180.000 Rotterdammers zagen
de Ronde binnenkomen
B?=i=ïsÊmmm
Luchtvaartgeschiedenis
et toverlantaarns en
men moderne
radar maakt
kaarten!
IJzeren wielenmaarschalk Van Est
zo goed als zeker de winnaar
brieven, documenten en curiosa
De Purperreiger
Belgische overwinning was slot
inxle Tulpenrally
Spanjaarden lieten Krijt en
Dehnert de tarantella dansen
in
Eric in de Ronde van Nederland
Ontvangst tussen
de koeien
Een mensenzee in
Rotterdam
Een bok van Bok
8: oSl,ES£-. agS
atSSSETfirA™*-
Rietje gaf de zoen.
Botwinnink zo goed
als zeker winnaar
Nog steeds spanning
onder de hanballers
Voor bij de radio
Het voorlopig Nederlands
Elftal tegen Bolton W.
Lief en leed in de
Engelse league
D.H.C. degradeert
De voetbaluitslagen
van gisteren
eC" m
wê' ,r
f'IJ 'i j!
l,tb|idd$
Bezoekers van vorstelijke bloede, Eisenhower
noch Churchill zouden op deze stralende Konin
ginnedag meer mensen in Rotterdam-Zuid langs
de weg hebben getrokken dan gisteravond de
ijzeren wielermaarschalk Van Est, toen hij, te
midden van zijn kleurige karavaan de Maas
stad binnentrok. Wij, die in het Zuiden en
's morgens nog in Breda en Etten wel aan een
„beetje" toeschouwers gewend zijn geraakt, kij
ken niet gauw meer verbaasd, maar die men
senzee in Rotterdam wie zei ook wier, dat
de wielersport alleen maar trok benfden de
rivieren? was toch wel een schouwspel.
VtlM VAK EST I
Zijn naam is gisteren op de weg van Tilburg naar Etten van mond tot mond gegaan
om ten slotte een jubelspreekkoor te worden voor de duizenden en duizenden, die in de
Baroniestad langs de weg stonden en het parcours pan Etten omzoomden. Al twee keer
de sterkste geweest in deze Ronde van Nederland heeft hij Vrijdag over de einzege zo'n
machtig veto laten horen in de Grote Vier, dat deze hem practisch niet meer kan ont
gaan. Het werd niet alleen een triomf voor de sterke man uit het Heike, maar tevens
voor z'n gehele ploeg: Jefke Janssen, Faanhof, Nico van Est. Guns. Van Oers en
Maenen, die in de tijdrit van Tilburg naar Etten toch wel heeft bewezen van alle
ploegen de beste te zijn.
Tk geleuf dat de pers niet erg op me
-*■ gesteld is
Z'n benen op een andere stoel, z'n wit
rennerspetje achter op het hoofd en de
{ilentere bruine oogjes, die anders zo vro-
ijk de wereld inkijken, een tikje 6omber,
zat de ploeggeneraal in het Tilburgse
sportpark te wachten tot de tijdrit zou
beginnen en te mopperen. De reden van
het gemopper was. dat de foto van Wim
van Est de laatste dagen te weinig in de
kranten had gestaan.
Meer foto's van Schulte en Wagtmans
dan van mij
Hij had geen goede zin, de kleine
die meer het figuur heeft van een Chinese
Worstelaar dan van een coureur.
Affijn, we zalle rrtèrrege es zien
Met deze woorden stond hij van z'n stoel
met stijve benen z'n ploegmaats
achterna te gaan naar de si.ntelbaan. Of het
invloed is geweest om extra z'n kie
zen op elkaar te zetten en tegeh z'n ploeg
maats te zeggen: ..we zalle ze nondeju es
tores leren dat zouden we niet
iet zekerheid willen beweren. Een feit is.
dat ze met hun zevenen die rit van Tilburg
Etten gereden hebben als een trein,
die getrokken werd door een Jumbo-loco
motief. De Van Est-ploeg was de enige,
die compleet in Etten aankwam zoals ze
gestart was. Een best groepje coureurs.
hebben tegen Van Est gevochten,
vooral Gerrit Voorting, die maar één mi
nuut en elf seconden op zijn rivaal te
kort kwam. Op een afstand van 70 kilo-
lenlijk belachelijk zo'n minuutje.
datzelfde geldt ook nog voor Gerrit
Schulte. die er maar drie minuten langer
dHet mysterie-Wagtmans
ls nu wel opgelost. Hij kwam. net zo mop
perend als Van Est. in Tilburg aan de
start, maar niet omdat zijn foto te weinig
in de krant hacL gestaan, maar omdat hij
slaap te kort wfs gekomenSlaperig
of niet, als u het algemeen klassement
bekijkt zult u zien. dat Van Est zich nu
wel definitief van hem gedistancieerd heeft
en dat Voorting de enige is. die nog een
theoretisch kansje heeft overgehouden,
maar dan zal hij vandaag in de monsterrit
van 257 kilometer van Rotterdam naar
Utrecht een monsterprestatie moeten
leveren.
"Tie ontvangst in Etten was op een echte
Brabantse boerderij. Aan de ene kant
loeiden de koeien en aan de andere kant
werd in de beste kamer het gezelschap
onthaald op een pittige dronk en een niet
minder pittige speech van de burgemees
ter, die helemaal niet te spreken was over
het wel erg laat afgekomen verbod van de
K.N.W.U. om het parcours zoals de dui
zenden die hun penningskes hadden ge
offerd was beloofd om de coureurs te mogen
zien drie keer te rijden. Maar de orga
nisatoren van de Ronde van Nederland
maakten dit onmiddellijk goed door er
voor de tweede halve etappe naar Rotte:-
dam begon een gulle prijzenrit van te
maken, waardoor het publiek toch aan z'n
trek kwam. Misschien kunnen dergelijke
kleine schoonheidsfoutjes volgend jaar. als
er alle tijd is om de Ronde voor te berei
den, vermeden worden. Die plaatselijke
comité's sloven zich uit om er van te ma
ken wat kan en zien niet graag op het
laatste moment een streep door de reke
ning komen. Maar ook dèt zal volgend
jaar hiervan zijn we overtuigd niet
meer gebeuren.
ll/fen zegt wel eens, dat de wielersport
IT-L alleen maar trekt beneden de Moer
dijk. maar wie boven de rivieren van
Zwijndrecht. langs de kronkeldijk, via Rid
derkerk de belangstelling in de dorpjes
had gezien om ten slotte langs het Feijen-
irdstadion in de mensenzee op de Plein-
weg terecht te komen, zou hieraan wei
is gaan twijfelen. We hebben ons laten
vertellen, dat er van de Pleinweg tot de
Maashaven honderdtachtig duizend toe
schouwers langs de weg stonden.
