TANKS!!
„Mijn vriend de schurk" Lf™
Gouda's' nieuwe brug uit lucht gezien
Landschap met watermolen,
kloeke taal van Hobbema
Toen
er nog
driemaal oorlofklonk
De nieuwe deviezenmaatregel
van Indonesië
Niete overtreft
DAMPO
KELT Lid
Openbare school stelt het kind
naar alle zijden open
door ds J. A. VAN NIEUWENHUIJZEN
Remonstr. Predikant
N°
POSTZEGELNIEUWS
Nieuwe uitgiften
Ook de Verenigde Staten hebben een
„MoerdijkkanaaF'-kwestie
Kamerleden bezochten
Drentse industrieën
Kapitein ging zich
verkleden
Nieuwe jeugdgebouwen
in rampgebieden
Jongetje overreden
EFFECTEN- EN GELDMARKT
Gevolg van zwakke positie
Hoop op goed gevolg
voor schatkist
Radioprogramma voor het week-end
CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR
Mr OPTICIEN J. GRIT
-
juweliers pleet
HOOGTEPUNTEN COLLECTIE DEL MONTE (3)
O.C.doVOOYS
N.V. C. Hoyng kreeg
nieuwe commissarissen
'n Bruidsbouquet
Volksonderwijs hield
propaganda-avond
llit vroeger tijden
Prof. Van Niftrik besloot z'n cursus
over de theologie van Barth
Opera-voorstelling
in Gouda
Heldere zakelijkheid
Zo was het vroeger
Schilder en wijnroeier
F/"
EERSTE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
ZATERDAG 13 MAART T95*
PI AM VOOR ZEEWEG V. 2600km
Quebec*
Washington:
ATLANTISCHE:
OCEAAN
VER. STATEN
Route *.d. zeeschepen thèns
I HIHlIl Onbevaarbaar voor zeeschepen/dit
gedeelte wil men bevaarbaar voor
zeeschepen maken)
RouTevdjeeschepen na oe uhoertog
Gebied dat belang heeft M) hef plan
T ANQZAAM KOMT de zware tank op mij
Ik weet het, hij kan met veel groter
snelheid rijden, maar dat langzame voort
gaan Imponeert me eigenlijk veel meer. Er
zit iets in van het onstuitbare, van de ont
zettende kracht, die zich slechts zwaai* en
log en langzaam ontplooit. Het is of er een
rilan op mij toekomt, die zich bewust is van
z'n overweldigende kracht: hij nadert mij
langzaam dreigend
Ik kan deze tank niet ontlopen. Hinder
nissen houden hem niet tegen: als een
reusachtige tor klimt hij er boven op en
ploft er dan overheen, de neus in de diepte,
de banden rusteloos voortklauwend in de
aarde. Het moderne oorlogsmonster komt
op mij af, de lange loop van het kanon
richt zich op me
Dan is de veer afgelopen en de tank
■taat stil.
„Aardig dingetje, hè meneer zegt het
winkelmeisje, terwijl ze wat wrijft aan één
van haar lange, roodgelakte nagels, „zal
ik het nog eens voor u demonstreren
Echt Amerikaans model, ziet u wel? Daar
hebt u de ster.1"
i "„Hè, moe mag ik zo'n tankie? Mooi tankie,
hè moe 't Ken heel hard, hoor Kijk es,
kijk es
Naast me staat een jongetje van een jaar
of vijf, misschien zes. Hij vindt het wel een
„mooi tankie" en blèrt net zo lang tot moe
de portemonnaie trekt en Wimpie met de
ingepakte tank onder z'n arm met moe
Wegstapt. Hij gaat nu heerlijk spelen, voor
de rest van de dag is hij wel zoet.
Daar het op dit uur niet erg druk is in
het grote warenhuis en de verkoopster tot
het enthousiaste soort behoort, wendt ae
»lch weer naar mij, want ook aan mijn
band loopt een kind, dat evenals Wimpie
van daarnet, met begerige ogen naar de
taftks staat te kijken, die In slagorde op
1,1 ir
een keurig nagelfbotst stuk hei staan opge
steld. Zojuist laat de juffrouw er weer een
rijden, en zoonlief kan er zijn blikken niet
van afhouden.
„Voor uw zoontje ook maar één inpak
ken, meneer?
OU, ze heeft er voor mijn zoontje géén
ingepaktJammer voor het goede ver
koopstertje En jammer voor mijn zoon, die
dichter bij huilen dan bij lachen is als ik
hem meetrek, van de „tank-afdeling" van
daanEn jammer voor de fabrikant, die
er weer één minder verkoopt
Het lust me eifcenlijk niet, waarde lezers,
om aan dit alles een „moraal" te verbin
den. Ik ga ook niet discussiëren over de
kwestie van oorlogstoerusting en christelijk
geweten, enz. Daar is het hier de plaats
niet voor. Maar ook al ga ik gewoon uit
van de realiteit, dat we een leger hebben
en dat duizenden jongemannen in het oor
logsbedrijf geoefend worden, dat de grote
meerderheid van ons volk daarmee in
stemt, er wèl of niet in hun geloof, van
uit de boodschap van Jezus Christus over
gedacht hebbendeook als ik daarvan
uitga, dan nóg stel ik de vraag: moeten
wij nu deze bittere werkelijkheid bepaald
óók uitdrukken in kinderspeelgoed Moet
nu Wimpie of mijn zoon z'n amusement
vinden in het „heerlijk spelen" met tanks?
En moeten speelgoedfabrikanten dóór nu
geld mee verdienen?
Jezus heeft gezegd: „Laat de kinderen tot
Mij komen en houdt ze niet tegen
en „Maar een ieder, die één dezer kleinen,
die in Mij geloven, verleidt, het zou beter
voor hem zijn, dat een molensteen om z'n
hals ware gehangen en hij verzwolgen ware
in de diepte der zee
Dat is niet mis te verstaan, ook niet waar
het om speelgoed gaat.
draagt het portret van Koningin Elizabeth.
Deze zegel, die een waarde heeft van S cents
(blauw) is de voorloper van een definitieve
serie frankeerzegels, waarvan de nog uit te
geven waarden ln hetzelfde ontwerp zullen
worden uitgevoerd.
De overige drie geven afbeeldingen van die
ren en wel op de 4 d. (grijs) een walrus, op de
5 c. (blauw) een Canadese bever en op de 15 c.
(zwart) een Jan-van-Gent. Deze laatste zegel
Is eveneens een definitieve frankeerzegel, ter
wijl de 4 en 5 c propaganda-uitgiften voor de
bescherming van de wilde dieren zijn. Ze
hebben een korte looptijd en worden uitgege
ven ter gelegenheid van de „National Wildlife
Week" in Canada.
Walvis als drummer
Een radio-omroeper van de Ameri
can Forces Network In Europa, Ken
Dunnagan beter bekend als Baron
van de Bounce wil een opname tó
ten maken van de hartslag van een
walvis. Dit zal het rhythmische thema
worden voor een compositie, waarbit
onder andere ook een aeolusharp ge
bruikt zal worden, die door de toind
zal worden bepaald. Dunnagan noemt
zich een pionier op het gebied van
progressieve muziek en wordt be
luisterd door toegewijde liefhebbers in
zestien landen. Zijn gesprek ademt de
geest van zijn muziek: Dipalvismaat
zal al helemaal weg zijn, voordat hij
is aangekomen. De maat is nautisch
zenuwachtig, maar natuurlijk.
Het is de koele samenwerking tussen
de mens en het zoogdier. De walvis-
maat is niet voor de kubussen, dat
zijn vierkanten in drie dimensies. Het
hart van de walvis slaat vijftien maal
in de minuut. Ik kreeg het idee, toen
ik zocht naar het meest melancholieke
geluid ter wereld."
Er s(|n belangen in Amerika, die ïich zo
sterk tonen dat «U reeds meer dan 27 Jaar
kans hebben gesien, de uitvoering van de
aanleg van een welhaast natuurlijke zee
weg tegen te houden. Zelfs presidenten als
Hoover. Roosevelt en Truman, die voor
standers voor deze zeeweg waren, hebben
geen kans gezien om de belangentegenstel
lingen te doorbreken.
Thans staat de verwezenlijking van het
project klaarblijkelijk gunstiger dan ooit.
De commissie voor openbare werken van
het Amerikaanse Huls van Afgevaardigden
heeft haar goedkeuring gehecht aan een
wetsvoorstel waarbij de regering wordt ge
machtigd met Canada samen te werken voor
de bevaarbaarmaklng van de rivier St. Lau
rens voor zeeschepen. Hét laatste woord ln
deze kwestie moet nu nog door het Congres
gesproken worden.
De St. Laurens is een grensrivier tussen
Canada en de Verenigde Staten. Door deze
rivier kan de wereld Amerika binnenvaren,
want zeeschepen kunnen de St. Laurens op-
stomen tot aan Montreal toe. Verder gaat
het echter thans niet. daar na Montreal de
St. Laurens voor de zeeschepen onbevaar
baar is. Men wil nu de St. Laurens tot het
Ontario-meer bevaarbaar maken. Hierdoor
verkrijgt de scheepsvloot van de wereld
toegang tot de grote Amerikaanse meren op
de grens van Canada en Amerika. Dit zal
dan niets meer of minder betekenen dan
dat het gehele middenwesten van de Ver
enigde Staten en van Canada een regel
recht verbinding met de zee verkrijgt.
