1
Het GEDICH'r
éj/ue.
Bert Haanstra: een cineast van klasse
SPORTPRAET va„ eric
Woord en een wederwoord over
„Van worm tot mens"
:i
Reigerkolonie in Nieuwerkerk
van hongerdood gered
Gelukkige oplossing van de
Italiaanse kabinetscrisis
Brandstichter van Wildervank
door de politie gegrepen
Subsidies iij schildersbedrijf
hielden werkloosheid tegen
Vervolg Stadsnieuws
Gesprek rondom een lezing
Repliek: Geen wormen
tot voorouders
Verhuizingen binnen
de gemeente
Loop der bevolking
Dupliek: De fossielen
spreken
Namen van straten in
„Ouwe Gouwe"
Nieuwe boeken in de
Openbare Leeszaal
Morgen laatste ronde
I
Pluimveéstapel gestegen
tot 19 millioen hoenders
Goudse Glazen als kleurenfilm
van de zestiende eeuw
Mr Rijksen sprak
bij lichtbeelden
van de week
METROPOLITAN-MUSEUM. NEW YORK
Predikbeurten voor
Zondag
V
Toen de sloten dichtlagen
,,'n Luguber gezicht
het"
was
CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR
Goudse spetters
Boodschap
Scelba echter fel omstreden figuur
D S "'-"""f
Voortliestaan van de
Rotterdamse Comedie
is onzeker
Ook inbreker
Geheim van Groesbeek
'Het plan, dat verdween
Twee maanden voor de
man van 1-0
Zwarte sneeuwvoor
irrigatie
Poëtische en prozaïsche
documentaires
Verheugende eijfers
mr.
In de grabbelton
K'
Almelo was bijna
een Waterloo
Well well
Alberts contra
II ooiboom
Opvolger voor Beria
Geen veldsport
Kostbare catalogus
Leo J. Krijn-prijs 1954
De tijd dringt in Indo-China
IN HET BRANDPUNT
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
ZATERDAG 13 FEBRUARI I954
(Ingezonden).
Het verslag in de „Goudsche Courant" van
de lezing van ds Van Mullem uit Rotter
dam over „Van worm tot menstoch
evolutie" voor de Vereniging van Vrijz. Her
vormden trok mijn aandacht door de licht
vaardige wijze waarop de spreker beweerde,
dat wij mensen wormen tot voorouders heb
ben.
De bewijzen, die hij voor zijn stelling aan
voert. zijn echter m'.i. absoluut waardeloos.
Hij zegt: „Elk argument tegen een evolutie
verdwijnt wanneer men zich realiseert hoe
de hele wordingsgeschiedenis van het leven
zich telkens herhaalt in het groeien van een
kiem tot mens of dier".
Maar ds Van Mullem vergeet om daarbij
te zeggen, dat uit een kiem van een mensen
paar altijd ee,n mens groeit en uit een
kiem of ei van een dierenpaar altijd weer
een dier. Daarom schijnt mij zijn zeggen,
dat wij uit wormen ontstaan zijn, niets meer
dan een fantasie. Ds Van Mullem is niet de
eerste die zo'n fantastisch idee verkoiUfcgt.
Verscheidenen. die niet van een Almachtig
God. Die alles geschapen heeft, willen we
ten. hebben vóór ds Van Mullem eveneens
allerlei fantastische ideeën over de wording
van mens en dier verkondigd.
De geleerde Griekse heiden Aristoteles
b.v. beweerde, dat de levende organismen
uit modder ontstonden, doch zijn idee is
eedert 350 jaren door de natuuronderzoekers
onaanvaardbaar genoemd en niemand min
der dan Pasteur bewees onomstotelijk, dat
het beweren van Aristoteles niet de minste
waarde heeft.
In Bikflrdijks tijd heette het voor de
grootste^PÖsheid te leren, dat de mensen
van de apen afstammen. Die grote dichter
en wijsgeer heeft met die leer geducht ge
spot en daardoor de woede zijner tegenstan
ders opgewekt.
De sedertdien ontwikkelde wetenscnap
heeft Bilderdijk gelijk gegeven door te er
kennen. dat de schedel en andere lichaams
delen van een aap zó andersoortig zijn dan
die van een mens. dat verwantschap on
denkbaar is.
Ds V.an Mullem maakte het nog erger door
ook te beweren, dat anorganische stof tot
crglïiische stof ontwikkelt. Volgens die re
denering zouden levende organismen - dus
mens en dier uit steen, ijzer, enz. zijn
Dr Lever, professor in de biologie, zegt
daarentegen „dat nooit levende orgapismen
uit dode materie kunnen ontstaan, omdat
alle bekende organismen min of meer eiwit
In zich hebben en anorganische stoffen ais
metalen, steen. enz. totaal eiwitloos zijn
Het schijnt mij om dat alles toe. dat het
verstandiger is om te geloven, dat een re
delijk denkend Almachtig Opperwezen het
grootse, duizelingwekkende heelal en de tal-
J. C. Heuvelman-v. d. Klooster van Graaf
Florisweg 93 naar Woudstraat 49. J. v d_
Klooster van Const. Huygensstr. 97 naar
Wnudstr 49 C. P. Vleggeert van Van Per-
Bij nstr 9 naaf Jaagpad 14; P. J. J. Vonk van
woonschip Maassluis naar woonschip Ma
rie C. de Langen van Winterdijk 1 naar
OostHaven 5; W. A. M. de Langen-Boef van
Kattensingel 53 naar Oosthaven 5; J. L. u
J v. Vliet van Vossiusstraat 34 naar St.
Josephstraat 32; J. L. van Eijk (5 persvan
Kattensingel 65 naar Graaf Florisweg Me,
G. Heijmenberg (2 pers.) van Kattensingel zs
tiaar Blekerssingel 38 M. Koster van Bak
huizen v. d. Brinkstraat 20 naar Reiger-
straat 31A. Hammer (3 pers) van Const.
Huygensstraat 4§ naar Kon. Wilhelminaweg
322| C. M. de Zeeuw-v. d. Hoek van Wach-
tefstraat 42 naar Graaf Florisweg 77; T.
Binnendijk-v. d. Bruggen van Klimopstraat
13 naar v. d. Palmstraat 66. D. L. Binnen
dijk van Kanaalstraat 3 naar v. d. Palm
straat 66; M. Hoek-Speksnijder van Ridder
van Catsweg 60 naar Derde Kade 140, W v<
Werkhooven van Vorstmanstr. 27 naar Sin
gelstraat 5; H. Spruijt (2 pen.) van Snoy-
•traat 41jpaar Nieuwehaven 23. P. G. Du-
chateaigpPT pers.) van Burg. Martenssingel
KKTnaar Blekerssingel 70; P. H. Hogervorst
(2 pers.) van ^Prinses Julianastraat 13 naar
Gouwe 73; J. Boetekees-Lunenburg van
Karnemelksloot 74 naar Graaf Florisweg 77
E Viool (6 pers.) van Boelekade 53 naar
Tuinstraat 32; H. J. Hornis OPMS.) van
Boelekade 59 naar Boelekade 53flH. C. Klein
(2 pers.) van Vierde Kade 84 naar Kanaal
straat 18; P. Britsemmer (4 pers.) van Woud
straat 31 naar Gouwe 11.
Gevestigd: P. van Pruissen (4 pers.) van
Amersfoort naar Z. Vierde Kade 31; A. W.
Maasbach-Klumper van Rotterdam naar
Achter Willens 5; A. C. de Rooij van Wad-
dinxveen naar Steynkade 35; K. J. Struik
van Herkingen naar Westhaven 11; J. de
Vreugt van Stolwijk naar Westhaven 11;
M. Ooms van Hazerswoude naar Westhaven
11- I. Andreas van Indonesië naar Kru-
gerlaan 195; W. J. van Eijk (3_ pers.) van
Bodegraven naar IJssellaan 10; F. de Jong
vên Alkmaar naar Zoutmanplein 4; J. Ver
burg van Moordrecht naar Speenkruidstraat
8; M. Lingen van Nieuw Guinea naar Const.
Huygensstraat 13.
Vertrokken: J. de Bruin-Kers van Tol
lensstraat 9 naar Capelle a. d. IJssel, Ka-
naalweg 7; K. Oldenburg van Kleiweg 89
naar Den Haag.Wassenaarseweg 15; A.
Bouwmeester van Kattensingel 94 naar Am
sterdam. Rivierlaan 138hs; A. M. F. C. IJssel-
muiddn van Graaf Florisweg 77 naar Heem
stede, Jan Perklaan 10; J. Plomp van Cra-
bethstraat 5 naar Utrfecht. Agnietenstraat 2;
J. O. Westergaard (3 pers.) van Graaf van
Bloisstraat 51a naar Utrecht, v. d. Steen-
straat 3bis; E. G. van Daalen-Glazemaker
van Burgemeester Marteftssingel 56 naar
Oudewater, Kapellestraat 24; J. M. Hoyng
van Fluwelensingel 40 naar Den Haag. Pie-
ter Bothstraat 47; A. M. Ravestijn i2 pers.)
van Kon. Wilhelminaweg 310; naar Wad-
dinxveen. Jan Dorrekenskade 66; C. M.
Janssen (4 pers.) van Willens 153a naar De
venter. Oosterstraat 46; A. Evenaroen van
Korte Tiendewe? 12 naar Gouderak, Dorps
etraat 5; A. P. Uijtterlinde van J. P. Heije-
straat 3 naar Den Haag, v. Swinderenstr.