Natuurlijk heb was Koninginnedag en
prachtig weer. mgar 180.000 is toch wel
een aantal, dat tot de verbeelding spreekt
en geen wonder, dat de Kennersclub
Feijienoord, die deze incomste had ver
zorgd, zwol van trots
De Rotterdammers zagen een Duitser
winnaar worden: Prelskeit. die we al eens
eerder in onze verslagen genoemd hebben
en dienentwege ook aanspraak maakte op
de prestaticprijs Hij was er kort na Etten.
samen met Piet Haan. Van Oers, Hans
Dekkers en Pascal tüssenuit getrokken,
had onderweg het meeste kopwerk gedaan
en kwam aan de Maashaven het eerst van
het vijftal over de finish gestoven. De
grote mannen hadden dit vijftal maar aan
hun lot overgelaten en geen moeite meer
gedaan om hen in te lopen. Zij waren
voor het eindklassement toch ongevaarlijk.
Drie minuten later kwam het peloton bin
nenstuiven. met alle grote azen er In en
de Belg Plas, die het eerst over de streep
ging. F
Bestuur, spelers en supporters t/an
Feijenoord zullen gisteren via de lip
pen van de AVRO-reporter Tong Bok
met gemengde gevoelens vernomen
hebben, dat verschillenden van hun
prominente spelers op het punt staan
om naar de beroepsvoetbalbond over
te stappen. Dit i» een zeer onbehoor
lijke uitlating van de heer Bok, ook
al heeft hij de passie gepreekt door
deze spelers „voor onberaden stappen
te waarschuwen". Niemand was met
deze waarschuwing van de heer Bok
die heus niet zo'n autoriteit is, dat
naar zjjn raad geluisterd moet wor
den. gediend. Feijenoord niet. de spe
lers niet en last but least de Be
roepsvoetbalbond evenmin. Een bok
van Bok.
EERSTE HELFT Se ETAPPE
3 Feanhof Ned
4 Janssen Ned C.
5 Ouns. Ned C
11 Van Oers. Ned. C.
7 Maenen Ned C
8. O Voortin*. Ned 1
J. Haan. Ned D
10 Bakker Ned D,
11 Van Roon
12 SchelUnserhout
13. Sorgeloos België
14 Borghmans België
15 Glelen België.
18. Plaa. België
17. Paacal. België
O. Schulte Ned A.
19 Plantaz Ned. A
2? Y,an,„°lU Ned A
21 Yf- Waetmana. Ned I
22 Lambricha. Ned B
23. Brinkman, Ned B.
24 Stevens Ned B
23 Gelissen Ned B
28 Paymans. Ned. B.
27 Koch Ned B
25 y.a" A' Ned D
29 Muller. Dta.
30 Schwarzenberg DU
31 Prelekeit. DU
32 P Schulte. DU
33 Otte. DU
34 Kemp. Lu*
33 Oelhausen Lux.,
uffit. Lux
j® Van Breenen Ned,
JX 'ekM Ned E
12 Witteveen. Ned E
1? Nolleder. Ned E.
♦4 Smiti. Ned. E
12 Lagrouw Ned I
48 Footl. Ned A
II Ned. A.
12' X",n. Elderen Ned
49 Dekkers. Ned A
50 Gil be Is België.
51 Reitz. Dts.,
32 >i^MTibeek, Ned D
TWEEDE HELFT 5e ETAPPE
ALO. KLASSEMENT
1 40 10
1 41*03
1 41 27
1 44 27
44 40
l JX'U.'an N,d- C. 24 21 37
I 9 Voorting Ned. D. 24 23 38
Ned. A. >418.03
24 28.38
3 G Schulte
4 Haan Ned. p.
3 Wagtmans Ned B
8 Faanhof Ned. C.
7 Nlco van Eat. Ned
8. Bakker Ned D.
9 Glelen België
i? ij?r8'lrru,ri« België.
11 <V4n Oers Ned C
1 49 49
1 30 19
1.SS02
1 33 19
w?
1 Preiskelt. Dts
2 Pascal België,
3 Haan Ned. D
1 X"P, °er* Ned C.
8 Dekkers Ned A.
8 Pies. België
7 Otte Dts
8 Stevens. Ned B
n.onter. Ned E.
10. Koch B
11 Wlllekes Ned. E.
2 kaKro"w Ned, E
13 Van Roqn Ned D. z
£»ymanf. Ned B, it
is ?r0rghJ7?na België. i t
t? dÏ/1 eren Ned A it
17 Brinkman. Ned D. 11
18 Sorgeloot België
19 Fooy. Ned. A. H'
20 Faanhof Ned C it
.■Mas? sag hm»
2 00*32
51 Janacv,.,
32 Reitz Dts
'wvkwmvvwvwwvj
18 Pies België.
,'2 ?.teX*na- Ned.
18. Muller Dta
In Yan Breenen Ned E. 34 40 12
2? £aynJ?na" Ned B. 24 42 38
2 R0#1"1" Ned E
28 Gelissen Ned B
27 Brinkman Ned B
28- Guns. Ned. C
29. Kirchen. Lux
30. Schmit. Lux
31 Schulte Dts
32. Koch. Ned
™?.1 Am Ned D.
34. Witteveen. Ned E.
35. Otte DU..
38 Ven Osta Ned. A.
37. Kemp. Lux.
38 Schellingerhout. D.
39. Lagrouw. Ned E.
40 Hein Lux
De Pel was Hi Rotterdam om zijn ijzeren
wielermaarschalk Van Est geluk te wensen
met z\jn overwinning in de tijdrit.
PERSOONLIJKE T'JDRIT
ETAPPE 60KM
De Duitser -Prei,teii heeft de kus
gestolen van de Rotterdamse schone,
die hier de rol vervulde van de Ronde-
pi rinses en Prelskeit was een geweldige
boffer omdat niet alle fotografen
bijtijds op het appèl waren en de
ceremonie nog eens moest worden
overgedaan
Wij hebben gevraagd hoe het lieve
kind heette en een beetje verlegen
kwam het er uit:
Riet Venema
i
MOSKOU. 30 April (DP) Botwinnik e
Smyelpw hebben besloten hun l»e p.ruj
tS? tot rem? le "Mcn 211
i-V. rem'se- weardoor de stand 10' ,-A'
Uit deVm,r, Bolwlnnik Is sewoixlen
ÏÏLto wÓrd^"1?," n<"B,.nï, "og
Ti 5e?oe,t Botwinnik nog
té behouden n t °,n 'Al° we"lUtitol
éLoïfn n m 0s!f parlli wordt °P 1 Mei
rL_7, l s'a'kowski-eoncertzaal
partij begint 'e middags om 5 uur.
Euwe derde in Ziirich
De uitslagen van de lie en laatste ronde
ZÜrichetzi£Ia w K0*"? «chaaktournooi \e
Zurich zijn Walther-Euwe Schmié
KuPPer~szaba<los 1-0; Zlm-
„Bnl 1_r™fun,ov'c Nievergeldt—
Beni 1—0; Canal—Grob 1—0.
