Verdediger Berkeljse arts gearresteerd Sam Blaaser: Amsterdams straatartist no. 1 Tallangatta herroepelijk doodvonnis isSSSSfisi nu on Australiërs hebben Zondagsavonds keus uit drie moorden Tito hoopt op verbetering van betrekkingen met Moskou Belgische regering wankelde I OPSCHUDDING BIJ HAAGSE ADVOCATEN In verband met vervalste briefjes Financiën en Economie Ex-koning Peter in conflict niet de „Paris Match" Economische crisis in Tsjecho-Slowakije Revolutie in Syrië Stafofficieren in de kou De president van Turkije ga'at op bezoek bij eollega Eisenhower Nog vele vraagstukken onopgelost Sobere plechtigheid óp het graf van Oltmans Voor het eerst over de Oceaan Verwantschapsgraad stemmen bij volmacht Pensioemvet voor zelfstandigen door de Kamer verworpen Prestigeverlies voor regeringspartij Radio-onderonsjesveel reclame Publieiteit voor een lijkbezorger Voedsel uit de lucht voor hongerende Eskimo's Schip vastgevroren op IJselmeer Sneltekenaar op de Dam kent de geheinfèn der massa-psychose n DERDE BLAD - PAGINA 2 ZATERDAG 30 JANUARI (Van één onzer verslaggevers.) In de kring der Haagse advocaten is grote opschudding gewekt door de arrestatie van mr H. M. Huygens, één der verdedigers van de Berkelse arts O., die, zoals bekend, er van verdacht wordt zijn vrouw door ver giftiging met arsenicum om het leven te hebben gebracht. Zowel de con frère van de gearresteerde, mr P. van 't Hoft-Stolk, die eveneens als ver dediger van dokter O. optreedt, als de substituut-officier van justitie, mr G. J. de Lint, weigerden over deze arrestatie, welke gistermorgen heeft plaats gévonden, enige inlichtingen te verstrekken. Niet bevestigde be richten doen in advocatenkringen de ronde, dat de arrestatie van mr Huygens in verband staat met het onderzoek naar de wijze, wdarop vervalste briefjes in het bezit van dokter O, zijn gekomen. Van- de zijde van het parket van de pro- vocaat is ingesloten in het Huis van Bewa ring in Den Haag. Geen zaak heeft de laat ste jaren, in het voorstadium der gerechte lijke behandeling althans, zo'n spectaculair verloop gehad als die van de Berkelse arts. Het begon al met het betwisten der uitge brachte dagvaarding door de verdediger, waardoor de behandeling van de affaire door de arrondissementsrechtbank enkele malen moest worden uitgesteld. Voorts kwamen de briefjes op de proppen, welke zowel door verdachte O., als zijn ver dedigers, gekenmerkt werden als te zijn geschreven dqpr mevrouw O., enkele dagen Jaarverslag Bandar-concern Het Bandar Concern is weef de eerste der in Indonesië werkzame ondernemingen, die het verslag publiceert over het verstre ken boekjaar. Arbeidsgeschillen lp het derde en vierde kwartaal hebben een aanzienlijk productieverlies veroorzaakt voor de Ban- darrubber Maatschappij. Niettemin kon het jaar worden afgesloten met een oogst van 1.773.500 kg tegen 1.510.950 kg in 1952. De oogst was aartvhet einde van het jaar ge heel verkocht tegen gemiddeld netto Rp. 4.80 per kg. Met het oog op de achteruit gang van de liquiditeit in Indonesië is ten volle gebruik gemaakt van de afschrijvings mogelijkheden. Het exploitatie-oversi chot be droeg Rp. 2.217.257. Aan uitvoerrechten werd Rp 896.388 betaald. Op de ondernemingen werd Rp. 1.182.498 afgeschreven. De netto winst bedraagt f608.190. Zoals bekend wordt een dividend van 9 pet voorgesteld. Bij de Bandar Oliepalmen Cultjjyr Maat schappij is de oogst in het tweede halfjaar zeer tegengevallen wegens een uitzonderlijk droge periode. Verkregen zijn 14.507 ton palmolie en 4220 ton palmkernen tegen resp. 15.110 ton en 4025 ton vorig jaar. De oogst heeft opgeleverd f 740 (f 697) per ton olie en f 490 (f 411) per ton kernen. Het exploitatie overschot bedraagt Rp. 8.001.885. Na f 1.620.676 aan de algemene reserve te heb ben toegevoegd, bedraagt de netto-winst f 2.574.701. Zoals bekend wordt een divi dend van 10 pet voorgesteld TOEWIJZING OP INSCHRIJVINGEN Z'U'lt NEDERLANDSE STAATSLENING- 1954. Van het op heden op de 3Nederlandse Staatslening 1954 ingeschreven bedrag wordt 34*'« toegewezen, aldus meldt het ministerie van Financiën. VEREENIGDE NEDERLANDSCHE KLEERMAKERIJEN. In de heden gehouden vergadering van aandeelhouders der N V. Vereenigde Neder- landsche Kleermakerijen te 's-Gravenhage werden jaarverslag en balans en verlies- en winstrekening per 30 Juni 1953 goedgekeurd en het dividend vastgesteld op 4.8e'« op beide soorten aandelen er 92.24 per winstbewijs Bij de behandeling van de voorgestelde statutenwijziging werd volledige overeen stemming bereikt, ook omtrent enige wij zigingen van het bepaalde in artikel 10. Aangezien echter geen voldoende aande len vertegenwoordigd waren om over de statutenwijziging te stemmen, zal binnen kort een tweede algemene vergadering wor den gehouden. JAARVERGADERING LEIDSCHE TEXTIEL. Eerstkomende jaren geen dividenduitkering. In de jaarvergadering der Leidsche Tex tielfabrieken Gebr. Van Wijk en Co. N V zijn de uitgebrachte jaarcijfers over 1952 53 goedgekeurd. Onder meer werd medegedeeld dat wette lijk geen dividend kan worden uitgekeerd zolang de verliezen 1.974.482 over 1952 53) niet gedekt zijn. Tenzij een zeer voorspoe dige tijd aanbreekt, moet de eerstkomende jaren genoegen genomen worden met mati ge winsten, die jeen dividenduitkering rechtvaardigen. De heer H A. M. E. van Dooren werd als commissaris herkozen. Jaarvergadering Deli Spoor Geen nationalisatie Het materiaal van de N.V. Deli Spoorweg Maatschappij verkeert in prima conditie. Er bestaat dan ook geen aanleiding over te gaan tot vernieuwingen en moderniseringen, die bovendien niet zouden -renderen. Aldus vernamen aandeelhouders in de vandaag ge houden jaarvergadering, waarin de jaar stukken over 1952 werden goedgekeurd en het dividend werd vastgesteld op 3 procent (reeds als interimdividend uitbetaald). De Deli Spoor valt geheel buiten de plan nen der Indonesische overheid tot nationa lisatie van de vervoersondernemingen. Over naasting van het telefoonnet is op het ogen blik niets bekend. Hoewel nog niet alle cijfers ontvangen zijn, kon de directie reeds onthullen, dat de resultaten over 1953 onge veer gelijk zullen zijn aan die van 1952. Het is ook voor de