Millloenensteden als Detroit en Chicago
zouden havensteden van de eerste orde
worden: het centrum van de Amerikaanse
staalnijverheid zou voor de scheepvaart van
de wereld worden ontsloten.
Bovendien kan men een enorme elec-
trische centrale bouwen waardoor het
Noord-Oosten van Amerika de eiectriciteit
goedkoper zou kunnen ontvangen. Dit laat
ste is een van de redenen waarom de elec-
triciteitsmaatschappijen zich verwoede te
genstanders van het plan tonen. En niet al
leen deze maatschappijen maar ook de
spoorwegen zijn fel gekant tegen een der
gelijke zeeverbinding, (vooral de New York
Central Cy). Maar de hardnekkigste tegen
standers zijn de havenbelangen van de ge
hele kust van de Atlantische Oceaan. Voor
al New York wil tot op heden van geen zee
weg horen. De belangen die er voor deze
stad mee gemoeid zouden zijn, lopen in de
milliarden dollars. Men zegt dat wanneer
deze zeeweg tot stand komt. de inkomsten
van het havenverkeer voor New York met
ca 1/6 zal dalen.
(Advertentie)
Voor vlijtige handen
ln schoonmaakgetij: Ham«a-G«Ul
Een aantal leden van de vaste commissie
voor de industrie uit de Tweede Kamer "heeft
Vrijdag een bezoek gebracht aan de olie
velden van de Nederlandse Aardolie Maat
schappij in Schoonebeek en de Enkalon-
garenfabriek in Emmen.
Op uitnodiging van de NAM verenigde het
gezelschap zich Donderdagavond aan een
maaltijd in Emmen, waar ir L. E. J. Brou
wer en ir A. H. J. van Goch een technische
uiteenzetting gaven van de opsporing en
winning van aardolie. Vrijdagmorgen werd
een bezoek gebracht aan de olievelden van
Schoonebeek en het recreatiegebouw van
de NAM. Bij de excursie door de Enkalon-
fabriek in de namiddag gaf de directeur, dr
ir F. Prakke, een uiteenzetting over de ont
wikkeling der industrie op het gebied van
kunststoffen en synthetische garens. Hij ging
hierbij nader in op de vraag, ln hoeverre
Nederland en de AKP hierbij een bijdrage
geleverd hebben tot de noodzakelijke uit
breiding der industriële werkgelegenheid.
Twee maanden intrekking van bevoegd
heid, heeft de inspecteur-generaal voor de
scheepvaart, de heer J. Metz, Vrijdag aan
de Raad voor de Scheepvaart te Amsterdam
voorgesteld nopens de kapitein en de stuur
man van de Excesior III K.W. 76, die op 8
Januari 1953 bij IJmuiden door aanvaring
het zinken veroorzaakte van het m.s. Fre-
derlk.
In dit geval van ernstige schuld is een
ernstige berechting noodzakelijk, meende
de heer Metz: de kapitein is zich bij het
verlaten van de haven gaan verkleden en
liet de stuurman alleen op de brug staan.
Deze heeft daarmee genoegen genomen. Hij
heeft slecht genavigeerd. Hij liet zijn aan
dacht door nog een andere tegenligger dan
de Frederik, t w. de Katwijk 39, afleiden en
bracht de Excesior in randkoers terwijl de
Frederik voor de Excelsior had moeten
doorsteken.
De Evangelische Kerk ln Oostenrijk heeft
door tussenkomst van de stichting Oecume
nische hulp aan kerken aan het tijdens de
watersnood zo zwaar getroffen Moerdijk een
jeugdgebouwj geschonken, dat op 17 Maart
zal worden geopend.
De Pestalozzi-stichting te Zürich schonk
aan Heiningen (gem. Fijnaart) een jeugdge-
bouw, dat dezer dagen zal worden geopend.
Vrijdagmorgen is het 4-jarig zoontje van
de familie Sijm, dat op de Wognumse Buurt
in Alkmaar op een melkauto aan het spelen
was, bij het wegrijden van de wagen geval
len en overreden. Het knaapje Is later tn het
Sint Elisabeth ziekenhuis aan de bekomen
verwondingen overleden.
(Van onze financiële medewerker).
DE JONGSTE MAATREGEL van de Indo
nesische regering ten aanslen van de
overdracht naar het buitenland van in Indo
nesië verkregen baten en winsten heeft een
eigenaardig effect gehad. Toen bekend weid
dat van het getransfereerde bedrag een
heffing van 66 2/3 sou worden genomen,
trad op de afdeling voor Indonesische
waarden een scherpe koersdaling In, welke
de gehele beurs meesleepte. Z|j kwam er op
neer, so berekende men, dat voor de naar
Nederland te transfereren winsten de Roe-
plah niet meer op een derde, maar nog
slechts op een v(jfde van de Nederlandse
gulden kon worden aangenomen.
Later bleek het nog iets mee te vallen.
Tot dusverre leidde een winst van Rp. 100
voor aftrek van belasting tot een tranifer
naar Nederland van maximaal 13 (1/3 van
40'/i van Rp. 100). Na de nieuwe regeling
kan uit elke Rp. 100 maximaal 10 worden
getransfereerd, terwijl tevens nog Rp. 10
van elke Rp. 100 meer dan voorheen naar
de Indonesische fiscus gaat ten koste van de
reservepositie van de betrokken onderne
mingen.
De soep wordt dus al weer niet zo heet
gegeten als ze werd opgediend, maar ze is
langzamerhand wel erg dun geworden, wat
toch niet heeft verhinderd, dat de Indone
sische fondsen zich krachtig hebben her
steld, ook al zijn de verliezen niet geheel
ingehaald.
Men kan de hier bedoelde maatregel van
twee kanten bezien.
Men kan haar ten aanzien van het Neder
landse in Indonesië belegde kapitaal in hoge
mate onbillijk achten temeer omdat de
winsttransfers van ondernemingen, welke
in 1954 of nadien zijn opgericht, nog door de
oude bepalingen zullen worden beheerst Hier
is dus sprake van 'n achterstelling, welke be
oogt nieuwe (lees: Amerikaanse en Duitse)
investeringen te bevorderen Waarbij men
dan vermoedelijk heeft vergeten, dat bij het
verstrekken van nieuw kapitaal doorgaans
rekening wordt gehouden met de wijze,
waarop men oude schulden heeft behandeld
De maatregelen nu. welke de laatste jaren
i Advertentie!
Onbetwist de beste tandpasta
(Advertentie)
Dampo bij Verkoudheden
van VaderMoeder en Kind
Wonderlijk zoais dat helptl
2667 68 Dèt werd nou toch wel 'n beetje
al te mal
De kust was onder hem verdwenen; Bun-
kie zweefde nu boven de wijde zee, en onder
hem klotsten de golven. Water, niets dan
water was er onder hem!
En ook dat duurde niet langde wind
blies nóg harder tegen z'n parachute en hij
ging hoger, almaar hoger de lucht tn. Nu
kwam hij zeljs boven de wolken, en van de
zee zag hij niets meer.
Nou nog mooier! dacht Bunkle ver
schrikt. Waar moet dat heen? Hoe kom ik
nou thuis?
Hij hield zich stijf vast aan de touwtjes
en staarde ongerust naar beneden. Stel je
voor, dat hij nu straks daalde en dan ergens
in de zee terecht kwam! Dat zag er niet zo
plezierig voor hem uit
Ja, Bunkie begon er al verschrikkelijk
spijt van te krijgen, dat hij met het maken
van die parachute begonnen washad
hij dat maar niet gedaan, dan zat hij nou
niet zo in de piepzak!
ZONDAG 14 MAART 1554.
Hilversum I, 402 meter.
(V.A.R.A.) 8.00 Nieuws; 8.18 Gr.pl.; 8.55 Sport;
9 00 Causerie; 9.15 Gr.pl.; 9.45 Causerie; 10.00
Met en zonder onpslag; 10.30 Orgel sopraan,
hobo en fagot; 10.55 Hoorspel; 14.30 Óperacon-
cert; (A.V.R O.) 12.00 Sport; 12.05 Amusements
orkest; 12.35 Even afrekenen, heren; 12.45
Lichte muz.; 13.00 Nieuws; 13.05 Mededelingen
of gr.pl.; 13.10 De B.B. spreekt. 13.20 Gr.pl.;
13.30 Amusementsmuz.14.00 Boekbespreking;
14.20 Gr.pl.; 14.30 Concertgebouworkest en koor
(15.05—15.30 hoorspel); 16.35 Sport; (V.A.R.A.)
