Verdediger Berkeljse
arts gearresteerd
Sam Blaaser: Amsterdams straatartist no. 1
Tallangatta
herroepelijk
doodvonnis
isSSSSfisi nu on
Australiërs hebben Zondagsavonds
keus uit drie moorden
Tito hoopt op verbetering van
betrekkingen met Moskou
Belgische regering wankelde
I
OPSCHUDDING BIJ HAAGSE ADVOCATEN
In verband met vervalste briefjes
Financiën en Economie
Ex-koning Peter in
conflict niet de
„Paris Match"
Economische crisis
in Tsjecho-Slowakije
Revolutie in Syrië
Stafofficieren in de kou
De president van Turkije ga'at op
bezoek bij eollega Eisenhower
Nog vele vraagstukken onopgelost
Sobere plechtigheid óp het
graf van Oltmans
Voor het eerst over
de Oceaan
Verwantschapsgraad
stemmen bij volmacht
Pensioemvet voor zelfstandigen door
de Kamer verworpen
Prestigeverlies voor
regeringspartij
Radio-onderonsjesveel reclame
Publieiteit voor een
lijkbezorger
Voedsel uit de lucht voor
hongerende Eskimo's
Schip vastgevroren
op IJselmeer
Sneltekenaar op de Dam kent
de geheinfèn der massa-psychose
n
DERDE BLAD - PAGINA 2
ZATERDAG 30 JANUARI
(Van één onzer verslaggevers.)
In de kring der Haagse advocaten is grote opschudding gewekt door de
arrestatie van mr H. M. Huygens, één der verdedigers van de Berkelse
arts O., die, zoals bekend, er van verdacht wordt zijn vrouw door ver
giftiging met arsenicum om het leven te hebben gebracht. Zowel de con
frère van de gearresteerde, mr P. van 't Hoft-Stolk, die eveneens als ver
dediger van dokter O. optreedt, als de substituut-officier van justitie, mr
G. J. de Lint, weigerden over deze arrestatie, welke gistermorgen heeft
plaats gévonden, enige inlichtingen te verstrekken. Niet bevestigde be
richten doen in advocatenkringen de ronde, dat de arrestatie van mr
Huygens in verband staat met het onderzoek naar de wijze, wdarop
vervalste briefjes in het bezit van dokter O, zijn gekomen.
Van- de zijde van het parket van de pro-
vocaat is ingesloten in het Huis van Bewa
ring in Den Haag. Geen zaak heeft de laat
ste jaren, in het voorstadium der gerechte
lijke behandeling althans, zo'n spectaculair
verloop gehad als die van de Berkelse arts.
Het begon al met het betwisten der uitge
brachte dagvaarding door de verdediger,
waardoor de behandeling van de affaire
door de arrondissementsrechtbank enkele
malen moest worden uitgesteld.
Voorts kwamen de briefjes op de proppen,
welke zowel door verdachte O., als zijn ver
dedigers, gekenmerkt werden als te zijn
geschreven dqpr mevrouw O., enkele dagen
Jaarverslag Bandar-concern
Het Bandar Concern is weef de eerste
der in Indonesië werkzame ondernemingen,
die het verslag publiceert over het verstre
ken boekjaar. Arbeidsgeschillen lp het derde
en vierde kwartaal hebben een aanzienlijk
productieverlies veroorzaakt voor de Ban-
darrubber Maatschappij. Niettemin kon het
jaar worden afgesloten met een oogst van
1.773.500 kg tegen 1.510.950 kg in 1952. De
oogst was aartvhet einde van het jaar ge
heel verkocht tegen gemiddeld netto Rp.
4.80 per kg. Met het oog op de achteruit
gang van de liquiditeit in Indonesië is ten
volle gebruik gemaakt van de afschrijvings
mogelijkheden. Het exploitatie-oversi chot be
droeg Rp. 2.217.257. Aan uitvoerrechten werd
Rp 896.388 betaald. Op de ondernemingen
werd Rp. 1.182.498 afgeschreven. De netto
winst bedraagt f608.190. Zoals bekend wordt
een dividend van 9 pet voorgesteld.
Bij de Bandar Oliepalmen Cultjjyr Maat
schappij is de oogst in het tweede halfjaar
zeer tegengevallen wegens een uitzonderlijk
droge periode. Verkregen zijn 14.507 ton
palmolie en 4220 ton palmkernen tegen resp.
15.110 ton en 4025 ton vorig jaar. De oogst
heeft opgeleverd f 740 (f 697) per ton olie en
f 490 (f 411) per ton kernen. Het exploitatie
overschot bedraagt Rp. 8.001.885. Na
f 1.620.676 aan de algemene reserve te heb
ben toegevoegd, bedraagt de netto-winst
f 2.574.701. Zoals bekend wordt een divi
dend van 10 pet voorgesteld
TOEWIJZING OP INSCHRIJVINGEN
Z'U'lt NEDERLANDSE STAATSLENING-
1954.
Van het op heden op de 3Nederlandse
Staatslening 1954 ingeschreven bedrag wordt
34*'« toegewezen, aldus meldt het ministerie
van Financiën.
VEREENIGDE NEDERLANDSCHE
KLEERMAKERIJEN.
In de heden gehouden vergadering van
aandeelhouders der N V. Vereenigde Neder-
landsche Kleermakerijen te 's-Gravenhage
werden jaarverslag en balans en verlies- en
winstrekening per 30 Juni 1953 goedgekeurd
en het dividend vastgesteld op 4.8e'« op beide
soorten aandelen er 92.24 per winstbewijs
Bij de behandeling van de voorgestelde
statutenwijziging werd volledige overeen
stemming bereikt, ook omtrent enige wij
zigingen van het bepaalde in artikel 10.
Aangezien echter geen voldoende aande
len vertegenwoordigd waren om over de
statutenwijziging te stemmen, zal binnen
kort een tweede algemene vergadering wor
den gehouden.
JAARVERGADERING LEIDSCHE
TEXTIEL.
Eerstkomende jaren geen dividenduitkering.
In de jaarvergadering der Leidsche Tex
tielfabrieken Gebr. Van Wijk en Co. N V
zijn de uitgebrachte jaarcijfers over 1952 53
goedgekeurd.
Onder meer werd medegedeeld dat wette
lijk geen dividend kan worden uitgekeerd
zolang de verliezen 1.974.482 over 1952 53)
niet gedekt zijn. Tenzij een zeer voorspoe
dige tijd aanbreekt, moet de eerstkomende
jaren genoegen genomen worden met mati
ge winsten, die jeen dividenduitkering
rechtvaardigen. De heer H A. M. E. van
Dooren werd als commissaris herkozen.
Jaarvergadering Deli Spoor
Geen nationalisatie
Het materiaal van de N.V. Deli Spoorweg
Maatschappij verkeert in prima conditie. Er
bestaat dan ook geen aanleiding over te
gaan tot vernieuwingen en moderniseringen,
die bovendien niet zouden -renderen. Aldus
vernamen aandeelhouders in de vandaag ge
houden jaarvergadering, waarin de jaar
stukken over 1952 werden goedgekeurd en
het dividend werd vastgesteld op 3 procent
(reeds als interimdividend uitbetaald).