Deli Spoor een groot bezwaar, dat de immigratie van vak mensen uit Europa steeds moeilijker wordt gemaakt. De directie is gaarne bereid In donesisch stafpersoneel aan te trekken, maar het is eenvoudig niet te krijgen. TIELEMAN EN DROS. De gang van zaken bij de C.V. Tieleman en Dros heeft tot begin December 1953 enige verbetering getoond ten opzichte van het voorgaande jaar, al zal misschien nog niet op een winstresultaat over het gehele jaar kunnen worden gerekend. Van inhalen van het in 1' 2 geleden ver lies zal dan ook zeker geen sprake kunnen zijn. De omzetten in 1953 zijn zowel in guldens als in hoeveelheden gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar, zowel in het bin nen- als in het buitenland. De export naar Engeland was evenwel lager. De groente afdeling bleek tot nu toe rendabel. De jam afdeling binnenland werd. zoals in het jaar verslag 1952 reeds was aangekondigd opge heven en heeft daardoor een liquidaticver- lies veroorzaakt. De vleeswarenafdellng werkte in de aanvang van 1953 met winst, waarna een periode met verlies intrad, ter wijl de laatste maanden waarschijnlijk wel weer zonder verlies zullen kunnen worden afgesloten. voor haar overlijden. Uit deze in blok schrift geschreven briefjes zou geconclu deerd kunnen worden, dat de vrouw het voornemen had zelfmoord te plegen. Door de justitie ingeschakelde schriftkundigen spraken in een uitvoerig rapport als hun mening uit, dat deze briefjes niet door me vrouw O waren geschreven. Schriftkundi gen, die door de verdedigers voor een nader onderzoek waren uitgenodigd, deelden aan vankelijk deze opvatting niet, doch kwa men hierop later terug. Aangenomen werd dus, dat de briefjes waren vervalst en de verdenking viel op de broer van de arts O. die werd gearresteerd. De broer hield verblijf in een gesticht in Berkel. Een duister punt was, hoe de zich in ar rest bevindende dokter O. in het bezit van de briefjes was gekomen. Zij zouden te voorschijn zijn gekomen uit de colbertjas van de verdachte, waar zij in de voering waren genaaid. O. zelf was inmiddels op last van de justitie overgebracht van het Huis van Bewaring in de Casuaristraat in Den Haag naar de marechausseekazerne aan de Laan van Meerdervoort. teneinde contact met de buitenwereld tot een minimum te Naar w*U tevens vernemen zal de zaak van de Haagse bedelaars op 23 Februari In cas satie worden behandeld. Inplaats van mr Huygens zaLnu mr D. Huisman de verde diging van beklaagden voeren. zai>n m ybek Ex-koning Peter van Joego-Slavië eist 50 millioen frank schadevergoeding van hel Franse weekblad Paris Match, omdat in een artikel in dat blad was verklaard, dat hij een bondgenootschap had aangêgaan met Ante PavelitsjT de man, die indertijd in Frankrijk bij verstek is. veroordeeld wegens deelneming aan de moordaanslag op koning Alexander van Joego-Slavië, Peters vader. K«,ni.ng, Alexander werd in 1934 tijdens een officieel bezoek aan Frankrijk in Marseille vermoord. Ex-koning Pe£ers advocaat verklaarde voor een ParijfTgerechtshof. dat zowel Sir Churchill als president Eisenhower boodschappen hadden gezonden, waarin werd verklaard, dat ex-koning Peter onmo gelijk een bondgenootschap had kunnen aan gaan. Men gelooft, dat Pavelitsj, in de oorlog hoofd van de regering van Kroatië, nu in Zuid-Amerika vertoeft. Ex-koning Peter verklaarde, dat hij de eis tot schadevergoeding aanhangig had ge maakt om „de eer van de souverein en het volk tegen laster te beschermendoch vol gens de advocaat van Paris Match zou de uXZ uï1 2gude eis niet bebber> ingediend, als het blad bereid was geweest 20 millioen frank te betalen voor ex-koning Peters ge denkschriften. Op Kaag en Brasem kaï geschaatst Morden Naar wl WU verne»nea zijn de Kagerplassen berijdbaar. De wakken zijn afgezet eni!T,eu kan,een «oede baan trekken. Voor zichtigheid blijft echter geboden. Ook het Braassemermeer is uitstekend berijdbaar, zij het slechts aan de lage zijde, daar het ijs aan de hog<* kant onbetrouwbaar is door de wakken. Het ijs op de Nieuwkoopse plassen bevindt zich in een slechte, onbetrouwbare toestand. De Tsjecho-SIowaakse regering heeft in een uitzending van Radio-Praag bekendge maakt. dat het land zich in een crisis be vindt wegens een tekort aan steenkool en electrische energie De regering deed een beroep op de bevolking het land uit de moeilijkheden te helpen. In het bijzonder werden de transportarbeiders aangespoord harder en langer te werken. De crisis was, aldus de bekendmaking, te wijten aan de felle koude, de lage water stand in de rivieren en het tekort aan Steen kool en electrische energie. Het Egyptische dagblad Al Akhbar meidt, dat de Syrische Druzenstammen, gesteund door een gedeelte van het leger, in opstand zijn gekomen. De Syrische luchtmacht heeft opdracht gekregen posities der opstandelin gen te bombarderen. Te Aleppo en te Hama zouden zich ernstige incidenten hebben voorgedaan. De Egyptische pers meldt voorts uit Damascus dat president-generaal Sjisjakli een officiële bekendmaking heeft uitgegeven, waarin wordt bevèstigd dat zich gevechten hebben voorgedaan tussen eenheden van het Syrische leger en de in de bergen wonende stammen der Druzen. De staat van beleg is afgekondigd. De Joegoslavische regering heeft aan het parlement een verklaring voorgelegd in de vorm van een door president Tito met de hand geschreven rapport over binnen- ei buitenlandse aangelegenheden, waarin uit drukking wordt gegeven aan voldoening over de bifdragen van de Sowjct-Unie en andere landen van het Sowjet-blok tot het normaliseren der betrekkingen met Joego slavië en wel sinds het voorjaar van 1952. Het rapport noemt het uitwisselen van diplomatieke vertegenwoordigers, de be reidheid van Albanië. Roemenië en Honga rije. om deel te nemen aan het onderzoeken van grensincidenten en het geven van ge lijke rechten aan Joego-Slavië in de Donau- commissie. De gehele reeks vraagstukken, welke tus sen de Sowjet-Unie en Joego-Slavië be staan. blijven echter onopgelost, aldus het rapport. In dit verband, worden de volgen de kwesties onder meer genoemd: Het ge- vengen houden van Joegoslavische burgers in kampen en gevangenissen, terwijl hun KUNSTNIEUWS Benelux-boeken ten toonstelling zonder Nederlands Het Tweede Kamerlid de heer Stokman heeft aan de minister van Buitenlandse Zaken, de minister zonder portefeuille en de minister van O., K. en W. schriftelijk de volgende vragen gesteld: 1. Is het juist, dat door de vakbond van Belgische uitgevers te zamen met het Ne derlandse centrum voor uitvoer Van boek werken van 15 tot 24 Februari a s. in Parijs een tentoonstelling over het wetenschappe lijke boek en het kunstboek in de Benelux- landen wordt ingericht, waarop tentoonge steld zullen worden boeken, uitgegeven in het Frans, Duits, Engels en Spaans, met uit sluiting van het Nederlands? 