i
FW
Oudewaterse baggermolens
gaan over de gehele wereld
Tl
Het GEDICHT
Mode-Advies-middag
Maandag op de Aardappelbeurs
RUSSISCHE SLAVENARBEIDERS
KWAMEN IN OPSTAND
van de week
NIEUWBOUW
WONINGEN
Amerikanen eten niet méér,
maar beter, duurder voedsel
Vervolg Stadsnieuws
EEN GEDACHTE, DIE VRUCHT DROEG
AT <T)
AAR.
ANNÉER
Bakermat van het
baby-model
Mecanodoos in het groot
t Uit vroeger tijden
Predikbeurten voor Zondaj
Loop der bevolking
MET DE TREM DOOR ARCADIA
Verhuizingen binnen
de gemeente
„GOUDSCHE COURANT"
Goudse Spetters
Welsprekend
Niet alten die sparen
worden rijk, maar bijna
allen die het niet doen,
dijven arm
Ingezonden Stukken
Schoorsteenbranden en
stoken van eierkolen
Opera-voorstelling
in Gouda
Over een vrouw en vele mannen
Andere premier in Polen
Stijlvolle vierini van
Bevrijdingsdag
McCarthy is ziek
Sinaasappelen zijn
„zo ouderwets"
Resultaat: vierenzestig doden en
tweehonderd gewonden
Toch had hun actie
enig succes
Onze bodem zakt voortdurend
Verhuisplannen voor de
Britse koningin
Sabotage in Tsjecho-
Slowakije
McCarthy zal de strijd
niet opgeven
Door Russen ontvoerde
West-Berlijner werd ter
dood veroordeeld
Middenstand tegen eadeaustelsel
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
ZATERDAG 20 MAART 1954
(Van een onzer verslaggevers).
OUDEWATER. Het was in 1872, dat een ondernemend ingenieur b\j de Spoor
wegen een plan ten uitvoer bracht, waarover hij al lange tijd had nagedacht. Bij
de aanleg van spoorlijnen zag hij hoeveel tijd er verloren gmy, doordat al het
graaf- en baggerwerk met de hand moest worden gedaan. Ja, er bestonden wel
baggermolens in die tijd, maar deze tvaren alle veel te groot om bij dit werk te
gebruiken. Waarom bouwen we geen kleine baggermolen, was ryn gedachte. En
deze gedachte gaf hij vorm, toen hij ruim tachtig jaar geleden op een terrein aan
de Hollandse TJssel een fabriek stichtte om deze werktuigen te gaan boutoen. Uit
deze onderneming is een bedrijf gegroeid, dat over de gehele wereld bekendheid
heeft gekregen als de leverancier van klem baggermaterieel. In vele werelddelen
in alle landen van Europa, komen werktuigen voor met de naamplaat JV.V. Ma
chinefabriek „De Hollandsche IJssel", v.h. De Jongh Co".
T.e.au U Maart »-U en 1-4 iu Niaawe-
havea 111: Gelegenheid tot herkeuring van
ten gewichten en meetwerktuigen.
2S Maart 4 aar Kunstmin: Kindervoor
stelling met SJorz, Sjimmie en de tijger.
te Maart 9—s uur De Havea: Receptie be
stuur Chr. -Jongemannenvereniglng „DsrUei"
ter gelegenheid M-larig bestaan.
20 Maart t aar Kunstmin: Feestavond Vires
et Celeritss.
te Maart I aar Dayasteei contactavond
G.S.V.
10 Maart t aar De Haven: Reünie van oud
leden Chr. Jpngemanneaverenlging ..Daniël"
20 Maart 2.30 uur Concordia: Contact- en
propagsnda-avond Speeltuinvereniging „Korte
Akkeren".
20 Maart I aar De Bearsklok: Propaganda
avond Zee-verkenneregroep „Corn, de Hout
man".
22 Maart f uar Westhaven 03: Bijeenkomst
Klassl'ek Verbond, lezing dr Modestus van
Stresten O E.S.A. over ..Krasmua tussen twee
werelden".
It Msart 2—4 uur De Beursklek: Zitting
mode-sdviseute Goudsche Courant.
22 Maart 7.30 uur De Beursklok: Openbare
vergadering Ned. Vereniging ven Suikerzie
ken. voordracht mevr. H Meiherg—Luijnes
it „Jikkemien" t.b.v. kinderultsending.
23 Maart I aar Thalia Theater: Laatste Nuts-
avond, spreker dr P. H. ltitter over ..De hu
mor in onze literatuur'
23 Msart I uur Ons Genoegen: Bridge-wed
strijd Oiympia—Gouda
23 Maart t uur De Beusklok: Gemeenschap
pelijke bijeenkomst Natuukundif Genootschap
„Die Goude en „Onze Vloot", vertoning film
..Dijkherstel op achouwen-DAiivelend", toe
lichting TJ. Tigcheiaar
24 Maart 0 uur spaardersfead: Waterpoiowso-
strijden GZC 3— HZPC (heren) en GZC—Meeu
wen (aanvang 2 30 uur)
24 Maart 7.30 uur veemarktrestaurant: Bij
eenkomst Chr. Vrouwenbond, spreekster mevr.
1. Kooiker—Mohr over ..Meester Rembrandt
an Jan Mens".
24 Maart 7.30 uur gpsargersfead: Clubkam
pioenschappen Goudse Zwemelub
25 Maart 10. 3 en 7.30 uur Presb. Herv. Ge
meente: Spreekbeur da Joh. van Weiten (bid
dag voor gewaa).
25 Maart I uur Sint Janskerk: Wijkavond
Herv Wükgemeente. voordrecht Coot van
Hoboken uit ..De Kruisweg", m.m.v. Willem
Goedhart, orgel.
25 Maart uur Concordia: Bijeenkomst Kath.
Cult Kring, lezing Anton Zlschka over „De
wereld blijit rijk".
20 Maart 5 uur Het Schaakbord: Lezing tr
Róelands over ..Cement" voor studieclub
N.V AannemingsmaatechappU v.h. H. J. Ne-
derhorst
Dit is de baggermolen, die voor Indoitosië ia boatemd. Een speciale constructie heeft hij.
Het vaartuig is vooral geschikt om kanalen en malle wateren wit te baggeren. De
bovenbouw is beweegbaar specialité de la maison zodat zonder dat het ponton be
hoeft te wenden of keren, op allerlei breedten in het kanaal kan worden gewerkt. Be
halve de normale vloeigoten heeft deze molen een persinrichting om de bagger over een
grotere afstand weg te werken. Daarvoor dienen de buizen, die
links en rechts van het vaartuig uitsteken.
laste zuigers komen al vele jaren van het
Oudewaterse bedrijf. In de loop van de
tachtig jaar zijn over de driehonderd gro
tere en kleinere baggermolens van de werf
gekomen. Het aantal zuigers loopt over de
tachtig.
Hoewel de personeelsbezetting iets klei
ner Is geworden de laatste Jaren zeventig
man persóneel heeft het bedrijf, van wie
er 55 in de fabriek werken is het pro
ductiecijfer ongeveer driemaal zo groot ge
worden. De reden van de geringere perso
neelsbezetting is de handicap voor Oude
water, dat niet zulke hoge lonen mogen
worden betaald dan in grotere plaatsen,
waardoor arbeiders uit de IJsselstad elders
gaan werken en het plaatselijke bedrijf
voorbij gaan Vooral jonge krachten beho
ren nu tot het personeel, mannen, die het
vak aan alle kanten leren kennen, waar
na bedrijven ln grotere plaatsen hen graai
tien komen, omdat het allround vaklui
zijn geworden.
Nog ateeds is het bedrijf toonaangevend
op het gebied van de klein^ baggermolens
en kleine zuigers. Van het begin af aan
heeft het zich toegelegd op deze fabricage.
Er werden en worden speciale con
structies ontworpen en uitgevoerd, waar
door de babybaggermolen door de prac-
tische waarde al direct zijn plaats in Ne
derland veroverde. De kleinere zijn vaak
demonteerbaar en opklapbaar. De molens
zijn echter geen objecten, die aan de lo
pende band worden gemaakt. Steeds leven
eigen wenaen bij de opdrachtgevers, steeds
dienen de molens voor andere doelinden.
In Nederland worden ze vooral gebruikt
bij waterschappen en bij baggerwerken van
geringe omvang.
Toen de naam eenmaal was gevestigd
drong de roem ook door naar het buiten
land. In Indonesië vooral kan men tal
van Oudewaterse molens vinden. Vóór de
oorlog, toen al deze werktuigen nog uit
Holland kwamen, bestelde het technisch
bureau, dat de aankoop verzorgde, de grote
molens en zuigers bij verschillende fabrie
ken, maar de kleinere aoorten kwamen
steevast uit dazalfde plaats: Oudewater.
