Nederlanders en Indonesiërs te Batavia I
bijeen.
Rede van De Gaulle
INDIË
„Zeer teleurstellend" zeggen de Britten.
Zijn wy het vergeten?
HADJI SALIM VALT SOEKARNO AAN
Zaterdagavond heeft Dr. Van Mook met een aantal landgenooten
een onderhoud gehad met vertegenwoordigers van de Indonesische re
publiek. Erg bevredigend schijnen de besprekingen niet verloopen te
zijn. De oorzaak hiervan moet waarschijnlijk gezocht worden in het
feit, dat de Indonesische'Kabinetsleden geen raad weten met hun eigen
verantwoordelijkheid. Zij durven geen beslissing te nemen. De toe
stand behoeft echter niet te somber ingezien te worden. Over vijf
dagen komt men opnieuw bijeen.
De besprekigen te Batavia hebben drie
uur en drie kwartier geduurd. Zij werden
door zeer betrouwbare Britsche zegslie
den beschreven als „zeer teleurstellend"..
De Indonesiërs vermeden het directe
antwoorden op de vragen te geven, na
dat de discussie drie uur geduurd, had,
trokkende Indonesische ministers zich
terug om in een naastgelegen kamer te
confereeren.
Toen zij teruggekeerd waren, werd het
volgend communiqué uitgegeven: „Na
voortgezette discussie werden geen resul
taten bereikt door het feit, de Indone
sische leiders op het oogenblik niet in
de gelegenheid zijn, verantwoordelijkheid
te aanvaarden voor het geven van defini
tieve antwoorden op de besproken vraag
stukken. Verdere bijeenkomstert kunnen
binnen vijf dagen tegemoet worden ge
zien. Over de besprekigen werden nog
de volgende bijzonderheden bekend.
De delegaties arriveerden groepsge
wijze. Eerst de Nederlanders, dan gene
raal Christison en zijn staf en ten slotte
de Indonesiërs. In de anti-chambre wer-
T
Heeft U de bonnenlijst van deze
week al vergeleken met die van
een jaar geleden 7 Weet U nog,
dat U toen 400 gram brood in de
week kreeg en 3 kg. suikerbieten?
I Nu is dat alles verleden tijd,
Gelukkig l
Maar zijn wij dankbaar voor de
hulp, die ons geboden werd 1 Be
denken wij, dat het door die hulp
mogelijk is geworden, dat wij thans
weer een behoorlijk distributie
pakket ontvangen
aten we eerlijk zijn. Neen
dafö denken we maar zelden aan I
En dan zwijgen wij nog over de
kleeding en het schoeisel, dat ons
gezonden werd en waarmede de
ergste nood gelenigd kon worden.
In het buitenland is men niet
overal even tevreden over de wijze
waarop Nederland zich erkentelijk
heeft getoond voor de toch wer
kelijk prachtige hulpverleening op
materieel gebied.
De buitenlandsche organisaties
gaan nog steeds door met het
zenden van goederen, welke uit
alle deelen van de wereld komen.
Deze hulpcomité's werken inder
daad hard om de nood bij ons te
bestrijden. De H.A.R.K heeft die
comité s daarvoor natuurlijk dank
gezegd. Deze belangelooze hulp
is voor ons land een grooten zegen.
Het mooiste blijk van dankbaar
heid zou gegeven worden, indien
iedere begiftigde Nederlander een
brief je zou schrijven aan denschen
ker van de goederen. Vaak is dit
mogelijk, doordat bij vele artikelen
naam en adres van den géber
aanwezig zijn.
Het is zaliger te geven dan te
ontvangen.
Maar ook de gever stelt het
op prijsi, wanneer hij verneemt,
dat zijn geschenk in goede aarde
is gevallen.
laat Nederland, laat het Neder-
lahdsche volk zich dankbaar too
den voor dat wat anderen voor
ons deden en nog doen
Het zal den band met hefbuiten-
hnd zeker hechter maken.
den de voornaamste gedelegeerden aan
elkander voorgesteld.
Van Mook maakte een forschen indruk.
Van Asbeck, die tot 1933 professor is
geweest aan de ReJbtshoogéschool te
Batavia, sprak geanimeerd met Sjarifoe
din, dien hij blijkbaar nog van vroeger
kende. Op voorstel van Christison begaf
men zich naar de aangrenzende kamer,
waar men om een T-vormige conferentie-
tafel plaats nam. Aan het hoofd zaten
Christison en de andere Britten. Aart de
voet van de tafel zaten aan den eenen
kant de Nederlanders, aan den anderen
kant de Indonesiërs. De secretarissen
zaten aan speciale tafels. Van. Mook,
Van Asbeck, Van der Plas en Idenburg
zaten respectievelijk tegenover Sjarir,
Sajrifoedin, Poetoe Hena en Abdoel Ka-
rim.
