Engelsche jachtbommenwerpers nemen
het Goudsche station onderhanden.
6 November 1944.
FORENS
Er is veel gebeurd sindsdien, veel belangrijke feiten hebben zich
voorgedaan, maar toch zal die Herfstdag in 1944, waarop ons station
door de geallieerde luchtmacht gekraakt werd, door ons Gouwenaars,
die op het gebied van actieve Oorlogvoering gelukkig niet zooveel
hebben meegemaakt, niet licht vergeten worden.
Zij, die tegen wil en dank, of uit nieuwsgierigheid gedreven, één
of meer van die aanvallen hebben meegemaakt, zullen niet kunnen
ontkennen, dat er ondanks de vele onvermijdelijke vernielingen en
ondanks de daarbij voorgekomen tragische ongevallen, iets groots, iets
opwindends was, in het verwoesting stichtende werk van de aanvallers.
Het gezicht van de laag over de huizen gierende typhoons en
Spitfires, het geratel van de mitrailleurs, de hoe langer hoe sneller door
de lucht suizende raketten, de ontploffende bommen, er ging een onge
kende prikkel van uit, en menigéén, vooral onder de jongeren zal zoo'n
soort idee hebben gekregen als„Hè, ik wou, dat ik eens in zoo'n
ding kon zitten, wat Jjou ik er op los rammen."
Welke waren nu eigenlijk de vliegtuigen, die zooveel schrik en
ontsteltenis over onze stad gebracht hebben, en in een van betrekkelijke
zoo korte aanvallen, zooveel verwoesting aan wisten te richten
De aanvallende toestellen waren van het type Spitfire en Typhoon,
twee modellen, die hun sporen in dezen oorlog ten volle verdiend
hebben, en zeker eenige beschouwingen waard zijn.
Je staat maar te staan in zoo'n oude wagon,
Waar vroeger wel paarden in stonden;
Hij kwam voor je neus op het volle perron,
Je drukte, je drong wat, zooveel als je kon,
Totdat je een plaats had gevonden.
Een plaats voor twee voeten, maar niet voor je tasch
En niet voor je magere botten
Je schudt en je schokt met je voorrangs-karkas,
Je vraagt en je klaagt niet en blijft in je sas
Al wil 't ook van harte niet vlotten.
Je trilt en je schommelt, je vibdt het beroerd
En blijft soms hardop murnjereeren
Maar zoo zijn eenmaal ook die and'ren vervoerd
Terwijl hun de dood en verschrikkirfg beloert
Zij, die nooit terug zouden keer en
J. A.
De Supermarine Spitfire*
Er is moeilijk een tweede vliegtuig te
noemen, dat gedurende den oorlog zoo een
yoorname rol heeft gepeeld als juist, dit toe
stak Reeds in 1940, tijdens de „The Battle
of oHttnin" wisten Spitfires en Hurricanes
de Luftwaffe een beslissende nederlaag toe
te brengen. Is de Hurricane echter inmiddels,
wegens veroudering van het toonéel ver
dwenen, de Spitfire heeft tot den laatsten
dag van den strijd zijn vooraanstaande
positie behouden.
De oorspronkelijke Spitfire was het ont
werp van den bekenden Engelschen con
structeur R. J. Mitchell. Deze werd tijdens
een bezoek aan Duitschland, tijdens één der
eerste jaren van het Nazi-Bewind, zoozeer
getroffen door de oorlogsvoorbereidingen,
die hij daar zag, dat hij, in Engeland terug
gekeerd, zich met al zijn energie wierp op
den bouw van een jachtvliegtuig, dat Enge
lands positie in de lucht in een, volgens
hem, komenden oorlog moest verzekeren.
Geleid door zijn geweldige ervaring, opge
daan bij den bouw van de beroemde
Schneider-Cupratpe-vliegtuigen, wist deze be
kwame vliegtuigconstructeur voor dien tijd,
werkelijk een uniek jachtvliegtuig te schep
pen, dat met zijn 550 km. per uur toenter
tijd het snelste militaire vliegtuig ter wereld
was.
Deze eerste Spitfire was uitgerust met een
ROLLS-ROYCE Mcrl n-motor en Ban dit
type, in steeds betere uitvoering, is het
toestel vrijwel steeds trouw gebleven.
In 1940 bewezen de, met de Merlin III
uitgeruste Spitfires hun superioriteit boven
Goering's Messerschmidts, maar de Dult-
schers trokken hun leering uit de geleden
nederlaag en spoedig hadden de Merced-z-
Benz-fabrieken een betere motor ontworpen,
die de Duitsche jagers in staat stelden, ook
op groote hoogte, met succes te opereeren.