De grens tussen grote en kleine molens
ligt tussen een emmerinhoud ven 350 400
liter. Deze emmers hebben de grootste bag
germolens, die van de Oudewaterse fabriek
en werf het bedrijf heeft een eigen
„binnenhaven", een zijtakje van de IJssel
komen. Maar er zijn Ook baby-molentjes
met emmers van dertien liter. Pas is
een baggermolen voor Indonesië gereed ge
komen, waaraan ongeveer een jaar is ge
werkt. De dertig emmers htbben elk een
inhoud van driehonderd liter. Dat bete
kent, dat ze tezamen per uur 310 kubieke
meter „over de kop kunnen gooien".
Gedemonteerd gaat het vaartuig naar de
plaats van bestemming, zoals al het mate
riaal uit Oudewater gedemonteerd en inge-
kiat over de landsgrenzen wordt vervoerd.
Op het ogenblik ia tachtig negentig pro
cent van de productie bestemd voor de ex
port. De binnenlandse markt Is zo goed
als verzadigd. De aannemers beschikken
over het algemeen Over uitstekend mate-
X Steeds nieuwe vindingen zijn ln het be
drijf uitgedacht en toegepagt. Het was ten
der aerate, die de atoomketela ging vervan
gen door machine». Geheel electriich ge-
Benoeming
De heer J. J. M. Tonino, onderwijzer aan
de R.K. u.l.o.-school „Petrus CanUius" al
hier, la met ingang van 1 September a.a.
benoemd tot leraar in de DuiUe taal en let
terkunde aan het Mendel-college (R.K.
H.B.S.) te Haarlem.
Let op vuilnisemmer»
Achter «en woning aan da Van Bavar-
nlnghlaan rijn twee vuilnisemmers gestolen.
Dg" Goudsche Courant meldde.
75 Jaar geledan:
In het lokaal „Nut en Vermaak" ward een
vergadering gehouden van het zieken - en
weduwenfondi „Provlndentia", Op initiatief
van de secretarie maakten vijftig leden een
begin tot het verkrijgen van «en eigen lo
kaal. afgescheiden van „Provlndentia'door
een wekelljkae bijdrage van tlan c«nt per
persoon.
BS Jaar geleden:
Het ogelconcert, dat gisteravond in de St
janskerk gegeven werd. wal bljsonder goed
bfDexe avond, die ter hulde aan H.M. de Ko
ningin-Moeder georganiseerd was, ward ver
zorgd door J. H. B. Spaanderman de zang-
Arnold Spoel", aen
nkinder
koor. Phlne de Bruljn (altj, A. v: <U Stap
>1) an A
vereniging
koor, Phln.v
bariton), Jan Tak (viool) an A. H. Beuae-
kamp (orgel). De heer Spaanderman heeft
er slag van „elck wat wils" te geven. De
heer Beuaekamp komt ten woord van lof
toe voor zijn accompagneren.
35 Jaar geleden:
Donderdag 24 Maart zal het geselschap
DifraSn-Nolret in de Nieuwe Schouwburg,
alhier, aen avond vrolijks kunst gegeven. De
medewerkenden sljn: Hanal Ooetze, danee-
ret; Louis Noiret, conferencier; Rodl Roe-
ters. sneltekenaar en lluaaionlat Luigi Dl-
frtën heeft de regie.
Hervormde Gemeente: Sint Janskerk
(Achter de Kerk 5) 2 en 10.30 uur da H.
Cnosaen (10.30 uur herdenkingsdienst t.g.v.
W-jarig beetaan C.J.M.V. ..Daniël); Wester
kerk (Emmastraat 33) 9 en 10.30 uur ds G.
Boer. 5 uur ds H. v. d. Akker; Klnderkerk
(gebouw De Haven, Ooithaven 31) 10 uur de
heer J. Kanis.
Ver. van Vrijz. Ned. Hervormden (in
Remonstr. kerk, Keizerstraat 2) 9.30 uur ds
J. Verdonk.
Remonatr. Geref Gemeente (Keizerstraat
2) 11 uur dr W. R. M. Noordhoff, Rdam.
Evang. Luth. Kerk (Gouwe 134) 10 uur da
W F. Schröder
Oud-Katholieke Kerk (Gouwe 107) 10.30
uur Hoogmis. 7 uur Vespers. Dinsdag 9.30
uur. Woensdag 7.43 uur en Donderdag 9.30
uur H. Mis.
Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 uur ds A.
Nijhuia (bevestiging ds J. M- Vlaming),
uur ds J. M. Vlaming (intrede).
Geref. Kerk art. 31 (Turfmarkt 54a) geen
opgave ontvangen.
Geref. Gemeente (Turfmarkt 142) 9.30 en
5 uur leeedienst.
Geref. Gemeente (Stationsplein 15) 10 en
5 uur leeadienst.
Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 10 en 5 uur
leesdjenst.
Preb. Herv. Gemeente (Turfmarkt 23
achter) 9.30 en 4.30 uur ds Joh. van Weizen.
Donderdag 7.30 upr ds Joh. van Weizen.
Vrije Evang. Gemeente (Turfmarkt 23)
10 en 5 uur da J. I. van Wijck. Zaterdag 7.1"
uur bidstond.
Vrije Geref. Gemeente (Zeugstraat 30) 10
uur da H. J. Grianigt (bidstond voor gewas)
Leger des Heils (Turfmarkt lil) 7 uur
bidatond. 10 uur heiligingadienst. 6 43 uur
openluchtsamenkomat op de Markt. 7.30 uur
verlosaingaaamenkomat, leldera majoor en
mevr. S. Duvekot.
Kerk van Jtsus Christus van de Heiligen
der Laatste Dagen (Spieringstraat 40) 5 uur
dienst.
Goudse Stadsevangelisatie (Spieringstraat
2a) 10.30 uur de heer C. J. v. d. Vlis, Vlaar-
dingen, 7.30 uur de heer W. F. Kloos (Lij
densmeditatie). Hadenavond 7.45 uur Boele
kade hoek Karnemelksloot Straatprediklng.
Bethlehemkerk der Pinkstergemeenten
(Zeugatraat 30) 4.30 uur jeugddienst, 7.30
uur de heer J. Maaabach.
Geveatlg»: S. de Gier van Waddlnxveen
naar Van Bergen IJtendoompark 1; P. da
27 Maart 4.J4—i
Westerschool: Afscheid Jong van Ouderkerk a. d. IJssel naar Ko-
Versierd transport
De baggermolens worden geheel in Oude
water gemaakt, Van de pontona en de bak
ken tot het kleinste onderdeeltje van de
machinerie. Een enkele keer komt het nog
voor, dat een atoombaggermolen moet wor
den gebouwd. O.a. is dit geschied tijdens de
bezetting, toen Duitsland laat gaf twee
atoombaggermolena te bouwen. Deze zijn
echter gelukkig, zegt de directeur, ir A.
de Jongh, zoon van de stichter nooit op
de plaats van bestemming gekomen. Een
Duitse tank was zo vriendelijk de Haas-
trechtae brug kapot te rijden, waardoor het
transport er niet door kon. Overigens was
dat de beste oplossing. Bij voorbaat had
het personeel het transport al' zo breed ge
laden, dat bij de brug toch sou moeten zijn
teruggekeerd.
Dat brengt de gedachte meteen op de
nieuwe Haaatrechtse brug. Alle transporten
voor overzee, die vla Rotterdam en Am
sterdam worden verscheept, geen over
Gouda. Toen de bouw ven de nieuwe brug
bekend werd wee het de bedoeling, dat het
een vaste brug zou worden. Mede op een-
dringen ven het Oudewaterse bedrijf is
het middengedeelte opklapbaar gemaakt,
wat de kosten wel een stuk opvoerde, maar
wat in het belang van daze industrie eigen
lijk niet anders kon.
Dezer dagen gaat weer een traniport
near Indonesië. Ge kunt ook Oudewaters
materieel vinden in Brazilië, Argentinië,
Mexico, Suriname en Curacao, Brits-
Guyena en landen in andare werelddelen,
behalve Noord-Amerlka, waar de markt op
dit gebied teer gesloten ls. En om enkele
Europaze landen te noemen: Engeland,
Frankrijk, Duitsland, Hongarije en Finland.
L Pitlo ali hoofd der school
27 Maart I uwr Kunstmin: Uitvoering accor
deonvereniging ..Ars Lorvga Vlta Brevis'
27 Maart uur Mussanhuit: Klaverjas-tour-
nooi ten b^te van clubhuis.
En umt er verder is
Hedenavond: 7 46 uur. Boelekade hoek Karne-
Zftndag: 7-S uur,
jehova's Getuigen.
Maandag: io uur. Oosthaven SS: Cursus Cngais
voor werkzoekenden.