223; D. Ferwerda-Verkaik van Const. Huy
gensstraat 22 naar Rotterdam, Beukelsdijk
99b; A. Akkerman-Cech van Peperstraat 26
naar Amsterdam, Th. de Bockstraat 71 IV;
L. C. Fokkers van Boelekade 223 naar Gou
derak, B 58; J. de Haan-IJsselsteijn van
Spieringstraat 45" naar Utrecht. Kerkstraat
10 bis; J. Gravesteijn vap Kattensingel 74
naar Rozendaal, Rosendael 1; J. J. Wijsman
van Ridder van Catsweg 59b naar Wad-
dinxveen, Tweede Blokweg 4; C. Roeloffs
(4 pers.) van Nieuwehaven 23 naar Amers
foort, Leusderweg 5; A. Muller-Berlijn van
Karnemelksloot 14 naar-Rotterdam, Meinesz-
laan 63a; A. W. v. Maenen-Lafeber van
Stoofsteeg 11 naar Den Haag, Asterstr. 14.
loze zeer gecompliceerde levende organismen
geschapen heeft, dan te geloven in het ont-
staa» van de mens en dier uit modder, wor
men. apen', rotsstenen, metalen, enz.
Boyendien ontbreekt dan nog het ant
woord op de vraag: vanwaar de modder die
levenwekkende kracht ontving, waar de eer
ste worm vandaan kwam en hoe die kunsti
ge organen van mens en dier in rotsstenen
of metalen ontstaan zijn?
Tenslotte zij opgemerkt, dat men nog
steeds vergeefs zoekt naar de verbindings-
schakeis tussen wormen, apen of andere
dieren met de mens.
De meeste dominee's noemen zich gaarne
dienaars van Christus, maar de Christus
heeft Zijn discipelen nooit opgedragen zulke
onaannemelijke fantasieën te verkondigen
Zelfs Zijn laatste bevelen waren nog: „Pre
dikt het Evangelie".
P. D. MUYLWIJK
Aan het adres van de inzender van boven
staand stuk: U hebt wellicht ook wel in de
Goudsche Courant een verslag gelezen van
mijn lezing over het Humanistisch Verbond
te uwer plaatse. Op die vergadering begon
ik ongeveer als volgt: „Als de Rooms-Ka-
tholieken mij nu nog uitnddigen, dan hel?
ik de drie zuilen der Goudse gemeentó mó
gen toespreken". En zoals u gezierv
tar ik spreek, wijs ik op de waórdpn
(op zijn eigen verzoek) op de waarde van
het geloof, de vrijzinnigen op de waarde
van het steeds-maar-voortgaande.
Is het niet mogelijk dat de heer Muylwijk
een openbare vergadering in Gouda belegt,
voor iedereen toegankelijk, doch vooral
dunkt mij voor nut van de rechtsen. waar
ik dan spreken mag over: Waarde en on
waarde van Kerk en Bijbel? Wat zou net
een nut hebben, als de humanist de gods
dienstige mens begreep, als de kerkelijke
mens de buitenkerkelijke verstond. Wij zijn
toch een gemeenschap van mensen?
Wat nu het ingezonden stuk zelve betreft,
de heer Muylwijk noemt mij en/of mijn (niet
door hem gehoord) betoog: lichtvaardig, be
wijsvoering absoluut waardeloos, fantasie,
fantastische idee. spotwaardig (Bilderdijk),
onaannemelijke fantasieën, enzovoorts. Mij
dunkt, zulk spreken noodt niet uit tot te-
geowoord.
De heer Muylwijk is zich gaan verzetten
tegen mij. Waarom? Niet hij of ik zullen
beslissen, doch de feiten. De fossielen spre
ken!
Doch op de achtergrond van het verweer
van de inzender ligt wellicht dit: diens on
voorwaardelijk geloof in de bijbelletter. Heb
ik het goed? Welnu, dan antwoord ik hem
met een woord van wijlen prof. Herman
Bavinck. of neen, eerst met Augustinus:
,God heeft niet gezegd, dat de Heilige Geest
ons zou leren over de loop van zon en maan.
Hij wil ons niet tot mathematici, doch tot
christenen maken". En dan een woord van
kardinaal Baronius: „De Schrift zegt ons
niet, hoe de hemel gaat, doch hoe wij naar
de hemel gaan". Tot slot Bavinck (Gerefor
meerde Dogmatiek, I, 472, uitgave 1918, waar
men ook de andere citaten vindt): „De
schrijvers van de H. Schrift wisten waar
schijnlijk in al deze wetenschappen, geolo
gie, zoölogie, phisiologie, medicijnen enz.
niets meer dan al hun tijdgenoten. Het be
hoefde ook niet".
Zie, en al zouden de bijbelschrijvers ook
al iets meer geweten hebben van hun^ijd-
eenoten (des neen!) dan wisten de Schrift-
futeurs toch nog niet. wat wij nu weten.
Voor uw zaligheid tot de Schrift, voor de
biologie tot de fossielen!
Maar hoe graag mocht ik naar Gouda ko-
...en om over de waarde en onwaarde van
bijbel en Kerk voor de mens van 1954 te
spreken. Organiseert u iets, heer Muylwijk?
Inmiddels met broederlijke groeten ln
Christo
VAN MULLEM
Heemraadssingel 30ben.,
Rotterdam.
P.S. De evolutie-gedachte staat weer in
het brandpunt der belangstelling (zie bij
voorbeeld ds Henning Lemche „Van mole-
kul tot mens", 1951). Het raadsel'van het
ontstaan van „leven" en de daarmee ver
bonden vraag naar de oorspronkelijke oor
zaak van het bestaan van twee geslachten
zal voor een belangrijk deel worden ont
raadseld. aldus tal van werken uit de jaren
nó de laatste oorlog. Met blijdschap zien we
dergelijke publicaties tegemoet. U ook?
v. M.
Naar leden van Oranjehuis
In 1948 besloot dé raad aan enige in het
bebouwingsplan voor de gronden langs de
Bodegraafse Straatweg en de Graaf Floris
weg geprojecteerde straten namen te geven,
welke aan enkele der meest verdienstelijke
lëdefc van het Huis van Oranje herinneren.
De aldus te v.ormen buurt sluit aan op de
z.g. Gravenwijk.
B. en W. stellen voor de reeds gegeven na
men Louise de Colignystraat en Juliana van
Stolbergstraat te doen gelden voor de belde
enigszins naar het Oosten opgeschoven stra
ten.
Voor de dwarsstraat tussen de Frederik
Hendrikstraat en de Juliana van Stolberg
straat, welke de Louise de Colignystraat
kruist, wordt naar de le vrouw van Willem
de Zwijger, voorgesteld Anna van Buren-
straat.
Het voorstel behelst tevens de drie dwars
straten ten Westen van de Juliana van Stol
bergstraat te noemen naar de drie zonen
van de moeder van Willem de Zwijger, die
evenals hijzelf, voor de vrijheid van de Ne
derlanden hun leven lieten: de Graven Adolf
(1568 gesneuvels bij Heiligerlee), Hendrik en
Lodewijfc (1574 gesneuveld bij Mook).
In volgorde van Zuid naar Noord kunnen
deze drie straten worden genoemd: Graaf
Hendrikstraat (geb. 1541 gesn. 1574); Graaf
Adolfstraat (geb. 1540 gesn. 1568); Graaf
Lodewijkstraat (geb. 1538 gesn. 1574).
Romans: Andres: Bruiloft der vijanden;
Arnaud: Het loon van de angst; Belcampo'
Liefde s verbijstering; Faralla: De magische
witvoet; De Graaff: Harmen van Garderen
jr. vervolg; Karmel: Stephania; Langen: Al
deze mensen; Ooms-Vinckers: Als een
fctrovuur; Richer: Ti-coyo en zijn haai; Rut
gers v. d. Loeff-Basenau: Vader, de kinde
ken en ik; Wechsler: Een nieuw morgen;
de andersdenkenden: de humanist wij» lifjKeyes. La;ry vincent; Paton: Too late thl!
phalarope; Arnaud: Le salaire de la peur.
Studieboeken: Bartlett: Ernst en spel rond
om ons brein; Fetter: Paulus de gelovige;
Rogier en De Rooy» In vrijheid herboren;
De Bhagavad-Gita; Coolen: Nieuwe sprook
jes uit alle landen: Morus: Geschiedenis der
dieren; Larsen: Zij hebben de wereld ver
anderd; Hooftman: Start in d$ toekomst;
Schenk: Handboek over woninginrichting en
tuinaanleg; Objectief oordeel over Klavar-
skribo gevraagd; Wat is Klavarskribo;
Bowen en Von Meck: Dierbare vriendin
(Tschaikowsky); Charles: Het geheim, ge
dichten; Tienhoven: Wichelroedelopen, ge
dichten; Knorringa: Herodotus lacht; Malurl:
Pompei, plaatwerk.
Morgen begint ln 't Groothandelsgebouw
te Rotterdam, de beslissende laatste ronde
van de Rondgang langs de banen vgn de
Rotterdamse Kegelbond. Daarin hebben in
de klassen A en B. resp. een Gouds en een
Schoonhoven! vijftal de beste papieren. Ook
in de strijd om het persoonlijk kampioen
schap staan Schoonhovense en Goudse pa
pieren hoog genoteerd, zoals uit onderstaan
de stand blijkt. Opvallend is, dat terwijl de
deelnemers voor meer dan 80*/» uit Rotter
dammers bestaat, er één Schoonhovenaar en
zeven Gouwenaars op de lijst der tien beste
werpers voorkomen.
De stand luidt: 1. C. v. Engelen (Belvédè
re, Schoonhoven) 614 hout; 2. M. Kalmeijer
(S.T.I.K., Gouda), 599 hout; 3. K. Kooiman
(De Woudslopers, R'dam) 596 hout; 4
v. d. Linden (D.R.D Gouda) 596 hout.; 8
Overkamp (S.T.I.K. Gouda) 585 hout; 8. A.
Helmond (Sf.TI.K.) 583 hout; 7. C. Kalmeijer
(S.TiI.K.) 579 hout; 8. P. v. Leeuwen (N.H.
R.V. Rotterdam) 576 hout: 9. B. v Dijk (Alle
Negen. Gouda) 576 hout ;10. G. Zuer (D.R.D.)
575 hout.
(Advertentie)
Volgens de telling van December 1953 van
de Voorlichtingsdienst van het ministerie
van Landbouw. Visserij en Voedselvoorzie
ning waren er toen in ons land ruim 19 mil
lioen hoenders, tegen ruim 15«/t millioen
stuks in December 1952. Het grootste deel
van het pluimvee wordt gehouden op de
gemengde bedrijven. De opbrengsten van
het pluimvee vormen een van de pijlers van
deze bedrijven.