2. Is het eveneens juist, dat deze tentoon stelling onder het beschermheerschap van de Belgische en Nederlandse ambassadeurs is geplaatst, die de openingsplechtigheid zullen bijwonen? Indien de voorafgaande vragen beves tigend wordêif beantwoord, zijn de minis ters dan niet van mening, dat op een ten toonstelling van Benelux-cultuur, gepatro neerd door de genoemde ambassadeurs, het in het Nederlands uitgegeven boek niet mag ontbreken, en zijn zij bereid te bevor deren, dat in deze leemte alsnog wordt voorzien? Gisteren was het honderd jaar gefeden dat J. F. Oltmans, schrijver van o.a. „De'Schaap- herder en „Het Slot Loevestein", in Steen deren overleed. Burgemeester J. Heersink van Steenderen heeft gisteren met wet houder H. Gebbing en de gemeente-secreta- r*S' d,Ékkeer Bouwens, een krans ge legd Wij het Oltmans-monument op de alge mene begraafplaats. Dit gebeurde in alle stilte, want weinigen waren ervan op de hoogte. Aan de gemeenteraad is het voorstel ge daan, de naam van de Dierenseweg te ver anderen in J. F. Oltmansstraat. Verschuivingen in de ballet-wereld Het volgend seizoen zal Yvonne Georgi de leiding weer op zich nemen van het ballet van de opera van Hannover. Zij leidde de laatste tijd het ballet van de opera van DUs- seldorf. Haar plaats in Düsseldorf zal inge nomen worden door Kurt Jooss, die nieuwe ideeën tot ontwikkeling hoopt te brengen en intussen verbonden blijft aan de Folk- wang-Schule te Essen. eigendommen niet teruggegeven worden en het deporteren van Joegoslavische na tionale minderheden in Roemenië, zodat hun dorpen leeg staan. Joego-Slavië, zo vervolgt de regerings verklaring. echter bereid op, alle voor stellen in te gaan. die-tot een normaal con tact tussen de landen kunnen leiden. President Tito hééft vandaag in een toe spraak tot het Joegoslavische parlement aangedrongen op verbetering in de betrek kingen met het Sowjet-blok. In een over zicht vari de binnen- en buitenlandsé poli tiek. waarin hij gedeeltelijk een herhaling gaf ven een eerder bij het parlemfent inge diende verklaring van de regering, zei hij onder meer. dat zijn land ondanks anders luidende boosaardig gruchben niet van plan is zijn buitenlandse politiek, die gebaseerd is op samenwerking met alle vredelievende landen, te veranderen. De Westelijke hulp. onder meer militaire steun van Amerika en Engelend. betekende een belangrijk aandeel in Joegoslavië's strijd voor onafhankelijkheid Een def- be langrijkste taken is thans, aldus Tito de verdere ontwikkeling der Vriendschappe lijke betrekkingen met Griekenland en Tur kije. de mede-ondertekenaars van het Bal kan-Verdrag. Met Italië, waarmee niet zulke ANKARA. Januari. /"■'ELEAL BAYAR. die op 27 Januari In Washington zal aankomen voor het brengen van een officieel bezoek aan de president van Amerika, zal de eerste presi dent van Turkjje zUn die tijdens zjjp bewind de Atlantische Oceaan oversteekt. Deze reis is echter de derde buitenlandse tocht, welke hü maakt. De eerste maal verliet hJJ Tur- kUe om tegenwoordig te EÜndsü de begrafe nis van koning George VI van Engeland fn ztjn tweede buitenlandse reis beoogde een officieel bezoek aan koning Paul van Grie kenland in November 1952. Aanvankelijk is het de bedoeling geweest, dat de Turkse premier, Adnan Menderës de president op. zijn reis naar de Verenigde Staten zou vergezellen. Gezien evenwel het feit, dat er binnen zes maanden nieuwe verkiezingen moeten worden gehouden in Turkije en dat de verkiezingsstrijd in volle eang is, is de mogelijkheid niet uitgesloten dat de eerste minister het land niet zal kunnen verlaten. De positie, welke Bayer in zijn land in neemt, is niet gelijk aan die van president Eisenhower. Want, hoewel president Bayar de titel heeft van Hoofd van de Republiek Turkije, is hij niet. gelijk zijn Amerikaanse gastheer, de hoogste uitvoerende macht van het land en neemt hij geen actief de regering. Hoewel de president na elke algemene verkiezing wordt gekozen door de Grote Nationale Vergadering. Turkijes één-Ka- mer-parlement, staat hij als president boven de partijen. Tot hij in 1950 werd gekozen tot president, was Bayar leider van de democratische partij. Na drie dagen in Washington te hebben doorgebracht, zal Bayar een bezoek bren gen aan Princeton in New Jersey, Cleveland in Ohio, Toledo, Chicago. San Francisco, Los Angeles. Las Vegas. Dalles (Texas) en New York. Alvorens Noord-Amerika te verlaten zal hij nog enkele dagen verblijven in Canada als gast van de Canadese regering. Tegen het communisme Turkije is fel anti-communistisch. Trou wens de vijandiggezindheid jegens Rusland is traditie geworden in Turkije. Turkijes krachtig verzet tegen het communisme en zijn dringende behoefte aan militaire bij stand in geval van een mogelijke aanval hebben de Verenigde Staten reeds jaren geleden erkend en in 1947 werden, op grond van Trumans leerstellingen, de beginselen -oor een daadwerkelijke hulp vastgesteld Turkije behoorde tot de landen, die profi teerden van het plan Marlhall en nog altijd ontvangt het economische steun op grond van het programma voor Hulp aan het Bui tenland en militaire steun krachtens het ulk. soedc betrekkingen gov, Joo- verdrS voor wëde„3idsV völlKld De ten t«'bereiken' Saith"len '"HST1' mlcht' 6 Derelllen 1400 000 man bestaand, wordt opgeleid door een Amerikaanse militaire miqgje. Ameri kaanse officieren, die de TurH^ recruten africhten zeggen, dat ze wat gevechtswaar- de betreft, Voor niemand in de wereld be-* hoeven onder te doen. Turkije maakt deel uit van de