De Deli Spoor valt geheel buiten de plan
nen der Indonesische overheid tot nationa
lisatie van de vervoersondernemingen. Over
naasting van het telefoonnet is op het ogen
blik niets bekend. Hoewel nog niet alle
cijfers ontvangen zijn, kon de directie reeds
onthullen, dat de resultaten over 1953 onge
veer gelijk zullen zijn aan die van 1952.
Het is ook voor de Deli Spoor een
groot bezwaar, dat de immigratie van vak
mensen uit Europa steeds moeilijker wordt
gemaakt. De directie is gaarne bereid In
donesisch stafpersoneel aan te trekken,
maar het is eenvoudig niet te krijgen.
TIELEMAN EN DROS.
De gang van zaken bij de C.V. Tieleman
en Dros heeft tot begin December 1953 enige
verbetering getoond ten opzichte van het
voorgaande jaar, al zal misschien nog niet
op een winstresultaat over het gehele jaar
kunnen worden gerekend.
Van inhalen van het in 1' 2 geleden ver
lies zal dan ook zeker geen sprake kunnen
zijn.
De omzetten in 1953 zijn zowel in guldens
als in hoeveelheden gestegen ten opzichte
van het voorgaande jaar, zowel in het bin
nen- als in het buitenland. De export naar
Engeland was evenwel lager. De groente
afdeling bleek tot nu toe rendabel. De jam
afdeling binnenland werd. zoals in het jaar
verslag 1952 reeds was aangekondigd opge
heven en heeft daardoor een liquidaticver-
lies veroorzaakt. De vleeswarenafdellng
werkte in de aanvang van 1953 met winst,
waarna een periode met verlies intrad, ter
wijl de laatste maanden waarschijnlijk wel
weer zonder verlies zullen kunnen worden
afgesloten.
voor haar overlijden. Uit deze in blok
schrift geschreven briefjes zou geconclu
deerd kunnen worden, dat de vrouw het
voornemen had zelfmoord te plegen. Door
de justitie ingeschakelde schriftkundigen
spraken in een uitvoerig rapport als hun
mening uit, dat deze briefjes niet door me
vrouw O waren geschreven. Schriftkundi
gen, die door de verdedigers voor een nader
onderzoek waren uitgenodigd, deelden aan
vankelijk deze opvatting niet, doch kwa
men hierop later terug. Aangenomen werd
dus, dat de briefjes waren vervalst en de
verdenking viel op de broer van de arts
O. die werd gearresteerd. De broer hield
verblijf in een gesticht in Berkel.
Een duister punt was, hoe de zich in ar
rest bevindende dokter O. in het bezit van
de briefjes was gekomen. Zij zouden te
voorschijn zijn gekomen uit de colbertjas
van de verdachte, waar zij in de voering
waren genaaid. O. zelf was inmiddels op
last van de justitie overgebracht van het
Huis van Bewaring in de Casuaristraat in
Den Haag naar de marechausseekazerne aan
de Laan van Meerdervoort. teneinde contact
met de buitenwereld tot een minimum te
Naar w*U tevens vernemen zal de zaak van
de Haagse bedelaars op 23 Februari In cas
satie worden behandeld. Inplaats van mr
Huygens zaLnu mr D. Huisman de verde
diging van beklaagden voeren.
zai>n
m ybek
Ex-koning Peter van Joego-Slavië eist
50 millioen frank schadevergoeding van hel
Franse weekblad Paris Match, omdat in een
artikel in dat blad was verklaard, dat hij
een bondgenootschap had aangêgaan met
Ante PavelitsjT de man, die indertijd in
Frankrijk bij verstek is. veroordeeld wegens
deelneming aan de moordaanslag op koning
Alexander van Joego-Slavië, Peters vader.
K«,ni.ng, Alexander werd in 1934 tijdens een
officieel bezoek aan Frankrijk in Marseille
vermoord.
Ex-koning Pe£ers advocaat verklaarde
voor een ParijfTgerechtshof. dat zowel Sir
Churchill als president Eisenhower
boodschappen hadden gezonden, waarin
werd verklaard, dat ex-koning Peter onmo
gelijk een bondgenootschap had kunnen aan
gaan.
Men gelooft, dat Pavelitsj, in de oorlog
hoofd van de regering van Kroatië, nu in
Zuid-Amerika vertoeft.
Ex-koning Peter verklaarde, dat hij de eis
tot schadevergoeding aanhangig had ge
maakt om „de eer van de souverein en het
volk tegen laster te beschermendoch vol
gens de advocaat van Paris Match zou de
uXZ uï1 2gude eis niet bebber> ingediend, als
het blad bereid was geweest 20 millioen
frank te betalen voor ex-koning Peters ge
denkschriften.
Op Kaag en Brasem kaï
geschaatst Morden
Naar wl
WU verne»nea zijn de Kagerplassen
berijdbaar. De wakken zijn afgezet
eni!T,eu kan,een «oede baan trekken. Voor
zichtigheid blijft echter geboden. Ook het
Braassemermeer is uitstekend berijdbaar, zij
het slechts aan de lage zijde, daar het ijs
aan de hog<* kant onbetrouwbaar is door de
wakken. Het ijs op de Nieuwkoopse plassen
bevindt zich in een slechte, onbetrouwbare
toestand.
De Tsjecho-SIowaakse regering heeft in
een uitzending van Radio-Praag bekendge
maakt. dat het land zich in een crisis be
vindt wegens een tekort aan steenkool en
electrische energie De regering deed een
beroep op de bevolking het land uit de
moeilijkheden te helpen. In het bijzonder
werden de transportarbeiders aangespoord
harder en langer te werken.
De crisis was, aldus de bekendmaking, te
wijten aan de felle koude, de lage water
stand in de rivieren en het tekort aan Steen
kool en electrische energie.
Het Egyptische dagblad Al Akhbar meidt,
dat de Syrische Druzenstammen, gesteund
door een gedeelte van het leger, in opstand
zijn gekomen. De Syrische luchtmacht heeft
opdracht gekregen posities der opstandelin
gen te bombarderen. Te Aleppo en te Hama
zouden zich ernstige incidenten hebben
voorgedaan.
De Egyptische pers meldt voorts uit
Damascus dat president-generaal Sjisjakli
een officiële bekendmaking heeft uitgegeven,
waarin wordt bevèstigd dat zich gevechten
hebben voorgedaan tussen eenheden van het
Syrische leger en de in de bergen wonende
stammen der Druzen. De staat van beleg is
afgekondigd.
De Joegoslavische regering heeft aan het
parlement een verklaring voorgelegd in de
vorm van een door president Tito met de
hand geschreven rapport over binnen- ei
buitenlandse aangelegenheden, waarin uit
drukking wordt gegeven aan voldoening
over de bifdragen van de Sowjct-Unie en
andere landen van het Sowjet-blok tot het
normaliseren der betrekkingen met Joego
slavië en wel sinds het voorjaar van 1952.
Het rapport noemt het uitwisselen van
diplomatieke vertegenwoordigers, de be
reidheid van Albanië. Roemenië en Honga
rije. om deel te nemen aan het onderzoeken
van grensincidenten en het geven van ge
lijke rechten aan Joego-Slavië in de Donau-
commissie.
