UIT DE OMGEVING
Nelson'sVictoryin wintercostuum
Een eeuw geleden stierf een
veelgelezen schrijver
CinemaScope een logische
ontwikkeling der filmkunst
Financiële gelijkstelling hij
onderwijs niet uitbreiden"
Per stelegram van Nederlandse
journalist werd onderschept
Een niet ontmoedigend begin
Onze Hoge Commissaris oyer
arrestaties ijl Indonesië
-*
25 Jaar NJ.H.C.
Middfjliarnis vraagt
om hulp
Financiën en Economie
Drijf ijs op de Nieuwe Maas
1806 - JAN FREDERIK OLTMANS - 1854
Van Russische naar
Nederlandse cel
Stakingen in Japan
Protest tegen campagne
van MacCarthy
Kort Journaal van j
.de wereld
ONDERWIJSRAPPORT V.V.D.
Delft heeft Indische
beeldjes nu verzekerd
Crematie Samuel Goudsmit
Sabena krijgt nieuwe
Sikorsky's
De „Norfolk" gebroken
Censuur en „Schutzhaft"
in Soerabaja
IN HET BRANDPUNT
Meisje stal kostbare
f abrieksweheimen
POSTZEGELNIEUWS
nfjsr.t'Ssa.rtn
Ze gingw naar
Afrikè
jage^ in Finland
stort
neur
Tot dusver geen
inlichtingen
De artistieke
mogelijkheden
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COUBANT
VRIJDAG 29 JANUARI 1954
Ammerstol
Ernstige vel De heer C. Boer ls op het
«rf bij zijn smederij gestruikeld en gevsllen.
Met een kaakfractuur moest de heer Boer
naar het ziekenhuis worden vervoerd.
Voor het Kon. Wilhelminafonda Bij het
postkantoor was een busje geplaatst, waarin
oude centen en zinken1* dubbeltjes gewor
pen konden Worden ten bate van het Kon.
Wilhelminafonda. De opbrengst is 17.78.
Berkenwo ude
Araor speelt verstoppertje. De Landbouw
•Jongerengroep hield in de zaal van mevr.
Stolker—Versteeg een propaganda-avond
Opgevoerd werd het toneelspel „Amor
speelt verstoppertje onder regie van de
heer K. Schouten. Een gezellig bal hield
de aanwezigen geruime tijd bijeen.
Bodegraven
Beroep ontvangen Ds J. Verwelius,
Hervormd predikant alhier, heeft een toe
zegging van beroep ontvangen naar Harder
wijk.
In Bodegraven werd drpk gedamd
In het tournooi om het plaatselijk dam
kampioenschap werden de volgende par
tijen gespeeld:
Groep I: C. Jongeneel—G. Schellingerhout
0—2; H. v. d. Born—C. v d. Vlist 0-2; A.
Koolstra—W. Terlouw 0—2; G. Schelllnger-
houtH. v. d. Bom 1—1; T. Lammen»—J. v.
Dam 1—1.
Groep II: R. Doop—B. Terlouw 2—0; B.
Terlouw—M. Schouten 20; J. Jansen—M.
Schouten 0—2; B. TerlouwR. Doop 20.
Van de derde ronde van de bedrijfsdam-
competitie luiden de uitslagen: Rijkspolitie
N.V. Oud-Holland 64; voetbalvereniging
Bodegraven—firma Versluijs 91; N.V. Tur
kenburgKappersvereniging 44 (met één
afgebroken partij).
Het tweede team van de damclub O.G B.
speelde een wedstrijd tegen Zwammerdam.
De wedstrijd eindigde in een 7—5 overwin
ning voor Zwammerdam.
Boskoop
Besprekingen over nieuwe
C.A.O. gestrand
De besprekingen tussen werkgevers en
werknemers betreffende een nieuwe C.A.O.
in het boomkwekersbedrijf, hebben geen re
sultaat gehad. De werkgevers hebben afwij
zend beschikt op enige voorstellen van de
werknemers. Wel zijn de werkgevers bereid
de 5loonsverhoging te betalen en boven
dien bijzondere beloning voor overwerk.
Hieraan is echter de voorwaarde verbonden,
dat de eisen aangaande de extra verhoging
in verband met de anti-nivellering, de ver
mindering van het verschil in de gemeente
klasse omvattende en de 2vacantietoeslag
als niet gedaan dienden te worden be
schouwd. De werknemers hebben dit van
de hand gewezen, wat voor de werkgevers
reden was het lopende contract op te zeggen.
Séhoolverbouwlng gegund.
De verbouwing en uitbreiding van de
Chr. school aan de Rozenlaan is gegund aan
de fa J. Loef alhier, laagste inschrijfster,
voor 48.257.
Gouderak
Veerdienst wordt onderhouden.
Hoewel zich in de IJssel een ijsmassa
heeft opgehoopt, weet de exploitant de
veerdienst GouderakMoordrecht nog in
tact te houden. Regelmatig wordt de dienst
nog onderhouden.
Moordrecht
Tentoonstelling „Het juiste
4x>ek voor het kind"
't 10 Februari zal in de Heru. pas-
tentoonstelling worden geqfrgani-
'n kinderboeken voor de leeftijd van
Reeuwijk
Brandweer en E.H.B.O.
in hersengym-strijd
In hotel „De Sportis een bindingsavond
van de Bescherming Bevolking gehouden.
Burgemeester P. Feitsma sprak een ope
ningswoord, waarin hij mededeelde dat
Reeuwijk en Nieuwerkerk a. d. IJssel als
enige gemeente in de Kring Zuid-Hoiland
IV, geheel klaar waren met de wegving van
noodwachters en dat dit, wat Reeuwijk be
treft, te danken is aan de gemeentearchi
tect de heer De Klerck. De burgemeester
wees er op dat men met het tekenen van
de vrijwillige verbintenis niet klaar is en
dat er ook nog enige cursussen moeten wor
den gevolgd om goed werk te kunnen ver
richten indien dit nodig mocht zijn. Na hem
sprak het krlnghoofd de heer C. Hesi uit
Gouda. Ook hij wees op de belangrijl^eid
van de cursussen en ook op de waarde van
een goede teamgeest ii\ de blokploegen. Na
de pauze werden de vrijwillige verbandak-
ten »an de B.B.-ers uitgereikt. Er werd een
leuke wedstrijd gehouden In hersengym
nastiek tussen de brandweer en de E.H.B.O.,
waarbij de brandweer met een halve punt
voorsprong de winnende partij werd. Gezien
het geringe verschil in punten werd beslo
ten beide partijen een prijs te geven, n.I.
een kop met schotel, voorzien van het op
schrift BB.-kring Zuid-Holland IV Een
zelfde prijs werd ter attentie aangeboden
aan mevr. Feitsma en mevr. De Klerck.
Er werden ten slotte nog enkele films ge
draaid.
Schoonhoven
ft'J&ar. De collectie is samengesteld door
stichting Jeugdlectuur, die zijn zetel
heeft te *s-Gravenhage, en beoogt de jonge
generatie te helpen tegen de verveling en
de diarmede verbonden geestelijke verwil
dering. De kerkeraad heeft gemeend de
stichting jeugdlectuur en zijn tentoonstel-
Jflng in dit verband ten nutte van de dorps
gemeenschap te moeten inschakelen. Ouders
ïn ouderen vftiden hier voorlichting bij de
moeilijke vraag,, welk uit de zee van boe
ken voor hun kind, hun meisje of jongen,
het juiste boek i6.
Kinderen krijgen op de tentoonstelling
gelegenheid zelf de boeken in te zien, hun
voorkeur uit te zoeken, er te lezen. De ten
toonstelling, welke des morgens
scholen ter bezichtiging is, zal elke werk
dag geopend zijn tussen 3 en 5 uur en voorts
op aanvraag na overleg, op elk afgesproken
tijdstip.
Maandag te 7.30 zal mej. H Wolff, direc
trice van de Openbare Jeugdleeszaal te
's-Gravenhage de tentoonstelling openen
met een causerie over „Het juiste boek
voor uw kind".
Burgerlijke Stand Geboren: Elfriede
Maria, dochter van R. Boom en van T. M.
Verdoold.
Overleden: M. M A. de Rijk', 81 jaren,
wed. van L. C. Post.
Ouderkerk a. d. IJssel
Burgerlijke Stand. Geboren: Hendrik,
x. van M. de Winter en L. v. d. Boom.
Ariaantje Antoinette, d. van A. van Soest
en A. Heuvelman.
Overleden: Aarjsantje de Groot, 80 jaar*
weduwe van J. Lingen
Gehuwd: J. H. Heuvelman 32 jaar te Gou
derak en N. Pols, 31 Jaar.
