yedicht
Zoo ivas het eens.
I/oh de week.
Ook Gouda had haar K. P.
Jftt
Wat wil de Regeeringsvoorlichtingsdienst
U
De dichter Albert Verwey is eenige jaren voor den oorlog gestorven. Maar de
milde, doordachte en doorvoelde sfeer van zijn werk wijst van te voren de ruwheid
en overspanning van het nationaal-socialisme af. Het is niet te verwonderen dat de
Duitschers tijdens de bezetting, voorzoover zij konden, zijn gedichten in beslag genomen
hebben en vernietigd.
Reeds tijdens den vorigen oorlog sprak hij zich tegenover het keizerlijke DuitschlSnd
van die dagen zóó uit, dat het Nederlandsche volk zijn woorden nu nog met overtuiging
op de lippen kan nemen. Wij laten hier enkele regels volgen uit het bedoelde gedicht,
dat tot titel heeft:
VAN EEN KLEIN AAN EEN GROOT VOLK
Wij willen niets dan zijn die we eenmaal werden,
Worden die 't in ons ligt te zijn:
De vormen breken die ons worden sperden,
Ons leven binden in onze eigen lijn.
Wij willen de eigenheid van ons en de andren,
Niet één die macht heeft en alle andren slaaf;
Een bond van vrijen, een verkeer van schrandren:
Ons heilig Recht en geen goedgunstige Gaaf.
Uit: Albert Verwey. Oorspronkelijk Dichtwerk.
Een katje... maar een schatje.
REÜNIE-BIOSCOOP.
Gitta Alpar als de beroemde actrice Rita
Bonya is nu direct geen katje om zonder
handschoenen aan te pakken. Dit ondervindt
een directeur van een theaterbedrijf, die haar
voor een hoofdrol van een operette wil ar-
rangeeren. Zij is echter beu van operette s
en wil persé een hoofdrol hebben in een
opera. Na een heftige woordenwisseling
loopt ze woedend van het bureau en maakt
in de lift kennis met een onbekend schrijver,
die tevergeefs tracht, een door hem pas ge
schreven operette aan het theaterbedrijf
kwijt te raken. Hij speelt haar eenige pas
sages uit zijn operette voor, die zij met haar
mooie stem begeleid. Rita Bonya vindt den
schrijver zeer sympathiek, maar de film
geeft nog heel wat moeilijkheden te zien,
alvorens het gelukkige einde komt. Neder-
landsch nieuws, een teeken- en een komische
film, waarin apen de hoofdrollen vervullen,
gaan de hoofdfilm vooraf. Tevens draait er
een voorfilm, die het grootsche filmwerk van
„De avonturen van Marco Polo", met in de
hoofdrol Carry Cooper, aankondigt.
Pimpernel Smith.
Velen zullen zich nog de film „De Roode
Pimpernel" herinneren en inderdaad heeft de
film, die deze week in de Schopwburg-Bios-
coop draait niet alleen naar naam, maar ook
naar inhoud veel overeenkomst met dit pro
duct van de filmkunst.
Een Engelsche professor, die een studie
reis maakt naar Duitschland met eenige stu
denten, benut zijn verblijf aldaar om poli
tieke gevangenen te helpen ontsnappen aan
de macht van de Nazi's. Het is een her
nieuwde Roode Pimpernel en Leslie Howard
weet door zijn quasi verstrooidheid het oude
verhaal nieuw leven in te blazen. Meésterlijk
is hij in zijn beheersching, geraffineerd in zijn
samenspraken met den Duitschen Minister.
De scènes in het Propagandaminist'erium
en het concentratiekamp doen het niet voor
100 bij het Nederlandsche publiek, dat 5
jaar lang gewend is geweest aan Duitschers
en Duitsche methodes.
Maar het geheel is spannend genoeg om
te boeien, al is het naar onze meening sto
rend, dat de Duitsche personen in deze film
Engelsch spreken en geen Duitsch. Maar het
is tenslotte een film, die voor Engelsch ge
bruik gemaakt is.