Dinsdag: 2M uur. Oosthaven SS: Contactmid
dag voor werkzoekenden, causerie met
lichtbeelden door J. Behouten; uur.
Zeugstreet M; Spreekbeurt J. Matsbach
voor Bethlehemkerk (Pinkstergemeente).
Woensdag; 2—uur. Bplerlngetraat 112: Spreek
uur schoolarts; 2.2» uur. Pompstation
Goudse Waterleiding Maatschappij: ex
cursie voor werkzoekenden: I uur. Cal-
vijn: Bijbellezing dz G. Roer; S uur.
Reünie: Spreekbeurt dz J. Börger voor
Logosverband.
Donderdag: 7.30—S.lt uur. Ont Hult: Theocra
tische school en dienttvergaderingen Je
hova's GetuigenS uur. Zeugstraat M:
Bidstond Bethlehemkerk (Pinksterge
meente) I uur. Goudse Stadsevangelisa
tie: Bijbelkring o.l.v. W. F. Kloos
Vrijdag: 7—S uur. Arbeidsbureau: Spreekuur
voor emigranten
Tentoonstellingen
Museum ..Het Catharine Gasthuis":
dagen io—4 en zondags 2-4 f—
oollectle Del Monta.
singel
J. M.
Bioscopen
Thalia: F.uropa St. 11 Jaar (Dinsdagavond
geen voorstelling).
Reünie: De haven dar hartstooht, 14 jaar. Sa.
terdag li 15 uur nzn. Fatale UeMe 21 Jaar.
Schouwburg) De piraten-koningin. 11 jaar.
Aanvang: Zaterdag 3. 7 en I.1S uur. Zondag
S. 5. 7 en 8 15 uur, overige dagen 1 en 1.15 uur.
Sport op Zondag
Voetbal: GNA—Unltas GBV—Woerden, aan
vang 2.30 uur.
Zondagtdientt artsen
Dokteren: Van Zaterdagmiddag 3 uur tot
ondagavorvd 12 uur zijn aanwezig de dokto-
in: H Reedijk. Crabethztraat 45 (telef 1122)
en 3. O. W. F. Bik. Blekeraatngel 54 (tel. 21S1).
Tandartsen: Zondagochtend van n—12.10
uur ia aanwezig dokter R. L. van Deth, Regen,
teaeeplantaoen 1» (telef. tost: bij geen gehoor
dokterstelefoon MM).
Apothokertdienst
Steeds gëopend (dee nachts alléén voor re
cepten): Apotheek P Weber, Gouwe 121.
Dokterstelefoon tost
WAT ZULLEN WE ETEN
MAANDAG M MAART
Vermicellisoep
K rootjes
Runderlap
Aardappelen
NAARMATE HET LEVEN in de grote steden jachtiger en zenuwslopender werd, kon
men ook in de dichtkunst de leuze: „Terug neer de natuur!" veeivuldlger horen
aanheffen. Bij tijd en wijle kan het zelfs lijken of dichterschap zonder een neiging tot
natuurverheerlijking niet goed mogelijk ls.
Er zijn echter altijd wel figuren, die begaafd met «en nuchter ontledend verstand en
een behoorlijke dosis argwaan tegenover dergelijke algemeen verbreide neigingen, gewoon
weg weigeren mee te doen. Zij voelen zich stedelingen en komen daar rond voor uit,
en als het eens een enkele maal gebeurt, dat zij het platteland zeggen te verkiezen boven
de stad, dan laten zij als Johan Daisne in onderstaand gedicht geen twijfel besteen
over hun eigenlijke bedoelingen: door htm Arcadia rijdt de tram, schokkend, slingerend,
fluitend
Daisne blijft trouw aan zichzelf, als hij vertelt, dat hij, genoeglijk achter de ruitjes van
zijn tramwagen zittend, het land bekijkt. En, o Ironie, wat hij riet en hoort, vergelijkt
hij met een klank- en kleurenfilm die in de open lucht wordt afgedraaid. Matr erg
boeiend lz die niet: de intrige ie verloren gegaan.
Hij maent het dan ook niet half. als hij te kennen geeft, hier buiten te willen wonen.
Wie zegt er namelijk in «root van zichsalf, dat hij dat sou willen doen, om „diep en hoog
te painzen"? En ale hij het wel zou menen, els het buitenleven voor hem rust en ver
nieuwing zou kunnen betekenen, dan zou hij het alleen maar aanvaarden, omdat het
hem de gelegenheid zou bieden, om te hjrhalen wat hij vroeger gedaan heeft:
.nieuw van hart, nog eens te vliegen uit naar stad!"
Hst trammetje rijdt urenlang door 't platteland,
mat schokjes, slingers, loopjes, trommelen en /luiten
je kunt achter de toind-, de Bon-, de repenruilen,
zo felle deuntjes ringen op die roffelbandt
'tis als een klank- en kleurenfilm in open lucht?
een uitspanning, een boeremeid, ten kerketoren
d' intrige golft op 't waterende graan verloren,
in hondgeblaf, klndergetouif en vogelvlucht.
Hier sou ik eenmaal willen wonen, moe en zat,
om stil en veel te werken, diep en hoog te peinzen,
metelf een boel gemoedegerustheid voor te veinzen,
en, nieuw van hart, nog eens te oliegen uit naar stad;
Uit: „Zeven-relzeoboek" JOHAN DAISNE (geb. 1111)
ningin Wilhelmlnaweg 311; F. Kom-Sprong
van Oud-Alblas naar Parkstraat 34; J. van
Dijk van Boskoop naar Vlamingstraat 41;
M. Vergunzt van Reeuwijk naar Turfsingel
60; C. J. v. d. Welle van Arnhem naar Ko
ningin Wilhelminaweg 140; J Slaman van
Nleuw-Gulnea naar Wielewaalstraat 55; H.
Drietsen van Amsterdam naar Busken
Huetstraat 14; H. J. M. Kok van Den Bosch
naar Van Beverninghlaan 31; H. van Vliet-
Looren de Jong (2 pers.) van Ammerstol
naar Blekerssingel 35; G Romaljn van Ca-
pelle a. d. IJssal naar Nieuwahaven 10.
Yertrokkta: S. Laugeman (3 pers.) van
Van Iteraonlaan 19 naar Indonesië; M. e.
da Koning-Jonker van Krugerlaan 44 naar
Malakka; A. H. Duvekot van Turfmarkt
111 naar Groot-Brtttannië; A. Eeltenreich-
Kranendonk van Ridder van Catsweg 132
naar Utrecht. Freegatstraat 2; E. C. M. van
Deursen van Graaf Florisweg 77 naar Den
Haag. Kritringerstraat 180; C. Burger van
Vrouweateeg 20 naar Raamsdpnk, Sandoel
131; J. v. Dorp van F. W. Reitzstraat 16 naar
Den Haag, Kootwijkstreet 10; T. H. v. d
Klaljn van Harenstraat 183 naar Rotterdam.
Rosestraat 142a; J. M. T. v. Hulzen van
Markt 5 naar Amsterdam. Churchilllaan
304 III; L. Kabout van Fluwelensingel 6.
naar Schoonhoven, Koestraat 10»; T. Seel-
mann (0 personen) van Mogstraat 9 naar
Schoonhoven, Vlisterweg 20; M. M. Verma
ning (3 pers.) van Burgemeester Martens-
35 naar Raeuwijk. plattaweg 59-8;
Chrlatiaanse van Westhaven 11 naar
Wassenaar. Bommellaan 13; N. Hamelink
van Jan Philipsweg 83 naar Zierikaet. Oude
Haven A 402; J. v. d. Weide-Kuperus (3
pers.) van Da Costakade 09 naar Enschedé.
Van Llmborchstraat 56; B. de Bruin van
anga Willemzteeg I naar Alphen a. d Rijn.
Raadhuisstraat 44; D. J. Wittenberg van
Uivarpléln 103 naar Eindhoven. Benoitstraat
31; H. R. da Oraauw van Rhijnvls Feith-
straat 20 naar Den Haag. Frederlk Hen
drikplein 46; G. Jonker van IJssellaan 213
naar Australië; A. A. van Dijk van Boele-
kada 207 naar Stolwijk. Tentweg 137; t. M.
de Hear van Burgvlietkede 34 naar Schoon
hoven, Havenstraat 42; I. O. H. de Haas-
Radlar van Herenstraat 20 naar Rotterdam.
Rubroekatraat 173a.
O. Reparon (4 pers.) van Keizerstraat 47
naar Gouwe 130; G. Verkalk van Kuiper
straat 34 naar Ridder van Catsweg 153; W.
Wijngaarden-Noomen van Keizerstraat
47 naér Gouwe 138; O. Bras van Wachtel
straat 3 naar Wachtelstraat 1; G. IJsselstijn
van Wachtalstraat 2 naar Wachtalstraat 1;
A. da Vrias van Wachtalstraat 2 naar Wach
talstraat 1; J. H. Pleterse (4 pers.) van Boele-
kada 71 naar Sint Josephstraat 63; J. M.