17.00 Strljksextet; 17.30 Voor de Jeugd; 17.50
Sport; 18.15 Nieuws; (V.P.R.O.) 18.30 Korte
kerkdienst: (I.K.O.R.) 19.00 Jeugddienst; 19.35
Gesprekken om de Bijbel; (A.V.R.O.) 20 00
Nieuws; 20.06 Klankbeeld over België; 20 30
Studio Europa; 21.30 Hoorspel. 22.15 Gr.pl.;
22.45 Journaal; 23.00 Nieuws; 23.15 Gr.pl.
(K R O.) 8.00 Nieuws; 8.15 Gr.ol.; 8 28 Hoog
mis (N.C.R.V.) 9.30 Nieuws en waterstanden;
9.45 Orgelconc.; (I.K.O.R.) 10.00 Causerie; 10.30
Kerkdienst; (N.C.R.V.) 12.00 Gr.pl.; (K.R.O.)
12.15 Gr.pl.; 12.20 Apologie; 12.40 Hammond
orgel en plano; 12.55 Zonnewijzer; 13.00
Nieuws- 13.10 Gevar. muz.; 13 40 Boekbespre
king 13.55 Gr.pl.; 14.00 Voor de Jeugd; 14.30
Opera (2e bedr); 15.15 Causerie: 15.35 Orgel
concert-, 16.05 Gr.pl.; 18.10 Kath. Thuisfront
overal; 16.15 Sport; 16.30 Vespers; (N.C.R.V.)
17.00 Chr. Geref. kerkdienst; 18.30 Vocaal
ensemble; 19.00 Kerelijk nieuws; 19.05 Vocaal
ensemble en orkest; 19.30 Causerie; (K.R.O.)
19.45 Nieuws; 20.00 Gr.pl.; 20.25 Ge gewone
man- 20.30 Gevar. muz.; 20.45 Hoorspel; 21.10
Symphonette ork.; 22.15 Actualiteiten; 22.25
Clavichordrecltal22.40 Gr.pl 22.45 Avond
gebed; 23.00 Nieuws; 23.15 Gr.pl.
Engeland. B.B.C. Home Service, 33# meter.
12.00 Causerie: 12.15 Muz. causerie; 1300
Hoorspel; 13.10 Critiek; 13.55 Weerbericht; 14.00
Nieuws; 14.10 Reportage; 14 30 Klankbeeld; 15.00
Gr.pl.; 15.15 Causerie; 15.45 Phllh. orkest; 17.40
Boekbespreking; 18.00 Voor de kinderen; 18.50
Causerie; 18.55 Weerberichten; 1900 Nieuws;
19.15 Causerie; 19.80 Orkestconcert; 20 00 Plano
recital 20-30 Hoorspel; 21.28 Uefdadlgheldsop-
roep; 21.30 Hoorspel m. muz.; 22 00 Nieuws;
22.15 Causerie; 22.30 Klankbeeld; 23.15 Recital;
23.52 Epiloog; 24.00 Nieuws.
12.00 Have a go; 12.30 Kerkdienst; 13.00 Ver
zoekprogr.; 14.15 Gevar. muz.; 14.45 Gevar.
progr.; 15.15 Gr.pl.; 16.00 Hoorspel m. muz.;
16.30 Klankbeeld; 17 00 Capital Fare build up;
17.30 Gevar. muz.; 18.00 Hoorspel; 1800 Hoor
spel m. muz.; 19.30 Gevar. progr.; 20 00
Nieuws en Journaal; 26.30 Gevar. muz.; 21.30
Community hymn singing; 22.00 GSvar. progr.;
23.00 Nieuws; 23.15 Pianospel; 23.30 Muz. cau
serie; 23.45 Voordracht; 0.15 Gr.pl.; 0 56 Nieuws.
Engeland, B.B.C. European Service.
Uitzending voor Nederland.
8.06—8.15 Engelse les voor beginnelingen (op
454, 75 en 49 meter); 17.00—17.15 Engelse les v
beginnelingen (op 224. 49 en 42 meter); 22.00—
22.30 Nieuws; Overzicht v. d. Engelse tijd
schriften (op 224 meter).
Nordwestdeutscher Rundfunk. 30# meter.
12.30 Lichte muz.: 13.00 Nieuws; 13.10 Om
roeporkest en koor; 15.0o Verzoekprogr.; 16.30
Dansmuz.; 18.00 Symph. orkest; 19.00 Nieuws;
20.00 Gevar. muz.; 21.45 Nieuws; 22 30 Lichte
muz.: 23.15 Gevar. muz.; 24.00 Nieuws; 0.15
Symph. orkest; 1.15 Gevarieerde muziek.
Frankrijk, Nationaal Programma, 347 meter.
12.00 Gr.Pl.; 13 oo Nleuwè i» 20 Hoorspel;
15.30 Operamuz.; 18.27 Orgelspel; 17.40 Gr.pl.;
17.45 Orjcestconcert; 19.30 Gr.pl.; 20 00 Gevar
muz.; 20.35 Hoorspel; 22.15 Gr.pl.; 22.45 Kamer-
muz.; 23.45 Nieuws.
Brussel Vlaams, 324 meter.
11.00 Symph. orkest; 12.30 Weerbericht; 1234
Lichte muz 13 00 Nieuws; 13.15 Gr.pl.; 14 00
Operamuz; 15.00 Sport; 16.46 Gr.pl-; 17.00
Planorecital; 17.40 Gr.pl.; 17.50 Sportuitslagen.
17.53 Gr.pl.; 18.0# Studentenkoor; IS 30 Gods
dienstig halfuur; 19.00 Nieuws; 19 30 Or.pl.;
20.00 Gevar. progr; 21.30 Volksmuz.; 22 00
Nieuws; 22.15 Verzoekprogr.; 23.00 Nieuws;
23.05 Gramofoonplaten.
Brussel Frans, 484 meter.
12 00 Or.pl.; 13.00 Nieuws: 13.10 Verzoekpro
gramma; 14.30 Or.pl.; 17.00 Nieuws; 17.05 Gr.pl.;
(Advertentie)
No. 5: ONS BEDRIJF
IN WOORD EN BEELD
Rustig aan onze bureautjes zittend
(uniek voor Gouaa) zoekt U op Uw ge
mak een MONTUUR uit onze met zorg
samerigestelde collectie van pl.m. 60
modellen.
KORTE TIENDEWEG 12, GOUDA
hoek Koster Gijzensteeg
Steeds verse BEREC- en MALLORY
BATTERIJEN voor elk type hoorapp.
19.00 Kath. halfuur-, 19.30 Nieuws; 20.00 Om
roeporkest; 22.00 Nieuws; 22.15 Gr.pl.; 22.55
Nieuws; 23 00 Lichte muz.; 23.55 Nieuws.
MAANDAG 15 MAART 1»54.
(V.A.R.A.) 7 00 Nieuws; 7.13 Gr.pl.; 7 5#
Quatre mains; #00 Nieuws-, 8 18 Gr.pl 9 00
Gymn.; 9.10 Hoorspel. 9 30 Waterstanden; 935
Grpl.; (V.P.R.O.) 10 00 Voor de oude dag. 10 05
Morgenwijding; (V.A.R.A.) 10.20 Klarinet en
plano; 10.35 Voor de zieken; 11.40 Voordracht;
12.00 Gr.pL; 12.07 Dansmuz.; 12.30 Land- en
tuinbouw; 12.33 Voor het platteland; 12 30
Dansmuz.; 13 00 Nieuws; 13.15 Voor de midden
stand; 13.20 Orgel en tenor; 13.50 Grpl.; 14 00
Voor de vrouw; 14.15 Pianorecital; 14.40 Or.pl-;
14.30 Hoorspel; 15.50 Gemengd koor en Gelders
orkest; 16 45 Vragenbeantwoordlng; 17.15 Gr-
platen; 17.30 Lichte muz.; 17 50 Militair com
mentaar; 18 00 Nieuws; 18.20 Gr.pl.; 18.45 Par-
lementsoverzicht, 18 00 Voor de kinderen; 19.10
Muzikale causerie; 19 25 Volkszangkoor; 19 45
Regerlngsuitzendlng; 20.00 Nieuws; 20 05 Ac
tualiteiten; 20 10 In Holland staat een hult;
20.40 Aetherforum. 21.15 Dansmuz.; 2145 Cau
serie; 22 00 Radio Phllharm orkest; 23 00
Nieuws; 23 15 Gr pl.; 23.85 Orgelspel.
Hilversum II, zos meter.
(N.C.R.V.) 7.00 Nieuws; 7.10 Grpl.; 7.15
Gymn-; 7 33 Gewijde mu*.; 7.45 Een woord
voor de dag; 8 00 Nieuws; 8.18 Sportuitslagen;
8.20 Gr pl.. 8 30 Tot uw dienst; 8.35 Gr.pl 9 00
Voor de zieken, 8 30 Voor de vrouw; 0.35 Gr -
platen; 10 30 Morgendienst; a.oo Grpl 11.16
Gevar mui 12.25 Voor boer en tuinder; 1230
Land- en tuinbouw; 12 33 Orgelconcert; 1259
Klokgelui; 13.00 Nieuws; 13.15 Lichte muz
13.45 Gr.pl 14.00 Schoolradio; 14 30 Gr pl.; 14.45
Voor de vrouw; 15 16 Gr.pl.; 16.00 Bijbellezing;
16.30 Kamertrio; 17.00 Voor de kleuters; 17 19
Gr.pl.; 17.30 Voor de Jeugd; 17.48 Regerings
uitzending; 18 00 Mannenkoor; 18.20 Sport 18.30
Vocaal ensemble; 18.45 Engelse les;' 19 00
Nieuws; 19.10 Gr pl.; 19.3o Causerie; 19 45 Huis
muziek; 20 00 Radiokrant: 20 2o Lichte muz.;
20.45 Hoorspel, 22 00 Samenzang; 22.30 Cause
rie; 22.35 Gr.pl.; 22.45 Avondoverdenking; 23.00
Nieuws; 23.15 Het Evangelie in Esperanto 23.20
Gramofoonplaten
Engeland. B.B.C. Home Service, 338 moter.
