s Ruiten Zes Wind en koude maakten pijpentocht naar Gouda tot een zware opgave Prof. Van Buuren-zalen in gebruik genomen Stolwijk verwacht velen in negendorpentocht Bedenkelijke aspecten van de Amerikaanse politiek Suriname verloor een aantal Javanen als goede burgers nadenken] Wie huis kan laten zetten, krijgt geen woningwetwoning meer Twee principes van grondwet in gevaar Terug naar de tijd van voor 1787 Radioprogramma voor morgen Het blijft vriezen Nieuw Indonesië lokte uit de verte Pijn hier - scheuten daar Het broze geluk EVEN Wegenwachten voeren gele koplamp Econoom wil Britten Turks laten roken om dollars te sparen Toverformule gezocht CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR Met V E L P O N z'e je er geen barst van Crediet gevraagd om de Hawomaschuld te delgen VALDA DE Wel schaatsdrukte, maar geen ouderwetse Jo Hazelbag behaalde kampioenschap schoon- rijd en van Zuid-Holland GOUDA j MUSEUM VERRIJKT De heer Helbers directeur R. Ph. O. speelt onder Paul Hupperts Waddinxveen wil eigen bouw bevorderen Nieuwe wijk noordelijk van de Kerkweg 50 k.m. schaatsen in Krimpenerwaard Nr 1#755 30 Mille halen EERSTE BLAD - PAGINA 2 MAANDAG 1 FEBRUARI 1954 (SLOT) (Van onze correspondent te Washington) UTST LIJKT TE DWAAS om los te lopen. *Amaar indien senator Bricker een con servatief republikein. z(Jn zin zou krijgen. nacht van de president om t het buitenland aan te gaan. •keljjk besnoeid worden en dan ■ouden de afzonderlijke 48 staten van Ame rika stuk voor stuk moeten stemmen over het al of niet aanvaarden van die verdra gen of overeenkomsten, welke onderwer- r bevatten, waar deze staten autonoom zijn. Tot dusverre was het zo, dat een platen; i Voor de DINSDAG 2 FEBRUARI. Hilversum I, 402 meter. (A.V.R.O.) 7.00 Nieuws; 7.10 Gr.pl.; (V.P.R.O.) 7.60 Dagopening; (A.V.R.O.) 8.00 Nieuws; 8.15 Gr.pl.; 8.00 Morgenw.; 9 15 Geestelijke liederen; 9.85 De groenteman; 9.30 Waterstanden; 9.35 Gr.pl.; 10.50 Voor de-kleuters; 11.00 Voor de Zieken; 11.30 Sopraan en piano; 12.00 Ham mondorkest; 12.30 Land- en tuinbouw; 12 33 Voor het platteland; 12.40 Pianoduo; 13.00 Nieuws; 13.15 Mededelingen en gr.pl.; 13.3 z.; 14.00 causerie met muz.; 14.30 Gr. 14.40 Schoolradio; 15.00 Gr.pl.; 15.15 vrouw; 15.45 Gr.pl.; 16.30 V jeugd; 17.30 Lichte muz.; 17.45 Reportage of gr.pl.; 17.50 Militaire causerie; 18.00 Nieuws; 18.15 Pianospel; 18.25 Paris vous parle; 18.30 R.V.U.; 19.00 Voor de kinderen; 19.05 Fanfare orkest; 19.30 Omroeporkest en vertelster; 2 Nieuws; 20.05 Gevar. progr.; 21.35 Lichte mi 21.55 Mededelingen; 22 00 Commentaar uit E lijn; 22.05 Amusementsmuz 22.45 Buitenlands overzicht: 23.00 Nieuws; 23.15 New York cal ling; 23.20 Amusementsmuziek. Hilversum IJL 298 meter. (K.R.O.) 7.00 Nieuws; 7.10 Gr.pl.; 7.15 Gymn. 7.30 Gr.pl.; 7.45 Morgengebed; 8.00 Nieuws 8..20 Lichtprocessie en Hoogmis; 9 45 Gr.pl., 1000 Voor de kleuters; 10.15 Gr.pl.; 11.00 Voor de vrouw; 11.30 Schoolradio; 11.50 Gr.pl.; 12.0C Angelus; 12.03 Lunchconcert 12.30 Land- en tuinbouw; 12.33 Lunchconcert; 12.55 Zonnewij zer; 13.00 Nieuws; 13.20 Amusementsmuz.; 14.00 Gevar. progr.; 14.50 Gr.pl.; 15.00 Blaaskwintet; 15.30 Ben je zestig? 16.00 Voor de zieken; 16.30 Zlekenlof; 17 00 Voor de jeugd; 17.15 Felicitaties voor de jeugd; 17.45 Regeringsuitzending; 18.00 Danamuz.; 18.20 Sportpraatje; 18.30 Voor de jeugd; 18.50 Reportage; 19.00 Nieuws; 19.10 Koorzang: 19.15 Uit het Boek der Boeken; 19.30 Gr.pl.: 20 26 De gewone man; 20.30 Planotrio 21.15 Ken een haan een ei liggen; 21.30 Bariton en plano; 22.00 Voordracht; 22.25 Kamerorkest; 22.45 Avondgebed; 23.00 Nieuws; 23.15 Rotten dams Philharm. orkest; 23.45 Gr.pl. S-PROGRAMMA. actualiteiten; 20M Gastenboek; ik deze dans van u? 13.26 Voor Engeland. B.B.C. Hon 12.00 Voor de scholen; 13.00 Gr.pl. de arbeiders; 13.55 Weerberichten; u.oo Nieuws; 14.10 Discussie; 14.55 Intermezzo; 15.00 Voor de scholen; 16.00 Critlek; 16 45 Lichte muz.; 17.30 Discussie; 18.00 Voor de kinderen; 18.55 Weerberichten; 19.00 Nieuws; 19.15 Voor de boeren; 19.25 Sport: 19.30 Recital; 19.50 Can- eerie; 20 00 Gevar. muz.; 20.30 Hoorspel; 21.30 Gevar. progr.; 22,00 Nieuws; 22.15 Causerie; 22.45 Gevar, progr.; 23.15 Causerie; 23.25 Piano recital; 23.45 Parlementsoverzicht24.00 Nieuws. Engeland, B.B.C. Light Programme, 150o en 247 meter. 12.00 Mrs Dale's dagboek; 12.15 Dansmuz.; 12.45 Voordracht; 13.00 Parlementsoverzicht; 113.15 Orkestconcert; 13.45 Schots orkest; 14.45 Voor de kinderen; 15.00 Voor de vrouw; 18.00 Danamuz.- 16.45 Lichte muz.; 17.15 Mrs Dale's dagboek; 17.30 Lichte muz.. 18.00 Orgelspel; 18.30 Dansmuz.; 19.00 Gr.pl.; 19.15 Voor de jeugd; 19.45 Hoorspel; 20 00 Nieuws; 20.25 Sport; 20.30 Have a go; 21.00 Voordracht; 21.30 Gr.pl.; 22.00 Gevar. progr.; 23.00 Nieuws; 23.15 Actualiteiten; 23.20 Dansmuziek; 0.05 Voor dracht; 0.20 Dansmuz.; 0.56 Nieuws. Engeland. B.B.C. European Service. Uitzendingen voor Nederland. 22.00—22.30 Nieuws; Vraaggesprek met onze luisteraars; Boeken en schrijvers (op 224 m.). Nordwestdeutscher Rundfunk, 309 meter. 12.00 Omroeporkest; 13.00 Nieuws; 13.15 Om roeporkest; 16.00 Lichte muz.; 16.20 Kamer- muz.; 17.00 Nieuws; 17.45 Amusementsmuz.; 39.00 Nieuws: 19.30 Hoorspel; 21.15 Gr.pl.; 21.45 Nieuws; 22.10 Carnavalsliederen; 22.30 Jazz- jnuz.; 23.00 Gevar. muz.; 24.00 Nieuws; 0.30 Dansmuziek. FrankrUk, Nationaal Programma, 347 meter. 12.30 Orkestconcert; 13.00 Nieuws; 13.55 Gr.- platen; 14.05 Recital; 18 30 Amerikaanse uitzen ding; 19.00 Gr.pl.; 20 00 Knapenkoor; 21.50 Hoorspel; 23.35 Gr.pl.; 23.45 Nieuws. Brussel Vlaams, 324 meter. 11.45 Or.pl.; 12.50 Weerberichten; 12.34 Gr.pl.; 13.00 Nieuws; 13.15 Gr.pl.; 14.00 Schoolradio; 15.00 Voor de Jeugd; 15.30 Kamerkoor; 16.00 Gr.pl.; 17.00 Nieuws; 17.10 Gr.pl.; 17.15 Voor de kleuters; 17.30 Gr.pl.; 17.50 Boekbespreking; 18.00 Voor de Jeugd; 18.30 Voor de soldaten; 19.00 Nieuws; 19 40 Gr.pl.; 19.50 Causerie; 20.00 Verzoekprogr.; 20.15 Voor de vrouw; 2100 Operamuz 22.00 Nieuws; 22.15 Planorecital; 22.45 Or.pl.; 22.55 Nieuws. Brussel Frans, 484 meter. 12.00 Omroeporkest; 12.45 Gr.pl.; 13.00 Nieuws; 13.20 Gevar. muz.; 14.45 Gr.pl.; 16.05 Lichte muz.; 17.00 Nieuws; 17.15 Verzoekprogr 18.30 Omroepkoren; 18.45 Gr.pl.; 19.30 Nieuws; 20.00 Gr.pl.; 22.00 Nieuws; 22.15 Omroeporkest en koren; 22.55 Nieuws. verdrag met een buitenlandse mogendhheid werd aangegaan door president en Senaat. Zulk een verdrag prevaleerde dan boven de macht van een afzonderlijke Araeri kaanse staat zoals bv. Texas. Indiana 0 Vermont. Vóór 1787 was dat anders en het gebrek aan coördinatie dat toen bestond, heeft er mannen als Madison en Hamil ton toe gebracht, krachtig actie te voeren voor een grondwet, die de staten nauwer zou verenigen, die een groter Integratie met zich zou brengen. Gaandeweg is de centrale macht, en vooral de macht van de president, groter geworden in Amerika. En onder het regiem van Franklin D Roosevelt, die èn door de crisis, èn door de tweede wereldoorlog bij zondere bevoegdheden kreeg, hebben de re publikeinen herhaaldelijk geprotesteerd te gen wat zij als machtsmisbruik betitelden. Bricker wil nu de klok terugzetten. Hij doet dat. omdat hij een voorstander Is van de rechten der afzonderlijke staten, maar ook omdat hij sceptisch staat tegenover het internationalisme van de Eisenhower-vleu- gel der republikeinse partij. Het moet hem niet welkom zijn de president enigszins aan banden te leggen In zijn Internationale actie. President Eisenhower verzet zich met hand en tand tegen het amendement dat Bricker aan de grond wet wil toevoegen. Medestanders van Ike hebben geprobeerd Bricker tot een compromis over te halen. Tot dusverre te vergeefs. Zelfs een c promis Is niet zonder gevaar, want het zeker schade doen aan Amerika's aanzien In de wereld, indien het buitenland bij onderhandelingen met de Verenigde Staten