53>R Ara* ALGEMEEN NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
EEN MAN VAN KARAKTER
KEERT WEER.
Ww&edM
t
Redactie: L.J.A.v.d.Steenhoven
Mr. A. A. J. Rijksen
Drukker: DrukkerijVeraijl,Gouda
NUMMER 22
MAANDAG 10 SEPTEMBER 1945
Administratie: M, J. vbh Lopn
Bur.: Markt 20,Gouda.Tel.3098
Abonn. p.w. 25 ct. Losse numm. 10ct:
Zondagmorgen kwart over elf is de G.G.,
van Ned. Oost-Indië jhr. Mr. A. W. L.
Tjarda van Starkenborch Stachouwer in ge
zelschap van van Lt. Gen. H. ter Poorten
op het vliegveld Welschap bij Eindhoven
aangekomen. De landvoogd werd bij zijn
aankomst namens H.M. de Koningin begroet
door H. K. H. Prinses Juliana en namens de
regeering door den Min, Pres. Prof. Ir. W.
Schermerhorn en den Min van Buitenl. Za
ken, Dr. E. N. v. Kleffens. Kort na zijn aan
komst is de G.G. per vliegtuig naar Schip
hol doorgereist. Op het vliegveld Eindhoven
waren vlaggen geplaatst en er was een
groote eerewacht van troepen van de genie,
de pioniers en de grenswacht opgesteld.
"Een groot aantal vooraanstaande persoon
lijkheden waren bij de begroeting aanwezig.
Enkele minuten aa elf, het tijdstip dat als
uur van aankomst was opgegeven, kwam
een zilveren vogel, een Liberator, uit de
grijze lucht gedoken. Ongeveer tegelijkertijd
kwam een tweemotorig vliegtuig, dat H. K.
H. Prinses Juliana en de beide ministers
naar Eindhoven bracht, in het zfcht. Ter
wijl de Liberator nog even bleef rondcirke
len streek het andere vliegtuig neer De
Prinses stapte het eerste uit gevolgd door
de ministers.
Nog tijdens het ceremonieel van de ont
vangst daalde het toestel van den Landvoogd.
Na de begroeting onderhield zich de Land
voogd met H.K.H; met den Min. President,
met Min. van Kleffens en vervolgens met
Sir Neville Bland en diens echtgenoote. De
reis had een buitengewoon voorspoedig ver
loop gehad. Het zou mogelijk zijn geweest,
dat de vlucht naaf het vaderland reeds eer
der zou zijn beëindigd, ware het niet, dat
de Landvoogd van de gelegenheid gebruik
had willen maken den Min. van Overzeesche
gebiedsdeelen, Prof- Logeman die juist onder
weg naar Ned. Indië was, te ontmoeten.
Deze vond plaats te Lydda in Palest.na. In ant
woord op een vraag naar zijn persoonlijk
STADSNIEUWS.
welzijn verklaarde de G.G. aan den Ind.
redacteur van A.N.P.-Aneta, dat hij veel
vermagerd was. De voeding in de kampen
was voldoende, dat wil zeggen, juist vol
doende om gezond te blijven. Tijdens zijn
gevangenschap was de G.G. vrijwel afge
sloten van de buitenwereld. In het begin
kwamen in bet kamp Japansche kranten.
Deze krantenvoorziening werd gestaakt bij
de invasie in Normandië, maar toch werden
de gevangenen niet, totaal geïsoleerd. Er be
vond zich n.l. een radio-installatie in het
kamp, waardoor men bp de hoogte bleef
van de landing in Frankrijk en van de
voornaamste militaire feiten.