Winter
Zij z(jn niet banp
Winkeliers hebben
Het ging de Schoonhovense winkeliers
vereniging de laatste tijd niet naar wens.
Een bespreking in de ledenvergadering
gunstig uitgevallen. Er heeft zich een nieuw
bestuur gevormd, dat bestaat uit de heren
B. Hoon. G. de Vaal, J. Kerremans, J. Fajy
en J. Stekelenburg.
Ijsbaan op een werkput
De Schoonhovense IJsclub heeft de op de
werkput aan de Spoorstraat ingerichte ijs
baan geopend. Hoewel dit een oplossing
voor maar één jaar is, is het schaatsenrij-
dnd publiek er goed mede geholpen.
Grote pont uit de vaart.
In verband met de zware ijsgang in de
Lek heeft de gemeente-veerpont gistermor
gen de dienst moeten staken. Zover de om
standigheden dit toelaten wordt de dienst
met het kleine motorveerbootje onderhou
den. De ijsgang, hoewel een machtig schouw
spel, betekent voor veel mensen een grote
handicap.
Burgerlijke Stand Geboren: Annie Mar-
garetha, d. v. H. J. van Doorn en S. J.
Schouten. Elisabeth Agatha Maria, d. v. Th.
M. Vervloed en P A Overbeek.
Ondertrouwd: C. J. Proost. 26 jaar en
A. M. Koorevaar 23 jaar.
Overleden: M. Ch. Rijksen. 72 jaar, we
duwe van F. J Schreiner; D. Ooms, 74 jaan,
echtg. van M. E. van der Velden.
Stolwijk
Kinderen speelden bij de
kachel: huis in brand
Gistermorgen brak in de woning van de
heer A. Verkerk in de Schoolstraat, brana
uit. Vermoedelijk hebben kinderen bij de
kachel gespeeld en is door een of andere
oorzaak brand ontstaan. Door bet tijdig in-
grjjpen van de brandweer kon uitbreiding
worden voorkomen. Niettemin werd aan het
woonhuis belangrijke schade toegebracht,
terwijl het meubilair geheel verloren ging.
Het achterste gedeelte van het perceel, dat
eveneens door een gezin wordt bewoond,
liep waterschade op. Het getroffen gezin
met 2 kinderen is voorlopig bij familie on
dergebracht.
LEZING OVER VERVREEMDING
VAN GRONDEN.
In een gecombineerde vergadering van de
afdeling Stolwijk van de Hollandse Maat
schappij van Landbouw en de afdeling Stol
wijk van de Chr. Boeren- en Tuindersbond
heeft mr A. W Visser, secretaris van de
Grondkamer voor Zuid-Holland, in zaal
Noomen een causerie gehouden over de
nieuwe wet op vervreemding var), gronder
(pachtwet). Nadat hij een overzicht had ge
geven van de totstandkoming van deze. vo
rige maand in werking getreden, wet. licht
te de hee-- Visser de voornaamste artikelen
toe. Van de gelegenheid om vragen te stel
len maakten velen gebruik.
Post voor Hr Ms De Ruyter
en smaldeel V
Post, bestemd voor opvarenden van Hr
Ms kruiser De Ruyter en uit te reiken
in de hiernavolgende havens, dient uiterlijk
op de daarbij aangegeven datum en uur te
Amsterdam op het marinepostkantoor aan
wezig te zijn. Halifax (Canada): 3 Februari
om 11.00 uur. Norfolk (Ver Staten): 8 Febru
ari om 11.00 uur. Funchal (Madeira): 15
Februari om 17.00 uur. s
Adressering van alle poststukken als volgt:
naam, rang of kwaliteit, marinenummer,
aan boord van Hr Ms De Ruyter. Am-
sterdam-C.S. Marine. De naam van de ha
ven, waar de post wordt uitgereikt, dient
niét te worden vermeld.
Post, bestemd voor opvarenden van bij
het smaldeel V ingedeelde schepen en uit
te reiken in de hierna volgende havens,
dient uiterlijk op de daarbij aangegeven
datum en uur te Amsterdam op het marine-
postkantoor aanwezig te zijn: Agadif: 2®
Januari om 17.00 uur, 3 Februari om 17 00
uur en 8 Februari om 17 00 uur. uitsluitend
voor opvarenden van Hr Ms Walrus, 10
Februari om 17.00 uur voor opvarenden
van het gehele smaldeel, Cisneros: 29 Janu
ari om 17.00 uur (niet voor opvarenden van
Hr Ms Walrus), Casablanca: 10 Februari om
17.00 uur.
Adressering als volgt: naam, rang of kwa
liteit. marinenummer, aan boord van Hr Ms
(volgt de naam van het schip)
Amsterdam-C.S., Marine. De naam ven de
haven, waar de post wordt uitgereikt, dient
niét te worden vermeld.
Voor leden van het personeel van squa
dron 320 van de Marineluchtvaartdienst is
de postsluiting iedere Maandag en Donder
dag om 17.00 uur te Amsterdam, met als
sluiting voor de laatste zending 24 Maart om
17.00 uur. Adressering als volgt: naam. rang
of kwaliteit, marinenummer squadron 320
Marinelüchtvaartdienst, Amsterdam-C.S.
Marine.
Oudewater
Dammen. Onderlinge damcompetitle
damclub D.O.C.: H. BleijenbergM. de Wit
2—0. M. Baan—W. Middelman 4—0. M. Kort
leverAd. Hoogenboom 20. D. Muis—A
de Wit 1—1, M. Baan—M. Kortlever 1—1.
Zangkoor opgericht. Met 16 leden is
opgericht een zangkoor van de Herv. Geref,
Evangelisatie. Het is de bedoeling, dat dit
koor medewerking zal verlenen bij
straatprediking.
Burgerlijke Stand. Geboren: Johannes
Jozef Maria, z. van H. de Bruijn en C. J. J.
M. Essing, Willem, z. van C. Hoogeboom en
J. Pijnze van der Aa.
Overleden: Thera Sluis, 84 jr, weduwe
van A. van Schaick. Klaas Goudriaan, 85 jr,
it van J. P. Berkhof.
Zevenhuizen
Forum-avond PartU van de Arbeid.
De afdeling Zevenhuizen van de Partij
van de Arbeid, hield in „Hof van Holland"
een forum-avond. Drie dames en vijf heren
maakten deel uit van het forum, met de
partijvoorzitter als voorzitter. Voor en na
de pauze telkens vier leden. Er werd o.a.
gevraagd hoe het forum dacht over de ge
leide loonpolitiek. Ook werd gevraagd, wat
men dacht van de huurverhoging in ver-
baftd met de verschillen tussen stad er
platteland. Toen secretaris Spekman als
laatste de vraag stelde of het forum nog
eens herhaald moest worden, spraken de
vergadering en het forum adch zó enthou
siast uit, dat het bestuur toezegde nog eens
een avond te organiseren.
Zevenhuizen! Mannenkop groeit.
Het Zevenhuizense Mannenkoor heeft ln
zijn jaarvergadering besloten deel te nemen
aan een concours te Lienden (Betuwe), op
26 Juni. De heer J. C. Meijer werd als voor
zitter gekozen in de vacature van de heer
J. A. Benning die als bestuurslid bedankte.
De heer A. Verbrug werd als bestuurslid
gekozen. Het koor gaat in ledental goed
vooruit.
De vuurmonden van admiraal Nelson's
vlaggeschip. de „Victory", verloren hun
grimmigheid, hoen zij met een donzige laag
sneeuw werden bedekt. Het schip, waarop
de grote admiraal zijn bloedige overwin
ningen bevocht, doet, zoals het hier ligt
in de haven van Portsmouth, meer denken
aan een Kerstkaart dan aan een oorlogs
bodem.
Waddinxveen
Instituut voor Arbeidersontwikkeling.
Het Instituut voor Arbeidersontwikkeling
hield zijn jaarvergadering in café Van de
Water. Uit het verslag van de secretaris
bleek, dat de afdeling groeiende is en thans
102 leden telt. Ook de penningmeester liet
een optifnistisch geluid horen. Het bestuur
werd als volgt samengesteld: M. Hoogerdijk.
vo<|rzitter; R J. Jenner, secretaris; G. Vis,
penningmeester en mevr. Van Bremen,
mevr. Hëlj, mevr. Van Egdom, K. v. d. Gaar
den. H. Wenzel en C. v. d. Ham, leden. Be
sloten werd de jaarlijkse bustocht de ko
mende zomer naar Apeldoorn en de Noord-
Veluwerand te maken.
Schaatswedstrijd voor jongens.