Het teleurstellendé communiqué, dat na
de bijeenkomst is uitgegeven, wijt men
algemeen aan de moeilijkheden, die het
Indonesische kabinet in eigen kring
ondervindt.
Er is veel oppositie en critiek gerezen
tegen dat kabinet en niet alleen uit extre
mistische kringen. Hadji Salim is een van
degenen, die zich het duidelijkst tegen
den gang van zaken uitgesproken heb
ben. Hij heeft verklaard, dat Sdekamo
een psychology chen blunder heeft ge
maakt, door Sjarir dit kabinet te laten
vormen, waarbij hijzelf, d.w.z. Soekarno
op den achtergrond is geraakt. Er is nog
steeds hoop op een regeling van de
kwestie door samenwerking tusschen
Nederlanders en Indonesiërs, maar het
schijnt, dat de juiste basis voor die
samenwerking niet binnen korten tijd ge
vonden zal kunnen worden. Misschien
duurt dit langer, dan de economische toe
stand op Java Zal kunnen verdragen.
BUITENLAND.
BARAKKEN UIT ZWITSERLAND
VOOR VENLO EN ARNHEM
Een trein met 54 barakken, afkomstig
van „Don Suisse" is uit Zwitserland ver-'
trokken met bestemming Venlo, waar de
barakken als. woningen voor gezinnen
zullen dienst doen. Van deze zending zul
len twee barakken naar Arnhem worden
gezonden, Voor het oprichten van een bu
reau, voor het verleenen van tandheelkun
dige hulp namens de Internationale actie
voor tandheelkundige hulpverleening in
samenwerking- met „Don Suisse". Dit bu
reau zal de beschikking hebben over twee
tandartsen een tandtechnicus en een ver
pleegster en zal zijn zorgen vooral tot de
scholieren uitstrekken.
vrouwelijke beschuldigden bleven meeren-
deels uiterlijk onbewogen, doch toen zij
na het uitspreken van het vonnis werden
weggeleid, hoorde men kreten. Kramer en
Dr. Klein bleven geheel onbewogen, doch
de beschuldigde Helena Kopper, riep,
toen zij hoorde, dat zij tot 15 jaren ge
vangenisstraf was veroordeeld, uit: „Ik
smeek om een doodvonnis", waarna zij
in elkaar zakte en moest worden wegge
dragen.
De crisis in Frankrijk.
Volgens een der meest' nauwe medewer
kers van Generaal Dé Gaulle, heeft de
Generaal'gisteren tijdens een ondrhoud
met den communistischen leider Thorez,
o.m. verklaard: „Er zijn thans in de we
reld twee groote groepen, De Sowjet-
Unie en de Angelsaksische landen. Gij en
uw partij hebben orn U bekende redenen
reeds namens Frankrijk gekozen.
Ik wensch om mijn. eigen redenen, dat
Frankrijk een onafhankelijke 'positie in
neemt tusschen beide groepen. Óm deze
reden kan ik U geen posten aanbieden,
welke verband houden met de leiding van
de Buitenlandsche politiek, doch ik kan
U iederen andere portefeuille aanbieden,
welke betrekking heeft op den econo-
mischen en socialen wederopbouw van
ons laiid.
De^LR.P. en dé Gedeputeerden van de
rechtsche partijen hebben opnieuw te ken
nen gegeven, dat zij vandaag indien noo-
dig, wederom voor Generaal De Gaulle
zullen stemmen. De Sosialistische Partij is
met haar 146 zetels verdeeld. De linker
vleugel wenscht het niet op een breuk met
de communisten te laten aankomen, ter
wijl de rechtervleugel zich niet van de
M.R.P. wil losmaken.
In zijn radiorede van Zaterdagavond
heeft De Gaulle voor het geheete volk de
dramatische gebeurtenissen van de afgë-
loopen dagen uiteengezet. De Gaulle zei-
de, dat hef in zijn bedoeling gelegen had,
geen enkele belangrijke politieke stroo-
ming of politieke partij van de regeering
uit te sluiten. Hij bracht de eischen jjer
communisten ten aanzien van een der drie
sleutelposities in het kabinet: Buitenland
sche Zaken, Oorlog of Binnenlandsche
Zaken, in herinnering en verklaarde: „Ik
kon deze voorwaarde niet aanvaarden,
ofschoon ik bereid was de mannen uit de
partij in kwestie uitgebreid in het econo
mische en socialewerk van het kabinet t£
betrekken en hun de desbetreffende Mini
steries toe vertrouwen, was ik aan den
anderen kant van meening, dat ik hun
niet de drie plaatsen, die de Buitenland
sche politiek beheersen, kon toevertrou
wen, ii.l. de Diplomatie, die er uitdruk
king aan geeft, het Leger, dat de politiek
ondersteunt en de Politie, die deze dekt.