al te zeer in het onzekere kwam te ver keren over de mate van volmacht der Amerikaanse onderhandelaars. Blijft Bricker voet bij- stuk houden, dan komt het zeer binnenkort in de Senaat tot een felle strijd, waarbij meer dan ooit tevoren het prestige van president Eisenhower op Het spel zal staan Wonderlijk zwijgen Kortgeleden hebben zowel Elsenhower als Dulles mededelingen gedaan, die er op wijzen dat de uitvoerende macht zich! een zeggenschap gaat toekennen, die alle zogenaamde machtsusurpatie velt ver overtreft. En het wonderlijke is nu dat die mededelingen geen protesten heb ben opgewekt in de Senaat, waar toch Bricker en vele medestanders zo nauwlet- schijnen toe te zien op eventueel machtsmisbruik door de president. De den? De plannen die Eisenhower en Dulles bekend maakten, klonken stevig anti-com- lunistisch. Zij betekenden bovendien een bezuiniging (minder belasting) en zij maak ten het mogelijk dat troepen van overzee terug zouden keren naar het vaderland. Tegen zo veel aantrekkelijke dingen kon men moeilijk protesteren De president en Dulles hebben gesproken nadat de nationale veiligheidsraad (presi dent plus voornaamste ministers en mili tairen) had vastgesteld wat van nu af aan de nieuwe strategie voor Amerika zou zijn. Amerika zal zich niet te snel meer laten verlokken tot kostbare landgevechten aan de peripherie van het communistische blok, maar het zal, in geval van ergens gepleegde agressie, zijn kracht zoeken in zware ver gelding „met de midd«en en op de plaat die het zelf zal kiezen." Dit kan niet veel anders betekenen dan: in zulk geval gebruik van atoombommen tegen de Sowjet-Unie of China. Het nieuwe bewape ningsplan wordt in overeenstemming ge bracht met deze strategie. een moderne oorlog zou zulk gelding zeer onverwacht (andera doet de Sowjet-Unie zware atoomaanval op de Ver. Staten). De vraag rijst dus: wie geeft het sein tot zulk een massale vergeldings-aanval? Wanneer de president zoals het volgens de grond wet behoorde te gaan eerst het Congres verzocht de oorlog te verklaren, zou het ongetwijfeld reeds te laat zijn. De president op eigen gezag dan? Maar dan worden constitutionele rechten geschonden. En toch toonde het Congres zich in dit geval niet bezorgd. Het is misschien onvermijdelijk en nood zakelijk, dat de president zulke grote be voegdheden krijgt in deze tijd. Maar dan zou h$t toch juist zijn hiervoor de grond wet te wijzigen en aan het staatshoofd deze macht officieel te delegeren. Maar daar zullen senator Bricker en de zijnen wei nig voor voelen, al protesteerden zij tot nu toe niet officieel tegen de nieuwe stra tegie en haar gevolgen. Een eeuw K.N.M.I. Prins over samenwerking met de koopvaardij Een groot deel van Europa blijft stevig in de greep van de vorst. Het hogedrukgebied boven Scandinavië heeft uit het Westen veiy- sterking gekregen en is voorlopig bijna on aantastbaar. Aan de flank er van voeren Noordoostelijke winden zeer koude lucht uit Noord-Rusland naar onze omgeving. In Zweden wordt deze koude iets getemperd, doordat de Oostzee maar gedeeltelijk is dichtgevroren, maar in Polen en Oost- Duitsland kwam de temperatuur vannacht onder min 20 graden. De koude lucht is boven het water van de Noordzee, waarvan de temperatuur langs onze kust op het ogenblik ongeveer 3 graden Is, onstabiel, waardoor sneeuwbultjes ont staan. Ook in Engeland veroorzaakte de koude lucht vorst. In Londen bedroeg de temperatuur vanmorgen 2, In Birming ham 5 graden. Met een reeks van toespraken en onder- ■oheldingen is Zaterdag de viering van het honderdjarig bestaan van het Koninklijk Meteorologisch Instituut in De Bilt luister bijgezet. Prins Bernhard heeft in zijn toe spraak speciaal gewag gemaakt van een ander jubileum, namelijk het honderdjarig bestaan van de samenwerking van KNMI en koopvaardij. Dm« samenwerking is al tijd voorbeeldig geweest en de medewerking is tot op de huidige dag onverflauwd blijven bestaan. De Buys Ballotmedaille, welke eens in de tien jaar wordt uitgereikt aan een geleerde, die in dat tijdvak het meest heeft bijge dragen tot de ontwikkeling van de meteoro logie, werd toegekend aan dr Gustave T. H. Swoboda, algemeen secretaris van de „Organisation Meteorologique Internatio nale" te Lausanne. De minister van Verkeer en Waterstaat, mr J. Algera, deelde mee, dat de bureel chefs J. M. Fokkens en S. van Egten be noemd waren tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Gouden ere-medailles wer den aan andere werkers uitgereikt. Ten slotte geschiedde de uitreiking van Koninklijke onderscheidingen aan gezag voerders ter koopvaardij door Prins Bern hard. Deze onderscheidingen werden toegekend aor 1952 aan de gezagvoerders: H. A. Broere van de Mij Nederland. A. J. Graf- lan, idem, J. J. van Leunen en F. H. Lubbers van de Kon. Rotterdamsche Lloyd, B. C. Visser van de Holl. Amerika Lijn, W. S. Scheurkogen van de N V. tot voortzetting van de Kon. Hollandse Lloyd. Th. Kuijper van Van Ommeren en Co, J. Adriaans en H. J. Koster van de Kon. Java-China Paket- vaartlijnen. En voor 1953 aan de gezagvoer ders H. J. Peelënjee en R. Verwey van de Mij Nederland, C. C. Goedewaagen en H. v. Manen van de Kon. Rotterdamsche Lloyd, C. Haagmans van de Holland-Amerika Lijn, H. B. Baardman van de Ver. Ned. Scheep vaart Mij. G. J. J. M Franken en W. Slooten van de N.V. tot voortzetting van de Kon. Hollandse Lloyd, U. Hendriks van Van Om meren en Co, W. Koens van de Kon. Java- China Paketvaartlijnen. (Advertentie) stramheid in lijf en leden al die vormen van Rheumatische onge- kunt U met Kruschen te lijf. Berust er niet in. 't Wordt wel erger, niet beter. Begin morgen radicaal met Kruschen. Tien duizenden vonden en vinden bij Kruschen baat en verlichting iedere dag weer. Waarom zoudt U dan weerloos verder lijden. Neem ook Kruschen de kleine dagelijkse dosis en ondervindt zelf het heilzaam effect. De haast, waarmee Koeider Oeld Moestafa, een beroepshandelaar uit Oran, een nieuw leven wilde beginnen, is hem duur te staan gekomen. Van zijn armoede had hij voor honderd frank een tiende lot In de Algerijnse loterij gekocht. Bij de trekking kon een vriend, die hij in de arm genomen had om dat hij zelf niet kan lezen, hem het heug lijke nieuws meedelen, dat op zijn nummer een prijs van vijf millioen frank was ge vallen. Dol van vreugdeleende de „clochard" direct van een buurman 4.000 frank om zich nieuw in de kleren te steken teneinde goed de dag te komen, als hij zijn aandeel van 500.000 frank (ruim 5.000 gulden) in ont- ngst zou gaan nemen. Om aan te tonen, dat hij definitief brak met zijn oude leven, stak hij zijn oude plunje in brand. Te laat kwam hij tot de ontdekking, dat tegelijk met het symbool van zijn oude bestaan ook de sleutel tot het „nieuwe leven", in casu het loterijbriefje, tot as was verteerd. Koeider was troosteloos, maar hoe de buurman reageerde, vermeldt de historie niet. nt tn Paramaribo) ïy/TET de Langkoeas van de Kon •L*i- Rotterdamsche Lloyd, die onlangs in charter Suriname bezocht, zUn ruim dul zend Javaanse mannen, vrouwen en kinde ren naar Indonesië vertrokken en dit feit heeft terecht aanleiding gegevei tot uitgebreide commentaren in de Suri naamse pers. want dit transport vertegen woordigde een niet onbelangrijk volksdeel. Nadat in 1864 de slavernij in Suriname /as afgeschaft, kregah de plantages alras moeilijkheden door /tekort aan arbeids krachten. Een deel d/r gewezen slaven bleef weliswaar op de pWmtages gevestigd, maar een ander deel gesfeakte op drift. Een aan zienlijk aantal ging naar de bossen, anderer vestigden zich in de stad. Om het tekort aan arbeidskrachten te voorzien werd toen, na vele strubbelingen, overgegaan tot im port van arbeidskrachten uit het toenmalige Brits-Indië en daarna uit Java Uit deze Immigranten ontstond het Ja vaanse thans ca 35.000 zielen tellende, con tingent