Zes dagen in e
tn lekke sloep.
Radio-programma
i
BUITENLAND
van hedenavond.
HILVERSUM I 301 M.
18.00 Kees van Rijn zingt Cowboy-lied
jes, aan de vleügel Dick Scherpen-
huyzen.
18.15 Voor de rijpere jeugd. „Op weg
naar Bethlehem", met de Chesellen
van de Spelewei.
18.40 Sem 'Nijveen's Swing Quartet.
19.00 Nieuwsberichten en reportage.
19.30 Fransche liederen. Maria Nanske,
sopraan en Isja Rossican, piano.
20.00 Nederland Herrijst: De Fox spreekt
20.15 Vaudeville-orkest o.l.v. Cor v. d.
Linden.
21.00 De stem onzer bondgenooten, door
een geallieerd officier.
21.15 Jan Corduwener Non-stop.
21.35 Geestig intermezzo.
21.40 Cantabile-Septet.
22.15 Mensch en Maatschappij. Dr. J. P.
Chr. de Boer: „De lof der huise-
heid".
22.30 De componist va nde week: Handel
23.00 Nieuwsberichten.
23.15 Avondwijding. Kap. P. Janssens v.
d. St. Petrus Par. te Eindhoven.
23.30 Sluiting en Wilhelmus.
HILVERSUM II 415 M.
18.00 Nieuwsberichten en persoverzicht.
18.30 Orkest Piet Coomans.
19.00 Chansons en walzen.
19.30 Programma voor de Nederlandsche
Strijdkrachten.
20.00 Ensemble George Frank.
20.30 Landbouwrubriek. G. Diepenhorst:
„De taak en de werkwijze van den
C.C.D.
20.45 Omroepkamerorkest o.l.v. Jaap v.
Ginniken.
Ned. Herv. Pred te Hilversum.
21.45 Avondwijding. Dr. E. D. Spelberg.
22.00 Nieuwsberichten.
22.20 Wil Walis met „Sweet en Swing".
23.00 Sluiting en Wilhelmus.
Kon. Ned. Ver. voor Luchtvaart
bestelt 72 Zweefvliegtuigen
De Koninklijke Nederlandsche Vereeni-
ging voor Luchtvaart heeft bij de N.V.
Nederlandsche vliegtuigenfabriek Fokker
te Amsterdam een bestelling gedaan van
72 zweefvliegtuigen. Deze order omvat
36 E.S.G. lestoestellefi, 24 Grunaubaby's,
6 Olympia's en 6 Govier tweeziters.
Loonsverhooging behoeft voor alle
beroepen goedkeuring
Het college van Rijlcsbemiddelaars wijst
er met nadruk op, dat loonsverhooging
voor een ieder, die in eenige dienstbetrek
king is, de goedkeuring van het college
behoeft.
Dit wettelijk voorschrift is dus bij wijze
van voorbeeld van toepassing op hen, die
in dienst zijn bij Ziekenfondsen, biosco
pen en den handel zoowel in b.v.
feestartikelen als in kruidenierswaren
DE WIJZIGING VAN KIESWET
Kiezer op 23-jarigen leeftijd
Naar het A.N.P. ter oore komt, heeft
het ontwerp tot wijziging van de Kies
wet den Raad van State reeds verlaten
en is de Regeering voornemens aan het
Parlement eenige wijzigingen van ingrij
penden aard voor te stellen, n.1. den
kiesgerechtigden leeftijd te verlagen tot
23 jaar en de verschijningsplicht af te
schaffen.
Versmelting van zilveren munten
Een der middelen waarmede men de
geldsSneeringsmaatregelen trachtte te
ontduiken, zoo schrijft het weekblad
„Economische voorlichting", was het
vluchten in munten, welke immers buiten
de inleveringsplicht vielen.
