 middag van 2.30 ET persoonlijk by 778.1 mm Zuld-west a s.0 gr C. uur 12.6 gr. C. uur 5.2 gr. C. Betrokken Wassende tnaaa 1nBBuDaO'uOfl«ïj<«j 11 jd, die c een wedloop iet grote leger nstig is gezind tind Augustus, ille mensejijke Om precies vier lag de vierde Ph< Het stroomgat u tekende een hi# Nederlandse wa, loeiden en Het gat is dicht, maar onmiddellpk het werk voort. Bij de afwerking heeft men de zee niet meer te duchten: die is op zijn plaats gezet. i Vierbannen-poldeij zijn uit gevallen, zodat de droog-, legging hoofdzakelijk zal moeten geschieden door pompen. Aan de "f 't >tem f j rijsch oge i de f* dicht, na >en- rende eei Advert.: 12 c. p. mm. bij contr. 10 c. Chef-Exploitatie: D. DE KLERK De middag is spannend geweest, P: opengebleven gat joeg het water in wilde kolkingen. Toen de eb ineette kreeg de Phoenix 4. die in de kom tussen de twee dijken terzijde van het gat door can vloot van sleepboten van P. Smit en L. Smit en Co op zijn plaats werd gehouden, het te kwaad. t De dag van gis van de Rijkswatei worden aanget ’- dit laatste str< seizoen, in hoge V lerbannenpoldi reeds drooggeva betekend„voortc met niet weinig Het werd met h< van werl de fcommissaris van de Koningin in Zeeland, jhr mr A F. G de Casembroot..ir A. G.,Ma- ---. .lirecteur-generaal van de Rijkswater staat en de seer -gen. van Verkeer en Water staat. mr Spitzen. Het leek dear een inmense industrie aan een grote rivier, badend in efen zee van licht. Want het» dTisson lag om scharnierend aan de 's morgens i Inig ste Phoenix 3 te worde^verbonden ■rkc ten bakken ihet klei efl stortsteen voor anker om direct na de^luiting dn Regentesse- ïe£en de caissons te lossen, nadat zink- 9 Stroom neemt af Snelheid van de stroom 80 cm per secon de, meldden de peilboten. De sleepboten drongen de Phoenix 4 naar de tfhoenix 3. Eqkele minuten later was de atrootasterkte reeds tot 60 cm afgenomen. Het scharnier zaagde op werd gemaakt. Om 10 uur 49 begon de ichten hun draaiende beweging van het caisson. De slui ting werd ingezet S’eepboten schaarden zich, de een na de ander, tegen de wand van het caisson en begonnen te duwen. Maar Wout Zanen, die boven op 't gevaarte'over- al tegelijk was, liet zijn walkie-talkies wer ken. i nam slechts langzaam af en üende daisson nog te veel te- ~ag de Phoenix soms weer ■ien. Maar dan, enkele minu- de draaiende beweging weer geheel bew. regen zwaar1 bew. zwaar bew. - bew.- -rolkt Uf, bew. ibewolkt mist onbewolkt geheel bew ‘mist geheel bew. zwaar bew- r.egen mteste Ouu t op de dpk. ft dorpje at. Out bij Ouwerkerk is dicht en het dorp lelf» bewoners van een huis, dat deze verdient, uitten hun vreugde uitsteken van de driekleur. rkeer en Water- dankte daarop ik voor de wopr- N&erland een hlsto- nu de dijken zijn ge- .latuurramp, zoals gedu- .1 rende eeuwen niet heeft plaatsgevon- den. Dat U dit grootse moment heeft emt ons volk tot __;ft een n;euw be> e innige verbondenheid van vaderland’^. Die neef pakte ook de Phpgnix 4. de be- •tonnen dqur <jié 's avonds bij h^t kenteren v-aTTTiet tij in het slót zou moeten vallen. Enkeje uren hadden de sleepboten hun han den vol aan het gevaarte, waarop de stro mingen hun krachten ongebreideld botvier den. Maar zij hielden de reus in (bedwan,; jhr mr Operatie Viermaal Phoenix zojji zeker niet ris. dir hier mislukken. De avond kwam. De natrium-lampen de hoge^torews wierpen tezamen voor 270 kaarsen’lifht op een oppervlakke van 300 bij 300 meter mfct het gat als middelpunt. De ebstroom was moordend snel. Weir diepgang hebbende scheepjes met een sterke machine konden zich erin wagen. De beide Spidoboten Prinsesseplaat Ai jslaat, die met honderden ,offi< stellenden tegen 6 uur voor kwamert, deden aanvankelijk eert pc de kom- binnen te lopen. Maar de rtinsessepla door de stromen kan 1 aan het begin van de T riep zijn collega op dat er ..een poeier'' V”. en dat hij het voorlopig hinnen te lopen. Beide &-*■ heil büitén en eleven negen. -z« Toen bleek de .ebstroom'tot een^snel.. van 2 meter p^r seconde te zijn afgekor- Het water leeft direct veel rustiger dar. het begin van de avond ^oen allen, die t zijde-van de kolftingen Wnden komên. net h00j h„* enerverende schouwspél Van wrrter dat fel J gekleurd door het nattiumlicht beangstigend t snel voortjoeg, kortden gadeslaan. 