Naar de mening van de Stichting voor de
Landbouw ontmoet deze bedrijfstak noch bij
de overheid, noch bij de organisaties de
belangstelling welke zij verdient. De waarde
van de opbrengsten van het pluimvee kan
men vergelijken met die van groente en
fruit. Vergelijkt men daarnaast datgene,
wat op het gebied van onderzoek, onder
wijs en voorlichting voor deze beide be
drijfstakken wordt gedaan dan komt de
pluimveehouderij achteraan.
Er zijn te weinig proefbedrijven, te wei
nig vakscholen, te weinig consulenten. Ook
aan de Landbouwhogeschool te Wageningen
zou men mèer aandacht aan de pluimvee
houderij moeten besteden want een van de
belangrijkste nadelen voor onze pluimvee
houderij la het gebrek aan deskundige voor
lichters.
Drie Franse geestelijken, behorende tot de
Orde der Dominicanen, zijn vervangen op
grond van hun houding tegenover „de prlee-
ter-arbeiders'. die enkele jaren lang als ar
beiders hebben gewerk-t om de kloof tussen
de Rooms-KatholJeke kerk en de arbeiders
klasse te overbruggen.
Wegens dooi gesloten wegen
In verband met het opdooiea van de
wegen in België en Frankrijk is het vervoer
over vele wegen in Frankrijk en België ern
stig gestagneerd. Aan de Nederlands—Bel
gische grens worden alle vracht- of bestel
wagens. die zwaarder zijn dan 5 ton (lading
plus eigen gewicht) tegengehouden, terwijl
uit Frankrijk dezelfde berichten binnen
komen, echter zonder dat bepaalde maxi
mum gewichten genoemd worden.
Mr A. J. J. Rijksen. onvermoeid propa
gandist voor de verbreiding van de kennis
van de Goudse glazen, sprak gisteravond
in het Hervormde Centrum „De Haven"
over: „De Goudse glazen als kleurenfilm
van de 16e eeuw".
Zijn komst was een gevolg van het feit,
dat enige leden van de Hervormde Kerk
voogdij sinds enige maanden in staat zijn
meer aandacht en tijd te besteden aan het
werk van mr Rijksen op dit gebied en aan
dat van het Fonds Goudse Glazen, waarvan
mr Rijksen de voofzitter is. Vijftien jaar is
mr Rijksen nu al bezig om de belangstelling
voor de glazen uit te breiden en gezien het
bezoek uit binnen- en buitenland, is dit
werk niet zonder resultaat gebleven. De
heer A. Pek, een der kerkvoogden, die de
heer Rijksen inleidde, vertelde er van en
nodigde de aanwezigen uit het werk v^n
het Fonds Goudse Glazen te steunen.
Voordat de heer Rijksen begon met de
vertoning van zijn langzamerhand beroemd
geworden collectie lantaarnplaatjes in kleur,
verielde hij iets over deze 16e eeuwse kerk
zelf: hoe het gebouw na de brand van 1552
herbouwd werd en waar het geld vandaan
kwam. Hij stond stil bij de loterijen, die
werden gehouden en las enige van de meest
frappante en aardige rijmpjes voor, die bij
zo'n gelegenheid werden ingezonden.
Humanisme op achtergrond
Bij een vorige gelegenheid, namelijk een
lezing voor kerkelijke colleges, heeft mr
Rijksen als centraal punt genomen: de gla
zen en hun godsdienstige ondergrond. Nu
wilde hij de glazen meer zien als een beeld
van de zestiende eeuw, omdat ze ons in
aanraking brengen met personen en ge
schiedenis Git die dagep.
Zes foto's waren gewijd aan dit enorme,
honderd en vier en twintig meter lange ge
bouw, waarvan een enkel raam meer dan
twintig meter hoog is.
Het geestelijke klimaat, waarin deze gla
zen ontstonden, kan men, volgens mr Rijk
sen, het beste aanduiden door het noemeh
van de namen Erasmus, Coomhert en Von
del. Het humanistische streven om te komen
tot helderheid van klassieke oudheid en
Evangelie, spreekt uit de glazen. Nergens
vindt men legenden, maar alleen de Bij
bel. Na Erasmus Coomhert. In de rumoe
rige perlbde van 1572 tot 1593 woonde deze
hier, gekomen uit Delft. Of zoals hij schreef:
door het delven tot het goud. Hij vond hier
enige geestverwanten onder wie dominee
Tj^EN EENVOUDIG GEDICHT ditmaal, maar één, dat toch duidelijk laat zien, welk
1J een onvermoede betekenis een schilderij voor de aandachtige beschouwer kan krij
gen. A. Viruly, piloot en schrijver, vertelt hier op ongezochte wijze van een ervaring,
die hij. had voor een werk van Jan yan Goyen in het Metropolitan Museum te New York.
Wat dit schilderij voorstelt? Een uitzicht over weideland en water, verlevendigd door
hooiende boeren, een enkele schuit en wat molens. Alles is wijd en ruim, het vlakke
lanfl met de fijn-vernevelde stad in de verte, de hoge lucht. Holland, zoals het nog altijd
ligt achter zijn duinen. En met de blijde herkenning: „Ja, zo is het", ontdekt de dichter
nog iets Anders. De schilder namelijk, die het driehonderd jaren geleden in een tijd van
oorlog en beroering bestond, om dit beeld van rust en vrede te schilderen, en daarmee
ook enige eigenschappen van de Hollandse aard wist te openbaren. En deze opeilbaring
raakt de dichter, hij herkent het eigen wezen en dat van de Hollandse mens als „stilte en
strijd". Het schilderij wordt meer dap een landschap, het wordt een belijdenis van de
eigenschappen, die in vroeger tijdèn een volk over rampspoed en druk hebben doen
zegevieren. Waarom zou dat ook nü niet meer mogelijk zijn? Zo werd de herkenning
van het eigene een bemoedinging, een besef van de waarde van het kleine yplk dat leeft
in de vlakke polders aan de Noordzee. En dagrom kan de dichter zeggen, dat hij Holland
nooit zo nabij is geweest, zich nooit zo vertrouwd en veilig in Holland gevoeld heeft, als'
daar voor dat schilderij in New York, op drieduizend mijlen afstand van Nederland.
Ik kwam van ver gevlogen
Over een oceaan,
Toen zag ik hooi op hopen
Aan een stil w'uter staan.
Ik zag een scheepje varen,
Drie ruitertjes daarin.
Lang heb ik er staan staren
Naar Haarlem aan de kimv
Twee houten molenrustten.
Mijn land lag stil en wüd
Achter zijn lage kusten
Voor alle eeuwigheid. f
Ze waren laat aan 't hooien.
Geschilderd was dat gras
Door onze Jan van Goyen
Terwijl het oorlog was.
Driehonderd jaren later
Zag ik zijn Holland aan,
Drieduizend mijlen water
Ver was ik er vandaan.
Maar nooit was ik ons wezen
Van stilte en strijd nabij,
Of verder weg van vrezen,
Dan voor dit schilderij.
A. VIRULY (geb. 1905).
Herman Herberts en de pensionaris Fran
cois Vranck. „Wellicht," zei mr Rijksen, „is
het de moeite waard er eens over te den
ken om een straat te noemen naar deze
uitzonderlijk begaafde stadsbestuurder."
De laatste periode wenste mr Rijksen
te koppelen aan Vondel.
De kleurenplaatjes, die hij liet zien, zijn
uitzonderlijk mooi. De grote glazen lenen
zich door de vertekening, die ontstaat, niet
bijzonder voor reproductie, maar gelukkig
bezit mr Rijksen een groot aantal prachtige
detailopnamen. Als men die goed bekijkt,
ziet men welk een grote kunstenaars en
vooral welk een knappe portrettisten de
glazeniers wéren.
Hervormde Gemeente. Sint Janskerk (Ach
tende Kerk) 9 en 10.30 uur ds H. v. d.
AJÉFer, 5 uur ds J. J. Koning. Westerkerk
(Ifnmastraat 33) 10 uur ds H. M. Cnossen,
5 uur dr G. Huls. Kinderkerk („De Haven'
Oosthaven 31) 10 uur de heer J. Kanis.
Ver. van Vrijz. Ned. Hervormden (in Re-
monstr. kerk, Keizerstraat 2) 9.30 uur de
O. T. Hylkema, Den Haag.
Remonstr. Geref. Gemeente (Keizerstraat
2) 11 uur ds H. J. de Wijs.
Evang. Lutherse Kerk (Gouwe 134) 10 uur
mej. ds L. J. Visser. Utrecht.
Oud-Katholieke Kerk (Gouwe 107) 10.30
uur Hoogmis, 7 uur Veepers. Dinsdag 9.30
uur, Woensdag 7.45 uur en Donderdag 9.20
uur H. Mis.
Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 5 uur ds
H. Hamming. Den Helder.
Geref. Kerk art. 31 (Turfmarkt 54a) 9.4{
en 4.30 uur ds O. A. Hoekstra, Utrecht.
Geref. Gemeente (Turfmarkt 142) 9.30
5 uur dr C. Steenblok.
Geref. Gemeente (Stationsplein 15) 10 en
5 uur leesdienst-
Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 10 en 5 uur
ds G. W. Alberts..
Presb. Herv. Gemeente flSjrfmarkt 23 ach
ter) 9.30 en 4.30 uur ds Jon/ van Weizen.
Donderdag 7.30 uur spreekbeurt ds J. van
Welztm.
Vrije Evang. Gemeente (Turfmarkt 23) 10
en 5 uur ds J. I. van Wijck Zaterdag 7.30
uur bidstond. Woensdag 7.30 uur Bijbelle
zing ds J. I. van Wijck.
Vjije Geref. Gemeente (Zeugstraat 38) 10
uur da H. J. Grisnigt.
Leger des Heils (Turfmarkt 111) 7 fidr bid
stond. 10 uur heiligingsdienst, 6.45 uur open
luchtsamenkomst op de Markt, 7.30 uur ver-
lossingssamenkomst; leiders majoor en
%ievr. S. Duvekot.
