GIJZELAAR IN GESTEL
'èe
£50
R. PEEREBOOM
Film en werkelijkheid.
Het Is een film, zooals er veljen zijn. Niet
overdreven spannend of sensationeel. Neep,
echt zoo'n fi|m, waarbij je „er in'bent als
toeschouwer.
Er spelen zich op het witte doek tafereelen
af, waar je „bij'' kunt. Het kost geengroote
inspanning om hef verhaal te v^igfn. Kor ?om
het is ontspanning. En je leeft mee. je ybdt
je onwillekeurig in de plaats van den held
of de heldin en je accepteert bet, dat alles
steeds zoo makkelijk en juist op tijd voor
elkaar komt. Je vergeet de omgeving en leeft
hnn leven. Het begeerenswaardige leven van
de spelers in hun rollen.
Er gaat iets magisch van uit. Iets, dat je
bindt. Wal is het, dat ons de realiteit zoo
vapk uit het oog doet verliezen
Laten we het eerlijk bekennen. Allen zijn
we wel eens uit de bioscoop gekomen met
een gevoel, of we zoojuist zwaar beet geno
ssen zijn. In het filmverhaal hadden wij
tpeegespeeld in onze gedachte. En nu staan
y/e in de werkelijkheid. Er staat niet eens
een auto op ons te wachten. We ontmoeten
niét eens een knap meisje of een charmante
jongeman, die zoo heel toevallig kennis met
ons maakt.
Het gaai iq de film zoo vanzelfsprekend,
dat wij geneigd zijn het ook in het leven
van allen dag mee te zullen maken. Ja.
eigenlijk vinden wij het iets ongewoons, dat
ons nog niet is overkomen, wat op het witte
doek scheering en inslag blijkt te zijn.
Maar1 met het uitgaan van de bioscoop
verdwijnt ook dat romantische leven dat
■inperdaad alleen binnen de muren van het
tmeater mogelijk is. Al zijn er dan dun ge
taalde uitzonderingen.
En in het volle leven staan wc ietwat
onwennig. Wij zoeken laten we maar
eerlijk zijn naar een vleugje filmromantiek.
En het is er niet. Het leven is hard en veel
romantiek is er niet overgebleven.
En toch, wanneer Wij bevrediging vinden
in ons werk en ons huiselijk leven, leeft er
iets op van die filmromantiek Maar dan
zitten wij niet in het donker en wij zijn nu
inderdaad zelf de spelers. Slechte waarnemers
als wij zijn. zien wij niet, dat de omstandig
heden nu Inderdaad veel gelijkenis vertoonen.
Heeft U wel eens bedacht, als U min of
Ineer ontevreden bent, omdat het in Uw
leven niet zoo gaat, als op het witte doek,
(Jat de film haast altijd zijn onderwerpen
dntleead aan dat gewone leven van U
en mij 7
'En nu er atlerwege verstrooidheid héeracht,
nu wel alle romantiek van de aarde schijnt
weggevaagd, nu zoeken wij, misschien meer
dan anders, naar romantiek. En die is uit
sluitend fn de bioscoop te vinden. T
Laten wij echter ook de werkelijkheid niet
uit het oog verliezen. Het is gefcn imitatie,
wanneer U tracht in Uw omgeving jets van
da film terug te vinden. Integendeel, de film
tracht iets van U te imiteeren.
Leeft daarom mee, wanneer U de bioscoop
bezoekt en tracht in stille wedijver met de
film Uw omstandigheden weer beter te maken,
(Jan zij U werden voorgesteld.
Want heusch, er is nog wel romantiek op
4eze zakelijke wereld!
Montgomery als Paedagoog.
Naar de News Chronicle meldt, heeft
veldmaarschalk Montgomery in een toespraak
tot 1400 jongens van een school in Man
chester gesproken over de voorbereiding van
de landing in Normandië.
