ALGEMEEN NIEUWSBLAD VOOR GÖUDA EN OMSTREKEN
Hoe zullen wij Indië terugvinden?
AFSCHEID.
WeecfeciM
Wat moet U morgen doen?
Trachten Indische Nationalisten
aan de macht te komen?
BELANGRIJK
PER ASPERA
AD ASTPA
EENDRACHT
MAAKT MACHT
NUMMER 35
DINSDAG 25 SEPTEMBER 1945
Ontevredenheid in Londen.
KORTE BERICHTEN.
STADSNIEUWS.
Wat is er in Gouda te doen?
GROOT GOUDA
Redactie: L. J. A. v. d. Steenhoven
Mr. A. A. Rijksen
Drukker: Drukkerij Verzijl.Gouda
Administratie; M, J. van Loon
Bur.: Markt 20,Gouda.Tel.3098
Abonn. p.w25 ct Lossenumm. lOct
De laatste dagen bereiken ons minder
gunstige berichten over de politieke toestand
op Java, dat naar wij hopen, spoedig zal
worden bezet.
Een Indisch nationalist, Soekarno ge-
heeten, schijnt zijn kans te willen aangrijpen
om de macht in handen te nemen, nu de
gealliëerden nog niet op ]ava zijn aange
komen. Soekarno en Mohammed Hatta hebben
zich in een gestencild pamflet opgeworpen
als de regeering van de Republiek Indonesië.
Gisteren bereikte ons het volgende bericht
over den toestand in Batavia
Er is een rustige nacht gevolgd op de
geringe wanordelijkheden der vorige dagen
en het leek of de Indonesische Nationalisten
thans voldaan waren. Nishida, het hoofd van
de Japansche geheime politie, heeft aan de
journalisten gemeld, dat hoewel de politie de
bijeenkomst niet had kunnen verhinderen, zij
nu alles weer onder controle had en dat alle
rust was weergekeerd. Toen hem gevraagd
werd, waarom de Japanners niet de ge
wapende Indonesiërs arresteerden, wel een
verbod van wapens dragen was uitgevaar
digd, antwoordde Nishidaeen Japansch
soldaat gaat bij het zien,, van gewapende
personen onmiddellijk (ot actie over.
Toen de - correspondent van A.N.P.-
Aaeta vroeg, waarom de Japansche soldaten
Soekarno niet gearresteerd hadden, toen deze
gewapend verscheen, antwoordde Nishida,
dat Soekarno beloofd had, ongewapend
verder te gaan, maar dat hij zijn woord niet
gehouden had. Nishida toonde echter den
journalisten zeven nationalistische fanatici,
die door de politie gearresteerd waren Onder
hén bevonden zich Dr. Mohammed Yamin.
Voorts heeft de Japansche geheime politie
met trots den journalisten verroeste messen
en sabels van allerlei grootte en vorm ge
toond, alsmede bamboesperen, stokken, ge
weren en zelfs een voorlaadgeweer, waar zij
beslag op gelegd had. De Jappen bezitten
vele pantserwagens.waaronder op de
Amerikanen buitgemaakte verkenningswagens,
waarvan slechts een enkele voldoende zou
zijn om elke soort wanordelijkheid den kop
in te drukken. Nishida weet volgens zijn
zeggen, niets van de beruchte terroristische
organisatie Kipas Hitam (de zwarte waaier).
Geen enkele Europeaan, al dan niet ge
wapend, ondervindt overlast. Feitelijk zijn
het de Japanners zelf geweest, die, omdat
zij werden aangevallen, de kwestie van
strengere bewaking te berde hebben gebracht
en oorzaak zijn van de verhoogde patrouille
activiteit. Deze veroorzaakt vooral om en
bij ons hoofdkwartier groote last door hét
voortdurend salueeren. Men vraagt zich af
of de Jappen ons hier beschermen, of wij
hen.
Volgens een niet bevestigd bericht, zouden
de hoogst geplaatste persoonlijkheden der
Kempei van Java gevlucht zijn. Volgens een
ander bericht uit dezelfde bron. zouden allen
op weg naar Japan gedood zijn, toen hun
schip door de gealliëerden in den grond
werd geboord. De vereeniglng Tonari Boemi,
die hier in het centrum en de voorsteden
gedurende den oorlog moest waken tegen
wanordelijkheden, was samengesteld uitallerlei
elementen der bevolking en Japanners. Zij
werd geleidelijk aan belast met de distributie
van voedingsmiddelen. Zij heeft geleid tot
een" samenwerking tusschen de districts
hoofden die elkaar aanvankelijk heftig
bestreden.