van de Surinaamse bevolking. De immigranten kwamen aanvankelijk op ar beidscontract uit. Nadat zij hun tijd op de plantages hadden uitgediend, ij vrij in hun bewegingen. Een ge deelte bleef, als vrije ingezetenen, op de plantages wonen. Zij kregen daar eigen perceeltjes in gebruik of in huur en ver richtten daarnaast als vrije arbeiders dien sten voor de plantage. Velen zochten eeh- werk. hetzij als loonarbeiders in de stad of op industrie-ondernemingen, hetzij in de kleine landbouw bulten de plantage-gebieden. Dit Javaanse contingent werd voor het onderbevolkte Suriname el spoedig onmis baar. Van huis uit is de Javaan een goed landbouwer en tevens beschikt hij over de aanleg om een betrouwbaar en ijverig te worden. Het is de Javaan over het algemeen dan ook niet slecht ge gaan in Suriname. Het levensspel is over het algemeen zeker hoger dan van de de6- saman of van de arbeider in de grote ste den in Indonesië. Toch ontstond al gauw na de vestiging ven de souvereine staat Indonesië een zekere propaganda onder hen om naar het vaderland terug te keren. Er werden ver enigingen in het leven geroepen om voor dit doel te sparen en het gevolg was, dat zelfs onder de jongeren, die in Suriname zijn geboren en die Indonesië slechts van horen zeggen kennen, een drang ontstond om naar het stamland te repatriëren. Uiteraard werd de Javanen van verschil lende zijden voorgehouden, dat de levens omstandigheden van de kleine man er in Indonesië zeker niet rooskleuriger op ge worden zijn, maar de Javaan laat zich in zulk soort zaken door buitenstaanders niet gemakkelijk raden. Daarbij kwam dat. hoewel van officiële Indonesische zijde de terugkeer werd ontreden, de grootscheepse propaganda van het nieuwe Indonesië, in woord, geschrift en film. niet naliet de animo tot terugkeer aan te wakkeren. De Javanen brachten een bedrag van ruim 400.000 Surin. guldens bijeen voor hun overtocht. Hieruit blijkt reeds dat juist het meer gegoede, dus geslaagde deel dezer groep, Suriname heeft of zal verlaten. Bij aankomst in Indonesië zullen zij zich echter niet in het eigenlijke vaderland. Java. mo gen vestigen. De Indonesische regering heeft beslist, dat zij een stuk grond krijgen aan de Westkust van Sumatra dat zij zelf zullen moeten ontginnen. Zij komen dus in de positie van immigranten-pioniers naar hun nieuwe, en in feite vreemde, vaderland Sumatra. betreurd en wordt bezorgdheid getoond voor verdergaande emigratie. Daarbij wordt niet nagelaten, het vroegere .koloniale" be wind en ook wel de huidige landsreger.ng te verwijten, dat voor de Javanen veel te weinig is gedaan en dat zij daarom thans vertrekken willen. Tot zekere hoogte is dit juiat, maar vermoedelijk is het toch niet de hoofdzaak. De Javaanse landibouwer in de dessa is 6inds onheuglijke tijden ge wend aan een krachtig adat-verband en aan eigen grond en/of aandeel in communaal grondbezit. Deze factoren vormen de bases van zijn bestaan en beide ontbreken hier. Weliswaar zijn omstreeks 1940 hier dorps gemeenschappen ingesteld, in een poging om tot adat-verband te komen, maar deze funtionneren nog veel te kort en te ge brekkig om als basis te kunnen dienen. Bovendien is men er nimmer toe overge gaan om de Javanen behoorlijk ontwikkel de eigen leiders te geven, die hun belangen bli de overheidsinstanties zouden kunnen voorstaan. En ten slotte is de agrarische politiek er nimmer op gericht geweest om de tegenowr overheids-formaliteiten zo timide en onwennige Javaan te helpen aan de zo zeer begeerde band met eigen grond. Daartegenover kan worden aangevoerd, dat de Javaan onder precies dezelfde om standigheden en dus met precies dezelfde kansen gekomen is als de Hindostaanse ep. welke zich zozeer 'heeft opgewerkt, dat zij in het economisch-agnarisch bestel een vooraanstaande plaats inneemt. Maar de Hindostaan heeft nu eenmaal e«n econo mische .knobbel", is bereid zichzelf veel te ontzeggen om zijn bezit te vermeerderen en bezoekt de scholen om zich omhoog te werken, terwijl het de.Javaan, die over het algemeen meer gewend' is van de hand in de tand te leven, ook hier aan dit betere in zicht ontbroken heeft. Dit verschil in vooruitgang la een merk waardig verschijnsel, want van overheids wege wordt geen discriminatie toegepast en hebben alle bevolkingsgroepen dezelfde sen. Het lijkt daarom niet redelijk om de schuld van het heengaan uitsluitend bij de overheid te zoeken. Tegen het ..Mer- deka"-sentiment is ten slotte geen enkele overheid opgewassen. Met dit al zal de isregering er wel aan doen. het pro- im op korte termijn onder de ogen te zien en met name de Javanen de gelegen heid te geven om op eenvoudige wijze eigen grond te verkrijgen. Een verder gaande uittocht, ook al lijkt deze niet direct ji'oor de deur te staan, zou voor Suriname zeer nadelig worden. Horizontaal: 3 Keukengerei. 7 Lust 8 sim. der aarde. 10 Insecteneter. 12 Rivierkant 11 Muizenval. 17 Rivier in Duitsland. 21 Werato Verticaal: 1 Hond. 2 Vochtig koud. 4 Vm, zetsel. 5 Groet. 6 Ontkenning. 7 Pers vnn™~ 9 Eiland in de Indische Archipel. 11 Soort hï ring. 13 Familielid. 14 Gewicht. 15 Laat,, iï' den (afk). 16 Ambtshalve (afk. Lat) u 1^ is. 19 Voegwoord. 20 Zangnoot. 22 Gemeen! In de Betuwe. 23 Strook. 25 Lotei Hbrieft» Spil. 28 Nummer. 29 Niet snugger. OPLOSSING VORIGE PUZZLE. Horizontaal: 1 Re. 3 Ds. 5 Ode. 7 Iet 8 0 Nek. 12 Ore. 15 Rest 17 Smet. 18 Emmen' 21 Aga. 22 Sop 24 Elite. 27 Kaal. 29 Krek» Air. 33 Sta. 35 uur. 36 Are. 38 Sap. 40 Km! Verticaal: 1. Rots. 2. Ed. 3. De. 4. Stom s 7 Ik 8 Er 9 Net 11 Eem 13 Ren. 14 Et 18 TJel 17 Snoek 19 Mal 20 Est 23 R A I 28 let i Reu. 27 Ka 28 Arak. 30 Rups. 31 Kr 33 cl As. 37 Rm 39 Al. 5' M is het Nu de A N W B.-wegenwachten op ver. schillende routes ook in de vroege r en de late avonduren dienst doen, noodzakelijk gebleken hen in het'i duidelijker herkenbaar te doen zijn voor het verkeer, dat hulp nodig heeft. Automo bilisten. die bij duisternis te kampen heb ben met pech. zullen voortaan de wegen- wachten kunnen herkennen aan het telt dat zij een gele koplamp voeren en een klein wit lichtje op het zijspan. Uit veiligheidsoverwegingen dragen thans alle wegenwachten, die bij duisternis dienst doen. een aan (je achterzijde rood-reflec- terende ceintuur. Wat hun ontbrak TN de pers wordt het heengaan ven deze groep nijvere, rustige werkers algemeen 2597/98. Op een van die dagen, toen de jon gens bijna iedere middag op het ijs te vin den waren, zagen ze opeens oom Tripje en tante Liezebertha verschijnen. Op de schaatsen! Ha, jongens, kijk 'esdaar heb je oom Tripje en tante Liezebertha ook! riep Bunkie. Hoera! Tante Liezebertha lachte vrolijk, terwijl i aan de arm van oom Tripje keurig en sierlijk over de baan zwierde. De jongens bleven er even naar staan kijken. Nou, tante Liezebertha kan ook fijn rijden! zei Rick bewonderend. En of! vonden de anderen. Dat gaat goed zo, hè! Oom Tripje en tante Liezebertha reden gezellig voort. Ze amuseerden zich best. dat kon je wel zien. En elke keer. als ze voorbij de jongens kwamen, lachte tante Liezebertha vrolijk. Toen ze op een ogenblik even bleven staan om te rusten, kwamen de jongens op hen toe. Nou, tante Liezeberthau kunt ook fijn rijden! zei Bunkie bewonderend. Wat dacht je? lachte ze. Dat ik niet schaatsen kon? Het is maar even wat fijn! Heb jullie 't ook naar je zin? Nou, en ofl (Advertentie) ZO GOED LIJMT VEIP0N VRAAG DE JUISTE SOORT openingstoespraak van het conservatieve gerhuislid L. S. S. Amery. voorzitter van (Van onze correspondent te Londen) Londen is gisteren de tweede mische en sociale conferentie der Eu.