Ik had het gevoel", aldus Montgomery,
„dat de soldaten van meening waren, dat
z|j de taak, welke zij moestep vervullen,
schier onuitvoerbaar achtten.Zij hadden geen
vertrouwen in de O-Oay-ond^rneming. Zij
geloofden niet, dat er werkelijk sprake van was.
„Nadat ik mij ervan vergewist had, dat
alle voorbereidingen vlot verliepen, begon
Ik een tournre door Engeland en zag en
sprak lederen soldaat die in Normandië zou
vechten.
„Ik stelde ze zoo op, dat ik ieder van hen
kon zien en zij mij. Nadat wij elkaar goed
gezien hadden klom ik op een Jeep en sprak
ze toe. De eenlge reden was om zelfvertrouwen
ln te boezemen.
Heel wat menschen dachten dat ik totaal
gek was. Men heeft al zoo vaak gedacht,
dat ik gek ben, dat ik het nu als een
compliment opvat.
„Maartenslotte heeft iriijn pogen vertrouwen
gewekt en het resultaat was, dat toen wij
het Kanaal overs'taken en ln Normandië
landden, de soldaten ervan verzekerd waren,
dat het mogelijk was".
BOEKBESPREKING.
Een rake uitbeelding van het gijzeiaarsbestaan
De schrijver van dit boeic is zelf gijzelaar
geweest. Menige oud-gijzelaar zal zich de
levendige en bewegelijke figuur van Peere
boom herinneren, die je meestal druk zag
praten, intens in zijn onderwerp.
Hij is er vlug bij met zijn beschrijving van
de kampsfeer van St. Michielsgestel; daar
voor is hij dan ook een volbloed journalist,
die zelfs in het kamp, toen hij al een jaar
lang buiten het vak stond, nog télkens on-
Hoe goed beschrijft hij de Aula, studie
zaal en voordrachtencentrum van Beekvliet.
Men ziet Manus, den geliefden "gijzelaars
hond door het kamp Iooperryn voelt er weer
ifi niee als de Duitschers hem op een vroe
gen ochtend doodschieten. Men staat met
Peereboom in het kamp queue te. maken: bij
het postkantoor, voor het eten, voor het
postpapier, de sigaren, bij de toko,-voor de
W.p., voor de douche en bij den kapper.
„Overal maken wij hier queue.... ook voor het eten. als de corveeërs de dampende Rots
uit dé groote gamellen staan op te scheppen en wij in een lange rij langs hen schuifelen.
Zonder wrok of dikke woorden ironiseert
willekeurig dacht: „dat zou iets voor de
krant zijn!"
Peereboom blijkt in het kamp goed te heb
ben rondgekeken. Het boek is buitengewobn
aardig gesel reven, en de ongeveer vijftig
illustraties van ïr. de Ranitz, die het boek
passen als een handschoen, ?ijn kostelijk ge-
téëkend.
Het boek heeft geen litteraire allures; het
heeft een vlugge, vlotte stijl, waarmee de
schrijver intusschen goed de nuances van de
kampsfeer weet te beelden, zoowel den
vrooliiken buitenkant, als de opzettelijk-
bedoelde goede houding en de innerlijke
spanning, die onder alles door bleef loopen.
De schrijver maakte maar vijf maanden
mee, van Juli tot December 1942. Maar het
waren de meest spannende. Hoor, hoe hij in
enkele woorden het gijzeiaarsbestaan ty
peert:
„Wij hadden, binnen onze gijzelaars
gemeenschap, zelfbestuur. Ieder maakte
Zjjn eigen dag-indeeling. Er was een op
gewekt, schoon opgeschroefd geestelijk
leven. Wij werkten hardnekkig. Wij
speelden zelfs: voetbal en crickef, bridge
en biljart. Wij hoorden sonjs tquziek.
Familie en vrienden, maar ook onbekende
belangstellenden overstelpten ons met
pakketten.