Indonesiërs willen transporten naar
Indië boycotten
De Havenarbeiders in Sydny hebben ge
dreigd de Nederlandsche schepen „Vansvoil",
„Japara", „Generaal van Speyk" en „Papras"
die kleeren, voedsel en medicamenten
naar Java moeten brengen, niet te zullen
laden. De Indonesiërs alhier hebben de haven
arbeiders verzocht het laden der schepen te
boycotten, omdat zij vreezen, dat de lading
gebezigd zal worden om de zoojuist gekozen
volksregeering in Ned.-Indië te onderdrukken.
Het bestuur van dén Vakbond van Haven
arbeiders zal een bijzondere vergadering be
leggen om den nieuwen toestand te besprekep.
Tot dusverre is geen laad verbod uitgesproken,
maar er wordt op het oogenblik in Sydney
geen enkel schip geladen of gelost vanwege
de algemeene staking van havenarbeiders in
verband met een ander geschil.
Ook te Brisbane is de Indonesische be
manning van drie Nederlandsche schepen in
staking gegaan vanwege het feit, dat, naar
de stakers beweren, er materiaal geladen
wordt, dat gebezigd zou worden ter onder
drukking van het inheemsche Indonesische
bestuur, dat is ingesteld.
De afdeeling Brisbane van de „Waterside
Workers Federation" heeft besloten de actie
der Indonesische bemanning te steunen,
lossing van de kwestie der controle op den
Donati, welke op de agenda van de Lon
densche conferentie staat, niet vergemakke
lijkt zal worden door „dit jongste voorbeeld
van Ruslands neiging om zijn eigen weg te
gaan in aangelegenheden, welke het naar
eigen beweging zal behandelen in samenwer
king met zijn bondgenooten uit den oorlog
Naar verluidt zal een overeenkomst tus
schen Rusland en de voorloopige Hongaar-
sche Regeering omtrent een 5-jarenplan
van economische samenwerking tot stand
zijn gekomen. De correspondent van de
Sunday Times schrijft, dat de regeeringen
van Engeland en de V.S. de verwikkelingen,
welke doar dit pact zijn geschapen in over
weging hebben genomen. Hij voegt eraan
toe, dat noch Londen, noch Washington
van te voren op de hoogte waren gesteld
omtrent deze overeenkomst, waardoor Rus
land gelijkwaardig partner zou worden in
een monopolistische staatscontrole en explo-
tatie van groote industrieën, natuurlijke
hulpbronnen, landbouw en transportwezen
in Hongarije. De correspondent van de
Observer zegt, dat berichten uit Boedapest
er op wijzen, dat door de aankondiging van
deze overeenkomst, de politieke crisis in
Hongarije is geschaad en dat de ratificatie
van het pact in vele kringen op bitteren
tegenstand stuit. Voorts zegt de correspon
dent van de Sunday Times nog, dat de op-
De Geldsaneering.
In verband met het feit dat er verschei
dene onjuiste berichten zijn gepubliceerd
vestigt de Minister van Financiën er nog
maals de aandacht op, dat alleen anderen
dan natuurlijke personen (dus stichtingen
N.V.'s erkende vereenigingen etc.) hun
papieren geld door een gevolmachtigde zon
der geldkaart en dus ook zonder het maxi
mum van 300,— per geldkaart in de in
leveringsweek kan aanbieden.
Firma's en Vennootschappen onder firma
hebben geen rechtspersoonlijkheid en de fir
manten kunnen dus alleen op hun eigen
geldkaart bank- en muntbiljetten inleveren
tot een maximum-bedrag van 300,— per
geldkaart.
Wanneer de plannen hiervoor gereed
zijn zal de afstand tusschen New-York en
Londen met viermotorige Lockheedtoestellen
worden gevlogen.
Mosquitos onderhouden thans een
dagelijkschen vliegdienst tusschen Louden en
Weenen.
Drie vliegende reuze forten hebben een
non-stopvlucht van 5995 mijl gemaakt, van
Japan naar Chicago.
Bij Singapore is een Japansch concen
tratiekamp ontdekt, waar tienduizenden
Javanen waren ondergebracht, De ergerlijkste
toestanden deden zich hier voor.
Een Britsch vlagofficier heeft verklaard,
dat het jaren zal duren alvorens de Indische
wateren schoon zullen zijn van mijnen.
