WETHOUDERS BENOEMD
WeecfcüM
^a§t1a ALGEMEEN DAGBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
De visscherijfilm komt
Nederlandsch
Volksherstel
kan slechts helpen met
Uw hulp
Het Steentjesfonds
1
Redactie: L. J. A. v. d. Steenhoven
Mr. A. A. J. Rijksen
Drukker: Drukkerij Verzijl, Gouda
NUMMER 87
ZATERDAG 24 NOVEMBER 1945
Administratie: M. J. van Loon
Bur.: Markt 20, Gouda. Tel. 30i8.
Abonn. p.w, 25 ct. Losse numm. et.
De burgemeester geeft een over
zicht van den stand van zaken.
Gisteravond heeft de eerste vergade
ring van den tijdelijken Goudschen Ge
meenteraad, die thans uit 25 leden be
staat, plaats gehad.
Voorzitter was burgemeester Mr. Dr.
K. F. O. James, terwijl de heer C. J. van
As als waarnemend Gemeente-Secretaris
fungeerde.
Aan de indrukwekkende openingsrede
van den burgemeester ontleenen wij het
volgende:
Bij. de opening van de eerste vergade
ring van den tijdelijken gemeenteraad
van Gouda wil ik een woord van welkom
tot U spreken. De laatste maal was dit
op 29 Mei 1940. Sinds kort leefden wij
onder de bezetting. Deze vergadering
had een plechtig, doch somber karakter.
Wanneer wij waarachtig zijn, dan moe
ten wij constateeren, dat noch ontroering
noch vreugdebetoon gepaard gaat in de
mate, als wij ons in die donkere dagen
hebben gedroomd. Wij zijn onszelf be
wust dat dit college anders is ontstaan,
anders is geboren dan wij ons in het
eenmaal bevrijde vaderland hadden ge
dacht.
Anderzijds zult U ook mij over de wor
ding van Uwen Raad niet hard willen
vallen, al heb ik daaraan ook. ingevolge
het Koninklijk Besluit, een werkzaam
aandeel moeten nemen. In dit besluit wordt
den burgemeester een grooter kunde, ja
helderziendheid toegekend dan die, welke
ik bezit. Immers wordt van hem verlangd
aan te geven, naar welke evenredigheid
de voornaamste geestelijke en maatschap
pelijke stroomingen der burgerij in dit
college vertegenwoordigd moeten zijn.
Wanndër zoo straks werkelijke verkiezin
gen zullen worden gehouden, dan zal,
daaraan twijfel ik niet, blijken dat mijn
adviezen, meer nog dan eenig ander men
schenwerk, verre van feilloos zijn ge
weest.
Ondanks deze bezwaren blijft dit
oogenblik, de eerste zitting van dit tijde
lijk college, van groote beteekenis voor
onze gemeente. Voortaan zal het gemeen
tebeleid gevoerd worden door een college
van Dagelijksch Bestuur, waarin de wet
houders door U zijn gekozen, en door een
raad, die hoe gebrekkig wellicht
ook de yoornaamste stroomingen
onder de burgerij representeert.
Op 6 Mei van dit jaar, den dag na
de bevrijding, mocht ik o.p deze plaats
uitstippelen de gedragslijnen, welke Bur
gemeester en Wethouders zouden volgen
bij het waarnemen van de bevoegdheden
van den Raad. Het belang der Gemeente
en der gemeenteambtenaren als geheel
zou ons steeds voor oogen staan en wij
zouden pogen te vermijden beslissingen,
welke een politiek karakter zouden dra
gen en beter aangehouden zouden kun
nen wordën tot de gemeenteraad zelve
weer in functie zou kunnen treden.
Mede namens de wethouders -mag ik
wel constateeren, dat wij ons aan dien
regel hebben gehouden. Het Gemeente
bestuur heeft in dit halve jaar tijds over
stelpend veel werk te verzetten gekregen
en hooge eischen zijn gesteld aan de
werkkracht van het ambtenarencorps.