13.00 Hoorspel; 13.20 Gevar mu?.; 13.59 Weer.
bericht; 14.00 Nieuws; 14.10 Gevar. muz.; 14 40
Voor de scholen; 10.10 Interview; 16.40 Orkest
concert; 17.45 causerie; 18 oo Voor de kinde
ren; 18.55 Weerbericht; 19.00 Nieuws; 10 18
Causerie; 19.25 Sport; 19.30 Gr.pl.; 19 50 Cau
serie; 20 00 Hoorspel; 20.30 Schots orkest; 21-30
Gevar progr 22.00 Nieuws; 22.15 Hoorspel;
28.45 Parlementsoverzlcht; 14.00 Nieuws.
Engeland, B.B.C. Light Programme,
1500 en 247 meter.
12.00 Mrs Dales dagboek; 12.15 Voordracht;
12.30 Dansmuz.; 13.15 Rhythm, muz.; 13.30 Or
gelspel; 13.45 Orkestconcert; 14.45 Voor de kln-
dereni 15 00 Voor de vrouw; 18.00 Lichte muz.;
16.45 Gevar. muz.; 17.15 Mrs Dale's dagboek;
17.30 Hoorspel; 19.00 Gr.pl.; 19.15 Vragenbe
antwoordlng; 19.45 Hoorspel; 20 00 Nieuw* en
Journaal; 20.25 Sport; 20 30 Gevar muz.; 2130
Sport; 22.15 Gr.pl.; 22.30 Up the garden path;
28.00 Nieuws; 28.15 Actualiteiten; 23.20 Pass the
salt; 23.30 Gr.pl.; 0.05 Voordracht; 0.20 Gevar.
muz.; 0.50 Nieuws.
lo Indonesië ten aanzien van da vroégera
varstrekkers van kapitaal gijn genomen
kunnen zeker weinig geschikt worden ge
acht am nieuw kapitaal aan te trekken.
Aan de andere kant mag men echter ook
weer niet voorbijzien, dat bij de hardnek
kige pogjngen van de Amerikaanse rege
ring om de onontwikkelde gebieden op de
been te helpen en de productie in eigen land
op de been te houden, men ten aanzien van
de nieuwe credietverstrekkingen allicht
minder scrupuleus zal zijn. En wat Duits
land betreft, de commerciële expansiedrift,
welke zich de laatste jaren van regering en
bedrijfsleven heeft meester gemaakt, zal
eveneens in mindere mate dan voorheen met
de practijken van het verleden rekening
houden. Teminder, omdaf deze voor geen ge
ring deel verband houden met de anti-Ne
derlandse mentaliteit van vele Indonesische
leiders.
\700RTS KAN MEN de johgste maatregel
V van de Indonesische regering terecht
zien als een bewijs van de slechte positie,
waarin de Indonesische economie zich be
vindt. Terwijl bijv. de valuta- en goudre
serves eind 1951 nog Rp. 4*/« milliard be
droegen, waren die begin Juli 1953 reeds tot
Rp. 2'/* milliard gedaald, terwijl ze thans
niet meer dan Rp. milliard bedragen. De
President van de Javasche Bank, Mr SJaff-
roedin, heeft in zijn jongste Jaarverslag
reeds met een overvloed van cijfermateriaal
de snelle achteruitgang van de financiële en
monetaire positie des lands aangetoond. An
derhalve maand geleden heeft hij er nog
eens met nadruk op gewezen, dat de devle-
zendekklng in een maand tijd# van 35 tot
25*/« was gedaald en elke week met te
rugloopt.
Een goed half jaar geleden beliep het voor
schot van de schatkist bij de Javasche Bank
Rp. 3.7 milliard, thans is dit reeds tot Rp.
5.7 milliard opgelopen. Wanneer men voorts
ziet dat. terwijl de Indonesische handelsba
lans in 1950 en 1951 nog een overschot van
resp. Rp. 1.3 milliard en Rp. 51 milliard
aanwees (in gedevalueerde Roepiahs) het
nadelig saldo in 1953 globaal Rp. l'/t milliard
heeft bedragen, behoeft er niet aan te wor
den getwijfeld, dat drastische maatregelen
nodig zijn om een financieel debacle te
voorkomen.
DIT IS DAN de ene kant van de medaille,
die voor Nederland in de eerste plaats
weer een vermindering van inkomsten bete
kent. En wanneer niettemin het pessimism#
op de beurs wat geweken is, zal dit ver
moedelijk moeten worden toegeschreven aan
de overweging, dat aan de andere kant al
leen door drastische maatregelen een verbe
tering van de financiële en monetaire posi
tie des lands kan worden verkregen en dat
het op zichzelf beschouwd als een gunstig
verschijnsel moet worden beschouwd als tot
dergelijke maatregelen wordt overgegaan.
Zelfs al is men van mening, dat de juiste
weg niet wordt gevolgd. Een openlijke deva
luatie bijv van de Roepiah zou aan de ene
kant de inkomsten uit de export hebben
vergroot en aan de andere kant tot de nood
zakelijke beperking van da import hebben
geleid Maar voor de bevolking zou zij een
vermindering van koopkracht hebben bete
kend. welke men niet heelt aangedurfd uit
vrees voor nieuwe looneisen, stakingen e.d.
Men kan niet ontkennen, dat de Indone
sische regering voor uiterst grote moeilijk
heden staat, omdat de bevolking uit een
eeuwenoude lethargie ts losgeslagen en do
normen mist voor een gezonde ordening vin
het bedrijfsleven en de daarmee verbond
houdende sociale verhoudingen
Hoezeer ook de thans genomen maatregel
kan worden becritiseerd. men mag slechts
hopen, dat hij voor de schatkist en de devte-
zenpositie van de centrale bank gunstige ge
volgen zal hebben Want ten slotte zijn deze
ook voor de verdere ontwikkeling van de
Nederlandse bedrijven in Indonesië van pri
mair belang. Men zal In Indonesië moeten
leren de tering naar de nering te zetten,
hetgeen de President van de Javasche Bank
terdege inziet. Het gaat er nu maar om of
dit Inzicht veld kan winnen en tot sanering
van de financiële en economische verhou
dingen kan leiden. Want op een hernieuwde
prijsstijging voor de bodemproducten, gelijk
die tijdens de Korea-hausse plaats vond,
zijn de kansen uitermate gering.
Engeland. B.B.C. European Service.
Uitzending voor Nederland
106—0 15 Engelse les voor beginnelingen (op
464. 75 en 40 meter); 22 06-22 30 Nieuw». Be
zienswaardigheid v d week Het Parlement;
Engelse les voor gevorderden (op 224 meter).
Nordwestdeutscher Rundfunk. J0S meter.
12 00 Lichte muz lJoo Nieuws; tf.io ©pe-
rettemuz.; 16 00 Bariton en plano; 10 25 Amu
sements orkest; 17 00 Nieuws; 17 45 Gevar
muz i9 60 Nieuws; 10.30 Symph orkest; 21 45
Nieuws. 23 40 Kamermuz.24 00 Nieuws 0 30
Dansmuz.; 1.15 Gevar muziek.
Frankrijk. Nationaal Programma, 347 meter.
12.18 Planorecital; 12.30 Orkestconcert; 1J.00
Nieuws; 14.00 Nieuws; 14.05 Gr pl 14.30 Hoor
spel; 16.00 Bailetmuz.; 16.80 Kamermuz.; 17 50
Grpl.; 18 30 Amerikaanse uitzending; 19.00
Grpl.; 20 00 Symph orkest; 22 45 Grpl; 22 50
Hoorspel met muz.; 23 00 Gr.pl.; 23 45 Nieuws.
Brussel Vlaams, 324 mater.
1145 Gr.pl.; 12 30 Weerbericht; 12 34 Voor de
landbouw. 12 42 Grpl.; 13.00 Nieuw»; 131»
Pianospel; 13 30 Grpl.; 13 45 Pianospel; 14.80
Schoolradio; 15 00 Voor de zieken; 18 00 Symph
orkest; 17 00 Nieuws; 17.10 Gevar muz; 18.00
Franse les. 10 15 Vlaamse liederen. 18 25 Cau-
serte; 18 30 Voor de soldaten; 19 00 Nieuws, 1» 40
Grpl.; 20 00 Kamerorkest; 20 80 Grpl; 211»
Omroeporkest; 22.00 Nieuws- 22.11 Gr.pl 22.55
Nieuws.
Brussel Frans, 4(4 meter.