Verenigde Naties en is een krachtig voorstander van Europese integratie en het behoorde tot de eerste landen die troepen naar Korea zon den om te strijden tegen de communistische aanvallers. Sedert de inwerkingtreding van het plan Marshall heeft Turkije voor een waarde van 420 millioen dollars aan hulp van Amerika gekregen. Zelf heeft het een vijf maal zo hoog bedrag gefourneerd voor zijn economische ontwikkeling. Turkije hoopt thans de economische hulp te kunnen ver vangen door investering van buitenlands kapitaal. Nog kort geleden heeft Thrkjje een ver drag van vriendschap gesloten met Grie kenland en Joegoslavië. Naar men hoopt dit uitgroeien lot een regionaal bond genootschap teneinde de verdediging van het Oostelijk deel van de Middellandse Zee tegen de communistische agressie te ver sterken. Amerikaanse diplomaten en economische deskundigen in Turkije trachten niet hun geestdrift te verbergen over de politieke, militaire en economische ontwikkeling van Turkije Avra M Warren, de Amerikaanse ambassadeur te Washington, zeide onlangs in een toespraak. „Turkije vormt de taaie ï.an£ ^ke rechterflank van de Noord Atlantische Verdrags Organisatie en his torisch en geografisch verkeert het in de nositie om als verdedigingsbastion tegen het gehele Midden Oosten te dienen. Bovendien evenwel draagt Turkije het vermogen in zich ook de industriële leider van dit gehele gebied te worden." Donderdag hebben stafofficieren van het eerste legercorps op de Iiolterberg tussen Deventer en Almelo een wmteroefenTna gehouden. De oefening „Surpriia- geheten beoogde o.a. een studie te maken van nog ontbrekende winieruitrusimg. Ver rassend was dan ook het verschil in wmteruitrusting van deze geallieerde offi- cieren, van links naar rechts Majoor M Wolfson (Ver. Staten). Kolonel D. G Loch tEngeland). Luit-Gen. A Th C. Opsomer tttrmmandant van het eerste Nederlandse legercorps, brigade-generaal R W Ward (Ver. Staten) en Lt. Kol. P D Boy (Ver Staten). In een nota over het wetsontwerp voor de derde wijziging van de kieswet deelt de mi nister van Binnenlandse Zaken zijn besluit mee. aan de voorstellen in het verslag van de betrokken commissie uit de Tweede Kamer gevolg te geven, door bij nota van wijzigingen voor te stellen, uitbreiding van het aantal candidaten toe te staan voor die ■lijsten, waarvoor onder het bestaande stelsel nevenlijsten kunnen worden ingediend. Om met behoud van de mogelijkheid van het stemmen bij volmacht zoveel mogelijk het ronselen van stemmen tegen te gaan, zal de minister andere regelen stellen over de omvang en aard der familiebetrekkingen, welke tussen de volmachtgever en de ge machtigde kunnen worden toegelaten. Daar het nagaan van de vierde graad in be paalde gevallen contróle in het bevolkings register van een andere gemeente nodig maakt, hetgeen bij korte tijdsduur, waar binnen dit dient te geschieden, moeilijk heden oplevert, meent de minister bij nader inzien te moeten voorstellen, de kring der bloed- en aanverwanten te beperken tot de derde graad. Een desbetreffende wijziging van het ontwerp wordt in de nota van wij zigingen voorgesteld. (Van onze correspondent te Brussel) XJELGIë ia Donderdag ternauwernood ont- snapt aan een regeringscrisis. Het ka- binet Van Houtte leed namelijk gister middag in de Tweede Kamer een nederlaag mede door de afvalligheid van 20 Rooms- Katholicke Kamerleden. Het wetsontwerp «p het pensioen v or zelfstandigen werd •ameHJk met 99 tegen 84 stemmen bij 13 onthoudingen verworpen. Het Is een ont- w rp dat aan de middenstanders, advocaten, geneesheren, boeren, enz., op 65-jarige (Van onze correspondent in Sydney) JJet Is met de Australische radio-uitzen dingen evenzo gesteld als met vele andere dingen in dit tand: er is een sfeer van gemoedelijkheid, welke via de luid spreker in de woningen wordt gebracht. De radio is hier geen stuk van het cul turele leven, het is amusement vermengd met reclame. Waarmee bovendien nog Iets valt te verdienen. Deze week luisterde ik naar vier Nederlanders tijdens een uitzen ding met amateurs, waarin tien nipuwe Australiërs optraden: bij een andere uitzen ding, speciaal ten dienste van immigranten, waren het drie Nederlandse gezinen, die ge ïnterviewd werden. En tijdens een bijeen komst welke per radio werd uitgezonden, mocht mijn zoontje een en ander over Nederland vertellen. Met dit alles wil Ik slechts demonstreren, welke InvMoed de „New-Au8tra!iëns" reeds op de radio-uit zendingen uitoefenen. Uiteraard zijn er ook Immigranten uit vele andere landen die zich voor de micro foon doen horen. Het is hier heus niet zo'n geweldige gebeurtenis indien iemand „voor de radio" is geweest. De radio is gemeen goed, dat zich aanpast bij het Australische leven. TTigenlijk besteat een goed deel van het Australische radio-programma uit een gramofoonplaatje en een praatje. Een praatje over zeep, kousen, ijskast, auto, korto.m, al hetgeen men in het dagelijkse levenkan gebruiken. Er is geen marktkoopman die een Australische radio-onyoeper in het aan prijzen van een artikel kan verbeteren; zijn Intonatie, aandrang tot kopen en lof op elk artikel is phenomenaal. Soms wordt het artikel bezongen; er zijn liedjes over bepaalde merken meel of chocolade en zo meer. Een radio-station gaf zelfs de naam van de begrafenis-onder- nemer die zeker iemand, na een ongeval overleden, ter aarde zou bestellen. Daar zat reclame in! En voor reclame wordt betaald. Dan worden weer gramofoonplaatjes ge draaid. Leuk en gezellig. Men houdt van luchtige muziek. Je moet hard zoeken om een station te vinden dat iets klassieks geeft. Dat „zware" genre ligt de Australiërs niet. Zo nu en dan hoort men een zwakke stem die wat meer „zware muziek" bepleit of van iemand die er tegen protesteert, dat op Zoncjagavonden drie stations tegelijk een moordgeschiedenis uitzenden, maar er zal nigte dogr veranderen in de programir Met veel gport Vou rrten ln dit land van de sport, de sport-uitzendingen verwaarlozen? Geen sprake van. Vele middagen en avonden ratelt de stem van de verslaggever bij paar denrennen door de luidsprekers; hij zegt vier woorden per secondeVoort» *«»hben we de reportages over tennis, bowling, cricket