Maar wij waren opgesloten achter
prikkeldraad.
En de Dood bedreigde ons.
De Dood kwam in den nacht en ver
moordde sommigen onzer."
'hij de plagerijen en maatregelen van de
Duitschers en de hpuding van de „Holland-
sche S.S. Deze spot spreekt ook duidelijk
uit de hooge-petten-en-wijde-rijbroeken-held-
haftigheid, waarin Ir. de Ranitz de Duit
schers telkens in zijn teekeningen weergeeft
Van een fel meeleven getuigt zijn beschrij
ving van de fusijeeringen op 15 Augustus en
16 October.
Er zijn telkens momenten, waarin men
typisch de reacties van den gijzelaar her-
kent. Hoe goed geeft hij de houding aan van
de gijzelaars die eerst een paar maanden in
Haaren zijn geweest en dan overgeplaatst
worden naar Gestel, de zoogenaamde Haari-
neezen.
Menigeen herkent zich in den kranten-
lezenden gijzelaar, die altijd „tusschen de
regels doorlas". En iedere gijzelaar die het
boek leest, beleeft weer de stemming bij zijn
terugkeer in de laatste regels van het boek:
„De vrijheid is een wonderlijk groote
vreugde. Ik gepiet- van iedere wandeling,
van jgderj eindje fietsen. Al die ruimte!
Geen prikkeldraad en geweren die je
tegenhouden. Die wijde uitzichten!"
V/ie zelf gijzelaar is geweest, geniet na
tuurlijk het meest van dit boek. Ongetwijfeld
zal er nog meer in woord en beeld over de
beide gijzelaarskampen verschijnen. Maar
ieder die dit boek leest, krijgt een levendigen
en reëelen indruk van het kamp Beekvliet in
ot. Michielsgestel.
Daitsche burgerslachtoffers der
bombardementen.
Minister-president Attlee heeft in het Lager
huis medegedeeld, dat ongeveer 250.000 bur
gers in Duitschland gedood zijn door lucht
bombardementen tusschen October 1940 en
Januari 1945. Tusschen 1 Februari 1945 en
8 Mei 1945 zijn er nog 100,000 gedood.
Verliezen der Engelsche marine.
De first Lord dir .Engelsche admiraliteit,
Alexander, heeft heden medegedeeld, dat de
Britsche vloot in den oorlog 730 schepen
en meer dan 50.000 officieren en manschap
den verloren heeft.
BUITENLAND.
Soekarno terug te Batftvia.
Reuter meldt dat Sqekarad 't« Batavia is
teruggekeerd en dat er meer geall. troepen
aan land zijn gegaan te Semarang. Soekarno
is 10 dagen van het tooneel verdwenen ge
weest. Naar zijn Min. van Buitenlandsche
Zaken Soebardjo gisteren op een persconfe
rentie had verkjaard zou Soekarno op vacaptie
zijn geweest, Soekarno zelf heeft thans ver
klaard „Ik ben er gedurende mjjn tocht door
West Java in geslaagd het extremisme te
beteugelen. Verder zou hjj de ipvloedrijke
godsdienstige leiders gewaarschuwd hebben
tegen het uitroepen van een hailigen oorlog.
Britten bezetten West-Borneo.
Ned.-Indische Wetgeving hersteld
Van officieele zijde wordt in Melbourne
bekend gemaakt, dat een Australische strijd
macht onder Lt Kol.-T. W. R. Cotton op
16 October West Borneo heeft bezet en
daar in een dagorder de Nederlaqdsch-Indl-
sche wetgeving weer heeft ingevoerd. De
Australiërs opereerden samen met vertegen
woordigers yau de N.I.C.A. en een contingent
gekleurde Ned. troepen onder Nederlandsche
officieren. De bevrijdingstroepèn heeschen te
Pontianac de Nederlandsche vlag.
