ALGEMEEN NIEUW
VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
f
Eindelijk Geldzuivering.
Dringend beroep op het
Nederlahdsche Volk.
WutUcLM
iüml fnocyeHOu&td
hooc „Coitcocdia"
PEP ASPEEA
AD ASTDA
EENDRACHT
HAAKT MACHT
RedactieL. J. A. v. d. Steenhoven
Mr. A. A. Rijk sen
Drukker:. Drukkerij Verzijl,Gouda
NUMMER 25 DONDERDAG 13 SEPTEMBER 1945
AdministratieM, J. van Loqn
Bur.Markt 20. Goud a. Tel. 309*
Abonn.p.w. 25 ct. Losse numm.lOct
Minister Lleftlnck licht zijn maatregelen toe.
Op 26 Sept. a.s. verliest al
het thans in omloop zijnde
papiergeld zijn geldigheid.
Zinken geld voorloopig nog
niet uit de circulatie. Per
persoon zal f 10.- aan nieuw
geld worden uitgereikt. Per
gezin mag maximaal f 300.-
worden ingeleverd. Het overi
ge g?ld dient vóór 26 Sept.
op bank- of spaarbankreke
ningen te worden gestort.
Het bankgeheim opgeheven.
Onderzoek naar hypotheken,
verzekeringen etc. Strenge
bestraffing van sabotage van
dezen maatregel.
Wij verzoeken onze lezers dringend
de in dit nummer geplaatste offideele
publicatie met de grootste nauw
keurigheid te lezen.
Gisteravond heeft de Minister van Flnan
ciën een toelichting gegeven op de maat
regelen, welke bij de kopende geldzuivering
zullen worden genpmen. Hij ving zijn uit'
eenzetting aan, met de mededeeling, dat de
geldzuivering noodzakelijk is voor den weder
opbouw van ons land.
Er waren reeds eenige maatregelen geno
men, zooals b.v. de Inneming van de 100-
gulden biljetten etc. Het wachten was slechts
op het gereedkomen van het nieuwe bank
papier, waarmede Mia. Huysmans reeds
was begonnen. Na veel inspanning zoowel
in Engeland als lo Nederland was het thans
gelukt zooveel biljetten gereed te hebben,
dat de stap, die over veertien dagen genomen
zal worden, verantwoord is.
Op Woensdag 26 Sept., verliest al het
thans zich in omloop bevindende papiergeld
zijn geldigheid. Deze maatregel heeft betrek
king op alle bankbiljetten, uitgegeven door
de Ned. Bank alle zilverbons en alle munt
biljetten, die door de geallieerde troepen
zijn meegebracht en die vooral in het Zuiden
des lands in omloop zija gebracht. Met in
gang van denzelfden dag worden alle tegoe
den bij banken, spaarbanken en glroinste!
lingen geblokkeerd.
Dit is de kern van het geldzuiveringsbe-
sluit 1945.
Gedurende de inleveringsweek en waar
schijnlijk nog enkele dagen daarna zal er
vrijwel geen contant geld in omloop zijn.
Ds ervaring in het buitenland heeft geleerd,
dat gelijktijdige circulatie van ouden nieuw
geld in hooge mate ongewenscht is, omdat
de zwarte handel dan zeker probeert zijn
oude, besmette geld tegen nieuw gezuiverd
geld om te rullen. Het zou het beste zijn,
als geen nieuw geld in omloop kwam, voor
dat «1 het oude geld uit de markt is, dat is
dus aan het einde van de inleveringsweek.
Wanneer dit beginsel in volle gestrengheid
werd doorgevoerd, zou gedurende meer dan
een week het betalingsverkeer geheel stil
staan. Om dit te voorkomen zal ieder gezins
hoofd in staat worden gesteld vooraf, dat
wil zeggen voor 26 September a.s-, een
klein bedrag aan oud geld tegen nieuw geld
in te wisselen. Voor hen, die niet in gezins
verband leven, wordt een gelijke mogelijk
held geschapen.
Dit nieuwe geld zal worden uitgereikt
door de Distributiediensten tot een bedrag
van tien gulden per persoon. Een gezin van
5 personen kan dus de beschikking krijgen
over f. 50,- Het genoemde bedrag is bestemd
om gedurende de inleverlngsweelc de normple
huishoudelijke uitgaven te doen. Grootere be
talingen, die in de inleveringsweek vallen
zullen noodgedwongen tot na die wees
moeten worden uitgesteld.