De Britten zaten echter ook niet stil en een
nieuwe uitvoering van de Merlin zorgde
ervoor, dat zij den overwicht in de lucht
konden handhaven.
Zoo werd de strijd om den besten jager
er één om den besten motor. Een gevecht,
dat uitgevochten werd, tusschen de teeken
kamers van de twee beroemdste automobiel
fabrieken, de Rolls-Royce en de Mercedes-
Benz.
Tenslotte wist eerstgenoemde fabriek de
overwinning te behalen en haar Duitsche
concurent ver achter zich te laten. Van de
prestaties, die hierbij door den technischen
staf van de Rolls-Roycefabrieken verricht
werden, krijgt men eenigen indruk als men
bedenkt, dat, terwijl het vermogen van den
Merlin-motor in eenige jaren van 1030 P.K.
op ongeveer het dubbele gebracht werd, de
lengte van de motor slechts met 12 cm.
toenam.
De bewapening, van de diverse typen
Spitfires, was steeds zeer zwéar en varieerde
van 8 mitrailleurs tot 4 20-mm. kanonnen,
terwijl er ook modellen waren met zoowel
mitrailleurs als kanonnen.
„Jet-Assisted take off"
Een speciale uitvoering van de Spitfire is
de Seafire, gebouwd voor het gebruik op
vliegdekschepen. Dit toestel lijkt zeer veel
op het normale model maar is voorzien van
opklapbare vleugels en z.g. start-raketten
(In het Engelsch. „jet assisted take off).
Deze raketten (twee aan iedere zijde van den
romp) hebben het uiterlijk van lange bussen,
ongeveer één meter met een doorsnee van
12.5 cm. zijn gevuld met cordiet en worden,
tijdens den start, electrisch ontstoken. Hét
voortstuwingsvermogen, dat deze inrichting
produceert, is ongeveer gelijk aan de trek
kracht van drie Merlin motoren en de ver
snelling tijdens den start is,, ongeveer vervier
voudigd ten opzichte van dé normaal
uitgeruste Seafire.
Deze installatie, die tot dusver allen voor
militaire toestellen is gebruikt, biedt zonder
twijfel ook voor de burgerluchtvaart, met
name voor hoogbelaste landvliegtuigen, zeer
gunstige vooruitzichten.
Na deze kleine afdwaling komen we op
het vliegtuig waarvan de loopbaan, hoewel
minder lang, zeker even opvallend als die
van de Spitfire n.l.
De Hawker „Typhoon"
Deze jager is een product van dezelfde
fabriek als de zoostraks genoemde Hurricane,
en kwam in 1942 als opvolger van dit
toestel in dienst.
De Typhoon is uitgerust met een Napier-
Sabre schulvenmotor, waarvan de laatste
uitvoering maar eventjes 2400 P.K. kan
ontwikkelen. De bewapening bestaat uit 4
20 m.m. kanonnen.
Een zeer speciale vermaardheid verkreeg
gedurende de laatste jaren van den
oorlog de z.g. Rocket-firing Typhoon, ook
aan ons Gouwenaars zeer wel bekend.
Zij waren het, die in juli 1944, na den
doorbraak van Generaal Patton's tanks, een
Duitsche tegenaanval, die de Amerikanen af
dreigde te snijden, volkomen deden mislukken.
Met hun zeer groote trefzekerheid richtten
zij een ware slachting aan onder de Duitsche
pantserwagens, die hun pogingen al spoedig
op moesten geven.
Hetzelfde gebeurde in September van
hetzelfde jaar in Brabant, toen zij een defi
nitieve doorbraak van de smalle corridor
tusschen Eindhoven en Nijmegen wisten te
voorkomen.
De laatste ontwikkeling van de Typhoon
is de Tempest-jager. De prestaties van dit
toestel zijn nog Deter, de snelheid ligt In de
buurt van 700 km. per uur.
BINNENLAND.
N.J.G.-dag.
De eerste Zaterdag in Juli, de stichtings-
maand van de Nederlandsche Jeugd Gemeen
schap, zal voortaan heeten N.J.G.-dag, waar
op de geheele Nederlandsche jeugd samen
komt. De deelnemers zullen dan hun bijdrage
aan het N.J.G. overhandigen.