Later werd de Landvoogd overgebracht
van Formosa a aar Mandsjoerije waar hij van
nieuws verstoken was. Toch kwam de be
vrijding niet geheel en al al» een verrassing,
daar de oppassers geregeld een praatje maak
ten met de Japansche bewakers en op die
marier een en ander te weten kwamen. Van
zijn ervaringen kort voor en na den Japan-
schen aanval op Indië gaf de G.G. het vol
gend overzicht. Op 21 Febr. 1942 vertrok
hij uit Batavia naar Bandoen^, om bij het
leger te blijven. In die stad geschiedde de
overgave op 8 Maart. De Japanners kwamen
de wacht betrekken rond de villa „Isola
waar de G.G. zijn intrek had genomen. De
Japansche kolonel had orders gegeven, dat
de jvachtén daar geplaatst werden niet om
den G.G. te bewaken, doch om hem te be
schermen. In April werd hij zonder bagage
naarde ge vangen is gebracht. Hier verbleef hij
10 dagen om vervolgens met de legerleiding
naar Batavia te worden vervoerd. Van hier
ging het via Singapore naar Japan, waar hij
naar 't kamp Moda werd overgebracht. Later
werd hij naar een tweede en derde kamp op
Formosa getransporteerd. Eindelijk bracht
men hem naar Mandsjoerije over. Véin Eind
hoven vertrok de G.G. per vliegtuig naar
Schiphol en vandaar begaf hij zich in ge
zelschap van de ministers Schermerhorn en
Van Kleffens naar den Haag.
Waarom nog geen retourbiljetten?
Nu de Spoorwegen en de thans weer in
bedrijf gekomen autobussen nog geen retour-
biljetten uitgeven, is men licht geneigd hierin
een vorm van prijsopdrijving te zien. Van
bevoegde zijde wordt evenwel medegedeeld,
dat in dit geval van een prijsovertreding
geen sprake is.
De voornaamste oorzaak moet bij de
autobusdiensten gezocht worden in den nog
gebrekkigen staat van hat materiaal, zoodat
de ondernemer niet bij machte is zijn pas
sagiers den terugrit te garandeeren. Bij de
spoorwegen is een groot tekort aan karton,
waardoor de aanmaak van kaartjes dreigt
vast te loopen. Het is om bedrijfseconomische
redenen echter onmogelijk een enkele-reisprljs
voor den duur van deze moeilijkheden op
een lager niveau te brengen.
De post gaat vooruit l
Toelaatbaar gewicht verhoogd tot 1000 gram.
De P.T.T. maakt bekend, dat met ingang
van Maandag 10 September a.s. in het
blnnenlandsch verkeer hèt maximum toelaat
baar gewicht van brieven, drukwerken,
nieuwsbladen en gemengde zendingen ver
hoogd wordt tot 1009 gram.
Verder wordt medegedeeld, dat met ingang
van dienzelfden datum naar 't Verre Oosten
o.a. Australië, Nieuw-Zeeland, de Eilanden
groepen in den Stillen Oceaan, Nederlandsch-
Indië, Philippijnen; Birma. Britsch-Indie.
Thailand(Siam) Indo-Chlna en China, Argen
tinië,den vrijen staat Ierland, Portugal
Koloniën, Afghanistan, Bulgarije, Joego-Slavie
Roemenië, Vaticaanstad, Spanje en Koloniën,
Turkije, Zweden en Zwitserland, de ver
zending mogelijk is van ni.t-geiU^treerde
briefkaarten en brieven tot en met 1000 gr.
Naar alle overige landen zijn brieven,
drukwerken en zaken papleren elk totenmet
1000 gram alsmede briefkaarten toegelaten.
Tevens kunnen naar deze bestemmingen'«r-
zonden worden monsters t/m
braille-drukwerken t/m 5 k.g. enbriefpalkjes
t/m. 1 k.g. (voor zoover deze dienst in he
wederzijdsch verkeer bestaat).
Naar Duitschland, Hongarije, Oostenrij
en Japan kan geen correspondentie
zonden worden.
Rijkspostspaarbank en
Rijksspaardienst.
De rijkspostspaarbank deelt mede
het opzenden van spaarbankboekjes
ter bijschrijving van rente is voor
alsnog niet mogelijk. Zoodra dit weer
kan geschieden, zal dit worden be
kendgemaakt. Wel kunnen thans
spaarbankboekjes worden opgezon
den voor inschrijving van giro-in
leggingen en van rente van staats
schuldboekjes.
Ten behoeve van Nederlanders
die zich tijdens den oorlog in het
buitenland bevonden, heeft de re
geering te Londen indertijd een rijks
spaardienst ingesteld. De inleggingen
geschieden in Engelsche munt. Met
ingang van 17 September a.s. zal het
mogelijk zijn op de Nederlandsche
postkantoren terugbetaling te ver
krijgen in Nederlandsche munt. De
postkantoren verschaffen alle nadere
inlichtingen.
Weer telegrammen naar Italië.