Op den Zaterdag In de inleveringsweek
zal de normale wekelljksche loonbetaling
niet plaats kunnen vinden, om de eenvoudige
reden dat er dien dag geen betaalmiddelen
beschikbaar zullen zijn. De werkgevers w>r-
,den uitgenoodigd om, voor zooveel u!'
véfantwoord is, loonvoorschotter
leenen, opdat b.v. grootc gezinnen
in staat zullen zijn per hoofd f. vat
geld tegen nieuw geld in te wissele v'»rder I
zal het noodigc worden gedaan om er voor
te zorgen, dat zoo spoedig mogelijk na het
eind van de inleveringsweek op 4, 5. of 6
October dus, een dubbele loonbetaling zal
geschieden. Ook de maandsalarissen over
Sept. zullen in de 2e helft van de 1ste week van
October kunnen worden voldaan, evenals de
uitbetaling van wachtgelden, pensioenen en
lijfrenten e.d., alles natuurlijk in nieuw geld.
Wanneer iedereen in de inleveringsweek
zijn volledigen kasvoorraad ter inlevering
zou aanbieden, zou het in hooge mate
twijfelachtig zijn of de kantoren, die daartoe
zijn bestemd, snel genoeg den stroom zouden
kunnen verwerken het in te leveren geld
immers bestaat uit verscheidene hondérden
millioenen biljetten. Het Departement van
Financiën heeft U reeds herhaaldelijk aan
geraden uw overtollige kasgeld niet in huis
te houden, maar dit naar een bank, com-
missionnair of spaarbank te b'engen, dan wel
dit te storten bij een giro-instelling. Deze
handelwijze moet thans zooveel mogelijk
worden toegepast om te-voorkomen, dat men
geduretfde -de inleveringsweek het werk niet
aan zal kunnen. Er is daarom bepaald
en ik deel U dit met bijzonderen nadruk
mede dat U gedurende de inleveringsweek
niet meer mag inleveren dan driehonderd
gulden per gezin. Voor alleenstaanden geldt
het zelfde maximum.
Een ieder moet er dus voor zorgen, dat
hij, voordat de inlevering begint, zoo krap
mogelijk bij kas is. Van nu af aan fs het
van het allergrootste belang, dat U zich
volledig overtuigt van de hoeveelheid geld.
die U en Uw hulsgenooten iu contanten
hebben en dat U het overbodige bedrag
tijdig - dus vóór 26 September a.s. stort
bij de aangewezen instellingen. Men kan
eveneens gebruik maken van de mogelijkheid
zijn geld te bestemmen voor een vrij-
wÏHige zekerheidstelling wegens reeds ver
vallen of nog te heffen belastingen, wat het
voordeel heeft, dat men dan een rente
kweekt. Ik herhaalals de officiëele inleve
ring begint, wordt nog slechts een bedrag
van ten hoogste driehonderd gulden per
gezin of alleenstaande aangenomen. Voorde
bedrijven geldt een andere regeling.
Van een inwisseling van de zinken pas
munt is voorloopig nog afgezien. De Minister
deed een dringend beroep op allen om dit
zinkep geld nu niet te gaan oppotten. Het
voor-oorlogsche zilvergeld blijft zijn geldig
heid behouden.
Zoodra de inlevering is voltooid, wordt
zooals ik reeds aanstipte met een
verdere beschikbaarstelling van nieuw papier
geld begonnen, terwijl tevens de geblokkeerde
bank- en giro-rekeningen volgens bepaalde
maatstaven, d.w.z. geleidelijk en naar be
hoefte, zullen worden vrijgegeven. Het spreekt
vap zelf, dat de geldzuivering niet mag
leiden tot een vastloopen van het economisch
verkeer. Daarom zal voor alle economisch
gewenschte en gerechtvaardigde fransacties
volledige betalingsmogelijkheid worden ge
opend. Ongewenschte transacties daarentegen
zullen met alle kracht wordep belet.