12.00 Omroeporkest; 13.00 Nieuws; 13.18 Or-
platen; 14.15 Kamermuz.; 14 48 Grpl.; 18-68
Omroeporkest; 15.30 Or.pl.; 1605 Lichte mui
17.00 Nieuws; 17.15 Gr.pl.; 17 Viool en plano;
10.30 Chansons; 10 15 Gr.pl.; 18.30 Nieuws; 2010
Grpl.; 20.45 Kamerorkest; 22 00 Nieuws. 22 85
Nieuws.
8)
KommerBteyn is 'n schatkamer van antiqui
teiten geweest, aangezien verschillende le
den der familie verwoede verzamelaars van
oude meubelen waren. Uitgaande van de
mening, dat de twee bijeenwonende vrij
gezellen, die indertijd bij de nadering der
Spaanse rotten zo eensgezind maar wan
trouwend tegenover elkaar hun geld lieten
begraven ln één ton, hun helft van het
document in een van hun eigen meubel
stukken hadden verborgen, ging ik op zoek
naar een ander hoekkastje. In de catalogi
van Kommersteyn vond ik de beschrijving
ervan. Het was precies zo'n zelfde exem
plaar als ik gekocht had. Maar bij de ver
kochte boedel was het niet. Waar was het
gebleven?
Hier pauzeerde Vroegindeweij dramatisch.
Bij opa, zei ik slim.
Juist. In de familie-archieven stond
beschreven, dat een huisknecht dertig Jaar
geleden als beloning van zijn veertigjarige
trouwe dienst een pensioen was uitgekeerd.
Bovendien had hij een aantal meubelstuk
ken ten geschenke gekregen om zich gezel
ligheid te scheppen in zijn eigen huisje, dat
hij met zijn dochter zou gaan bewonen om
er zijn laatste levensdagen te slijten. Zo
stond het er letterlijk. Wat moet Je eigen
lijk die lui van vroeger bewonderen, die
alles optekenden! Wat een geluk, dat zij zo
systematisch wisten tewerk te gaan! De
huisknecht heette
iBlommerson, Juichte ik.
Vroegindeweij knikte met grote vol
doening.
Om kort te gaan, ging hij voort, ik
spoorde hem op en de rest weet je. De
andere helft van het document zat net zo
verborgen als de eerste. Het was de bekro
ning van mijn hersenwerk.
En toen? vroeg ik gespannen.
Vijf maanden lang werkte ik aan de
bepaling van de plek waar het goud ligt.
Op het kadaster ben ik vriend aan huis ge
worden. Maar niemand weet wat ik gezocht
heb. Toen ik klaar was, wist ik waar ik zijn
moest. In de tuin van dit huls hier. Een
geluk dat ze geen hulzen boven op de schat
gebouwd hebben! Het huis werd bewoond
door een zekere familie Uittenbogert, die
natuurlijk geen flauw Idee had hoe kostbaar
haar tuin wel was. Na drie maanden
vruchteloos onderhandelen kon ik het huls
kopen.
En je had geen geld!
Ik nam een hypotheek. Kan je nagaan
hoe diep ik me in de schulden gestoken heb
om dit allemaal te bereiken? Mijn werk
heeft al die jaren stilgelegen. Ik had geen
tijd om mijn handeltje voort te zetten. Mijn
vrouw zag kans om dto colportage voor de
loterij te krijgen en verdiende op die manier
net genoeg om ons in leven te houden. We
namen een pensiongast, oom Ben
De man met de baard en de grote
pardon
Ja, zeg het maar. De man met de baaid
en de grote neus. Hij is een spijker aan
mijn doodkist, dat verzeker ik Je. Die neus
van hem steekt hij overal in. Maar we heb
ben hem nodig. Hij betaalt tenminste ge
regeld zijn pensiongeld.
Vroegindeweij, zei ik plechtig, Je bent
een Idioot. Een systematische, door een idéé
fixe bezeten idioot. Maar ik mag het wel.
Het ls tenminste opwindend en sensationeel.
Heel wat spannender dan karweitjes op
knappen voor onbeschofte directeuren van
een uitgeverij. Maar ik geloof dat het hele
geval een grandioze mislukking zal worden.
Het kan bijna niet kloppen. Het is een
voudig ondenkbaar dat het klopt.
Het klopt, zei hij even plechtig.
Ik kwam even onder de indruk van zün
rotsvast geloof, doch het volgend ogenblik
kwam mijn twijfel weer boven. Toen schoot
mij iets te binnen.
Maar, zei Ik verbaasd, waarom ben Je
nog niet begonnen met graven? En waarom
heb je dat valse gebit en die bontmantel
nodig vóórdat Je de schat gevonden hebt?
En die betonschutting? Ik
Het is allemaal te verklaren, als je een
ogenblik luisteren wil. Opa Blommerson ls
niet van gisteren, zoals ik al zei. Hij heeft
me de plattegrond alleen maar ter inzage
gegeven. Daarna heeft hij het halve docu
ment zo veilig achter slot geborgen, dat
geen mens er bij kan. Ik heb moeten zweren
dat ik het geval niet na zou tekenen. Aio
ik wil graven, moet ik dat verwenste stuk
erbij hebben. Anders moet ik mijn hele tuin
uitgraven. En dat kan ik nu juist niet. Daar
voor moet ik trouwens ook die betonschut
ting hebben.
Kom mee, brak hij plotseling af. Hij
stond op en ik volgde hem naar de keuken,
waar de huisgenoten bij elkander stonden en
eerbiedig uitweken om ons door te laten.
Ik ving een blik van het roodharige meisje
op en het was alsof de keuken begon te
draaien. Wat een ogen! Nog duizelig van
die plotselinge blik ln twee donkere vijvers
van louter liefelijkheid kwam ik buiten.
Voor ons strekte zich een ruime tuin uit,
die aan drls kanten door een haag van
anderhalve meter hoog was omgeven.
Let op, zei Vroegindeweij gedempt, dan
kan je zien waarom ik een betonnen schut
ting nodig heb.
Hij trok de keukendeur enigszins luid
ruchtig achter zich dicht en maakte een
paar luide passen op de tegels, die in een
smalle strook langs de achtergevel waren
gelegd. Onmiddellijk boorde ik bij de rech
terburen de achterdeur opengaan, en enkele
seconden later gluurde het bolle, witte ge
zicht van een man over de haag.
Wij liepen de tuin in en deden of we hem
niet zagen, doch daar klonk een temende
stem:
Zo buurman, nog laat ln de wei lnplaats
van vroeg, hihihi! Heb je bezoek?
Vroegindeweij zuchtte. Toen zei hij mat:
Ja. Tellige, ik heb bezoek. En kan je
nu niet eens een ander grapje bedenken
dan dat op mijn naam? Ik heet nu een
maal zo.
Tellige lachte hikkend en bleef naar ons
kijken, terwijl wij naar de andere kant van
de tuin liepen.
Zo is dat nu altijd, fluisterde Vroeg
indeweij mij toe. Ik kan geen pas bulten
zetten of hij ls op zijn post Hij staat maar
en gluurt maar, en hij moet alles weten. Hoe
kan ik gaan graven met zo'n ellendeling om
me heen? Binnen enkele uren zou de hele
stad weten wat ik doe. Een houten schutting
helpt niet Hij maakt er eenvoudig een
gat in.
Tellige bleef over de haag loeren #ot we
weer naar binnen gingen. Ik kreeg de on
weerstaanbare neiging om kluiten aard#
naar hem te gaan gooien, maar dat zou
waarschijnlijk geen enkele uitwerking heb
ben gehad. Hij zou me hebben laten gooien
tot ik niet meer kon, zonder zijn vollemaans
gezicht terug te trekken.
Je moet een betonschutting hebben,
hoe eerder hoe beter, zei ik ferm tegen mijn
gastheer, toen we weer in de kamer zaten.
En daarom moeten we zo gauw mogelijk
dat loterijbriefje vinden.
Morgen, zei hij eenvoudig. En daarna
dronken we thee met de hele iamilie en ik
kon mijn ogen niet afwenden van het liefe
lijke tafereel aan de overkant van de tafel,
waar het roodharige meisje waf gezeten.
Vroegindeweij noemde haar Elsje en ik zei
Juffrouw tegen haar. Ze kleurde allerhelst
toen ik haar vroeg of ze het prettig vond.
op kantoor te werken.
Niet zo erg prettig, zei ze. Ik zou liever
grote reizen maken en vreemde landen
zien of paarden temmen in Mexico
Ik durfde haar ln het bijzijn van de heie
familie niet bekennen, dat ik haar bij die
opwindende bezigheid met groot genoegen
zou assisteren, ook al had ik nooit een paard
van dichterbij dan twee mster durven be
schouwen.