en vele andere sporten. Men kan medeleven met de gebeurtenissen in de ring tijdens het boksen of worstelen. De Australische radio is up to date wat sport betreft. De Nederlandse immigrant, gewend als hij is aan zijn uitzendingen van Kurhaus- en Concertgebouw-concerten, geeft het na een paar weken op om naar zijn geliefde genre muziek te zoeken. Dat vergeet je hier maar. Men zegt immers, dat er in Australië (nog) geen cultuur is? Maar de Australiër vindt zoiets helemaal geen gemis; hij is best tevreden met het geen zijn luidspreker doet horen. Gij zult het mogelijk niet verwachten en ook vele immigranten verwonderen zich er aanvankelijk over, dat ondanks alles, de kerkelijke uitzendingen niet worden ver waarloosd. De morgenwijdingen ontbreken niet, evenmin als de dagsluitingen. Des Zondags kan men de gehele dag pp ver scheidene stations kerkdiensten krijgen, benevens zang van geestelijke liederen. Zondagschoolbijeenkomsten enz. De Katholieken beschikken over een eigen zender; die in Sydney (2SM) bestond on langs zelfs21 jaar. Als geheel wijkt de Australische radio-omroep wel sterk af van die in Nederland, waarbij niet kan worden gezegd, dat het alleen een verschil in on gunstige zin is. Ja, over de waarde van cultuur wil ik het nu niet hebben De radio is zakelijk TAe radio is zakelijk ingesteld. Er zit han del in. Om het met een cijfer uit te drukken; in het afgelopen jaar ontvingen de diverse stations 3.600.000 voor de ge maakt eredame. De staat heft voor elk radio-ontvangtoestel 2 (plm. 17) per jaar als luister-bijdrage. Er zijn thans 2.500.000 luister-vergunningen uitgegeven, maar er zijn heel wat clandes tiene luisteraars! Als gevolg van de enorme uitgestrektheid en mede om technische redenen, vanwege dit bergachtig land. zijn er vele zenders nodig met beperkte actie radius. Er zijn thans 102 zakelijke zenders in Australië met een zendcapaciteit van rond 50.000 KWU, maar er komen binnen kort nog 17 stations bij, speciaal ook voor het achterland, sommigen met een sterkte van 100.000 KWU of meer. Er zijn twee stations, n.l. één in Sydney en één in Adelaide, die een „rond de klok", dus dag en nachtdienst hebben. Buitenlandse invloeden T"\e radio-zenders, welke eigendom zijn van de Staat, worden om een bepaald aantal jaren bij contract verhuurd aan diverse ondernemingen. Het is echter gebleken, dat zeer veel Engels kranten-kapitaal in de Australische zenderhuur is geïnvesteerd, iets waarover in het Parlement nogal wat te doen is geweest, omdat men niet gesteld is op „buitenlandse invloeden" in de radio Al is dat „buitenland" dan ook Engeland Voorts Htebben enkele Australische bladen huur-beschikking over zenders. Dat het geen slechte „bussiness" is. bewijst o.a. het jaarverslag van de Sydney-zender 2 K.Y welke bij een exploitatie-cijfer van £77 482. een winst boekte van 7997. Evenwel „verdient" ook het publiek aardig wat aan de radio-uitzendingen, als gevolg van allerlei soorten prijsvragen, enz. Bij een uitzending wordt soms voor duizenden gul dens aen prijzen beschikbaar gesteld, waar bij echter ook de liefdadigheid niet wordt vergeten. De radio „leeft" in de Australi sche woningen 1 leeftjjd een pensioen van 18.00* francs (1385 gulden) per jaar wil verlenen. De sociallstis-he en liberale oppositie riep minutenlang „Aftreden aftreden maar de politieke waarnemers zijn van oordeel dat de regering op dit ontwerp niet behoeft te vallen. De vertrouwenskwestie was niet gesteld en het ontwerp kan worden gewij zigd In die zin luidde ook een verklaring van prof Gaston Eyskens, de voorzitter van de Rooms-Katholleke Kamerfractie. Het is niettemin e n felle deuk in het prestige van premier Van Houtte en zijn minister van Arbeid, dr Gerard van den Daele Men fluisterde gisteravond te Brus sel dat de laatste ontslag zou nemen, doch dit gerucht werd door de minister van Eco nomische Zaken. Duvieueart, die wij gister avond ontmoetten, tegengesproken. Vlak voor de verkiezingen, die niet op 4 April, maar op Zondag 23 Mei zullen wor den gehouden, is deze zaak een tegenslag voor de R.K.-meerderheid nu bovendien bekend is dat te Brussel twee splinter-par tijen zullen optreden, namelijk de lijst van Saint Remi, een liberaal gezind katholiek, en het blok der onafhankelijken, dat een j. a^ple vermindering der belastingen be- In Vlaanderen zal de Vlaamse concen tratie optreden met een progr-mma ten gunste van de politieke delinquenten, maar enkele Vlaamse extremisten hebben zich uit de concentratie teruggetrokken en richt ten èc Vlaams blok op. Deze s- linter- oartijen, die in 1950 niet bestonden, kunnen aan de Rooms-Katholieken en de liberalen, heel wat stemmen kosten. Een Dakota van de Canadese luchtmacht heeft twaalf Eskimogezinnen op de ge- isoleerde handelspost aan de Perryrivier in het hoge Noorden, 1700 kilometer ten Noorden van Edmonton (Canada), van de hongerdood gered. Een politiepatrouille had verleden week geseind, dat de Eskimo's vóór Woensdag voedsel moesten ontvangen, wilden zij niet met hun honden omkomen. Twee pogingen om levensmiddelen over te vliegen misluk ten; bij de derde npging slaagde de Dakota er in twaalf tonJjjRjfelvlees en ander voed sel over te brdfigen" De vliegers verklaar den, dat de Eskimo's en de nog overgeble ven 50 hondeir zo goed als verhongerd wa ren. (Van onze corresponded) Het 280 ton metende zand- en grindschlp ..Rival" uit Zwolle op weg van Elburg naar Kampen blijkt Dinsdagmiddag ter hoogte van Elburg op het IJselmeer te zijn vastge raakt ln een ijsveld. De schipper J. Gosem uit Zwolle achtte het eerst Donderdag ver antwoord om over het ijs naar Elburg te gaan om proviand te halen voor hem en zijn twee mede-opvarenden. Het ligt in de be doeling een vaargeul ln het ijs te breken, teneinde het schip uit zijn benarde posp* te bevrijden. t - fn" I ko Prinses Beatrix heeft Donderdagmiddag een bezoek van drie kwartier gebracht aan de irote slottentoonstelllng Kunstenaars helpen n het Rijksmuseum te Amsterdam. De prinseg kocht ook een aantal loten. "N Sommige inwoners van Tallan- flatta laten zich een keer of wat ertra scheren of knippen in de week om bijzonderheden te ver nemen aangaande de uitvoering nan