^ beweging begonnen. De eerste vond bijna vijf jaar geleden eveneens in Londen plaats. De aanwijzing van Londen als conferentie oord ia veelbetekenend, misschien zelfs sym bolisch. Men zoekt namelijk naar de tover formule om het Britse Gemenebest met een verenigd West-Europa te verbinden. Uit de gisteren van Britse zijde gehouden rede voeringen kan worden opgemaakt, dat er meer een manier is waarop dit eventueel kan gebeuren, namelijk op een typisch Britse manier. De Engelsen zien. waarschijn- ljjk niet ten onrechte, het Britse Gemene best als het ideale voorbeeld van een vrije, soepele samenwerking van uiteenlopende landen met behoud van volledige handha ving van de eigen souvereiniteit. Voor hun geest zweeft zoals bleek uit de openi Lagerhui de Britse afdeling der Europese beweging een vasthaking van het Britse Gemene best aan een verenigd West-Europa dat zichzelf zal dienen te helpen met een soort gelijk systeem van onderlinge voorkeurs- tarieven als waardoor het Britse rijk zélf in stand wordt gehouden. Een dergelijke conceptie zou voor het Britse Gemenebest neerkomen op een dubbel preferentieel stel sel. Dit alles is in overeenstemming met het Straatsburg-plan van 1952. Het doel is. om Europa op eigen benen te doen staan, maar niet zoals uitdrukkelijk werd verklaard om tegen de Verenigde Staten gerichte maatregelen te nemen. Ver hoging van tarieven zou niet mogen worden toegestaan, al zou bij afschaffing van con- tingenteringen misschien soms een tarief moeten worden ingevoerd. De Fransen zijn het. wat de conclusies betreft, geheel met de Engelsen eens. want het begrip ..Europa" strekt zich uit tot hun eigen overzeese ge biedsdelen. Deze enorme economische macht wordt niet gezien als een geïsoleerde derde macht maar slechts als een noodzakelijk tussenstation op de weg naar een vrije wereldeconomie, welke op het ogenblik r.ag als een illusie wordt beschouwd. Wat dit betreft is in Londen geen gezel schap van dromers, maar van realisten bij- al beseffen zij bitter dat de aanbeve lingen van de vorige conferentie door de regeringen in de wind zijn geslagen. Des ondanks groeit het onderling begrip. Het probleem van de vrijere handel zal op elk niveau dienen te worden aangepakt. Maar. zo luidt de heersende opvatting ter con ferentie: men mag zich er niet op blind staren of dit alleen op wereldniveau zal kunnen geschieden. Groepsgewijze aanpak is de leus. De dollars Het Amerikaanse Randall-rapport werd op het congres met gemengde gevoelens ontvangen Sommigen, zoals de Fransman André Philippe beschouwen het als een stap in de goede richting. De Engelsman Amery was somberder gestemd, speciaal omdat hij van het Amerikaanse Congres weinig of geen toeschietelijkheid op inter nationaal handelsgebied verwacht. West- Europa zal daarom zoveel mogelijk dollan moeten verdienen en zo zuinig mogelijk er mee omspringen. Engeland zou. aldus spre- ker kunnen terugkeren tot de Turkse ta bak. die het vóór 1914 rookte. Als graan- leverancier kan Turkije eveneens Europa op belangrijke wijze bijstaan. De schade! welke dit de Verenigde Staten zou berok kenen. valt weg tegen de verliezen die op het ogenblik geleden worden door middel van leningen en giften. Europa en de overzeese gebiedsdelen kun nen elkaar bijstaan door uitwisseling van hun respectievelijke overschotten aan in dustrieproducten. grondstoffen en voedai De algemene handelstarieven-overeenkon» van Genève (G.A.T.T.) was voor Amery een doorn in het oog omdat deze tariefsvermin- dering tussen de Europese landen var- hindert. Philippe zette tegenover de pers nog uit een dat een internationale markt op drie grondslagen dient te worden opgebouwd, namelijk door stabilisatie van de grond stoffen-prijzen. internationale belegging in de economisch onontwikkelde gebieden (voornamelijk door middel van openbare fondsen) en tariefsverlaging in Europa. De Duitse vakbewegingsleider Rosenberg verklaarde nog. dat hoewel onder de ar beiders vrees heerst dat een verenigd Europa de werkgelegenheid In gevaar zal brengen zij dienen te beseffen dat de le vensstandaard er belangrijk door z»l stijgen. De conferentie, welke door 200 politici, economen, zakenlieden en financiers wordt bijgewoond. er zijn voor de eerste keer delegaties van het Britse Gemenebest staat onder leiding van de Duitser Her- mann J. Abs. In verband met de deconfiture van de „Haagse Woningbouwmaatschappij (Hawo- ma) N.V." hebben B. en W van 's-Graven- hage de Raad voorgesteld een commissie van onderzoek te benoemen bestaande uit drie leden. Verder stellen zij voor over t# gaan tot bijstorting van 70 procent op het maatschappelijk kapitaal der Hawoma, hen te machtigen aan genoemde N.V. ter vol doening harer crediteuren en ter aflossing van het bankcrediet en de opgenomen kas geldleningen een crediet In rekening-cou rant te verstrekken tot een door hen te bepalen bedrag van ten hoogste f 1060 000 en voorts het college te machtigen ten be hoeve van de voltooiing van onderhanden zijnde betoncomplexen aan de N.V. een cre diet in rekening-courant te verstrekken tot een bedrag van ten hoogste f 300.000. (Advertentie) BIJ "GRIEP door I. M. C. BIJLEVELD-GELINCK 17» De inspecteur, ongetwijfeld een moedig man, herstelde zich het allereerst. Hij ne geerde de aanwezigheid van het dreigende roofdier, stapte in de kast en trok het In dische vrouwtje aan haar schouders over eind. En dan vroeg hij. nog steeds onvrien delijk: Is dat monster van u? Hij werd, bij collega's en superieuren, al gemeen geprezen als een tactvol mens, En ook ditmaal bleek dat hij, als bij Instinct, de juiste snaar had aangeroerd om mevrouw Donders over de impasse heen te helpen. Want het schrale vrouwtje kwam nu geheel overeind, haar zachte bruine ogen vlamden op in plotselinge drift en ze antwoordde fel: Hoe durrft u Meneer! Om dat allerr- liefste dierr een monsterr te noemen! Wel, haalt u dat beest dan van die plank af! Dat zal ik dadelijk doen. Kom lieveling, kom Napoleon Bonaparte, kom maar bij het vrouwtje! Pgggg! antwoordde Napoleon Bonaparte en verroerde zich niet. U hebt hem aan het schrikken ge maakt! klonk het verwijtend. Dat arme beest! Hij heeft niets geen kwaad gedaan. - Behalve dat hij voor een aardig som metje glaswerk vernield heeft! U zult dat moeten vergoeden. Maar haalt u nu eerst dat dier weg vóór er nog meer ongelukken gebeuren. Zeker, meneertje. Kom schat, kom nu bij de vrouw. Laat het vrouwtje nu niet langer wachten! De schat zat als uit marmer gehouwen. Laat u maar. zei de politieman wreve lig. Beantwoordt u nu maar liever mijn eerste vraag; waarom bent u hier gekomen om ons te bespionneren? Ik heb niet gespionneerd! U hebt ons gesprek afgeluisterd. Ik heb niets afgeluisterd! Ik kon niets verstaan! Kon u niets verstaan? Dat is een leugen! Nééf kwam ze schel. Stil! Juffrouw Van Raesfeldt, dóet u mij een plezier en gaat u even terug naar het laboratorium. Gaat u op de plaats staan waar wij zojuist samen gesproken hebben. En zeg dan even een paar woorden. Suzanne voldeed aan het verzoek. En spoedig klonk haar stem, volkomen duidelijk, door het matglazen ruitje: Wat wilt u dat ik zeggen zal? Niets! riep hij terug. Dank u, juffrouw Van Raesfeldt, ik weet al genoeg. Het was volkomen te verstaan. En dus, mevrouw Donders, hebt u ons gehele gesprek afgeluis terd. Nu ja.... Nu Ja! Hoe lang zat u al hier? O, nog maar heel kort. Dat zal wel waar zijn! Mevrouw Don ders, luistert u eens goed. Ik heb èrg weinig tijd en nog minder geduld. Nu vertelt u mij precies, hoé en waarom u hier in die kast gekropen bent en waarom u uw kat hebt meegenomen. En wanneer ik u nog op één leugen betrap, bent u meteen gearresteerd. Begrepen? O, mijn lieve meneertje.... Vooruit! Ik luister. Nu. ik heb de kat niet meegenomen, maar de kat heeft mij meegenomen. Ziet u, de voordeur bij ons staat dikwijls open, dat is nog zo de goede, Indische gewoonte bij ons. En dat was vanmorgen ook zo. En toen is Napoleon Bonaparte ontsnaptgrutte daar komt hij aan Inderdaad suisde er een enorm kattenlijf met een zwaai langs hen heen en kwam dan volkomen geruisloos