ALGEMEEN NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN GEEFT DÉ REGEERING UW STEUN I Wat moet U morgen doen? WwcfaMri NUMMER 37 DONDERDAG 27 SEPTEMBER 1945 Gedeeltelijke deblokkeering aanstaande. PER ASPERA AD ASTRA EENDRACHT MAAKT MACHT Redactie: L. J. A. v. d. Steenhoven Mr. A. A. J. Rijksen Drukker: Drukkerij Verzijl,Gouda Administratie; M, J. van Loon Bur.: Markt 20,Gouda.Tel.3098 Abonn.p.w.25 ct. Losse numm. lOct 3 October komt er weer geld vrij. Strenge maatregelen tegen op- potters van zink- en zilvergeld. Vertrouwensmannen voor de opspo ring. Leven van de belooning uit arbeid. Controle over loon- en salarisnormen. Op elke geldkaart wordt alvast f 100.— vrijgegeven. Betalingen door middel van overschrijvingen. Nauwkeurig onderzoek naar besmet geld. Bevoegdheid tot blijvende blokkeering door be lastinginspecteurs. Geen illusies voor onoirbaar verkregen geld. Geruststelling voor eerlijke spaarders? Groote offers zullen voorden gevraagd. Distributie-apparaat blijft nog. Regeering zal leiding geven aan de economie. Geen te zware belastingen. Voorloopig geen sluitende begrooting. ÉÉN oplossing mogelijk: NATIONAAL SPARENI Dit zijn enkele grepen uit de omvangrijke reden, welke de minister van Financiën gisteravond voor de radio uitsprak. Hieronder laten wij de volledige tekst van deze heldere toespraak volgen: Landaenooten, Het veldtochtsplan inzake de geldver- nieuwing is bezig zich te voltrekken. Gedu rende de afgeloopen veertien dagen heeft het Nederlandsche volk zijn bankpapier en zilverbons voor het grootste deel reeds aan de daarvoor aangewezen instellingen afge dragen. Heden begon de laatste inleverings- week, waarin men nog tot een bedrag van 300.— het oude geld kan aanbieden. Voor N.V.'s, firma's e.d. kan dit nog tot een on beperkt bedrag. De volgende week Dinsdag zal het inleveringsproces zijn voltooid. Inmiddels zijt ge in het bezit gesteld van 10.aan nieuwe zilverbons per hoofd en daarmede is het nieuwe onbesmette geld in een kleine hoeveelheid in omloop gekomen. Zuinigheid geboden. Een week van beperkingen staat voor de deur. Voor het eerst in de geschiedenis van ons volk staan allen in koopkracht gelijk. Ik hoop dat dit enkele feit, al was bet slechts door een technische noodzaak ge boden, zal medewerken tot versterking van het besef, dat iedere Nederlander ook in dit opzicht een evenredige bijdrage zal hebben te leveren tot het financieele herstel van ons land en dat daardoor het gevoel van saam- hoorigheid en gemeenschappelijke verant woordelijkheid bij u allen zal worden ver stevigd. Voor hen, die zich door den zwarten han del hebben verrijkt of op andere wijze van een nationaal oogpunt uit gezien ontoelaat bare inkomsten hebben genoten, is dit een slechte tijd. Zij hebben zich in de achter ons liggende jaren tot op zekere hoogte buiten 'de gemeenschap geplaatst en moeten daar van thans de gevolgen dragen. Zij zien zich de voordeelen, die zij hebben genoten, voor een belangrijk deel ontgaan en vele spre kende bewijzen toonen aan, dat een groote onrust over hen is gevallen en dat zij ge dreven worden tot daden die bij ieder mensch met moreel besef slechts afschuw en verachting kunnen wekken. Ik geef u daar van een voorbeeld uit vele: Vrijwel alles in ons land kwam reeds voor in het „zwart". In deze dagen van geldver- nieuwing zijn daarbij de „zwarte graven" gekomen. In een onzer groote steden heeft zich het feit voorgedaan, dat - een aantal door de geldzuivering in het nauw gedreven lieden met hun zwarte geld zich op een be graafplaats de eigendom van vele straks te delven graven hebben verschaft