De gehele reeks vraagstukken, welke tus
sen de Sowjet-Unie en Joego-Slavië be
staan. blijven echter onopgelost, aldus het
rapport. In dit verband, worden de volgen
de kwesties onder meer genoemd: Het ge-
vengen houden van Joegoslavische burgers
in kampen en gevangenissen, terwijl hun
KUNSTNIEUWS
Benelux-boeken ten toonstelling
zonder Nederlands
Het Tweede Kamerlid de heer Stokman
heeft aan de minister van Buitenlandse
Zaken, de minister zonder portefeuille en
de minister van O., K. en W. schriftelijk de
volgende vragen gesteld:
1. Is het juist, dat door de vakbond van
Belgische uitgevers te zamen met het Ne
derlandse centrum voor uitvoer Van boek
werken van 15 tot 24 Februari a s. in Parijs
een tentoonstelling over het wetenschappe
lijke boek en het kunstboek in de Benelux-
landen wordt ingericht, waarop tentoonge
steld zullen worden boeken, uitgegeven in
het Frans, Duits, Engels en Spaans, met uit
sluiting van het Nederlands?
2. Is het eveneens juist, dat deze tentoon
stelling onder het beschermheerschap van
de Belgische en Nederlandse ambassadeurs
is geplaatst, die de openingsplechtigheid
zullen bijwonen?
Indien de voorafgaande vragen beves
tigend wordêif beantwoord, zijn de minis
ters dan niet van mening, dat op een ten
toonstelling van Benelux-cultuur, gepatro
neerd door de genoemde ambassadeurs, het
in het Nederlands uitgegeven boek niet
mag ontbreken, en zijn zij bereid te bevor
deren, dat in deze leemte alsnog wordt
voorzien?
Gisteren was het honderd jaar gefeden dat
J. F. Oltmans, schrijver van o.a. „De'Schaap-
herder en „Het Slot Loevestein", in Steen
deren overleed. Burgemeester J. Heersink
van Steenderen heeft gisteren met wet
houder H. Gebbing en de gemeente-secreta-
r*S' d,Ékkeer Bouwens, een krans ge
legd Wij het Oltmans-monument op de alge
mene begraafplaats. Dit gebeurde in alle
stilte, want weinigen waren ervan op de
hoogte.
Aan de gemeenteraad is het voorstel ge
daan, de naam van de Dierenseweg te ver
anderen in J. F. Oltmansstraat.
Verschuivingen in de
ballet-wereld
Het volgend seizoen zal Yvonne Georgi de
leiding weer op zich nemen van het ballet
van de opera van Hannover. Zij leidde de
laatste tijd het ballet van de opera van DUs-
seldorf. Haar plaats in Düsseldorf zal inge
nomen worden door Kurt Jooss, die nieuwe
ideeën tot ontwikkeling hoopt te brengen
en intussen verbonden blijft aan de Folk-
wang-Schule te Essen.
eigendommen niet teruggegeven worden
en het deporteren van Joegoslavische na
tionale minderheden in Roemenië, zodat
hun dorpen leeg staan.
Joego-Slavië, zo vervolgt de regerings
verklaring. echter bereid op, alle voor
stellen in te gaan. die-tot een normaal con
tact tussen de landen kunnen leiden.
President Tito hééft vandaag in een toe
spraak tot het Joegoslavische parlement
aangedrongen op verbetering in de betrek
kingen met het Sowjet-blok. In een over
zicht vari de binnen- en buitenlandsé poli
tiek. waarin hij gedeeltelijk een herhaling
gaf ven een eerder bij het parlemfent inge
diende verklaring van de regering, zei hij
onder meer. dat zijn land ondanks anders
luidende boosaardig gruchben niet van plan
is zijn buitenlandse politiek, die gebaseerd
is op samenwerking met alle vredelievende
landen, te veranderen.
De Westelijke hulp. onder meer militaire
steun van Amerika en Engelend. betekende
een belangrijk aandeel in Joegoslavië's
strijd voor onafhankelijkheid Een def- be
langrijkste taken is thans, aldus Tito de
verdere ontwikkeling der Vriendschappe
lijke betrekkingen met Griekenland en Tur
kije. de
mede-ondertekenaars van het Bal
kan-Verdrag. Met Italië, waarmee niet
zulke
ANKARA. Januari.
/"■'ELEAL BAYAR. die op 27 Januari In
Washington zal aankomen voor het
brengen van een officieel bezoek aan de
president van Amerika, zal de eerste presi
dent van Turkjje zUn die tijdens zjjp bewind
de Atlantische Oceaan oversteekt. Deze reis
is echter de derde buitenlandse tocht, welke
hü maakt. De eerste maal verliet hJJ Tur-
kUe om tegenwoordig te EÜndsü de begrafe
nis van koning George VI van Engeland fn
ztjn tweede buitenlandse reis beoogde een
officieel bezoek aan koning Paul van Grie
kenland in November 1952.
Aanvankelijk is het de bedoeling geweest,
dat de Turkse premier, Adnan Menderës
de president op. zijn reis naar de Verenigde
Staten zou vergezellen. Gezien evenwel het
feit, dat er binnen zes maanden nieuwe
verkiezingen moeten worden gehouden in
Turkije en dat de verkiezingsstrijd in volle
eang is, is de mogelijkheid niet uitgesloten
dat de eerste minister het land niet zal
kunnen verlaten.
De positie, welke Bayer in zijn land in
neemt, is niet gelijk aan die van president
Eisenhower. Want, hoewel president Bayar
de titel heeft van Hoofd van de Republiek
Turkije, is hij niet. gelijk zijn Amerikaanse
gastheer, de hoogste uitvoerende macht van
het land en neemt hij geen actief
de regering.
Hoewel de president na elke algemene
verkiezing wordt gekozen door de Grote
Nationale Vergadering. Turkijes één-Ka-
mer-parlement, staat hij als president boven
de partijen. Tot hij in 1950 werd gekozen
tot president, was Bayar leider van de
democratische partij.
Na drie dagen in Washington te hebben
doorgebracht, zal Bayar een bezoek bren
gen aan Princeton in New Jersey, Cleveland
in Ohio, Toledo, Chicago. San Francisco,
Los Angeles. Las Vegas. Dalles (Texas) en
New York.
Alvorens Noord-Amerika te verlaten zal
hij nog enkele dagen verblijven in Canada
als gast van de Canadese regering.
Tegen het communisme
Turkije is fel anti-communistisch. Trou
wens de vijandiggezindheid jegens Rusland
is traditie geworden in Turkije. Turkijes
krachtig verzet tegen het communisme en
zijn dringende behoefte aan militaire bij
stand in geval van een mogelijke aanval
hebben de Verenigde Staten reeds jaren
geleden erkend en in 1947 werden, op grond
van Trumans leerstellingen, de beginselen
-oor een daadwerkelijke hulp vastgesteld
Turkije behoorde tot de landen, die profi
teerden van het plan Marlhall en nog altijd
ontvangt het economische steun op grond
van het programma voor Hulp aan het Bui
tenland en militaire steun krachtens het
ulk. soedc betrekkingen gov, Joo- verdrS voor wëde„3idsV völlKld De
ten t«'bereiken' Saith"len '"HST1' mlcht'
6 Derelllen 1400 000 man bestaand, wordt opgeleid door
een Amerikaanse militaire miqgje. Ameri
kaanse officieren, die de TurH^ recruten
africhten zeggen, dat ze wat gevechtswaar-
de betreft, Voor niemand in de wereld be-*
hoeven onder te doen.
