DE POSITIE DER NED. BANK
(G nsi
DE TOESTAND OP JAVA
Andere verhoudingen tusschen
de Ned. Bank en de Staat.
ABONNEERT U OP
GROOT GOUDA
Centrale Zuiveringsraad voor het
Bedrijfsleven.
Blijkens het besluit Zuivering Bedrijfs
leven (Kon. Besluit van 3 September 1945,
Staatsblad no. F. 160) worden er in- ver
schillende plaatsen van het land voor be
paalde deelen van het bedrijfsleven zuive-
ringsraden ingesteld. Deze instelling is in
middels voor enkele raden een feit gewor
den. De instelling van verscheidene andere
is bereids (zie hiervoor de laatste nummers
van het tijdschrift Economische Voorlich
ting) aangekondigd.
Volgens genoemd besluit hebben de zui
veringsraden te oordeelen over hen die
onder verdenking staan opzettelijk of döor
htm schujd gedurende de vijandelijkheden
in, of tijdens de vijandelijke bezetting van
het Rijk in Europa in een leidende functie
in een onderneming den vijand huljj te heb
ben .verleend, den Staat tegenover den
vijand te hebben benadeeld, dan pre} met
gebruikmaking van rechtstreekschêfj* of mid
dellijken vijandelijken invloed-Neder
lands belang te hebben geschaad.
De uitspraken van de zuiveringsraden zijn
niet van kracht, dan nadat zij zijn bekrach
tigd door den centralen zuiveringsraad voor
het bedrijfsleven. De bekrachtiging wordt
geweigerd indien naar het oordeel van den
Centralen Raad het onderzoek door den be
trokken Zuiveringsraad niet deugdelijk is
geweest of de uitspraak om een of andere
gewichtige reden niet in stand kan blijven.
De instelling van dezen Centralen Raad,
die als een overkoepelende instantie boven
de diverse Zuiveringsraden is gedacht, kan
op korten termijn tegemoet worden gezien.
Tot voorzitter zal worden benoemd Mr. Dr.
J. Donner, Oud-Minister van Justitie, Raads
heer in den Hoogen Raad der Nederlanden,
terwijl het Secretariaat onder leiding zal
komen te staan van Mr. J. B. W. P. Kickert,
Lid-Secretaris van diverse beroepscolleges
en Raadsheer-plaatsvervanger in het Bij
zonder Gerechtshof te 's-Gravenhage. Het
bureau van den Secretaris is gevestigd
Surinamestraat 3, 's-Gravenhage, Telefoon
180290.
Een ieder, die kennis draagt of gegronde
reden heeft om te vermoeden, dat een per
soon zich gedurende de vijandelijkheden in,
of tijdens de vijandelijke bezetting van, het
Rijk in Europa heeft gedragen op een wijze
als hierboven omschreven, is bevoegd daar
van aangifte te doen. Deze aangiften kun
nen, behalve aan een Zuiveringsraad, ook
aan den Centralen Zuiveringsraad worden
gedaan. Dit kan, wat den Centralen Raad
en ook wat de nog niet ingestelde, doch
reeds wel aangekondigde Zuiveringsraden
betreft, reeds thans geschieden. Aangiften
kunnen worden gedaan tot medio Decem
ber 1945.
Aanmelding oorlogsvrijwilligers Koninklijke
Marine.
De Koninklijke Marine zal nog slechts
enkele duizenden oorlogsvrijwilligers noodig
hebben voor de vloot. Een belangrijk veel
voud van dit aantal is echter reeds als oor
logsvrijwilliger voor de vloot ingeschreven.
Hieruit volgt, dat het overgroote deel der
oorlogsvrijwilligers, die voor de vloot zijn
ingeschreven, doch nog geen dienstverband
ten overstaan van |jet Hoofd van de Marine-
wervingsgroep Nederland hebben aange
gaan, iiiet zal worden opgeroepen.
Voórloopig kunnen geen oorlogsvrijwilli
gers meer worden aangenomen voor den
Marineluchtvaartdienst, hieronder begrepen
zoowel vliegtuigbemanningen als grond-
dienstpersoneel.