Lnchtvaartwerkgroep der N.J.G
In samenwerking met de Koninklijke Neder
iBndsche Vereeniging van Luchtvaart heeft
de Nederlandsche Jeugd Gemeenschap een
luchtvaartwerkgroep voor de Nederlandsché
jeugd in het leven geroepen. Jongens en meisjes
in de verschillende jeugdorganisaties zullen
zich kunnen bekwamen iü modellenbouw en
in de toekomst kunnen deelnemen aan Iticht-
vaart-kampen e.d.
Nederlandsche Spoorwegen bestellen 500
autobus-chassis in Engeland.
Crossley Motors heeft een order der Ne
derlandsche Spoorwegen ontvangen voor
500 autobus-chhssis met dieselmotor. De af
levering van deze chassis zal in 1946 begin
nen. De waarde van de bestelling beloopt
ongeveer 900.000 pönd sterling.
Het verblijf van de Koningin te Londen.
H.M. Koningin Wilhelmina heeft heden
in Buckingham Palace met den Koning en de
Koningin van Engeland het noenmaal ge
bruikt.
Hoe staat het met de tabak?
Gisterenavond heeft de directeur van het
Rijksbureau voor Tabak enkele feiten mede
gedeeld omtrent de tabaksrantsoeneering.
Over enkele dagen zullen de heeren
regelmatig twee rantsoenen tabaksarttkelen
per week krijgen, de dame één rantsoen.
Daarvoor zijn 175.000 Kg. tabak per week
noodig. Tot eind 1946 is deze distributie
echter gegarandeerd, terwijl voor 1947 voor
een waaide van 45 millioen aan ruwe tabak
zal worden aangekocht.
Binnenkort zullen er kleine sigaren zoo
genaamde; knakjes, waarvan er 6 per rantsoen
gegeven worden, in den handel komen,
terwijl er ook een klein model sigarillo's
spruitjes, 20 per rantsoen) worden gepro
duceerd.
Directoraat-Generaal voor bijzondere
rechtspleging.
Bij Kon. Besluit is ingesteld een Directo
raat-Generaal voor bijzondere rechtspleging,
ressorteerende onder het DepartemenJ van
Tustitie.
Tot Directeur-Generaal voor bijzondere
rechtspleging is benoemd Mr. B. I. A. A.
Tereveer, kantonrechter te 's-Gravenhage.
De wederopbouw
van Rotterdam
De wederopbouw van Rotterdam is een
door en door Nederlandsche zaak, zoo
deelde Burgemeester Oud ons in een te Rot
terdam gehouden persconferentie mede.
Daarom hebben wij steeds alle moeite ge
daan om deze aangelegenheid uit de handen
der Duitschers te houden.
Reeds kort na het bombardement van
1940 kwam de gemeenteraad bijeen en werd
in een gedenkwaardige zitting besloten tot
den wederopbouw van de zoo gehavende
stad. Aan Ir. Witteveen werd opdracht ge
geven een plan samen te stellen.
Bij het ontwerpen van een nieuwe stads
kern, zooals dat in Rotterdam moest ge
schieden, was het vooral van belang, dat
het oog op de toekomst gericht werd. Wat
hier gebeuren gaat is beslissend voor
eeuwen. Er dient rekening gehouden te wor
den met de snelle uitbreiding, die varf een
wereldhaven als Rotterdam verwacht mag
worden. Onze kinderen en kinds-kinderen
mogen ons niet het verwijt behoeven te ma
ken, dat wij te kortzichtig zijn geweest.
Nadat de heer Witteveen aangesteld was
bij het Departement van Wederopbouw
werd zijn taak overgenomen door den heer
Van Tra.
Stedenbouw heeft vele facetten, zoo ging
Burgemeester Oud voort. Wij willen een
stad opbouwen, die ruim kan ademhalen.
Een idee van de te overwinnen moeilijk
heden krijgt II misschien, wanneer ik ver
tel, dat er 30.000 woningen in Rotterdam
weg zijn. Deze kunnen onmogelijk allen in
de binnenstad herbouwd worden. Een be
langrijk deel van deze woningen zal in de
buitenwijken opgebouwd worden, waar goed
geoutilleerde woonkernen zullen worden ge
sticht.
Van de industrieele bedrijvigheid zal
eveneens een belangrijk deel in aparte dis
tricten worden ondergebracht. Hier zal een
gezonde atmosfeer worden geschapen, zoo
dat het werken er een zoo groot mogelijk
genoegen wordt. Dan was Rotterdam be
paald arm aan oorden voor geestelijke ont
spanning. Ook daarvoor moet ruimte gelaten
worden in het nieuwe plan.