De ij8club „Nooit Gedacht" hield schaats
wedstrijden voor de jeugd op de sloot langs
de Kleikade. De uitslagen hiervan waren:
jongens van 6 tot 9 jaar: 1 A. Gelderblom
5. 2. M. van Zanten 3, 3. W. v. d. Kraats
2 en T. Lindhout 1.
Jongens van 10 tot 13 jaar: 1 B v. d. Bor
7.50. 2. P. Koetsier 5, 3. A. Tol 2 50 en
A. Bron 1.
De ijsbaan is heden opengesteld De ver
lichting zal vanavond ontstoken zijn.
Avondtekenschool. De heer G. Verweij
te Bergschenhoek is op zijn verzoek eervol
ontslagen als leraar aan de bijzondere
avondvaktekenschool wegens vertrek naar
Baarn. In zijn plaats is benoemd de heer G.
Haman te Gouda.
Chr. Boeren- en Tuindersbond.
Onder leiding van zijn voorzitter, de heer
C. v. d. Sar. hield de afdeling Waddinxveen
van de Chr. Boeren- en Tuindersbond in
het Ned. Herv. wijkgebouw de jaarverga
dering. Als bestuursleden werden herkozen
de heren M. P. van Tol, T. de Bruin en D.
Uitbeijerse.
Ir C. Kalisvaart hield een met lichtbeelden
toegelichte lezing over zijn reis naar Ame
rika. Hij gaf een uitvoerige uiteenzetting
over de werkzaamheden ten behoeve van
de landverbetering en de landaanwinning,
voornamelijk doorirrigatie werken, zuivering
van water e.d. Hiermede zijn uitstekende
resultaten bereikt. De oogsten in de nieuwe
gebieden zijn goed te noemen.
Burgerlijke Stand. Geboren: Elbert, z.
van E. Vermeij en C. J. Uitbeijerse, Burge
meester Trooststraat 50; Walter Harry, z.
van A. C. Marchand en H. Kooijman. Eiken,
laan 60: Elisabeth Dirkje, d. van D. J. Bron
van Vuuren, Kleikade 50; Heikeline
Jantiena, d. van H. van Elk en J. Brands,
Prunusstraat 26; Clazina Wijnanda Maria,
d. van C. A. Toor en M. M. J. van Vliet,
Zuidkade 118; Cornelia, z. van J van Kem
pen en W. J. van 't Geloof, Oranjelaan 5.
Gevonden voorwerpen. Rol papier,
twee honden, donkerblauwe want. doublé
schakelarmband, paar groene handschoe-
bruine want, boodschappentas, paar
motorhandschoenen, blauwe alpino.
Opnieuw een nederlaag van
Klaveren Zeven
In de Goudse Klaverjascompetitie leed
Klaveren Zeven de tweede nederlaag, dit
maal tegen Gudok. dat in de onderste regio
nen huist. K.J.V.-St. behaalde een grote
overwinning op K.M.D. Fel was de strijd bij
W W.W.—D.V.V. De partijen gaven elkaar
niets toe en deelden de punten. D.O.S. had
grote moeite om Intiem te kloppen. P.I.P.
behaalde op D.E.S een kleine overwinning.
Uitslagen: W W W—D.V.V. 6—6; Gudok
Klaveren Zeven 8—4: K.J.V.-St K M D.
•2; Intiem—D.O.S.
7—5. De stand ls nu:
Klaveren Zeven
D.V.V
D.O.S
K.J V.-St
D.E.S
Www
Aspot
P.I.P
Gudok
K.M.D
Intiem
4—8; P.I.P.—D.E.S.
12
98
139.950
12
77
134 567
12
77
133.419
12
75
131 983
11
74
125.549
12
73
134.811
11
73
125.935
,12
72
134.162
12
67
128.258
'12
56
126.790
12
48
109.915
MARKTBERICHTEN
ZUIVELBEURS LEEUWARDEN
Januari. Gouda volvet f 2,19—2.20,
Edammer 40+ 1.86-/" 1.87. Broodkaas 40 f
1,94—1,95 per kg. Stemming vlug.
KAASMARKT MEERKERK.
29 Jan. Aangevoerd 5 partijen, le kwal.
2.29—2.32 per kg. Handel vlug.
De Nederlandse Jeugdherbergcentrale
NJ.H.C. zal in April van dit jaar haar 25'
jarige bestaan vieren. De centrale omvat
thans, na een moeizame wederopbouw, 51
jeugdherbergen met 5.469 bedden en 67.049
leden. In 1953 vonden 396.700 overnachtin
gen plaats, waarvan 97.410 door buiten
landse trekkers en 109.400 door schoolkin
deren.
De Nederlandse Jeugdherberg Centraje
werd op 5 April 1929 opgericht. In dit eer
ste jaar beschikte men over 12 jeugdherber
gen met 530 bedden. Het aantal ingeschre
venen bedroeg 1990. In het jaar van de op
richting werden 8.575 overnachtingen ge
boekt. In 10 jaar tijds maakte de N.J.H.C.
een snelle ontwikkeling door. In 1939 waren
er 64 jeugdherbergen (met gezamer
5330 bedden), die 190.464 overnachtte
boekten, waarvan 13.712 door buitenlam
en 19.711 door cshoolkinderen. Het aantal'
ingeschrevenen bedroeg toen 41.488.
Gedurende de oorlogsjaren werd de
NJ.H.C. door de bezettingsautoriteiten on
der beheer gesteld met het gevolg, dat het
bestuur der stichting aftrad. In het bevrij
dingsjaar 1945 vond het nu weer optreden
de bestuur een totaal ontredderd jgugdher-
bergnet terug.
Het gemeentebestuur van Middelharnis
heeft aan de minister van Verkeer en Wa
terstaat het volgende telegram verzonden:
Tengevolge van ijsgang valt de veerdienst
grotendeels uit. Verbindingen Flakkee—Bra
bant en Flakkee—Hoeksche Waard zijn
reeds gestopt. Veerdienst Hellevoetslul3—
Middelharnis vertraagd en beperkt. Komen
de dagen ernstige stagnatie of stillegging te
verwachten. Verzoeken uwe excellentie
dringend al die maatregelen te willen voor
bereiden. die nodig zijn om een algehele af
sluiting van het rampgebied te voorkomen
Vragen u tevens te overwegen of door
Rijkswaterstaat vaarwater Middelharnis—
Hellevoetsluis kan worden opengehouden"
Jaarvergadering Meelfabrieken der Ned.
Bakkerij.
In de dezer dagen te Utrecht gehouden
gewone algemene vergadering van aandeel
houders der N.V. Meelfabrieken der Neder-
landeche Bakkerij te Rotterdam, werden de
jaarstukken goedgekeurd en het dividend
op 10"» bepaald. De beide aftredende com
missarissen. de heren P. Koning en C. W
Ninteman, werden als zodanig herkozen.
De raad van commissarissen werd door de
benoeming van de heren A. Borst Pzn en
C. Ulrich, met 2 leden uitgebreid.
De vorst zet door. Wat in jaren niet is voorgekomen kunnen we nu weer waarnemen.
Er is drijfijs op de rivier, nog lichte en dunne scholsjes. die ritselend met eb en vloed
de rivier op en af reizén en de scheepvaart nog niet hinderen. Maar als het zo nog even
doorzet, wordt het van de bovennvieren komende ijs zwaarder. Dan krijgen de
ijsbrekers weer werk.
Tn het jaar 1834 zag in ons land een hls-
torische roman het licht het begin
der 19de eeuw volgden vele Nederlandse
auteurs het door Walter Scott gegeven
voorbeeld: personen uit de geschiedenis tol
hoofdfiguren hunner geesteskinderen ti
kiezen. Het Slot Loevestein. De schrj)
ver was J. van den Hage. Niemand wist
wie deze schrijver was. Bjjna twintig Jaar
pas bij de derde druk van genoemde
roman onthulde de auteur wie hij in
werkelijkheid was: Jan Frederik Oltmans.
geboren 1 September 1806 te "s Gravenhage.
Na de schooljaren kwam hij te Amsterdam,
waar het gezin Oltmans zich inmiddels had
gevestigd, op het kantoor van zijn vader,
die daar ontvanger der directe belastingen
was. Het kantoorleven beviel hem echter
niet en sedert 1839 wijdde hU zich geheel
aan de letterkunde. Zijn laatste levensjaren,
d.w.z. van 1847 af tot zijn dood op 29 Januari
1854 bracht hij te Steenderen door Daar is
hjj ook begraven en een aantal ..dankbare
rs" hebben op 21 Mei 1896 te zijner
dachtcnis een monument geplaatst op z(jn
graf op de algemene begraafplaats te Steen-
Oltmans werd tot het schrijven van zlin
roman geïnspireerd door de heldendood van
Van Speyk. Volgens de dicfliter Hooft had
Herman de Ruyter zich in onze strijd tegen
de Spanjaarden op een dergelijke manier
geofferd op het altaar des vaderlands, van
daar dat Oltmans hem tot de hoofdfiguur
van zijn roman maakte, die meer roman
dan historisch is. De schrijver is hier en
daar wel wat al te rethorisch, maar men
moet toegeven dat zijn boek vol sfeer is.
zelfs niet zonder psychologische nuan
cering.