het doodvonnis! Onder het Trouwens, nu vaststaat, dat Tallangatta van de aardbodem verdelgd zal worden, komen er vele herinneringen los. Een hal ve eeuw geleden vertelde me vrouw Carver, een der oudste ingezetenen ging ik altijd te paard naar school. Mijn school kameraadjes ook. De leerlingen hadden een aparte paddock voor hun rijdieren. In die dagen was Tallangatta het eindpunt van de spoorlijn. Wie verder wilde, moest met de postkoets reizen. Dat was een mooi gezicht, als die met vier paarden bespannen wa gen kwam aangerend cn de pos tiljon luid op «.ijn hoorn blies, als hij Tallangatta naderde. U kunt de stallen der postpaarden nog zien achter Stan McKay's Tallan gatta Hotel! In die dagen brach ten wij hier vrachten de bergen in per ossewagen. Soms bespan nen met dertig ossen! En wat die postkoetsen betreft: de beroemd ste postiljon was Tom Berigan. Langer dan 22 jaar reed hij iede re week zo'n 500 km, in totaal meer d&n veertien maal de om trek van de aarde. Hij was al die jaren met zijn wagen de enige schakel tussen de nederzettingen in de Australische Alpen en de rest van het land. Een der invloedrijkste inwo ners van Tallangatta is nu Ben Butler. In 1900 arriveerden hij en zijn broeder in het stadje. Wij haddert een wagentje, vertelde Butler, getrokken door een paard Dit „Hume Reservoir" (zo luidt de nham) beantwoordde ten volle aan de gestelde verwach tingen. Daarom namen de auto riteiten enige tijd geleden het besluit dat stuwmeer nog aan merkelijk groter te maken. Dit betekende, dat het doodvonnis over Tallangatta onherroepelijk was geworden. In 1956 zal het plaatsje verzinken onder de wa terspiegel. Een zondvloed van klein formaat zal het vonnis ten uitvoer leggen. Tallangatta ligt slechts ruim een kilometer van de oevers van het Hume Reser voir en zodra dit groter wordt. Valt Tallangatta onherroepelijk binnen en onder het wateropper vlak. Historische flitsen |)E MEESTE ingezetenen ztjn er niet op gesteld om huis en haard te verlaten. Zij hebben ln Tallangatta wortel geschoten. Zij houden van Tallangatta, van rijn oude huizen en zijn roem ruchte geschiedenis. Zij vertoe ven graag voor een praatje in de beide herbergen, gebouwd in de vorige eeuw, toen iedereen nog paard reed. Zij kijken zelfs met genegenheid naar hun brandto- ren, ook al weten zij, dat zijn gelui betekent, dat iedereen zijn werk in de steek moet laten om te gaan blussen. Vooral een bos brand kan hardnekkig en ge- gen. Tenslotte hebben de autori teiten anders beslist dan de meeste inwoners wilden. Meer dan negenhonderd mensen voe len zich mfn of meer slachtoffer van Tallangatta's verdelging Enfin, er is nu niets meer aan te doen! Neen, nu niet meer, merkte George Carver op, de voormalige eigenaar en hoofdredacteur van de Upper Murray and Mitta Herald. George trok zich enige jaren geleden terug van zijn krant. Langer dan een halve eeuw had hij het blad geleid. Al les herinnert hij zich uit die ja ren. In mijn jonge tijd, vertelde hij, moest ik alleen alle versla gen maken, alle artikelen schrij ven en bovendien iedere wqek twee en twintig kolom met de hand zetten. Dat was hard wer ken. Later kon ik een zetmachine kopen. Jaen nu moeten mijn vrouw en ik verhuizen. Een nieuw hortte vind ik niet meer in mijn leven. Want er zijn jaren nodig om een huis tot „home" te maken. Tallangatta is een echt Australisch stadje van de oude stempel. Iemand kwam toevallig op een kruispunt van twee we gen. Hij dacht: „Geschikt voor een hotelletje" en hij bouwde er een hotel. Spoedig kwamen er een paar winkels, dan woonhui zen, een kerkje. Zo ontstond zo'n stadje, zo ontstond ook Tallan gatta Over de brug trekt een troepje koeienover een paar jaar zal daar een wijde watervlakte zijn De nieuwe tijd QEORGE. zei dr Mark Lee (ge boortig uit de streek), je moet niet zo sentimenteel doen. Ik voor mij vind, dat Tallangatta nooit had mogen worden gebouwd op de plek, waar het nu staat. Tallan gatta ligt veel te laag. Ik heb het meegemaakt, dat de plaats zes weken achtereen onder water stond. En dan die dal-nevels, denk je soms, dat die bevorder lijk zijn voor de gezondheid hier? Als je dat meent, vergis je je, old man. Ons nieuwe Tallangatta zal echter beantwoorden aan alle eisen, die in deze tijd aan een modern stadje kunnen en moeten worden gesteld: lucht, licht, wa ter, speelterreinen, ziekenhuis en wat al niet. Bovendien krijgen wij goede veemarktterreinen. Heus, George, je zult nog plezier in die verhuizing krijgen, als hij eenmaal goed begonnen is! Hoe dat?, waag ik een vraag Nu, u denkt toch niet, dat het een kleinigheid is een heel stadje een kilometer of zeven te ver plaatsen? Alle gebouwen, die „ontmanteld" kunnen worden, breken wij af of nemen wij uit elkaar. Wij bouwen ze dan op de nieuwe plaats weer op. Vracht auto's zorgen voor het transport De houten huizen en schuren verrollen wij. Sommige in hun geheel. Andere zagen wij in twee of drie stukken. Dan blijven de kamers, deuren en vensters zoveel mogelijk intact. Wij moe ten voor onze „Grote Trek" zelfs een nieuwe weg aanleggen, met een nieuwe brug over de Mitta Mitta Crfeek. Ik geef u de verze kering, dat de „stadstransport" heel wat belangstelling zal trek ken. De kosten bedragen naar schatting vijftien millioen gul den. Veel meer dan wat funda menten, onbruikbare gebouwen en dan natuurlijk hopen planten en bomen zullen wij niet laten verdrinken. Wij zijn erg zuinig op ons Tallangatta, weet u. Toen ik tegen het vallen van de avond een wandeling maakte en van een hoog gelegen punt neerblikte op het vredige Tallan gatta, kon ik nauwelijks geloven aan de realiteit van de komende, door mensenhanden te ontkete nen „zondvloed". Over de brug trok een troepje koeien. Rustig en schilderachtig lag het oude stadje aan mijn voetenen toch, over een paar jaar zal daar niets meer te zien zijn dan een wijde, blauwe watervlakte Maar op de rots zal een grote inscriptie wijlen Tallangatta hqfdenken in de woorden: Hier rust Tallangatta. ZOAI.S het pierement bU de Amsterdamse grachten hoort, zo hoort sneltekenaar en snelprater Sam Blaaser tejg uit een oud artlstenmilieu bij het KonlnkRJk Paleis op de Dam. Reeds eer werd hü tydens een