Kerk van Jezus Christus van de Heiligen
der Laatste Dagen (Spieringstraat 49) 5 uur
dienst.
Goudse Stadsevangelisatie (Spieringstraat
2a) 10.30 en 7.30 uur de heer W. F. Kloos.
Bethlehemkerk der Pinkstergemeenten
(Zeugstraat 38) 4.30 uur jeugddienst. 7.30 uur
de heer J. Maasbach
/■NjOOff
^BYKLEDlf0)
J*BEsusr
WNVBIIGHEIDSPEID
TOT LEDIKANT
EN ALLES VOOR DE
LUIERMAND
(Van een onzer verslaggevers)
TT ZIET ZE WEL EENSals u met de trein naar Rotterdam, reist. Dan staat er
soms hier of daar rechtop aan een slootkant een reiger te dromen, onbeweeglijk
turend naar de einder. Een heel enkele maal ziet u er misschien twee, meer tal
rijker kwam de reiger in de Zuidplaspolder toch niet voor. En nukunt u ron
dom de woning van mej. Bezemer aan de Tweede Tochtweg onder Nieuwerkerk
a. d. IJssel tientallen reigers zien, over de dertig zijn er wel geteld. Een week
geleden zijn ze er neer gestreken, uitgeput van honger en koude. Doordat het
water dichtvroor hadden de slanke vogels geen voedsel meer. Zij eten kikkers
muizen, ratten en vis; liefst levende. En dat alles was in de dichtgevroren sloten
en weteringen niet te vinden. Mej. Bezemer zorgde, dat er voedsel kwam.
Hoe de dieren een kolonie hebben ge
vormd. zal wel niem&nd kunnen zeggen,
evenmin waar zij vandaan komen. Maar het
feit is, dat toen mej. Bezemer vorige week
tegen de avond uit de stad thuiskwam zü
bij haar woning de kolonie aantrof. „Een
luguber gezicht was het", vertelt zij. „Hoog
op de poten staand, diep in elkaar gedoken,
zaten tientallen reigers, grijs, askleurig met
zwart en yit, in de buurt, stijf van koude
honger. Ik kon het niet aanzien en strooi
de brood. Ze kwamen kijken, maar aten
niet Dat deden wel de honderden meeu
wen, die over het land zwermen, brutaal
zoekend naar elk stukje voedsel",
Mej. Bezemer heeft toen de dierenbescher
ming opgebeld om te vragen of zij vis mocht
kopen vooi; de vogels. „Doen we er niets
aan, dan gaan de reigers onherroepelijk
dood", zeide zij. De Dierenbescherming
stuurde haar door naar het Dierenrampen-
fonds, dat al partijen vis voor de vogels had
gekocht. „Het spijt me". zeid$ de directeur,
.maar op de IJmuldense afslag wordt de vis
thans opkocht door de kooikers, aan die vis
kunnen wij niet meer komen. Maar als u
voor vijftien gulden vis kunt kopen, ga dan
uw gang".
Er ging een telefoontje nakf een Rotter
damse vishandelaar, een ietwat zorgeloos en
onverschillig man weliswaar, maar met een
hart, dat warm klopt voor het dier in nood.
„Ik heb een mooi partijtje staan voor
twintig gulden", was het antwoord
„Stuur maar voor vijftien gulden, dat is
genoeg", klonk het van de andere kant van
de lijn in de Rotterdamse zaak.
'n Schuwe vogel
En hoewel het een drukke avond waa ln
de winkel van de vishandelaar, reed hij
even later met zijn auto naar Nieuwerkerk,
gejaden met vijf-en-zeventig pond wijting.
Binnen een uur reed hij met de wagen de
Tweede Tochtweg op, rekende 15 en
wenste mej Bezemer veel succes met haar
reddend werk.
„Ik heb toen direct de vis wat klein ge
sneden en op het ijs gegooid", aldus de Nleu-
werkerkse. „De reiger is echter een heel
schuwe vogel en komt beslist niet in de
buurt van mensen. Maar toen ik een poosje
later ging kijken, was de vis schoon op".
De reigers bleven op de weilanden rondom
de wonihg. als gieren tronend op mest.hoop-
jes, angstwekkend rondscherend op de lange
brede vleugels over het land, opvliegend bij
het minste gerucht. Elke dag strooide mej
Bezemer voedsel, vis voor de reigers, brood
voor de meeuwen. De vogels kwamen en
aten, waren in elk geval door het ergate
van de winter heen Honger hadden zij niet
mej?r, alleen In de koude nacht zaten ze
stram langs de waterkant.
En nu is de vis op. „Ik geloof niet, dat de
vogels nu nog extra voedsel nodig hebben",
zegt de „gastvrouw". De sloten raken open,
ze kunnen zelf weer voedsel vinden. In
open gekomen sloten drijven vele dode vis
sen boven.
Maar is het nodig, dan krijgen de rei
gers toch „bijvoeding?'. Voor zover bekend
is de kolonie zonder verlies bij elkaar geble
ven.
Met de vogelt"had mej. Bezemer er plot
seling heel wat dieren ter verzorging bij
Zelf heèft ze vijf poesen, die over het erf
rondlopen en er zijn ook kippen „de haan
nikt ajtijd naar de benen van dames"
varkens en koeien. „Ik houd van dieren"
zegt zij. „En daarom vind ik het fijn. dat !k
de vogels door het ergste heb kunnen heen
helpen".
GSVMSlvfó
2(319/20. Ja, er was nu eenmaal niets aan
te veranderen.Het dooide hard. Het kan
nu eenmaal niet altijd winter zijn.
De jongens waren gaan kijken, en ze kon
den hun hoop wei opgeven, nog langer van
het schaatsrljden te genieten; het ijs was
overal nat en slecht geworden, dat konden
ze duidelijk zien. De politie had overal
bordjes laten zetten ln de tingele, met
GEVAARLIJK IJS er op. Dat betekende,
dat het ije niet meer te vertroüwen was en
dat niemand er meer op mocht.
Ja, dat was wel 'n tegenvaller voor de
jongens. Ze stenden san de kant en keken
naar de plassen en wakken, die overal het
ijs onbegaanbaar maakten.
Ja, zuchtte Bunkie. Het is afgelopen,
hoor. Geen schaatsen meer!
En Rick zuchtte al even hard met hem
mee, want het ging hen aan het hart, dat de
ijepret nu weer afgelopen was.
Ze wisten, dat daar niets aan te verande
ren was. Er waren nog wel enkele Jongens,
die toch probeeraen op het ije te lopen,
maar die werden er direct weer door de
politie-agenten afgejaagd, want het was
erg gevaarlijk nu.
Neemet de ijawlnter was het gedaan!
Dus niet alle Rotterdammers, die op de
schaats naar Gouda zijn gekomen, zün
huiswaants gekeerd met het juiste aantal
stroopwafels. Da's kneis.
Maar neef Gerard zegt„Da's traditie"
Want toen neef Gerard nog jong was en
een machtige streek reed en in de contreien
van Rotterdam woonde, is hij ook eens
thuis gekomen met een pakje stroopwafels
om z'n nek en toen h{j dat open maakte, zate*
er vijf oudbakken tarweboterhammen In.
't Heeft blijkbaar aan de liefde voor de
beroemde stroopwafelen pypentocht niets
afgedaan.
Maar, ja, alles loopi niet zoals je wel
denkt, dat het lopen moet.
Daar had je nou b(j ons -op dorp Ba
rend Verseput, de broer van Doris Verte-
put Dte Barend boerde op „De Drie Wll-
gen" en hij boerde er goed Hij werkte er
ook merakels hard voor. vye hebben een
keer gezien, dat hij z'n gerst aan 't wie
den was met de korte schrepel en 't wet
kwart over achten 's morgens, dus in schaft-
tijd. Barend nam een boterham, beet er
pan en gooide z'n stikkezakje een eind voor
hem uit. En al kauwend op z'n botertem
wiedde hij door. totdat z'n boterham op vnu
en dan was hij net btf z'n stikkezakje «tt-
geland. Dan nam hij weer een boterham.
We vonden dat zo iets niet past in schaft-
tijd.
Barend was geen eigenaar van „De Drie
Wilgen" maar pachter Hij pachtte van jhr
Ulries Duvekot van Lamswoerde Dia
woonde eerst op 't herenhuis, maar is later
met z'n dochter naar Hilversum vertrokken,
omdat ze bit ons geen man kon krijgen. In
Hilversum trouwens ook niet Maar dat
heeft niets met Barend te maken.
De jonkheer was al ohd. toen hij naar
Hilversum verhuisde. Op een dag kreeg
Barend een brief pan de freule, dat d'r
vader er maar bar slecht aan toe was. Ze
vond, dat Barend dat weten moest als
voornaamste pachter.
„Tjonge, jonge", zeiden we, „die ouwe
jonkheer".
„Ze heb mijn zoveel als opgedragen de
aanzegginge te laten doen", zei Barend,
„als 't zover is. moet je goed b egrijpe"
Nou en toen een poosje later was Barend
achter de hofstee in de suikerperen bezif
om ze te dunnen 't Zal dus in. de voorzo
mer geweest zijn Hij hoorde roepen, en
keek om en zag z'n vrouw Dina staan
zwaaien met een papier
't Is zover, dacht Barend en htf gooide
z'n schrepel weg. Stok over blok ging h|
naar het dorp. naar Arjaan de Vos. den
Beer. zogezeid Dat was onze aanspreker
\,Beer". zei 'Barend. „Je moet de bo gdf n
doen. taant het is zover met de jonkheer"
„Dat is best", zei Arjaan rustig, want zo'n
man schrikt daar niet van.
