Hatland's duinen
als schuitfdcuds
Radio-programma
van hedenavond.
Hilversum I. 301 M.
6 u. Ster van den dagCount Basle,
6.30 u. Het Rijk over zee, de Heer A. van
Dijck, oud-inspecteur bij het Inlandsch-onder-
wijs over„Maleisch in Indië", 7 u. Nieuws
berichten, 7.15 u. Reportage of gramofoon
muziek; Dinah Shore, 7.30 u. Recital, Cor
van Boven, piano, 8 u. Nederland herrijst,
^Lichtbaken van pater Henri de Greeve, 8.15
u. De Balalaika's klinken, 8.30 u. Bonte
avond, 9.30 u. Sportpraatje door den. Heer
Chris Geudeker, 9.45 Omroeporkest o.l.v.
Marinus van 't Woud, in de pauze 10.15 u.
Mensch en Maatschappij, dr. 'Th. van
Schelven over: „Individueele psychologie'*,
11 u. Nieuwsberichten, 11.15 u. Avondwij
ding, kapelaan M. Chr. Kwanten,kapelaan
van de par. van O. L. Vrouwe te Bussum,
11.30 u. Muziek voor Strijkorkesten, 12 u.
Afkondiging ën Wilhelmus.
Hilversum II. 415 M.
6 u. Nieuwsberichten, „Wij spreken met
en pers-overzicht, 6 30 u. Verzoekprogr.,
7.30 u. Programma voor de Nederlandsche
Strijdkrachten, 8 u. Kwartet Corduwener,
8.15 u. Hoorspel „De schim", regie S. de
Vries Jr., 8,45 u. Zaterdag avond thuis,
9 u. Opbouwrubriek, 9.15 u. Gramofoon-
muziek, 9.45 u. Avondw., ds. J. Zuurdeeg,
10 u. Nieuwsberichten en postscriptum,
10.15 u. Dansmuziek, „Heet van de naald",
11 u. Afkondiging en Wilhelmus.
BUITENLAND.
Superforten boven Duitschland.
Volgens de Times zullen 5 afdeelingen
Superforten deel uitmaken van de Ameri-
kaansche bezettingsluchtmacht in Duitschland.
,Deze formidabele vliegtuigen met een actie
radius van 3000 mijl, zijn in Europa nog
nooit gebruikt. Als zij in patrouille vluchten
boven Duitschland zijn, zullen zij eieo waar
schuwing vormen tegen iedere eventueele
Duitsche militaire ambitie.
Voorraden naar Java
In de haven van Tandjong Priok worden
tusschen nu en 6 November, 23 Nederland
sche, Brltsche en Amerikaansche vrachtsche
pen verwacht van gemiddeld 2000 ton ieder,
met aan boord o.a. olie, vliegtuigbenzine,
voedsel en medicamenten. Thans liggen in de
haven 4 vrachtschepen, w.o. een van 3000
ton. met aan boord goederen bestemd voor
de Rapwi. Eenige schepen hebben kortge
leden Tandjong Priok verlaten met bestem
ming Soerabaja, waar meer werkkrachten
aanwezig zijn. Daar werkten o.a. 700 Ja
panners onder Nederlandsch en Engelsch
toezicht aan het lossen der schepen.
Indonesische leiders verklaren zich bereid
met Nederland te onderhandelen. -
Als onmiddellijk' resultaat van de twee
dagen geleden tusschen Soekarno en "den
politieken adviseur van het Engelsche Minis
terie van Buitenlandsche Zaken, Maberley
Denning, gevoerde bespreking geeft een ver
klaring namens de „Indonesische Regeering
van ir. Soekarno uitdrukking aan de bereid
heid van de Indonesische Leiders met alle
belanghebbenden te ontmoeten (to meet any
party) om de toekomst van Indonesië te be
spreken.
Deze beslising beteekent een aanzienlijke
s verandering in de houding der Indonesische
Nationalisten ten aanzien van een bespre
king met Nederlandsche autoriteiten, die zij
tot dusverre hebben geweigerd te ontmoeten
behalve onder auspiciën van Geallieerde
autoriteiten.