Het eindklassement luidt: 1 Schmid (Did)
8 punt; 2 Nievergelt (Zwitserland) 8 pun
ten. 3 Euwe (Ned.) 7'i punt; 4 Kunner
(Zwitserland) punt; 5 en 6 Bhend (Zwit-
7%^ 6? (,Peru) ieder 6 Pinten:
7 rntunovie (Zuld-Slarië) 5'/. punt; 8 en 0
Grob (ZwlUerland) en Zimmermann (Zwit
serland) ieder.4' punt; 10 Benl (Oostenrijk)
4 punten): 11 en 12 Szabados (Italië) en Wal-
ther (Zwitserland) leder 2' t punt.
24 32 37
24 58 01
24 38 11
(hoorn
rllh*rsum
vinknefr
Nieuwkoop
Haarzu/lm
Start 15
f P* wielrenner David Weston heeft
leven verloren, toen hij in de
van de Ronde van Ierland ge-
- -°°r «n wagen die door een op
d£LgJïiS£n ?fard «eyolcken werd. Twee an
dere renners liepen bij dit ongeval licht letsel
Het Engelse paard
Newmarket gehouden
wonnen.
..Festoon" heeft de te
..1000 guineas''-race ge-
diri de honil"3! n0R "immer voorgekomen.
Si geblevtS Z0Jan« «"beslist
zijn gebleven als dit jaar. De degrudatie-
Broenen ziJ" weJ, nviar In de kop-
5oa steeH«anne ^ls,tri«tsk,lass'-'n spant het
riechS iïBO °°rdtat de lel<Jende Ploten
slechts twee punten voorpprong
kunnen zij zich geen nederlaag verc
nog steeds.
k,??™ .pun,e" voopppronjf hebben
In de eeélt kl 8ee° ?edorl"« veroorloua,.
v klasse dames zai ook morgen
f- hiui, S. 2iln. maar
émd ,T°°r Anlmo en Alh«le oPPMsen,
5" P<omi* als lastige tegen-
partijen bekend staan. De Meeuwen vormen
A°°.r„IG°na Uit de tweede klas6e Keen be
dreiging en evenmin zal Roda het ESDO
lastig kunnen maken, dat diens kam-
enskansen in gevaar komen. AHC '28
}}eLte*en Wlton-Fijenoord minder
gemakkelijk. Als WF de Hagenaars een ne
derlaag zou weten te bezorgen, is ESDO
kampioen. De spanning zai nog een of twee
weken voortduren en dan kunnen de pro
motiewedstrijden gaan beginnen.
Om de damtitel van
Nederland
a In, A("st.e 1x18111 ls een begin gemaakt met
de beslissingsdrlekamp om het persoonlijk
damkampioenschap van Nederland, waarin
P Roozenburg (IJmuiden). P BergVima
(Wartena) en Bom (Rotterdam) uitkomen
De eerste partij tussen Bom en Rozenburg
werd door Roozenburg gewonnen.
Met een brede glimlach op ztfn gelaat daverde op het van een gloednieuwe slijtlaag
Voorziene circuit van Zandvoort Vrijdagmiddag om een uur of halfzeg Oliivier Gende-
«"iTr d*e,I>dBtreeP En hü had reden om te lachen. Want met de onbedreigde zege
flnn w oaa e™ ,aal8te «"elheldarace (in normale serle-toerwagenklasse boven
1600 tlm 2000 c c.) van de laatste klassementsproef behaalde, had h(j de zesde Inter
nationple tulpenrally op zün naam en op die van z«„ landgenoot en co euuipler P?erre
Stasse gebracht. De rond 10.000 toeschouwer., die zfbh van 's morgens tien uur op de
tribunes ophielden, honoreerden deze verrichting met een hartelijke ovatie.
Zware pech. ongelukken of andere bij
xor.dere dingen daargelaten, stond het bij
voorbaat vast, dat de strijd om de eerste
plaats in het algemene eindklassement
tussen de Belgen Stasse—Gendebien en de
Duitsers Wefigel—Ambrecht zou ga«n
Cijfers wezen het uit, want in de voorlo-
Eige rangschikking, opgemaakt na de aan-
omst van Woensdag te Noordwijk. bezetten
deze equipes met 0 strafpunten en 572 en
567 winstseconden resp. de eerste en tweede
plaats. En de veronderstelling, dpt deze
kanshebbers zich met hun snelle Alfa Ro-
ïheo en Porsche in het beslissende num
mer, de snelheidsrace. zouden laten verras
sen. werd door alle insiders met een reso
luut gebaar van de hand gewezen
Toch is het enigszins anders gelopen dan
men gedacht had. Want toen de tien wa
gens voor de race in de ..grand tourisme"
seriewagen klasse t/m 1600 c.c. met don
derend geweld van start gingen, schoot
er wel een Porsche onmiddellijk naar
voren, maar niet die van Werner Engel,
nee, het was de Zwitser Ringgcnberg .die
zich op de eerste plaats had genestelcrften
nu kon Piet Nortier den volke via de luid
sprekers wel kond doen van het feit dat
er ..geweldige verhalen over het rijden van
.Engel waren ontvangen", beneden op het
circuit bleef de situatie ongewijzigd en
kreeg de Duitser geen schijn van kans zijn
Zwitserse concurrent terug te halen.
Met veel machtsvertoon heeft Gendebien
•korte tijd daarna laten zien dat zijn equipe
inderdaad de zege toekwam. Op nog reso
luter wijze dan Ringgenberg dat gedaan
had. trok hij er onmiddellijk nadat de vlag
Voetbaluitslagen A.V.R.O.
Hilversum IIZondag
16.46 uur
toerwagens boven 1600 t/m 2000 c.c.) tus
senuit. nam enkele honderden meters voor
sprong en Het zijn grijze Alfa Romeo. waar.
aan duidelijk te zien was dat er de laatste
dagen zo'n slordige 3300 kilometer bijge
komen waren op de teller, in een lange
rus" ,"taar de finish ronken. De grootst
mogelijke winst. 120 punten, was zijn deel.
Met 40 punten precies hadden de Belgen
hun Duitse rivalen achter zich gelaten
Een voorlopig overzicht leerde, dat de
landenwedstrijd van de zesde international!
tulpenrally door Duitsland ls gewonnen
i e j5r^sL.yoor de i)este damesequipe be
landde bij Sheila van Dammmevr A
Hall—mevr. F. Clarke (Gr. Br.) met Sun-
fwl mbot. terwyi de tweede plaats door
Greta MolanderHelga Lundberg (Noor-
Nanrv) vn» K n'W' rdG d€*de plaats door
Nancy Mitchell en Joyce Leavens (Gr
Br.) met Zephyr werd bezet.
De clubteam-prijs werd gewonnen door
de automobielclub van Duitsland te Frank
furt aan de Main. Verder won B M.W de
prijs voor de merkenteams.
jgevallen was in zijn klasse (normale serie- Grinsven.
Dc pijl van het Zuiden
Ze, en veertig renners zijn gisteren In
Esch sur Alzette te Luxemburg gestart voor
de etappe-course, de pijl van het Zuiden
voor amateurs. De eerste etappe was een
ploegen-tijdrit over Luxemburg naar Bon-
nevoie over een afstand van 30,5 km. die
door de Fransman Ulrich gewonnen werd.