De P.T.T. deelt mede, dat weer
telegrammen naar Italië kunnen wor
den verzonden tegen een tarief van
16'/2 ct. per woord. Hierbij wordt
aangeteekend, dat het gebruik van
bode niet is toegestaan en dat, voor
zoover het natuurlijke personen be
treft, in de onderteekening de naam
en de voornaam van den afzender
moet voorkomen.
Nieuwe functie voor
Hanri de Greeve.
Tot opvolger van Kapt. B. Koolhaas is
tot districtshoofd voor Oost-Brabant van
het commissariaat noodvoorzieningen be
noemd, Kapt. H. de Greeve pr.
Voor Venlol
De Buurtver.Burgemeester James" "(F. W.
Reitzstraat) heeft een collecte gehouden ten
bate van Venlo, welke F. 53.00 opbracht.
Eeno/oor „Eereschuld en Dankbaarheid"
gehouden collecte in de zelfde buurt lever
de F. 31>S7 op.
De Openbare Leeszaal ook
één avond open.
Tot nu toe waren leeszaal en uiileening
's ochtends en s' middags geopend. Gelukkig is
het weer mogelijk, al is het slechts éénmaal
per week, om 's avonds open te zijn. Het
is de bedoeling, dat zij die overdag door hun
werkzaamheden niet kunnen komen, van dezen
eenen avond gebruik maken. De Vrijdag
avond is gekozen, te beginnen met Vrijdag
14 September s avonds van 7-9 uur. Zoo
wel leeszaal als uitleening zijn dan geopend.
De andere openingsuren blijven ongewijzigd,
t.w. dagelijks (behalve 's Woendags) 10-12
en 2-5 uur.
DE KLOKKEN.
Februari 1943.
MU gaan de klokken niet naar Rome,
Zij gaan in 't bodemlooze vat
Waar straks de bloedrivier zal stroomen,
Dat Caïnshol, dat Zwarte Gat.
De bronzen ^tem van onze kerken,
Die stem van jubel en van rouw,
Mag straks het bulderen verste:ken
Dat aandreunt door de Duitsche gouw.
Gewijd metaal, lt is uit met zingen
't Onheiligst wat een mensch verzon,
Daartoe zal men uw specie dwingen,
Als tank, als bunker, als kanon.
Doch laat ze rooVen, blasphemeeren,
Genieten van hun daasgeluid!
Kortstondig blijven prollen heeren,
Hun hooge sprongen zijn haast uit.
De maat is vol, de wind wil draaien,
Het siddert, al in den kolos,
De Engel gaat zijn hamer zwaaien
En slaat de leemen voeten los.
Straks worden weer kanonnen klokken,
Die zingen lied'ren allerhand
- Onstuimiger dan ooit getrokken -
Door ons bevrijde Nederland.
Want stem en lied zijn niet te dooden
En eeuwiger dan elk metaal,
Ook in een land met duizend nooden
Verstaat de ziel die hemeltaal.
De klokken worden ons ontnomen,
Zij gaan in 't bodemlooze vat,
Maar 't klokkelied zal ons omstroomen
Alsof het nooit gezwegen had.
't Zal zinderen uit led'ren toren:
Vervloekt de Duitsche slavernij!
Schudt af uw boeien, wordt herboren,
De zon gaat op, wij zijn weer vrij 1
JAN ENGELMAN.
Bovenstaand gedicht uit „Het Vrij Neder-
landsch Liedboek", uitgegeven in bezet
Nederland op 1 April 1944, werd de vorige
week in den Nieuwen Schouwburg voorge
dragen door Charlotte Köhler.
Een Jubileum.
Zaterdag 15 Sept. a.s. aal het 25 jaar
geleden zijn, dat Mej. L. P. van Houweningen
werd aangesteld als assistente aan de Gemeen
te-apotheek alhier.
Weersverwachting, medegedeeld door
het K. N.M.I.
Licht tot half bewolkt, droog weer,
iets warmer, zwakke wind. Algem.
vooruitzichten: het rustige droge weer
zal nog eenige dagen aanhouden.
Wat is er in Gouda te doen?
Thalia Theatervan Vrijdag t.m. Woens
dag Actualiteiten Programma.
Schouwburg-Bioscoop: van Vrijdag t.m.
DinsdagAir Force.