om deze t.z.t. wellicht tegen nieuw geld van de hand te doen. Bonafide reflectanten komen hier door in ongelegenheid. Ik behoef over een dergelijk bedrijf maar weinig te zeggen. Zij die deze weerzinwekkende vondst hebben gedaan, toonen slechts hun lyare karakter. Laten zij intusschen niet meenen, dat hun grimmig spel zal gelukken. Het Departe ment van Financiën heeft goede informaties van het zinken geld. Ook de hamsteraars die zich aan mijn dringenden oproep om het kleine betalingsverkeer niet te ontwrichten niet stoorden, worden thans uit hun schuil plaatsen opgejaagd. De opsporingsdiensten, die hiervoor speciaal zijn geïnstrueerd, heb ben reeds een aantal groote klappen uitge deeld en daarbij zal het niet blijven. Het onsociale optreden met betrekking tot de pasmunt heeft mijn bijzondere aandacht. Men houde zich dus voor het laatst ge waarschuwd. Ook zij, die zich door het oppotten van zilvergeld meenden te kunnen veilig stellen, zullen weldra bemerken, dat de fiscus over goede speurders beschikt. Ook dit bezit dient aan het daglicht te komen en ik roep alle goedgezinden op daarbij behulpzaam te zijn. Eenieder werke mee Ik heb aan de belastinginspecteurs den last gegeven om plaatselijk uit de kringen der loyale burgers een aantal vertrouwens personen te kiezen teneinde him behulpzaam te zijn bij het aan het licht brengen van gevallen van belastingontduiking en van overtredingen der geldzuiveringsvoorschrif- ten, ieder, die zich achter de regeering wil scharen en medewerking verleenen wil om onrechtmatige verrijkingen uit hoofde van verzwijging van inkomsten, zwarten handel, collaboratie en afpersing van medeburgers in honger en nood ongedaan te maken, wordt uitgenoodigd aan de belastinginspecteurs zelf of aan de genoemde vertrouwensper- soen al die mededeelingen te doen, die zi naar eer en gèweten verplicht en uerant woord achten om het recht' in dit land zijn loop te verschaffen. Ik heb reeds lang geaarzeld alvorens tot dit middel over te gaan, omdat het mij in wezen niet sympathiek is. Maar de afrekening met het zwart verdiende geld moet volledig en grondig zijn. Anders blijft er een smet op onze samenleving kleven die de hier be staande welvaartverhoudingen besmeurt en den één een voorsprong geeft boven den ander, die sociaal onverdragelijk is. De geld- vernieuwing is een der belangrijkste mid delen, die behulpzaam zijn om deze smet uit te wisschen, en hoe eerder dit gebeurd is hoe beter. Ik zeide in het begin, dat het veldtochts plan inzake de geldvemieuwing bezig is zich te voltrekken. De deblokkeering Op 3 October a.s. gaat dit plan zijn tweede phase in, de phase der deblokkee ring. Ongetwijfeld zult u allen verlangend zijn om te weten, waar ge dan aan toe zijt. Ik stel er prijs op u daarvan thans mede- deeling te doen en u de hoofdgedachte en de uitwerking, die daaraan zal worden ge geven, in eenige groote trekken te schetsen. Voor bijzonderheden verwijs ik u weder naar de pers, waarin u gedurende de ko mende dagen alle inlichtingen zult kunnen vinden, die voor u van belang zullen zijn, De hoofdgedachte dan, die aan de a.s. deblokkeering ten grondslag ligt, is deze: dat wij allen om het dreigende gevaar van een voortschrijdende vermindering der gelds waarde te ontgaan, m.a.w. om een steeds duurder worden van het leven te voorkomen, voortaan zullen moeten leven uit het loo- pende inkomen, dat een ieder onzer ont vangt in den vorm van belooning voor ar beid, die verricht wordt in loondienst of in een zelfstandig bedrijf, of als vrucht van een eerlijk verworven vermogen. Dit beteekent, dat terstond na afloop van de