Gramser was vijfde. 6 Ehlen, 7 Post, 8 Van
Het voorlopig Nederlands elftal, dat op
5 Mei in het Feijenoord Stadion tegen Bol
ton Wanderers zal spelen, is als volgt «a-
mengesteld: doel; Steiger (P.S.V.); achter
Odenthal (Haarlerti) en Tebak (Eindhoven!,
midden: Van Schijndel (S.V.V.). Terlouw
Sparta) en Biesbrouck (R.C.H.); voor: Van
Beurden (B V.V.), Michela (Ajax). Van Me
lis (Eindhoven). Bennaars DO.S.K.O.) en
Louer (N O.A D.). Tteserves: De Rijk (M.O.C
Boskamp (Ajax). Van der Hoek
(Feijenoord) Van der Kuil (V.S.V.).
Nu Everton door een 4—0 overwinning
op Oldham als tweede is geëindigd in de
tweede divisie en daardoor dus met num
mer één. Leicester City. naar de eerste di
visie pfhmoveert. Is het erelijstje van de
Engelse league, op de naarft van de Cup
winnaar na. compleet. Flet ziet er als volgt
uit league-kampioen: Wolverhampton
Wanderers, gedegradeerd naar de tweede
divisie: Middlesbrough en Liverpool; gepro
moveerd van de tweede naar de eerste di
visie Leicester City en Everton; gedegra
deerd naar de derde divisie' Brentford en
Oldham Athletic; gepromoveerd van de der
de divisie Zuid naar de tweede divisie:
Ipswich Town; gepromoveerd van de derde
divisie Noord de tweede divisie; Port Vale
Na HBS is nog een Westelijke eerste
klasser gesneuveld: het Delftse DHC
Waar zo goed als zeker RCH nog moet
volgen en het leven van 't Gooi ook
aan een zijden draadje hangt, zijn het
wel oude clubs, die het gelag moeten
betalen.
le Klasse A: Haarlem—-D W S. 8—1 Leeuwar
den—N E C o0; Oosterparkers—Elinkwljk 2—4
le Klasse B. A.G.O.V V Rlgtersbleek 4-4;
Sneek—Vitesse 1—0
le Klasse C L.O.N Q A V.V.H. '18 4—1.
le Klasse D: Maui lts—Willem II 0—2; D.H.C
A.D.O. 13; DH.C degradeert.
EERSTE KLAS8E
A: Wageningen—R.C.H.
HeraclesElinkwljk
N.E.C.Zwolse Boys
Ajax—D.W.S.
Leeuwarden—Haarlem
Stormvogels—Be Quick
Ensched. BoysOosterparkers
B: G.V.A.V.'t Gooi
Heerenveen—V.8.V.
EnschedeRigtersbleek
D.O.S.—A.G.O.V.V.
EDO—Vitesse
De Volewjjckers—Blauw Wit
Go Ahead—Sneek
C: B.V.V.—V.V.V.
Xerxes—BleUerhelde
H.B.S.Longa
S.V.V.Emma
BrabantiaP.8.V.
V.V.H. '16Slttardia -
N.A.C.Sparta
D: Maurits—Eindhoven
Feijenoord—Llmburgia
Willem U—D.H.C.
E.B.O.H.H.D.V.8.
R.B.C.—A.D.O.
Juliana—M.V.V.
N.O.A.D.—Excelsior
TWEEDE KLASSE
West II
A: H-O.V.Velox
D.F.C.—Unitas
Leerdam—O.N.A.
r.E.c.—c.v.v.
D.C.V.—Coal
B: Neptunus—H.V.V.
(20 min. spelen b(J stand 2—0)
Ooggetuigeverslagen
16.32 Varsity
16.41: Ronde van Nederland
16.55: Ned.Spanje Davis Cup.
*WWMV\WW\\\>mv«\m>«WVMWWUXMW\V\W\W\\WVUWWVW
Dehnert in z
wanhoopsstrijd
EERSTE KLASSE A:
Haarlem 22 14
Ajax 22 12
D.W.S. 22 13
N.E.C. 22 10
Stormvogels 22 10
■Wagenlngen 22 7
Leeuwarden 22 g
Elinkwljk 22 8
Ensched. Boys 22 3
Heracles
Zwolse Boys
Be Quick
Oosterparkers
R.C.H.
22
4 32 43—18 1-45
3 31 53—25 1.41
4 31 47—22 1.41
2 30 44—24 1.36
6 28 34-27 1.1»
6 33 38-38 1.»
9 21 36-33 0.9»
9 31 28-26 0 96
7 20 33-27 0.91
10 19 36-31 0 86
11 17 21—45 0.7T
10 16 38-61 0 73
14 11 2080 0.56
13 10 18—43 0.4Ï
EERSTE KLASSE
22 13 5 4
22 14 2 8
22 10 5 7
31 84-32 1.41
30 43-20 1.38
25 48-39 1.14
Met een 2—0 voorsprong kunnen de Span
jaarden. die zeker een klasse beter waren
dan hun tegenstanders, de komende partijen
met een gerust hart tegemoet zien
Krijt kon in zijn partij tegen de rappe
stylist Martinez geen moment in zijn spel
komen. Nooit had hij een goede lengte in
zijn drives, maar zelden won hij een punt
op een scorende slag van zijn racket.
Meestal moest hij het hebben van een fout
van zijn tegenstander.
Dehnert liep tegen de lange Ferrer hard
Ha m.P pub2lek' dat teleurgesteld
had zitten toekijken hoe snel en meedogen
loos Krijt was geklopt, ging er eens goed
voor zitten. Dehnert was in vorm. Ten
minste. zo leek het. Afmakend aan het net
met goede volleys en een vast geslagen
backhand, kwam hij van 3—1 op 5-2 en
de eerste set leek verzekerd. Ferrer dacht
er echter anders over. Pas in de achtste
game bleek dat Ferrer enige tijd nodig had
gehad om zijn zenuwen de baas te worden
Nu dat eenmaal zover was toonde hij zich
,?iLklA88e "u,rkerMet grote «ontróle. utt-
hH P°8liie8p,eJ «nelhei<3 herstelde
hij zich op formidabele wijze. Vijf games
achtereen won hij en daarmee de eerste set
6 24 J8-38 10»
21 5 1 0 6 20 27—38 0.»5
22 B 2 11 20 47-51 0 81
22 7 5 10 1» 29-44 0 88
22 6 6 10 18 48—57 0.82
21 5 7 9 17 27-83 0.81
22 5 7 10 17 32-38 077
22 5 5 12 15 27-42 O.M
met 7—5 Dehnert had bepaald pech. toen de
laatste bal via de netband buiten de lUn
huppelde.
Het moreel van de Hagenaar, sensibel als s.v v.
immer, had danig geleden onder de onver- n.a.c.
wachte ommekeer in het spelbeeld. Mop- Bleberheid,
perend over zoveel pech begon hij zijn zelf-
vertrouwen meer en meer te verliezen en font»
éoofrér.?de set WM hii -»««•»""• «-1 X™".