Vier Jaar later, in 1838, zag „De Schaap
herder" het licht, een heerlijk roman
tisch werk, waarin het historisch element
pas op de tweede plaats komt, althans wat
aangaat de staatkundige geschiedenis Be
wonderenswaardig is echter de nauwgezet
heid, waarmede Oltmans de volksgebruiken,
de wapenen, werktuigen enz. beschrijft De
r krijgt een goed Inzicht in het leven
van de bewoners van ons vaderland in de
tijd, waarin de roman speelt, de tijd van
Jan van Schaffelaar de Middeleeuwen
Duizenden hebben van „De Schaapher
der" genoten en stellig zullen velen er zich
nog gaarne in verdiepen, er is trouwens
kortgeleden een verkorte uitgave versche
nen. En dit is begrijpelijk, want zelfs in de
nuchtere tijd van heden heeft voor velen
het romantische van vroeger grote beko
ring. En daar Oltmans een goed verteller
zijn ook nu nog zijn boeken zeer lees-
lar.
En men vergeeft de auteur gaarne dat hij
meer romancier is dan historicus, al heeft
prof. Bakhuizen van den Brink indertijd
„De Schaapherder" tot de historische ro
mans van de eerste rang gerekend.
Opmerkelijk is dat de bekende litterator
en criticus E. J. Potgieter, redacteur
van De Gids, die Oltmans opnam ln de
redactie (van 1841 tot '45 nam Oltmans deze
functie waar), ziende dat Oltmans de stof
oor zijn Schaapherder ontleende aan de
Middeleeuwen het daarmede helemaal met
eens was. doch hem wilde hervormen naai
zijn schrijversideaal. Oltmans. een schuw
weltfremd" mens, miste de onbuigzaam
heid van een Truida Bosboom—Toussaint
heeft zich helaas laten bederven. Hij -chreef
nadien nog een aantal onbelangrijke novel-
Ware Potgieter's invloed er niet ge-
st. onze letteren zouden waarschijnlijk
De 40-jarige vertegenwoordiger J L.. die
nadat hij op de vlucht sloeg voor de Neder
landse politie, naar Berlijn was gevlucht en
daar onder verdenking van spionnage te
recht kwam in een Russische gevangenis, is
thans door de Amsterdamse rechtbank we
gens oplichting conform de eis veroordeeld
tot een jaar gevangenisstraf met aftrek van
het voorarrest.
Tweehonderdduizend Japanse mijnwer
kers zijn een gedeeltelijke staking begonnen
om te protesteren tegen ontslag van perso
neel en ter verkrijging van loonsverhoging
Het werk zal verscheidene malen per week
gedurende twee uur per dag worden neer
gelegd
De vakbond van spoorwegarbeiders heeft
besloten te protesteren tegen het ontslag van
achttien vakbondsleiders en in Februari een
staking uit te roepen, die ongeveer vierhon
derdduizend arbeiders zal omvatten.
zijn verrijkt met een historische roman van
het hoogste gehalte. Oltmans toch had de
gaven, die hem tot het schrijven er van in
staat zouden hebben gesteld.
Wij mogen ons echter er over verheugen
dat hij ons „Het Slot van Loevestein" en
„De Schaapherder" heeft geschonken, twee
romans, die men zij het critisch nog
zeer goed kan lezen en waarvan men ge
nieten kan.
William Huskey. de ambtenaar van het
Amerikaanse departement van buitenlandse
zaken, die belast is met de bescherming van
buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders
tijdens bezoeken aan de Verenigde Staten,
heeft ontslag genomen met het oog op sena-
torMcCarlhy's campagne tegen „ondermij
nende elementen"'
Huskey zei. dat het „onmogelijk" is te
werken onder Scott McLeod, die belast werd
met de veiligheidsafdeling van het departe
ment. nadat hij McCarthy bij zijn onderzoek
van het personeel van het departement had
bijgestaan
Huskey beklaagde zich er over. dat de
McLeod hem onmogelijke beperkingen bij
zijn werkzaamheden had opgelegd De af
deling is vol van vrees en intimidatie, aldus
Huskey
Er waren door Huskey voorbereidingen
getroffen vooc het begeleiden van de Turkse
president, Celal Bayar, die thans In de Ver
enigde £ta ten verblijft.
Commandeur A. J. (Quanjer
Bij Koninklijk Besluit is aan kapitein ter
zee A. J Quanjer met ingang van 1 Febr.
de tMdelijke rang van commandeur ver
leend. Commandeur Quanjer zal worden
belast met de functie van chef van de staf
van Commandant der zeemacht in Neder
land
Indo-China Het Franse opperbevel heeft
medegedeeld, dat de Vietminh Moeong Falane,
Midden-Laos. 90 kilometer ten Oosten van de
Siamese grens, heeft veroverd Genoemde
militaire post ligt aan de weg. die Savannaklwt
het Quang Tri. ln Oost-Annam. verbindt-
De ex-sultan van Marokko is vandaag met
zijn gevolg in Brazzaville. Frans Equatoriaal
Afnka, aangekomen, op weg naar een nieuwe
verblijfplaats. Hij zal ln Brazzaville 41 uur
rust houden
„Hulswyk" taboe ln België. Volgens een
rondschrijven, dat de Belgische minister van
onderwijs binnenkort zal uitzenden, wordt het
huiswerk op de lagere school afgeschaft. Voor
de middelbare school la bepaald dat de leer
lingen maximum niet langer dan twee uur
aan hun huiswerk mogen besteden
Sow jet-diplomaat In Japan vermist. De
tweede secretaris van de diplomatieke Sowjet-
missie in Japan. Yoeri Rastoworof. wordt ver-
mist Hij was sinds 1950 ln Tokio De Japanse
politie acht het met uitgesloten, dat hU zich
zelf van het leven heeft beroofd
- Israël heeft een klacht bij de Veiligheids
raad ingediend inzake de blokkade van het
Suezkanaal door Egypte Israël acht het
Egyptische optreflen een schending van de
wapemtilstandsoveieenkomst lussen Egypte
en Israël en een overtreding van een resolutie
van de Veiligheidsraad van 1951.
- Emigratie naar Israël. Het Intergouverne
mentele comité voor de emigratie van Euro
peanen te Genève heeft een nieuwe overeen
komst met de Israëlische regering gesloten.
Zij voorziet In hulp aan adspIrant-Joodse
emigranten uit Duitsiand Oostenrijk. Grie
kenland. Italië er Nederland, die zon
der deze hulp niet ln staat zijn zich ln Israël
te vestigen. Als voorwaarde Is gesteld, dat de
regering van het land waarin de adsplrant-
emigrant verblijft, geen bezwaar tegen zijn
voorgenomen emigratie heeft.
- Ongelukken met Britse straalvliegtuigen.
In het Lagerhuis ls meegedeeld, dat 91 straal
vliegtuigen van de R A F zijn neergestort ln
1853 Hierbij kwamen 112 vliegers qm bet
leven.
KERKELIJKE MUTATIES
Geref. Kerken onderh. art. 31 K.O. Be
dankt voor Almelo J F. Heij te Hasselt.
Geref. Gemeenten. Bedankt voor Middel
harnis F J Dielemaq te Yerseke
Oud-Geref. Gemeenten. Beroepen te
'6-Graven polder J v. d. Poel te Giessendanh
Examens. Aan de V U zijn geslaagd VOO'
het prop examen theol. de heren M. v-
Heiden te Sassenheim. A. Heuzeveldt t
Slikkerveer. P C. Meyer te Leiden. H-
Rang te Amsterdam en H. Weggeman»
Hilversum.