(Wordt vervolgd*
bedrijf/uofeiN^'
Mark t ft GOUDA
ZATERDAG 13 MAART 1954
GOUDSCHE COURANT
(Advertentie)
TWEEDE BLAD - PAGINA
In de gistermiddag ten kantore van de
N.V. Koninklijke Plateelbakkerij „Zuid-
Holland" te Gouda gehouden buitengewone
vergadering van aandeelhouders van de
N.V. C. Hoyng, gevestigd te 's-Gravenhage,
werd een nieuwe raad van commissarissen
benoemd, nadat de gehele oude raad in
December j 1. aan de jaarlijkse vergadering
van aandeelhouders zijn mandaat ter be
schikking had gesteld. Een vergadering,
waarin toen bij de bespreking van de jaar
stukken en de zeer slechte resultaten van
de N.V. (in het boekjaar 1952—1953 werd een
verlies van 198.000 geleden) ernstige cri
tiek op het beleid van de commissarissen
was geuit, een critiek die voor de commis
sarissen aanleiding tot aftreden is geweest.
De vergadering van preferente (zgn.
A-aandeelhouders) had voor de benoeming
van nieuwe commissarissen een bindende
voordracht aan de algemene vergadering
vooBgelegd. De president-commissaris dr ir
W Hupkes te Bülhoven werd bij de stem
ming herbenoemd, terwijl tot nieuwe com
missarissen werden benoemd de heren A
P. Zwager té Amsterdam, H. G'. v d. Esch
te Nijmegen, W H. Gesner v. d. Voort te
s-Gravenhage en A Jungerhans Sr te Rot
terdam Zij zullen de heren F W. Hoyng,
C. Kerkhoff, J. Hoyng en mr J. Peek op
volgen
Bij de rondvraag als slot van een verga
dering die door de lengte der notulen en de
lange duur van de stemming meer dan drie
uur duurde, deelde mr dr Hupkes op een
vraag nog mede. dat ook voor het lopende
boekjaar de resultaten zeer slecht zijn te
noemen en dat daarin sedert de jaarlijkse
algemene vergadering in December j.l.,
waarin de gang van zaken uitvoerig werd
besproken, geen wijziging is gekomen.
Er waren 26 aandeelhouders, vertegen
woordigende 4439 aandelen en uitbrengende
4439 Stemmen.
Wiens hondje ié op de loop?
Gcvondeh: kinderbril, ceintuurs, gereed-
schapboek, breukband, leesKToek, tekenpas
sers. parapluie, zak méel, handschoenen,
regenjas, alpino muts, shawls, nylonkousen,
kindersokje, portemonnaies, schoenen, rin
gen. armbanden, sleutels, tasje, vulpennen.
Zondag is een bruin hondje komen aan
lopen.
EEN DAG OMRIJDEN
A.s. Maandag zal wegens herbestrating de
Peperstraat tussen Korte Noodgodsteeg en
Gouwe voor één dag voor het verkeer zijn
afgesloten.
(Advertentie)
TN DE 17de EEUW ktuam by ons de ontuankelijkkeid voor de schoonheid ran het
landschap tot ontwikkeling Dat dituuet eerder gebeurde, ts tot op zekere
hoogte begrijpelijk. Het is namelijk in het algemeen niet de plattelandsbewoner,
die tot het landschap in een levende gpvoelsbetrekking staat. Diens aandacht is
gericht op „zijn plekke werk" en hij denkt in termen van arbeid, nut, opbrengst
Het zijn altijd weer de stedelingen, die het landschap ontdekken, maar willen zjj
zich kunnen overgeven aan de genoegens van het buiten-zijn, dan zullen er eerst
in het land orde, rust en veiligheid moeten heersen. Niemand waagt zich voor zijn
plezier buiten de stadspoorten, als in de verte het kanon weerklinkt en kmasben-
den het land afstropen. Beide voorwaarden nu voor de ontwikkeling van het
natuurgevoel, een stedelijke cultuur en betrekkelijke veiligheid, waren in de aan
vang der eeuw in veruulling gegaun en het is eerst don. dat onze landschapskunst
tot bloei komt.
Dit is de nieuwe Haastrechtse brug uit de lucht ge
zien. Duidelijk toont deze foto de grote verbetering.
Rondom de brug zijn nog verschillende werkzaam
heden in volle gang, de aanleg van het verkeersplein
en de verbreding van de Goejanverwelledijk. Daar
door komt Het ook, dat de toestand bij de oude brug
onoverzichtelijk is gebleven, vooral nu het verkeer
naar en van Haastrecht over de nieuwe gaat. Maar
dit zal over niet al te lange tijd achter de rug tijn.
Dan zal de nieuwe bfug al het werk alleen doen en
de oude brug worden afgebroken.
(Luchtfoto &.L.M.)
Advertentie
is iets aparts
van THIA
„Het is goed te weten, dat het openbaar
onderwijs in Gouda wordt gesteund door
een krachtige vereniging ..Volksonder
wijs", aldus zeide de heer J. Kruijsheer gis
teravond in het tot de laatste plaats bezette
Kunstmin. waar de Goudse afdeling een
propaganda-bijeenkomst hield
Na hem hield de heer G. G. 't Hooft, secre
taris van de Federatie Zuid-Holland van
Volksonderwijste Rotterdam, een pleidöoi
voor het openbaar ondervtfijs In Rotterdam,
zeide spreker, gaat de schooljeugd in de
zomer altijd drie weken naar Hoek van Hol
land. Daar spélen de jongens en meisjes
vaó alle scholen vrijuit met elkaar Ze
atoeien in de duinen en rennen over het
(trand. Kinderen van de Chr. scholen, de
R.K. scholen en de openbare scholen zijn
het. En ze hebben eerbied voor elkander.
Dan denk je. zo vervolgde spreker, waar
om kunnen de kinderen op het strand wel
vrij met elkaar zijn. waarom is er in Neder
land een onderwijsstelsel, dat het niet mo
gelijk maakt, dat de jeugd altijd samen
speelt en arbeidt Waarom is het zo. dat
kinderen van drie. vier jaar. die nog maar
•mper kunnen praten, in een confessioneel
hokje worden gestopt of in het vak van oe
openbare school. En zijn ze op de lagere
•phooi. dan is het weer hokje zus en hokje
20. De jeugd wordt opgevoed in verschil
lende groepen, niet als één bevolking van
Nederland Het zijn groeperingen, waartus
sen op den duur geen enkel contact kan
bestaan. En dat kan Nederland zich i
veroorloven, aldus de heer 't Hooft. Als
oud-schoolmakkers elkaar op latere leef'.ijd
tegenkomen, begroeten zij elkaar met een
hartelijke klap op de schouder en zeggen:
„Hoe gaat het met jou" en meteen halen
ze herinneringen op aan de tijd. toen
sommen van elkaar afkeken.
Dit overbrengend op het wereldgebeuren,
ïei de heer 't Hooft: De wereld wordt ru
beheerst door eerf funest wantrouwen. Wa
ren het schoolmakkers van vroeger, die
2ich rondom de conferentietafel schaart
de vriendschapsbanden in de jeugd gesme.'d,
zouden geen wantrouwen opwekken. De
mensen vormen wereldmoleeulen. zoals alle
dingen uit moleculen zijn opgebouwd. Deze
moleculen afzonderlijk betekenen niets,
ifiaar als geheel bepalen zij de geschiedenis.
Op de openbare school wordt voldoende
Waarborg geboden om ieder het zijne te
Reven. Minstens een uur godsdienstonder
wijs per week wordt er gegeven door de
dominee, die de ouders wensen. In leesbotk-
jes zijn tal van verhalen verwerkt naar aan
leiding van de Bijbel.
Als het kind van de confessionele school
komt. denkt het niet anders dan dat hij. die
niet van dezelfde school is. een beklagens
waardig wezen is. Het kipd op de openbare
school wordt geleerd, dat het later zal moe?*
ten omgaan met mensen van alle levens
richtingen. Het zal breed kunnen zien
De Goudsche Courant meldde:
75 jaar geleden
let classicaal bestuur van Gouda heeft in
i vergadering van 5 Maart een vonnis
<je kerkeraad van de Ned. Herv Ge-
méenfe te Schoonhoven, waarbij aan twee
ilijke lidmaten voor ditmaal de be-
van het H. Avondmaal was ontzegd.
Dit is gebeurd wegens verkeerde
I van enige artikelen van het alge
reglement van kerk. opzicht en tught
eo vooral omdat er een tuchtmiddel is toe-
Wp»»t, dat niet alleen niet voorkomt in het
r*llement, maar ook op zichzelf dwaas en
niet op enige lidmaat toepasselijk is. omdat
bediening alleen aan predikanten is toe-
•Wtrquwd, alsmede omdat er geen enkel
lenoemd of behoorlijk omschreven
wMr de kerkeraad uitsluitend is afgegaan
°b Intochten
50 jssr geleden
Uit eén gemeenteraadsverslag: Met veertig
'*l«h één stem wordt de heer C. J. de
uroot benoemd tot directeur van de Bank
V*J Lening.
*i iu 'Gouderak r*r De heer J. C. van Vliet,
«[«houder dezer gemeente, heeft als to-
"•»i« bedankt.
25 jaar geleden
jJMu vap Dijken Gzn, predikant bij de
/ft Horvodmde Gemeente te Leidschendam.
"«ft het beroep naar de Herv Gemeente
mier aangenomen in de 'vacature van <is
daardoor respect afdwingen van vrienden.
Dat'is de gedachte, die Volksonderwijs uit
draagt. besloot de heer 't Hooft.
