ALGEMEEN DAGBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
De eerste Troontede zes jaar
Leden der Staten-Generaal,
WeecfredM
la
NUMMER 83
DINSDAG 20 NOVEMBER 1945
Herstel en vernieuwing op elk gebied
Vergeet U niet....
1
Redactie: L.A. v. d. Steenhoven
Mr. A. A. J. Rijkeen
Drukker: Drukkerij Verzijl.Gouda
Administratie; M, J. van Loon
Bur.: Markt 20, Gouda. Tel.3098
Abonn. p.w. 25 ct Losse numm 10 ct.
Hedenmiddag beeft H. M. de Koningin, bij de opening van de Staten-
Generaal, de volgende troonrede uitgesproken.
Gevoelens van diepe bewogen
heid mengen zich met die van vreug
de er erkentelijkheid nu ik na zes
jaren van bittere scheiding weer
in uw midden verschijn.
Leed en ontbering, nederlaag en
ontreddering, maar ook offervaar
digheid en heldenmoed kenmerkten
de donkere jaren der Duitsche fu
rie. In smart gedenken wij de tien
duizenden Joodsche landgenooten,
•die werden gemarteld en vermoord,
de millioenen Nederlanders en In
donesiërs, wier veiligheid bedreigd,
Wier levenskracht verteerd en wier
zedelijk oordeel werd aangetast.
Wij gedenken daarnaast het ver
zet tegen den vijand, dat sterke
krachten wekte en dat ons thans
onze vrijheid als een recht doet
aanvaarden. Lijden en strijden werk
ten ook ten zegen. Wij werden
ontvankelijker voor geestelijke be
zinning, meer bereid tot offers, die
per bewust van onze saamhoorig-
heid en vaster besloten onze roe
ping als natie te verstaan,,
Te midden der verwoesting lig
gen hier de krachten voor herstel
en vernieuwing en wij gorden ons
tezamen aan om de verworvenhe
den te bewaren en de zwakheden
te overwinnen.
Te duur hebben wij onze vrij
heid gekocht dan dat wij haar nu
zouden misbruiken of verspillen.
Daarbij denk ik aan de duizen
den die vielen in den strijd om het
aderland, hetzij in onze krijgs
macht, op de koopvaardij of in het
verzet. Moge hun offer inspiree
rend werken op hen, die gespaard
bleven.
Met groote voldoening zie ik de
succesvolle krachtsinspanning, ge
richt op de noodvoorziening in de
geteisterde gebieden en op bet her
stel van verkeer en industrie. Wij
zijn dankbaar voor de redding van
Walcheren en van de Wieringer-
meer, daaJkbaar ter wille van deze
getroffen landstreken, maar boven
al omdat zij het symbool zijn van
herwonnen kracht.
In mijn radiorede van 20 Maart
1943 riep ik U allen op tot gezette
overweging van herzieningsplannen
op staatkundig gebied, waarbij met
de veranderde omstandigheden en
met de opgedane ervaringen zou
rijn te rekenen.
Met groote vreugde constateer
ik, dat deze oproep grooten weer
klank heeft gevonden.
De plannen van velen, gesmeed
in den bezettingstijd, breken zich
thans een weg naar hun verwerke
lijking. Zij omvatten niet alleen
hervormingen van het staatkundig
bestel, maar zijn ook gericht op
nieuwe vormgeving van het
Maatschappelijk en cultureele leven
In deze worsteling worden de
krachten gesterkt en gebundeld,
welke thans den aanval hebben in-»
gezet .tegen normloosheid en ont
wrichting.
De overheid heeft bij dit alles
slechts een beperkte taak en haar
arbeid is alleen dan vruchtbaar,
wanneer zij de activiteit der bur
gers in kerk en gezin, zoowel als
in andere levensverbanden pdsitief
waardeert.
Geen wraak of Koloniale
overheersching in Indië
Met groote zorg vervult mij de
ontwikkeling der gebeurtenissen op
Java. In gespannen medeleven volg
ik het lot der tallooze kinderen,
vrouwen en mannen, beroofd, in
lijfsgevaar of nog on verlost in de
dreiging van een verdwaasde mas
sa. Ik versta d>2_gevoelens van bit
terheid in de harten van hen, wien
al dit onheil in onrecht is aange
daan. Ik betreur diep het leed dat
tot aan het herstel der orde over
Java's bevolking onvermijdelijk zal
komen.