Meijer (4 pers.) van Vossluistraat 121 naar
VoasiuMtraat 100; J. S. Romen n van Ridder
van Catawag 122 naar Cronjèstraat 17; D.
Verkaik-v. Leeuwen van Mosstraat 33 naar
Nieuwahaven 262; T. Prevo (2 pers.) van
Scheltemastr«at 7 naar Prins Hendrikstraat
107; R. A, Vleggeeit van Van Persijnstraat
I naar Vondelstraat 16; T. A. van
Karkhof (3 personen) van Vorstman
straat 86 naar Paperstraat 62: W. van Dam
van Nleuwehaven 300 naar Koningin Wil
helmlnaweg 251; H. F. Noordermeer (2 pars.)
van Voaaiuistraat 119 naar Vossiuastraat 121;
G. A. M. Notenboom (4 pers.) van Sint
Josephstraat 51 naar Rosendaal 12; J. den
Hertog van Bilderdijkstraat 9 naar Raam 5
M. Broekhuisan-v. d. Tooren van Zwarte-
weg 10 naar Onder de Boompjes S3; J. vsn
Vliet van Cornells Ketelstraat 71 naar Ble-
kerasingal 35; J. C. v. d. Heuvel (4 pers.) van
Wielewaalstraat 16 naar Blekerssingel 13.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Karei Cornells, z. van K. C.
Bleijenberg en N. H. Wieaer, Onder de
Boompje» 47; Willem, z. van A. Tollenaar en
A. J. W. Schouten, Tuinstraat 54; Arent Rle-
kent, z. van H. R. Jongman en C. H. Ter
louw, Ridder van Catsweg 44; Nely Christi
na Maria, d. van R. de Jong en N. O. M.
Kerf, Fluwelensingel 59a,
Ondertrouwd: C. van Roekei «n C. M. C.
Notenboom; A. van Rijswijk en G. F. van
Veen; N. Verkalk en M. M. Broer; A. Hóf-
ateda en P. Steenbergen; W. Jongeneel en A.
M. A. de Jeu; O. de Haas en M. Michgelsen.
Gehuwd: H. L. ven Roljen en C. H. Jon
geneel; B. W. Lok en L. v. d. Heuvel
Puzzle-winnoarB
Een zeer groot aantal oplossingen was het
antwoord op de krulswoordpusile van vori
ge week, die wel niet moeilijk waa, maar
toch vragen had, waarin aan enkeling ver
strikt raakte.
Winnaars warden mevr. S. Boerma—v. d.
Stelt, Noordatrast 34 te Bodegraven
van 5) en J. de Jong, Lethmaetstraat
te Goude en mevr. J. Hornla—Ketting, Bi
kenbergstraat 96 t« Gouda (ieder 2.50).
De prijzen kunnen aan ons bureau wor
den afgehaald of worden op verzoek toege
zonden.
KAAfMABXT OBOOT-AMMXBS
30 Maart Geen aaavoar.
•Jan de
TEN BEHOEVE VAN de abonné'a
van de „Goudsche Courant" zal
onze mode-adviseuse a i Maandag van
2 tot 4 uur wederom zitting houden in
„De Beursklok". ingang Sint Antho-
nieztraat Zij verleent gratis hulp bij
knip-, naai- en pasmoeilijkheden en
vervaardigt tegen vergoeding patronen
naar maat.
Onze maatpatronen worden ateeds
met veel succes gebruikt. Thans wor
den de japonnen Indien gewenst op
maat pasklaar, gemaakt. Men laat een
patroon aanmeten en veertien dagen
later hangt uw japon pasklaar. De
naden worden zo geknipt, dat deze
ineens zijn afgewerkt
Een japon maken levert nu geen
moeilijkheden meer op.
Alleen het in elkear etikken blijft
voor u over. U betaalt voor het aan
meten van een patroon, pasklaar ma
ken. passen en afwerken:
Japonnent j
Mantels en mantelpakken ƒ1.50
Avond- en bruidsjaponnen
Deux-pièces 750
Advies over onze goedkope patronen
kunt u eveneens Maandagmiddag bij
onze mode-adviseuse inwinnen.
Het is warempel niet onnodig, dat er een
vereniging is. die de welsprekendheid be
oefent. Kr wordt ontzettend veel gesproken,
de een zit gewoon te wachten, tot z'n buur
man aan het eind u«n s'n adem is gekomen
en dan steekt hij subiet van wal. Ze praten
elkaar de blaren aan de oorschelpen, went
verder gaat het niet. Maar toch: het ts er
mee al> met alle kunsten, je moet er (ets
v«p mee in de wieg gekregen hebben Met
andere woorden, je hebt geboren sprekers.
Bij ons op dorp was ome Teun zo'n ge
boren spreker. Ome Teun was trouwens van
alle kunsten thuis. Hij was voorzitter van
de rederijkerskamer „De Watergeus" en hij
blies de trompet in de fanfare En als er nou
op het dorp iets aan de hand was, waarby
een woordje gezegd moest worden, dan was
ome Teun de man. En dan hingen we aan
z'n tippen. Zo nu én dan gaf h(j een grote
klep op de tafel en dan moest je er by zijn
«ls de kippen om je glaasje vast te houden
Ome Teun was bakker, maar bakken kon
hij niet zo best. D'r was nog een bakker
op het dorp, dat was Gerrit Moelker Die
bakte beter dan ome Teun, maar 't was
een kenHn van een vent. Op zekere dag
was Oerrit 35 jaar in z'n zaik en hg hield
een receptie met Pleun de baker als dien-
meisje. 't Heeft hem nog een poot van de
tafel ook gekost, maar dat is een ender
verhaal.
Ome Teun heeft toen een pracht van een
rede gehouden. Hij was zo'n beetje ceremo
niemeester en had z'n eigen onder aan
t lijstje gezet.
't Was een drukke receptie, midden in de
zomer en 't was heet. Ome Teun nam het
woord, zo maar uit z'n hoofd, toen z'n witte
overhemd al vol 2weetvlekken en asplekken
zat.
„Namens de vrouw van m'n collega en
zijn kinderen", zei oma Teun, toen se alle
maal d'r lui mond dicht hielden, „moet ik
al# genodigde van de familie de zware taak
op me nemen om te hebbe bewerkstelligd
het laatste woord te hebben gesprake van
wege allemaal, die hier staan te sitte en
daaromtrent met mooie woorden en mooie
redes hebbe motte getuige, wat wtf allemaal
hebbe motte aanhore, om het so maar eens
uit te drukke.
We hebben gehoord de rede van de voor--
zilter van bekkerspatroons, die opgericht is
met kennie van Gerrlh die daarin geweest is
etn voorman van het suiverste water om
het so maar eens uit te drukke.
Toen hebben we gehoord de secretaris van
de Oranjevereniging, die een schryving heb
voorgelesen van de voorzitter, die op advies
van ei/n vrouw door narigheid van wegens
zijn riekte heb motte thuisblyve.
En nou Gtrrit, mopt je nog horen een
woordje van mijn, als de laatste spreker,
die mijn de teer grote èer heb versoche
om het slotwoord te zeggen.
Oerrit, je hele leven heb jij hard staan te
boksen aan je trog om drijvende te blVven.
Jij hebt altijd gezegd: ik wil op my* eigen
wieken staan. Je wou een vry man wazen.
Dat ben je geworden. Daar motte we even
aan bltfve denkc. Vijf en twintig jaar heb
)H staan te bakke De redes, die we moge
hebbe staan te hore. bewijze, dat je niet
voor niets heb staan te bakken. Vijf cn
twintig jaar heb je aan de toekomst gebak
ken, Gerrit, en dal je tien laar geleden het
tarwebrood indertijd met twee centen heb
afgeslagen, was een dunne streek, die ik
hierby de eer heb in het vergeetboek (e
schrijven en de spons er over te halen.
Aangesien de koffie koud staat te wor
den en de fcrentebroodjee niet langer kun
nen wachten, eindig ik, Oerrit, met de wens
namens allemaal Nog velt baaltjes, Oerrit.
Bak te en vergeet de gist nitt".
't Wat een pracht van een rede, als je
bedenkt, dat ome Teun en Gerrit elkaar
niet luchten konden. We waren allemaal
een beetje onder de indruk ook en later
hebben we dat ome Teun ronduit gezegd.
„Och", sei ome Teun, „je mot de wereld
door een pijpesteél bekbken
Dat waren we roerend mat ham aens
JAN TERGOUW.
(Advertentie)
Spaart voor Uw toekomstige grote uitga
ven. Ge blijft zonder schulden, ge zijt
gelukkig en rijk.