inleverings- week een algemeene deblokkeëring zal plaats, vinden van al die gelden, die noodig zijn voor betaling van loonen, salarissen, wacht gelden, pensioenen en andere periodieke uit- keeringen, alsmede voor betaling van renten, in welken vorm dan ook. Op deze wijze komt er een stroom van nieuw geld in ver keer in den vorm van bank- en munt biljetten, waarover men vrij zal kunnen be schikken. Als deze geldstroom eenige weken zal hebben gevloeid', zal de circulatie gelei delijk een zoodanigen omvang hebben ver kregen en zich zoo door verschillende kana len hebben verspreid, dat de ondernemingen en bedrijven, die loonen, salarissen en ren ten betalen, door den verkoop van hun pro ducten aan het publiek over voldoende mid delen de beschikking krijgen om zonder een verdere deblokkeering aan hun betalings verplichtingen uit kasgeld te kunnen vol doen. Dit proces zal' pas na eenigen tijd zijn voltooid en naarmate het voortschrijdt, zal het bedrag, dat tot deblokkeering wordt toe gelaten, van week tot week kunnen worden verminderd. Het eene bedrijf zal eerder in staat zijn dan het andere oip zijn loonen en aanschaffingen van voorraden te betalen uit voor zijn producten ontvangen^ gelden en daarom zult u telkenmale voor een verdere deblokkeering slechts met succes kunnen aankloppen, indien u tegen genoege van de daarvoor aangewezen instantie kunt aan toonen, dat de terugontvangen middelen on toereikend zijn om daarmede de uitgaven te bestrijden, die de voortzetting van de be drijfsuitoefening vereischt, Deze procedure, die de strekking heeft om niet meer nieuw geld in het verkeer'toe te laten dan de hoeveelheid, waaraan inderdaad behoefte sestaat om de goederenomzetten te financie ren en de geleverde diensten te betalen, heeft nog het bijkomende voordeel, dat zij een jruikbaar middel verschaft om een strenge controle uit te oefenen op de inachtneming van de door de regeering vastgestelde loon en salarisnormen, waarmede nog te veel de hand wordt gelicht. Bij elk verzoek om over geld te mogen beschikken voor loonen- oJ: salarisbetalingen zal van den werkgevêr de verklaring worden geeischt, dat dit geld strekt tot betaling van loonen en salarissen die met inachtneming van deze normen zijn vastgesteld. Het ontoelaatbaar tegen elkaar op-concurreeren van sommige werkgevers op de arbeidsmarkt, waardoor de loonverhou dingen in ons land dreigen te worden ver stoord en de loyale werkgevers in het nadeel geraken, kan op deze wijze doeltreffend worden bestreden. De hoofdgedachte, die ik daarstraks formuleerde en die hierop neerkomt, dat niet meer geld in het verkeer wordt gebracht dag noodig is voor loopende inkomensvorming en inkomensbesteding uit arbeid en eerlijk verkregen vermogens, moeten echter een aantal correcties worden toegepast. Beschikking over normale kasreserves. In de eerste plaats is het noodig, dat de huishoudingen en bedrijven zoo spoedig mo gelijk weer de beschikking krijgen over nor male kasreserve. Het doorloopend in kas hebben van een zekere hoeveelheid geld ver schaft nu eenmaal een zeker gemak en een zekere gemoedsrust, vooral omdat men in dat geval bijzondere kansen, die zich kun- Als Uw naam ligt tusschen HUBER en LOUWES Weersverwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. tot morgenavond. Onbestendig Aanvank. geheel bewolkt met eenige regen, later wisselende bewolking. Zelfde temperatuur. Wat is er in Gouda te doen? Réunie: Donderdag, „Je kunt het toch niet meenemen". Vrijdag 28 Sept., 8 uur, gebouw Daniël: ledenvergadering Goudsche Luchtvaartclub. Thalia Theater, Vrijdag t.m. Woensdag: .Kaarslicht in Algiers", Schouwburg-Bioscoop Vrijdag tot en met Woensdag: „Overwinning in de Woestijn". Réunie: Vrijdag t.m. Woensdag Op de MarktCircus Renz. WAT GEBEURDE ER? 27 September. 