8 Woelig beeld Na 9 uur vulden de zijkanten van de Itom .zich met talrijke bootjes. Daar waren in woners van Ouwerkerk, die met vletten naar de djjk waren gekomen om het eerst te weten of hun .polder dt droog zoü komen. Daar whren belangstc. lenden uit Zierikzee en de andere eilanden, burgemeesters uit Zeeland, Waterstaats mensen en niet te vergeten de dijkwerkers die bij de sluiting niet nodig waren, maar' iwe was getuige pan de tn de herwinning van dit ge~ led. Zp >volgde de werkzaam- een vaartuig Am Rpkswaterstait. Rechts van H M achter eenvolgens mr J. Algera, minister van Ver keer en Waterstaat, dr W. D^ees'en ir H. B. J. Witte* minister van Wederopbouw en Volkshuisvesting. De meeste Ouwerkerkers waren van nacht op de dpk. Maar een enkele bleef tn het dorpje achter met een speciale opdracht, Ouwerkerk heeft zpn lui klok-na het vernielen van de toren in een klokMstoel gehangen, die op de Ring is geplaatst. Voor het eerst na de oorlog heeft deze klok vannacht geluid- Toen de koperen kelen van de sleep boten wpd open werden gezet om de sluiting te begroeten, beierde over de verdrdinken maar nu van de zee afge sloten Vierbannenpolder de klok van Ouwerkerk. Burgemeester Romepn. die zpn dorp nooit heeft verlaten, stond met zpn vrouw aan dek van een van de boten in de kom van de dpk en zag de sluiting een feit worden. En menig een heeft hem hartelplc de hand ge schud. (Van onze speciale verslaggever.) Nó^ even vóór middernacht het was precies drie minuten voor twaalf werd giste ra voncLfhet laatste stroomgat in de dijk ^ij Ouwerkerk gesloten. Heel de grole vloot van sleepboten, directieboten, hakkepoffers en al wat varen kon en dat stoom of lucht in de machine had, trok aan de fluitlijnen en een minutenlang vreugdegehuil, dat weldra aanzwol tot een oorverdovend spektakel, verkondigde ovér het verdronken Duivelend en het wijde donkere water van de Oosterschelde dat de mens eindelijk weer meester van het land was. De zee was teruggedrongen tot zijn eigen domein, na hegerr ihaanden, en zes dagen verwoestend te hebben geregeerd over dujzenden hectares vruchtbare grond. Operatie Viermaal Phoenix was gejukt. Het sluitcaisson stond op de drempel van het sluitgat en sloot de opkomende vloéd buiten. Boven op het ponton tfal Wout Zanen, die het laatst alle verantwoording droeg voor deze slotphase ongetwijfeld dankbaar hebben gezucht en het helle licht va» de magnesiumfakkels van de filmoperateurs maïr op de koop hebben toegenoiften. I De betonnen tang van Ouwerkerk was dichtgeknepen. En duizendeK Koningin Juliana in hu.n midden waren van dit ontroerende hisK rische ogenblik voor Duiveland getuige. De uitstromende eb werd nauwkeurig meten. Vier meter per second^ had i voor de kwaadste momenten werd 4 meter 20. B(j 4 meter/50 zou alles, zo hoopte men. nog houden. Maar die razende en kolkende eb waaierde, eenmaal door het gat. breeduit en veroorzaakte in de kom een felle neer, waarin alles wat dr(jft niet meer dafi een speelbal van het pater is. waartegen een handige schipper, een krachtige machine en een goed roer maar weinig kunnen uitrichten. it te- teb- 1 tan al die werkers be- rt|^jke er» diepgevoelde jegefis God, die ‘lukken. Wij heb- ate maanden dikwijls lankelijkheid gevoeld. een neder- zijn wü zo-* ïren. ïdich4 