Maakt gebruik van «en rekening bij de
OOSTHAVKN 13.
De oudste epasrinatelUng ter stede.
G.Z.C. wacht in spanning
op het nieuwe zwembad
Gisteravond heeft de Goudse Zwemelub
ln „Central" haar jaarvergadering gehou
den. Het algemeen beeld ven de zwemelub
was bevredigend, zowel sportief alt finan
cieel. ofschoon de geldzorgen geenzzine
voorbij zijn De sportieve hoogtepunten wa
ren de «uceessen in de tournooien te Wenen.
Den Haag en Antwerpen. De vergadering
zprak haar grote vreugde uit over de ge
meentelijke plannen ten aanzien van de
bouw van «en open zwembad. Nadat vale
aren een zwembad node U gemist, beetaat
hans redelijke hoop, dat spoedig over een
open zwembad kan worden beschikt.
BIJ de bestuursverkiezing werden alle
eden herkozen. Zowel de polocommlaeie ala
de zwemcommiasie onderging geen wijziging
van betekanU.
Ia hier iet» van u by?
Oevonden; wieldoppen, honden, para
pluis, leesboek, muilkorf, stoffer, autokua-
•en, apont, kerkboek, geld, gereedschap,
handschoenen, shawls, jasje, petje, porte-
monnales, schoenen, armbanden, sleutels,
tassen, vulpen, vulpendop.
f Advertentie)
Voor z«lfb*woning nog onkoU
TC KOOP
Mak«laankantoor A. W. v. VLIET
Korte Tiendewei II Goud» Tel. 35S»
Hutten vorantwoordolUknwd van rodacMe)
lageaoadee stukken warden allee*
In behandeling genomen ala de Insta-
dera eteh met volledige naam ea iItn
aaa da rod act la bekendmaken
Uit de rapporten, die de brandweer In
Gouda heeft opgesteld over gebluste schoor
steenbranden, komt de menTng naar voren,
dat deze brandjes zijn ontstaan ala onmid
dellijk gevolg van het stoken van eierkolen.
Daar dit wordt gepubliceerd, zij het mij ver
gund te wijzen op de onjuistheid van deze
mening, waarbij ik mij gesteund acht door
onderzoekingen en publicaties over het sto
ken ven eierkolen door het Instituut voor
Warmte-Economie T.N.O. te Delft
Eierkolen bestaan uit anthracietfljn (gruis),
dst gebonden wordt door steenkooltterpek.
Daar de prijs van het bindmiddel hoog is.
wordt de toegepaste hoeveelheid zo laag
mogelijk gehouden. Van deze kleine hoe-
veelheid verbrandt, een deel. terwijl een an
der deel in dampvorm in de open lucht
wordt geloogd Slecht* aen zeer kleine hoe
veelheid blijft achter In de schoorsteen en
dan op die plaatsen, die onder normale om
standigheden niet warmer worden dan ca
200 gr C. Op plaatsen, die hoger ln tempe
ratuur worden, sal eventueel eerder neer
geslagen teer weer verdampen (het Is een
van de z.g. zware vluchtige verbindingen) en
koudere plaatsen condenseren. Alleen in
sondere gevallen komt het voor. dat
„loorateenbrand ontstaat, n.l. indien ge
durende ettelijke weken of maanden, een
zacht vuurtje is onderhouden met eierkolen
en daarna wordt overgegaan op het stoken
van brandstoffan met grote verbrandings
snelheid en lange vlam, bijv. hout
In dat geval zal de binnenwand van de
schooreteen bedekt zijn met een roet-, teer»
en vliegtasfilm, welke tot ontbranding kan
kómen door vlammentongen van de brand
stoffen, die met lange vlam verbraqden. De
tijd voor verdamping van de teer is bij een
dergelijke overgang te kort en het brand
punt kan worden bereikt.
Een andere mogelijkheid tot het ontstaan
van schoorsteenbrand is aanwealg bij een
sterk vervuilde «choorsteen, die bijv. niet
alk Jaar wordt geveegd.
Tienduizenden huisgezinnen in ons land
stoken elke winter eierkolen sonder ooit
last van schoorsteenbrand te hebben onder-
"Onden. Schoorsteenbranden ontstaan ook
op plaatsen, waar in het geheel geen eier
kolen zijn gestookt, daar roet van elke
brandstof kan gaan branden Indien dit door
bijv. vlammentongen langdurig wordt ver
hit.
H. O. SCHOONENWOLF,
Stooktechnisch Adviseur
v. d. Federatie voor de Ned.
Brandstoffenhandel.
In de recensie in de „Goudsche Courant"
over de opvoering van Puccini's „La Bo
hème". werd zeer terecht opgemerkt, dat
wel bewezen is, dat Gouda een belangstel
lend muziekleven kent en het waardeert
eindelijk weer eens in de gelegenheid te zijn
een volledige opera te zien. Dtt geldt echter
niet alleen voor de inwoners van Gouda,
doch ook voor de inwoners van de omlig
gende gemeenten, die ook belangstelling
hebben voor muziek en speciaal voor de
opera
Wij hopen, dat Gouda ln een volgende
tournée opgenomen zal worden en dst nist
zoals vorig jaar de opera „Madame Butter
fly" onze neus voorbij zal gaan. Belangrijk
zal echter ook zijn, dat het artistieke peil
vin deze opvoeringen qp een hoger plan zal
komen Ook Ik heb genoten van de opvoe
ring van „La Bohème", ondanks het feit,
dat op deze uitvoering wel enkele aanmer
kingen gemaakt kunnen worden. De directie
t«l het allereerst in betere vocale krachten
moeten zoaken en ook van het orkest zei
men meer muzikale Intentie kunnen ver-
wachten.
Moge de „Compagnie d'Opert Hellena In
Onuda terugkeren met een nog beter zolia-
ten-enaemble. Er 1s voldoende belangstel
ling ln Gouda en omatreken en teer zeker as»
«en volgend bezoek van date troep met ver
langen worden tegemoet geiten!
J. OROLLEMAN,
Hekendorp.
Vereniging ven pleegouden
Ook ln Gouda is sen afdeling opgericht
.jm de Nad. Vereniging van pleegoudèrs.
Deze beoogt het behartigen van de belan
gen van pleegklndaten en pleegouders in
de rulmtate zin dés woords. ZIJ beweegt wen
adoptie-vraagstuk.
op r
Hat
hoofdbestuur voert
besprekingen mat verschillende regeringz-
inztantlei. Aan naamsverandering, voogdij
stelling. sociale vraagstukken en bij moei
lijkheden van allerlei aard. die zich tn
iggezinnen kunnen voordoen, verstrekt
juridische commlaile aan de leden op
hun verzoek gratis adviezen.
Het beituur van de afdeling Gouda var-
aoekt alle pleegouders te Gouda en omstre
ken om hun adressen bekend te maken
teneinde In ataat gesteld te worden deze
pleeggezinnen met voorlichting van dienst
e zijn. Op verzoek zal het bestuur hen
gaarne komen bezoeken. Het adressen-
materiaal zal vanzelfsprekend met sll* dis
cretie worden behandeld
Het bestuur vin de afd. Gouda,
•ecretanaat; Onder de Boompjes 30.
1
DAG 20 MAART 1954
DERDE BLAD - PAGINA'
(V«n onze Rotterdamse correspondent)
Mijnheer Sipman uit Mon
ster, mijn Sipman uit Monster;
mijnheer Piet Koster uit Temeu-
zen, mijnheer Piet Koster uit Ter-
neuzen; mijnheer Kroese van de
Zuiderzeepolder, mijnheer Kroese
van de Zuiderzeepolder
fTot to hoeken van de grote ruimte
X dringt de heldere stem door, mensen
roepend, die zich onmiddellijk naar'de
ïcrotoon apoeden
Achter de microfoon staat een jonge
dime die kennelijk weet wat haar wel en
niet staat: wèl" een keurig brpin mantel-
«ituum. Zij is Joke de Ronde en de
mensen, die zij oproept zijn de bezoekers
vin de aardappelbeurs te Rotterdam.
Mijnheer Otten uit Hoogeyeen. mijn-
fceir Van de Meyde uit Niemansdorp. de
heer A- de Ruyter uit Dirksland Elke
nism wordt eenmaal herhaald.
Joke de Ronde ontvangt alle voor de
beursmensen inkomende gesprekken en het
(s haar taak te zorgen, dat de gewenste
handelaar zich binnen de kortst mogelijke
tijd in een van de telefooncellen achter de
microfoon bevindt. Ook roept ze via de
jchttien luidsprekers namen af. voor de
beursbezoekers, die een bepaalde relatie in
de grote drukte niet kunnen vinden en die
lich dan even later bij „de juffrouw" mel
den.