Ferrer. Brabantia
Dehnert probeerde het hierna met een K '18
andere tactiek. Aan het net werd hij tel- B-S'
kenn.aJe gepasseerd, nu bleef hij achterin.
Maar om op de baseline succes te kunnen Eindhoven
hebben te-;en een aanvallend speler als Willem li
ferrer. dient me- over grote vastheid en H.D.v.s.
vaart te beschikken. Dehnert had deze EB°H.
wapenen niet en met 6—1 verloor hij de EeUenoor<i
derde set en de partij. noa*d'
Op de eerste dag van de wedstrijd Egypte Juliana
-Turkije nam Egypte de leiding met 2—0 M v v-
Na de eerste dag van de wedstrijd tussen o'P°'
Zwitserland en Brazilië in de eerste ronde
van de Davis Cup-competitie (Europese M^ru.
zone) had Brazilië de leiding ralTo lK!
EERSTE KLASSE C:
31 40-23 1.41
30 50-34 1 28
22 14 3
22 13 4
22 10 10
22 11 7
22 10 4
22
22 8
8 24 46-40 1 01
42-35 1.-
8 8 22 27—38 1,~
5 9 21 42-34 0 95
4 10 20 40-48 0.81
3 U 10 34—35 0.86
5 10 19 29-37 0.86
6 10 18 20-38 0.02
4 13 14 20-57 0.64
3 18 9 30—58 0.41
EERSTfS KLASSE Dl
22 17
22 10
21 14'
22 12
37 55-24 1 88
5 33 73-30 1 50
4 31 43-20 1 48
8 38 41-41 1 27
9 2 2 33-26 105
23 8 6 I 22 38-33 1.-
22 7 8 7 22 20-3?
22 9 3 10 21 203f 95
22 9 1 12 19 45—3(i '.50
21 8 2 11 18 28-3
22 6 5 11 17 35-45 1.77
23 7 3 12 1 7 34-47 '>77
22 2 6 14 10 21-52 0 45
22 2 4 16 32-70 0.36
n
an Meel
k"
zijn doo
hemzelf gebouwde
De Rotterdammer Martnus
LS MEN door de Joris van der
ver van het H.S. Station In Den
4at daar. achter de muren vai
it Wat men ziet. ook als men
niet
lewoon woonhuis, een uit de vele. msaij numWr 25 di
bijzonder merk'. Hier immers waakt de voorlichlinRSoff
t IS geallieerd N.A.V.O.
collectie curloea. doeumentri
betrekking hebben en vlii
Hawgénstraat. e
Halmloopl. zoujmen
boven komt, is 'niet 1
11} numWr 25 draagt'Wjkch wri
jfcoorlichtingsoffieterJJjVm Teul
«and gestatlonneerd fti Duits!
1» die op de iuchtvikrt en'
traat niet
je schuil
Nu is een Haj
bovenverdieping
expositieruimte en
de heer Teuben heeft dan ook lfaks
en rechts ieder hoekje en gaatje, d"
met dadelijk voor het gezinslelvt
noodzakelijk is. in gebruik genome
Allicht zal menigeen denken Hijii
dat ia wel aardig, deze mijn!]ie£
heeft een particuliere hobby
heelt het tot een, aardige verzapij
ling gebracht en daarmee uit. N<
zo ia het toch niet h«|emaal. Om
twijfekj is de luchtvaè^t-historiscl
komen. Doch eigenlijW
door de uitgebreidheid
door de aard van het bijeengebrach
te. het stadium van pure liefheb
berij
'lijjwtuigmodellen.
hia woord te gpmakkopjjc
v(jrst<^nd aanleiding gepl
een serieuzfèie naam Zdud
t U hidt sprake van
méér dan privé-
1 ook wel blijkt
t de ta/lose malen, dat voor ten-
toonstelllnita of om andere reden
rta beroep op de medew rrking van
lulleasnl Teuben is gedaan. Zo is
het In Wi door de Zuid-Hollandse
lütteversmij te 's-Gravenhage uit
gegeven boekje ..De gouden Race",
dat het lieht zag ter gelegenheid van
de herdenking van de eerste vlucht
mei een motorvliegtuig, die in 1903
door de gebroeders Wright werd
•adtnomen. samengesteld aan de
hiad van atukken uit het documen
tatiemateriaal van Teuben.
Medewerking verleende deze ver
zamelaar ook bij de K L M -tentoon-
itelitng „Na half zes" in het hoofd
kantoor van de maatschappij in Den
Haag. Hij verwief daar een extra-
prije. Ook deed hij mee aan een
expositie in de Haagse Bijenkorf
ender de naam. ..De gouden race".
Het begin
Aan het begin van Tcubens lief-
hebberij. waaraan wij. omdat
verzoekschrift, d.d. 28 Oct. j.l. (1915)
heb ik de eer u mpde te delen,
dat het aantal beschikbare vliegtui
gen niet toelaat om thans van uw
aanbod (diensten als aviatrice) ge
bruik te maken. Mocht ons land
evenwel in de oorlog worden be
trokken. dan zal wellicht ook van
uw aanbieding kunnen worden ge
bruik gemaakt, en zullen alsdan uw
diensten gaarne worden aanvaard",
(w.g. de minister v. oorlog, voor de
minister, de accretaris-generaal
Doorman).
Ergens haalt Teugen het kompas
uit het eerste Ned njilitaire vlieg
tuig van de luchtvaartafdcling Soes-
terberg. ..De Brik" van Marinus van
Meel. te voorschijn. Wat is er nl
niet meer: een gobelin met de kop
pen van Nungcsser. Chambjerlain,
Byrd, Coli, Ruth F.lder en Lind
bergh. een herinnering aan de pio-
hiers, die getracht hebben de Noor-
delijke Atlantische Oceaan over te
vliegen. De meeste van hen zijn 1
daarin niet geslaagd en zijn het I
slachtoffer geworden van hun baan- I
bjrekende onderneming: vports een I
pbrcelcinen mokkakopje dat ge- I
hruikt werd aan boord van het I
Duitse luchtschip „Graf Zeppelin
We zouden door kuhnen gaan. I
Boeken, albums en geschriften zijn
uiteraard goed in de collectie ver-
tegenwoordigd. een
maa!
De jonge en de oude Fokker i voo.
1 1 p?a>
Toch'lag hier nog een vraag voor
de hand die we luitepant Teuben
dan ook hebben willen stellen, n.l.
wat ïou er gebeuren als er eens
een luchtvaartmuseum zou komen,
offioipel en wel. Op deze vraag gaf
de h«er Teuben ons ten antwoord,
dat hij de Commissie voor het
Luchtvaartmuseum heeft laten
wetert. dat hij tot alle medewerking
bereid is. Dan zou wellicht een
nieuw hoofdstuk voor zijn collectie
beginpen. Zover is het echter nog
niet en dus zal dit relaas slechts bij
„de qpllectie Teuben"
gen. En wanneer wij om
be/il
eindi-
adn dit
houden, dan. is cr
verheugd «e zijn
feit. dat een geestdriftig
'tman door grote vplhar-
'ie niet altijd goedkipon is
- tot een ,.luchtruim,telijk"
fgekomen, dat alle belang-
erdient.