Besprekingen Nederland-Indonesië
begin volgende week7
Voorbereidende besprekingen tusschen de
Nederlanders en de leiders van doctor Soe-
kamo's Indonesische „Republikeinsche re
geering" zuljen naar men in politieke kringen
alhier verneemt, in het begin der volgende
week beginnen. Met algemeene toestemming
zou Lt.-Gen. Alexander Christison, de geal
lieerde commandant in Nederlandsch-Oost-
Indië, deze bijeenkomsten bijwonen. „Hij is
fien man met veel begrip en is buitengewoon
behulpzaam," zei Soekarno over Christison.
Soekarno zal vandaag een onderhoud heb
ben met den Consul-Generaal der Vereenig-
de Staten.
Soekarnofieeft zijn besprekingen met den
heer MarBerley Denning, den adviseur van
het Britsche Ministerie van Buitenlandsche
Zaken bij Admiraal Lord Louis Mountbat-
ten, doen volgen door een radio-oproep aan
President Truman, waarin hij verzoekt zijn
bemiddeling te willen verkenen bij het op
lossen van het Indonesische probleem.
Rust op Sumatra.
y De Britsche troepen worden op Sumatra
overal hartelijk dntvangen en er wordt druk
gevoetbald met de bevolking. De nog op
Sumatra aanwezige Japanners steunden eerst
Nationalisten doch werken nu met de ge
allieerden samen bij het handhaven van rust
«a orde. Het extremistische element bestaat
°P Sumatra, doch het heeft tot nu toe de
gematigde leiders niet beïnvloed, zooals op
Java het geval is. v
Hollands duinen als schuilplaats van de
Nederlandsche kunstschatten in den
oorlogstijd.
De Goudsche Glazen terug naar Gouda.
Toen in het jaar 1939 de oorlog was uit
gebroken, is het Stedelijk Museum te Am
sterdam aanstonds met vooruitzienden blik
begonnen met het bouwen va'n kluizen in de
duinen, ten einde daarin schilderijen en an
dere kunstschatten veilig onder te brengen
als het gevaar acuut zou worden. De kluizen
zijn van gewapend beton met muren-van één
meter en een dak van 2 meter dik. Daarop
is zand gestort tot een hoogte van een 14
meter én is helm geplant, zoodat het er van
buiten als een gewoon duin uitziet. Een
zevental maanden werd er aan )zoo'n kluis
gebouwd. Alleen een toegang van .betonnen
muur en een zware metalen deur, met het
opschrift „Museumdepöt" laten merken wat
hier te vinden moet zijn.
Zoo is er één kluis gebouwd in Castricum,
die op 8 Mei 1940 klaar was, juist voor den
Duitschen inval; wat later waren de twee
schuilkelders in Heemstede klaar en in onge
veer Juli 1940 volgden de twee onder de ge
meente Bennebroek. Bovendien liet het
Rijksmuseum een kluis maken te Paaschlóo
ij Steenwijk.
Zoo hebben veel*- kostbare stukken uit
allerlei verzamelingen onder zand en beton
een schuilplaats gehad tegen het geweld van
den oorlog. Zij zijn er uitstekend bewaard.
Zooals gezegd zijn er twee kluizen in de
■duinen bij Bennebroek. Men gaat langs het
station Vogelenzang-Bennebroek naar het in
de duinen gelegen waterleidingterrein van
de gemeente Amsterdam. Prachtig gaaf is
er het breede duinlandschap. Zoo vrij als
men de duinen niet meer kent. Temjdden
van deze duinen vindt men (als men ze
weet!) de twee kluizen.
In een houten noodwoning dicht daarbij
zit de heer Beyer, ambtenaar van het Stede
lijk Museum, die er het toezicht heeft. Hoe
liefelijk moet hier in het voorjaar het gol
vende duinland zijn geweest, toen de vlier
en de meidoorn er bloeiden en al het klei
nere struikgewas eromheen.
Door een betonnen gang van een meter
of vijftien komt men de kluis binnen. Een
zware, kluisdeur geeft toegang tot de hal
waar de telefoon hangt. Er is electrisch licht
en een installatie waarmee de ruimten ge
regeld op goede droogte en warmte worden
gehouden.
Vanuit de hal komt men opnieuw door
zware kluisdeuren in de eigenlijke bewaar-
ruimten. Een hygrometer en thermostaat tee
kenen daar voortdurend het vochtgehalte en
de temperatuur van de ruimten aan. Daar
staan de schilderijen. Veel van de meest be
kende zijn al teruggevoerd naar de musea,
maar wij zien er bijv. nog de afbeelding van
de Ruyter door Ferdinand Bol, het schilderij
van Röling van zijn vrouw, schilderijen van
Canada's aandeel
in den oorlog.