Verschillende diensten en afdeelingen ver
richten geregeld overwerk. De gemeente
is aan hun toewijding grooten dank ver
schuldigd
In herinnering moge daarom worden
gebracht, dat Burgemeester en Wethou
ders in genoemde hoedanigheid allereerst
een aantal voorloopige zuiveringsmaat-
regelen hebben moeten nemen, t.a.v.
ambtenaren. Tevens is reeds dadelijk een
tijdelijk wethouder aangewezen in de
persoon van Mevrouw Van Dantzig
Melles. Vervolgens hebben wij de ver
schillends commissies en Colleges van
Beheer, Bestuur of Toezicht van onge-
wenschte elementen gezuiverd en nieuwe
gedelegeerden der Gemeente of commis
sieleden aangewezen. Het tijdens de be
zetting in de gemeentelijke verordeningen
neergelegde leidersbeginsel is wederom
daaruit fluks verwijderd. Eenige verpach
tingen, verhuringen en verkoopingen von
den plaats, evenals een groot aantal be
noemingen van ambtearen, in het bij
zonder bij het onderwijs.
Ten slotte wil ik nog vermelden het U
tekende besluit, zij het van vooral nega-
neven aard, ten aanzien van de conces
sie der Goudsche Waterleiding Maat
schappij
Nog steeds overheerschen de zorgen en
de moeilijkheden, al is het herstel der
Gemeente reeds in belangrijke mate
voortgeschreden.
De werkgelegenheid in de Gemeente is
sedert Mei, toen het geheele raderwerk
van het bedrijfsleven tot stilstand was
gekomen, sterk toegenomen. Bijkans alle
bedrijven zijn, de een meer, de ander
minder, naarmate grondstoffen, kolen,
electrische energie en deskundig perso
neel ter beschikking kwïtmen, weer op
gang gekomen. Toch tellen wij nog 310
wachtgelders in- de Gemeente, waarvan
221 gedeeltelijk en 89 geheel werkloos,
daarnaast 650 personen, die overbrug-
gingssteun ontvangen. Wanneer wij er
rekening mede houden, dat 98 Gouwe
naren in D.U.W.-werken arbeiden, moet
vastgesteld worden, dat nog 1058 perso
nen te dezer stede niet of slechts ge
deeltelijk door het normale bedrijfsleven
werden opgenomen. Ik laat daarbij de
22 gesteunde kleine zelfstandigen en de
470 personen, die doof Maatschappelijk
Hulpbetoon gesteund worden, buiten be
schouwing.
Het behoeft wel geen betoog, dat het
Gemeentebstuur alles, wat in haar macht
ligt, zal hebben te doen, om uitbreiding
van de werkgelegenheid te bevorderen.
Daar behoort toe het scheppen van de
mogelijkheid tot woningbouw, wanneer-
de materialenpositie zulks toelaat. Het
woningtekort te Gouda^kan, ofschoon
slechts 54 woningen door oorlogsgeweld
verloren gingen, op 800 westeld worden.
Vóórdat deze achterstand is ingehaald,
zal, ondanks den besten wil en het naar
stig arbeiden van de betreffende bureaux,
aan de sociale, hygiënische en moreele
bezwaren, welke kleven aan de talrijke
samenwoningen in vaak onvoldoende be
huizingen, geen einde komen.
De gezondheidstoestand der bevolking
is sedert de bevrijding van Duitscher en
hongersnood sterk verbeterd. Het sterfte
cijfer, dat b.v. in Januari en April, res
pectievelijk 73 en 88 bedroeg, daalde tot
16 in October. Het wekt geen verwon
dering, dat daarentegen het geboorte
cijfer in dit najaar tot ongekende laagte
daalde. De maand October zag in deze
Gemeente 34 kinderen geboren worden,
tegen 63 in October,, 1944.
Over de krapheid der brandstoffen en
het gebrek aan kleeren en schoeisel be
hoef ik U niet veel te zeggen. De Ge
meente kan slechts weinig doen om deze
te verhelpen, maar wat gedaan kan wor
den, is, zoo mag ik wel zeggen, .geschied,
en dat zal ook in de toekomst zoo zijn.
De dienst der Distributie wordt bij voort
during door mij doordrongen van de
plicht om niet alleen met de grootst mo
gelijke mate van rechtvaardigheid, doch
ook met de grootste snelheid de textiel-
zjoederen en het schoeisel, welke naar
Gemeente worden gedirigeerd, ook
inderdaad ter beschikking te stellen van
hen, die dit het meest behoeven. De te
korten zijn nog ontstellend groot, maar
om U een voorbeeld te geven van wat
reeds geschiedde, vermeld7 ik, dat alhier
sedert de bevrijding ongeveer 40% van
het totale aantal aanvragen voor schoe
nen is bevredigd kunnen worden.