■.pTinAC. 29 JANUARI 1054
aHfrp'i
21 Februari zal ln Den Haag het
ft, --- van d« V.V.D. worden ge-
00 dit congres «al behandeld wor-
i,* onderwijsrapport 1954. dat In op-
„n de vereniging van «taten- en
11 jLtt ven de V.V.D. Is opgesteld,
'"""„„„rt betoogt, dol de bestaande
IJêttelüke rinanclblc gelijkstelling van
lr0 Gebaar en btJeonder lager onderwijs
1,(1 iter meer tot andere onderwijstak
"'"Set te worden uitgebreid. Met name
w. au voor het kleuteronderwijs, tvaar-
''"Fta bet thans b|| de Staten-Gene-
■C.I.. wetsontwerp het doorvoe-
Üfde Ilnanotete gelijkstelling van
'"Sa. en bil/onder onderwijs ia voor-
"',"Ï5 Eveneens wordt een alwtjaend
alnt Ingenomen ten «analen van de
S SIe gelijkstelling van openbaar en
HSo nltverheldsonderwtjs. Versnippe
ren ket nijverheidsonderwijs moei
Sm voorkomen.
nek schonk het rapport aandacht Bon de
9!L?,m van de openbare school In
JlSlIng tot desbetreffende advleien
legeMteu e „Volksonderwijs neer-
Stfln een tweetal geschriften, stelt het
ÏÏiffiger en doeltreffender medeieg-
KsTder ouders en leerkrachten is le
tuorpn indien de gemeenteraad, mits
?ïtoe de' wettelijke mogelijkheid wordt
SU, Plaatselijke beheersorganen voor
Kenbaar onderwijs, met bestuurlijke
!l uftpfldheden instelt, in welker bestuur de
gernMhteraad en de oudercommissie (ouder-
"llLTrorgaan, waarin gemeente, leer-
i,™rhten ouders en belangstellende groepen
«fwenwoordigd zouden moeten zijn. zou
nmlpr contróle en financieel toezicht van de
Ztwnteraad moeten worden opgedragen
„-beveling voor de benoeming van leer-
w.rhten de zorg voor de schoolgebouwen
de ion Voor de goede gang van zaken op
icholen en de zorg voor de exploitatie.
Met raooort beveelt reeds thpns de instel
ling -m van adviescommissies voor ge
meentelijke onderwijszaken.
Tnrfgirtlid is er veel te doen geweest over
»n voorstel van B. en W. van Delft aan de
eempenteraad om de volkenkundige verza-
mslina welke vroeger in het gemeentehuls
Sn toon was gesteld, voor 10 000 en een
«cheeDimodel te verkopen aan het Museum
vdnr Volkenkunde te Rotterdam. Er kwamen
orotesten, o.a. van dé zijde van het onder
wijs, en het gevolg was dat de koop niet
fipruimetlld ls de collectie opReslagen ge
weest maar thans is zij weer in orde ge
maakt om voor het onderwijs dienstbaar te
kunnen zijn. Er wordt nu een geschikte
expoalUe-rulmte gezocht, maar Inmiddels
heeft de gemeente, naar zij bekendmaakt,
de verzameling Idle door brand en dietf}»j
heelt geleden) voor 200.000 verzekerd. Hel
isnl gebleken, dat de waarde veel groter
ij dan aanvankelijk werd gedacht, zodat de
gemeente op dit ogenblik heel blij is dat in
dertijd de verkoop niet is doorgegaan. Ver
wacht wordt, dat de waarde, als de restau
ratie van de collectie binnenkort geheel zal
zijn voltooid, nog aanmerkelijk ral stijgen
„Sam Goudsmit kwam voort uit het al-
lerarmste proletarische ghetto, hij heeft zich
opgewerkt ln jarenlange Innerlijke worste
ling om uiting te geven aan zijn gedachten
die getuigden van zijn brandende mensen
liefde".
Dil zei Woensdag ln de aula van het
crematorium te Velsen de heer L. Boas
namens de Nederlandse Vredesraad. aan de
baar van de overleden schrijver Samuel
Goudsmit. Hij schetste de overledene als
een bijzondere figuur, die begreep, dat
schrijven verantwoordelijkheid eist. als een
grote individualist, die streefde om anderen
een betere toekomst te bereiden. Hij was
aldus spr de wegbereider van een nieuwe
tijd en een nieuwe geestelijke adeldom.
De beeldhouwer Jan Haveman en de
literator Theun de Vries getuigden van
grote waardering jegens de overledene.
Nadat de met bloc.nen bedekte kist was
gedaald, dankte de zoon van de overledene
voor de belangstelling.
Aan de verdere conclusies ontleni
neg de vdlgende:
Zowel het geven van godsdienstonderwijs,
als Jftt bijbrengen van de nc
kennis behoort op de scholen
VGLO en ULO ton zeerste 1
worden.
Voor de «telling, dat het lager onderwijs
acht volledige leerjaren dient te omvatten
(8 jaar basis-onderwijs en een 2-jarige
school voor VGLO) geeft de practijk van
het onderwijs geen bewijs.
De VGLO-school, aldus het rapport, leeft
evenmin bij de bevolking in de steden als
bij die van het platteland. Deze schoolvorm
is niet populair. Op grond hiervan beveelt
het rapport de vorming aan van een voor
bereidende klasse aan de lagere land- en
tuinbouwscholen en de ambachtsschool. Dit
onderwijs dient algemeon vormend te zijn
en niet alleen een herhaling van het L.O.
Het vormen van een zodanige voorberei
dende klasse zal voor een Juiste beroeps
keuze van grote betekenis kunnen zijn.
Ut «F
nodige Bijbel
'dc Sabena zal aan het einde van dit laar
Ïar helicopters S 55 vervangen door het
juwste type van Sikorsky, de S 58. Dit
«stel, dat met een gemiddelde snelheid
van 250 km per uur vliegt en plaats biedt
aan 36 personen, zal dienst doen op de nieu-
\ye lijnen Brussel—Parijs (Gare de l'Est) cn
Brussel—Londen. De motoren van de nieu
we S 56 zijn aan weerszilden van de romp
aangebracht en "t lawaai hiervan zal de pas
sagiers veel minder hinderen dan thans het
geval ls bij de S 55. 1
Ten gevolge van de lage waterstand is het
3OO0 b.r.t. metende sleepachip ..Norfolk
vaacde Nederlandse RijnvaartmaatschappU.
geBen met kolen, in heft Volkerak aan de
grffid gelopen en weer plot gekomen. Het
was van DuiUland op weg naar
sfflkkil. Het is gebroken}, doch maakt geen
sSjffir Nadat men in Dintëloord een nood-
rj/Uratie had aamgebracht. heeft het schip
zfflf reia voortgezet.
#.|(n Miami werd een bokswedstrijd tussen
Motie Moore en Joey Maxim gehouden om
iiffifwereldkampioenschap halfzwaargewicht.
Méhie Moore won op punten en behield de
(Van een bijzondere medewerker)
Naar w(| vernemen kan inderdaad wor
den aangenomen, dat de heer E. Evenhuis
(de uit Groningen afkomstige hoofdredac
teur van De Vr(|e Pers te Soerabaia)
door Indonesië zal wofden uitgewezen,
evenals de employé van het Simpanghotel,
de Nederlander Sekct, en de bedrijfsleider
van dat hotel, de heer A. H. M. Johan, die
overigens nóch tifdens het incident met de
resident van Soerabaja. nóch tijdens de aan
val op het hotel aanwezig wasDe
plaatselijke Indonesische bladen hebben de
gebeurtenissen aangegrepen om de in April
van het vorige jaar door studenten ge
pleegde overval op De V r M e P e r s op te
rakelen en te constateren, dat de houding
van de heer Evenhuis deatRds minstens even
onbeschoft is geweest als die van de hot«l-
employé thans.
De heer Evenhuis is op Woensdag 20 Ja
nuari door de politie verhoord in verband
met het zenden van een telegram aan het
Algemeen Handelsblad te Am
sterdam over de gebeurtenissen van het
Simpanghotel. Dat telegram is door de po
litie onderschept en zulks bewijst onomsto
telijk, dat voor het buitenland bestemde
perstelegrammen worden gecensureerd. Het
verhoor concentreerde zich voornamelijk op
één zin van het telegram, waarin gezegd
wordt dat de resident van Soerabaja fel
anti-Nederlands is. Er zijn aanwijzingen, dat
men van oordeel is hieruit de conclusie te
mogen trekken, dat de heer Evenhuis an:i-
Indonesisch is.
Woensdagavond 20 Januari maakte rad:o-
Sberabaja het feit van het verhoor en een
gedeelte van de inhoud van het telegram
wereldkundig. En ai spoedig waren er aan
wijzingen, dat Je groep studenten, die in
Soerabaja ai zo vaak het recht in eigen
hand heeft genomen, na het horen van net
Fadiobericht woedend was op de heer
Evenhuis. Een gewelddadige actie tegen hem
kon met vrij grote zekerheid worden ver
wacht. Zijn arrestatie m Donderdagmiddag
kwam dan ook min of meer als een opluch
ting. Deze vrijwaarde hem in ieder geval
voor de wilde woede van de studenten.
Sindsdien is gebleken, dat de arrestatie -
op zo korte termijn - inderdaad verricht is
ter bescherming van de persoon van de
heer Evenhuls.