Hoewel de verliezen van het Canadeesche
leger gedurende: dezen oorlog niet zoo hoog
zijn als die van 1914/'18, bedragen zij toch
meer dan 10 van het totaal van 750.000
man.
De officieele cijfers zijn thans door den
Minister van Defensie, Abott, in Ottawa be
kend gemaakt. Zij geven een sprekend beeld
van het groote aandeel, dat Canada in dezen
oorlog heeft gehad. Het Canadeesche leger
luchtmacht en vloot niet inbegrepen
"heeft in totaal gedurende dezen oorlog
80.530 man verloren, en wel 22.553 dooden,
51.487 gewonden, 6.435 krijgsgevangenen,
55 vermisten en 505 in het krijgsgevangen
kamp overleden. De veldtocht in" Europa
heeft hiervan het grootste offer gevraagd:
76.514 officieren en manschappen. Meer dan
6000 van hen werden tweemaal verwond,
bijna 500 driemaal, 27 viermaal en 2 vijf
maal.
Dat het Canadeesche leger in Europa nog
veroveringen van een ander soort heeft ge
maakt, blijkt uithet feit, dat 32.000 man
hier inmiddels getrouwd zijn. Uit deze huwe
lijken werden bereids 16.500 kinderen gebo
ren, waarvan ruim de helft een Engelsche
moeder heeft.
Van het, totaal van 750.000 hebben niet
minder dan 630.000 Canadeezen vrijwillig, in
het leger dienst genomen.
Een groot aantal gesneuvelde Canadee
sche soldaten zijn in Nederlandschen Bodem
begraven, zoodat ons land, mede door deze
kerkhoven, een zichtbare en duurzame her
innering heeft aan de offers, die het dappere
leger, dat Nederland van de Duitsche over
weldigers bevrijdde, heeft moeten brengen.
Kano's van alluminium.
In Amerika worden alluminium-kano's ge
fabriceerd, welke zoo licht zijn, dat zij door
een kind kunnen worden opgetild. Zij zullen
door de Grumman aircraft Engineering Cor
poration op de markt gebracht worden.
Zulk een kano van alluminium weegt
slechts de helft (of twee derde van het ge-
Bosboom en van Miereveld. Ze hangen aan
rasterhekken, die op rollagers loopen, zoodat
men ze makkelijk naar voren kan trekken.
Men ziet er een- verzameling teekeningen
uit het museum Fodor, schilderijen uit het
Frans Halsmuséum in Haarlem en de Laken
hal in Leiden, vorstelijke portretten uit de
verzameling van het Koninklijk Huis. Men
ziet ook kisten staan waarin een aantal
Goudsche Glazen zijn gepakt. Van al deze
verzamelingen, die zich in het bezit van al
gemeene lichamen bevonden, is niets naar
Duitschland gevoerd. In den toegang tot de
ruimten van de kluis hangt nog aldoor een
bevel van de weermacht dnt deze kunst
producten onaangetast moeten worden ge
laten. 1
In de komende maand zal alles worden
teruggevoerd naar de plaatsen vanwaar het
afkomstig is. Zoo wordt hier ruimte gemaakt
voor de Nederlandsche kunst die de Duit-
schers uit particulier bezit hadden opgekocht
en die nu naar Nederland zal worden terug
gevoerd. Deze zal nader van hieruit worden
gezonden naar de plaatsen waar deze het
meest past.