In het tijdvak tusschen de Jap. overgave
en de aankomst der geallieerden bestuurde
de plaatselijke bevolking Pontianac. Tijdens
de bezetting heerschte er een erge Japansche
terreur. 2000 burgers werden vermoord.
Chineezen en Indiërs, meestal Dajaks,
organiseerden guerilla-troepen in dè bergen
en belaagden de Japs met zelfgemaakte vuur
wapens en vergiftige pijlen. Den dag voor
den aankomst der geall. te Pontianac hadden
drf leden der plaatselijke zelfstandighelds-
sweging een vreedzame demonstratie ge
houden tegen terugkeer van het Nederlandsch
bewind.
145 blz. - 3.25.
Ook in andere landen
geldsaneering.
President Benesj heeft een decreet onder
teekend, waarbij maatregelen tegen den on
gezonden toestand, op monetair gebied in
I sjecho Slowakije worden genomen. De in
omloop zijnde geldmiddelen waren sedert de
Duttscbe bezetting verzevenvoudigd. Het
oude geld, met inbegrip van de Dultsche
Rijksmark zal zijn waarde geheel verliezen.
Dok in Hongarije 1$ men tot geldsaneering
overgegaan Deviezen en munt, welke zich
j vaB P«*rticulieren bevinden moeten
bi) de Nationale Bank worden ingeleverd.
Rosenberg levert een ton
bewijsmateriaal.
Wanneer Goering, Hess en 22 andere
hooge nazi s in Neurenberg terecht zuHen
staan, zullen zij waarschijnlijk hun mede
gevangene Rosenberg verwenschen.
Zijn hobby voor het schrijven en bewaren
van brieven zal hun duur te staan komen,
■oijn geheele archief, waarin persoonlijke ge
gevens en een uitgebreide correspondentie
van vele jaren, is door een Amerikaansch
uitenant ter zee, achter een valsche muur
in een kasteel te Bayreuth, ontdekt. Al dit
bewijsmateriaal, dat nu in het bezit is van
het internationale militaire gerechtshof, weegt
meer dan 1000 kg. - Benevens honderden
brieven en memoranda van en aan Hitier.
Hess, Goering Ribbentrop enz., omvat het
bewijsmateriaal tevens Rosenberg's eigen dag
boeken, vele origineele decreten, die voor de
wan;"6 flebieden in het °osten uitgevaardigd
De president van het gerechtshof in Neu
renberg. Jackson, heeft nu meer dan 25.000
documenten van groote waarde tot zijn be
schikking welke te zijner tijd gesorteerd en
geordend zullen worden.
INGEZONDEN
(Buiten verantwoording van de redactie.)
Nogmaals de Zwarte krollen.
In het kappersvak zijn volgens mij groote
onrechtvaardigheden. Waarom mag de eeoe
kapper f.,10 voor een Permanent rekenen en
wqarom moet een ander <flf voor f 3.50 doen
D|t lijkt op niets. Is dit in andere zaken ook
zoo. Bij voorbeeld mag een groote bakker
meer voor zijn brood nemen dan een kleine?
Mag een groote slager meer voor zijn vleesch
nemen als eet? kleine. Mag de eene schoen
maker meer nemen dan de ander, neen. Zoo
moet moet het ook bij de kappers worden
Brood is brood, vleesch is vleesch, schoenen
zijn schoenen, permanent is permanent dui
ook één prijs.
U dankende voor Uw plaatsruimte,
C. Huisman,
Dames- en Heerenkapper,
Groenendaal 49, Goa^a.
Comité van Actie van Kleinbedrijven njt
deSigaren-Industrie.
Het feit, dat bij het wederom op gang
brengen der sigarenindustrie eene selectie is
gemaakt in dien zin dat de .groote fabrieken
die het langst door dei? bezetter in de ge
legenheid zijn gesteld deel te nemen aan het
productieproces, wederom het eerst in de
productie zijn ingeschakeld, heeft in zeer
breeden kring verwondering gewekt.