Vooraf, in het wereldnieuws wordt een
indruk gegeven van de onderteekening van
de capitulatievoorwaarden door de Japan
ners.
Drie rare snuiters.
Thalia Theater brengt deze week de ko
mische Engelsche speelfilm „Drie rare snui
ters" met den bekenden Engelschen komiek
Stanley Lupino in de hoofdrol. Na een vrij
nuchter begin, valt men spoedig van de eene
komische scène in de andere en na de films
van den laatsten tijd met hun veelal drama
tische inhoud, doet men zich tegoed aan
deze komische rolprent. Stanley Lupino
treedt in zijn rollen van den doodgewaanden
oom en tegenover den forschen Max Bear
het meest naar voren. Tengevolge van een
bericht van' het overlijden van zijn oom
wordt een revue-artist eigenaar van een
kasteel en erft hij een titel. Hij noodigt twee
vrienden van hem uit eenigen tijd op het
kasteel door te brengen. Na een cross-coun
try worden er drie verlovingen afgekondigd,
doch de terugkeer van de vroegere verloofde
van den jongen eigenaar verstoort de har
monie. Alles wordt in het werk gesteld om
haar, die 't om den titel te doen is, óf weg te
krijgen, óf den brief te ontfutselen, waaqnede
zij schandaal dreigt te maken. Stanley Lupino
moet voor den dooden oom spelen, komt in
conflict met den forschen Max Bear en de
eene komische scène na de andere volgt.
Zooals gewoonlijk eindigt ook deze film in
een „eind-goed-al-goed". Ongetwijfeld zullen
velen, die deze rolprent zien, zich öm haar
komischen inhoud vermaken.
Het voorprogramma is goed verzorgd en
bevat o.a. interessante opnamen over zeilen,
een filmpje van de Belgische spoorwegindus-
tric "Cn actueel nieuws.
Kijken, zien, genieten.
Voor de afdeeling Gouda der Volksuni
versiteit hield den heer W. van der Ven
uit Rotterdam een voordracht over schil
derkunst.
Het doel van de V.U. is om in een serie
van drie voordrachten de verschillende
uitingen der moderne schilderkunst naast
elkaar te stellen en hun wezen te bespreken.
Nu is de kunst en speciaal schilderkunst
een moeilijk onderwerp. Niet alleen omdat
een schilderij kan worden bekeken van de
zijde van den kunstenaar en het publiek
maar ook omdat de schoonheidswaardee-
ririg in een zelfden tijd en in eenzelfde land
niet bij alle personen eender is.
Wat de een mooi vindt behoeft nog niet
den ander te ontroeren en ieder is volmaakt
vrij in zijn oordeel maar, aldus spreker, oor
deelt niet te snel. i
Aan de hand van talrijke lichtbeelden die
Van der Ven gaf toonde hij aan dat veel
handen z.g. naturalistische schilderijen vaak
minder natuurgetrouw zijn dan op het eerste
gezicht gedacht zou worden.
Met behulp van een aantal plaatjes liet
spreker zien hoe verschillende der moderpe
schilderijen minder „gek" zijn, dan algemeen
geoordeeld wordt, ook al was de maker,
zooals bij Vincent van Gogh het geval was
werkelijk bij tijden krankzinnig.
Hoofdzaak moét zijn of het schilderij iets
te zeggen heeft. Een schilderstuk moet dus
niet alleen dienen als fraaie wandversiering
maar het moet aan innerlijkheid iets te zeg
gen hebben. De aanwezigen beloonden den
spreker met een hartelijk applaus.
De min. Schermer horn en
Logemanabrengen rapport uit.
De voorzitter van den ministerraad, Prof
Ir. W. Schermerhorn er de min. vanOver-
zeesche Gebiedsdeelen Prof. Dr. J. H. A. Lo-
gemana, zijn gisteravond in Londen aange
komen. Nadat zij een bespreking hadden ge
had met koningin Wilhelmina, die zij rap
port over Ned -Indië zullen uitbrengen, zul
len zij vanavond weer naar Nederland terug-
•keeren.