Met een stompje potlood op de binnen
kant van een koekzak van de bakker heV-
ben ze eerst de boodschap opgesteld efl
toen ós Arjaan z'n eigen gaan verkleden
in het zwart. Arjaan z'n vader e* Arjaan
z'n grootvader hadden indertijd die be
trekking ook gehad eh'f was nog steeds
hetzelfde zwarte pak. In de loop van de
jaren was het een beetje groen geworden
't Was ook nog altijd dezelfde hoed. maar
die was bruin verkleurd. Hij paste Arjaan
helemaal niet. Hij paste alleen maar al»
Arjaan z'n haar erg kort had laten knip
pen. Maar dat deed hij maar drie keer in
een jaarj dus dat moest dan net treffen.
Dus liep Arjaan bij zo'n gelegenheid altijd
deur tot deur met z'n hoed onder z'n
arm en alleen als hij z'n boodschap voor
las pakte hij z'n hoed op Dat hoorde tro«-
tuenè ook zo. zei. Arjaan en we hadden er
'niets op tegen. n,
Ieder moet jt laten in de waarde van z'n
vak, zeiden we.
Nou en toen begon Arjaan aan z'n rond»
met die koekzak van de bakkerfj en z'n bril
in z'n ene hand en z'n hóed in z'n andere.
We vonden, dat hij het die morgen erg
mooi deed.
„Zo, zo", zeiden tpe, ..dus de jonkheer
't Was een goeie mens".
„Ja", zei Barend, „dat was het Net zo
gewoon als jij en ik. Toen ik hem de laat
ste keer nog sprrrk. zei die tegen me Jongen
Barend. zei die, toat ben de zomers tegen
woordig nat. Dat zei die. Zo n\aar. gewoon.
Net zoals ik nou tegen jullie praat"
Barend voelde z'n eigen een beetje van
de familie en we konden ons dat best ia-
denken.
Tot twnalf uur zijn we nog blijven zitten
bü Goris in „De Druiventros" om over ae
jonkheer en z'n dochtef te praten Ko van
Zuytn was er ook Toen zijn we naar huil
gegaan. Barend ook.
„Waar ben je zo lang gebleven?" zei Dina
en ze gaf hem hef papier
t Was een telegram
„Bruine bonen voor twaalf uur leveren
Boudesteyn". stond er op
Boudesteyn is de commiz"ionnni' en te
jonkheer heeft nog acht jaar geleefd.
JAN TERGOUW.
...TERDAG 13 FEBRUARI 1954
DERDE BLAD - PAGINA I
(VM OM' corespondent te Rome).
g r_.sls I, dus eindeltfk hsur oplonin»
s» de samenwerking brengt v.n
'■""""„ïu.che parttjen en dltm.al niet.
11 mdfoeriode 1948-1953 het geval TO
de hegemonie van de Chrislen-
i'a'e,aten doch .1. vier ,e«ken. De
^mocraten mogen dan over veel
'veel ineer stemme* beschikken, zij kun
'Vniet Sen aan de traditie die achter
liberale partij of de republikeinen «iaat.
parti)en die de Italleun.e slaat
sibben gesticht. Gelukkig 1. de oplossing
s wat het programma betrclt. een pro-
.mm» waarvan de verschillende punten
f iett zlin overwogen door de kopstuk-
ken der vier P"tU*n. Een meerderheid.
JoJkleia ook. zal deze regering we! krij
gen.
Twiifel mag men koesteren aangaande de
keuze van Scelba als minister-presidenU
nü stond nummer
ChrUten-democraten. na De Gasperi en
Pl/cioni De Gasperi wenst zijn krachten
«niledis të wijden aan de zware taak van
^retaris der Christen-democratische partij
rn dit ia terdege nodig. De splijtzwam heeft
diè-oartij aangetast en er zal drastisch moë-
worden opgetreden, wil zij op den duur
„iet uiteenvallen Men is reeds zo ver geko
men dat allerlei groepen ep groepjes week-
maandblaadjes oprichten, waarin zij
ekaar aanvallen en in menig geval ook het
nsrtijbestuur niet 6paren. Piccioni heeft zijn
nederlaag van verleden zomer niet kunnen
verkroppen en wil niet opnieuw kabinets
formateur zijn Als exponent van een vrij
r«hts georiënteerde groep ziet ook hij wei
nig heil in de samenwerking met de sociaal-
dwrocraten nu deze het ministerie van Fl-
„anciën voor zich verlangen, een eis die
menig conservatief hart benauwd doet klop
pen Daar komt nog bij dat Piccioni s naam
in de laatste weken genoemd is in verband
met een schandaal, waarbij het gaat om.
overigens nog allerminst bewezen, handel
in cocaïne. Naar het heet zou de zoon van
Piccioni, Pietro, een bekend pianist, die op
treedt onder de naam Pietro Morgan, daar
bij zijdelings betrokken zijn.
Vlbz was dus de derde op de lUst. Hij
Is vijf jaar lang minister van Binnenlandse
Zaken geweest, was de rechterhand van De
Gasperi en behoort, evenals deze, tot de
centrumgroep der Christen-democraten.
Scelba Is een fel tegenstander van alle ex
tremisme en het is düs geen wonder dat de
communistische en fascistische, de royalis
tische en Nenni-soeialistische peryhem nu
reeds met grote heftigheid aanvall en zijn
benoeming als een uitdaging bescjlouwt. De
zitingen in de Kamer zullen ww uiterst
heftig worden
Een«inlster van Binnenlandse Zaken in
een zt woelig land als Italië moet vaak
raaslrefelen nemen, die gevoeligheden
kwetien en men kan dan ook niet zeggen
dat Scelba populair is. Een wat laat dun
kende manier van doen en spreken draagt
daar neg het zijne toe by. In Intellectuele
kringen vergeeft men het hem niet dat hij
over ..culturame" („die cultuurlui") spreekt
De nog sliijd bnopgehelderde wijze waarop
Gluliano. dr „bandiet" van Sicilië, aan zijn
einde kwam. Iets waarover Scelba de Kj-
tonderheden weet, die hij niet heeft mee
gedeeld. wordt hem ook voor de voeten
geworpen.
Dat Saragat in de nieuwe regering als mi
nister zonder portefeuille zitting neemt,
vindt zijn verklaring in soortgelijke om
standigheden, als bij De Gasperi. Een twee-
tal leden van het bestuur der sociaal-de
mocratische partij hebben, toen de naam
Scelba als kabinetsformateur werd geno
men, hun ontslag genomen en Saragat moet
als pwttj-iecertaris dus waken dat er geen
scheuringen komen
De sociasLdemocraten zuilen de minister
van financiën moeten aanwijzen. Economen
van naam hebben zij niet onder hun afge
vaardigden of senatoren. Er 16 een vooraan-
drie op de lijst der
f
staand sociaal-democratisch econoom, Tre-
melloni. oud-minister van handel Hij ts
echter in 1953 niet herkozen en het aanstel
len van een niet-parlementslid^ot minister
is in Italië uitzondering. Zijn naam is ech
ter wel genoemd. Maar wie ook straks de
Italiaanse financiën beheren zal. het is
zeker dat een sociaal-democratisch minister
andere richtlijnen zal vmlgen dan tot nu 'oe
gebruikelijk waren. De belastingen zullen
waarschijnlijk meer progressief worden en
alg aan de huidige combinatie lange tijd
beschoren is, zullen we het misschien nog
beleven dat het stelsel wordt veranderd in
die zin. dat niet langer de indirectie. maar
de directe belastingen de hoofdschotel zul
len gaan vormen van de rijksinkomsten.
Het bestuur van de Stichtins de Rotter-
damse Comedie heeft zich Donderdag met de
directie van het gezelschap beraden over
de financiële mogelijkheden voor het vol
gende aeizoen. Naar aanleiding van het
besprokene heeft de directie, in overleg
met het stichtingsbestuur, de leden van
De Rotterdmamse Comedie aangeraden ge
bruik te maken van de gelegenheid, die op
15 Februari wordt opengesteld om naar
plaatsen bjj andere gezelschappen te solli
citeren.
Naar w(j vernemen zijn op dit moment
niet voldoende garanties aanwezig om te
kunnen aannemen, dat het voortbestaan
van De Rotterdamse Comedie per 1 Sep
tember verzekerd is.
Pogingen om de nodige middelen uit bij
dragen van particulieren of door een over
heidssubsidie bijeen te krijgen zijn tot dus
ver mislukt.
(Van onze correspondent)
De politie te Veendam heeft kans gezien
binnen twee dagen na de mysterieuze
nachtelijke branden in Wildervank. het
raadsel op te lossen. Het onderzoek heeft
geleid tot arrestatie van de 21-jarige J. K.
te Veendam. die bekend heeft de vier
branden te hebben gesticht.
Nadat Donderdagmorgen door de weduwe
M. Suurmeyer-Schmidt, aan het Boven
Oosterdiep te Veendam. aangifte was ge
daan van een vermoedelijke poging tot in
braak. werd naar aanleiding daarvan een
onderzoek ingesteld Daarbij kwamen een
aantal vreemde pogingen van inbraak en
diefstal aan het licht, die de politie tot de
ontdekking voerde dat er verband bestond
lussen deze delicten en de branden te Wii-
Öërvank in de nacht van Woensdag op
Donderdag.
Bij het verdere onderzoek bleek ten
eerste dat er een spoor van het terrein
van de brand naar Veendam leidde, waar
verdachte woonachtig is, en ten tweede
Er is iets héél vreemds aan de hand ln
Groesbeek. iets geheimzinnigs, dat er het
gesprek van de dag vormt. De gemeente
raad heeft al een commissie benoemd, er
worden vermoedens gefluisterd, maar dit
zijn de feiten:
In de oorlog werd een dorpshotel ver
woest en de eigenaar heeft sindsdien niets
dan narigheid en moeilijkheden gehad, on
der meer door onteigening van zijn grond
Eindelijk werd dan toch overeenstemming
bereikt, oók over het ontwerp voor een
nieuw hotel, en dat onderwerp herbouwplan
werd door de Raad aanvaard, Maar op won
derbaarlijke wijze bleek dat in het ter in
zage liggende ontwerp niet was opge
nomen, wat er niet de belanghebbende was
overeengekomen! Het bleek, dat het door de
Raad aanvaarde ontwerp na enige dagen
door een ander was vervangen.