De Heer P. A. Kerstens, oud-minister
van Koloniën, zal binnenkort naar het verre
Oosten vertrekken.
De straatcollecte, die Zaterdag in de
Hoofdstad is gehouden ten bate van het
Ned. Roode Kruis, heeft niet minder dan
anderhalve ton opgebracht. Hierbij is niet
inbegrepen de 10 pet. van de recette van de
beide kermissen, de 5 pet. van de recette van
het Hortns-Theater en hetgeen de revue in
iet City-Theater heeft opgebracht.
Daar gaan ze dan, de vieze, vettige, ge
scheurde zilverbons, de tientjes, vijf-en-twin-
tigjes en wat dies meer zij. Vanavond kun
nen wij ze voor het laatst voor ons uitspreiden
op tafel en nog eenmaal de handteekening
van Rost van Tonningen bekijken. Hij toch
was de man, die onze financiën radicaal in
het honderd stuurde en met zijn papiermolen-
producten verdwijnt ook zijn naam weer van
de bankbiljetten. Zoo wordt ook het papier
geld „gezuiverd" van de blaam, die hij er
op geworpen heeft.
Bij velea heeft de gedachte postgevat, dat
het geld nu toch niets meer waard is en men
van zijn ingeleverde biljetten nooit terug zal
zien. Dat is natuurlijk een foutieve opvatting,
voor zoover het'de bor.a-fide bezitters bet i eft.
Speciaal de verloofden zijn per radio door
den Patriot gerustgesteld. Bij de deblokkeering
zal hun alle medewerking worden verleend,
waar het de inrichting van hun toekomstige
wening betreft.
Voor „zwarte Piet" gaat deze regel wel
op. En deze heeren hebben zich er de laatste
week wel naar gedragen ook. OpdeAmster-
damsche kermis kwam het voor, dat jongelui
in de autobaan plaats namen en met f 10.—
tegelijk betaalden. Was datopgereden", dan
volgde een nieuw biljetje. Ook andere staal
tjes zijn bekend geraakt en het is niet noodig
ze hier nogmaals op te rakelen.
Nu is het uit! En vol verwachting klopt
thans inderdaad ons hart. Wat zal er nu
gebeuren? Zullen de „arbeidsschuwen" nu
inderdaad naar werk gaan zoeken Zullen
de achtergehouden voorraden inderdaad los
komen ten bate van de getroffen gebieden?
Het valt nog niet met zekerheid te zéggen.
Wel kan men goed vertrouwen hebben.dat
de door Min. Lieftinck genomen maatregelen
ook op deze gebieden van ingrijpende be-
teekenis zullen zijn.
Nieuw geld zal nu zijn intrede doen in de
Nederlandsche portemonnaies. Hopenlijk
wordt er tevens een nieuwe geest vaardig
over de" bezitters.
En met deze, ietwat philosophische be
schouwing willen wij dan het oude, onzuivere
bankpapier een laatst vaarwel toeroepen.
Weersverwachting, medegedeeld door
het K.N.M.I.
Licht tot half bewolkt. Vannacht nog
buiig in de kuststrook. Morgenoch
tend plaatselijk mist. Overdag licht
tot half bewolkt, koud. Matige wind.
Woensdag 26 September: Vrije Evang.
gemeente, 3 uur n.m. Gebedsuur.
Thalia-Theater i Vrijdag l.m. Woensdag
„Pépé le Moko".
Schouwburg-Bioscoop: Vrijdag tot en met
Woensdag „De Vloot waarop wij dienen".
Réunie: Vrijdag t.m. Donderdag, „Je kunt
het toch niet meenemen".
Vanaf Vrijdag op de MarktCircus Renz.
Morgenavond zal de minister v. Financiën
voor de radio spreken over de deblokkeering
van het geld.
Max Blokzijl is ter dood veroordeeld.
De Blocq van Scheltinga kreeg levenslang
Geesi waarschuwingen meer.
Zaterdag j.l. heeft de politie de laatste
waarschuwingen gegeven aan hen, die op
de bekende dagen hun Kleiwegje loopen
daarbij tevens van den openbaren weg ge
bruik maakten. Het zal in het vervolg goed
kooper zijn, wat minder haast te maken
den openbaren weg niet meer als wandelpad
te gebruiken.