De oorlogsvrijwilligers, die nog bij de
Koninklijke Marine in dienst moeten treden,
zullen een op 10 September j.l. nieuw inge
voerd dienstverband moeten aangaan voor
den duur van 3 jaren. In verband hiermede
zal niemand worden gehouden aan zijn oor
spronkelijke aanmelding voor de Konink
lijke Marine, doch kan men zich laten over
schrijven naar andere onderdeden der
strijdkrachten of kan men zich in het bur
gerleven een werkkring zoeken.
Diegenen, die reeds voor 10 September j.l.
een verbintenis als oorlogsvrijwilliger heb
ben aangegaan, doch nog 'niet de nieuw in
gevoerde verbandacte hebben geteekend,
zullen de nieuwe verbandacte binnenkort
per post thuisgezonden krijgen, teneinde
deze, desgewenscht, te teekenen.
In verband met kazemeeringsmoeilijk-
heden in Engeland, is de opzending van oor
logsvrijwilligers naar de opleidingskampen
voor de Koninklijke ^Marine in Engeland
tijdelijk gestaakt geweest. Thans echter heeft
'wederom een wekelijksche afvoer van kleine"
aantallen oorlogsvrijwilligers plaats, zoodat
al diegenen, die een dienstverband hebben
aangegaan bij de Koninklijke Marine ten
overstaan van het Hoofd van de Marine-
wervingsgroep Nederland, in opleiding zul
len worden genomen.
Deze mededeelingen gelden niet voor de
mariniers, daar voor dezen reeds op 12
September j.l. een bekendmaking is uitge
gaan. r
In het Staatsblad nr. F. 204 is afgekon
digd een Koninklijk Besluit, waarmede de
tijdens de bezetting op zijde geschoven
Bankwet, welke tot grondslag voor de
Nederlandsche Bank strekt, in eere is her
steld ter vervanging van de tegelingen uit
den bezettingstijd, die een uitgesproken
nationaal-socialistisch karakter droegeri. In
het desbetreffende besluit zijn een aantal
nadere voorzieningen getroffen ten aanzien
van de positie en de bevoegdheden van de
Nederlandsche Bank, welke ten deele als een
bevestiging van de gedurende de laatste tien
jaren gegroeide verhoudingen kunnen gelden
en anderzijds door de thans heerschende om
standigheden worden geëischt.
Als voornaamste wijzigingen in de positie
van de Bank zijn een viertal bepalingen te
noemen1:
De Minister van Financiën kan ter coör
dinatie van de monetaire en financieele poli
tiek van regeering en Nederlandsche Bank
de daartoe noodzakelijke aanwijzingen
geven, welke de Directie der Bank gehouden
is op te volgen.
In de tweede plaats wordt een Bankraad
ingesteld, bestaande uit den Koninklijke
Commissaris der Bank als Voorzitter en
acht door den Minister van Financiën te
benoemen leden uit bedrijfsleven en weten
schap. Deze raad dient den Minister van
voorlichting omtrent 's-Lands algemeene
economische en financieele ontwikkeling en
omtrent het door de Bank gevoerde beleid.
Vervolgens is de benoeming van Direc
teuren der Bank in den vervolge gebonden
aan een goedkeuring van den Minister van
Financiën. Zooals bekend werden voorheen
reeds de president en de secretaris der Bank
door de Kroon benoemd.
Tenslotte zal de Minister van Financiën
een commissie benoemeer, welke zal advi-
seeren inzake de versterking van het ge
meenschapselement in het statuut der Bank
ter bereiking van den overgang van de Bank
van particulieren in publiekrechtelijke of
semi-publiekrechtelijke eigendom. Omtrent
de definitieve positie van de Nederlandsche
Bank zal uiteraard in laatste instantie mede
de door de Staten-Generaal moeten wor
den beslist.
Om den weg te effenen voor een spoedige
herziening van het statuut, is jn het onder
havige Koninklijk Besluit het aan de Bank
verleende octrooi opgezegd, waarmede het
recht om in den ouden vorm als circulatie
bank op te treden na 1 Januari 1946 kan
worden herzien.