Uit een mededeling van de provinciale
voorlichtingsdienst blijkt verdër. dat oe
eigenlijke reden van de arrestatie met het
telegram is. dat hij aan het Handelsblad
heeft willen zenden, maar ..door hem «e-
lanceerde berichten, die de algemene rust
en orde zouden kunnen verstoren"' Hier
mee doelt men kennelijk op artikelen van
zijn hand. die m De Vrije Pers zijn ver
schenen Dit klopt ook met een recente
mededeling van de minister van voorli-h-
ting waarin deze zegt ..dat zijn ministerie
de laatste tijd de Nederlandse pers en m
het bijzonder het dagblad DeVrijePers.
scherp in het oog heeft gehouden".
Men zou dus kunnen zeggen, dat het tele
gram voor het Handelsblad de reeds
enige tijd op het program staande arrestatie
heeft versneld. De heer Evenhuis is onder
gebracht op het hoofdbuk-eau van politie te
Soerabaja. Dagelijks mhg hij gedurende
korte tijd bezoek van zijd vrouw ontvangen
Ook is het hem toegestaan eten van huis te
laten komen. 1
Zeer leerzaam zijn ln dit verband de com
mentaren door Indonesische dagbladen, ge
leverd na de overval op het Simpanghotel.
Berita Indonesia (llnks-patlonaai)
noemt de overval een spontaan protest "an
de Indonesische jeugd tegen het Neder
landse optreden in Indonesië. Het blad Is
niet verwonderd, maar trots 4op de Indone
sische jeugd, die op een dergelijke wijze
heeft gereageerd op een belediging van hgt
volk. Abadi (Masjoemi) spoort zijn lezers
aan. de veroordeelden in de „Vrije Pers-af-
raire" en de bij de aanval op het Simpang
hotel betrokkenen, zoveel mogelijk te steu
nen
Korea-muts tegen de kou
T)E BERLIJNSE CONFERENTIE ls begon-
u nen met een verrassend wederzijds ver
toon van redelijkheid. Het gebruikelijke
koppige geharrewar over procedurekwesties
1» merkwaardigerwijs geheel achterwege ge-
hUtrtn on An nnAnnUnnAnlniPo «fin „l-llll/nl
-i de onderhandelaars zijn
onmiddellijk begorynen met
de koe bij de
horens te vatten. Deze bemoedigende gang
van zaken komt grotendeels op het credit
v«n de Westelijke Drie die het verstandige
Molotov ingediend
ontwerp-agenda zonder discussie
vurden. Dit be
Dit betekende niet zoals zij uit
drukkelijk verklaarden dat zij die agenda
ideaal achtten. Met name het onmiddellijk
bijeenroepen van een conferentie der Grote
VIN (Engeland de V S.. Frankrijk de Sow-
Jet-Unie en communistisch China) is een
Punt. dat de Westelijken als nauwelijks rijp
voor discussie beschouwen. Engeland en
Frankrijk hebben namelijk het Amerikaanse
««ndpunt ln deze aanvaard dat het niet de
jh'nite zin heeft met de Chinese communis
ten Mn de conferentietafel plaats te nemen,
zolang de politieke con-
terentle over Korea
niet heeft plaatsgehad.
*7» wanneer dit pro
bleem is opgelost is
Washington bereid de
"ongelijkheid van een gesprek met de rege
ring van Mao Tse Toeng over Aziatische
Mngelegenheden ln het algemeen ln over-
weging te nemen. Bij die gelegenheid zouden
dan eventueel ook de kwesties van de er
kenning van communistisch China door de
verenigde Staten °n de toe'at'nk van
'and tot de Verenigde Naties ter sprake ko
men Washington is echter van mening, dat
de Chinese regering eerst bewijzen van
8oede wil dient te geven door een redelijke
regeling van de Koreaanse kwestie te aan
aarden en door mee te werken aan het
oteindlgen van de oorlog in Indo-China.
Molotov heef» getracht het de Weste-
lijken gemakkelijk te maken zijn plan
voor een conferentie der Grote Vijf te san-
vaarden door een bijeenkomst in Mei of
•uni van dit jaar voor te stellen Men zou
dit
voorstel kunnen aanvaarden onder het
i»«„i5lCi xunnen aanvaaruen uuuci
vwirbetioud dat de politieke conferentie over
jterea vóór die datum geëindigd moet zijn.
discussie over dit onderwerp is echter
JJM niet afgelopen en de mogelijkheid blijft
owtaan dat Molotov alsnog nieuwe voor-
JteUen inzake een Aziatische conferentie ter
«fel zal brengen Hij schijnt namelijk nog
ateeds de Illusie te koesteren dat hij op dit
punt de eenhqld van het Westelijke front
zal kunnen doorbreken. Dit is niet te ver
wonderen daar ieder weet dat Engeland
en de Verenigde Staten het inzake de
kwestie-China in principe geenszins eens
^Voorts zou hij een aanval kunnen doen op
de trouw van de Fransen aan de Westelijke
alliantie door-hun een aantrekkelijke op
lossing van het vraagstuk Indo-China voor
te spiegelen
AL MET AL lijkt de kans dat het eerste
agenda-punt concrete resultaten op
leveren echter gering. Foster Dulles isi ken
nelijk van plan elk Russisch voorstel .n-
zake Azie onverbiddelijk af te wijzen onder
verwijzing naar de tot nog toe vruchteloos
gebleven onderhandelingen over Korea Hij
heeft dan ook reeds voorgesteld het eerste
punt als afgehandeld te beschouwen en over
te gaan tot behandeling van he» tweede
punt; de kwestie-Duitsland
Het is begrijpelijk dat Molotof aarzelt CH
onderwerp aan te snu-
den aangezien hij weet
dat hij hier tegenover
een muur vari onver
zettelijkheid zal ko-
f men te staan. De
Westelijken, die ten aanzien van het puat
China slechts op opportunlteitsgronden een
lijn trekken, zijn het wat de Duitse kwestie
betreft ook principieel volkomen eeos. In
een discussie over dit onderwerp zit voor
Molotof dus weinig muziek
Inmiddels blijven verrassingen mogelijk
Gesteld dat Molotof zich werkelijk ten doel
heeft gesteld met deze conferentie concrete
resultaten te bereiken, dan zal hij op een
of ander punt concessies moeten doen. Het
belangrijkste voor Rusland is nog altijd de
kwestie van de Duitse herbewapening ln
het kader van de Europese Defensie Ge
meenschap. Pas wanneer dit punt iaan ae
orde komt kan men dus verwachten een
duidelijker inzicht te krijgen in de bedoe
lingen van de Russen. Willen zij inderdaad
vrede, zoals zij sinds jaar en dag beweren,
dan zal dat dezer dagen moeten blijken
En zijn de Europese zaken eenmaal oaar
wederzijdse tevredenheid geregeld, dan is
het te verwachten, dat de Amerikanen ook
ten aanzien van Azië wat soepeler zullen
worden. Wanneer Molotof dus de oprechte
wens koestert tot overeenstemming te no
men, dan staan nog altijd vele wegen voor
hem open..i.
Er z\ju vele remedies tegen de ijzige kou
maar als je iedere dag over straat moet. ts
een Korea-muts je ware. En aj en toe een
kop hete koffie of thee om je mond en je
verkleumde handen te warmen.
(Van onze correspondent)
Uit een bedrijf uit Ernst werden door het
meisje B uit Vaassen enige tijd geleden
fabrieksgeheimen ontvreemd. De jongedame
had deze diefstal gepleegd op verzoek va i
iemand, die op de fabriek werkte en haar
een flink bedrag aan geld. voor het uitvoe
ren van de diefstal had geboden
Het bleek dat het hier ging om een verf
stof voor textiel, die waarschijnlijk enig in
Nederland is. De man. die de fabrieksge
heimen graag wilde bezitten, was van plan
een concurrerend bedrijf te stichten, wa
neer hij eenmaal over de gegevens zou be
schikken en hij is daar.n blijkbaar ook ge-
Sl<Dedofficter merkte op. dat dit een mil-
lioenenzaak kon worden doch hij toonde
zich betrekkelijk mild jegens het meisje.