wedstrüd tot „Amsterdam's straatartist no. I" uitgeroepen en meer dan menig marktkoopman kent hü dan ook de geheimen der massa-psychose. Hü gebrpikte dit laatste woord tüdens ons interview self en vcrduldelükte: „Ik houd se vastals ik ze eenmaal heb. komen se niet meer los Hü bespeelt zün publiek met zü»> magisch en doorkerfd gelaalsniasker. omlUst door sluik neerhangende haren, als een muziekinstrument. Tenslotte weet hü. dat In iedere voorbüganger nieuws gierigheid en behoefte tot bewopderen woont. En zo ont staan op de vellen grauw papier, die hü op zün schilders ezel. in casu een lantaarnpaal, heeft bevestigd, vliegensvlug houlskoolstrepen en kleurvlekken, waaruit niemand wüs kan worden. „piCASSO zou er goud voor krijgen," zegt Sam en hij tovert in luttele seconden uit deze „abstracte poeha" (om zijn eigen woorden te gebruiken) een breed landschap in zomerstemming met een met watervallen voortstro- mende rivier. Of een zeegezicht, een boerenerf met „entou rage".... enfin, wat u maar wilt. Sam produceert vier schilderijen per kwartier speelse scheppingen, die fris en levendig van kleur zijn Meestal begint hij zijn „voor stelling" met een liggende grote acht. die hij langzaam draait en nog eenS draait. En dan ziet men het kind, dat in ieder mens leeft: de toeschouwers blijven gespannen en ernstig staren, totdat met een grijns van Sam het verlos sende woord komt: „Het is maar 'n geintje.,.." De taxi-chauffeurs op de Dam, soms aan verveling ten prooi, hadden laatst ook een „geintje" voor Sam, toen deze even zijn „prachtige ruime atelier" (zoals hij alUjd zelf zegt) noodgedwongen moest verlaten. Ze klodderden namelijk het maagdelijk achtergebleven papiervlak kriskras vol met bonte lijnen. „Dat kan m'n zus ook," zei Sam. „maar om er nou wat van te maken.... da'e de kunst." Reeds uit de verte had hij met dichtgeknepen ogen naar de verschillende „moge lijkheden" gekeken, „want 'thele vak is 'n kwestie van fantasie, m'heer." En dus herschiep hij het „geknoei" in een avondlijke zee met vissersboten, een ondergaande zon en een licht-uitstra- lende vuurtoren. Het werd een succes voor het „repertoire want sedertdien duikt deze „prent" steeds weer in de werk stukken van Sam op. Bij de jongste verkiezingen maakten enkele grappenmakers de zaak echter letterlijk en figuurlijk nog bonter, want toen prijkte er Ineens met indrukwekkende reuzenletters op Sam's papier: „Kiest Lüst 2". De mensen verdrongen zich toen om te zien, hoe Sam zich uit deze penibele situatie zou redden. De rode kleur noodzaakte om op de stralen van een ondergaande zon aan te sturen, die romantisch op een viswatertje in het bos kwam schijnen. Een oude dame maakte Sam over deze prestatie haar compliment en merkte verder op, dat er na Rembrandt totnogtoe maar één Sam Blaaser was geweest „Ja juffrouw, mijn vergunning van de gemeente is dan ook wegens enorm succes verlengd...." Ja, die vergunning. Toen Sam jaren geleden voor enige notabele heren ten gemeentehuize moest demonstreren, opdat men kon nagaan, of men ook wel met een „bona fide" sneltekenaar te doen had, werd hij onverwachts voor een vuurproef gesteld. Overigens was de zaak zo heet niet, als het woord zou doen veronderstellen, want het ging om een „sneeuwlandschap" te produceren op wit papier en het was bovendien voor Sam een „koud kunssie". „Nou, ik heb ze me daar wat voorgedraaid De heren kregen hun sneeuw met een fraaie rode lucht; bovendien nog een hutje ln de sneeuw en een collectie dode bomen met op de voorgrond een half in het water liggende boot. Over koud gesproken: het kan geducht waaien op de Amsterdamse Dam, zodat Sam in iijn bonte Sam Blaaser m zpn atelier aan de Staalstraat met een van 2(;n snelschilder-producten. zoals hij die op de Amster damse Dam maakt. Op de achtergrond een van zijn ..ware" schilderijen: de rommelmarkt op het Waterlooplein. boezeroen staat te rillen, maar dan neemt hij weer drie slokken koffie uit zijn meegebrachte fles („Ik loop een op drie") en hij heeft weer kracht om met zijn rood. geel, zwart en harde blauwen en groenen te gaan goochelen, waarbij hij steevast het inleidend commentaar krijgt: „Lijkt wel huilen met de pet op." Maar plots smeert hij alles door elkaar (..Het lijkt, alsof ik smeer, maar het is natuurlijk een bepaalde techniek") en met enkele nieuwe lijnen ontstaat een beminnelijke en zeer begrijpelijke voorstelling. De spanning bij de toeschouwers stijgt ten top, wanneer hij de kleurtjes gaat „uitpoetsen", d.w.z. de glimlichten gaat opzetten. In elk geval is Sam, niet „zomaar" een sneltekenaar, in casu een straatartist. wiens talent met de begrippen „handigheid" en „routine" kan worden afgedaan Want tn ■■■■■■■■■■■■■■■■■a zijn atelier aan de Staalstraat schildert hij ook typisch B Amsterdamse hoekjes en werkt hij aan zijn zeer persoon- lijke groteske fantasieën. YY/E zeiden het reeds: Sam komt uit een artistiek milieu Hij is een artist „van den bloede" en de naam JJ „Blaaser" zegt de ingewijden genoeg. Helaas zijn tijdens de a jongste oorlog veel familieleden om het leven gekomen, maar hun prestaties blijven bij de ware kenners heidei JJ in de herinnering voortleven. Daar had je b v de knappe a pianist Meyer Blaaser („een neef van me") en naamgenooi Sam Blaaser („Een oud-oom van me. n->u, die kon [j watmet zijn marionetten-theater. En daar waren a verder nog Heoriette Blaaser. de oude soubretle, Lies en Jet Blaaser van de revues en dan om niet te vergeten JJ Jacob Blaaser, de componist van vele marsen (o.a. de Rotterdamse Brandweermars) en voor de oorlog leider van het Casino-orkest te Rotterdam „En m'n twee zoonsdat zijn ook echte artisten Luig Frederico zit thans in Noorwegen.. dat is net zo'n zwerver als pa. En Loek heeft 't diamantslijpersvak ge leerd... daar begon m'n vader destijds ook zijn carrière mee, voordat hij overging naar zijn handel in curiosi- teiten.a Wanpeer we Sam vragen, iets over zijn „vroeger" ie vertellen, zegt hij: „Man. maak me met lekker Maai hij begint toch over zijn wonderlijke zwerftochten dour JJ België, Zwitserland. Frankrijk. Italië en andere landen, samen met zijn vrouw en kinderen is hij )arenlang a schilderend heel Eluropa