In deze catacomben van de kunst hebben
ook een groot aantal van de glasschilde
ringen van de St. Janskerk te Gouda hun
öorlogstoevlucht gehad. Drie van die Ramen
bleven in de banksafes in Gouda. Die zijn
intusschen reeds herplaatst. De andere gin
gen in 1939 voor een klein deel direct naar
Bennebroek, voor het overige, om te be
ginnen, naar de kelders van allerlei boerde
rijen in den omtrek van Gouda. In 1943
verhuisden ook deze naar de duinen onder
Bennebroek. Zoo kwamen daar tezamen niet
minder dan 201 zware kisten, alle inwendig
keurig verpakt met .strob en carton; zorg
vuldig genummerd. Op Donderdag 25 Octo
ber zijn thans 2 vrachtauto's de laatste 77
kisten vanuit de duinen teruggebracht naar
de St. Janskerk. De door de firma Polder
vaart te Gouda zorgvuldig verrichtte expe
ditie is hiermee geheel voltooid. Alle Glazen
zijn nu na 6 jaar in goeden toestand terug
ter plaatse waar ze zich te voren onafge
broken 3Yi eeuw bevonden hebben. Behalve
de drie reeds geplaatste Glazen zullen ze
daar waarschijnlijk tot het voorjaar in de
.kisten verpakt blijven staan in verband
vooral met den wintertijd, waarin be her
plaatsing niet goed mogelijk is. 9
Het laatste bedrijf van den ondergrond-
schen tijd van de Glazen is door de van het
filmjournaal bekende Polygoon op de film
vastgelegd. Hoe de kisten er stonden, door
de kluis en den gang naar buiten en in de
wagens van Poldervaart worden gebracht,
hoe ze bij de St. Janskerk aankomen en daar
ontvangen wórden: dit stukje geschiedenis
van de Goudsche Glazen is op een docu
mentaire filmstrook vastgelegd, zoodat velen
hierin voor een oogenblik zullen kunnen
meeleven en het door afbeelding in de her
innering van het Nederlandsche volk be
waard zal kunnen blijven.
wone type van precies dezelfde lengte. Een
kano van 13 voet lengte zal een gewicht van
19 kilo hebben. Met zulk een bootje zal men
sneller kunnen drijven en minder last van
uitstekende stukken steen en boomstronken
onder water hebben.
OFFICIEELE PUBLICATIE.
Pootaardappelen voor binnenlandsch
gebruik.
Van alle, door den Ned. Alg. Keurings
dienst te velde en op partij goedgekeurde
pootaardappelen mag (blijkens mededeëling
van het bedrijfschap voor zaaizaad en poot-
goed voor akker- en weidebouw) de sor-
teeping 25/28 m.m. voor binnenlandsch gebruik
Worden afgeleverd en verhandeld, met uit
zondering van het ras eersteling. Hiervoor
gelden dezelfde prijzen als voor de sorteering
28/35 m.m. van dezelfde rassen en klassen
zijn vastgesteld. Bovendien is het toegestaan
dat bij losse verlading voor binnenlandsche
bestemming de sorteeringen 28/35 en 3(5/45
als 28/45 m.m. worden verzonden. Voor
deze laatste sorteering is geen speciale prijs
vastgesteld. Deze moet dus worden berekend
aan de hand van het percentage 28/35 en
35/45 m.m. dat hierin voorkomt en de voor
deze sorteeringen vastgestelde prijzen.
Klantenbinding voor groente en fruit.
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat met ingang vaij 11 November n.s.
in het geheele Noorden'des lands klanten
binding voor fruit zal worden ingevoerd.
Ten* einde gedurende de periode van 11
November tot en met 8 December a.s. voor
de verstrekking van fruit in aanmerking te
komen, moet men bon F. 0 der fruit ka-art
uiterlijk op 3 November a.s. bij een hande
laar in groente of fruit inleveren. Voor het
betrekken van groente zal nog nader een
bon worden aangewezen. Teneinde tot 11
November in staat te zijn, groente en fruit
te betrekken, wordt de geldigheidsduur van
bon 639 (fruit) verlengd tot en met 10 No
vember a.s. en die van bon 638 (groente)
tot een nader aan te geven datum.
DISTRIBUTIE-NIEUWS
Mededeelingen plaatselijke Distributiêdiensten
Gouda.
SCHOENEN.
Ingaande Maandag*29 October a.s. wordt
de mogelijkheid geopeod tot het indienen van
een aanvraagformulier ter verkrijging van
een bon voor een paar schoenen.
De formulieren kunnen worden afgehaald
bij don portier van den Distributiedienst,
Westhaven 33.
De ingevulde aanvraagformulieren dienen
onder overlegging van dan eersten en den
tweeden distributiestamkaart aan de afdeeling
Schoenen, Peperstraat, loket 24, te worden
ingediend.
Formulieren, welke per post en dergelijke
worden ingezonden, worden niet aanvaard
ep terzijde gelegd.
Voor de indiening is voor de komende
week het volgende schema opgesteld
Voor hen, wier geslachtsnaam gelegen is
tusschen één der namen, (beide namen inbe
grepen) 1
Aafjes— Beets op Maandag 29 October,
Begeer—Blonk Dinsdag 30
Bloos—De Booy Woensdag 31
Bor—Brouwers Donderdag 1 Nov.
v. Bruchem—Czackes Op Vrijdag 2 Nov.
alle dagen van 9.30 tot 12 uur en
van 2 tot 3.30 uur.