De werkkring van de Bank is uitgebreid
met de bevoegdheid tot aan- en verkoop
van Overheidspapier ook van derden, waar
mede een openmarkt-politiek ter verstevi
ging 'van den rentestand kan worden ge
voerd. Aangezien het bij de hudige finan
cieele situatie nog onmogelijk is de dekkings
voorschriften der Bank vast te leggen, is be
paald, dat dienaangaande bij Koninklijk Be
sluit nadere voorschriften zullen worden ges
geven.
De door den bezetter benoemde leden der
Directie, welke aanstonds na de bevrijding
zijn verwijderd, zijn thans formeel uit hun
functie ontzet met verlies van alle finan
cieele aanspraken.
De President en de Secretaris, die tijdens
de bezetting zijn ontslagen, worden geacht
met ingang van 7 Mei 1945, weder in func
tie te zijn getreden. De eerstgenoemde, Mr.
Trip, die den wensch heeft te kennën ge
geven zijn functie neer te leggen, heeft zich
desgevraagd bereid verklaard zijn ambt te
blijven bekleeden, tot de regeering het tijd
stip gekomen acht om aan zijn verzoek te
voldoen.
HU VOELT ZICH WEER HET HEERTJE
HET IS PRETTIG WINKELEN BIJ DE
ger der Invoerrechten en Accijnzen, Lek
straat 49, Ontvanger der Directe Belastingen
Buitengemeenten, Pieter Bothstraat i9, Ont
vanger der Directe Belastingen, Spui 216 a,
Bureau 's-Gravenhage van het Nederland
sche Beheersinstituut, Koninginnegracht 98.
BUITENLAND.
Verklaring betreffende loon- en
salarisnormen.
Het Ministerie van Financiën deelt mede,
dat werkgevers bij het aanvragen Van nieuw
geld voor uitbetaling van loonen en sala
rissen e.a. de volgende verklaring, ongewij
zigd en onverkort, van hun bankrelatie,
resp. spaarbank of girodienst, moeten over
leggen:
„De ondergeteekende verklaart, dat het
totaal bedrag aan weekloonen en maand
salarissen, medegedeeld in zijn aanVraag tot
gedeeltelijke opheffing van de blokkeering
van rijn rekening niet hooger is dan het
geen in verband met het geldende verbod
tot verhooging van loonen en salarissen
wettelijk is toegestaan.
Het is hem bekend, dat het niet geoor
loofd is, de loonen en salarissen te verhoo-
gen met meer dan 15 boven het loon
peil van 31 October 1942 of meer dan 25
boven het loonpeil van 10 Mei 1940, be
houdens vergunning van den Rijksbemidde
laar. Bij handeling in strijd hiermede, blijft
de blokkeering bestaan en er wordt dan dus
niet gedeblokkeerd.
De ondergeteekende verbindt zich, op eer
ste aanvrage van het Ministerie van Finan
ciën, van de Rijksbemiddelaars, of varf door
deze aan te wijzen personen alle gewenschte
inlichtingen te verstrekken, waaronder be
grepen overlegging van de boekhouding en
van alle andere op de .loonen en salarissen
betrekking ^hebbende bescheiden".
Het Ministerie van Financiën wijst
dat men zich ter vermijding van m
heden strikt aan dezen tekst moet houden!
t er®p
nowöJL-
gesproken van of bevoegdheden worden
toegekend aan den* Secretaris-Generaal van
het Departement» van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart, in den vervolge wordt ver
wezen naar, onderscheidenlijk de bevoegd
heden wordt Uitgeoefend door den Minister
van Handel en Nijverheid.
Het Nederlandsche Beheersinstituut.
Het Bureau 's-Gravenhage van het Neder
landsche Beheersinstituut deelt mede, dat
lijsten van door dit bureau, krachtens de
besluiten herstel rechtsvërkeer en vijandelijk
vermogen, benoemde bewindvoerders, be
heerders en bestuurders tef inzage liggen ten
kantore van: Kamer van Koophandel, v. d.