Op een Maandagmorgen rinkelt de tele
foon in Marechaussée-kazeme in Bodegra
ven.
„Hallo, Marechaussée-kazerne!"
„Hier, Feldgendarmerie'1 Gouda. Er bevin
den zich in Uw kazerne nog drie mitrailleurs
van een neergeschoten Engelschen jager.
Deze zullen in den loop van den morgen
gehaald worden. U zorgt maar dat ze klaar
staan en U moet ze afgeven tegen ontvangst
bewijs!"
„Komt in orde, mijnheer."
„Heil Hitier!"
Een uur later rijdt een ziekenauto van het
Van Iterson Ziekenhuis over den Bodegraaf-
schen straatweg. Naast den chauffeur met
een officieele pet vain het ziekenhuis, zit
iemand met een lange witte jas; zoo op het
eerste gezicht een* dokter. Op de brancard
ligt, goed ingestopt een patiënt.
Bij de tweede tol draait de auto de Tem
pel in "en rijdt een boerenerf op. Door het
sluiten van een poort wordt hij aan het oog
onttrokken.
Kijkt men echter om een hoekje, dan ziet
men de vreemdste dingen gebeuren: de sur
rogaat-dokter is uit den wagen gestapt en
staat handen te schudden met twee personen
die tegen een heuvel geleund staan. Een
heuvel? Neen, dichterbij gekomen blijkt het
een meesterlijk gecamoufleerde auto te zijn.
De takken verbergen de eigenlijke kleur:
knalrood; hij is immers pas buit gemaakt op
den Sicherheitsdienst uit Rotterdam.
Ze begeven zich naar een schuur en even
later zien wij hen terugkeeren: een N.S.K.K.-
man, twee S.S.-soldaten, onder bevel van
een Unterscharführer der Waffen S.S. Allen
gehoorzamen prompt aan de bevelen van
hun meerdere, wien het afgaat alsof hij den
geheelen „Feldzug im Westen" meegemaakt
heeft. Aan de vele onderscheidingsteekenen
op zijn botst te zien zou men dit trouwens
ook wel zeggen.
Als de Duitsche Weermacht klaar is,
stappen zij in hun gecamoufleerde auto,
rijden het erf af en begeven zich naar Bode
graven. Daar aangekomen, voerde de weg
naar de Marechaussée-kazerne. Door de
politiemannen werden ze allesbehalve en-
De Koningin ontvangt Churchill
Koningin Wilhelmina heeft heden op de
Nederlandsche Ambassade te Londen, oud-
Min. Churchill en Mevr. Churchill ontvangen.
H.M. overhandigde den Staatsman een ge
schenk van Haar volk, bestaande ,uit een
Verzameling brieven door zijn voorvader, de
lste Hertog van Marlborough, aan Raads
pensionaris Heinsjus geschreven, in het kader
van het bondgenootschap tusschen het Ko
ninkrijk Engelanden de Republiek* der Ver-
eenigde Nederlanden tijdens den Spaanschen
Successie oorlog.
Ook Attlee bij dc Koningin.
De Engelsche min.-pres. Attlee zal een
bezoek brengen aan H.M. Koningin Wilhel
mina. Naar vernomen wordt heeft dit be
zoek niets te maken met de kwesties in
Ned.-Indië.
„Oog en
Oor" staat
klaar I
voor
In ons land is een nieuw instituut werk
zaam: Regeeringsvoorlichtingsdienst. Veel is
er reeds over gesproken en geschreven, maar
de groote „men weet er eigenlijk nog niet
hèt rechte van.
Bij de opening van het Districtsbureau
West III te Rotterdam van de afdeeling
„Oog en Oor" waren wij in staat om nog
maals de kernpunten van dezen dienst uit
eengezet te krijgen door den Heer P. A.
Wansink, Directeur van den R.VD. Wat
wil de R.V.D.?
Wil de wederopbouw van Nederland goed
functionneeren, dan dient het Nederlandsche
volk mede te werken, 'van hoog tot laag.