Afwijking van het schema kan niet worden
toegestaan. -
Ter voorkoming van onaangenaamheden
is het noodzakelijk, dat ook zij, die reeds
een aanvraag inzonden» doch daarop een
antwoord nog niet ontvingen, toch een aan
vraag inzenden. Metde nog onafgedane
aanvragen wordt bij komende verdeeling
uiteraard rekening gehouden.
Voor de nog niet genoemde namen vo'gt
voor de week van 410 November 19 5
nadere publicatie.
Aangezien den Distributiedienst Gouda
bonnen voor schoenen ter verdeeling niet
ter beschikking staan is het onnoodig hier
over te correspondeeren, telefoneeren, enz.
Handelsverlies.
Met ingang van Maandag 28 Oct. 1945
zullen er geen puntenbonnen voor bandels-
verlies meer worden gegeven. Een nieuwe
regeling voor de vergoeding van handelsver
lies zal nog nader, bekend gemaakt worden.
Karnemelk.
Op bon 210 van de bonkaarten KE en
KD 512, welke voor de week van 28 Oct.
t.m. 3 Nov. 1945 recht geeft op hetkoopen
van 6 liter gestandaardiseerde melk, zal in
den distributiekring Gouda tevens een halve
liter karnemelk beschikbaar gesteld worden.
Stad- en landregeling voor aardappelen.
Het Centraal Distributiekantoor maakt
bekend, dat met ingang van 28 October a.s.
voor het artikel aardappelen de stad- en
landregeling wederom wordt ingevoerd. Dit
wil dus zeggen, dat men op de aardappe;-
bonnen met den opdruk „stad alleen in
stadgebied aardappelen mag koopen en dat
de aardappelbonnen met den opdruk „land
alleen in landgebied geldig zijn.
Hieronder volgt een lijst van de distribu
tiekringen, welke tot het stadsgebied behoo-
rep, dus van de kringen waar alleen de met
„atad" gemerkte aardappelbonnen geldig
Leeuwarden, Groningen, Haren, Almelo,
Enschede, Hengelo, Zwolle, Amsterdam,
Beverwijk, Bloemendaal, Bussum, Haarlem,
Heemstede, Hilversum, Landsmeer, Laren.
Monnikendam, Nieuwer-Amstel, Velsen,
Weesp, Wormerveer, Zaandam, Breda.
Eindhoven, Helmond, 's-Hertogenbosch, Til
burg, Maastricht, Capelle a/d IJssel, Delft,
Dordrecht, Gouda, 's-Gravenhage, Katwijk,
Krimpen a/d IJssel, Leiden, Leidschendam,
Maassluis, Monster, Naaldwijk, Oegstgeest,
Pijnacker, Ridderkerk, Rijswijk, Rotterdam.
Schiedam, Vlaardingen, Voorburg, Wasse
naar, Zwijndrecht, Maartensdijk, Amers
foort, De Bilt, Driebergen, Vleuten, Hoten,
Jutphaas, Utrecht, Zeist, Zuilen, Arnhem en.
Nijmegen.
Aanvragen om Deblokkeering.
De Nederlandsche Bank maakt bekend, dat
bij aanvragen om Deblokkeering aan haar
geen spaarbankboekjes moeten worden toe
gezonden. Belanghebbenden moeten zich met
het spaarbankboekje tot de Rijkspostspaar
bank wenden. Voor aanvragen van bedragen
boven 500.— moeten zij het tegoed op het
Aanvraagformulier voor Deblokkeering door
de Rijkspostspaarbank laten waarmerken en
vervolgens het formulier zonder het boekje
aan de Nederlandsche Bank inzendeö.
Pindakaas voor ziekenhuizen en sanatoria.
Het Curagaosch Nationaal Steuncomité
heeft aan het Nederlandsche Roode Kruis
een schenking gedaan van 20.0,00 kg. pinda
kaas. "Het Roode Kruis, dat deze mooie gift
dankbaar heeft aanvaard, heeft in overleg
met het Rijksbureau voor de voedselvoor
ziening in oorlogstijd besloten deze pinda
kaas, die inmiddels met het S.S. „Leerdam"
in Rotterdam is aangekomen, ter beschikking
te stellen van de grootste ziekenhuizen en
sanatoria in het Westen des lands.
i