en t nu vdor- gedicht ■dan ook in de verwachting, dat de Vierbannen-polder ca. 42 dagen nadat met pompen kan worden begon nen, droog kan vallen. - Reeds geruime tijd was men bezig het waterschap Ooster» en Sirjanslgnd leeg te pompen. Hiervoor stond aan de Noordzijde 1 pomp en aan de Zuidzijde 2 pom pen, met een capaciteit» van 50 m3 per minuut elk. Ook kon de sluis bil Vianen in geschakeld woraen. Een ge lukkige bijkomstigheid was, dat deze polder hoger ligt dan de rest van he{ eiland. Toch was het in verband met de nog slechte toestand van de Rampaartsedijk niet mogelijk deze polder ge- heel leeg te pompen. Hier- C mee zal gewacht moet worden tot het water in de de Vierbannenpol.der voldoen den de gezakt zal zijn, zodat de elk. Rampaartsedijk niet een eenzijdige druk van het wa ter behoeft te weerstaan. Omstreeks Kerstmis zal de weg Ouwerkerk—Zijpp* weer bruikbaar, zijn. Weerverwachting, meegedc K.N.M.1. in De Bilt, geldig avonji tot Zondagavond.’ Aanvankelijk zwafr bewolkt rhet lijdelijk ^egen. later van het Westen uit opklarin gen. Matige tot krachtige^ langs de kust rff en' toe hardp Zuidwestenjka wind- Van nacht minder koud,, Morgen overdag onge veer dezelfde temperaturen als vandaag. Weerkundige waarnemingen. Hedenmorgen om 8.40 yyr werden te dam de volgende weerkundii gedaan: Barometer: Wind: Temperatuur: Maximum temport Mtolmum tenjpers 'Weersgesteldheid l November Zon op 07.48: onder 17.00 Maan op 10.07; onder 17.20 o z 9 November Wassende maan Zon op 07.50; onder 18.58 K Maan op 11.09; onder 18 01 max temp neerMag gisteren afgelopen 24 uur 1 C 0a mm 5 ,.t 0.1 stomen. Zij wilden niet e- Alleen een peilboot bl ing mogeijjk nog in het steeds nauwer lende gat. Het was om 11 uur 17 dat eur voor Schouwen Duiveland diet Noordkant van de Vierbannen-polder komen twee pompen, links en rechts van het gemaal van Stevenssluis. Een van deze pompen heeft een capaci teit van 400 mjj per miuut, de andere van 100 m3. Het gemaal van Stevenssluft zal zelf als hevel worden ge bruikt Aan de Zuidkant van J~ polder komen 8 gemalen van 50 m3 per mlnsyit elk. In totaal kan dus per mi nuut. zonder v|jet gemaal van Stevenssluis hierbij te rekenen. 900 m3 whter wor den weggemalen.'.Het ligt 1 Stockholm Kopenhagen bonden zwaar i AmsterdanuA' onbewc Brussel haif.be ank- f Parijs onbewc Uit- i Bordeapx mist ver- f Nic* onbewc tf Berlijn geheel Frankfort 'mist - -isteren zei in de annalen erstaat m,et gulden letters ■tekend. Want de sluiting van roomgat, reeds in het storm de male riskant en voor de der en wellicht ook voor de 'allen polders van Duiveland, .voortbestaan of ondergahg”, was -g zorg 4Ü»gem^etgezien. was een wedloop met de tijd, gewonnen Heü was pok iet weer, dat nu eens het rkers aan de dijken guns, geweest na de deceptie van eir toen het dngeluk spotte met al., berekeningen en vernuft. Toen de Phoenix 3 gistermorgen om half- clf op de drempel van het gat was gezon ken, begonnen spannende uren voor allen, die bij de dichting van het gat waren be trokken. En dat waren piet alleen de inge nieurs en aannemers, de rijswerkers en de stenenfetters, de bakkenschippers en de gleepbootkerels. Vlak achter het gat ver keerden de reeds naar hun dorpje terug gekeerde Ouwerkerkers in angst en vreze. En de honderden.'die nog in de verstrooiing zitten zullen aan de rad.o hebben gehangen om maar niets te missen van de slotphase van de zware strijd, die voor hen veel, zo niet allea betekende. De vloed zette nog voor de middag in, het aanvankelijk 180 meter brede gat was toen tot 60 meter teruggebracht en gedurende 12 uur zouden eerst eeitl^ Vierbannenpolder binnenstromende vloed en daarna een vlie gende uitstromende eb hujjï krachten be proeven op de door de mens op zijn'lugu bere weg geplaatste obstakels Zou het water