Aan klompen alhier werden 1980 paar
in den vefkoop gebracht, afgezien van
de 600 paar, welke via Maatschappelijk
Hulpbetoon en de scholen hun weg
vonden.
Ik moge U ook een kleine opsomming
geven van de uitgegeven textielgoederen.
Door de N.V.H. Hark werden via den
Distributiedienst verstrekt:
4088 stuks onderkleeding, 3005 stuks
bovenkleeding, 360 stuks werkkleeding
en 90 luiers.
Het aantal door den Distributiedienst
behandelde aanvragen (buiten N.V.H. en
Hark) bedroeg sedert 1 September 1.1.
Vervolg noodgemeenteraad pag. 3
STADSNIEUWS.
Weersverwachting, medegedeeld door
het K.N.M.l. tot morgenavond.
Wordt verwacht
Meest zwaar bewolkt. Geen neersl.
van beteekenis. Matige O. wind. Zelfde
temperatuur.
Het directe oorlogsgeweld is Gouda
goeddeels voorbij gegaan. Slechts enkele
klappen kwamen aan. Laten wij het Sta
tion buiten beschouwing, dan moeten wij
erkennen, dat Gouda er zonder meer goed
afgekomen zou zijnindien niet het
Jozefpalviljoen dien rampzaligen aanval
op 26 November 1944 a.s. Maandag
een jaar geleden zou hebben moeten
doorstaan.
Maar toen, op één dag, met een slag,
ging een groot gedeelte van een modern
ziekenhuiscomplex Jverloren, dat Gouda
noode kon missen. Het geleden verlies
,aan menschenlevens is niet in cijfers te
meten. Daarnaast werd echter voor zulk
een gröot bedrag schade -aangericht, dat
het ziekenhuisbestuur zich ook nu nog af
vraagt, hoe de bedragen voor het herstel
gevonden kunpen worden.
Natuurlijk zal een gedeelte wellicht
een groot gedeelte'door den Staat ver
goed worden, maar zeker is, dat nog een
zeer groot bedrag van particuliere zijde
bijeengebracht moet worden.
In de eerste plaats zullen hier een taak
weten zij, die persoonlijke redenen voor
dankbaarheid jegens dit ziekenhuis heb
ben. Maardaaromheen zullen, naar ik
vertrouw, kr zeer velen zijn: Roomsch-
Katholieken in de eerste plaats, maar ook
anderen, die het belang voor de Goudsche
samenleving van een snellen herbouw van
het Jozef Palviljoen, welks naam zulk een
goeden klank in onze stad heeft, voor
oogen staat.
De vorm, welke gekozen is om velen
in de gelegenheid te stellen, aan dezen
herbouw hun steentje naar vermogen bij
te dragen, namelijk de verkoop van zegels
voor het steentjesfonds, komt mij zeer ge
lukkig voor.
fk doe daarom gaarne een beroep op
U om een zegeltje en het mogen er
ook meer zijn te koopen, wanneer die
U aangeboden worden.
De Burgemeester van Gouda,
JAMES.
Chr. Jonge Boeren en Tuinders
Ook onder de Chr. Jonge Boeren en
Tuinders is de actie in de omgeving van
Gouda, opnieuw ingezet en hervat. Daartoe
vergaderden dezer dagen een vijfeigtal jon
gelui onder leiding van den heer C. Vink
in de Chr. lagere landbouwschool te Gouda.
De heer Vink zette uitvoerig uiteen, dat ook
op het maatschappelijk terrein de Chr. jonge
boer en tuinder een taak heeft. Onder het
licht van Gods Woord bestudeeren van
de vraagstukken, die betrekking hebben op
het economisch en maatschappelijk en sociaal
terrein, zoowel als die dingen welke in en-
geren zin tot het bedrijf behooren. Der
jongeren taak is de studie.
Zij moeten de andere dingen overlaten aan
de ouderen, maar door gezamenlijk bestu
deering en bespreking zich inwerken in de
vele vragen, waarmee ze zeker in hun leven
te maken zullen krijgen.