Zij kreeg een boete van 25 - en een
maand voorwaardelijk met drie jaar proef
tijd. De hoofdschuldige zal zich echter bin
nenkort voor de meervoudige kamer van ae
arrondissementsrechtbank hebben te ver
antwoorden
DE ARUESTATIEGOLF
IN INDONESIc
Vorige week ziin in Bogor enige Neder-
landers gearresteerd. De namen van de ge-
arresteerdeh zijn niet bekend gemaakt. De
politie van Bogor gaf geen nadere medede
lingen over de arrestaties.
voortaan alleen zegels in hun bezit hebben van
de Roemeense Volksrepubliek. Alle zegels. ult
gegeven vóór 25 Januari 1948 moeten bij de le
gering worden Ingeleverd Het gaat hc>ofdza
kelljk om die. waarop beeltenIsseri van vioege-
re vorsten voorkomen Er zal een veigoeomg
worden Gegeven van ft— per kilo zegels, ue
ze prijs Is nu niet bepaald aantrekkelijk voor
de bezitters van zeldzame klassieke uitgiften!
Comoren-Archtpel. Op 15 Januari J.l is ln
dit gebied, dat westelijk van Madagascar ligt.
de koersende luchtpostserie aangevuld inet1een
waarde van 200 fr. C F A (violet, roodbru n en
groen), die een tropisch landschap en de toren
van een moskee in beeld brengt.
Deze luchtopname van A.N.P.-foto geeft
een duidelijk beeld, hoe het IJselmeer door
de strenge vorst geheel met ijs is bedekt.
IJsbrekers banen hier een weg voor sche
pen. die op weg zijn van Kampen
en lucht
om de
te bieden.
naag zijn
richtten
nt in een
n ook een
t mqt de
Vijf Wéense kindjjren, vier jongens
een réeisje, vanTnegen tot dertien
tram c
len all)
■oals
'arettel
kleurige Snulstej
opperhboMe® in Afrika aa
De tra#) bracht het gezetoci
eindpunt bij de Douanéi E
de kinoeren een kamper
oude vftssershut ln. Zij r
worstjts klaar en namen eej
dewijnitegen de kou. Ze si
sigareCtjop en oefenden t
luchtbfks Toen konden driè/van da vijf
het heihnwee naar hun war<hq bed niet
langerfweerstagn en ze paktëo de tram
terug naar huis/ De drie deierteurs ga-
.ven de inmiddeld8 reeds gealarmeerde
lOlitie het geheim van de hut prijs, en
de twee doorzetter» )j;aren *oen
leraar te Helainki tivórdt gemeld ls Maan-
dag een SowjeHager ongeveer 25 km bin
nen Fins gebied neergestort. De piloot kon
zich met zijn valscherm redden. Hij had
ziqh, aldus het bericht, bij een boerderij ge
meld. De Finse autoriteiten laten hét toe
stel bewaken. Van officiële zijde is nog geen
verklaring over het ongeluk, dat bij het
Saima-kanaal. in Zuid-Finland gebeurde,
uitgegeven.
Weer een Sowjet-ambaseadeur
vervangen
Yoeri Prichodof is benopmd tot Sowjet-
ambassadeur in Bulgarije, als opvolger van
Michail Bodrof. die een andere post heeft
ontvangen. De Sowjet-Unie heeft de laatste
weken nieuwe diplomatieke vertegenwoor
digers benoemd in Turkije. Tsjecho-Slowa-
kije. Italië. Noorwegen. IJsland en China.
•er thuisgebracht.
-W -m.
I
(Van ofize correspondent te Djakarta)
In een exclusienonderhoud. dat wU had
den met de Ho#e JGpirtmlssaris der Neder
lanèen. «a^ Van '!»ylandt, naar aanleiding t
van de verontrusöng. ontstaan' in Neder-(fe
landse kringen alslgevolg van de gebeurte-'j
«- »--• ,,zei de Hoge Commissar!
i begrijpen. De omstanf-
le arrestaties »Un ge}-
«ken van officiële met
|e strafbare feiten,
geschiedden, kunnei)
dat willekéurig U
hter groot ytertrou-
de Indonesische re-«
de reputatie yan
af. Ik twijfel er
luridsslelung zal
i*n rechtsgrond
aldus dje (Hoge
'aaf Van Bylatic») -}
-»rd If
ÏSSelfde zaak zijn betrpkken. kan ik mij
tmrstellen, dat met het politioneel onder-
SKMk enige tijd is gemoeid. Hier past dus
•W®g geduld. Bij deze Arrestaties is telkens-
laSf het ministerie van) buitenlandse «keri
Kenzocht te zijner tijd tfe worden ingelicht r
«raaf Van Byla^dt het onderhoud.
tgenodigd floor
idere Arablwho 1
oordvoerder
i in Soeral
i. deze ie mui
ttheden. wkarin
ïhied ei) hél, ont
dédelingen |Omtrej
waarop arrestaj
licht de'&diuk wt
qljgëtreden i.ïk hi
MMtri in dé vflste wl
vef geen antwoord
zoèk om iihlichtin
der Nederlanden i
teiten gericht. Do<
Djakarta ls t?el aa
van buitenlandse zal
bescherming van lijf
issaris
van het
gevraagd
Sj aldus heeft «en
epische Liga me&édeeld.
)i Egyptische president, general
At e«n uitnodiging ex-koni:
®twfle Jaar gtfW'den ihernleuwd.
iwge [koning nódigde Franco uil
iansé mlpister fijvan bqftenlafrd
Naguib,
zake
belcherming van lijf fel goed van N^frlaivy
ders, naar aanleiding van het gebeurde uf
het Simpang-hotel. j
Verheugend is —aldus graaf Van Bylandt
dat in een eerder geval eigen-rechter-
spelen ook in Indonesische kringen werd af
gekeurd „Ik hoop. dat de gemoederen spoe
dig zullen bedaren. Het is wel heel veel
drukte om een onjuist optreden van een in
middels door de directie ontslagen hotel-
employé".
De arrestatie van een aantal Nederlan
ders in Bandoeng en elders noemde de Hoge
Commissaris een heel andere kwestie. ..Om
te beginnen is officieel meegedeeld, dat deze
arrestaties zijn geschied op grond van ver
denking van een misdrijf, genoemd in een
bepaald artikel van het wetboek van straf
recht. Gezien het vrij grote aantal gearres
teerden, waarvan vermoed wordt dat zij in
Het gebouw, waar de Grote Vier dagelijks
bijeenkomen, wordt dag en nacht scherp
bewaakt en het is alleen dit poesje, dat er
steeds weer in slaagt, door de mazen heen
te glippen.
■«iniiwimzwiiiisniywzMmiimiilliimiinilllllllllllllllBllliaeaBIIIHinilliilllllliroiilBBBBMWMWMWtttlMimiHifflBWHWH—i
^inMrniTir-'itni'innC1"a^'iiuittiBmainDi!HBmiiiibHMaBffliuiii«nmii»iiiBiawfflnmHWMniii!STffl!flHihmwfflniaa«iani(?
Rotterdam is bt)na gereed om
The Robe" te ontvangen, de
Fox-film waarmee over de hele
wereld het „Cincma8cope-tUd-
perk" wordt Ingeluid. Maar er
zullen nog wel enige «eken ver
strijken voor men „The Robe m
Roterdam zal kunnen gaan zien.
want voor Nederland zün slechts
drie copieën "eschikbaar gesteld
en die zullen eerst hun tUd uit
draaien In drie Amsterdamse
theaters. Terstond daarna volgen
Den Haag en Rotterdam.
Slechts di te copieën. en dat ls
in vergelijking met het contlngeni
copieën voor andere, veel grotere
landen nog heel veel!
De reden, waarom de copieen
zo traag doorkomen, ls niet alleen
omdat ztl kostbaar zijn. maar ook
omdat de vervaardiging zo tyd-
rovend is. Efe vier geluidsbanden
moeten er namelijk telkens afzon
derlijk ingecopteerd worden, om
dat van ,.The Robe" het beeld en
het geluld afzondei lijk werden op
genomen. Eén copie Is dus de
vrucht van twee negatieven, het
lichtbeeld in kleuren cn het ge
luidsbeeld op vier stroken (in-
plaats van één strook).
Aanvankelijk dachten de produ
cers van Fox. dat voor Clnema-
Scope-fllms altijd twee negatieven
nodig zouden zijn. Maar tenvljl
men de opnamen maakte, werd al
weer een nieuwe uitvinding ge
daan die mogelijk maakte beeld
en geluld dadelijk op één negatief
te verenigen. De volgende Cine-
tnaScope-fllms zijn dan ook al met
het nieuwe systeem vervaardigd
en die laten zich vlotter coplëren
De mogelijkheid om beeld en
geluid dadelijk te combineren.