Daarna heeft de toneelgroep van Vires
een uitstekende opvoering gegeven van „Het
witte schaap van de familie", een dwaas
verhaal over een langvingerige familie, dat
zeer gewaardeerd amusement bood dan de
bezoekers, onder wie de wethouders C. H.
Hagedorn en H. Luiden6 en de inspecteur
voor het lager onderwijs, de heer G. Ban-
nink. i
Voor de velen, die geen kaarten konden
krijgen, volgt a s. Vrijdagavond een reprise
van deze avond.
Puzzle->v innaai»
Dralen, Epiek. Azalea en Levant, dat
alles kwam met zovele woorden kijken bij
de kruiswoordpuzzle van vorige week. Een
puzzle, die velen niet liet dralen, maar tot
een goede oplossing inspireerden
De winnaars zijn: prijs van 5: W. Tb.
Meijer. Rhijnvis Feithstraat 23 te Goud i,
prijzen van 2.50: mevr. A. v. d. Velde—
Kruik, 's-Gravenbroekseweg 77 te Reeuwljk
en C. Verdoun, Tuinstraat 61 te Gouda.
De prijzen kunnen aan ons bureau worden
afgehaald of worden op verzoek toegezon
den.
grafen van een wet. maar tien grensstenen,
die het terrein van onze vrijheid afbakenen
Bij het punt van de christelijke activiteit
had de spreker als hoofdmotief: de mens
is gered door genade. Door de nadruk op
genade moet een zeker pessimisme aanwezig
zijn. maar door de nadruk op gered ook op
timisme. De christelijke ethiek is niet col
lectief: wat voor de een geldt, hoeft niet
voor de ander te gelden. Maar we zijn toch
ook geen individualisten, aldus prof v. Nif
trik, want we staan in de samenhang van
de gemeente.
Met de derde en laatste voordracht van
prof. dr G C. van Niftrik over de theologie
van Barth besloot gisteravond ln het Her
vormd centrum „De Haven" het comité
„Christendom,, en Wetenschap" zijn reeks
hoogstaande lezingen in het afgelopen sei
zoen. Met de keuze van onderwerpen is het
comité gelukkig geweest, want voor alle bij
eenkomsten bestond .grote belangstelling.
Zo ook gisteravond, tóen prof Van Niftrik
in een boeiende rede enkele gedachten van
Barth ontvouwde over de ethiek, d.w.z.
over het actuele leven.
De dogmatiek, zei spreker, spreekt over
wat de heilige God doet en de ethiek, over
dat, wat de heilige mens doet. Men moet
dit echter niet gescheiden zien Het is
Barth geweest, die dogmatiek en ethiek het
allernauwst heeft verbonden. Hij heeft de
ethiek opgenomen ln de dogmatiek
Spreker had zijn onderwerp in een viertal
punten verdeeld n 1. wet en evangelie, recht
vaardiging en heiliging, christelijke activi
teit en politiek, waarvan hij vooral wet en
evangelie uitvoerig besprak. Vroeger zei
men: de wet doodt en het evangelie maakt
weer levend. Er waren drie stadia ellende,
verlossing en dankbaarheid. Het zijn 'echte;
niet de stadia van een weg. die men achter
eenvolgens aflegt, maar drie segmenten van
e^n cirkel, dus met hetzelfde middelpunt.
Ze zijn alle drie gelijkelijk in de mens aan
wezig.
De wet is de vorm van het evangelie. De
tien geboden zijn daarom niet tien para-
Italiaanse Opera komt
met „La Bohème"
De Italiaanse Opera, de Compagnla d'Ope-
ra Italiana. geeft a.s Woensdag te Gouda
een voorstelling van „La Bohème", opera in
vier bedrijven van Giacomo Puceini.
Op zijn tournée geeft het ensemble in to
taal 28 voorstellingen in 23 verschillende
plaatsen van ons land- Op 14 Februari is n
het Haagse Gebouw voor Kunsten en We
tenschappen de première gegeven De ope
ra wordt in haar geheel ten tonele gebracht
door een gezelschap, waarvan de solisten
zich een grote naam verwierven, zowel in
Italië als elders, waar men de operakunst
van het Zuiden weet te waarderen. Zoals
steeds is Maestro Gino Barsanti belast met
de muzikale leiding. Giovanni Fiorini voert
de regie.
De vrouwelijke hoofdrol. Mimi. wordt ge-
mgen door de sopraan Magda Picearolo,
die ook optrad in alle vorige Nederlandse
tournée's van het gezelschap. De mannelijke
hoofdrol. Rodolphe, wordt gezongen door
een jonge tenor. Ettoro Babini en de voor
naamste vrouwelijke bijrol door de jeugdige
sopraan Roma Sitran.
In de voornaamste mannelijke bijrol. Mar
cello, zal men de kennismaking kunnen her
nieuwen met Ernesto Vezzosi. die bij een
vorige tournée de Figaro zong in De Bar
bier van Sevilla en toen overal bijval ver
wierf.
In La Bohème treden voorts op Renato
Guerra, Alberto Ciulli. Bruno Cioni die
allen o.a. ook meewerkten aan Butterfly,
waarmee het ensemble in het najaar van
953 op tournée door Nederland was
oorts Alessandro Gsbiati en een koor. De
begeleiding, die bij vorige tournée's steeds
verzorgd werd door een gelegenheidsorkest,
is nu toevertrouwd aan een vast ensemble,
hét Zuid-Hollands Orkest.
La Bohème behoort, samen met Butterfly
en Tosca. tot de beroemdste werken van
Puccini. Het werd op 1 Februari 1896 voor
het eerst uitgevoerd in het Teatro Reggio te
Turijn.
"pEUWEN geleden is Gouda
J-J een belangrijk doorvaart-
centrum geweest in de vaar
weg' van Rotterdam naar
Amsterdam, een route, die
voorts via Haarlem leidde.
Aan deze periode heeft Gouda
reel ran zijn welvaart te
danken. Allerlei omstandig
heden werkten in de hand,
dat de neringdoenden goede
zaken deden. Op allerhande
wijzen noopten zij de schip
pers in Gouda te kopen.
In Gouda en Haarlem wer
den grafelijke rechten gehe
ven. Het was Jan van Hene
gouwen, die een begin liet
maken met de bouw van
sluizen en andere werken,
waardoor de schippers ge
noodzaakt waren deze weg te
blijven volgen. Ook werden
er woningen gebouwd voor
beambten, die moesten zorgen
voor de inning van accijnzen
en tolgelden.
Aan de Hanepraaiwerden
voorbijvarende schepen „aan-
gepraaid" om de verschuldigde
penningen af te dragen.
Alleen poorters, die geen be
lastbare goederen vervoer
den. waren vrijgesteld, mits
er driemaal „oorlof" werd ge
roepen en men ook drie klin
ken ran het zeil liet mvallen.
In 1516 werd het huis van een
ambtenaar afgebroken. Blijk
baar werd de post opgeheven,
om ergens anders te worden
geplaatst.
Ook in het Tolhuis aan de
ingang van de Haven werd
nauwkeurig gecontroleerd
welke lading al of niet be
lastbaar was. Een tweetal
gevelstenen met een rode
leeuw op eén goud veld met
jaartallen 1623 - en 1631
geeft aan, wanneer dit goed
b ewaard gebleven gebouw
verrees. Opgetrokken uit bak-
?n met zandsteenbanden
heeft het een hoog vierkant
tentdak, voorzien van een
onlijst en voluutvormige
kraagstenen. Het sluiswach
tershuis is tegen het tolhuis
aangebouwd. Tavenier maakte
in 1785 ran dit complex een
goedgeslaagde tekening.
Meindert Hobbema Landschap mei watermolen.
Seghers. Ook de levensomstandigheden
van de schilderdie ons ditmaal zal bezig
houden. Meindert Hobbema (1038—1709),
laten aan duidelijkheid niets te wensen
over Hobbema was dertig jaar, toen hij
dong naar de post van „wijnroeier", een
zeer ondergeschikt baantje bij de Amster
damse accijnzen en hij deed dat heus niet
uit weelde De prijzen, die hij voor een
schilderij kon maken, legen tussen tien en
dertig gulden, en dat was. ook bij de grotere
waarde van het geld. niet genoeg om het
hoofd boven water te houden En toen hij
zich eenmaal dëze kleine financiële zeker
heid verworven had en met welk een
moeite ging dat dan nog gepaard moest
het schilderen in zijn vrije tijd plaatsvin
den. Nog een wonder dat hij dan nog tot
eén meesterwerk als het nu wereldbe
roemde „Laantje van Middelharnis" (Natió*
nal Gallery, Londen) in staat bleek ten«
minste, als men het jaartal goed gelezeij
heeft Hoe dit zij, zijn schilderkunstig^
productie, die allengs in betekenis afnam
de oorzaak is niet moeilijk te gissen
bracht hem ook nu weinig baten: zij*
vrouw en hij moesten beiden „van de
armen" begraven worden.