Woensdag 12 Sept. 8 uur n.m. Nieuwe
Schouwburg: „De wereld op zijn kop.'
7 uur Reünie (bovenzaal) i Cursus Ds. J.
Borger, onderw.„De mensch van morgen
2.30 uur n.m „Bobbeltje Bloedworst"* in
den- Nieuwen Schouwburg.
Donderdag 13 Sept. 8 uur n.m. Nieuwe
Schouwburg: Voordrachtavond door Maar
ten Kapteyn.
Idem 8 uur n.m. Thalia-Theater; Max v.
Praag's Cabaret.
Vrijdag 14 Sept 8 uur n m. Concordia:
Vergadering van het Gouda-Comité voor
Gebiedsuitbreiding. Spreker: Drlr: F. Bakker
Schut.
WAT GEBEURDE ER?
10 September.
1943 Hitier: Het geloof van het ontaarde
plutocratendom ook in Duitschland
een 25ste Juli te kunnen verwekken
geeft blijk van een'volkomen verkeerd
inzicht ten aanzien van de houding
van mijn politieke medestrijders, mijn
veldm&arschalken, admiraals en gene
raals. In militair opzicht beteekent het
verdwijnen van Italië slechts yrelnig.
want de strijd in dat land werd sinds
maanden in de eerste plaats gedragen
door Duitsche strijdkrachten. Vrij
van alle drukkende hindernissen zul
len wij dien strijd thans voortzetten.
Landing bij Salerno.
1942. De Dultschers melden lederen dag
vooruitgang bij Stalingrad.
Nieuwe Brltsche landingen op Mada
gascar.
1940. De Nitsjl-Nitsji schrijft: „Londen
wordt een tweede Carthago.
De R.A.F. bombardeert Berlijn. D.N.B.
meldt„Groote schade".
In de 12 maanden van hevige lucht
aanvallen op Engelsche steden werden
35 000.000 Kg. bommen door de Luft
waffe neergeworpen.
Nederland in Economisch blok.
In een belangrijk interview met den
Parijschen correspondent van de Times heeft
Generaal de Gaulle verklaard, dat hl) voor
stander is van een economisch blok in W.
Europa, waarin Frankrijk, Nederl. en België
zijn opgenomen.
Terwille van de militaire en economische
veiligheid van bovengenoemde landen wenscht
de Gpulle een gezamenlijke strategische ea
politieke controle op het Rijnland en het
Roergebied. Dë welvaar* van de West
Europeesche landen hangt af van de steen
kool van de Roer. De helft van de op
brengst van de Roer mijnen zal daarom
slechts aan Duitsland komen.
Luchtpost naar gehcele wereld.
De P.T.T. deelt mede, dat met in
gang van 12 September a.s. lucht
postverbinding met vrijwel degeheele
wereld mogelijk zal zijn. Een uitzon
dering wordt gemaakt voor Ned.»
Indië, Britsch Nieuw-Guinea, Britsch
Noord-Borneo, Broenai, Hongkong,
Indo-China, Irak, Japan, Malaya, de
Maleische staten, Mandsjoerije, Se-
rawak en Liberië, waarmede nog
geen luchtpostverbinding mogelijk is.
De Regeeringsvoorlichtingsdienst
Tc Einhoven heeft de regeeringscommis-
saris bij den Reg. Voorl. Dienst, Dr. H.
Brugmans een persconferentie gehouden,
waarin htj uitvoerig de taak van dezen dienst
belichtte. De Reg. Voorl. Dienst, aldus Dr.
Brugmans heeft tot taak hat vertrouwen
tusschen volk en overheid groot te maken
en hij is een schakel tusschen de regeerlpg
en het volksleven.
Hij wil niet de stemming van het volk
t.o.v. overheidsmaatregelen beïnvloeden,
maar wel de kaarten openleggen, die
voor bepaalde regeerlngsmaatregelen en be
sluiten zijn gebruikt. Ook zal de dienst
voorlichtend moeten optreden ten aanzien
van de groote problemen van den dag.
Voorts wil de dienst mogelijke klachten-
over en informaties aan de regeering
ontvangen. Naast een vaste kern van
medewerkers zullen er ook leden zijn
van den dienst, die zoudej» kunnen wisselen
bi) het optreden van een nieuw kabinet.
GROOT GOUDA
1