Turkije maakt deel uit van de Verenigde
Naties en is een krachtig voorstander van
Europese integratie en het behoorde tot de
eerste landen die troepen naar Korea zon
den om te strijden tegen de communistische
aanvallers.
Sedert de inwerkingtreding van het plan
Marshall heeft Turkije voor een waarde
van 420 millioen dollars aan hulp van
Amerika gekregen. Zelf heeft het een vijf
maal zo hoog bedrag gefourneerd voor zijn
economische ontwikkeling. Turkije hoopt
thans de economische hulp te kunnen ver
vangen door investering van buitenlands
kapitaal.
Nog kort geleden heeft Thrkjje een ver
drag van vriendschap gesloten met Grie
kenland en Joegoslavië. Naar men hoopt
dit uitgroeien lot een regionaal bond
genootschap teneinde de verdediging van
het Oostelijk deel van de Middellandse Zee
tegen de communistische agressie te ver
sterken.
Amerikaanse diplomaten en economische
deskundigen in Turkije trachten niet hun
geestdrift te verbergen over de politieke,
militaire en economische ontwikkeling van
Turkije Avra M Warren, de Amerikaanse
ambassadeur te Washington, zeide onlangs
in een toespraak. „Turkije vormt de taaie
ï.an£ ^ke rechterflank van de Noord
Atlantische Verdrags Organisatie en his
torisch en geografisch verkeert het in de
nositie om als verdedigingsbastion tegen het
gehele Midden Oosten te dienen. Bovendien
evenwel draagt Turkije het vermogen in
zich ook de industriële leider van dit gehele
gebied te worden."
Donderdag hebben stafofficieren van het
eerste legercorps op de Iiolterberg tussen
Deventer en Almelo een wmteroefenTna
gehouden. De oefening „Surpriia-
geheten beoogde o.a. een studie te maken
van nog ontbrekende winieruitrusimg. Ver
rassend was dan ook het verschil in
wmteruitrusting van deze geallieerde offi-
cieren, van links naar rechts Majoor M
Wolfson (Ver. Staten). Kolonel D. G Loch
tEngeland). Luit-Gen. A Th C. Opsomer
tttrmmandant van het eerste Nederlandse
legercorps, brigade-generaal R W Ward
(Ver. Staten) en Lt. Kol. P D Boy (Ver
Staten).
In een nota over het wetsontwerp voor de
derde wijziging van de kieswet deelt de mi
nister van Binnenlandse Zaken zijn besluit
mee. aan de voorstellen in het verslag van
de betrokken commissie uit de Tweede
Kamer gevolg te geven, door bij nota van
wijzigingen voor te stellen, uitbreiding van
het aantal candidaten toe te staan voor die
■lijsten, waarvoor onder het bestaande stelsel
nevenlijsten kunnen worden ingediend.
Om met behoud van de mogelijkheid van
het stemmen bij volmacht zoveel mogelijk
het ronselen van stemmen tegen te gaan, zal
de minister andere regelen stellen over de
omvang en aard der familiebetrekkingen,
welke tussen de volmachtgever en de ge
machtigde kunnen worden toegelaten. Daar
het nagaan van de vierde graad in be
paalde gevallen contróle in het bevolkings
register van een andere gemeente nodig
maakt, hetgeen bij korte tijdsduur, waar
binnen dit dient te geschieden, moeilijk
heden oplevert, meent de minister bij nader
inzien te moeten voorstellen, de kring der
bloed- en aanverwanten te beperken tot de
derde graad. Een desbetreffende wijziging
van het ontwerp wordt in de nota van wij
zigingen voorgesteld.
(Van onze correspondent te Brussel)
XJELGIë ia Donderdag ternauwernood ont-
snapt aan een regeringscrisis. Het ka-
binet Van Houtte leed namelijk gister
middag in de Tweede Kamer een nederlaag
mede door de afvalligheid van 20 Rooms-
Katholicke Kamerleden. Het wetsontwerp
«p het pensioen v or zelfstandigen werd
•ameHJk met 99 tegen 84 stemmen bij 13
onthoudingen verworpen. Het Is een ont-
w rp dat aan de middenstanders, advocaten,
geneesheren, boeren, enz., op 65-jarige
(Van onze correspondent in Sydney)
JJet Is met de Australische radio-uitzen
dingen evenzo gesteld als met vele
andere dingen in dit tand: er is een sfeer
van gemoedelijkheid, welke via de luid
spreker in de woningen wordt gebracht.
De radio is hier geen stuk van het cul
turele leven, het is amusement vermengd
met reclame. Waarmee bovendien nog Iets
valt te verdienen. Deze week luisterde ik
naar vier Nederlanders tijdens een uitzen
ding met amateurs, waarin tien nipuwe
Australiërs optraden: bij een andere uitzen
ding, speciaal ten dienste van immigranten,
waren het drie Nederlandse gezinen, die ge
ïnterviewd werden. En tijdens een bijeen
komst welke per radio werd uitgezonden,
mocht mijn zoontje een en ander over
Nederland vertellen. Met dit alles wil Ik
slechts demonstreren, welke InvMoed de
„New-Au8tra!iëns" reeds op de radio-uit
zendingen uitoefenen.
Uiteraard zijn er ook Immigranten uit
vele andere landen die zich voor de micro
foon doen horen. Het is hier heus niet zo'n
geweldige gebeurtenis indien iemand „voor
de radio" is geweest. De radio is gemeen
goed, dat zich aanpast bij het Australische
leven.
TTigenlijk besteat een goed deel van het
Australische radio-programma uit een
gramofoonplaatje en een praatje. Een
praatje over zeep, kousen, ijskast, auto,
korto.m, al hetgeen men in het dagelijkse
levenkan gebruiken.
Er is geen marktkoopman die een
Australische radio-onyoeper in het aan
prijzen van een artikel kan verbeteren; zijn
Intonatie, aandrang tot kopen en lof op elk
artikel is phenomenaal.
Soms wordt het artikel bezongen; er zijn
liedjes over bepaalde merken meel of
chocolade en zo meer. Een radio-station gaf
zelfs de naam van de begrafenis-onder-
nemer die zeker iemand, na een ongeval
overleden, ter aarde zou bestellen. Daar zat
reclame in! En voor reclame wordt betaald.
Dan worden weer gramofoonplaatjes ge
draaid. Leuk en gezellig. Men houdt van
luchtige muziek. Je moet hard zoeken om
een station te vinden dat iets klassieks
geeft. Dat „zware" genre ligt de Australiërs
niet. Zo nu en dan hoort men een zwakke
stem die wat meer „zware muziek" bepleit
of van iemand die er tegen protesteert, dat
op Zoncjagavonden drie stations tegelijk een
moordgeschiedenis uitzenden, maar er zal
nigte dogr veranderen in de programir
Met veel gport
Vou rrten ln dit land van de sport, de
sport-uitzendingen verwaarlozen? Geen
sprake van. Vele middagen en avonden
ratelt de stem van de verslaggever bij paar
denrennen door de luidsprekers; hij zegt
vier woorden per secondeVoort» *«»hben
we de reportages over tennis, bowling,
cricket en vele andere sporten. Men kan
medeleven met de gebeurtenissen in de ring
tijdens het boksen of worstelen.