Dit alles is zoveel te meer bevreemdend»
als men bedenkt, dat hij de laatste was
in de rij der grote 17de eeuwse landschaps
schilders en zijn werk dus ontstond in eeo
tijd, toen eventuele gegadigden al een
dertigtal jaren aan de nieuwe landschaps
opvattingen hadden kunnen wennen. Bo
vendien. zou men zo zeggen, moest dez«
kunst van een bovenal nuchter man,
dit door en door eerlijke en gezond#
realisme het Hollandse hart goed gedaan
Kebben
Een zakelijk realisme, dat is het eerste
dat opvalt bij de beschouwing van Hob-*
bema's „Landschap met Watermolen" in de
.eollectie-Del Monte in het Goudse museuiï
„Het Catharina Gasthuis", Hier is geen
sprake van de ingehouden gevoelsstemming,
die Salomon van Ruysdaels ..Herberg in de
Duinen" kenmerkt; er is geen weemoed,
geen verte-verlangen, geen droom die zich
als een sluier uitbreidt over de dingen geen
fluistering van eerbied bij de machtig©
ademtocht der natuur Hobbema spreekt een
kloeke, gedecideerde taal: zo en niet anders
staat een watermolen in het landschap, zo
spiegelt hij zich in het water, zo grijpen
boomkruinen in de ruimte Te raden gege-
en wordt hier niets. Met trouwhartige
nauwkeurigheid zijn de vormen van stam
men. takken, struikgewas en rietbossen ge
noteerd. Zo de vorm. zo de kleur: krachtig
en helder en neergezet met een duidslyk
genoegen in het exact afwegen van kleur
toon tegen kleurtoon.
En toch geschiedde dit afwegen niet voor
het motief, toch was dit uiterst nauwkeurig
weergeven geen copieerlust. Een schilderij
van Hobbema is een vrije compositie, een
eigenmachtige schikking van nooit in dit
verband waargenomen natuurgegevens, een
nieuwe samenbinding, waaraan hij het van
zelfsprekende van eert brok natuur wist te
geven. Naar zo n watermolen kon hij een
reeks van schilderijen maken, telkens in
gedachte zijn standpunt verplaatsend, zodat
met twee er van aan elkaar gelijk werden.
Maar hoe hij het onderwerp ook nam. van
links, van rechts, van achteren of van
voor, steeds verscheen een groep van bo*
men als een vooruitgeschoven ruimtelijke
formatie op de voorgrond.
Aan weerszijden daarvan opent zich dan
de diepte, zoals hier: links over het watét".
rechts in de landweg met de hoge berm.
F.n eigenlijk is dit niet juist uitgedrukt De
blik van de beschouwer vindt onmiddellijk
de watermolen, wordt dan door de schuine
lijn van de weerspiegeling naar voren ge
leid. maakt de buiging mee om het bomen-
eiland, weifelt even op de plitsing waar
een donkere partij van het struikgewas een
uitgang na*r rechts mankeert om ten slotte
links af je slaan en terecht te komen op
die liehteN-ptek van het middenplan, die
tussen de bomen door zichtbaar is: het
knoop- en rustpunt van het schildérij.
Dit openleggen van de diepte in beweging
en tegenbeweging is uniek. Het is eett
principe, dat ten grondslag ligt aan heel de
opbouw van dit schilderij. De kruinen der
voorgrondbomen buigen zich uit elkaar ifi
wijde waaiering. beweging die haar voort
zetting vindt in de wolkenformaties en her
haald wordt in de twee bomen achter da
watermolen.
Het waait in dit landschap, maar het is
niet uit te maken van waar de wind komtf
de rietbossen aan weerszijden van de lichte
waterplek buigen naar elkaar toe, beto
verde takken kruiven naar links of .naar
rechts en schijnen bewogen door een ander©
adem dan die van een bries die vaart over
velden en akkers En hier verraadt zich dart
toch nog Hobbema's bewogenheid: al deze
uiteenwijkende. tegengestelde en elkaar
weer opvangende bewegingen zijn niets
anders dan de wijze waarop hij het uit
schreef. zonder zich te verliezen aan bet
geheim der dingen of de verlokking van de
horizon: dat aarde, bomen en luchten teza
men zijn in een groots en weids verband.
P. C. J. REYNE.
mij
Toch zal men er goed aan doen. uit het
optreden van een Jan van Goyen, een
Salomon van Ruysdaei. een Aert van der
Veer, een Simon de Vlieger en zovele
anderen nog, niet de 'conclusie te trekken,
dat in de gemiddelde Nederlander een na
tuurgevoel aanwezig was, dat aan het hunne
verwant geacht mag worden Exponent
immers van wat leefde in het Nederlandse
volk de grote weerklank die zijn werk
vond, bewijst het was Jacob Cats en wat
is de natuur bij hem anders dan een onuit
puttelijke bron van aanleidingen tot mora
listische exempelen en nuttigheidsoverwe
gingen Aan de natuur terwille van de
natuur, aan haar grootsheid en haar ge
heim, was Vader Cats en de gemiddelde
Nederlander met hem beslist niet toe
Was het anders, hoe dan te verklaren,
dat miskenning en armoede evenzeer het
deel konden zijn van de 17de eeuwse land
schapsschilders als wan hen. die zich op
andere onderwerpen hadden toegelegd?
Niet Hercules Seghers. Jacob van Ruys
daei of Meindert Hobbema zagen zich in
klinkende munt betaald, maar de Italiani-
serenden: Both, Berchem. Moucheron en
dat betekent, dat bij het publiek toen.
zo goed als nu het net-niet-echte méér
ingang vond dan het volstrekt eerlijke
werk van de persóonlijkheid, die zich uit
naar eigen ingeboren wet. De meesters van
het 17de eeuwse landschap waren eenza
men en als alle grote schilders: leermees
ters in het kijken voor volgende geslachten.
Wie meent, dat er in onze Gouden Eeuw
geen kloof bestond tussen schilder en volk,
neme slechts de moeite om enige levens
beschrijvingen na te gaan: hij zal van een
waan genezen wórden.
Het is niet eens nodig, dat hij zijn aan
dacht richt op de zo langzamerhand klas
siek geworden voorbeelden van misken
ning en vereenzaming, Rembrandt en
•LJ Ln,
andere bron van in
komsten gaf het .kantoor
„De .Wissel", dat op de plaats
stond, waar nu de zaak van
Vroom en Dreesman is. Hier
woonde de wisselaar, een
ambtenaar van de graaf, die
belast was met de zorg op de
koerswaarden. Elk gewest had
zijn eigen munt. In „De Wis
sel" ïcon tegen Hollandse
munt worden ingeruild. Het
gebouw moest in 1501 ver
dwijnen om een. betere toe
gang tot de brug te krijgen,
die er vlak naast lag.
Het is niet bekend, wan
neer de Haven is gegraven.
Waarschijnlijk was dit in de
eerste helft van de elfde
eeuw. De uitgegraven grond
werd niet naar elders ge
transporteerd, maar men de
poneerde die onmiddellijk
aan beide zijden, zodat de
straten, die op de Haven uit
komen. alle hellen.
De binnensluis bij het dia-
conessenhuis ..De Wijk" werd
Donkere Sluis genoemd, om
dat deze overkluisd was. Het
is de oudste sluis van de stad
en diende alleen om het over
tollige buitenwater te keren.
Zodoende konden de schepen
alleen bij „gelijk water" wor
den binnengelaten. Dat was de
oorzaak, dat vele malen
schippers lange tijd moesten
wachten om de reis te kunnen
vervolgen. Dat gaf grote voor
delen aan de neringdoenden.
En was het eenmaal zover dat
kon worden gevaren, dan
talmden de Gouwenaars om
de schepen maar zolang mo
gelijk binnen de Gouwe op te
houden. Klachten waren niet
vdn de lucht. Men was ge
noodzaakt in de toestand ver
betering te brengen.
In 1463 werd de sluis aan
het Amsterdamse veer ge
bouwd. Nu aing het schutten
al vlugger. Het bezwaar bleef
echter, dat hooggeladen sche
pen of vaartuigen met vaste
masten niet door de stad
konden, omdat een aantal
vaste bruggen moest worden
gepasseerd. Daarom moest er
een geschikte sluis buiten
Gouda komen. En die kwam
in 1576 op initiatief van de
Prins van Oranje. Het is de
Mallegatsluis. Vooral oorlogs
schepen konden er gebruik
van maken. We zaten toen
immers midden in de strijd
tegen Spanje
Na 1598 liet Gouda toe, dat
ook koopvaarders de nieuwe
vaarweg konden volgen, na
z.g. „armengeld" te hebben be
taald ter vergoeding van het
minder voordcel, dat de bur
gers genoten. Dit consentrecht
bleef bestaan tot 1795, toen
ook de grafelijke tollen wer
den opgeheven. Het armen
geld werd herhoopt in sluis-
recht.
Het is Gouda dus heel wat
waard geweest over een goede
vaarweg te beschikken. Het
bracht voordeel Het is daar
om te begrijpen, dat andere
plaatsen als Delft. Schoon
hoven en Gorkum ook wel iets
voor deze voordelen voélden
en daarom Hun vaarwegen
gingen verbeteren, o.a. door
sluizen te bouwen. Gouda en
Haarlem trokken er dan vaak
op uit om deze toerken getua-
pender hand te vernielen.