Wanneer ik anders had gehandeld, zou
ik niet in staat zijn geweest de verant
woordelijkheid te aanvaarden voor de
Fransche politiek van evenwicht tusschen
twee zeer groote machten een politiek,
die ik absoluut noodzakelijk acht in "het
belang van het land en in het belang van
den vrede.
De Gaulle voegde daar aan toe, dat hij
zijn mandaat aan de Assemblee Nationale
teruggaf, wanneer deze besloot iejnand
anders op te dragen de regeering op zich
te nemen, zou hij zich zonder bitterheid
terugrekken. Wanneer daarentegen de
Assemblee wederom hem die opdracht
gaf, zou hij zijn best doen nog beter het
belang en de eer van Frankrijk te dienen.
ELF DOODVONNISSEN IN HET
PROCES-BELSEN
Zaterdag zijn de vonnissen geveld in
het proces Belsen. Veroordeeld tot den
dood door ophanging zijn: Kramer, dr.
Klein, Peter Welngartner, Fr. Höszler,
Irma Grese, Elizabeth Volkenrath, Juana
Bormann, Wilhelm Dor, Ansgar Pischen,
Karl Frankisch en Franz Stertel. (Voor
Dor, Pichen en Frankisch luidde de uit
spraak doodvonnis, zonder de toevoeging
door ophanging). Veroordeeld tot levens-
KORTE BERICHTEN.
De laatste ex-nazi's, die een admini
stratief ambt in de Brioche bezettings
zone van Duitschland bekleedde, is thans
ontslagen. A
in Japan bestaan thans niet minder
dan 33 politieke partijen.
- In Noord-ltalië wordt een diepgaand
onderzoek ingesteld naar een nieuwe fas-
Herta Ehlert en Helena Kopper
jaren gevangenisstraf zijn veroordeeld:
Anton Aurdziej» Herta Bothe, Ilse For-
ster, Gertrude Sauer, Stanislawa Starosxa,
luana Roth, Irene Haschke, Hannah Ham
bei en Hilde Lobauer. ,Tot vijf jaren
gevangenisstraf veroordeeld: Medislaw
Burguf en Gertrude Feist, tot drie jaar
gevangenisstraf: Frieda Walter en tot één
jaar gevangenisstraf: Hilda Lisiewitz.
Het proces Belsen, dat ruim zeven we
ken heeft geduurd, is vandaag geëindigd
met het uitspreken van' elf doodvonnissen
en negentien veroordeelingen tot gevan-
genistraffen, varieerend -van een jaar tot
levenslang.
Tijdens het voorlezen van de vonnissen
bleven de beschuldigden uiterlijk onbewo
gen. Irma Grese bloosde slechts even,
toen de tolk, het vonnis vertalend, haar
mededeelde, dat zij veroordeeld was tot
den dood door ophanging. De andere
Het Italiaansche leger is krachtens
besluit van het geallieerde opperbevel
wederom onder het gezag van de Ualiaan-
sche regeering gesteld.
In de Centrale provincies van Br.-
Indië zijn de laatste zes maanden 40.000
menSchen aan cholera gestorven.
Het Internationale Militaire Hof te
Neurenberg heeft het verzoek van de
Ver Staten om Alfred Krupp in plaats
van diens vader, üustav Krupp, als oor
logsmisdadiger te berechten, verworpen.
In Praag wordt een wereldcongres
van studenten gehouden, waaraan 1.000
eedelegeerden uit 60 landen, deelnemen.
h Het proces in Helsinki tegen de
Finsche collaborateurs Ryti c.s. is'ver
daagd tot 10 December a.s.
i Tijdens een hevigen storm is de mast
van den grootsten radiozender van Por
tugal, tegen den grond geslagen.