op zijn vier poten op de grond terecht. Daar rekte hij zich om standig, alsof hij stijf was van het lange zitten, en begon zich te likken. De inspec teur klemde één moment zijn lippen op elkaar om niet te lachen! Verder, mevrouw! Nu, wat vertelde ik ook alweer? O Ja, Napoleon Bonaparte ontsnapte. Ik zag het net, en ging hem achterna. Toen ging hij harder lopen, de trap naar boven. Ik riep hem terug. En toen ging hij nog harder lopen. Hij is niet altijd helemaal gehoor zaam, ziet u! Ik liep zo hard ik kon en Ik had hem tweemaal bijna te pakken. Maar hij ontglipte u natuurlijk. Precies. Nu, en toen kwamen we ein delijk helemaal hiér en schoot hij in deze kast, waarvan de deur niet helemaal dicht was. En ik ging ook de kast ln, om hem te pakken Nou, en toen.... eh.... Denk aan de arrestatie, mevrouw! Toen hoorde ik u beiden boven komen; dat wil zeggen, ik hoorde Suzanne boven komen met een vreemde man. Ik dacht wie zou dat wel zijn, een vreemde man Je moet niet boos op me worden, kind, want Ik méén het goeddat weet je welMaar ik dachtIk wou toch wel eens horen wat ze zoal tegen elkaar zeiden. En toen hoorde u alles wat tvij be sproken hebben. Ja, maar ik kon natuurlijk niet door het raampje zien dat u een politieman was. Natuurlijk. Anders had ik vast niet geluis terd. Eerlijk niet! Dat móét u gelovenI Hm. Ik heb er geen woord van begrepen. Echt niet. En laat u me nu arresteren? Nee toch hè? Meneertje? Ze was weer zó'n zielig, klein, grauw vogeltje, zoals ze daar voor hem stond met die angstige uitdrukking in haar bruine ogen, dat Suzanne er medelijden mee kreeg. Kassian, die ouwe Minah! Oliedom was ze, maar niet kwaad. Stellig nieti Ja, inspecteur? vroeg ze nu ook, hem aanziend. Gelukkig, hij glimlachte! Ik zal u naar beneden brengen, mevrouw Donders, zei hij, terug naar uw echtgenoot. Ik wil ook even kennis met hem maken. En hem tevens mededelen dat hij een flinke schadevergoe ding zal moeten betalen. G8at u maar mee Ze daalden, met zijn drieën, de stenen trappen af. Vóór hen uit schreed, koninklijk, onverstoorbaar, Napoleon Bonaparte! X Inspecteur Renkevoort had nu de ronde ge daan door de gehele flat. Eerst had hij dan kennis gemaakt met kolonel Donders die nu omzichtig op de hoogte bracht van de cata strofe, aangericht door Napoleon Bonapar te. De kolonel uitte daarop enige zeer kracn- tige en kernachtige verwensingen aan net adres van dit voortreffelijke dier, waarop zijn vrouw hem even krachtig van replies diende en o.a. beweerde dat hij maar liever naar zichzelf moest kijken: hij had gisteren óók een wijnglas gebroken! En daarop had de inspecteur afscheid genomen en had een etage lager aangebeld aan de flat van de familie Van Gemeren. De oude heer had hem zelf opengedaan, omdat Nora, na een zeer slechte nachtrust, nog te bod lag. Hij ontving de politieman in de eetkamer. Dez» informeerde uitvoerig naar het doen-en-la- ten van de zoon Fred; hij moest vooral Pt*" cleg weten waar deze gisteravond geweest was en noteerde zorgvuldig de namen adressen van verschillende vaïl zijn vrienden. De oude heer gaf zijn informaties zichtbaar ongaarne. Het was een pijnlijk onderhouo geweest, veel pijnlijker dan het bezoek aan kolonel Donders met de kwestie vs» 01 schadevergoeding. (Wordt vervolgd». GOUDA: lastrecht Beijerse f Moor- d recht o/{Gouderak Stolwijk Achterbroek naar Rotterdam-N. SCHOON HOVEN Berkenwoude Ouderkerk /Qadyfset I Berg- ambacht Cappelle ad'Jssel r Ammerstol (Streefkerk Krimpen r^^—r-'-^NwIêkkerland Bolnes met het opschrift, dat de JJAANDAG 1 FEBRUARI 1954 GOUDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAGINSÏ V wneu STRIJD tussen de scherpe Noordooster en de traditie is gisteren in w°°ni ilst beslist" oen' Zo is de doorsnee I het voordeel van de Pijpentocht beslist: vrij veel Rotterdammers hebben «"."Lriander ook al enigszins. En de Fries! schaats naar Gouda iremaakt: 7.4» moesten echter toeEeven, Friese kwestie staat niet in de uskast Lis dat tegenwoordig heet. De ,nn er nog en hun kwesties wan- zo maar de wereld uit. Maar be- ^"iiLiend etaat de kookplaat niet. paald -n hebben in zeker opzicht Want deFr. en n hun zin krijgen, hun zin 8 ndere mensen, de Friezen. Als iets verbiedt, dat zij zeer redelijk roennun ww fcet niet alleen buitenge- rijs stellen, neen, zij willen het jesllst doen. Zo is de doorsnee Nederlander ooke®'.langgeleden het plein Me re's Per schaats naar Gouda gemaakt; ze moesten echter toegeven, Sln<h ^Gerechtshof te Leeuwarden werd I het viel niet mee. Het ijs was, behoudens een vrij stoffig gedeelte onder voor tUdenSjg^der(OP8l°otjom Nieuwerkerk, goed en alleen de wind deed afbreuk aan het plezier. Door in wettelijke voorzie-1 die koude was het in Gouda geen ouderwetse ijs-Zondag, al was er ver- ie ded^rzi^en°nemen^"jtier. Tal van Rotterdammers keerden in Nieuwerkerk om. „Maar och", vecl-*tfn^rtaadUwetbullen"worden, Uei een stoere zestiger, die wel Gouda had bereikt, „die wind hoort er nu Is nog^nieMe voorzien, maar bij voorbaat I eenmaal bij". Hij had een witte ijsmuts op, meer geel dan wit, zwarte het arrtbte- oorkleppen aan, een bruin windjack, wit met groen geblokte das een verJer wordt voor zover het Frisland blauwe plusfour, hel groene kousen en bruine hoge schoen. Op het ijs zijn betreft dm het rechts- blijkbaar alle kleurencombinaties mogelijk, 't Gaat er meer om, wat je rechter het Fnes Vn^en Qrden gebruikt, onder je voeten hebt raai het. rrica Het Fdes ?al Qp, «dv^l ln de eerste twee klassen ^"geruchtmakend Frii SS veranderd. Er ringen m de maak' c bij Saai z")n- De Frlese 8en"eenten k, S olaatsnaamborden in de eigen 1 Kien, preeids als de straatnamen. r he, z[et er op ons geduldig papier lang 1 „i?t kwaad uit. In de gemeente Barradeel S binnenkort het dorp Sexbierum het spits wa. de straatnamen betreft. Datl tïStt beoaald interessant. Offictel. straal- nompn kende zo'n dorp ntet. De hmzen .itKoorlopend genummerd en de postbode! «Mt orecies waar ieder woont. De straten hadden in de wandeling wel na eer het plaatselijk bestu vastlegt, komt men niet eens tot een-I ne gemeenteraad van Barradee heeft zich nu uitgesproken voor een uitsluitend IJL* benaming van de straten van „Seis- bierrum want men weet nu, dat het mag Nederlands perfectionisme en Fries na- tinnStsgevoel gingen bij de naamgeving SS hand in hand. Geen namen als waterstraat of Schoolstraat, tn het Fries dan want die komen overal voor. De nom*»n die nu gaan gelden, zijn verwant aan dé historie van de streek, zij dienen voorde bevolking zelf, dus krijgen op deze manier de meeste kans een levend begrip I i men zou in Friesland over tevreden zijn. 1 dit eerste expenmen De Friese Academie alles is bliek is het weinig attractief, alleen ken ners kunnen er van genieten. Het is te ver gelijken met stijlroeien. Jo Hazelbag. een 24-jarige student aan de Technische Hogeschool te Delft, heeft deze week een flink programma voor de boeg: Maandag naar Hoofddorp voor het kam pioenschap van Noord-Holland. Dinsdag het Overijssels kampioenschap in Zenderen, Woensdag het Nederlands kampioenschap te Almelo, en dan volgen hoogstwaarschijn lijk nog de wedstrijden om het provinciaal kampioenschap van Utrecht te Breukelen en van Noord-Brabant te Breda. Vartdaar dat oefenen op die sloot achter de Bodegraafse straatweg De een steekt z'n neus ln de Oostenwind van Rotterdam tot Gouda, de ander rijdt de hele middag een baantje naast een rood truitje, omdat het meisje, dat er inzit, zo lief is, de derde houdt van zwaai- en bochtenwerk, voor- en achteruit en de vierde zit de helft van de tijd op het bankje in een zoopjestentje. Zo is het altijd geweest en zo was het gisteren in en om Gouda. Na een rondetocht ia het goed eten. Deze drie jeugdige Rotterdammers van rond de tien hebben doorgezet en met smaak nullipen zij het schaatsenrtjdenmem: erwtensoep en