„De Juffrouw" is eigenlijk een mevrouw
jii'oitï precies te zijn Joke voor haar man.
masr dat vertellen we niet verder Zij was
tot san haar trouwen telefoniste bij de
Hollandse Bankunie, maar toen vorig jaar
de plzats achter de microfoon open kwam.
«reep zij deze kans met beide handen aan.
m de oude Visser de welhaast leeenda-
riiche figuur van de aavd«ppelmarkt. die
vorig jaar van zijn welverdiende rust ging
jenieten heeft een goede opvolgster ge
kregen. De beursmensen hebben hun waar
dering voor de accuratessé van ..de juf
frouw". de enige vrouw op de aardappel-
beurs, niet onder stoelen of banken gesto
ken: toen ze jarig was. waren er bloemen
en bonbons
Accuratesse is iets wat de bezoekers van
fete Maandagochtendbeurs nodig hebben,
«nt de namen lijken vaek veel op elkaar
ai de handelaars en telers komen uit ge
heel Nederland, luister maar naar de plaat-
ien, die Joke afroept.
j T\e geschiedenis van de Rotterdamse aard-
spoelbeurs gaat terug tot 1857. toen de
heer Coenen ziin café in de Hoofdsteeg be-
ichikbaar stelde voor de aardappelhande
laren. waarop deze laatsten natuurlijk be
reid waren aldaar hun kopje koffie, en ver
moedelijk ook nog wat anders, te nuttigen
Voordien geschiedde de i
handel aan de Kolkkade
en op het Nieuwland. waar
de aardappelen werderr
aangevoerd
De zak"» in W café van
Coenen gingen niet slecht,
ook niet voor de eigenaar,
want al spoedig werd het
café uitgebreid. Weer later,
ln \885. bouwde de op
volger van Coenen. de heer
Ten Kate, te zamen met de
Brouwerij «TOranjeboom.
een nieuw pand. waér ook
gelegenheid tot logeren be
stond. Dit pand kreeg aan
het einde van de vorige
eeuw de naam Coomans
i;ot 1940 bleef de aard
appelbeurs in Coomans
Toen verhuisde zij, via een
kantooretage van het nieu-
»e Beursgebouw, naar de
Blauwe Zaal. Maar het
deeds toenemen van het
aantal bezoekers, was er
oorzaak van. dat deze ruim
te al spoedig te klein werd;
in 1947 verhuisde men an
dermaal. thans naar de hui
dige plaats, de zuidelijke
helft van de grote Koop
mansbeurs
Deze laatste verhuizing is een groot suc-
|Ks gebleken, want de grote hal kan heel
wat mensen bergen En zo kan het gebeu
ren. dat er zich 's Maandags omstreeks het
middaguur een 3500 mensen in de grote hal
bevinden 1000 tot 1500 op de aardappel-
beurs en de rest op de zich in het noorde
lijke deel van de grote hal bevindende
graanmarkt, die ook op Maandag haan
meeste bezoekers telt.
De sporen van het ontslaan van de aard
Appelmarkt z(|n in de Beurshal nog terug
t® vinden. Gezien de traditionele voorkeur
Mn de handelaren om aan een tafeltje zit
tende zaken te doen. heeft men gevolg ge-
feven aan de wens tafels, te plaatsen, met
élen verstande, dat zü om 1 uur 's mid-
ésgs weer worden weggehaald. Om half
twee begint namelijk de Koopmansbeurs en
men mag van de Rotterdamse assuradeurs,
wheepsbevrachters en andere nijvere He-
veel zeggen, maar dat zjj op de beurs
h» gewone tafeltjes «aken doen. dat nooit.
Het naar om van alles
'Toch vervullen die dingen met vier poten
-*• op de aardappelbeurs een belangrijke
functie. Behalve dat men rustig een kopje
koffie kan drinken belangrijk voor hen,
die van ver komen en voor dag en dauw
op moesten kan men beter met zijn re
laties afrekenen. Want op deze beurs wordt
nog veel contant verrekend. Wie een kwi
tantie wil hebben, is een kniesoor, tenzij
men zijn verkoper slecht kent (wat niet
\aak het geval is), of als het om erg grote
bedragen gaat.
Degene, die van een lekker broodje half
om houdt, kan op de Maandagochtendbeurs
terecht Aan de graankant lacht men wei
eens een beetje schamper om die broodjes
etende aardappelmensen. Maar als je zes
uur 's ochtends uit huis bent gegaan, dan
heb je om een uur of tien, elf. best trek in
wat hartigs.
Zo heeft alles op de Maandagochtendbeurs
zijn functie en betekenis. Ook het werk van
mevrouw De Ronde. Op de graanbeurs zou
het via de microfoon oproepen van han
delaren. zo niet een revolutie, dan toch een
storm van protesten doen ontketenen. Op
de aardappelbeurs is dit technisch hulp
middel onmisbaar, want veel van de han
delaren zijn een groot deel van de week op
Die prijs was toch niet gek.
Al doe je in aardappelen, dan kun Je toch
nog wel even rustig over tie kwaliteit van
je Maandagochtend-sigaar praten.
stap en het telefoongesprek op de beurs is
dan vrijwel het enige contact, dat die week
met thuis en dé opdrachtgevers bestaat
Rotterdam is ongetwijfeld Nederlands
voornaamste aardappelbeurs. want «y is
een landeiyke markt. Goes, op Dinsdag,
en Leeuwarden, op VrUdag. zUn ook be
langrijk. maar dit «Dn meer provinciale
markten.
De handel concentreert zich^voornemelijk
op consumptie- en voederaardappelen, maar
ook hooi en stro worden verhandeld. Op
grond van het marktverloop gedurende de
ochtend worden na één uur door een spe
ciale commissie de noteringen vastgesteld,
die als richtprijzen voor telers en hande
laars elders dienen.
Mijnheer Blauw uit Heer Hugo-
waard, mijnheer Lensing uit Benthui
zen, monsieur Jacques Vérin de Lille,
mijnheer Reitsma uit Assen
Een arts op 1200 inwoner» j
in Nederland
NEW YORK. 18 Mrt - Blijkens het I
statistisch jaarboek van de Verenigde
Naties is er in Nederland éfyi arts op
elke 1200 inwoners en één tandarts cp
elke 6000 inwoners. In Nieuw-Guinea
daarentegen is er slechts één arts op f
elke 40.000 zielen.
In Israël wordt op iedere 450 inwo-
ners een arts aangetroffen, doch in
Brits-Togoland het andere uiterste i
heeft elke afts gemiddeld 69 000
mensen te verzorgen, ofwel een bevol
king die gelijk is aan het totale aantal
Inwoners van Leeuwarden of Maas
tricht... In Indonesië heeft elke art3
gemiddeld een verzorgingsgebied van
65.000 inwoners ofwel de totale bevol
king van een stad als Delft.
Alle tafeltjes bezet? Dan t
afrekenen.
LONDEN. 19 Mrt, (A.F.P.) Naar radio-
Warscbau meldt, is de Poolse premier Bie-
rut ontheven van zijn functie en benoemd
tot eerste secretaris van de Poolse commu
nistische partij. Joseph Cyrankiewicz, voor
maiig vlce-premljër, volgt Bierut op als
hoofd van de regering. Volgens Parijse
waarnemers duidt'het aftreden van Bierut
als premier op een scheiding van de functie
van partijleider en hoofd van de regering,
zoals ook in de Sowjet-Unie na de dood van
Stalin werd toegepast.
Nationaal 5 Mej-ct
(Van onze correspondent)
DEN HAAG, 19 Mrt. De nationale fede
ratieve raad van het Voormalig Verset Ne
derland. het Veteranen Legioen Nederland
en de Stichting Pro Patria hebben besloten
het initiatief te nemen om door middel van
het door hen opgerichte Nationaal 5 Mei-
Comité te geraken tot een waardige en
styivolle viering van 5 Mei als bevrydings-
dag. De deelnemende organisaties zyn er
van overtuigd, dat aan de viering op deze
dag door het gehele volk dient te worden
deelgenomen ter herdenking van de op die
dag herkregen vryheid en souvereinlteit.
Na de herdenking op de vooravond van
de 5de Mei van de offers van hen, die ge
vallen zijn in de strijd, achten zij het nood
zakelijk het Nederlandse volk en speciaal
het nageslacht telkenjare er van te door
dringen dat een volk in eendracht heeft te
strijden voor zijn voortbestaan in de geest
en volgens de idealen van hen. die in de
jaren 1940—1945 streden voor een vrij en
herboren Nederland.
Ter voorbereiding van de viering zijn en
worden olaatselijke comité's opgericht. Het
nationale comité zal de werkgevers verzoe
ken zoveel mogelijk medewerking te ver
lenen tot het slagen van deze nationale
feestdag. Tevens wordt een beroep gedaan
op alle organisaties en verenigingen in Ne
derland zich met het comité in verbinding
te stellen.