Fokker in zijn „Spin".
/'3r°fe hamen
het overzien
nirjgen zfen. di*
komen: die®var)
Franse eonstructi
gers, Fokker, Fril
fiJK lot m>si
Wt. lieve?,
(duden willen
geven gezien het resultaat van
zijn onophoudelijk naspeuringswefk
staat contact met luchtvaarder
Bbesman. In die tijd filet was nog
in zijn jeugdjaren jKberesSecrde
Teuben zich in net bijzcm<5e>' voor de
luchtpost Vapajelf bracht deze hern
bij de luchtvaart en de geschiedenis
van de luchtvaart. Aangemoedigd
dooé een dankbrief van H. Martin,
destijds secretaris van de directie
van de H.L.M., op een felicitatie,
die de jortge Teuben in 1944 schreef
aanleiding van het vijf en
twintig-jarig bestaan vaki de K.L.M
begon hij met het aanleggen van
een curiositeitencoilectie. Een lucht
vaartmuseum bestond niet en de
heer Teuben maakte toen zijn eigen
huis tot het begin van een museum,
al heeft hij dit plechtige woord toen
zeker niet in de gedachten gehad.
Na vele jaren van speuren en
aanvullen, waardoor vele interes
sante stukken bijeenkwamen, die
tezamen een belangwekkend relaas
leveren van een stuk luchtvaartge
schiedenis, is thans een geheel ont
staan van een min of meer „offi
cieel" aanzien. Men kan er uit put
ten als men een of ander feit uit
de historie der vliegende vleugels
zou willen achterhalen.
Binnen zeker verband tekent zich
in deze verzameling de lijn af.
waarlangs de ontwikkeling van de
luchtvaart zich heeft voltrokken.
Wie het meest op heeft met curiosa,
kan hier aijn hart ophalen. Hij zal
eens even het oog laten rusten op
een horloge van Fokker uit 1911,
waarin gegraveerd staat: „A. H. G.
Fokker vliegt op 350 meter om de
St Bavo". Of hij beziet de gouden
medaille van de Kon. Ned. Ver.
voor Luchtwart. uitgereikt aan Fok
ker. en leest daarop: „Groot vlieg
tuigbouwer en bevorderaar van het
wereldluchtverkeer 19 Oct. 1932".
Of hij verbaast zich over kran
tenknipsels. door de vader van Fok
ker geplakt op een sigarenkistje,
waarvan de plankjes ais bladen van
een boek zijn samengebonden. Om
bij dc curiosa te blijven: daar is
het vliegbrevet van de eerste Ne
derlandse militaire vlieger, de
vaandrig Marinus van Meel. door
hem behaald op 6 Juni 1911. Wat is
dat nog maar kort geleden. 43 jaar,
en in die tijd zijn we zover gekomen,
dat het straalvliegtuig de sferen in
bezit heeft genomen en dal de mens
sneller kan „wegkomen" dan het
geluid. Tempo heeft er wel ln ge
zeten.
Herinnert u zich de eerste Neder
landse aviatrice: Beatrix de Rijk?
Ook haar vliegbrevet, eveneens uit
1911, zal luitenant Teuben u tonen.
Er is eep schrijven bij. dat mevrouw
De Rijk van het ministerie van Oor
log ontving: de inhoud luidt als
volgt: „Naar aanleiding van uw
en zitt
P vllegti
Ik en op. als we I
n de handteke- see'
pnder hpt oog mel;
«nri Farman, de 8ral
r. Jan 0}ièsla- '!e
Koolhoven. Ne- I u
:uigconstructeur. I
Kingsford I
•little, eert van l4
niemand nog ooit van
D"'-film had géhoord,
lelden de kinderen kl met
araatje. dat het mogelijk
n in foto's „diepte" le zien.
zoals U weet. twee foto's
die een stereoscopisch
«Een enkele foüi geeft
lleea pen Vlaktcpcr&eclief.
pte'|; al zorgt irmifiid. die
Hoe mee
I
ac av|atiek I
fcrieftnatefli
teii waarin veel
werkt, dat b
soms humorl
levert, .is eeni rqs(
tukken' bijeehgebri
zijn bijv. de brievan
aan zijn vader. De 'jongi
dpoort zijn vader aan gm toch voop
al dit of dat te doen. ómdat het hun b
naam zoveel temeer bekendheid zal
geven, doch vader Foster, laconiek
en afwerend, zette met potlood acn-
ter deze of gene passage droge of
critische opmerkingen, loals „larie
„zal wel", e.d. Onder de aansporin-
gen is er ook een om geld te sturen. f
Begerenswaardige rijkdom zal er
voor de postzegeldeskundige liggen I
in Teubens Aero-philatelistische I
documentatie. Wilden We alles ver-
melden, wat in dit Haagse huis een
plaats onder de aanduiding „luch
vaart" heeft gekregen, dan zou dat
zoveel worden, dat de vermoeide
lezer zich zou afvragen cf we hem
niet beter het advies hadden kunnen
geven om zelf eens bij luitenant J
Teuben le gaan kijken. Hij zou ge
lijk hebben; een museum ook al
heet dat dan niet zo of kan het dit
niel zijn moet liever gezien dan
al te uitvoerig worden beschreven.
Moskou liep warm
voor Molière
Het is het groepje Franse acteurs I
en actrices, die een paar weken I
geleden op de planken van Russi-
sche theaters hebben gestaan, lang
niet slecht
artistieke
vindingen waren van
ze op een geheel geslaagde tournée j
konden terugzien. Een millioen be-
woners van Moskou heeft aan het
•njtrast lussen w%t nab(j fl
wij met miftr één .oog s|
1 IWij slechtsflcen klakte- f (j
I ofngstwijfajju kwijgttl'
'1 alsijHjM dadelijk ei an peobêlr
>g even helft, dc WWfUWóffljU wèl ruimtelijk Be
fokker heefu.ma| jtma isHeen illusiM Dfior tie
•ga. HoeveoH. kijk*n'wftt !wee ogen Izijn j wij,f<i
•ar niet aan]vjertroju»® m#i het ruimtelijke zijf»
»e' heutocnal a
pv|B w!j;i|
n dü/ume^V",
:ken mgt hoogteverschillen geen
(kaarten, die uit enkelvoudige
[amen zijn samengesteld. „Men
uikt stellen van twee foto's, die
eocoptethe paren vormeji, zoals
sbeelden en zoals.de
Ispeelgoed-stereoscópp-
uidelijk. dat. wil, als^wij
stilhouden, met het lin-
ander geriChtdveld be-
met het rfbhterodg: het
ft meer van links. h?t
toto suggerc
nen au
tisch
tekentaf elt}
rde mens denkt, hoe minder hij behoeft te doen
gaat zéér schetsmatig kan zijn of
vlakke beeld van één oog voor
ons corrigeren. Dankzij deze hulp
de hersenen leeft ook iemand.