DE BESPREKING MET VAN MOOK
Robert Kiek, seint, dat thans met gezag
kan worden gezegd, dat Van Mook's ver
klaring over $e -Nederlandsche politiek
ten opzichte van Indonesië het hoofdpunt
heeft gevormd van de Zaterdagavond ge
houden bespreking. Een "tweede hoofd
punt was een poging, om ten opzichte
van de omstandigheden op Java een
vorm van samenwerking te vinden. In
beide kwesties antwoordden "de Indone
siërs, dat zij nog niet lang genoeg in
functie waren om de verantwoordelijk
heid voor een antwoord op zich te ne
men en dat de kwesties in hun vollen
omvang nog niet door het nieuwe kabinet
gezamenlijk waren bestudeerd. Door de
Indonesiërs werden in, het geheel geen
vragen gesteld, zelfs niet om nadere"
uitleg van Van Mook's verklaring. Wei
bleef gedurende het geheele gesprek de
goede sfeer bewaard. Ook toen het pro
bleem van den dreigenden hongersnood
werd aangesneden, herhaaldqn de Indone
siërs, dat zij geen besluiten konden ne
men of inzichten kenbaar maken. Toch
verklaarden de Indoniesiërs op het eind
van de bespjreking, dat deze „waarde
volle opheldering" had gebracht. Dit zei
den zij, nadat zij met veel moeite waren
overreed, binnen vijf dagen, in plaats van
zooals van Indonesische zijde was
voorgesteld zeven dagen, een volgende
bijeenkomst te houden.
WEER EEN GEVECHT TE BATAVIA
Een Dakota-vliegtuig heeft strooibiljet
ten boven Batavia uitgeworpen, met ee.i
verkort verslag van Van Mook's verkla
ring over de politiek van de Nederltmd-
sche regeering.
Zaterdagmorgen begon in Kramat in
Batavia een hevig gevecht, na het falen
van de conferentie van Zaterdagavond en
nadat Shermantanks in den vroegen och
tend vanuit het centrum van Batavia naar
Tandjong-Priok waren gereden. Zoowet
geallieerde soldaten als gewapende Indo
nesiërs opereerden in de door burgers
verlaten straten van Kramat, waar ge
schoten werd, doch bijzonderheden om
trent den strijd ontbreken*. Later is of
ficieel gemeld, dat de strijd ontbrandde,
toen een vrachtauto met soldaten van
het Nederlandsch-lndische leger en Am
boneezen door Indonesiërs beschoten
werd, waarop de aangevallenen terug-
vuurden. Het schieten begon in het ge
bied rond het hospitaal, bij de grens aan
de Zuidzijde van het Koningsplein. Der
tien Amboneezen werden gewond.
LANGZAME VOORUITGANG
TE SOERABAJA
Volgens een officieel Britsch communiqué
wordt in Soerabaja langzame vordering
gemaakt. De negende Indisch brigade
trekt op langs de spoorwegvertakkingen,
terwijl de 123ste brigade eén mijl vooruit
kwam. Men ontmoet slechts licht mortier
vuur.
TWEEDRACHT ONDER DE
NATIONALISTEN
Nu de extremisten, die de Britten in
Soerabaja bestrijden, voor de radio hét
dreigement hebben geuit Soekarno en
diens politiek aan te vallen, dreigt de
mogelijkheid van een burgeroorlog van
Indonesiërs tegen Indonesiërs. De extre
misten beweren dat Soekarno te gema
tigd is en zijn bevelen in den wind ge
slagen dienen te worden en zij vragen
of de Britten de republiek hebben om
gekocht.
Er bestond reeds geruimen tijd een
meeningsverschil tusschen de extremisten
en Soekarho. Toen de strijd te Soerabaja
op 28 October hier ontketend werd, wist
Soekarno slechts met de grootste moeite
de extremisten er toe te brengen het vu
ren te staken. Soekarno's instructie werd
nog achttien uur na afkondiging niet op
gevolgd, in welke periode generaal Mala-
by vermoord werd.
In West-Java heeft reeds een gevecht
tusschen Indonesiërs plaats gehad toen
volgens Indonesische berichten, extremis
ten nabij Tjikanipek in de afgeloopen
week trachtten, de dochter van een plaat
selijk Indonesisch ambtenaar te ontvoe
ren, maar het nationalistische leger hen
verdreef.
De extremisten hebben Soekarno ge
waarschuwd dat zij tegenstander der re
publiek zullen zijn, indien hij zijn houding
niet verandert. Later beweerden zij dat
de Chineezen in Soerabaja samen met
hen strijden en ook de-Japanners bereid
zijn zich bij hen aan te sluiten.
Vervolgens zeggen zij in hun waar
schuwing: „Indonesië, China en Japan
zullen Gropt-Brittannië, de Nica en Soe
karno met* diens republiek attakeeren".