1944: Luchtlandingstroepen bij Arnhem trek ken zich terug. Mussert„Onder alle omstandigheden blijf ik bij U 1" Canadeezen beginnen een aanval op Calais. 1941 Onlusten In Tsjecho-Slowakije. De „Rijksprotector" von Neurath moet "wegens ziekte een langdurig verlof" aanvragen. Heydrich wordt zijn op volger. 1940 Driemogendhedenpact gesloten tus- schen Duitschland, Italië en Japan. De voornaamste bepaling is die, waarin in wederzijdschen bijstand wordt voorzien bij uitbreiding van den oorlog. 1939: Von Ribbeatrof^fc# naar Moskou. Warschau, dat bijna geheel in puin lipt, geeft zich over. Rusland en Estland sluiten een bijstandsverdrag, waarbij Rusland de beschikking krijgt over vlootbases in Estland. lur bij een der r istellingen Uw 'untbiljetten en moet U tusschen 9 daartoe aangewezen ban resteerende bank- en zilverbons inleveren. U moet meebrengen de geldkaart en bijbehoorende distributie-stamkaart. Maximaal mag per geldkaart f 300.- worden Ingeleverd. Levert U minder dan f 100.- in dan wordt door het inleverkantoor het vakje „geldkaart A-I" resp. „geldkaart B-I" van de geldkaart verwijderd. Komt vooral op den voor Uw naam bestemden dag. nen voordoen om iets voordeelig aan te schaffen, benutten kan en voor onvoorziene omstandigheden, die tot extra uitgaven nopen, iets achter de hand heeft. Een ge mak en gemoedsrust, die waardevol zijn en die men een ieder zooveel mogelijk moet laten. Teneinde hieraan tegemoet te komen, zal terstond, wanneer met de deblokkeering wordt begonnen, op elke geldkaart, dien ten minste een zoodanig bedrag aanwijst, de somma van 100 - worden vrijgegeven, welk bedrag zal worden uitbetaald in bank en muntbiljetten. Voor zoover uw geld kaart dit bedrag niet mocht aanwijzen, maar gij wel een saldo bezit wegens eerdere stor ting, zal het inleverkantoor uit dit saldo u een overeenkomstig bedrag ter beschikikng stellen. Daarnevens zal ten behoeve van hen, die bij een bank, een spaarbank of een giro-instelling een credit saldo hadden uit staan, een bedrag ter grootte van 1000.— plus 25 pet. van het saldo naar den stand van 12 September 1945 tot een gezamenlijk maximum van 10.000.— in dezen zin worden gedeblokkeerd, dat daarover door overschrij vingeij. zal kunnen worden beschikt. Deze bedragen zal men niet in bank- of muntpapier kunnen opnemen, men zal er alleen over kunnen beschikken in wat men pleegt te noemen „giraal verkeer d.w.z. door overschrijving van de eene bank- of girorekening op de andere. Nog onvoldoende munt en bankpapier. Deze correctie is noodig omdat vele particulieren met hoogere inkomens en het meerendeel der bedrijven en instellingen hun kasreserves niet in contant geld maar in den vorm van een banksaldo plegen aan te hou den en in de tweede plaats omdat de hoe veelheid bank- en muntpapier, waarover wij op het oogenblik "kunnen beschikken, nog onvoldoende is om ten beloope der met deze grootere kasreserves gemoeide bedragen in papiergeld ter beschikking te stellen. Bovendien is het niet twijfelachtig, dat er zich onder deze bank- en girosaldi een zekere hoeveelheid besmet geld bevindt. Indien wij in de gelegenheid waren om op zeer korten termijn al deze saldi op hun ontstaan te onderzoeken, zou er op zichzelf geen be zwaar tegen bestaan om bij gebleken „zui verheid" deze tot het bedoelde bedrag GROOT GOUDA TWEEDE PHASE DER GELDZUIVERING S

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Groot Gouda | 1945 | | pagina 1