Er moet een gemeenschapszin aangekweekt
worden in ons volk. De kloof tusschen op
bouw en idealisme moet verkleind worden.
Daarom wil de R.V.D. de verbinding zijn
tusschen de regeering en het volk. De
R.V.D. is geen nieuw „Propagandaministe-
rium Verre van dat. Los van ane politiek
wil de R.V.D. de door de regeering getrof
fen maatregelen toelichten, zoodat een ieder
kan begrijpen waarom en hoe de dingen
plaats hebben. Het volk moet meeleven met
het gebeuren. De regeeringsmaatregelen zul
len niet verdedigd worden, maar uitsluitend
nader belicht.
Ons aller belang hangt tèn nauwst*? samen
met het persoonlijk bealng. Het is dringend
noodzakelijk, dat wij gedragen worden door
het besef, dat alles wat er gebeurd, voor
iedereen van belang is.
De Regeeringsvoorlichtingsdienst beant
woordt aan het intuïtief gevoel van velen.
In breede kringen is er behoefte gevoeld aan
aan instantie, die tusschenschakel is tusschen
de regeering en het volk.
Er moet niet alleen van Den Haag uit
naar het publiek gewerkt worden, maar ook
in omgekeerde richting. De regeering wil
eveneens voorgelicht worden.
Dat is in eerste instantie de taak van de
pers en ten tweede van de volksvertegen
woordiging.
De R.V.D. wil door haar afdeeling „(Jog
en Oor trachten aan iederen Nederlander
een bevredigend antwoord te geven op zijn
vragen. Weet men niet tot welke instantie
men zich moet wenden? „Oog en Oor" kent
de kanalen bij de regeeringsbureaux en wil
U gaarne van dienst zijn.
Daartegenover staat, dat verschillende
personen soms met goede ideeën rondloopen,
maar niet wetend tot welke instantie zij zich
moeten wenden of'bang zijn, dat hun plan
tusschen lijvige dossiers zoek zal raken.
Wendt U in dat geval gerust tot de R.V.D
afdeeling „Oog en Oor". Zij zal U ook in
dit geval gaarne op weg helpen.
De R.V.D. wil alle krachten op cultureel
en geestelijk gebied wekken en ze benutten
in het algemeen belang*
Natuurlijk Stafat de dienst nog in de kin
derschoenen. Maar er staan menschen mpt
idealen en wilskratht aan het roer, er zijn
reeds omvangrijke bronnen van informatie
op elk gebied reeds tijdens de bezetting
geformeerd zoodat men reeds thans in
staat is om veel en goed werk te verrichten.
De opzek van deze nieuwe instelling doet
sympathiek aan. Er is goeden wU en begrip
voor de abnorrhale omstandigheden. Dat het
Nederlandsche volk zijn vertrouwen
thousiast ontvangen, maar na een paar
schreeuwen en bij het zien van de pistolen
des S.S.-'ers, overhandigen ze de drie mi
trailleurs tegen ontvangstbewijs, aldus lui
dende:
Ortskommandantur
Gouda.
Abt. II, No. 27.
Hiermit erlasse ich den Befehl, dasz die
drei im Bodegraven beschlagnahmten Ma-
schinengewehre am Montag, den 25. Sep
tember, den zustandigen Behörden übergeben
werden sollen.
Der Ortskommandant,
lm Auftrag:
Der komm. Offizier.
Met eronder een prachtige groote hand-
teekening, terwijl het epistel versierd was
met een adelaar-stempel.
Niet alleen de moffen, doch ook de Hol
landers laten zich graag intimideeren door
papieren met mooie stempels en handteeke-
ningen.
Er werden nog ongeveer 1000' patronen
van het kaliber 12 mm. bijgeleverd. De buit
wordt in den wagen geladen, de S.S. neemt
afscheid met een „Heil Hitier" en vóór de
heeren zich goed en wel realiseeren wat er
gebeurd is, is de auto al vertrokken; terug
naar de boerderij waar de ziekenauto staat.
Daar aangekomen, herhaalt de verkleedpartij
zich in omgekeerde richting: SS.-'ers worden
weer burger, dokter en patiënt en de N.S.