De groote nood,, waarin de kleine zelf-
standigén verkeeren in de sigarenindustrie,
en het feit dat hoe grooter fabrikant men
was hoe eerder men in het productieproces
werd ingeschakeld, hebben onder de kleine
zelfstandigen een zeer begrijpelijke onrust
teweeg gebracht, omdat de grondslag van
hun maatschappelijk bestaan nu voor de toe
komst door onwettige bevoordeeling van
anderen worden aangetast.
Dit heeft er toe geleid dat groote groe
pen van kleine zelfstandigen zich hebben
vereenigd tot bovengenoemd Comité van
Actie, waarvan in Gouda een afdeeling is
gesticht van circa 50 zelfstandige werkers.
Wij zijn dan ook van meening, dat de
kleinindustrie ten spoedigste in het produc
tieproces behoort te worden ingeschakeld,
en doen dan ook een ernstig beroep op de
Regeering, hieraan haar medewerking te
willen verleenen.
De kleinindustrie heeft moeten ervaren,
dat zij door de instanties die het voor het
zeggen hadden, terzijde zijn gesteld, niet
tegenstaande op ondubbelzinnige wijze gedo
cumenteerd door het Hoofd Comité is aan
getoond, het recht yan inschakeling der
kleinindustrie. s
De verschillende bezwaren door de Direc
teur vaq het Rijksbureau voqr Tabakspro
ducten tegen inschakeling aangebracht, zijn
door onzen raadsman Mr. de Krpon uit
Eindhoven, op juridische gronden weerlegd.
Deze bezwaren konden de toets der kritiek,
°°kdie der gerechtigheid niet doorstaan.
Wij meenen dan ook dat recht moet wor
den gedaan aan alle kleine zelfstandigen in
oW sigarenindustrie, die in een toestand ver-
ke.efen dat het water tot aan de lippen stijgt
van qrmoede en ellende.
Laat men hierbij bedenken, dat vele van
deze zelfstandigen door hun hoogsj? leeftijd
niet meer in andere bedrijven/l^werk ge
steld kunnen worden.
V/ij willen dan ook nog een\ernstig be
roep doen op het Gemeentebc IS tuur van
Gouda, en de Kamer van Koophandel, om
,unne medewerking te willen verkenen,
door bij de Regeering er op aan te dringen,
zoo spoedjg mogelijk het daarheen te leiden,
dat deze zelfstandigen recht wordt gedaan
door inschakeling van hun bedrijven.
Moge de sociale gerechtigheid ook hier
ten uitvoer worden gebracht, tot weder-
inschakeling der kleine zelfstandigen in de
sigarenindustrie..
Ondergeteekenden houden zich bereid
nadere inlichtingen te verstrekken.
Het Comité van Actie te Gouda.
M. J. DONK, Voorzitter,
IJsselIaan 66.
G. HOONHOUT, Secretaris,
P. C. Bothstraat 12.
Dienstplicht in de V.S.
In een zitting van het Amerikaansche
Congres heeft President Truman in een
persoonlijke boodschap er op aangedrongen*
at in de Vereenigde Staten voor iedere
Amerikaan beneden de 20 jaar een jaar
mi Itaire training verplicht zal worden gesteld.
Hoe wordt het Fransche kabinet?
Gezien het resultaat van de Fransche
verkiezingen, wordt de vorming van een
abinet gebaseerd op de 3 groote partijen
met 7 Ministers voor elk van die partijen
bet meest waarschijnlijk geacht. De Commu
nistische Partijleiders hebben duidelijk blijk
gegeven van hun verlangen om deel te nemen
aan de regeering. Inmiddels wordt afgewacht
in hoeverre de progressieve Katholieke bereid
zu en b'Uken mee te gaan, met een programma
van geleidde economie, zooals dit binnen
kort door de commissie der linksche partijen
zou worden voorgesteld.