En toch blijven wij pogen voor
Nederlanders en Indonesiërs in dit
thans geteisterde land de toekomst
te redden, de toekomst van een
Gem eenebest, gebouwd op de vrij
willig aanvaarde saamhoorigheid der
Rijksdeelen. Geen wraakoefening
staat ons voor oogen, noch de ves
tiging eener koloniale overheer
sching, doch wij houden ons er van
overuigd, datslechts de gemeen
schap onzer volkeren, hier en over
zee, een waarborg biedt voor aller
harmonische ontwikkeling, veilig
heid en blijvende welvaart. Daar
toe de mogelijkheid te scheppen
is de groote krachtsinspanning
waard, die, te dien einde van ons
volk zal worden gevergd. Moge
het ons spoedig gegeven zijn de
grondgedachte, die ik reeds schets
matig ontwikkelde in mijn radio
rede van 7 December 1942, langs
constituioneelen weg tot volle wer
kelijkheid te zien worden. Ik weet,
dat Nederland bereid is, onbaat
zuchtig mede te werken aan de tot
standkoming van een nieuwen sta
tus van ons Koninkrijk. Het spoe
dige bijeenkomen van de Rijkscon
ferentie blijf ik daarom bevorderen
Vertrouwen in de organisatie
der Vereenigde Volken
Ten aanzien van onze betrek
kingen met het buitenland valt in
de eerste plaats met groote waar
deering te gewagen van den steun,
die wij na de bevrijding uit ver
schillende landen in onzen tijde-
lijken nood ondervonden. De roof,
gedurende de bezetting op ons volk
gepleegd, heeft een afhankelijkheid
op velerlei gebied ten gevolge ge
had, die voorloopig onzer interna
tionale handelsbetrekkingen sterk
beïnvloedt. Moge de eendrachtige
vredesinspanning van ons volk dit
tij ^weldra doen kèeren. Met de
verbonden landen zijn de betrek
kingen hartelijk, in weerwil van de
moeilijke problemen, die gezamen
lijk moeten worden opgelost en
waaromtrent, naast veel overeen
stemmend inzicht, ook verschil van
meening mogelijk is.
De totstandkoming van de. Ver
eenigde Naties wettigt de verwach
ting, dat deze nieuwe poging tot
vrede door organisatie en overleg
ook in moeilijke omstandigheden
met kracht zal worden volgehou
den. Ook al zijn niet al onze wen-
schen ten aanzien van deze orga
nisatie bevredigd, toch zal mijn
regeering met kracht haar mede
werking verleenen aan de voorbe
reiding en werking van alle orga
nen der Vereenigde Naties.
Met betrekking tof den geslagen
vijand spant' de regeering rich in,
onze belangen overal, waar zulks
mogelijk is, met de meeste kracht
te bepleiten. In Duitschland ving
de Nederlandsche militaire missie
haar arbeid aan, terwijl het even
eens tot tevredenheid stemt, dat
Nederland is vertegenwoordigd in
het Adviseierend Comité voor het
Verre Oosten, dat te Washington
zetelt.
In 1946 worden
dienstplichtigen opgeroepen
Nederland dient in staat te zijn,
in internationaal verband naar ver
mogen bij te dragen tot de hand
having van de rechtsorde. Daar
toe zal met kracht worden gewerkt
aan den wederopbouw van de Kon.
Marine, welke in den oorlog zulke
zware offers bracht, terwijl de Ko
ninklijke Landmacht op doeltref
fende wijze wordt georganiseerd.
Maatregelen zijn in voorberei
ding ten einde in het voorjaar van
1946 een jaarklasse dienstplichti
gen in werkelijken dienst op te
roepen. v
Ten behoeve van de. ontwikke
ling van de militaire en van de
burgerlijke luchtvaart wordt een
centrale dienst ingesteld, die alle
gemeenschappelijke belangen zal
behartigen.