pannekoek. MOOI BOEKET ROZEN zet men in een sierlijke vaas. kostelijke wijn drinkt men uit een schone bokaalaldus de loco-burgemeester van Gouda, wethouder t. A. Polet, toen hij Zaterdagmiddag in zijn toespraak bij de heropening Van het museum ..Het Catharina-Gasthuiszijn voldoening uitsprak over het tot stand komen van de nieuwe expositiegelegenheid. De ..Prof. D. M. uan Buuren-zalen". zo genoemd naar de oud-Gouwenaar, die zijn liefde voor zijn geboortestad en zijn belangstelling in het museum kortgeleden bewees door de schenking van een, Annunciatie door Pieter Pourbus. vormen immers met de grachtzaal (voorheen aula) een omgeving die de fraaie collectie Del Monte waardig is. De loco-burgemeester gewadgde van zijn vreugde over het feit. dat Gouda in staat is gebleken deze omgeving te scheppen, maar vooral ging zijn dank uit naar de familie Del Monte, die met dit prachtige bruikleen het museum op zeer bijzondere wijze heeft verrijkt. iemie is er aan te pas ge- charmant bezoek op deze qa.Zondag aan Gouda. Pijpen, sprits en siroopwafelen worden ampel doorgepraat en over- triomfantel^k medegevoerd aIs bewijzen ran een geslaagde tocht. Deze tropeeën zullen Kstellmgen tegemoet "et .edee keggen: wi) z„n in Gunda ge.ee.,. stortvloed van bestellingen tegei ze heeft afgeleverd zal Sexbierum straat naambordjes in Friese zin hebben. Men zal 1 ik heb er twee uur over g.daan. zei hij. er danig mee in zijn schik zijn. De hoeveelste keer het is. dat ik deze tocht Sexbierum is ln meer opzichten een voor-1 maak weet ik niet. 't Was vrij druk". Dost in de Unie van de Friese taalstrijd. Toen bestelde hij een glas bier. ijskoud Daar wordt bij het onderwijs een interes- asjeblieft. want hij was van mening, dat «ante proefneming uitgevoerd, die eigenlijk I er dat ook bij hoorde, net als de Oostenwind veel belangrijker is dan het spel met de I en de erwtensoep. die er op volgde, naamborden. De voorstanders van het ver-I Qver de Markt klonken stemmen van plicht taalonderwijs in het Fries beweren I jonge mensen, die blijkbaar gewend zijn alti1d.dat dit zeer aan de kennis van het|te roepen door een wijd polderlandschap. Nederlands ten goede zal komen. Wanneer Nee ze kwamen niet uit Rotterdam. Ergens een kind, dat nooit anders dan Fries heeft in de buurt van Bleiswijk hadden ze de gehoord en gesproken, op school plotseling I jjzers onder gebonden en via de Rotte- tegenover het Nederlands wordt gezet, I meren en Nieuwerkerk waren ze. een beetje leert het eigenlijk heel zelden goed Neder- tot hun verbazing. in Gouda aangeland, lands en ook nooit goed Fries. Te Sexbie- Eerst vr0egen ze naar de Waag en toen naar rum wordt nu een vergelijkende proef ge- een ge]egenheid „waar je snert kon eten- nomen tussen het tot nu toe gevolgde I Want dat blij£t maar eender, of je eysteem en het stelsel, dat de Friezen wen- Rotterdam komt of uit Bleiswijk. sen, waarbij het gaat om de resultaten voor Tegen een uur of éèn werd het drukker, het Nederlands van beide stelsels. De proef doch het haalde niet bij de invasie, die mer is dog niet afgelopen, maar het heet, dat v,oeger aan de Lazaruskade en de Wach- de resultaten sterk voor de opvatting der telstraal beleefde, toen men tot in de stad Friezen pleiten. J reed. Thans blijft men 2 km van Gouda Dat zop overigens volkomen liggen in de vandaan Het aantal toeristen, dat zich lijn der ervaring»..i in Vlaanderen ten tijde I to0ide met pijp en pakje sprits, was in de van de toenmaals opgedrongen verfransingj I stad vrij klein. Deze handel heeft zich aan De Vlaamse kinderen kenden nooit goed de geWijZigde omstandigheden aangepast Nederlands en bij het Frans stonden zij I pn zjch voornamelijk verplaatst naar het altijd achter bij de werkelijk Franstaligen, I t van aankomst: de Julianasluis. Of om zodat de Vlamingen ook in maatschappelijk ecieg te zyn; op tuinen, die behoren opzicht steeds meer achterop raakten hii de huizen van het sluispersoneel. Daar „Op deze manier behalen wij de resultaten voor het Friese kind", zeggen I da~cht vestigde op de voorstanders van het verplicht Fries. maakt heeft en daar stonden zeven opstal- Doch daarbij zit men meteen in allerlei 1 ietjeswarme worst, patat, erwtensoep, moeilijkheden. Want om onderwijs te gevn Di;Den en andere souvenirs, zijn bevoegde leerkrachten nodig. Friesland is het land van de onderwijzers, o m. omdat HOP hOUdPtl UP (IP noch in de landbouw noch in de industrie I.,,,,/ 9 alle arbeidskrachten kunnen worden opge- V nomen. Friesland exporteert onderwijzers.l 't Was er gezellig druk. Velen kwamen Maar als men daar het onderwijs in het luit de stad gewandeld en kochten op oe Frie» nu verplicht ging stellen, zou men terugweg hun souvenirs aan de sluis. Vijl bevóegde leerkrachten te kort komen! Er I heren waren aan alle kanten met een Ka- zijn gemeenten, die een onderwijzer met een pitaal aan pijpen behangen De aanvoerdei acte-Fries een toelage geven. Als de thans! was een gezette figuur, die allerlei voor- ontworpen regeling onveranderd zou wor- historische kledingstukken uit de kamfer- den ingevoerd, is het echter voor de onder-I kist had gehaald. Hij was echter deskundig wijzers minder attractief zich in het Fries I op het gebied van pijpenvervoer-op-het-ijs, te bekwamen, want dan mogen gemeente I want met zekerheid voorspelde hij: of provincie deze acte niet meer extra be- „D'r blijft geen brok van heel jongens, lonen. Men tobt op het Friese platteland En hoe bewijzen we dan. dat we in Gouda toch al erf met het aantrekken van de j zijn geweest?" nodige leerkrachten. Toen heeft een fotograaf er maar een Dan zijn er nog andere kwesties, die om I plaatje van gemaakt, hetgeen niet slecht oplossing vragen. Er moeten leerboekjes in I bekeken was. want de terugtocht was nog het Fries zijn. Zulke boekjes worden uit- geen vijftig meter lang of er was - gegeven door mensen, die er wat aan wil'en I een pijp aan diggelen. Verdienen en lonende uitgaven voor zo n De jongeren aanvaardden de situatie aai klein taalgebied, dat is heel moeilijk. Daar-I de Julianasluis als iets vanzelfsprekends, voor zijn feitelijk subsidies noodzakelijk, doch de ouderen kunnen er niet aan Enkele universiteiten hebben Friese leer- I nen. stoelen. Friesland betaalt deze buitenge- „is er nu niets aan te Wone hoogleraren. Friesland heeft geen I tot de stad kunnen rijden?" vroegen ze. eigen universiteit, dus zijn studenten moeten „Alleen wachten op de bus" zeiden we. verder reizen dan die uit andere provincies. Maar dat vonden ze geen oplossing. Dus Vroeger had Franeker een academie, doch gingen ze lopen. Een enkeling had verwacht, die is aan de Franse overheersing ten offer dat er wel een mededeling aan het eind- gevallen. Niet, dat de Friezen nu een Friese punt zou staan. Een bord met er op: „Wei- universiteit verlangen, maar zij menen, datl kom in Gouda. Friesland bijzonder weinig van ons hoger 'S Spijt ons zeer. maar u zit nu nog twin- onderwijs profiteert en zouden daarom een tig minuten lopen van de stad af. Volgt 8peciale steun aan studenten uit Friesland u de hoofdweg maar. dan komt u er \i>,"wP|jrdttSdathnl"t wat veel? In Fries- Scliaatsers-latijn land zegt men, dat al deze wensen met I Er waren echter ook vreemdelingen, die enkele tonnen steun van het Rijk zijn te I Gouda met hun schaatsen onder de arm vervullen, doch tegenwoordig met al die I binnen kwamen wandelen op een punt, waar loonronden doet men met zo'n bedrag nièH ze niet verwacht werden: namelijk via de veel. De zaak komt langzamerhand hierop I hallen van het station, om met de wind ®Mr, dat de Friezen, nu zij inzake hun taal-1 in de rug terug te rijden. Ze keken net of Rebrulk allerlei vrijheden in het verschiet I ze iets deden wat niet mocht en haastten zien, meer animo schijnen te voelen om de I zich de stad in. daaruit voortspruitende extra kosten voor! Op de Kleiweg kwamen we een troepje •en flink deel door Den Haag te laten be-1 van hen tegen. Talen. „En, hoe was het ijs?" vroegen we. De Friese kwestie wordt er dus ook een I het is verbazend hoe sommige mensen kun- van geld. I nen fantaseren. Een ander punt is de medewerking van ,,'t Gaat best", zei een dame, die meer net ambtelijk apparaat. De Friezen, ten-1 uit make-up dan uit dame bestond. Ze leun- niinste de taalstrijders onder hen, zijn daar I de gracieus op een heer met een snorretje, niet helemaal gerust op. Doch men be-1 „Bij Nieuwerkerk waren veel scheuren en denke, dat die taalstrijd een tweesnijdend I bij Moordrecht nog al wat schotsen", zwaard is, en dat lang niet ieder in Fries- I „De Oostenwind was vrij 6cherp". zei de land op een verscherping daarvan is ge-1 snor, maar, och, als je er eenmaal door «teld. Er zijn Friezen, die er niets van moe- bent ren hebben en die er voor hun provincie!