Nieuwe Lijst van Bevrijde Nederlanders
Van A, N. P.-Aneta ontvingen wij een
nieuwe lijst ran bevrijde Nederlanders in het
verre Oosten, welke ter inzage op
bureau ligt.
en
on
De Heer J. H. J. M. Chappin, die na de
bevrijding als team-leider van het Neder
landsche Roode-Kruls Hulpkorps in Gouda
arriveerde en.,van hier naar Venlo vertrok
is benoemd tot Provinciaal Hoofdgemachtigde
voor Limburg van N. V. H.-H.A.R.K.
Oh, oh. wat jammer.
Op de Veerstal kwam een vrachtauto
met aanhangwagen in botsiag met een stil
staande driewieler van een melkboer, die een
passeerende legerwagen den weg wees. Door
het weigeren van de remmen, kon den be
stuurder S. uit Zalt-Bommel niet tijdig genoeg
de vrachtauto tot stilstand brengen, zoodat
een aanrijding onvermijdelijk was.
De bakfietsbestuurder Z. uit da Gansstraat
kreeg schaafwonden aan beide beenen, de
bakfiets, die O., wonende in de Karekiet
straat toebehoorde, was ernstig beschadigd,
terwijl 65 liter melk, 30 liter karnemelk en
6V2 l'ter yoghurt verloren ging.
Centrale van Buurtvereenigingen.
Dezer dagen is aan alle buurtverenigingen
een circulaire verzonden waarin een zoodanige
wijziging in de organisatorische opjpt der
Centrale wordt aangekondigd, dat alle ver
eenigingen medezeggenschap verkrijgen in
het beleid der Centrale.
In verband daarmee worden alle vereeni
gingen dringend verzocht op hun eerstvol
gende districts-vergadering vertegenwoordigd
te zijn.
Reeds bestaande of in oprichting zijnde
buurtvereenigingen, die bovenbedoelde circu
laire niet hebben ootvaagen, gelieve hiervan
kennis te geven aan den Secretaris der
Centrale; J. Th. Imholz, Coornhertstraat 7,
hier.
Stichting 1940-1945
Op den avond welke in Concordia werd
gehouden ter gelegenheid van het afscheid
van den Heer Aantjes, werd op diens initia
tief een collecte gehouden ten bate van de
Stichting 1940-1945. De opbrengst bedroeg
f 181.36.
Nieuwe voetbalvereeniging.
Op de gisteravond gehouden vergadering
vaü de voetbalvereeniging Victorie-W?st",
onderafd. van de buurtver. van gelijken naam,
is besloten, de uit haar leden bestaande
voetbalclub officieel op te richten.
Als naam werd gekozen „Victorie".
Wedstrijdsecretaris is de heer Eikenboom,
Kon. Wilhtlminaweg 219.
Gouwenaar in Rangoon bevrijd.
Mevrouw L. A. v. d. Bos-Kroeders beeft
heden bericht ontvangen, dat haar broer
de heer H. Kroeders in Rangoon bevrijd is.
De heer Kroeders heeft als onderofficier-
schrijver aan boord van de Tromp gevaren en
als zoodanig deelgenomen aan den slag in
de Javazee.
Dat dit bericht door vele vrienden en
kennissen met vreugde begroet zal worden
behoeft wel geen betoog.
Krugerlaan- Kinderrevue.
De opvoering van de Krugerlaan-Kinder-
revue Holland-Indië, die oorspronkelijk was
vastgesteld op 29 September a.s. is tot nader"
order uitgesteld, daar de Schouwburg op
dien datum niet beschikbaar is. Wij komen
hierop nog nader terug.
Geldinlevering.
Burgemeester en Wethouders van Gouda
brengen ter openbare kennis, dat de inlevering
van buiten omloop te stellen bank-en munt
biljetten en zilverbons, behalve bij de reeds
gepubliceerde kantoren ook kan geschieden bij;
den Ontvanger der Rijksbelastingen en bij
den Ontvanger der Registraties, Karnemelk-
sloot 20.
Gouda. 25 September 1945.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
James.
Van As, Secretaris, Lo. S.
Als Uw naam ligt tusschen
AAFJES en DITMARSCH
moet U tusschen 9 en 17 uur bij een der
daartoe aangewezen bankinstellingen Uw
resteerende bank- en muntbiljetten en
zilverbons inleveren.
U moet meebrengen de geldkaart en
bijbehoorende distributie-stamkaart.
Maximaal mag per geldkaart f 300.-
worden ingeleverd.
Levert U minder dan f 100.- in dan
wordt door het inle verkantoor het vakje
geldkaart A-I" resp. „geldkaart B-I" van
de geldkaart verwijderd.
Komt vooral op den voor Uw naam
bestemden dag.
v