Rechtzekerheid moet terugkeeren
Het is mij een' behoefte uiting
te geven aan het ernstig streven
Weersverwachting, medegedeeld door
het K.N.M.l. tot morgenavond.
Wordt verwacht
Vrijwel den geheelen dag mistig of
nevelig weer met weinig wind.
Vrij koud.
dat U morgen Uw nieuwe distri
butiekaart moet halen en Uw
snóep- of tabakskaart, als Uw
naam ligt tusschen
DE VAAL - VIJVER
U behoeft alleen Uw tweede stamkaart
en het inlegvel mede te nemen.
U kunt aan de loketten 5-7-9-11 van
het GYMNASTIEKLOKAAL in de
PEPERSTRAAT terecht tusschen 9.30
en 12 uur en 2-3.30 uur.
Wat is er in Gouda te doen
Reünie: Vrijdag t./m. Woensdag: De
Graaf van Monte Christo.
Thalia-TheaterVrijdag t./m. Woensdag
Potpourri".
Schouwburg-biosc.Vrijdag t/m Donder
dag: „Het zit in de lucht".
Dinsdag 20 Nov. 8 uur Hotel Central.
Kon. Ned. Mij. voor Tuinbouw en Plant
kunde: de heer J. Zwartendijk spreekt over
Bemesting en bestrijding van schadelijke
insecten voor het komende jaar."
Woensdag 21 November, 8 uur, Concor
dia: Gezelschap Triumph met een Cabaret
avond.
Woensdag 21 Nov. 8 uur, Kunstmin:
Sleutelstad Variété".
Donderdag 22 Nov, 8 uur. Concordia:
Max Croiset draagt voor, „De Gedachte",
van Andrejew.
Donderdag 22 Nov. 8 uur, Kunstmin:
Derde G.S.V. Ontspanningsavond met de
revue „G.S.V. Ons Ideaal".
WAT GEBEURDE ER?
20 November
1944 Horn bij Roermond en Beeringen be
vrijd. Stormaanval op Metz ingezet.
Piek benoemd tot secr. gen. van het
Roode Kruis
1942 Het 8ste Br. leger in Benghazi voor
de Al Aghella-linie. Timosjenko's of
fensief ten Z, van Stalingrad en
tusschen Don en Wolga vordert
onweerstaanbaar. Duitschers en Ame
rikanen tegenover elkaar aan de Tu
nesische grens-
1941 Gen. Weygand als algemeen gedele
geerde van Vichy in Afrika met
pensioen gestuurd.
1940 Hongarije treedt toe tot het Driemo-
gendhedenpact.
1939 Bij Roermond stort een Duitsch
toestel neer.
ïm,
■ifj
I
mijner regeering, om Nederland te
doen herleven als een rechtsstaat,
waarin rechtszekerheid en vertrou
wen in de rechterlijke organen vol
ledig zullen zijn hersteld.
Een snelle en rechtvaardige be
rechting van de politieke delin
quenten beschouwt de regeering als
een dringende zorg. Het ligt in het
voornemen om de bevoegdheden
tot opsporing en aanhouding op dit
gebied v/eldra toe te vertrouwen
aan de normale politie-organen.
Bij het ongedaan maken van on
recht, tijdens de bezetting gepleegd,
is voor den Raad voor het Rechts
herstel een belangrijke functie weg
gelegd. De regeering heeft het zich
tot taak gesteld, om hetgeen in
strijd met onze rechtsopvattingen
aan den bezetter herinnert, uit on
ze wetgeving te verwijderen en
door nationale voorschriften te ver
vangen. Gestreefd wordt naar een
snelle voltooiing van de noodza
kelijke zuivering van de overheids
organen.
Grondwetswijziging in voorbereiding
De regeering zal een Staatscom
missie instellen tot voorbereiding
van een wijziging van de Grond
wet, welke zonder twijfel van de
eerder genoemde voorbereidende
studies, waartoe de bezettingstijd
velen opwekte, zal profiteeren. E>e
arbeid dezer commissie zal voor
(Vervolg troonrede peg. 3)
1
1
O GROOT GOUDA
DE OPENING DER STATEN-GENERAAL
I