Het overgroote deel der aanwezigen gaf
zich als lid op, zoodat de nieuwe vereeniging
met een moot getal-van ongeveer 50 leden,
kan beginnen. Uit de meeste plaatsen werden
1 of 2 Bestuursleden gekozen, zoodat er nu
verder gewerkt kan worden tot welzijn van
oaze jonge boeren en tuinders.
Wat is er in Gouda te doenl
Reünie: Vrijdag t./m. Woensdag:
.Tarzan en de Groene Godin".
Thalia-Theater: Vrijdag t./m. 'Woensdag
„Het begon met Eva".
Schouwburg-blosc.Vrijdag t/m Dinsdag:
„Herinner je den dag".
Zaterdag 24 Nov. 8 uur, Concordia:
Billardvereeniging „Het Westen" houdt een
Variété-avond.
Zaterdag 24 Nov. 2.30 u. Nieuwe Schouw
burg, Hans en Grietje. Sinterklaas komt!
Maandag, 26 Nov; 8 uur. Concordia* De
Logé.
WAT GEBEURDE*ER?
24 November
1944 Duitschers over de Maas teruggedre
ven. De gevangen genomen Oberst
Mayer zegt, dat verscheidene leden
van de Volkssturm 12 uur opleiding
hadden genoten en niet wisten hoe
een geweer te laden. Het 3de en 7de
Am. leger sluiten zich aaneen bij de
Saar. Finnen bereiken de grens van
Noorwegen. Macedonië bevrijd. Duit
schers rooven telefoontoestellen.
1943 In Berlijn wordt medegedeeld, dat de
omvang van de Britsche terreuraan-
ivallen op Berlijn Duitschland nood
zaken naar zijn vergeldingswapen te
grijpen.
1942 Russische aanvallen op Wellkije
Luki. Kerkklokken worden in ons
land in beslag genomen.
Interkerkelijke samenkomsten
Van Dinsdag 27 t.m. Vrijdag 30 Nov.
worden te Gouda in den Remonstrantsche
kerk bijzondere samenkomsten gehouden.
Deze bijeenkomsten gaan niet uit van een
bep^hlde kerk of richting, maar dragen een
interKerkelijk karakter en staan onder leiding
van den heer J. Kits te Zeist, die als leider
van de bekende „Openlucht- en Tentevan-
gelisatie in Nederland" (O.L.E.) Jarenlang
met auto en tent het land afreisde en dui
zenden menschen met de boodschap van het
evangelie in aanraking bracht. Verder werken
mede de heeren Jb. Klein Haneveld te Bo
degraven, H. C. van der Flier te Enschede
en K. Rozendal te Den Haag.
Samen trekken deze vier vier predikanten
als herauten het geheele land door en hebben
overal de bijzondere aandacht van het publiek.
De samenkomsten in Gouda hebben plaats
eiken avond om 7.30 uur en eiken middag
(behalve Dinsdag) om 3 uur.
Als solisten zullen meewerken mevr. N.
Kits-van Gent te Zeist en mej. Annie Klein
Haneveld te Musselkanaal De toegang is
vrij en volledig uitgewerkte programma's
zijn in de kerk verkrijgbaar.
Gouda gaat een avond naar zee.
Zooals bekend kan zijn, worden alhier op
6 December a s. de visscherijfilm en een serie
internationaal bekroonde kleurenbeelden ver
toond. Dit belooff een bijzonderen avond te
worden. Deze trawl- en haringfilm is buiten
gewoon aantrekkelijk en leerzaam. Zij geeft
een sprekend beeld van zwaren arbeid op
zee en toont o.m. het gereedmaken van de
schepen, het kleurige vertrek uit de havens,
de race op zee naar de vischgrondp&v-Jiet
ultzet'en der netten, interessante ontmoetingen
op zee, verkoop der lading enz. Daarbij
komt een aantal kleurenbeelden ofJ het doek.
Hier brengen wij een bezoek aap de Neder-
landsche visschershavens, visscherstypen enz.
Een lust voor het oog
Holland hoort op het water thuis. Wie
een avond naar zee wil, komt op Donderdag
6 December a.s. naar den Schouwburg.
Deze avond wordt georganiseerd door den
plaatselijken vischhandel. De entree bedraagt
25 cent. Dit kwartje wordt echter geschonken
aan het Roode Kruis. Door te komen dient
U dus zichzelf en een goed doel.
GROOT GOUDA
De Goudsche noodgemeenteraad bijeen