De commissie zal nu uitzoeken, hoe dit
gekomen is en de Raad trok het aanvaarde
ontwerp in. daarbij het besluit nemend een
nieuw plan voor te bereiden en ter inzage
te leggen. Er zal voorts een onderzoek wor
den ingesteld naar een bezwaarschrift, dat
door de burgemeester terzijde was gelegd,
omdat het te laat fcou zijn ontvangen.
dat er tussen verdachte, de weduwe Suur-
meyer en de heer Wortmann (bij wie de
branden gewoed hebben) een familieband
bestaat en dm verdachte bovendien bij de
heer Wortmann heeft gewerkt. Toen rees er
ernstige verdenking tegen K. Op grond
daarvan werd hij nog diezelfde avond door
de Veendammer politie in zijn woning aan
gehouden en op_ het bureau aan de tand
gevoeld. Hij bekende daarbij zich aan a}le
genoemde feiten; (de vier branden, plus de
inbraken en pogingen tot Inbraak) en nog
aan andere diefstallen te hebben schuldig
gemaakt. Hij zal in de loop van de vol
gende week voor de officier van justitie
worden geleid.
Als motief voor deze branden en voor de
poging tot inbraak moet worden aangeno
men: geldgebrek. Het is ook zeer wel mo
gelijk dat hij de branden heeft gesticht uit
vrees, dat hij andermaal in deze fabriek te
werk zou worden gesteld.
Het Haagse Gerechtshof heeft vanmorgen
W. v. d. L.. de organisator van de voetbal-
prijsvraag ..i—0" veroordeeld tot 2 maal een
maand hechtenis en verbeurdverklaring en
vernietiging van de in beslag genomen be
scheiden. Het Hof vernietigde het in eerste
instantie gewezen vonnis, waarbij verd. van
rechtsvervolging werd ontslagen V d L.
zal van het vonnis van het Hof in cassatie
gaan zo deeTde hij" mee
Ten aanzien van het organiseren van een
verbaden prijsvraag door v. d. L. was het
Hof van mening, dat het onderzoek niet
volledig was geweest en dat deze zaak op de
zitting van 23 April nader zal worden be
handeld waarbij een rapport van een ac
countant van de Rijksaccountantsdienst
overlegd zal worden.
In Rusland zal men, volgens het nieuws
agentschap Tass. dit jaar op grotere schaal
„zwarte sneeuw" voor irrigatie gebruiki
Vliegtuigen strooien telkens op ongeveer
meter afstand kolenstof, sintels en turf uit
over met sneeuw bedekte velden. De ..zwarte
sneeuw' dooit sneller en het dooiwater
wordt tegengehouden door de randen witte
sneeuw. Op deze wijze krijgen de velden
veel meer water. Experimenten van de af
gelopen Ier jaren hebben aangetoond dat
deze irrigatiemethode grotere oogsten aan
tarwe en suikerbieten geeft. e
OP het ogenblik ben ik bezig de
laatste afwerking van een se
rie films over oliewinning:
daarna ga Ik. voor de Stichting
Culturele Samenwerking, een kor-
geboren k^eeg een op-
leiding voor onderwtj-
i zer. begon te filmen en werd
persfotograaf te Amsterdam
Hij is afkomstig uit een schil-
I dersfamiüe en omdat hij een
schildersopleiding voor fll-
mers van betekenis achtte,
5 bezocht hij de Academie van
I Beeldende Kunsten te Am-
sterdam. Als cameraman
S werkte htj mee aan de speel-
t film „Myrthe en de Demo-
I nen". daarna maakte hij een
t documentaire over het Mui-
derslot. waarvoor hij alles
zelf moest doen tot zelfs
het tekenen van de titels! Met
..Spiegel van Holland" ver-
wlet-f hij vervolgens lnterna-
l^ionale bekendheid
te film maken over een dans van
de Javaanse danser Raden Mas
Jodjana, nameiUk de dans Shlva.
waarin hi) de god van die naam
voorstelt".
Zo vertelt ons de 37-jarige Ne
derlandse cineast Bert Haanstra.
met Joris IvenS ep Herman van der
Horst behorend*tot de Nederland
se documentaire filmers, die zich
in korte tijd een wereldnaam ver
wierven. Haanstra vooral., door
„Spiegel van Holland
zonder poëtische film
landschaps- en s
Nederland wordt
het water. Die ftlm werd enkele
Jaren geleden op het festival te
Cannes bekroond met de hoofd
prijs en vei wierf daarna veel bij
val op het festival te Berlijn, waar
zij buiten mededinging werd ver
toond Dooi dit succes was de aan
dacht op Bert Haanstra gevestigd
Hij maakte nog enige poëtische
documentaires. „Nederlandse
Beeldhouwkunst ln de Middel
eeuwen en „Panta Rhel". (nog
j.l. Dinsdag voor onze T.V ver
toond) waarna hij een. opdracht
van de Sheilgroep kreeg: het ma
ken van een film over nieuwe me
thoden van dijkbouw met bitumen
..Daarbij bleek".'vertelt hij. „dat
dit technische werk mij wel lag.
hoewel het natuurlijk volkomen
verschilt van de onderwerpen, die
ik voordien verfilmde. Mijn op
drachtgevers waren tevreden over
Dijkbouw een documentaire met
een vertomngsduur van 22 minuten
en zo kreeg ik een nieuwe op
dracht: het maken van vier films
over de oliewinning Eerst heb lk
een studiereis door Indonesië ge
maakt, daarna werkte lk er vijf
maanden.
T\e inleidende film, met een ver-
tonirvgsduur van elf minuten,
behandelt het ontstaan van
olie, daarna volgt een film
33 minuten over het opsporen vai
de olie. vervolgens een van bijna
drie kwartier over een eerste ex
ploratie-boring en ten slotte een
van twintig minuten over het ont
wikkelen van een olieveld als de
exploratieboring een gunstig re
sultaat heeft gèhad. De films zijn
vrijwel klaar, op de muziek na.
die voor twee er van wordt ge-
(«mponeerd door Max Vfedenburg
en voor de andere twee door Jan
Mul. Binnen enkele maanden zal
het geheel voor ventonlng gereed
zijn. 0e opzet ls geweest, leken te
laten zien. hoe de oliewinning ge
schiedt en hoeveel risico's er ver
bonden zijn aan de voorbereiding
der exploitatie."
..Waar gaat men die films ver
tonen?"
„Overal ln de wereld. Er worden
honderden copieén van gemaakt,
zeker in vijftien verschillende ver
sies. Als producer Is Sir Arthur
Elton opgetreden, een befaamd
Brits documentair-filmer. We had
den een uitstekende samenwerking
in ons team. dat behalve de dra
gers zes mensen telde: Örle Neder
landers en drie Indonesiërs Die
Indonesische assistenten had lk
ontmoet ln een Indonesische stu
dio. waar de Unesco nu mensen
opleidt Zij deden met deze films
hun eerste prak tij kei-va ring op
Cameraman was Prosper Dekeu-
keleire; voor de geluidseffecten
zorgde Ronnie Erends. die samen
iet mij de montage doet Behalve
de regie heb lk ook het scenario
voor mijn rekening genomen."
Bert Haanstra ziet goede perspec
tieven voor de Nederlandse
speelfilmindustrie. ..Waarom
zou het hier niet kunnen, als 't
wel kan ln landen als Denemar-
Zo zag Haanstra de karakte
ristiek van het Hollandse land
schap weerspiegeld in zijn
Spiegel van Holland.".
ken. Zweden en Noorwegen, wel
ker taalgebied veel kleiner ls dan
het pnze? Men moet hier streven
naar een contlnujproduetle, dan
worden de mogelijkheden groter,
dan kan er een team groeien, dan
zullen technici en artistieke staf
gelegenheid krijgen, zich meer
vertrouwd te maken met het film
medium en zullen dus de films
allengs beter kunnen worden
Door verdere productie zullen ook
de acteurs meer kunnen leren, hoe
ze zich voor de camera moeten be
wegen. hetgeen toch belangrijk ls
voor die speelfilms, waarin veel
geacteerd moet worden Ik ge
loof overigens, dat men er goed
aan zou doen. het meer te zoeken
ln de richting van de gespeelde
documentaire denk eens aan de
na-oorlogse Italiaanse films! Er
heeft bij de Nederlandse cineasten
ook bij mij. ma5r lk ben er van
teruggekomen, te veel de nejj
ging bestaan, alles zelf te doen:
draaiboek, productielelding. regie,
camerawerk, montage, alles hield
men in één hand. ln plaats tot een
werkverdeling in een team te
komen.
De vorming van een goed team ls
echter hééi belarfgrijk; dat heeft
de praktijk mij geleerd."
Zoals bekend is enkele jaren geleden door
de werkgevers- en werknemersorganisaties
in he schildersbedrijf een commissie „Me-
b^sal" ingesteld ter bevordering van meer
en beter schilderwerk. De bemoeiingen van
de commissie hebben o.m. geleid tot het tot
standkomen van een belangrijke D.U.W.-
subisidie. Ter bestrijding van de winter
werkloosheid onder de schildersgezellen is
er bij het publiek (opdrachtgevers) onder
het motto s zomers buiten, 's winters bin
nen". een actie gevoerd, waaraan een win-
tersubsidieregeling is verbonden.
Deze subsidieregeling, die in dit seizoen
voor de derde keer is toegepast, heeft
grote belangstelling ondervonden en goede
resultaten opgeleverd zo horen wij. Het
succes van vorig jaar, dat jil hoog moet
worden aangeslagen, is in het seizoen
1953 54 verre overtroffen. In totaal werd
voor niet minder dan 6.387.639 vierkante
meter schilderwerk subsidie aangevraagd,
wat een bedrag van 16"» millioen gulden
betekent. Daar het subsidiebedrag 20 procent
van de totale kosten van het werk bedraagt,
gaat het dus in totaal om 85 piillioen gulden
aan schilderwerk.
De 4.596 647 vierkante meter binnenwerk,
waarbij men uiteraard ook het sauswerk
moet rekenen, leveren ook ditmaal het
Van de Pol in de knel
Het muisje van Amersfoort heeft a'n
■taartje te pakken: Piet van de Pol mag
dit leiaoen aan geen wedstrijd meer mee
doen. Alvorens onze eigen opinie te geven,
f*r»t de mening van de bondsvoorzitter, de
heer Ewjjk.