doorgetrokken Hij haalde een a oude foto te voorschijn: een opname van zijn zelf in eikaar geknutselde „fietsauto", bijgenaamd „De Slak" „Dat waren J tijden! In dat kastje voorin zat behalve m'n schildersuit- a rusting een hele keukenuitzet. En onderweg maar canca- turen maken en kaarten verkopen. en ik maai trappen, terwijl m'n vrouw naast me zat te breien.. Bij regen a kon dat hele ding dichtde kinderen zaten achterin.' Zoon Loek is in later jaren nog verontwaai^iigd geweest. JJ dat pa ,.De Slak" opgedoekt heeft. Het was tenslotte e>*n a „familiestuk" en Loek had er zelf nag graag enkele ti^n- duizenden kilometers de wereld mee willen „doortrappen" Op zijn 16de jaar verliet Sam het ouderlijk huis - zoals hij zelf deftig formuleert, maar hij zal wel gewoon zijn weggelopen en op zijn zeventiende was hij al in Ame- JJ rika. „Ik kan je van m'n avonturen vertellen, dat het groen en geel voor je ogen wordt," zegt Sam, maar wij zijn hierop maar niet nader ingegaan, want tenslotte onder- a gaan al zoveel mensen deze sensatie, wanneer ze naar Sam op de DtRn kijken. Hij moge daar dan geen „kunst" maken het blijft toch een kunst; hoe men het ook beziet JJ „De kunst bewaar ik voor mezelf privé daar is geen droog brood mee te verdienen. Maar ik doe het graag Ik heb in het oude Rotterdam destijds ook nog veel a geschilderd. Voor het bombardement. Zo heb ik nog doeken van het Pannekoekstraatje, de Aelbreehtskolk. het Haagse- veer,*een stukje van de Diergaarde, de steegjes bij de a Goudsesingel en een tekening van de Blauwe Molen". Inmiddels komen steeds nieuwe gasten in het lage keukentje aan de Staalstraat (waar we ons Interview hebben) binnen. „We hebben hier altijd mensen." aldus mevr. Blaaser „het Is hier net een grote koffietent. En er zit lijm aan de stoelen... als ze een keer zitten, komen ze niet meet weg Sam glimlacht - hij houdt ook thuis van praten en van gezelligheid. En hij geeft -ondei gewetensbezwaar .1c laatste cent utl voor de kofrie van zijn gasten Want men Is tenslotte bohémien of men ts het niet En mtsschien schijnt morgen nog wel de zon op de Dam. J Ongeveer duizend mensen gevoelen zich slachtoffer gewerkt en niets dan brood vrat. Het dier was zó slap, dat wij moesten uitstappen en duwen als wij berg-op gingen. En ons ka pitaal? Een hele daalder, hon derdvijftig Hollandse centen. Wij begonnen eerst een winkeltje, gingen toen fietsen verkopen en daarna bouwden wij een garage en verkochten de eerste For dj es in de streek hier. Nu zijn wij, de Butlers van Tallangatta, eige naars van uitgestrekte landerijen van een slagerswinkel, van twee bioscopen en van een garage. Nu hebben wij veel geld. En toen de overheid grond zocht voor het nieuwe Tallangatta, moesten de ambtenaren wel bij de familie Butler terecht komen. Ons was het vrij onverschillig, of ze Tal langatta wilden verhuizen naar het Oosten, het Westen, het Noor den of het Zuidenwant over al hebben wij land en dus moes ten ze wel van ons de grond ko pen, waar dan ook! En zoals de Butlers zijn er meer in Tallan gatta, die in de wereld vooruit zijn gekomen. Nu moeten wij al lemaal weg gILL HOYSTEAD is gedurende dertig jaar de voornaamste makelaar in vaste goederen en tevens veehandelaar van de streek geweest. Nu is Bill be zorgd en vraagt zich af. of het nieuwe Tallangatta ook een marktstadje zal kunnen zijn, of de boeren ook daar hun vee ter markt zullen brengen. Er is vrij wel geen stuk grond hier in de buurt, aldus Hoystead, dat niet door mijn tussenkomst in andere handen is overgegaan. Ik ken de geschiedenis van Tallangatta en van veel familie^ hier als weinig anderenEr is veel getwist over de vraag, waar het nieuwe Tallangatta moest komen te lig- Tallangatta, zoals het daar ligt in het dal tussen de bergen op welker hellingen de schapen rustig grazen mwm fm wmmrn fn," Gordon Taverne, ziele- SiVe» paardentemmer, S *- v C 1 X- r„«moed<0 gestemd, omdol I Llira fniruin-stenen kerk- I ral worden afgebroken, I i'nniil de fundamenten op de bodem van een kunstmatig-meer I non komen te liggen. Tallangatta wordt elders wel weer op ge- 1 Sad zei ds Taverne, maar de ziel van Oud-Tallangatta zal j QOU10U,drinken Die kunnen we immers niet mee-verhuizen! nnWINTIG jaar geleden werd Tallangatta's vonnis zonder Jl veel ophef uitgesproken. Het plaatsje met zijn huizen, landerijen, opstallen, herbergen, kerkjes en werkplaatsen zou de verdrinkingsdood moeten sterven. Wanneer het vonnis zou worden voltrokken, stond toen nog niet vast. Nu wel: in 1956. Daarom heerst er enige onrust in Tallangatta. Daarom wordt er veel gepraat en veel vergaderd. Met droefenis in het hart zien de inwoners dag voor dag het tijdstip naderen, dat zij zullen moeten vertrekken naar het nieuwe Tallangatta. Zij laten immers zoveel achter. Vooral herinneringen, traditie en al die andere ontastbare dingen, die een woonplaats zo dier baar kunnen maken. Ruim zeventig jaar geleden vestigden zich de eerste blanke kolonisten ter plaatse van Tal langatta. De plaats voor de ne derzetting was goed gekozen. Twee rivierdalen komen er sa men. Het prachtige achterland der Australische Alpen, aan welks voet Tallangatta ligt, ver leende bijzondere bekoring aan de plek. Driekwart eeuw heeft de plaats sedertdien bestaan en ln die driekwart eeuw nam de bevolking toe tot bijna duizend zielen. Tal van families zijn er van de geboorte van Tallangatta af gevestigd geweest. Zij zijn vergroeid met de plaats. Zij zijn er „inheems". Hun bedrijven kwamen tot bloei en menigeen bracht het tot welstand. De toe komst dier kleine gemeenschap scheen goed cn verzekerd te zijn totdat de overheid, ge plaatst voor de dwingende nood zaak de voor landbouw en vee teelt geschikte gronden uit te breiden, besloot in het Noord oosten van de staat Victoria voor bevloeiingsdoeleinden een groot stuwmeer te maken ln het dal van de Murray. vaarlijk zijn. Als ln de ommelan den van Tallangatta het bos brandt, is het zaak snel, zeer snel en energiek toe te slaan. „Ik herinner mij nog, het was een jaar of twintig geleden. En dan komt het relaas van een grote, levensgevaarlijke bos brand. f

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1954 | | pagina 4