De Australische radio is up to date wat
sport betreft. De Nederlandse immigrant,
gewend als hij is aan zijn uitzendingen van
Kurhaus- en Concertgebouw-concerten,
geeft het na een paar weken op om naar
zijn geliefde genre muziek te zoeken. Dat
vergeet je hier maar. Men zegt immers,
dat er in Australië (nog) geen cultuur is?
Maar de Australiër vindt zoiets helemaal
geen gemis; hij is best tevreden met het
geen zijn luidspreker doet horen.
Gij zult het mogelijk niet verwachten en
ook vele immigranten verwonderen zich er
aanvankelijk over, dat ondanks alles, de
kerkelijke uitzendingen niet worden ver
waarloosd. De morgenwijdingen ontbreken
niet, evenmin als de dagsluitingen. Des
Zondags kan men de gehele dag pp ver
scheidene stations kerkdiensten krijgen,
benevens zang van geestelijke liederen.
Zondagschoolbijeenkomsten enz.
De Katholieken beschikken over een eigen
zender; die in Sydney (2SM) bestond on
langs zelfs21 jaar. Als geheel wijkt de
Australische radio-omroep wel sterk af van
die in Nederland, waarbij niet kan worden
gezegd, dat het alleen een verschil in on
gunstige zin is. Ja, over de waarde van
cultuur wil ik het nu niet hebben
De radio is zakelijk
TAe radio is zakelijk ingesteld. Er zit han
del in. Om het met een cijfer uit te
drukken; in het afgelopen jaar ontvingen
de diverse stations 3.600.000 voor de ge
maakt eredame.
De staat heft voor elk radio-ontvangtoestel
2 (plm. 17) per jaar als luister-bijdrage.
Er zijn thans 2.500.000 luister-vergunningen
uitgegeven, maar er zijn heel wat clandes
tiene luisteraars! Als gevolg van de enorme
uitgestrektheid en mede om technische
redenen, vanwege dit bergachtig land. zijn
er vele zenders nodig met beperkte actie
radius. Er zijn thans 102 zakelijke zenders
in Australië met een zendcapaciteit van
rond 50.000 KWU, maar er komen binnen
kort nog 17 stations bij, speciaal ook voor
het achterland, sommigen met een sterkte
van 100.000 KWU of meer. Er zijn twee
stations, n.l. één in Sydney en één in
Adelaide, die een „rond de klok", dus dag
en nachtdienst hebben.
Buitenlandse invloeden
T"\e radio-zenders, welke eigendom zijn van
de Staat, worden om een bepaald aantal
jaren bij contract verhuurd aan diverse
ondernemingen. Het is echter gebleken, dat
zeer veel Engels kranten-kapitaal in de
Australische zenderhuur is geïnvesteerd,
iets waarover in het Parlement nogal wat
te doen is geweest, omdat men niet gesteld
is op „buitenlandse invloeden" in de radio
Al is dat „buitenland" dan ook Engeland
Voorts Htebben enkele Australische bladen
huur-beschikking over zenders. Dat het
geen slechte „bussiness" is. bewijst o.a. het
jaarverslag van de Sydney-zender 2 K.Y
welke bij een exploitatie-cijfer van £77 482.
een winst boekte van 7997.
Evenwel „verdient" ook het publiek aardig
wat aan de radio-uitzendingen, als gevolg
van allerlei soorten prijsvragen, enz. Bij een
uitzending wordt soms voor duizenden gul
dens aen prijzen beschikbaar gesteld, waar
bij echter ook de liefdadigheid niet wordt
vergeten. De radio „leeft" in de Australi
sche woningen 1
leeftjjd een pensioen van 18.00* francs
(1385 gulden) per jaar wil verlenen.
De sociallstis-he en liberale oppositie riep
minutenlang „Aftreden aftreden maar
de politieke waarnemers zijn van oordeel
dat de regering op dit ontwerp niet behoeft
te vallen. De vertrouwenskwestie was niet
gesteld en het ontwerp kan worden gewij
zigd In die zin luidde ook een verklaring
van prof Gaston Eyskens, de voorzitter van
de Rooms-Katholleke Kamerfractie.
Het is niettemin e n felle deuk in het
prestige van premier Van Houtte en zijn
minister van Arbeid, dr Gerard van den
Daele Men fluisterde gisteravond te Brus
sel dat de laatste ontslag zou nemen, doch
dit gerucht werd door de minister van Eco
nomische Zaken. Duvieueart, die wij gister
avond ontmoetten, tegengesproken.
Vlak voor de verkiezingen, die niet op
4 April, maar op Zondag 23 Mei zullen wor
den gehouden, is deze zaak een tegenslag
voor de R.K.-meerderheid nu bovendien
bekend is dat te Brussel twee splinter-par
tijen zullen optreden, namelijk de lijst van
Saint Remi, een liberaal gezind katholiek,
en het blok der onafhankelijken, dat een
j. a^ple vermindering der belastingen be-
In Vlaanderen zal de Vlaamse concen
tratie optreden met een progr-mma ten
gunste van de politieke delinquenten, maar
enkele Vlaamse extremisten hebben zich
uit de concentratie teruggetrokken en richt
ten èc Vlaams blok op. Deze s- linter-
oartijen, die in 1950 niet bestonden, kunnen
aan de Rooms-Katholieken en de liberalen,
heel wat stemmen kosten.
Een Dakota van de Canadese luchtmacht
heeft twaalf Eskimogezinnen op de ge-
isoleerde handelspost aan de Perryrivier
in het hoge Noorden, 1700 kilometer ten
Noorden van Edmonton (Canada), van de
hongerdood gered.
Een politiepatrouille had verleden week
geseind, dat de Eskimo's vóór Woensdag
voedsel moesten ontvangen, wilden zij niet
met hun honden omkomen. Twee pogingen
om levensmiddelen over te vliegen misluk
ten; bij de derde npging slaagde de Dakota
er in twaalf tonJjjRjfelvlees en ander voed
sel over te brdfigen" De vliegers verklaar
den, dat de Eskimo's en de nog overgeble
ven 50 hondeir zo goed als verhongerd wa
ren.
(Van onze corresponded)
Het 280 ton metende zand- en grindschlp
..Rival" uit Zwolle op weg van Elburg naar
Kampen blijkt Dinsdagmiddag ter hoogte
van Elburg op het IJselmeer te zijn vastge
raakt ln een ijsveld. De schipper J. Gosem
uit Zwolle achtte het eerst Donderdag ver
antwoord om over het ijs naar Elburg te
gaan om proviand te halen voor hem en zijn
twee mede-opvarenden. Het ligt in de be
doeling een vaargeul ln het ijs te breken,
teneinde het schip uit zijn benarde posp*
te bevrijden.
t
- fn"
I ko
Prinses Beatrix heeft Donderdagmiddag een
bezoek van drie kwartier gebracht aan de
irote slottentoonstelllng Kunstenaars helpen
n het Rijksmuseum te Amsterdam. De prinseg
kocht ook een aantal loten.
"N
Sommige inwoners van Tallan-
flatta laten zich een keer of wat
ertra scheren of knippen in de
week om bijzonderheden te ver
nemen aangaande de uitvoering
nan het doodvonnis! Onder het
Trouwens, nu vaststaat, dat
Tallangatta van de aardbodem
verdelgd zal worden, komen er
vele herinneringen los. Een hal
ve eeuw geleden vertelde me
vrouw Carver, een der oudste
ingezetenen ging ik altijd te
paard naar school. Mijn school
kameraadjes ook. De leerlingen
hadden een aparte paddock voor
hun rijdieren. In die dagen was
Tallangatta het eindpunt van de
spoorlijn. Wie verder wilde,
moest met de postkoets reizen.