Als tegenmaatregel werd in het Staats
blad nr. F 183 van 22 September 1945 de
zgn. „zuiveringsbeschikking zilveren, nik
kelen, bronzen en zinken munten" afge
kondigd. Daarbij werd het verhandelen
dezer munten boven de nominale waarde
verboden. Opdat men zich niet door ver
smelting aan dit verbod zou kunnen ont
trekken, werd ook het versmelten en ver
minken der bedoelde munten strafbaar
gesteld. Het versmeltingsverbod veroor
zaakte echter voor de zilverindustrie ern
stige moeilijkheden, welke zelfs fatale ge-
Volgen voor deze industrie zouden kunnen
hebben. Om deze moeilijkheden uit den
weg te ruimen, zonder dat het versmel
tingsverbod geheel wordt opgeheven, zijn
de oorspronkelijke verbodsbepalingen
thans krachtens een nieuwe beschikking
van den Minister van Financiën (stbl.
f 297) zoodanig aangevuld, dat deze Mi
nister onder bepaalde voorwaarden ont
heffing kan verleenen:
Deze bepaling zal worden gebruikt om
de zilverindustrie uitsluitend voor export-
Het drama van den ondergang van
het S.S. „Langkoeas" in de Javazee
Geschreven door den omgekomen
Mar nine-me dew erkerH. Beis
huizen.
I.
Na achttien uur aan een stuk in het
water te hebben gelegen en daarna zes
dagen lang in een lekke werkboot te heb
ben rondgedobberd» zonder voedsel en
water, landde op 8 Januari 1942 op het
strand van het eiland Bawean de eenige
Europeesche overlevende van het S.S.
„Langkoeas" van de Rotterdamsche
Lloyd, dat in den nacht van 2 op 3 Janu
ari van dat jaar in de Javazee tusschen
Batavia en Soerabaja door een Japan-
sche onderzeeboot werd getorpedeerd en
onderging.
Het bijna onbeschrijfelijke drama, dat
zich toen heeft afgespeeld is pas thans
bekend geworden. Door een gelukkig
toeval ben ik in staat het relaas van
dezen Europeaan, samen met een Chi
nees en een Javaan de eenige geredden
van een bemanning van 135 koppen,
wee/ te geven.
Het S.S., „Langkoeas" was een voor
malig Duitsch schip van de Hamburg-
Amerika-lijn, „Stassfurt" geheeten. Het
werd bij het uitbreken van den oorlog
in beslag genomen en als „Langkoeas"
in de Indische wateren weer in de vaart
gebracht. Op 1 Januari 1942 vertrok het
van Tandjong-Priok naar Soerabaja met
een bemanning van 28 Europeanen, 87
Chineezen en 20 Javanen aan boord om
nooit meer terug te keeren. Hier volgt
het verhaal van den werktuigkundige J.
de Mul uit Terneuzen, die ruim zes da
gen na de ramp,,, door een inheemschen
visscher op het sf'rand van Bawean werd
gevonden: f
„Op 2 Januari liep ik de wacht van
13 tot 19 uur. We kregen moeilijkheden
met één der bakboordketels, omdat van
een circulatiepomp de waaier was vast-
geloopen. Ik kwanr daardoor pas om half
negen uit de machinekamer en ging on
middellijk naar kooi. Door een doffe knal
werd ik plotseling wakker en zag het
licht in de hut uitgaan. Ik greep mijn
zwemvest en het zakje met mijn papie
ren en spoedde me naar boven, waar
iemand me toeriep, dat we getorpedeerd
waren en onmiddellijk naar de booten
moesten gaan. Mijn reddingboot, die aan
stuurboordzijde, was echter door de in
slag vernield en ik moest dus in een an
dere sloep. De „Langkoeas" maakte reeds
zware slagzij. Hij was door een torpedo
in de machinekamer getroffen; de ma-
chinekamerkap was er totaal uitgevlo
gen. De twaalf menschen, daar op wacht,
zijn waarschijnlijk'meteen dood geweest.
Nauwelijks zat ik in den sloep, die
zwaar overbemand was, of deze plofte
naar beneden en schoot als een' peil on
der water, om daarna tot de rand toe
vol weer boven te komen. Ik zelf, die
me aan een der doften had vastgehouden
constateerde, dat de meeste inzittenden
uit de boot verdienen waren en ergens
doeleinden het verwerken der nog bij haar
aanwezige zilveren munten toe te staan,
alsmede bevoorrading uit de bij 's Rijks
Munt aanwezige hoeveelheid zilveren
munten, mogelijk te maken zoolang nog
geen onvoldoende zilver uit het buitenland
wordt ontvangen.