K.K.-man, chauffeur van het Van Iterson-
Ziekenhiiis. De mitrailleurs met munitie
worden op de brancard geladen, de zieke er
bovenop (maar nu met geladen pistool
onder de dekens) en dan wordt de terug
weg weer aanvaard. Voorop is nog een
extra roode kruisvlag bevestigd. Onderweg
probeeren een groepje Duitschers of ze mee
kunnen rijden, maar dat gaat niet, want de
patiënt heeft een besmettelijke ziekte. Het
is maar goed, dat ze niet blijven aandrin
gen, anders hadden ze beslist loodvergif-
tiging gekregen.
Zoo komen de wapens, beschermd door
de roode kruisvlag de stad binnen. Misbruik
van het roode kruisteeken? Men kan ze
hoogstens kwalijk nemén dat ze zich goede
leerlingen van de moffen toonden.
stellen in de organisatie van de R VvD
veelvuldig gebruik mag maken van haar
diensten.
mag
en
Herstelbank opgericht.
In het Kabinet van den Minister van Fi
nanciën is heden verleden de acte van
oprichting van de Mij. tot financiering van
Nationaal Herstel, welke 'Mij. in de practijk
als herstelbank zal worden aangeduid. De
grootscheepsche opzet van de Herstelbank
wordt verklaard door haar doelstelling, het
Nationaal Herstel zoo krachtig mogelijk te
bevorderen, door de financiering mogelijk te
maken van ondernemingen en bedrijven,
welke voor de nationale welvaart van be
lang zijn, doch, die op de kapitaalmarkt zoo
als die in Nederland is georganiseerd, hun
geld en credietbehoeften niet kunnen dekken.
Het Maatschappelijk kapitaal bedraagt 300
millioen gulden.
Z.K.H. Prins Bernhard heeft van zijn be
langstelling voor het herstel van het Neder
landsche bedrijfsleven doen blijken, door in
de fuhctie van bijzonder adviseur met den
titel van Buitengewoon Commissaris Zijn
Hooge medewerking aan de werkzaamheden
aan de Herstelbank te zullen verleenen.
Bij Koninklijk Besluit van 20 October
werd inmiddels benoemd tot President-Direc
teur van de Herstelbank, Dr. G. W. M.
Huismans, oud-Minister van Financiën en
tot Directeur-Secretaris Dr. J. F. Posthuma.
Benoemingscommissie
Staten-Generaal.
'e£Ien na- welke de Eerste Kamer
a s Vrijdag zal aanwijzen in de commissie,
welke de 41 vacatures in de Staten-Generaal
door benoeming zal aanvullen, is deze com
missie thans compleet. Zij staat onder presi
dium van den vice-president van den Raad
ntC' ^r' Beeleerts van Blok-
n Plaatsvervangend voorzitter is staats-
ra®^ TI1* E- J* Muller Massis.
De Tweed# Kamer wees als leden der
commissie aan de heeren IJzerman, Tilanus
en Deckers. De Nationale Advies-commissie
sa k"ren Ds. J. J. Busices te Amsterdam,
r* Dr. J. Donner te Voorburg, Mr. E. E.
Menten te Warmond, N. von Nordheim te
Delft en Prof. Dr. M. H. van Rooy te
Sittard.
Secretaris der commissie is Mr. J R.Stel-
linga, referendaris bij den Raad van State.
Rijksdienst voor Landbouwherstel
ingesteld.
'I van 30 Aug. 1945 is Ingesteld
een Rijksdienst voor Landbouwherstel, die
tot taak heeft, h«t herstel van defensie-,
bczettings- en oorlogsschaden aan land-,
tuin- en boschbouwgrondeq en woeste gron
den en de daarbij behoorende gebouwen
toegebracht. Tevens heeft deze dienst tot
taak, de bevordering van een geregelde
bedrijfsvoering in de getroffen gebieden en
"e regeling vaa vergoedingen van agrarische
schaden, voor zoover deze voor vergoeding
in aadmerking komen.