--- •lechts nadelen van vrezen. Daaronder telt zijn beroep in het Fries of in het Neder- nren bepaalt invloedrijke personen. lands op zijn naambord vermeldt. Waar het echter in de( eerste plaats op I Over één ding behoeft men niet in twljte. «ankomt is, wat de Fri»»fen er zelf van te verkeren: De Friezen voelen zich Ne- maken. Gebruiken albrti de kansen voor derlanders. Als zij voor hun cultuur e rtp hun taal van harte? jfe gemeenten kunnen den, doen zij dat ook, omdat daardoor rUke m> zich officieel maf Friese namen tooien grondsappen voor de algemeen Nedertanase particulieren kifnden dit al lang, want cultuur worden aangevoerd. Dit neemt niet niemand kon he/ hun verbieden. Doch weg, dat er in de friese actie licht een waarom leest me/ ook op het Friese platte- element van kunstmatigheid sluipt. Nu door land bijna nertens Friese opschriften? I een naar Kijkers mening verstandig toe- Waarom vermeldt de smid, de bakker, de geven aan enkele Friese w®"®®n kleermaker of wie al niet zijn beroep niet scherpte van de strijd kan verdwijnen, nv Toen klonk aan de overkant van de Klei weg een stem. Hij was van een stoere Rot terdammer en kwam uit een mond vol stroopwafel: „Ha die Jan! Was de trein ■armd?" De man met de snor en zijn dame liepen schichtig door. Misschien hebben ze 't nog gehoord: „Slome!" riep de stroopwafel van 3 overkant. De Gouwenaars zelf profiteerden van een oestand, die ideaal is in een ijswinter: de singels waren berijdbaar. Er werd zeer druk gebruik van gemaakt. De Kattensingel is echter slechts voor de helft beschikbaar. Door het openstellen van de singels werd de Breevaart wat ontlast. In de Korte Akkeren werd elk slootje gebruikt: er zijn er nogal wat. Midden op het ONA-veid zaten een troep in elkaar ge doken meeuwen: hoogstwaarschijnlijk had- het over de kou. Net als de drie zwanen de Breevaart. die hulpeloos, doch nog altijd statig en ongenaakbaar, op het ijs za ten. Hun wak was dichtgevroren. Voor de len in het Park wordt blijkbaar bete: irgd. Goudse kampioen Vele schaatsenrijders zoeken de gezellig heid op het ijs: een enkeling prefereert de eenzaamheid. Op een vrij brede sloot in de luwté van de huizen aan de Bodegraafse straatweg reed Jo Hazelbag van de Burg- vlietkade. Zaterdag heeft hij in Zuid-Beijer- land het Zuidhollandse kampioenschap schoonrijden voor heren behaald. Hij is leerling en opvolger van heer D Stuurman. Zijn eerste succes haalde hij in 1950 te Hoofddorp. Op aan dringen van de heer Stuurman had hij daar ingeschreven voor het juniorenkampioen schap. Voor de wedstrijd ontmoette hij mevr. Brinkmeijer uit Beets, kampioene van Nederland. Zij zag blijkbaar iets in partnerschap en samen reden ze met de wedstrijd voor paren. Om elf uur gonnen de wedstrijden en om vijf uur nas de finale. Zij behaalden het kam in het Fries, maar in het Nederlands? Kijker zou wel eens willen weten of de veearts, die destijds voor de rechter zijn actie iet enige spanning afwachten, wat pas de finale. Zij schap. ij zo'n wedstrijd kijkt men o.a. m vorm en lengte van de streek, na houding en vooral naar de afzet. Deze mag in geen geval met de punt geschieden^ Het echte, ouderwetse schoonrijden neeit niet veel beoefenaars meer. Voor het pu- le genodigden vol lof over de uitbreiding de verrijking van het museum. De heer Polet bleek ook eeh verrassing ..j petto te hebben. Hij deelde namelijk mede, dat de heer G. C. Helbers niet meer als conservator, maar als directeur der Goudse musea betiteld dient te worden, een mededeling die door de talrijke aanwezigen met applaus werd begroet. De heer Helbers gaf daarop een .overzicht van de groei van het museum. In 1932 was er in onze stad een Oudheidkamer, die be heerd werd door een commissie van be stuur. Een van de commissieleden, de heer A. R v. d. Putte, drong er toen op aan dat er een andere weg zou worden ingeslagen. Wilde er werkelijk een museum komen, dat voor Gouda iets te betekenen had. zo hij, dan moest de zaak in handen gegeven worden van iémand, die zich op het gebied van het museumwezen gespecia liseerd had. Dat is tóen gebeurd, de heer Helbers heeft (oen erfige adviezen gegeven, die voerden tot een'reorganisatie in 1937, waarbij het pijpenmuseum „De Moriaan" werd afgesplitst. „Arti Legi" bleek echter voor een museum een onmogelijk gebouw In 1938 heeft de gemeente het vervallen St Catharina Gasthuis aan het museum toegewezen en toen kon met de verbouwing een aanvang gemaakt worden. De oorlog bracht echter stagnatie en kon in '47 met een klein deel geopend -orden. De expositieruimte was te klein, dit bleek vooral, toen het museum ook tijdelijke tentoonstellingen ging organise ren. Zo werd het denkbeeld van „de drie dozen op zolder" geboren. Uitvoerig be lichtte de heer Helbers de bezwaren en moeilijkheden, die bij de verwerkelijking van dit plan rezen en hij gewaagde met dankbaarheid van de wijze waarop de i Baart de la Faille van Monumentenzorg. Joosten van Gemeentewerken en Hovestadt van het Energiebedrijf hebben medege werkt om aan deze moeilijkheden het hoofd te bieden. Ik ben dankbaar voor alles wat hier tot stand gebracht is, maar ik ben nog slechts voor tweederde tevredengesteld." aldus be ëindigde de directeur van het museum zijn inleiding. Hij doelde daarmede op de ach- terbouw. Pas als deze gerestaureerd en in gericht zal zijn. zal Gouda een museum hebben, dat niet alleen een belangrijke collectie oude kunst kan tonen, maar ook midden in het hedendaagse kunstleven kan etaan. Bij de bezichtiging van de Van Buuren- zalen en de collectie-Del Monte waren de vele verrijking De opening werd bijgewoond door mr F. Duparcq, vertegenwoordiger van de minis ter van Onderwijs, Kunsten en Weten schappen, de heer D. F. Lunslngh Scheur- stecretaris der Rijkscommissie voor de Musea, en de heer H. Kruseman, voor zitter van de Vereniging „Rembrandt". De verbouwing is een werk van de aan nemersfirma A. M. de Korte, alhier Het zesde abonnementsconcert van het Gouds Volksconcert zal Donderdag 11 Fe bruari worden gegeven door het Rotter dams Philharmonisch Orkest. Het programma luidt Ouverture „DUs Hebriden" van Mendelssohn-Bartholdy, Concertino voor hobo en orkest van An drea Rhapsodie voor klarinet en orkest van Debussy en de vijfde Symphonie van Tschaikowsky. Het orkest, staat onder leiding van Paul Hupperts. dirigent van het Utrechts Stede lijk Orkest. Solisten zijn: Simon Houttuin (hobo- en Herman Wester (klarinet). Paul Hupperts ,25 Januari 1919 geboren, begon zijn muzikale loopbaan in 1940 als dirigent van de Maastrichtse Oratorium- •ereniging en werd na de oorlog dirigent an de ..Maastreechter Staar", welk koor hii tot grote bloei bracht. In 1949 volgde hij Willem van Otterloo op als dirigent van het Utrechts Stedelijk Orkest. Simon Houttuin werd 23 Januari 1924 ge boren en begon bij het orkest van de Ne derlandse Opera. Op 21-jarige leeftijd werd hij benoemd tot 2e solo-hoboïsrt bij