it vergaan. Zowel' hun 1 d;c altijd maar over het licht van
als hun persoon!,jke be- ee" beschikt, mot ,n een twee-
.„arcr. „on a,* aarri rial 1 dimensionele wereld,
waren van die aard, dat mot Ann nna ,n
Toch zien wij met één oog
feite alleen de richting van een be
paald punt in de ruimte ten opzichte
gezichtspunt: pas met twee
televisietoestel de voorstellingen ge- ogen Zien wij de ligging, ae afstand
volgd, die de Comédie Frangaise van het punt en zijn plpats ten op-
aldaar gaf van Molières „Bourgeois I zichte van andere objecten in ons
Gentilhomme". Dat woordje bour- I gezichtsveld. Het beeld aat wij met
geois in de titel had in dit verband I 'wee ogen verkrijgen, is een ver-
wel een pikant tintje. In het bindingva"^ce ^kteperspec-
Vakhtangof theater, waar de laatste m eiger, gestehts-
van een reeks voorstellingen van heeft; zij 6laan naast clkaar.
dit stuk werd gegeven, waren 1800 £n hiermce komen Wij terug op
toeschouwers aanwezig. Twee en hct onderwerp, dat wij vorige week
twintig keer riep het publiek de ter sprake brachten: de luchtcar-
spelers. die zich ooK bloemen zagen tering. Zoals toen gezegd, gebruikt
toegeworpen, terug. men voor het in kaart brengen van
Von de naam t>an de vlieger Van
Meel maakte men zich ook meester
het maken van reclame.
ZIJN O-BENEN DE NORM?
.'QEZONDE, goed gevoede kinde
ren blijken merkwaardig vaak
O-benen te hebben. Hieraan behoort
leen al te grote betekenis te wor
den gehecht, tenzij de buiging
*bnorm8al is. of na het vierde of
vijfde levensjaar blijft voortbe-
ota»n".
Aldus de doktoren John F. Holt en
«nest H. Watson van de Ameri-
*»nse Universiteit Michigan. Vol-
gens hen worden O-benen bij kin
deren al te vaak door ouders en
vrienden beschouwd als een Symp-
joom van Engelse ziekte, terwijl het,
integendeel vaak. een normaal ver
schijnsel is. dat na enkele jaren
jwr even normaal verdwijnt. Van
de veertien kinderen, die wegens
son 60 ln het z'ekenbuis in Michi-
,ÜÜJV!!'den °P«enomen, bleek geen
tJm 8ndere ab"«rmale symp-
«rüu verk>rien; in elk geval
titrt u" de bcnen na verloop van
lwl uit zichzelf weer recht
Een zeldzame zomergast
De purperreiger is niet alleen
tu ons land. doch in heel
Europa een vrij zeldzame vogel,
ln ons vaderland broedt de pur
per m enkele kleine kolonies in
het uitgestrekte plassengebted in
„de kop van Overijsel". in een
grotere kolonie in het Naarder-
meer. verder in enkele paren in
de Nieuwkoopse Plassen en wel
licht nog hier en daar m biezen-
en riei-complexen van Zuid-
Holland. In het buitenland komt
hij sporadisch voor in Frankrijk,
in Oostenrijk en Hongarye en in
enkele landen aan de Middel
landse Zee. Zoals men z\et slaat
ons land ten opzichte van de
purperreiger dus geen slecht
figuur en daarorh zijn wij ver
plicht de vogels zo goed als
mogelijk te beschermen.
Helaas worden vanwege de
zeldzaamheid elk jaar nog eieren
geroofd door lieden, die alleen
maar op eigen belang en voor
deel zijn bedacht. Zo heeft een
der bewakers in Noord-Overijsel
een paar jaar geleden een jong
mens aangehouden, die tn het
bezit was van een kistje, dat
netjes in vakjes was verdeeld,
terwijl ieder vakje keurig met
watten was belegd. Aangezjen
bedoelde jongeling opvallend
dicht in de buurt van een kleine
kolonie purperreigers werd aan
getroffen, lag het vermoeden
voor de l\and, dat hij de purpers
van hun eieren wilde beroven.
Desgevraagd beweerde hij echter
rupsen te moeten zoeken voor
een ongunstig bekend staand
handelaar, die clandestien al heel
wat vogels en vogeleieren heeft
verhandeld. De bewaker was
evenwel zo vrij geen geloof te
schenken aan het opgediste ver
haal, vooral omdat men rupsen
niet pleegt le vervoeren in een
kistje, waarvan de bodem met
watten is belegd
De purperreigers komen eerst
in de loop van Mei op de broed
plaatsen en in September gaan
zij weer naar hun winterkwar
tieren aan weerszijden van de
Middellandse Zee terug. Ze zijn
iets kleiner dan de bekende
blauwe reiger, die vroeger in de
oude Rotterdamse Diergaarde en
omgeving broedde en fraaier ge
kleurd en veel schuwer dan hun
blauwe neef; een handicap voor
de vogelfotograaf.
als het bijvijorbeeli
sche Ardennen gaat
rig, dat toeristen
zouden wensen. Die'
teerderij wordt dan
voor toeristaji op
voor gerjeraals.
wordt d
aantal fot<
1 Oo
schri
luchtfoto's wordt
brandpuntsafstand
natuurlijk ook bei
om de Belgi
zo r.auwkeu-
niets beters
ear-
it niet zozeer
gezet dan wél
te viiegstri
n een berekei
ondetverdeel
wordt voorge-
ftchail van dc
aive door de
ir dc af
brengt die lijnen oiler, op het ge
wenste formaat De aldus ontstane
kaart, compleet met hoogtelijnen en
alleen bestaande uit die gegevens,
welke men nodig heeft, is dan ge
reed voor vcrmenigvu.cliging in
'4 druk. I
De luchtcartcring maakt, zoals
vorige week al gezegd werd, het
merendeel van het moeizame ter-
reinwerk overbodig. Wei moeten nog
nkclc punten in het terrein worden
emeten voor de vaste grondslag,
len kan nu volstaan met
punten voor de uiterste
fojto s van de strook alléén en daar
op hét werk aan de tussenliggende
foto's laten steunen. Zo kan men
ook gedeelten van vijandelijk grond
gebied opnemen in bet eigen
systeem van kaarten.
wyi enio
opg.
:ei]d maa
ell. enki
projectietoren.
rechteroog meer van rechts, maar
een gedeelte van het gezichtsveld
hebben zij gemeen en het is dat
„overlappende" gedeelte, dat wij
stereoscopisch zien. Zo moeten ook
de foto's van een stereoscopisch
paar clkaar overlappen en om prac-
tische redenen gebruikt men bij de
cartering foto's, die elkaar in de
vliegrichting 60*overlappen.