Dat was een mooi gezicht, als die
met vier paarden bespannen wa
gen kwam aangerend cn de pos
tiljon luid op «.ijn hoorn blies, als
hij Tallangatta naderde. U kunt
de stallen der postpaarden nog
zien achter Stan McKay's Tallan
gatta Hotel! In die dagen brach
ten wij hier vrachten de bergen
in per ossewagen. Soms bespan
nen met dertig ossen! En wat die
postkoetsen betreft: de beroemd
ste postiljon was Tom Berigan.
Langer dan 22 jaar reed hij iede
re week zo'n 500 km, in totaal
meer d&n veertien maal de om
trek van de aarde. Hij was al die
jaren met zijn wagen de enige
schakel tussen de nederzettingen
in de Australische Alpen en de
rest van het land.
Een der invloedrijkste inwo
ners van Tallangatta is nu Ben
Butler. In 1900 arriveerden hij
en zijn broeder in het stadje. Wij
haddert een wagentje, vertelde
Butler, getrokken door een paard
Dit „Hume Reservoir" (zo
luidt de nham) beantwoordde ten
volle aan de gestelde verwach
tingen. Daarom namen de auto
riteiten enige tijd geleden het
besluit dat stuwmeer nog aan
merkelijk groter te maken. Dit
betekende, dat het doodvonnis
over Tallangatta onherroepelijk
was geworden. In 1956 zal het
plaatsje verzinken onder de wa
terspiegel. Een zondvloed van
klein formaat zal het vonnis ten
uitvoer leggen. Tallangatta ligt
slechts ruim een kilometer van
de oevers van het Hume Reser
voir en zodra dit groter wordt.
Valt Tallangatta onherroepelijk
binnen en onder het wateropper
vlak.
Historische flitsen
|)E MEESTE ingezetenen ztjn
er niet op gesteld om huis
en haard te verlaten. Zij hebben
ln Tallangatta wortel geschoten.
Zij houden van Tallangatta, van
rijn oude huizen en zijn roem
ruchte geschiedenis. Zij vertoe
ven graag voor een praatje in de
beide herbergen, gebouwd in de
vorige eeuw, toen iedereen nog
paard reed. Zij kijken zelfs met
genegenheid naar hun brandto-
ren, ook al weten zij, dat zijn
gelui betekent, dat iedereen zijn
werk in de steek moet laten om
te gaan blussen. Vooral een bos
brand kan hardnekkig en ge-
gen. Tenslotte hebben de autori
teiten anders beslist dan de
meeste inwoners wilden. Meer
dan negenhonderd mensen voe
len zich mfn of meer slachtoffer
van Tallangatta's verdelging
Enfin, er is nu niets meer aan te
doen!
Neen, nu niet meer, merkte
George Carver op, de voormalige
eigenaar en hoofdredacteur van
de Upper Murray and Mitta
Herald. George trok zich enige
jaren geleden terug van zijn
krant. Langer dan een halve
eeuw had hij het blad geleid. Al
les herinnert hij zich uit die ja
ren. In mijn jonge tijd, vertelde
hij, moest ik alleen alle versla
gen maken, alle artikelen schrij
ven en bovendien iedere wqek
twee en twintig kolom met de
hand zetten. Dat was hard wer
ken. Later kon ik een zetmachine
kopen. Jaen nu moeten
mijn vrouw en ik verhuizen. Een
nieuw hortte vind ik niet meer
in mijn leven. Want er zijn jaren
nodig om een huis tot „home" te
maken. Tallangatta is een echt
Australisch stadje van de oude
stempel. Iemand kwam toevallig
op een kruispunt van twee we
gen. Hij dacht: „Geschikt voor
een hotelletje" en hij bouwde er
een hotel. Spoedig kwamen er
een paar winkels, dan woonhui
zen, een kerkje. Zo ontstond zo'n
stadje, zo ontstond ook Tallan
gatta
Over de brug trekt een troepje koeienover een paar jaar zal daar
een wijde watervlakte zijn
De nieuwe tijd
QEORGE. zei dr Mark Lee (ge
boortig uit de streek), je moet
niet zo sentimenteel doen. Ik voor
mij vind, dat Tallangatta nooit
had mogen worden gebouwd op de
plek, waar het nu staat. Tallan
gatta ligt veel te laag. Ik heb
het meegemaakt, dat de plaats
zes weken achtereen onder water
stond. En dan die dal-nevels,
denk je soms, dat die bevorder
lijk zijn voor de gezondheid hier?
Als je dat meent, vergis je je,
old man. Ons nieuwe Tallangatta
zal echter beantwoorden aan alle
eisen, die in deze tijd aan een
modern stadje kunnen en moeten
worden gesteld: lucht, licht, wa
ter, speelterreinen, ziekenhuis en
wat al niet. Bovendien krijgen
wij goede veemarktterreinen.
Heus, George, je zult nog plezier
in die verhuizing krijgen, als hij
eenmaal goed begonnen is!
Hoe dat?, waag ik een vraag
Nu, u denkt toch niet, dat het
een kleinigheid is een heel stadje
een kilometer of zeven te ver
plaatsen? Alle gebouwen, die
„ontmanteld" kunnen worden,
breken wij af of nemen wij uit
elkaar. Wij bouwen ze dan op de
nieuwe plaats weer op. Vracht
auto's zorgen voor het transport
De houten huizen en schuren
verrollen wij. Sommige in hun
geheel. Andere zagen wij in
twee of drie stukken. Dan blijven
de kamers, deuren en vensters
zoveel mogelijk intact. Wij moe
ten voor onze „Grote Trek" zelfs
een nieuwe weg aanleggen, met
een nieuwe brug over de Mitta
Mitta Crfeek. Ik geef u de verze
kering, dat de „stadstransport"
heel wat belangstelling zal trek
ken. De kosten bedragen naar
schatting vijftien millioen gul
den. Veel meer dan wat funda
menten, onbruikbare gebouwen
en dan natuurlijk hopen planten
en bomen zullen wij niet laten
verdrinken. Wij zijn erg zuinig
op ons Tallangatta, weet u.
Toen ik tegen het vallen van
de avond een wandeling maakte
en van een hoog gelegen punt
neerblikte op het vredige Tallan
gatta, kon ik nauwelijks geloven
aan de realiteit van de komende,
door mensenhanden te ontkete
nen „zondvloed". Over de brug
trok een troepje koeien. Rustig
en schilderachtig lag het oude
stadje aan mijn voetenen
toch, over een paar jaar zal daar
niets meer te zien zijn dan een
wijde, blauwe watervlakte Maar
op de rots zal een grote inscriptie
wijlen Tallangatta hqfdenken in
de woorden:
Hier rust Tallangatta.