het Rot terdams Philharmonisch Orkest en thans is hij le solo-hoboïst. Herman Wester werd geboren op 23 Fe bruari 1926. Door zijn begaafdheid en mooie toonkwaliteit werd hij in 1951 aangesteld als solo-klarinettist bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest. De componist Volkmar Andreae, geboren 5 Juli 1879. is een Zwitser. Hij is dirigent van het orkest in Zürich en directeur van het Conservatorium aldaar. deputeerde Staten het verzoek is ontvan- om het raadsbesluit tot toekenning van voorschotten aan de Schoolbesturen op de Woensdag zal het in Stolwijk weer feeste- lijk en gezellig zijn. Dan wordt voor de zes de keer de negendorpentocht gehouden, het grote schaatsevenement. dat in 1938 voor 't eerst gehouden met 200 deelnemers(sters), is uitgegroeid tot een festijn voor duizenden schaatsliefhebbers. Hier het lijstje, dat ver telt hoe de groep van Krimpenerwaardrlj- ders tot een legioen is uitgegroeid: 1938 200 deelnemers, 1940 600 deelnemers, 1941 1200 deelnemers, 1942 2800 dëelnemers, 1947 3500 deelnemers. Zeven jaar is het nu geleden, dat de tocht voor het laatst werd gereden. Zal het aantal deelnemers opnieuw hoger zijn? Gezien de grote populariteit van de tocht verwachten de organisatoren, dat de stijgende lijn zich zal voortzetten en dat vele duizenden hun schreden naar Stolwijk zul len richten. Stolwijk is begin- en eindpunt van deze tocht over 50 km. Tweeledig is de rit. In de eerste plaats kan hij als snelheidswed strijd worden gereden. Winnaars zijn de vier rijders, die de route in de kortst mogelijke tijd afleggen. De tweede vorm is de toer tocht, als zodanig het overgrote deel van de deelnemers deze rit beschouwt. Daarbij gaat het niet om snelheid, maar alleen om de prestatie. De beloning voor ieder, die de tocht volbrengt, is een herinneringsmedaille. Voorwaarde is slechts, dat men vóór 17 uur binnen is. De wedstrijdrijders starten om tien uur, de toertocht begint om half ejf. Tijdens de tocht moet op diverse plaatsen de deelnemerskaart afgestempeld worden. in de Krimpenerwaard en 's Woensdagsoch tends nog in Stolwijk. Op het traject waren Zaterdag nog ver schillende wakken. Gehoopt wordt, dat zij inmiddels zullen dichtvriezen. Vanavond ko men in Stolwijk de laatste berichten binnen over de conditie op de ijsweg. Op het ge deelte Bergambacht—Schoonhoven zal de route een wijziging ondergaan wegens werk zaamheden voor de nieuwe provinciale weg. WADDINXVEEN. In de vergadering van de gemeenteraad heeft burgemeester War- naar in zijn Nieuwjaarsrede zijn blijdschap uitgesproken over het feit, dat de gemeen telijke molen thans weer op volle toeren kan draaien. Het stratenplan aan de Sniep- weg qadert zijn voltooiing, waarmede de laatste bouwgrond aldaar wordt openge legd. Inmiddels is opdracht gegeven voor het ontwerpen van een nieuw uitbreidings plan ten noorden van de Kerkweg. dat uiterlijk in 1956 geheel gereed moet zijn. Na dat jaar zal de bouwerij zich in die richting moeten bewegen. De verdere uitvoering van het wederop- bouwplan is dezer dagen aanbesteed. D< onderhandelingen met het R.K. kerkbestuur die tot enige stagnatie hebben aanleiding gegeven, zijn tot een voor alle partijen gunstige oplossing gekomen. De electrifi- catie van de straatverlichting is goedge- vorderd en de plannen om daar in 1954 mee voort te gaan liggen gereed. De vooruitzichten van de woningbouw zijn minder gunstig. Het bouwvolume, dat aan Zuid-Holland wordt toegewezen is beslist onvoldoende Op deze wijze zal de woningnood, die de minister in 1960 wenst verdwenen te zien. nog in onverminderde mate voortduren. Waddinxveen zal ten minste 100 huizen per jaar moeten kun nen bouwen en spreker heeft hierin zeer weinig vertrouwen. De burgemeester bracht hulde aan de „rma Rehorst, die de particuliere woning bouw gaat ter hand nemen. Tot dusver is de activiteit op dit terrein teleurstellend geweest. Gehoopt wordt, dat vele anderen het goede voorbeeld zullen volgen. B W. overwegen om te beslissen personen die in staat geacht kunnen worden zelf een huis te doen bouwen, niet meer in aanmer king te laten komen voor toewijzing van woningwetwoningen. Burgemeester War- naar behandelde verder nog enkele onder delen van het rapport van de adviescom missie woonruimte en deelde daarbij mede, dat de woningbouw nummer één zal blij ven. Het been strak Bij de behandeling van ingekomen stuk ken deelde de Voorzitter mede, dat van Ge- vijfjaarlijkse afrekening in te trekken, dit besluit in strijd zou zijn met de dat de raad ir op te istelling sociale uit in strijd zou wet. B. en W. zijn van r aan de schoolbesturen wenst te geven, waarop deze recht hebben, zodat werd ge adviseerd niet tot intrekking van het be sluit over te gaan. Hiertoe werd met alge- stemmen besloten. Zonodig zal een beslissing van de Kroon worden uitgelokt. Aan de orde kwam een voorstel van B. om het burgelijk armbestuur heffen en te vervangen voor een insl voor sociale zaken en een dienst van s zaken Op voorstel van mevr. Van der Tor- ird in het reglement de bepaling op genomen. dat de leden van de instelling 70-jarige leeftijd dienen af te treden Een voorstel van de heer Pille om de directeur van de dienst te laten benoemen door de raad en niet door B. en W. vond geen on dersteuning. De heer Van Oosten was van mening, dat de leden der instelling, die met werk naastenliefde betrachten, niet in aanmerking mogen komen voor presentie geld voor het bijwonen van vergaderingen. Ook dit voorstel vond geen ondersteuning. Meer succes had de heer Huizer, die de zit ting hebbende leden van het burgerlijk armbestuur niet automatisch wi4 laten overgaan naar de instelling voor sociale zé- ken. maar de raad de leden afzonderlijk wil laten benoemen. Dit voorstel werd aange nomen met 10 tegen 2 stemmen. Tegen wet houder Buitelaar en de heer Pille. Friese beweging gaat doen: aan nen, of verlii élan win-1 De inschrijving staat Maandag en Dinsdag KIJKER I open bij de besturen van de veertien ijsclubs Schone scholen Op verzoek van de aannemer, werd de be loning voor het schoonhouden der openbare scholen met 5" o verhoogd. Mevr. Van der Torren bracht rapport uit inzake een door haar» ingesteld onderzoek naar de wijze waarop de scholen worden schoongemaakt. Zij was van oordeel, dat dit niet geheel feilloos geschiedt en zij acht het raadzëam hiervoor een reglement samen te stellen. Hiertoe werd besloten. De Goudse stichting voor de rheumabe- strijding kreeg een subsidie toegewezen van cent per inwoner. Het verzoek om sub- idie van de bond van mobilisatie-invaliden werdd afgewezen. Zonder discussie of hoof delijke stemming werden nieuwe salaris- erordeningen voor het personeel vastge steld en werden de huren van de woningen, eigendom in eigendom, der gemeente met 15 procent verhoogd De raad verhoogde de grens, waarbij B en W. in zake huur en verhuur, en koop en verkoop voor de raad kunnen optreden tot 500. Verder werd nog besloten een geldlening aan te gaan voor winingbouw van 500.0Q0 m een verkeersmaquette aan te schaffen -oor het verkeersonderwijs op alle scholen. Deze maquette krijgt de Vereniging voor Veilig verkeer in bruikleen. _ij de rondvraag vroeg mevr. Van der Torren naar een verslag over de adoptie van Stad aan 't Haringvliet. De voozitter deelde mede, dat de werkzaamheden nog niet zijn beëindigd en dat het comité nog eens bijeen moet komen, nadat hij en de gemeentesecretaris nogeens ter plaatse een bespreking gehad zullen hebben. Dit on derhoud zal als gevolg van de bevroren rivieren nog even uitgesteld moeten wor den. Na een korte bespreking in geheime ver gadering werd pog besloten tot aankoop van de woningen Noordkade 16 en 18. In de tweede klasse van de 522ste loterij Is een prjis van dertigduizend gulden geval len op no. 11755. i

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1954 | | pagina 2