- A. «nlo« lilt-
van „The Robe" werd gedaan
Van sommige vindingen kon tij
dens het werk nog worden ge
profiteerd. Dat waren echter vin
dingen. die niet zozeer de tech
niek betroffen als wel de artistie
ke toepassing van het nieuwe
piocédé. ..The Robe" werd proef
konijn. In „The Robe" herkent
men daarom allerlei phasen. waar
in de artistieke toepassing van
het nieuwe procédé onder het
werk kwam te verkeren Maar die
phasen volgen elkaar ln de film
zelf natuurlijk niet chronologisch
op Men kan niet zeggen: ..het
begin van de rilm ls nog maar
zo-zo. maar allengs wordt hij
beter en aan het slot is hij prach
tig". De opeenvolgende scènes
van een film worden immers nlei
opeenvolgend opgenomen. De
phasen ilggen in de film ver
spreid. Niettemin maakt het
werkstuk als geheel een tamelijk
homogene Indruk. Alleen scherpe,
objectieve waarnemers, die zich
aan de ban van het boeiende ver
haal kunnen onttrekken en elke
scène op haar technische en ar
tistieke waarden kunnen beoor
delen. uiteraard met meer kennis
van het tilm-métier dan de ge
middelde bioscoopbezoeker, zou
den de beelden met vrij grotë
nauwkeurigheid in de chronologie
van hun ontstaan kunnen num
meren.
Wij hebben ons daarvan tn Ant
werpen in het Rex Theater, waar
..The Robe" al draait, vergewist
We hebben daar bovendien er
varen, dat de kwaliteit van een
CinemaScope-vertonlng ook zeei
afhankelijk zal zijn van het
theater, waarin zij gaat. of van de
stoel, die men ln zo'n theater
kiest. In het Antwerpse Rex wa-
ien de balconplaatsen verreweg
de beste, omdat men het Clnema-
Scope-scherm dan beter voor zich
zag dan van de zaal uit. We kre
gen de Indruk, dat Luxor vooi
CinemaScope gelukkiger omstan
digheden biedt. Experts hebben
trouwens al uitgemaakt, dat de
verhoudingen van Luxor uiterst
gunstig zijn. dat Luxor ln elk ge
val wel het beste CinemaScope-
theater van ons land zal worden
Waarbij dan nog komt. dat de
mogelijkheid om Luxor als
schouwburg te gebruiken tn hei
geheel niet wordt aangetast tn
Engeland moesten heel veel
theaters, die zowel voor film ais
voor toneel werden gebruikt, hun
toneelaccommodatie voor de Ci
nemaScope opofferen.
Tn het begin van deze beschou
I wing spraken we van een
nteuw tijdperk, het ClnemaScope-
tijdperk Het komt ons namelUk
voor. dat het ClnetnaScope-
procédé voor de filmkunst van
evenveel bëtekenis zal zijn als
eens het geluidsfilm-procédé was.
dat tegen het jaar •30 in artlsttek-
gevoellge kringen met wantrou
wen werd begroet en dat niette
min op do duur door de kunste
naars zo voortreffelijk werd be
heerst, dat men er later voor geen
geld meer afstand van zou hebben
gedaan, al bleef in de kunstfilm
het visuele element het belang
rijkst.
Ook Ttet CinemaScope-procédê
zal. ln artistieke zin. opzienbarend
kunnen worden uitgebuit. Met de
ontwikkeling van de geluidsfilm
ln de rug. mag men zich op grond
van de beste phasen van ..The
Robe" aan die voorspelling we:
wagen.
Met film tn de derde dimensie
heeft CinemaScope intussen nog
niets te maken Het beeld is al
leen maar dubbel zo breed gewor
den en bleef nog altijd even vlak.
al ls hetenigszins gebogen ten
gerieve van de kijkers, die hoek-
plaatsen bezet hebben Het ver-
biede beeldvlak moet echter op
een totaal andere manier worden
beheerst dan het smalle, welis
waar met opoffering van uitdruk
kingsmlctóelen. die voorheen ln
hoge male het artistieke gehai't-
van een fi|m mee bepaalden, maa'
met verovering van nieuwe uit
drukkingsmiddelen. die op de
lange duur het pad zullen kun
nen effenen voor de werke
lijke derde dimensie-film.
De ontwikkeling van de werke
lijke derde dimensie-film ver
keert nog ln een laboratorium-
stadium. Het zal laren duren void
het staaium van de groen en rode
brilletjes, een proefstadium, een
stadium voor kermts-vermaak
(ééns was film op z l c h z e 1 l
kermis-vermaak) overwonnen kan
worden. En dat is eigenlijk een
geluk, want zolang men hei
CinemaScope-procédé niet artis
tiek heeft leren beheersen, zou de
uitvinding van de derde dimensie
film artistiek een ramp zijn
Ongetwijfeld leidt CinemaScope
terug ln de richting van het to
neel. vreselijk spectaculair toneel
voorlopig nog De ..grand old
man" Cecil B de Mille zou op
nieuw jong willen zijn om ztjn
carrière opnieuw te mogen be
ginnen.
In artistiek opzicht ls dat na
tuurlijk iets bedenkelijks. Maai
toen de geluidsfilm zijn intrede
deed, werd de kunstfilm heel wat
ernstiger bedreigd!
Het CinemaScope-procédé zaï
weldra een even noodzakelijke
schakel in de ontwikkeling van
de filmkunst blijken te zijn als
eens de geluidsfilm op het smalle
beeldvlak was.
Het ts een ontwikkeling, «He
door de techniek werd opgedron
gen. De geluidstechniek. Die ver-
fUnde zich dermate, dat zij de
eenzame luidspreker achter het
smalle doek vervangen wilde door
een reeks. Zo goed als de beeld
camera's In de „gewone" film
kunst beter werden en de op
namen steeds meer (schijnbare)
diepte kregen, zo moest eens het
ogenblik komen, dat het ln ont
wikkeling achtergebleven geluld
zich zou emanciperen om de beel
den méé diepte, illusoire diepte,
te verlcnfen. Onzin om dat ln het
smalle* beeld te willen. Dus werd
de beeldcamera de concessie van
het verbrede vlak afgedwongen.
Het geluld wandelt nu tn het
CinemaScope-procédé met de fi
guren mee en dat geeft de figu
ren zóveel (schttnbaar) reliëf, dat
zU levender werden dan ooit.
Kunstenaars kunnen dte verove
ring op het beeldvlak aangrilpen,
totaal nieuw toepassen en revo-
utionnair uitbuiten.
Een creatieve geest ziet ln deze
omwikkeling geen teruggang,
maai. met de staalkaart van wat
in verschillende phasen al bereikt
kon worden vóór zich („The
Robe"), een „reculer pour mleux
sauter"
Wat al bereikt werd
Het onweer op Golgotha ts wel
één van de beste proeven van
scheppend vermogen van het
CinemaScope-procédé. Bij dat on
weer worden geleidelijk twee
zaal-luidsprekers betrokken, die
de toeschouwer het besef opdrin
gen. dat hij de gebeurtenis mee
beleeft Ook bij de Intocht van
Jezus tn Jeruzalem helpen de
zaal-luidsprekers de toeschouwer,
zich te verliezen in een gebeuren,
dat zich om hem heen schijnt te
voltrekken.
In acoustlsch opzicht biedt het
CinemaScope-procédé dus nu al
belangrijke perspectieven. Maar
ze werden veroverd ten koste van
de beeldtechniek op het smalle
doek. vooial ten koste van de
.close up" Voor de beeldtech
niek zlin echter óók nieuwe per-
.pectteven opengegaan De plaats
bepaling van de scènes, de ..loca
tion". gaat ongekende mogelijk
heden tegemoet Speelt een film
in een bepaald stadsdeel. d*..«
wordt dat stadsdeel door de om-
vademende macht van het pro
cédé veel overzichtelijker en sug
gestiever De filmkunst zal min
der flitsend worden In zekere zin
toneelmatiger Dat schept proble
men Maar de waarde van één
beeld wordt oneindig veel groter.
In ..The Robe" komt bijvoorbeeld
een zwaard-duel tussen twee Ro
meinen voor. dat vroeger met
zeer afwisselende camera-instel
ingen en snelle „close ups" on
gemeen suggestief zou zijn ge
worden. maar dat nu ln veel een
voudiger. toneelmatiger trant ver
toond. wel zo beklemmend werd.
Maar omdat een acteur nu veel
langer ln de sfeer van één scène
zal moeten blijven dan vroeger,
omdat de camera hem eenvoudig
niet mag loslaten zal het spelen
voor de ftlm oneindig veel zwaar
der worden terwijl de taak van
de reRisseur ln verhouding daar
mee zeker niet eenvoudiger
wordt. Maar voor atle kunst
zinnige activiteit in de Clnema-
Scope-ontwikkeltng geldt dit: dat
het Instrument, het technische In
strument. een sprong heqft ge
maakt. dte niet meer weg te rede
neren valt De kunstenaar die
zloh met dte sprong mee waagt,
profiteert van de vaart en d»
kracht daarvan.