ZOAI.S het pierement bU de Amsterdamse grachten hoort,
zo hoort sneltekenaar en snelprater Sam Blaaser
tejg uit een oud artlstenmilieu bij het KonlnkRJk Paleis
op de Dam. Reeds eer werd hü tydens een wedstrüd tot
„Amsterdam's straatartist no. I" uitgeroepen en meer dan
menig marktkoopman kent hü dan ook de geheimen der
massa-psychose. Hü gebrpikte dit laatste woord tüdens ons
interview self en vcrduldelükte:
„Ik houd se vastals ik ze eenmaal heb. komen se
niet meer los
Hü bespeelt zün publiek met zü»> magisch en doorkerfd
gelaalsniasker. omlUst door sluik neerhangende haren, als
een muziekinstrument.
Tenslotte weet hü. dat In iedere voorbüganger nieuws
gierigheid en behoefte tot bewopderen woont. En zo ont
staan op de vellen grauw papier, die hü op zün schilders
ezel. in casu een lantaarnpaal, heeft bevestigd, vliegensvlug
houlskoolstrepen en kleurvlekken, waaruit niemand wüs
kan worden.
„piCASSO zou er goud voor krijgen," zegt Sam en hij
tovert in luttele seconden uit deze „abstracte poeha"
(om zijn eigen woorden te gebruiken) een breed landschap
in zomerstemming met een met watervallen voortstro-
mende rivier. Of een zeegezicht, een boerenerf met „entou
rage".... enfin, wat u maar wilt. Sam produceert vier
schilderijen per kwartier speelse scheppingen, die fris
en levendig van kleur zijn Meestal begint hij zijn „voor
stelling" met een liggende grote acht. die hij langzaam
draait en nog eenS draait. En dan ziet men het kind, dat
in ieder mens leeft: de toeschouwers blijven gespannen en
ernstig staren, totdat met een grijns van Sam het verlos
sende woord komt: „Het is maar 'n geintje.,.."
De taxi-chauffeurs op de Dam, soms aan verveling ten
prooi, hadden laatst ook een „geintje" voor Sam, toen deze
even zijn „prachtige ruime atelier" (zoals hij alUjd zelf zegt)
noodgedwongen moest verlaten. Ze klodderden namelijk
het maagdelijk achtergebleven papiervlak kriskras vol met
bonte lijnen.
„Dat kan m'n zus ook," zei Sam. „maar om er nou wat
van te maken.... da'e de kunst." Reeds uit de verte had
hij met dichtgeknepen ogen naar de verschillende „moge
lijkheden" gekeken, „want 'thele vak is 'n kwestie van
fantasie, m'heer."
En dus herschiep hij het „geknoei" in een avondlijke zee
met vissersboten, een ondergaande zon en een licht-uitstra-
lende vuurtoren. Het werd een succes voor het „repertoire
want sedertdien duikt deze „prent" steeds weer in de werk
stukken van Sam op. Bij de jongste verkiezingen maakten
enkele grappenmakers de zaak echter letterlijk en
figuurlijk nog bonter, want toen prijkte er Ineens met
indrukwekkende reuzenletters op Sam's papier:
„Kiest Lüst 2".
De mensen verdrongen zich toen om te zien, hoe Sam
zich uit deze penibele situatie zou redden. De rode kleur
noodzaakte om op de stralen van een ondergaande zon aan
te sturen, die romantisch op een viswatertje in het bos
kwam schijnen. Een oude dame maakte Sam over deze
prestatie haar compliment en merkte verder op, dat er na
Rembrandt totnogtoe maar één Sam Blaaser was geweest
„Ja juffrouw, mijn vergunning van de gemeente is dan
ook wegens enorm succes verlengd...."
Ja, die vergunning. Toen Sam jaren geleden voor enige
notabele heren ten gemeentehuize moest demonstreren,
opdat men kon nagaan, of men ook wel met een „bona
fide" sneltekenaar te doen had, werd hij onverwachts voor
een vuurproef gesteld. Overigens was de zaak zo heet niet,
als het woord zou doen veronderstellen, want het ging
om een „sneeuwlandschap" te produceren op wit papier
en het was bovendien voor Sam een „koud kunssie".
„Nou, ik heb ze me daar wat voorgedraaid
De heren kregen hun sneeuw met een fraaie rode lucht;
bovendien nog een hutje ln de sneeuw en een collectie
dode bomen met op de voorgrond een half in het water
liggende boot. Over koud gesproken: het kan geducht
waaien op de Amsterdamse Dam, zodat Sam in iijn bonte
Sam Blaaser m zpn atelier aan de Staalstraat met een van
2(;n snelschilder-producten. zoals hij die op de Amster
damse Dam maakt. Op de achtergrond een van zijn ..ware"
schilderijen: de rommelmarkt op het Waterlooplein.
boezeroen staat te rillen, maar dan neemt hij weer drie
slokken koffie uit zijn meegebrachte fles („Ik loop een op
drie") en hij heeft weer kracht om met zijn rood. geel,
zwart en harde blauwen en groenen te gaan goochelen,
waarbij hij steevast het inleidend commentaar krijgt:
„Lijkt wel huilen met de pet op."
Maar plots smeert hij alles door elkaar (..Het lijkt, alsof
ik smeer, maar het is natuurlijk een bepaalde techniek") en
met enkele nieuwe lijnen ontstaat een beminnelijke en zeer
begrijpelijke voorstelling. De spanning bij de toeschouwers
stijgt ten top, wanneer hij de kleurtjes gaat „uitpoetsen",
d.w.z. de glimlichten gaat opzetten.
In elk geval is Sam, niet „zomaar" een sneltekenaar, in
casu een straatartist. wiens talent met de begrippen
„handigheid" en „routine" kan worden afgedaan Want tn
■■■■■■■■■■■■■■■■■a
zijn atelier aan de Staalstraat schildert hij ook typisch B
Amsterdamse hoekjes en werkt hij aan zijn zeer persoon-
lijke groteske fantasieën.
YY/E zeiden het reeds: Sam komt uit een artistiek milieu
Hij is een artist „van den bloede" en de naam JJ
„Blaaser" zegt de ingewijden genoeg. Helaas zijn tijdens de a
jongste oorlog veel familieleden om het leven gekomen,
maar hun prestaties blijven bij de ware kenners heidei JJ
in de herinnering voortleven. Daar had je b v de knappe a
pianist Meyer Blaaser („een neef van me") en naamgenooi
Sam Blaaser („Een oud-oom van me. n->u, die kon [j
watmet zijn marionetten-theater. En daar waren a
verder nog Heoriette Blaaser. de oude soubretle, Lies en
Jet Blaaser van de revues en dan om niet te vergeten JJ
Jacob Blaaser, de componist van vele marsen (o.a. de
Rotterdamse Brandweermars) en voor de oorlog leider van
het Casino-orkest te Rotterdam
„En m'n twee zoonsdat zijn ook echte artisten Luig
Frederico zit thans in Noorwegen.. dat is net zo'n
zwerver als pa. En Loek heeft 't diamantslijpersvak ge
leerd... daar begon m'n vader destijds ook zijn carrière
mee, voordat hij overging naar zijn handel in curiosi-
teiten.a
Wanpeer we Sam vragen, iets over zijn „vroeger" ie
vertellen, zegt hij: „Man. maak me met lekker Maai
hij begint toch over zijn wonderlijke zwerftochten dour JJ
België, Zwitserland. Frankrijk. Italië en andere landen,
samen met zijn vrouw en kinderen is hij )arenlang a
schilderend heel Eluropa doorgetrokken Hij haalde een a
oude foto te voorschijn: een opname van zijn zelf in eikaar
geknutselde „fietsauto", bijgenaamd „De Slak" „Dat waren J
tijden! In dat kastje voorin zat behalve m'n schildersuit- a
rusting een hele keukenuitzet. En onderweg maar canca-
turen maken en kaarten verkopen. en ik maai trappen,
terwijl m'n vrouw naast me zat te breien.. Bij regen a
kon dat hele ding dichtde kinderen zaten achterin.'