Spiegelstraat 12, Griffie van de Arrondisse
mentsrechtbank, Prinsessegracht 4, Ontvan-
7.000.000 Duitschers sneuvelden.
Volgens een officieele schatting door een
lid van het Duitsche bestuur in de Russische
bezettingszone bedraagt het aantal Duitsche
soldaten en burgers, dat in den oorlog gedood
is, ongeveer 7 milioen.
Hitier verlangde naar Hess.
Naar aanleiding van de overbrenging van
Rudolf Hess naar Neurenberg wordt nog
gemeld, dat na de ontsnapping van Musso
lini in September 1943 de Britsche Intelli
gence Service een gedetailleerd plan op het
spoor kwam, volgens welk Hess op dezelfde
manier als de Duce moest worden geschaakt.
Bij nader onderzoek bleek het hier een
dusdanig uitgebreid complot te betreffen, dat
Churchil order gaf de bewaking te ver
scherpen. In het bijzonder moest worden ge
let op overvliegende machines. Sindsdien
was het verblijf van Hess dag en nacht door
zwaar bewapende troepen omgeven, die in
staat zouden zijn eventueele aanvallen af te
slaan.
'Het geheim van de atoombom blijft Anglo-
Amerikaansch bezit.
Op een niet bijeengeroepen „officieuze"
persconferentie heeft President Truman on
omwonden verklaard, dat het geheim van
de atoombom niet gedeeld zal worden met
andere naties en derhalve Anglo-Ameri»
kaansch bezit blijft. Hij deelde voorts mee,
dat geen der bondgenooten een verzoek had
ingediend om aangaande de vervaardiging
van atoombommen te worden ingelicht.
Groot-Brittannië had 100 milliöen dollar be
steed aan het onderzoek naar de atoom
energie, voordat dit rijk het werk overdroeg
Zie vervolg buitenland pag. 4.
Nationalisten zullen strijden tegen Nederlandsch bestuur
Wettelijke maatregelen op het gebied van
den Middenstand.
Verschenen is Staatsblad F. 199, besluit
van 21 September 1945, betreffende her
nieuwde inwerkingtreding van voorloopig
geschorste wettelijke maatregelen op het ge
bied van den Middenstand.
De volgende gedurende de vijandelijke be
zetting van het Rijk in Europa door den
Secretaris-Generaal van het Departemeht
van Handel, Nijverheid en Scheepvaart ge
troffen wettelijke maatregelen, welker wer
king ingevolge het besluit bezettingsmaat
regelen voorloopig is geschorst, treden
weder in werking:
a. alle besluiten en beschikkingen tot uit
voering van de vestigingswet kleinbedrijf
1937, voorzoover zij niet reeds ingevolge die
wet hebben opgehouden van kracht te zijn;
b. het besluit van 18 December 1941,
no. 62147 J.A., tot wijziging van de winkel
sluitingswet 1930;
c. het besluit van 23 Januari 1942, 3881
M., betreffende de uitoefening van het z.g.
spaar- en betaalzegelkasbedrijf, het besluit
van 17 April 1942, no. 20466 M., tot wijzi-
ging van dat besluit en de beschikking van
17 Juli 1942, no. 38279 M., tot uitvoering
van eerstgenoemd besluit.
d. het besluit van 3 September 1942, no.
47969 H.-, betreffende de vestiging als make
laar, met dien verstande, dat, waar in ge
noemde besluiten en beschikkingen wordt
Van betrouwbare zijde Wórdt hier ver
nomen, dat de voedselpositie op Oost-Java
tamelijk goed is, op Midden-Java moeilijk
en op West-Java en in Batavia slechter,
ofschoon nog geen sprake is van hongers
nood. De oorzaak is gelegen in gebrek aan
transportmiddelen.
Het Britsche Militaire Hoofdkwartier
maakt bekend, dat te Bandoeng alle gema
tigde ambtenaren door de Indonesische
Nationalisten zijn gearresteerd. Den win
keliers is verboden voedsel te verkoopen
aan Europeanen en Indo-Europeanen. Over
treders zullen als verraders wörden be
schouwd (volgens een bericht in de Daily
Express van Dinsdag zou dit verbod .weer
zijn opgeheven, redactie A.N.P.).