Een ieder, die wil bijdragen in de door
het comité te maken kosten, kan zijn bijdra
ge storten op girorekening 1175.
Het secretariaat van het comité ts ge
vestigd Koninginnegracht 83a. Den Haag.
MILWAUKEE, 19 Mrt (Reuter) Senator
Joseph McCarthy moet het bed houden. Hij
lijdt aqn laryngitis (ontsteking van het
strottenhoofd) en hij heeft koorts. Dit is vol
gens zijn dokter een gevolg van „overwerk
en overmatige vermoeidheid". De senator
heeft een dag of twee rust nodig, ..maar ik
weet niet of ik hem zolang in bed kan
houden," aldus verklaarde de dokter
(Van onze correspondent)
WASHINGTON. 19 Mrt. Slechts een-
vUfde van wat fle Amerikaan aan voedsel
uitgeeft, wordt besteedaan aardappelen,
brood, vet en olie. De consumptie van deze
artikelen neemt nog steeds af. maar het ge
bruik van vlee», melk. kaas. eieren en fruit
wordt steeds groter. Het maandblad F o r t u-
n e publiceert een uitstekende serie artike-
lep over allerlei aspecten van de Amerikaan
se markt en de Nederlandse huisvrouw zal
er zich wellicht voor interesseren, wat het
onderzoek heeft opgeleverd van de levens
middelen-markt in Amerika.
TN 1941 gaf het Amerikaanse volk 20 mll-
*- liard dollar aan voedsel uit; in 1953 was
dat 60 milliard geworden. Men denke nu niet
dat de Amerikanen in twaalf jaar driemaal
zo veel zijn gaan eten. De voedselprijzen zijn
met 18 procent gestegen, de bevolking is
toegenomen en men is dingen gaan eten
en kopen, die tot de duurdere categorieën
behoorden of die in 1941 nog Tiiet eens be
stonden. Over die verandering in het Ame
rikaanse menu wil ik het hier vooral heb
ben.
Het is bekend, dat gezinnen met een zeer
laag inkomen bijna al het geld aan eten uit
geven Hoe meer men verdiént, des te min
eer pleegt men percentsgewijs aan voedsel
te besteden. Nu heeft zich in en na de oor
log de Amerikaanse middenstand enorm
uitgebreid. Tal van mensen, die nog de ge
woonte hebben, een zeer groot deel van het
loon in voedsel om te zetten, zijft tot een
groep gaan behoren, waar het tot dusverre
wat minder gebruikelijk was. Onder „mid
denstand" reken Ik nu de gezinnen waar per
jaqr tussen de 4000 en 7500 <J«Uar binnen
komt. Tot die groep behoren op het ogenblik
ongeveer 18 millioen gezinnen.
Vooral in de laatste zeven jaar zijn er voor
de mensen vön deze categorie veel nieuwe,
aantrekkelijke artikelen op de markt geko-
Wel zijn die nieuwe dingen duurder dan
wat men gewoon was te eten, maar ze zijn
smakelijk, gemakkelijk klaar te maken en
nieuw. Dat laatste alleen reeds is een at
tractie voor de Amerikanen, die nu eenmaal
graag experimenteren.
Wat dat nieuwe dan is? Van dat oplosbare
koffiepoeder, dat hier een geweldige opgang
maakt, verder bevroren gevogelte en vlees,
bevroren groente en fruit, gecondenseerd en
koel gehouden sinaasappelsap enz.
Het succes van bevroren voedsel is gewel
dig: Et wordt nu viermaal zoveel van ver
bruikt als in 1947 Dat gecondenseerde si
naasappelsap (dat wordt verkocht in koel-
gehouden busjes en dat moet worden ver
dund met water) is er wel heel gded „tn
gegaan" Zó zelfs, dat de consumptie van
sinaasappelen erdoor gedaald is.
Allerlei bezoekers, die bij mij „ouderwet
se" sinaasappelen zagen staan, hebben me
gezegd, dat zij die dingen nooit meer aten.
Dat schoonmaken was zo bewerkelijk, von
den ze.
Diepvriezer in huis
•TONDER DE super-market", die grote
Amerikaanse levensmiddelenwinkel (een
groot getal middenstandsbedrijven onder één
dak), die ik al eens beschreven heb. zou ei
dat nieuwe voedsel er nooit zo snel zijn in
gekomen. Over het gehele land zijn er nu
reeds meer dan 17.000 van zulke zaken met
per stuk een omzet van op zijn minst 375.000
dollar per jaar en soms met een verkoop die
de tien millioen haalt. Een goede super
market biedt 15.000 verschillende artikelen te
koop aan en veel ruimte is gereserveerd
voor de bakken, waarin de bevroren pro
ducten koud gehouden worden Vier en
veertig procent van alle voedselverkoop
gaat thans al via deze moderne winkels.
Toch is dat kopen aldaar nog niet het
nieuwste op huishoudgebied. Veel moderner
is men nog. wanneer men zelf thuis eën
groot diepvriesapparaat heeft 500 dollar)
en dat voor weken met voorraad laat vul
len door een levensmidelen-besteldienst. die
na een telefoontje met een auto vol
heerlijkheden komt voorrijden: ..Honderd
">ond vlees, mevrouw".
BERLIJN, 19 Mrt. (United Press). Volgens het Berlijnse tijdschrift Der
Monat, dat onder Amerikaanse supervisie staat, zijn het vorige jaar 12 000
slavenarbeiders in Russische concentratiekampen in opstand gekomen
tegen de kampleiding. De gevangenen legden het werk neer als protest
tegen het kampregiem en in de hoop revisie van hun vonnissen te ver
krijgen. De opstand werd door militairen bloedig onderdrukt. Vieren
zestig stakers vielen onder het mitrailleurvuur van de Russische troepen
en 200 gevangenen werden gewond.
De schrijver van het artikel was de 4Ï-
jarigc röntgenoloog uit Leipzig, dr Joseph
Scholmer, die vertelde dat 12.000 van de
250.000 slavenarbeiders in het kamp
„Vorkuta" op de grens van het Pool
gebied vorig jaar Juli twee weken na de
dood van Stalin en de arrestatie van
Russische kolengebieden. beslaat meer dan
kilometer,
djl foto heeft mets met het boren
naar olie te maken. De opname werd ge
maakt in Willemstad, waar de Delta-com
missie een onderzoek instelt naar de vraag,
hoe het met het verzakken van onze bodem
Volgens het Britse blad
The People worden in.
formele plannen gemaakt
om het gehele hof van de
Engelse koninklijke familie
van Buckingham Palace
over te brengen naar Wind
sor Castle. Zo zal een eind
komen aan het 115-jarige
bestaan van Buckingham
Palace als koninklijke resi
dentie, mits koningin Eliza
beth na haar terugkeer in
Engeland, in Mei.-de plan
nen goedkeurt. Alle Britse
monarchen, behalva konin
gin Victoria, hadden iets
tegen Buckingham Palace
met zijn 690 kamers, 10.000
ramen en 500 man perso
neel.
De vader van de konin
gin. George VI. noemde bet
paleis een „ijskast". George
V zei dat het paleis een
goed hotel zou zijn, als het
werd „opgewarmd" en Ed
ward VII noemde het „het
graf".
Volgens The People
zal het paleis, als
nen doorgang
het publiek worden open
gesteld, behalve de konink
lijke particuliere suite. Au
toriteiten aan het hof zullen
voorstellen, dat zulke weel
derige appartementen als de
„witte en gouden" staats-
balzaal. de Spaanse suite,
de Orleans-suite ert de Car-
narvonkamer tegen betaling
voor het publiek worden
opengesteld, zodat de on
derhoudskosten kunnen
worden gedekt.
Naar yerluidt zouden
koningin en de hertog van
Edinburgh meer bewegings
vrijheid willen hebben en
een gezond huis op het plat
teland wensen voor hun
kinderen, prins Charles en
prinses Anne. OP Windsor
Castle wordt een nieuwe
ingang gebouwd, door welke
de koninklijke familie on
opvallend zou kunnen bin
nentreden en weggaan.