Zoon Loek is in later jaren nog verontwaai^iigd geweest. JJ
dat pa ,.De Slak" opgedoekt heeft. Het was tenslotte e>*n a
„familiestuk" en Loek had er zelf nag graag enkele ti^n-
duizenden kilometers de wereld mee willen „doortrappen"
Op zijn 16de jaar verliet Sam het ouderlijk huis - zoals
hij zelf deftig formuleert, maar hij zal wel gewoon zijn
weggelopen en op zijn zeventiende was hij al in Ame- JJ
rika. „Ik kan je van m'n avonturen vertellen, dat het
groen en geel voor je ogen wordt," zegt Sam, maar wij
zijn hierop maar niet nader ingegaan, want tenslotte onder- a
gaan al zoveel mensen deze sensatie, wanneer ze naar
Sam op de DtRn kijken. Hij moge daar dan geen „kunst"
maken het blijft toch een kunst; hoe men het ook beziet JJ
„De kunst bewaar ik voor mezelf privé daar is geen
droog brood mee te verdienen. Maar ik doe het graag
Ik heb in het oude Rotterdam destijds ook nog veel a
geschilderd. Voor het bombardement. Zo heb ik nog doeken
van het Pannekoekstraatje, de Aelbreehtskolk. het Haagse-
veer,*een stukje van de Diergaarde, de steegjes bij de a
Goudsesingel en een tekening van de Blauwe Molen".
Inmiddels komen steeds nieuwe gasten in het lage
keukentje aan de Staalstraat (waar we ons Interview
hebben) binnen.
„We hebben hier altijd mensen." aldus mevr. Blaaser
„het Is hier net een grote koffietent. En er zit lijm aan
de stoelen... als ze een keer zitten, komen ze niet meet
weg
Sam glimlacht - hij houdt ook thuis van praten en van
gezelligheid. En hij geeft -ondei gewetensbezwaar .1c
laatste cent utl voor de kofrie van zijn gasten Want men
Is tenslotte bohémien of men ts het niet En mtsschien
schijnt morgen nog wel de zon op de Dam.
J
Ongeveer
duizend mensen
gevoelen zich
slachtoffer
gewerkt en niets dan brood vrat.
Het dier was zó slap, dat wij
moesten uitstappen en duwen als
wij berg-op gingen. En ons ka
pitaal? Een hele daalder, hon
derdvijftig Hollandse centen. Wij
begonnen eerst een winkeltje,
gingen toen fietsen verkopen en
daarna bouwden wij een garage
en verkochten de eerste For dj es
in de streek hier. Nu zijn wij, de
Butlers van Tallangatta, eige
naars van uitgestrekte landerijen
van een slagerswinkel, van twee
bioscopen en van een garage. Nu
hebben wij veel geld. En toen de
overheid grond zocht voor het
nieuwe Tallangatta, moesten de
ambtenaren wel bij de familie
Butler terecht komen. Ons was
het vrij onverschillig, of ze Tal
langatta wilden verhuizen naar
het Oosten, het Westen, het Noor
den of het Zuidenwant over
al hebben wij land en dus moes
ten ze wel van ons de grond ko
pen, waar dan ook! En zoals de
Butlers zijn er meer in Tallan
gatta, die in de wereld vooruit
zijn gekomen. Nu moeten wij al
lemaal weg
gILL HOYSTEAD is gedurende
dertig jaar de voornaamste
makelaar in vaste goederen en
tevens veehandelaar van de
streek geweest. Nu is Bill be
zorgd en vraagt zich af. of het
nieuwe Tallangatta ook een
marktstadje zal kunnen zijn, of
de boeren ook daar hun vee ter
markt zullen brengen. Er is vrij
wel geen stuk grond hier in de
buurt, aldus Hoystead, dat niet
door mijn tussenkomst in andere
handen is overgegaan. Ik ken de
geschiedenis van Tallangatta en
van veel familie^ hier als weinig
anderenEr is veel getwist
over de vraag, waar het nieuwe
Tallangatta moest komen te lig-
Tallangatta, zoals het daar ligt
in het dal tussen de bergen op
welker hellingen de schapen
rustig grazen
mwm fm wmmrn
fn," Gordon Taverne, ziele-
SiVe» paardentemmer, S *- v C 1 X-
r„«moed<0 gestemd, omdol
I Llira fniruin-stenen kerk-
I ral worden afgebroken,
I i'nniil de fundamenten op de bodem van een kunstmatig-meer
I non komen te liggen. Tallangatta wordt elders wel weer op ge-
1 Sad zei ds Taverne, maar de ziel van Oud-Tallangatta zal j
QOU10U,drinken Die kunnen we immers niet mee-verhuizen!
nnWINTIG jaar geleden werd Tallangatta's vonnis zonder
Jl veel ophef uitgesproken. Het plaatsje met zijn huizen,
landerijen, opstallen, herbergen, kerkjes en werkplaatsen zou
de verdrinkingsdood moeten sterven. Wanneer het vonnis zou
worden voltrokken, stond toen nog niet vast. Nu wel: in 1956.
Daarom heerst er enige onrust in Tallangatta. Daarom wordt
er veel gepraat en veel vergaderd. Met droefenis in het hart
zien de inwoners dag voor dag het tijdstip naderen, dat zij
zullen moeten vertrekken naar het nieuwe Tallangatta. Zij
laten immers zoveel achter. Vooral herinneringen, traditie en
al die andere ontastbare dingen, die een woonplaats zo dier
baar kunnen maken.
Ruim zeventig jaar geleden
vestigden zich de eerste blanke
kolonisten ter plaatse van Tal
langatta. De plaats voor de ne
derzetting was goed gekozen.
Twee rivierdalen komen er sa
men. Het prachtige achterland
der Australische Alpen, aan
welks voet Tallangatta ligt, ver
leende bijzondere bekoring aan
de plek. Driekwart eeuw heeft
de plaats sedertdien bestaan en
ln die driekwart eeuw nam de
bevolking toe tot bijna duizend
zielen. Tal van families zijn er
van de geboorte van Tallangatta
af gevestigd geweest. Zij zijn
vergroeid met de plaats. Zij zijn
er „inheems". Hun bedrijven
kwamen tot bloei en menigeen
bracht het tot welstand. De toe
komst dier kleine gemeenschap
scheen goed cn verzekerd te
zijn totdat de overheid, ge
plaatst voor de dwingende nood
zaak de voor landbouw en vee
teelt geschikte gronden uit te
breiden, besloot in het Noord
oosten van de staat Victoria voor
bevloeiingsdoeleinden een groot
stuwmeer te maken ln het dal
van de Murray.
vaarlijk zijn. Als ln de ommelan
den van Tallangatta het bos
brandt, is het zaak snel, zeer snel
en energiek toe te slaan.
„Ik herinner mij nog, het was
een jaar of twintig geleden.
En dan komt het relaas van
een grote, levensgevaarlijke bos
brand.
f