In Batavia duurt het leegrooven van
Nederlandsche huizen voort. Maandag
avond hebben geallieerde ^patrouilles op
straat eenige arrestaties verricht. Onder de
gearresteerden was een Indonesisch politie
man. Verder wordt gerapporteerd, dat er
vanuit hinderlagen door Indonesiërs op
Nederlandsche officieren wordt geschoten
Het nationalistisch blad „Merdeka" meldt!
dat vierduizend spoorwegmannen Soekamó
trouw hebben gezworen. In „Merdeka" van
Maandag wordt met dikke letters aange
kondigd, dat het volksleger gereed is. In
het desbetreffende artikel staat onder ande
ren: heden is in een gebouw buiten Batavia
het volksleger gevormd, met de bedoelinq
de autoriteit der Republiek door troepen te
versterken. We hebben deze krachten bij
eengebracht om te allen tijde terugkeer van
het Nederlandsche Koloniale Bestuur te be
strijden. Het blad voegt er aan toe, dat zoo
spoedig mogelijk nieuwe recruten zullen
worden opgeleid.
Het Nationalistische Persagentschap An-
tara" maakt bekend, dat door de Indonesiërs
twee vliegvelden bij Soerabaja zijn ver
overd. Het roept vrijwilligers op om te wor
den opgeleid tot vliegers, navigators en
mecanos. Men zal op vliegvelden aange
troffen toestellen gebruiken.
Verder kondigt „Antara" aan, dat „het
Ministerie van Volkswelvaart" allen uitvoer
uit Java heeft verboden.
Stakende Indonesiërs gearresteerd.
Douanebeambten en politie hebben, hier
drie en twintig Indonesiërs gearresteerd
wegens het overtreden van de immigratie
bepaling en nadat de gearresteerden hadden
geweigerd Nederlandsche schepen te laden..
De sterkte der nationalisten.
Terwijl hij opmerkt dat de toestand op1
Java schijnt te verslechteren, schrijft de
speciale correspondent van de Times uit
Batavia, dat het niet eenvoudig is om de
werkelijke sterkte van de nationalistische
beweging op Java te schatten. In Batavia
heeft zij oogenschijnlijk veel macht, „maar
wat is daar de achtergrond van?" Over de
beteekenis van den slagzin; „Wij vechten
voor de rechten van 70.000.000" en „Wij
Indonesiërs eischen onze vrijheid" schrijft de
correspondent van de Times: „Ik ben de
meening toegedaan dat niet meer dan vijf
procent van deze 70 millioen eenig politiek
of nationalistisch besef heeft". Nog eens
tien procent zijn jonge mannen die het op
windend vinden om in gestolen auto's te
rijden, barricaden op te richten, auto's van
Europeesche officieren aan te houden en
s nachts rond te loopen met speren en mes
sen en ongewapende Japanners en Indo-
Europeanen aan te vallen. Batavia begint
al teekenen te vertoonen dat van deze din
gen het nieuwtje af is. Dertig procent zijn
winkeliers en leden van de kleine burger
klasse, die altijd een populaire beweging
zullen volgen om hun bezit te beschermen,
-óij zijn het onderwerp geweest van veel
intimidatie van de. Javaansche jeugd, die hen
dwong vlaggen uit te steken, hen verbood
goederen aan Nederlanders te verkoopen
enz. Deze lieden krijgen er ook genoeg van.
JJe correspondent van de Times besluit met
te verklaren dat de groote massa van de
politiek onwetenden in de stad en daarbuiten
niet goed weten wat zij aan deze zaak
nebben en alleen verlangen naar de zeker»*
heid en de welvaart van den vrede.
^Ul\
Boodschappen doen?
Niets voor 'n man!
Maar zijn vrouw stuur
de hem naar 'n UNIE
winkel en daar ver
richtte de vlotte be
diening wonderen!