Niet üoor toeristen
Liet maken van bri
eist grote nauwk
iruikbare foto's
/keurigheid. De
piloot moet natuurlijk precies weten,
waar hij moet vliegen en de foto
graaf moet even precies weten,
wanneer hij „knippen" moet. Bij de
opstelling van het vliegplan wordt
daarom het terrein in parallel lopen
de stroken verdeeld op een kaart
van het betrokken gebied die als
het om vrijwel onbekenu terrein
de vlieghoogte. Dit sóhept een êxtr t-
moeilUklieid, waar /leze methode
voor gebieden met weel hoogtever
schil wordt gebruikUIAIs men boven
een" terreinstrook met heuvels,
dalen en bergen op constante hoog
te blUft vliegen, dan zal een boven
een berg genomen fojo op veel gro
ter schaal komen dan een opname
boven een dal. Om dit te voorkomen,
zou de piloot zijn vliegtuig met het
terrein kunnen laten stijgen cn
dalen, waarbij dan toch dc iotograaf
voor zijn werk steeds een zoveel
mogelijk loodrechte stand van het
toestel nodig heeft. Dit is vrijwel
onuitvoerbaar.
jDaarom laat men vliegen op een
constante hoogte boven het gemid
delde niveau tussen het ucogste on
het laagste terreinpunt. reeft het
terrein extreme hoogteverschillen,
dan verdeelt men het op de schet:
in verschillende blokken, voor
welke afzonderlijk de vlieghoogten
worden bepaald.
De aldus door de fotograaf ge
maakte opnamen kan men vereni
gen tot stroken van geaeeltelijk
over elkaar passende luchtfoto's,
terwijl de stroken zijdelings ook
weer gedeeltelijk over c-kaar pas
sen. Om deze foto's niet alle ruim
telijk te zien, maar ook te kunnen
natekenen, gebruikt men geen ge
wone stereoscoop. maar ware bat
terijen van projectoren, van welke
er twee nog juist gedeeltelijk te
zien zijn boven aan de foto van het
nog te noemen „tekentafeltje".
Stel bijvoorbeeld, dat een vlieg-
strook in kaart moet werden ge
bracht, die uil 8 fotb's bestaat. De
elkaar „overlappende" foto's 1 en 2
vormen dan een stereoscopisch paar,
evenals de foto's 2 en 3, de foto's
3 en 4, enzovoorts. Van ceze foto's
worden diapositieven gemerkt, „lan
taarnplaatjes", die in een batterij
van 8 projectoren worden geschoven
en dan lichtbeelden werpen op de
tafel onder de projectoren. Deze 8
„toverlantaarns" moeten zo worden
ingesteld, dat de projecterende bun
dels gelijk zijn a*Sn de opnamestra
lenbundels. De hierbij afgebeelde
schets verduidelijkt dit.
Bij A ziet U het vliegtuig op drie
achtereenvolgend^ pun ten in de
vliegstrook. waar de fotograaf een
opname heeft geluaakt. Zo ontston
den de elkaar overlappende foto
paren 1 en 2. en 2 en 3. Tezamen
bestrijken die foto's het gehele ter
rein tussen de onder het vliegtuig
getekende denkbeeldige lenshoeken.
De eerste drie projectoren van onze
batterij van 8 6tuks geven, als wij
de andere vijf donker laten, natuur
lijk ook het j&hele door de drie
foto's bestreken terrein weer, maar
een ruimtelijk beeld geven zij alleen
van de overlappewde gedeelten, zoals
weergegeven in figuur F
Het moeilijkste Werk
Zijn de projectoren aldus georiën
teerd, dan kan het stereografi-
sche beeld op de tafel eronder wor
den getekend met behulp van het
apparaatje, dat u op de eerste foto
ziet, het „-tekentafeltjeDit hulp
middel verlicht het werk van de
tekenaar aanzienlijk, maar toch
blijft- het een vak op zichzelf, dat
een grote concentratie vei eist en
veel van de ogen vergt, want het
gebeurt in een donkere ruimte, waar
alleen de projectoren hun licht wei
pen. alleen op de tafel. Nadat aidus
de afzonderlijke stroken in kaart
zijn gebracht, worden zi. op een
definitief kaartblad overgebracht,
op de gewenste schaal. Die gebeurt
door middel van een pantograaf.
zo'n tekenarm, waanoee iedereen
plaatjes kan natekenen'. Men behoeft
alleen maar de lijnen van het plaat
je te volgen en een stift aan het
andere uiteinde van de teki
Nog mindèr mensenwerk
np«neinde
ken hei
sneller te kunnen wer-
heeft men in oorlogstijd de
luchtcartering nog verder gemecha
niseerd Bij deze methode verkrijgt
men de grondslag voor aile metin
gen, door in iedere foto een bepaald
punt te gebruiken om vandaar uit
alle richtingen te meten, die men
aangeeft met metalen „armen". De
in verband met de ..overlap"
gedeeltelijk over elkaar liggende
fotostroken die uit gedeeltelijk
over elkaar liggende foto's bestaan
worden aldus overdek*, met een
door die „armen" gevormd
metalen raamwerk De snijpunten
van de metalen armen zijn dan de
punten, waar alle metingen aan
worden „vastgelegd". Hel bezwaar
van deze methode is alleen, dat voor
de berekening van hoogteverschillen
een afzonderlijke bewerking nodig
is: die kan niet met de metalen
armen verricht worden. In Amerika
wordt de mechanische methode ge
bruikt voor kaarter) op schaal
1 500.000.
7.\j toprki met drie 'stellen, elk met
drie gekoppelde camera's genomen
foto's
Een ander middel om vlotter te
werken is het gebruiken van drie
gekoppelde camera's bij de op
namen. Eén van de camera's neemt
dan verticaal op, terwijl dc anderen
respectievelijk schuin-links en
schuin-reehts opnemen, zodat elke
opname uit drie foto's bestaat. De
dame op de hierbij afgebeelde foto
werkt met zulke toestellen
Tenslotte bedient men zich tegen
woordig ook nog van radar. De te
vliegen stroken kunnen electronisch
worden „uitgezet" en ook het mo
ment van fotograferen kan electro
nisch worden aangegeven, waarbij
de camera's niet eens meer door
mensenhand bediend behoeven te
worden. In oorlogstijd zou men ge
vaarlijke cartermgsvluciilen des
noods door onbemande vliegtuigen
kunnen laten verrichten maar de
vijand beschikt over gelijkwaardige
middelen om roet in het eten te
gooien. Van groot belang is de
radar voor het bepalen van de vaste
punten. Bij de werkwijze zonder
radar moeten deze punten onderling
zichtbaar zijn en kunnen dus niet al
te ver uit elkaar worden gekozen.
Met electronische middelen kan men
afstanden tussen vaiti». punten
meten, die voor kijker-instrumenten
veel te ver uit elkaar liggen.
En thans zijn wij dan, zoals in het
eerste artikel werd meegedeeld,
zo ver. dat wij een zonsverduiste
ring gebruiken voor ons menselijk
meetwerk.