sterker zijn en kunnen e* breken wat in maanden van onverpooSG zwoegen tot stand was gebracht? Of. wat de braintrust van Waterstaat had worpen gp berekend en de polderjon1 •hadden uitgevoerd, stand houden? vragen, wadïop niemand een -- wist. Men kon alleen hopen. Waterstaat baseerde het werk op het scheppen van een dusdanige situatie, welke In staat zou zijn gedurende twaalf volle ™uren een felle stroom tussen de laatstge- plaatste caissons te weerstaan. Dat bete kende, dat antwoord zou worden gegeven op de vriag of 175.000 vierkante meter zink stok en 155.000 ton stortsteen ongevoelig zouden blijken te zijn voor de rukkende en scheurende stromen in het overgebleven S!Men had er goed vertfouVren ifc. geweldige Phoenix-caissons door hun gewicht op hun plaats zouden blijvc” die ene vloed etmaal met vermeerderde kracht door i voor twee-derde reeds toegeknepen gat>ou- den jagen tussen de uiteinden van de bijna gesloten reuzentang van beton.wat zou-’ den die onder water grijpen en wegsleuren? Die zorgvuldig opgebouwde droppel in een gat, dat bijna tot dertig meter piepte was uitgeschuurd, moest het houden. Anders was alles tevergeefs geweest. Het was niet vergeefs. a ,-laat, di. snel en glad ■„n ggan, zwaaide reeds e jcom af en de kapitein' de Regentfesseplaat toe' van een stroom stond lopig niet waagde schepen zoc...— daar tot kw^rt over op de oude dijk een gereserveerd pla; kregen. De kom tussen de dijken gaf het wo< beeld van een druk bevaren rivier tr Recht vooruit lagen de reeds gezonkei sons, gemarkeerd met oranje lichten, tossen gaapte, zwart afstekend in de zee v licht,'het nog open gedeelte van het gat. Kleine, sterke motorboten waren be: met het meten van de stroomsnelheid en I peilen van de bodem. En z(j brachten, to de grootste felheid ai uit de stroom was ge weken. het verheugende bericht dat de cais sons niet van plaats waren veranderd en de drempel, behoudens enkele kleine plooien, die de stroom erin had getrokken, stand had gehouden. En men wist het de halve sluiting was hiermede reeds gewannen. Om 9 uur kwam de Breezand van de Rijkswaterstaat in de konxaan. De Koningin bevond zich aan boord. Tot het gezelschap De sluiting van het gat by -- - Ouwerkerk zal voorlopig i plaats zouden blijven. Maar nog, a,]e zorg. van de en\die ene eb, die een half waterbouwkundigen heb- jrftwerderde kracht door het ben üit de aard van de ---de glult|nr de eer. ste tyd sterk lekken. Door het aanbrengen van 'zink stokken en het storten van kiel en steen zal men de s.g. onderloopsheicf trachtdn weg te werken. De spuiters tussen de wanden van de aansluitende caissons is i men direct te Hjf gegaan Gevaarlijke eb met torpedonetten waarin steen vlordt geetort. Het zal Door het ongeveer drie tot vier we- in wilde ken duren voor eed water- J dichtl aMuiting ie verkre gen en deze de eenzijdige druk van het water kan weerstaan. Alle gemalen ren. naar buiten gesloten raken, ao lanr- wordei de dei sloeg. Het caisson sloot met zijn kanterf op het reeds geplaatste aan Maar onverstoord ging het werk door, bleven de.sleepÖöien het ge vaarte aandrukken en werd de vergrende ling van staaldraden aangepracht Koppig zette de eb^echter. tegen alle ver wachtingen in, nog door MSar oih 11 uur 25 werd het Wout Zanerf blijkbaar tè erg en achtte hij het verantwoord tie Suiting te vervolmaken. 