Jk sta persoonlijk buiten deze kwestie,
die door de straf, en beroepscommissie is
behandeld".
-Ja er beroep op mogelijk?"
m 0p de algemene bondsvergadering
(Deae valt eerat in September, ais de straf
»l voorbij is. E).
Verder had de heer Ewtfk geen opinie.
Motivering van het vonnis
straf- en beroepscommissie was sa-
u mengesteld uit de heren Van Vliet
(Rotterdam) Stoker (Den Haag) en Been
(Haarlem). Wij hebben de heer Van Vliet
naar de motivering van het vonnis ge
vraagd. Van de Pol ls gestraft op art. 58 lid
hiub B van het huishoudelijk reglement:
handelingen in strijd met de belangen van
de4>ond en de biljartsport in het algemeen.
Dt straf, ontzegging aan officiële wedstrij
den. is ontleend aan art. 58. lid 2. sub. C.
„Alle kopstukken van de Kon. Neder
landse Biljartbond waren in Amersfoort
aanwezig?"
„Ja. Ik was er zelf ook"
.Mocht u dan niet ingrijpen in Amers
foort?"
..De wedstrijdleiding had het wel kunnen
„ls deze straf naar aanleiding van het
proteat van de Haagse Caiflerclub".
'.Nee. deze kwestie wordt apart behan
deld. Wij hadden alleen tot taak de houding
v*n Van de Pol te beoordelen. En naar onze
"lening was deze straf de enige, die het
rechtsgevoel bevredigde r
Tot tover de heer Van Vliet.
Niet al te formeel
i,0?1 opinie over de kwestie Van de Pol
men haar niet al te formeel be-
ni"«l<n De leiding van de heer Maass was
rwak. daarvan hebben de heren van de
S°.n- Ned. Biljartbond «fchzelf overtuigd.
mmo «ag het dus f0Ut van de wedstrijd-
l'1®»! om hem de laatste, beslissende par-
kL'„*ten arbitreren. Ja maar zegt de
"Mr Van Vliet dan had Van de Pol voor-
motten protesteren. Foüt van Van de
rol matr een vergeeflijke fout. Hij staat
oekend als „lastig" en wil niet altijd de
°onte koe zijn. Dan komt al in het begin
van een serie de fout van de heer Maass.
van de p0i iegt zyn queu op het biljart en
..Met deze arbiter wens ik niet ver-
o*r ts spelen". Volkomen reglementair fout
,y*V*n de Pol. maarnog oneindig veel
nm w*s net van de wedstrijdleiding
om aan het verzoek van Van de Pol toe te
j^0- Want daarmee onderschreef zij toch
Maïer* de zwakke leiding van de heer
En waarom is toen niemand van
u'LPpmfobestuur opgestaan om zij het ook
gelend, zij het ook met een positief
esmit op te treden? Op grond van het feit,
fmL daar niets te zeggen hinden? Ja,
kwaifu. JTMi niemand zou het de hferen
w.i u j "elMP genomen, wanneer zij het
«i h*ddenT|raaan. t^en correctie ter plaat
se en desnoods een berisping zou heel wat
svmpathieker zijn geweest dan deze na
sleep. Natuurlijk dekken de reglementen al
les en valt er op de uitspraak van de straf-
en beroepscommissie formeel niets te zeg
gen maar tegenover een speler als Piet
van de Pol. die in zoveel nationale. Euro
pese en wereldkampioenschappen „de be
langen van de bond en de biljartbond in.
het algemeen" zo voortreffelijk heeft ge
diend had men heus wel een oogje dicht
mogen knijpen. En.moest er beslist ge
straft worden: allé. voor één kampioen
schap het bandstoten in Amsterdam. Doch
om hem voor drie kampioenschappen uit te
sluiten die nota bene zonder zijn aanwe
zigheid alle geur en smaak verliezen du
peert men niet alleen Van de Pol. maar
ook de organiserende verenigingen. Wij
vinden het geen gelukkig besluit.
Nu Van de Pol tot 1 September a.s. niet
in officiële wedstrijden van de Kon. Ned.
Biljart Bond kan uitkomen is een wijziging
gebracht in de bezetting van het hoofdklasse
kampioenschap bandstoteo dat van 18 t'm 21
Februari a.s. in de sociëteit Kras op de
Herengracht te Amsterdam wordt gehouden.
Van de Pol zal in dit tournooi vervangen
worden door Kees de Ruyter.
Hein van der Zee legen Tuli
T~ke kogel is door de kerk. Heintje van der
J-' Zee bokst op 23 Februari in de Royal
Albert Hall in Londen tegën Jake Tuli. Tuli
is een uit Zuid-Afrlka gekomen Zoeloene
ger die in korte tijd een voortreffelijke
staat van dienst, met vele k.o's heeft ver
overd. Heintje van der Zee heeft geen
punch en zal het dus op punten moeten
redden. Wij wensen hem veel succes toe.
0 Een Zuldamerikaanse club heeft de Ween-
se vereniging Austria een transfer bedrag van
25.000 dollar aangeboden voor de bëkende
voorhoedespeler stojaspal. Indien de Oosten
rijkse voetbalbond toestemming geeft voor
deze transactie zou Stojaspal. die een zaak in
sportartikelen heeft, reeds ln Maart haar
Zuid-Amerika vertrekken.
0 Te Cairo werd een voetbalwedstrijd ge
speeld tussen Egypte en Hongarije. De Hon
garen wonnen met 30. ruststand •r-0- Oe
Hongaarse doelpunten werden gescoord door
Puskas (tweemaal) en Hildegkutl.
Engeland heeft zioh candidaat gesteld voor
de wereldkampioenschappen wielrennen
van het volgend jaar. Maar er zijn
nog een paar candkiaten. Voor 1955: Italië
en Frankrijk. Voor 1956: Denemarken. Ne
derland en Spanje. Voor 1957: België en
Equipe tn heeft daardoor de training van
Reims 'niet kunnen bijwonen.
Elfstedenfilm
'oud een week na de Elfstedentocht ls er
- al een film van, een zestien millimeter,
opgenomen door de Friese smalfilmclub,
„Kleare Kimen". De première was gister
middag ln Leeuwarden. Er zijn twee copiën.
Eén er van gaat in de exploitatie.
Tn Almelo hebben on-
-*■ ze schaatsers Don
derdag bijna hijn Wa1
terloo gevonden, als u
begrijpt wat ik bedoel
Parapluies bij een
schaatswedstrijd zijn 'n
vreemd gezicht. In Al-
mejo was het niet
vreemd. Daar was het
vreemde als je je nat
liet regenen En onze
jongens toch maar rij
den over het ijs, dat
als fondant onder hun
schaatsen wegsmolt.
Op dit suikerwerk
meende Wim van der
Voort op de 3000 meter we! een kansje te
hebben om Kees Broekman te verslaan,
maar de Lierenaar is siisfls hij de Hollandse
bodem onder z'n voeten Éèeft in een onover
winnelijke stemming. "Met drie seconden
verschil groef Mj zich toch als eerste naar
de finish. Tijd "Van Kees: 5.16.8. Tijd van
Wim: 5.19.4. Voor de natte Twentenaren was
het wel spijtig, dat hun eigen favoriet Huls-
kes hier net voor een krakend adieu aan
de grote schaatssport kon zorgen. Hij werd
vierde in het eindklassement, achter De
Graaff. Broekman en Van der Voort.
Europa—Zuid-Amerika
in gevaar
HET NAARGEESTIG gerucht doet de ron
de. dat de voetbalwedstrijd Europa—
Zuid-Amerika. die voor 6 Juni in Madrid
was gepland, niet door zal gaan, omdat de
voetbalbonden van Brazilië, Argentinië en
Uruguay weigferen hun spelers tien da
gen voor het begin van de wereldkampioen
schappen af te staan.
Hard voor Snoekie
T17IM SNOEK, onze halfzwaargewicht-
kampioen, die zich reeds op weg waan
de naar de Europese titel, is in Berlijn een>
hardhandig halt toegeroepen door.de mid
dengewicht Gu&tav Scholz. Het enige wat
men in het voordeel van onze landgenoot
kan zeggen is, drft de Duitser die sinds
'52 alles met k.o. won, zich nu met een
puntenoverwinning tevreden moest stellen.
Jan Hagenaar en Nico Cramet verloren ook,
respectievelijk van Hans Stretz en Dietrich
Hucks.
Gerschler in de mode
DE DUITSE athletiekóoach Gerschler, van
wie Gordon Pirie reeds maandelijks z'n
trainingsbrief ontvangt, gaat nu ook de
Belg Roger Moens «ggachen. Het wordt
mode, zoals hier om haar Overveen te gaan.
Wel in Bern
ZO hèt gerucht, sis zou de finale van het
tournooi om het wereldkampioenschap
voetbal niet in Bern worden gehouden,
u reeds mocht hebben bereikt kunnen wij
u, met de steun van de Zwitsers in de rug,
mededelen dat het wel zo is.
..Well, well, well! Look who's in the
sportq news again? Bep van Klaveren,
the globe-trotting Dutchman Ze
begint een artikel in de Amerikaanse
Ring. en nu is het onze beurt om
..well well, well!!" te zeggen, want
een artikel in de „Ring" is je-van-het!
grootste aandeel in het totaal aantal vier
kante meters. De 1 790.991 vierkante n\eter
buitenwerk brengen overigens ook de ko
mende zomermaanden nog een belangrijke
hoeveelheid werk mee. omdat slechts ,het
afbranden en in de grondverf zetten in
aanmerking komen voor subsidie, zodat de
enge bewerkingen in het merendeel der
gevallen naar het voorjaar en de zomer
worden verschoven. De hoeveelheid werk.
die daarmee nog gemoeid is, kan men
ruw geschat op vijf millioen gulden
stellen.