De geldzuivering, tezamen met verscheidene
andere maatregelen, die nog zullen worden
bekend gemaakt, heeft daarom een drieledig
doel. In de eerste plaats stelt zij de regeering
in staat de hoeveelheid geld in omloop
binnen de gewenschte perken te brengen in
de tweede plaats biedt zij de gelegenheid een
momentopname te maken van de liquide ver
mogensposities en een onderzoek in te stellen
naar de zuiverheid van de bron, waaruit dit
bezit is ontsprotenin de derde plaats ver
schaft zij de regeering controle over de
besteding van het geaccumuleerde geldbezit,
opdat er zorg voor kan worden gedragen,
dat dit op een wijze wordt aangewend, die
Zilverea jubileum.
Zaterdag 15 Sept. a.s., zal het 25 jaar
geleden zijn, dat de heer J. den Hertog als
boekhouder bij de fa. wed. Boonstoppel <S
Zn. te Waddlnxvemj in dienst kwam.
Op meeJrHjden gas.
Met ingang va heden wordt er ook des
morgens van h zeven tot acht uur gas,
erd De r," oenen ondergaan hierdoor
ft c, geta aging. Zij blijven onge-
Niet voor verbetering vatbaar.
Ondanks alle schaarechte aan materialen
gaaf de baldadigheid van de straatjeugd
ongestoord voort. Ditmaal werden er een
aantal ruiten bij de fa. V. aandenTurfsingel,
waaronder eenige glas in loodramen, stus-
gegooid. De straatjeugd schijnt onverbeterlijk.
Burgerlijke Stand.
GEBOREN: 10 Sept., Karei zoon van
W. J. van Eik en C. M. Kraap, Lethmaet-
straat 53 Dirk. zoon van D. Piket en
G. Brinkman, 2e Schoolstraat 11 Ineke
M., dochter van H. J. van der Wouden
en C. A. Nuvelstijö, Groeneweg 89
Rebecca J., dochter Van C. j. IJsselstijn en
C. Roos. Houtm. plantsoen 2,
GEHUWD: 12 Sept., L. J. M. Streefkerk
en Th. M. Streng W. Noorlander en
M. A. de Bruin L. A. M. Rutten en
E. M. M. Jaspers C. Chr. van der
Tuijn en C. J. Jansen M. Honkoop en
M. Vonk W. van Os en N. A. van
den Ban 1 W. de Jong en T. M.Matze
J. W. G. Schoterman en P. Nieuwveld
OVERLEDEN: 9 Sept., J. A. de Looi),
51 j„ geh. met P. H. de Pater 11 Sept.
N. W. van Loon. 56 j. 10 Sept., N
F. van Duijn, 65.j.
Zakenjubileum.
Zaterdag a.s. zal de heer H. Zandvoort
den dag hardenken, dat hij voor 25 jaar de
zaak van zijn vader overnam. De heer
Zandvoort heeft tijdens de bezetting ver
dienstelijk werk verricht. Wanneer men zijn
hulp inriep, hielp hij waar hij kon. Wij bieden
hem bij dezen onze hartelijke gelukwen-
schen aan.
Weersverwachting, medegedeeld door
het K. N.M:1.
Overwegend zwaar bewolkt, overdag
meest zwaar bewolkt, plaatselijk eenige
regen, matige Z. wind, weinig ver
andering in temperatuur. Kans op nijsj.
Wat is er in Gouda te doen?
Donderdag 13* Sept. 8 uur n.m. Nieuwe
Schouwburg i Voordrachtavond door Maar
ten Kapteyn.
Do. 3 uur matinée v. d. film „Air Force''
in den Nieuwen Schouwburg.
Idem 8 uur n.m. Thalia-TheaterMax v.
Praag's Cabaret.
Vfijdag 14 Sept. 8 uur n m. Concordia.
Vergadering van het Gouda-Comité voor
Gebiedsuitbreiding. Spreker: DrlriF. Bakker
Schut.
Zaterdag, 15 Sept. 2.15 uur n.m. Nieuwe
Schouwburg, Kinderrevue Holland-Indië".
Turnkring Gouda e.o.. Cabaretuitvoering
in Concordia, 8 uur, 25-jarig bestaan.
WAT GEBEURDE ER?
13 September.
1941; Staking te Oslo: de uitzonderings
toestand afgekondigd. Vier Neder
landers naar concentratiekampen we
gens het clandestien slachten van
koeien.
T urnkring-jubileum.