The People voegde
er aan toe, dat de plannen
voor een atoombom-schuil,
plaats bijna klaar zijn.
gesteld ts. Wam mdten straks de in hei
geding zgnde zee-armen worden afgesloten
dient men ook het volgende probleem
onder de ogen te zien: hoe hoog moeten
de dijken worden, wil een komende gene
ratie 2icfi er byu. over 100 jaar ook nOg
door beschermd weten Natuurlijk zal men
zich onwillekeurig afvragen, hoe men met
een boorsysteem kan nagaan, hoeveel ons
land gedurende een bepaald tijdsbestek ge
zakt is. Men is thans in staat om door
nieuwe onderzoekingen ten opzichte van
radio-actieve stoffen, die in veenlagen op
treden, de leeftijd van het betrokken veen
vast te stellen. De diepte, waarop zo'n laag
wordt aangetroffen, gecombineerd met de
in het laboratorium vastgestelde ouderdom
van het geboorde grondmonster, levert de
nodige conclusies omtrent de snelheid, waar
mee ons land zakt. In Willemstad koos men
een dankbare plaats voor een dergelijk
experiment en wel bij een havengebouwtje,
waarop de waterhoogten der verschillende
stormvloeden, di& dit stadje (n de loop der
eeuwen teister dflk, staan aangegeven
van 1775 via 1894 via 1916 tot Febr. '53 toe.
De gedenkstenen moeten steeds hoger aan
gebracht worden, zodat thans de vraag
rijst: is de kracht van de jongste storm-
tl^fd^oueel intenser geweest dan in een
verder verleden of is het voortdurend
st\jgen van het water mede een gevolg van
de verzakkende bodem?
Beria het werk hadden neergelegd. De
staking had de Russische industrie in Le
ningrad ernstig getroffen en werd pas
gebroken toen de Russen de stakers met
machinegeweren te llff gingen.
De staking, die volgens Scholmer was ge
organiseerd door de ..ondergrondse" in het
kamp. was onmiddellijk overgeslagen naar
andere kampen. Het gebied van het con
centratiekamp ..Vorkuta", een van de rijkste
.le -
vierkante
Uit dit kamp teruggekeerden hebben reeds
een enkele maal berichten naar het Westen
gebracht over onrust in de kampen, maar
Scholmer heeft voor de eerste maal een
dergelijke staking ln de finesses gerappor
teerd.
Scholmer zelf heeft drie en een half iaar
van een straf van 25 jaar dwangarbeid in
..Vorkuta" uitgediend en is onlangs vrijge
laten. De kampbewoners hadden nieuwe
hoop geput uit Stalins dood. Beria's arresta
tie en de geruchten dat Oostduitse arbei
ders in Jüni 1953 hadden gerevolteerd tegen
het communisme.
De dokter meldde, dat er een speciale
commissie onder leiding van generaal Mas-
lertlkof naar de kampen was gezonden om
met de gevangenen te onderhandelen. On
danks aan de gevangenen gedane conces
sies zouden dezen in één kamp de Rus
sische kampleiding tot aftreden hebben ge
dwongen en hun eigen bestuur hebben in
gesteld. waarbij de Russische troepen zou
den zijn gedwongen het kamp ie verlaten.
Dit was de Russen te bar en ar werd be
sloten de staking met alle ter beschikking
staande middelen te onderdrukken.
Mei liarde hand
Troepen trokken een cordon om het
kamp. mortieren werden in stelling ge
bracht en bunkers werden bewapend Een
Russische officier die de overgave van de
stakers ging eisen, werd afgeranseld
Waarschuwingen per luidspreker werden
WENEN. 19 Mrt. (Reuter) - Volgens een
in Oostenrijk verschijnend Tsjechoslowaaks
nieuwsblad „Videnske Svobodne Listy". ts
op 18 Januari een Tsjechoslowaakse trein
met goederen voor de Sowjet-Unie „door
sabotage" ontspoord in de buurt van Kosice
in Slowakije.
Het blad. dat door en voor de Tsjechische
minderheid in Oostenrijk wordt uitgege
ven, schreef, dat zes wagons met waarde
volle lading vernietigd werden. De politie
had onmiddellijk daarna 150 personen te
Trebisof en Kapoesany. ten Oosten van Ko
sice. gearresteerd, doch deze enkele dagen
later weer vrijgelaten.
in de wind geslagen. Tenslotte gaf een
Russische generaal de troepen bevel het
kamp te bestormen, hetgeen geschiedde
onder dekking van mitrailleurvuur. waar
door 64 stakers werden gedood en 200
werden gewond Hiervan waren er nog
velen gestorven wegens de gebrekkige
medische verzorging.
Toch hebben de Russen, nadat zij de sta
king onderdrukt hadden, een aantal „ver
bazingwekkende concessies" gedaan, schrijft
Scholmer De gevangenen mochten de
kampnummers van hun armen en benen
verwijderen, kregen toestemming om sloten
en grendels van hun barakken te slopen,
mochten t%veemaal per maand brieven naar
huis zenden in plaats van éénmaal per iaar
en niet-vreemdelingen mochten eenmaal
per jaar familiebezoek ontvangen.
CHICAGO. 18 Mrt. (United Press. Sena
tor Joseph McCarthy heeft in een rede op
een banket van de Ierse vereniging ter ere
van ler'.and's nationale feestdag St Patricks
Day gezegd dat hij zijn strijd met het leger
niet heeft uitgelokt, maar dat hij wel van
plan was die tot het einde te voeren Hij
verklaarde dat hij zich zal verzetten tegen
iedere poging om de reglementen van zijn
subcommissie te veranderen. Door zijn me
thode ziin tenminste reeds 20 communisten
uit overheidsbetrekkingen verwijdert, aldus
McCarthy
„Ik geef er geen steek om boe hoog of
laag de mensen in welke partij ook zijn die
het niet eens zijn met onze methoden"
aldus de senator uit Wisconsin Hit zei voorts
dat de communisten er naar streefden een
strijd tussen hem e». president Eisenhower
te doen ontstaan, in de hoop dat beiden er
slecht af zouden komen.
Over de methoden van zijn subcommissie
zei McCarthy nog: „VeAaders rijn geen
heren en zij zouden het niet begrijpen als
zij als heren behandeld zouden worden
BERLIJN. 18 Mrt. (UP) - Dr Walter Lmse.
die een van de leiders is geweest van een
Westberlijnse ondergrondse anti-communis
tische organisatie en die bijna twee jaar ge-
n door Russische agenten werd ont
voerd. is door een Russisch gerechtshof ter
docd veroordeeld en naar Rusland getrans
porteerd.
Het Westduitse Inlichtingenbureau-West
een anti-communistische organisatie, die
nieuws van de ondergrondse in de Sowlet-
«one verstrekt zei dit te hebben vernomen
van een Oostduitse vluchtelinge die zei Lin-
se te hebben ontmoet in een gevangenis te
Brest-Litovsk.
De ontvoering van Linse in West-Berlijn
midden op de dag in Juli 1952 door Russi
sche agenten veroorzaakte een storm van
D. otesten in geheel Duitsland en het Westen
De Westelijke geallieerden eisten in scherpe
nota's aan de Russen zijn vrijlating. De
Russen ontkenden echter iets van de zaak-
Li n se af te weten
Hongerstaakster? ziek
CAIRO. 19 Mrt. .UP) - De Egyptische fe
ministe Doria Shafik en vier andere suffra
gettes die in hongerstaking zijn gegaan ten
einde de aandacht te vestigen op haar strijd
voor vrouwenkiesrecht zijn thans ook naar
een ziekenhuis overgebracht. De dames wil
len all.-en nog maar water tot zich nemen
Onlangs hebben de werkgeversverbonden
in een adres critiek geleverd op het door de
Reregering aangekond1 gde voornemen om
een wetsontwerp tot beteugeling van bet
Cadeaustelsel in te dienen.
In dit adres wordt o.m. gesteld, dt^t
niet nodig en daarom ongewenst is de
senkomst van de wetgever tn te rot.
aangezien deze niet in de Interne bedrijfs
voering moet worden betrokkeh men ziet
het cadeaustelsel als een methode van ver
koopbevordering zulks te minder, omdat
de uitwassen in onderling overleg en zo no
dig in het kader der publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie of door middel van alge
meen verbindend verklaarde ondernemers
overeenkomsten kunnen worden beteugeld
Ten slotte verwijt men de middenstand,
dta diens agitatie in hoofdzaak op sentiment
berust.
Naar aanleiding van dit adree wijst men
er van de zijde van de Kon Nederlandse
Middenstandsbond op, dat van 1924 af is ge
probeerd tot het afsnijden van uitwassen
door overleg met fabrikanten op dit gebied
te komen, zonder dat dit resultaat heeft op
geleverd. Ook nu hebben de ondernemingen,
die met toegiftartikelen werken, duidelijk
doen blijken dat zij niet tot genoegzame
concessie bereid zijn.
Bovendien zullen verordeningen van pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganen en onderne
mersovereenkomsten naar haar aard slechts
een beperkt terrein, de bedrijfstak, bestrij
ken. terwijl binding van derden grote moei
lijkheden oplevert
Ten slotte verzet zich het verbruikerspfe-
lang tegen de schijnvoordelen van het ca
deaustelsel: de consument krijgt niets ca
deau. maar moet alles zelf betalen en wordt
bovendien afgeleid van de bevrediging van
zijn werkelijke behoeften