Het moderne verkeer moet geen belemme
ring vinden in te bekrompen ontworpen
straten.
Reeds thans komt er teekening in de uit
voering van de plannen, alhoewel er nog
steeds wijzigingen en verbeteringen in ge
bracht worden. De groote boulevards, die de
pleinen als Hofplein, Oostplein en Beurs
plein verbinden, zullen als hoofdaders voor
het verkeer dienen.
Hoe het spoorwegvraagstuk in Rotterdam
opgelost zal worden is niet bekend.
Na een aanvankelijk gepubliceerd plan om
het Maasstation te laten vervallen en vanaf
de Honingerdijk een viaduct aan te leggen,
dat aansluiting geeft op de baan naar het
Delftsche Poort Station is hier later niet
meer over gesproken. Het is dan ook wel
met zekerheid aan te nemen, dat, Rotterdam
zijn viaduct dwars door de stad zal behou
den. Mag dit uit het oogpunt van steden-
schoan- geen ideale oplossing zijn, het heeft
in elk geval het voordeel van een ontbreken
van overwegen.
Met belangstelling zullen wij de verdere
ontwikkeling van den wederopbouw van
Rotterdam gadeslaan, de stad, die ook voor
ons Gouwenaren als „groote-buur" zooveel
belang heeft.
BUITENLAND.
Toestand rustiger'?
Hoewel de toestand te Soerabaja de afge-
loopen 36 uur rustig genoemd mag worden,
heerscht er nog steeds groote spanning, aldus
een officieele Britsche verklaring, waarin
voorts gezegd wordt, dat slechts enkele
schietpartijen voorkwamen De evacuatie van
vrouwen en kinderen heeft een behoorlijke
voortgang. Zij worden per schip naar Batavia
gebracht, waar zij desgewenscht aan land
mogen gaan.
Opnieuw Britsche waarschuwing
aan Extremisten.
Na een nacht van geweervuur in d« straten
van Batavia zijn opnieuw scherpe Britsche
waarschuwingen tot de Indonesische extre
misten gericht, na de bedreiging van generaal
Christison, dat alle moderne wapens gebruikt
zouden worden als de onlusten op Java aan
hielden. Hoewel gedurende de laatste 24 uur
de toestand op Java rustig was. moesten
Britsche patrouilles verschillende malen in
den nacht ingrijpen. In de zakenwijk van
Batavia werden zij aangevallen door Indo
nesiërs, waarvan er een werd neergeschoten,
toen hij den Britschen commandant"trachtte
neer te steken.
Gisternacht zijn bij de kazerne tè Petodjo
in Batavia, waar Nederlandsch-Indische troe
pen zt|n gelegerd, gevechten uitgebroken en
tot 8 uur in den morgen werden schoten
qewisseld tusschea Nederlandsche en Soekar-
nistische troepen fn geheel Batavia. Bij het
vliegveld Kemajoran, dat de R.A.F. onlangs
van de Nederlanders heeft overgenomen,
waren de gevechten bijzonder hevig. Ook in
Bantam bi) Batavia vonden gevechten plaats.
In Soerabaja is alles rustig. Daar zijn twee
nieuwe Britsch-Indische brigades aan land
gezet. De Britsche troepen hebben nieuwe
stellingen ingenomen, na zich gehergroepeerd
te hebben. De Indonesische z.g. Gouverneur
van West-Java heeft den commandant van de
37e brigade te Bandoeng opgezocht en sa
menwerking beloofd.
Te Magelang zijn beiderzijds de voorwaar
den. voor een overeenkomst aanvaard. s
Evacuatie van vrouwen en kinderen.
Het M.S. „Oranje" vertrekt hedenavond
van Batavia naar Australië met 567 eva-
cuées uit Batavia en Bandoeng. In Sema-
rang zullen nog 250 evacuée's worden opge
nomen. Alle evacuée's zullen vier maanden
doorbrengen in Australië en daarna terug-
keeren. Dertig man medisch personeel, waar
onder elf doktoren, zijn heden te Batavia
aangekomen. Zij zijn van Nederland naar
Colombo gevlogen en vandaar per schip
doorgereisd.
Kolonel D. Asjes, leider van de Rapwi,
heeft verklaard, dat de voorbereidingen offl
12.000 vrouwen en kinderen van midden-
Java te evacueeren, goeden voortgang ma
ken. De evacuatie van 2700 vrouwen en
kinderen per schip rechtstreeks van Soera-
baia naar Singapore is reeds een feit. Een
totaal van 6000 vrouwen volgt nu.