Zaterdagmiddag zal na de wedstrijden op
het O.N.A.-terrein omstreeks half vijf een
optocht plaatsvinden van circa 12 1300
deelnemers. Behoudens goedkeuring der po-
litie-autoriteiten zal de te volgen'route zijn
als volgt: Walvisstr. Heerenstr. Prins Hen-
drlkstr. Wachtelstr. Bolwerk, Hooge Gouwe,
Westhaven, Noodgodsteeg, Doelenstr. Mar-
tensstr. IJssellaan, Karnemelksloot, Bleekers-
singel, Kleiweg, Hoogstr. Markt, waar het
defileeren en de demonstratie zullen plaats
hebben.
Door de groote deelname van turnsters en
turners zullen in tegenstelling met een vorig
bericht voor het belangstellend publiek geen
toegangskaarten tot de cabaretavond ver
krijgbaar zijn.
in overeenstemming is met de belangen van
de volkswelvaart en met de behoeften van
den Staat.
Ook in verband met onze internationale
positie moet een stijging van het kostenpeil
aan zekere grenzen worden gebonden. Anders
verzwakken wij onze concurrentiepositie
op de buitenlandsche markten en wordt de
zoo gewenschte inschakeling van onze ar
beidskrachten in de export industrieën en'de
daarvan afhankelijke bedrijfstakken geremd.
In het dezer dagen afgekondigde navor-
deringsbesluit betreffende de belastingen, is
reeds de opheffing van het bankgeheim
opgenomen.
Ook het nieuw verworven roerende bezit,
in den vorm van werktuigen, duurzame
gebruiksgoederen en kostbaarheden, zal aan
een onderzoek worden onderworpen. Het
overzicht, dat de regeering op deze wijza
hoopt te verkrijgen, zal in hooge mate be
hulpzaam zijn om de winsten, die zijn voort
gesproten uit den zwarten handel, en de
inkomens, oie zijn verdiend door degenen,
die hand- en spandiensten hebben verleend
aan den vijand en misbruik hebben gemaakt
van den nood van hun medeburgers, te
achterhalen. Ik geef u de verzekering dat
het Ministerie van Financiën met deze lieden
•n met hen. die er aan hebben medegewerkt
om de zoo verworven rijkdommen te laten
onderduiken, bijzonder weinig consideratie
zal hebben.
Verder kan men verwachten een zware
heffing op alle door de buitengewone om
standigheden van d« laatste jaren verkregen
vermogensvermeerdering, terwijl nog een
verdere vermogensheffing ineens in het voor
uitzicht is.
De Minister ging voort
De tijd is voorbij, dat door een ieder naar
persoonlijk goeddunken met het geld, dat hij
hij in het maatschappelijk proces heeft ver
worven en met het bezit aan welks vorming
de gemeenschap hetzij direct, hetzij indirect
een zoo belangrijk aandeel heeft gehad, vrij
en ten eigen nutte mag worden beschikt.
Dit geldt in het bijzonder voor de huidige
omstandigheden, waarin door het gemeen
schappelijk ervaren leed en de groote schade,
die is aangericht aan de nationale welvaart
bronnen, ieder van verantwoordelijkheid
voor het welzijn van volk en natie sterker
dan ooit moet zijn doordrongen.
Het is niet de bedoeling van de regeering
om U ten aanzien van het ingeleverde geld
te onteigenen. Een deel ervan wordt voor
belasting betalingen gereserveerd, een deel
zaj het karakter van een spaarsom ontvangen,
waarop rente kan worden gekweekt, de rest
zal voorzoover het niet terstond na de in
leveringsweek wordt vrijgegeven aan be
paalde bestemmingen worden gebonden, die
in het kader van het herstel toelaatbaar zijn.
Het belang dat met het welslagen van de
geldvernieuwing wordt verdiend is oneindig
veel grooter dan het ongemak dat zij zal
veroorzaken-Gij hebt in de achter ons liggende
jaren getoond, dat gij een oorlog en een
oorlogseconomie kan doorstaan. Toont thans
dat gij ertegen opgewassen zijt om ook de
pijn die de geboorte van een vredes-economte
met zich meebrengt moedig te verdragen, al
dus besloot de minister.
8 UUR
Dr. Ir. BAKKER SCHUT spreekt
over: ANNEXATIE
Toegang vrjj. Gelegenheid tot debat
GOUDA
ijz:yd.