11. uur 25: Afsluiters open. Elke drie minuten zonk het taissc- meter Soms helde het gevaarte naar de pol- derzij^ over om zich daarna te, herstellen en aamde andere zijde slagzij te nemen. Ter gend langzaam reek dit zinken te gaan. En eindelijk kwam het verlossende bericht. „De vloed zet In. Er staat nu buiten drie centi meter meer water dan binnen.” Vliegtuigen cirkelden in de donkere lucht te de afg< boven het gesloten gat. Een parachutefakkel land, aldu zette alles in een hel licht Het was om drie minuten voor middernacht toen Wo*t Zanen kon zeggen: De Phoenix zit op de grond. Een kleine sleper zette zijn keel «et eerst open. En of mep gespannen er op pad ge- ’diepe depressie, wacht, 2o viel op de seconde die grote vloot richting bewoog, daar voor Ouwerkerk de eerste hoog- haar invloed loeiende stoomfluit bij. Minutenlang hield Noordzeegebij hej aan Ovens), op schepen, de caissons en op de dijk vlamden de fakkels van de film mannen op. De dijkwerkers juichten. Men drukte elkaar de hand. Op het sluitcaisson gingen rode lampen aan en zag men kleine Jwaridt/iguurtjes naar één pupt lopen. Wout ZancrQnoest handen drukken. Het laatste stroomnat, was bedwongen na veel tegenslag, veel moeite maar ook veel erv zeldzaam^ ge luk. hand in hand gaand <net koele bereke ning. Voor Sqhouwen Duiveland waren ste minuten van de resde Nov. historisch moment vanlïrote betek De Koningin zal vandaag om 13 en 20 uur een toespraak houden voor beide Hilversuni- se zenders en de televisie, naar aanleiding son een van de/sluiting van het laatste stroomnat de pol- bU Ouwerkerk. Een gebied van hoge luchtdruk strekt zich uit van de Azoren over Midden-Europa tot in Rusland. Dit hogedrukgebied.beheers- de afgelopen nacht het waer i* N*4er» ■and. aldus meldt,het K.N.M.I. Er was toen weinig yrind en bij heldfere hemel daalde de temperatuur sn»l. Op tal ,van plaatsen kwam flinke nachtvorst voor. Intussen bevond er zich bij IJslaftd jgm e depressie, die in Noord-Oostel"eA -.ing bewoog. Deze depressie breidde u invloed voortdurend vertier over iftit --zeegebied uit. met als gevolg Zuid- westerstorm op het Noordelfak deel van de Noordzee en steeds verder toenemende wi»)d v langs onze,kust. i De depressie zal het komende weekeinde het weer in Nederland blijven beheersen. Dit betekent, dat er ook Zondag veel wind zal zijn^Het koudgfront van de depressie trok vawaag, vergezeld van regen, over de Britse eilanden naar het Oosten Het /.iet ,er naar uit, dat dit front Zondagochtend Nederland zal bereiken ert ook hier wat ie- geri zal brengen, al neemt het rtgengebied in betekenis af „Landgenoten, op dit ogenblik zftn tfij allen trot# ep dankbaar. Wij zijn trots op al die werkers van hoog tot laag, die gedurende zovele maandenf hebben meegewerkt om dit resultaat tc bereiken; die bij dag en bij nacht het ben gearbeid*. Aan al die werkers bt tu.g ik mijn hart bewondering. Wij zijn dankbaar nns dft wprk deed gel ir\ de laatste diepe afhs.- geweest een strijd, i overwinning en nu te mogen constater° -alle dijken zijn gedi naar wl/ hopen zal dit gat, dat n 'lopig is gedicht, ook definitief I blijven". Spr. besloot in dit gevoel van dar’ baarheid dit korte woord jngt het i spréken van de wens, dat ook het vei dere herstel spoedig zal tot stand ko- De ebstroom J zwaai Men zag „a, terugzwaaiet ten later, zette d< in. Even voor elf uur werd de beweging ver sneld. Als vluchtend Voor slecht weer kwa men alle schepen, die nog in de polder wa- deze winter nog - zhren belangstel- j - Toen het gat bij' Ouwerkerk gister avond enige minuten voor twaalf was gesloten, heeft H.M. de Koningin, aan boord van de Breezand, zich met en kele woorden tot het Nederlandse volk gericht. Hare Majesteit zei: „Landgenoten, ik zal morgén nog wat zeggen, maar ik wens-u nu vast allea van harte ge luk met dit grote moment". De minister van Verkt staat, mr J. Algera, c. Hare Majesteit hartelijk den. die zij had ge|prok( f,De regering stelt het ‘*U hi»r vahavond, 1 vannacht, as i. Het is voor jenblik, n\ i een natuurramp, zoals - niet heeft plaatsj den. Dat U dit groots willen meelbaken stei grote vreugde en geef wijs van de innig- jf vorstin en 5

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1953 | | pagina 1