Dit resultaat heeft de werkgelegenheid
van de schildersgezellen in belangrijke mate
vermeerderd, vooral in de subsidiemaanden
November December 1953 en, Januari/Febr.
1954
De thans bekende cijfers geven al aan. dat
de werkloosheid dit winterseizoen belang
rijk minder is geweest dan in het vorig
seizoen.
Volgens het Sowjetrussische blad Prawda
volgt Gavril Petrowitsj Soehin. draaier in
een metaalfabrlek te Tiflis Beria op in de
Opperste Sowiet Soehin is de candidaat
van Tiflfs welk gebied ook door Beria werd
vertegenwoordigd. Dit houdt niet in. dat
hij tot het ministerschap verheven zal
worden.
4600 voor 12 postzegels
Te Cairo ls Vrijdag de veiling van de
postzegelverzameling van ex-koning Faroek
begonnen. Een van de eerste stukken, die
onder de hamer kwam. was een enveloppe
met 12 Egyptische zegels van vijf piaster,
die op 1 Januari 1866 werden uitgegeven.
Het stuk bracht ruim 4.600 gulden op.
De Britse veilingmeester leidt de ver
koping in het Arabisch, Frans en Engels.
De veiling zal zes dagen duren.
TN ARNHEM rommelt nog steeds een kwes-
A tie-Alberte, die zoals u zich misschien
herinnert zich uit Vitesse terugtrok, „om
dat hij niet langer onder druk wenste te
spelen en te trainen".
De heer Hoolboom heeft aan een speciale
commissie, bestaande uit baron Van Pal-
landt, Henk Herberts en Mogendorff, ver
zocht deze zaak uit de doeken te dóen.
Voetballers, hookey'ers en korbaMeft moe
ten Zondag wederom thuis blijven.
Offertes gevraagd
T~\e meeste Zuldamerikaanse ploegen, die
aan de wereldkampioenschappen voet
bal in Zwitserland meedoen, komen zo
vroeg mogelijk naar Europa om te acclimati
seren. Zij zullen ook graag van de gelegen
heid gebruik maken om een paar wedstrij
den te spelen tegen landenploegen. Maar
heeft de F.I.F.A. gedecreteerd niet meer
dan twee. Als ze het een beetje zachtjes
aan doen. Is het wel wat voor ons
Wedstrijd tegen Engeland
gaat door
IJ^érd een dezer dagen door een dagblad
gesuggereerd, dat de wedstrijd Neder
land—Engelse amateurs op 7 Maart' niet zou
doorgaan en naar latere datum worden ver
schoven. dit wordt door de K.N.V.B beslist
tegengeeproken. Interlandwedstrijden wor
den nooit uitgesteld.
- Syngman Rhee heeft bij zijn Jongste be.
Indo-China te zenden. De woordvoerder wei
gerde te antwoorden op de vraag, of Frankrijk
van dit aanbod op de hoogte ls gesteld.
De volgende week zal bij een Amster-
imse kunsthandelaar-uitgever het eerste
deel verschijnen vaq een catalogus van
Duitse etsen, gravures en houtsneden, die
25 delen zal omvatten, te publiceren over
een tijdperk van acht jaar, naar het manu
script van de kunsthistoricus F. W. H. Holl-
stein. Deze ln het Engels gestelde uitgave,
die ruim drie duizend gulden zal kosten, zal
omstreeks 200 000 prenten registreren en van
de 8000 illustraties zullen er vijfduizend
nooit tevoren zijn afgedrukt -
De heer Hollstein is ook de samensteller
van een catalogus over Nederlandse en
Vlaamse prenten van 1450 en 1700, waarvan
in vier jaren de eerste tien van ruim 25
delen zijn verschenen. Dit werk is berekend
op de registratie van driehonderdduizend
prenten en tienduizend afbeeldingen, waar
van zevenduizend geheel nieuw Dit werk
over de Nederlandse en Vlaamse prenten,'
eveneens in het Engels gesteld, zal om
streeks f 4000 kosten.
De jury voor de Leo J. Kryn-prijs, be
staande uit de heren Fr. Closset. André
Demedts, Willen) Elsschot, Raymond Her-
reman en Willem Pelemans. heeft de Leo
J Krijn-prijs 1954 toegekend aan de heer
Wim Meewis voor zijn roman „Geen
Scherzo voor de Goden De toewijzing ge
schiedde met algemene stemmen.
De Leo J. Kryn-prijs is in 1942 gesticht
door mevr. de weduwe K. Kryn-Dickin6on
en de Uitg. Mij A Manteau te Brussel, met
het doel „de verspreiding van de Vlaamse
letterkunde te bevorderen". De prijs, ten
bedrage van 10.000 Belgische franken,
wordt om de vier jaar toegekend aan een
onuitgegeven roman van een Vlaams
schrijver.
Hassan ben Mohammed ben Bark, een reli
gieuze leider ln Frans Marokko is in Casa
blanca doodgeschoten. De moordenaar wist tn
de Arabische wijk te ontsnappen.
De'jongste ongeregeldheden tussen de bewo
ners van de Djebel Druze en eenheden van het
Syrische Leget hebben honderden slachtoffers
onder de Druzen geëist, terwijl dertig tot
veertig militairen'het leven verloren. Er wer
den enige honderden arrestalies verricht. De
rust is inmiddels in de betrokken streek, vol
ledig teruggekeerd.
T~\E REIS van de Franse minister van oor-
U log, René Pleven, naar Indo-China
maakt sterk de indruk van een wanhoops-
actie, alle beweringen van het Franse opper
bevel. dat men de toestand niet alarmerend
acht, ten spijt. Pleven is dezer dagen in
Saigon aapgekomen. aan de vooravond van
een der grootste, en waarschijnlijk de be
langrijkste, van alle veldslagen die sinds
het begin van de Vietrpinh-actie in Indo-
China zijn geleverd. De „IJzeren Divisie"
van de Vietminh. het puikje van de com
munistische troepen, staat vpor Loe^*gPra-
bang en'de val van deze stad, zou een zware
slag voor de positie van de Westelijke mo
gendheden in Zuid-Oost-Azië betekenen.
Pleven is voorzien van vérstrekkende vol
machten Hij is gerechtigd uit naam van de
Franse regering onverwijld Ingrijpende
maatregelen te nempn
wanneer dit naar zijn
mening nodig is. Men
denkt hierbij bijvoor
beeld aan 't ontruimen
van zekere moeilijk-
te verdedigen, strategisch minder belang-
zal Pleyen contact opnemen met de Franse
opperbevelhebber in Indo-China generaal
Nav/rre, en met diverse plaatselijke com
mandanten Voorts zal hij in^ol/erleg treden
met ^Amerikaanse militaire leiders in het
Ver» Oosten, te weten genera^ Weyland,
comgnandant van de Amerikaanse lucht
strijdkrachten, eh generaal O'Daniel, Ame
rikaans opperbevelhebber in de Pacific, die
de leiding zal krijgep van de op te richten
Amerikaanse adviescommissie- voor mili
taire bijstand. Aan te nemen valt dat
Plejfen ook een onderhoud zal hebben met
Harold Stassen, die, in zijn functie van
directeur van het Amerikaanse buread voor
operaties in het buitenland, een tournee
door Zind-Oost-Azië maakt en in de loop
van de volgende week drie dagén in Indo-
China zal doorbrengen. Stassen staat be
kend als overtuigd voorstander van uitbrei
ding van de hulp aan Indo-China.
HET ts inderdaad hoog tijd, dat er kracht
dadig ingegrepen wordt in Indo-China
Het begint er namelijk hoe langer hoe meer
naar uit te zien, dat de communisten, sinds
de strijd in Korea werd gestaakt, besloten
hebben het zwaartepunt van hun actie te
gen de Westelijke mogendheden in Azië naar
Indo-China te verplaatsen. Totnogtoe heb
ben de Fransen vrijwel alleen de volle
kracht yan de communistische druk moeten
weerstaan. De hulp, die zij daarbij van de
Vietnamese troepen krijgen is namelijk van-
weinig betekenis. Het moreel van deze troe
pen schijnt bijzonder laag te zijn en het
schijnt, dat de Fransen over het algemeen'
meer last dan gemak van hun bondgenoten
hebben.
Het is daarom begrijpelijk, dat Frankrijk
er genoeg van begint te krijgen de volle last
van de oorlog in Zuid-Oost-Azie alleen te
moeten dragen en dat het op het ogenblik
het uiterste doet om de Amerikanen te be
wegen hun hulp uit te breiden.
De tijd dringt in Indo-China. De commu
nisten zetten blijkbaar
alles op alles om een
spectaculair succes te
behalen en het ls
geenszins zeker, dat ze
daafr niet in zullen
slagen. Het ligt vqor de hand. verband -te
zoeken tussen deze plotselinge felle actie
van de Vietminh en de conferentie der
Grote Vier in Berlijn. Molotof heeft zijn
zinnen gezet op een conferentie der Grote
Vijf, d.w.z. met deelneming van communis
tisch China, ter bespreking van de Aziati-e
sche problemen Het offensief van de Viet
minh is daarbij ongetwijfeld een belangrijke
troef ln zijn handen. Elke nederlaag van tie
Westelijken in Azie vej-sterkt het Russische
argument, dat de Westelijke belangen in
het Verre Oosten slechts aan'de conferentie-
tafel veilig gesteld kunnen worden. Boven
dien wordt de Russische onderhandelings
positie door het communistische machts
vertoon in Indo-China in niet geringe .mate
versterkt.
President Eisenhower heeft dezer dagen
te kennen gegeven, dat hij openlijke in
menging van de Verenigde Staten in Indo-
China als een ramp zou beschouwen. Waar
schijnlijk heeft hij daaraan geen ongelijk.
Maar wanneer er in Indo-China niet op de
een of andere wijze wordt ingegrepen, dan
is het binnen afzienbare tijd met de macht
van het Westen in Zuid-Oost-Azië gedaan.
Hetgeen wellicht een nog grotere ramp zou
.zijn. Dus toch praten met de communlstlsch-
Chinese regering? Het ts moeilijk te zien,
welke andere wegen er nog openstaan.