Goudsmokkelarij in België
en FMrankrijk
Een belangrijke goudsmokkel-affaire
tusschen België en Frankrijk wérd kort
geleden ontdekt. Verschillende personen
werden in hechtenis genomen. Een te
Brussel gearresteerde smokkelaar heeft
bekend, dat dit bedrijf reeds een jaar
aan den gang was en over een bedrag
van 100 millioen frank liep.
Kotnoje pleegt zelfmoord
Een vertegenwoordiger van de Japan-
sche Regeering heeft Generaal Macarthur
er van in kennis gesteld, dat Prins Ko-
moje,~ die gisteren naar de gevangenis te
Soegamo had moeten worden overge
bracht, zelfmoord heeft gepleegd ^door
vergif in te nemen.
De Conferentie te Moskou
Zoowel Bevin als Byrnes hebben aan
de pers te kennen £fegeven, dat gedu
rende de conferentie niet veel nieuws be
kend zal worden over haar verloop. Be-
vin verklaarde: „conferenties als deze
zijn niet bij uitstek bedoeld voor koppen
in de kranten". I
Byrnes heeft gisteravond een bezoek
gebracht aan het graf van Lenin. De
Sowjet-Russische bladen hebben in groo-
ronddreven. Rondom me klonk hulpge
schreeuw, maar niemand kon hulp-bie
den, omdat we door de val van zeven
meter danig versuft waren, terwijl er
bovendien een hooge zee stond. Met deze
zinkende sloep dreven we van het schip
af, dat steeds meer slagzij maakte. Ik
raadde de overige inzittenden aan de
schoenen uit te trekken en daarmee te
hoozen, omdat het hoosvat, waarschijn
lijk bij de val, verdwenen was, maar door
de hooge zee spoelde het water steeds
weer binnen, waardoor onze toestand
bijna hopeloos werd.
Wij hóópten nu, dat de gezagvoerder,
de heer P. L. Kreumer uit Rotterdam,
ops met de motorsloep met bakboords
boot op sleeptouw te hulp zou komen
en inderdaad zagen wij deze booten na
deren op een halve mijl afstand. Opeens
echter meldde de vijfde machinist, die
naast me zat een schip op twee mijl af
stand en vol spanning keken wij in de
aangeduide richting. Op hetzelfde oogen-
blik, nog voordat we eigenlijk goed za
gen, wat voor schip het was, klonken
schoten, gevolgd door het geknetter van
een machinegeweer en we zagen, hoe de
stukken van de motorsloep in het rond
vlogen en de menschen daar aan boord
een voor een voorover zakten en in de
golven verdwenen. Het schip bleek nu
een onderzeeboot te zijn, die recht op
ons afstevende en op vijtig meter fa-
stand het vuur op ons opende. De man,
die naast me zat werd in de borst ge
troffen en ik sprong onmiddellijk over
boord, wegzwemmend en dekking zoe
kend in de golven door steeds onder wa
ter te 'blijven. De onderzeeboot kwam
echter dichterbij en ik hoorde het ge
schreeuw van de mannen aan boord. Er
bleef mij niet anders over dan me aan
het vaartuig vast te klampen en hangend
aan het voorduik-roer werd ik nog eenige
minuten voortgezwiept. Onder bedreiging
van een revolver werd ik naar de toren
geduwd. Ik voelde ondertusschen hevige
pijn aan het linkerbeen er sijpelde wat
bloed uit zoodat nauwelijks kon loo-
pen. Bij de commandotoren gekomen
zag ik een Chinees en een Javaan van
de „Langkoeas" staan, die zich evenals
ik aan de onderzeeër hadden vastgehou
den en door de Japanners, want ik
herkende hen nu in het donker aan het
uniform en het kbaki platte petje om
hoog waren getrokken.
Met stompen en slagen werden wij bij
den commandant gebracht, die mij onder
allerlei bedreigingen verhoorde. Toen hij
echter merkte, dat ik niet de gezagvoer
der van de „Langkoeas" was en boven
dien geen enkele aanwijzing wilde ge
ven, die voor hem van nut kon zijn,
mompelde hij.zooiets van „you go home"
en opeens werd ik vastgegrepen, en volg
den een stomp en een trap in mijn rech
terzij en met een smak lag ik weer over
boord. Een minuut later werden de Chi
nees en de Javaan nagegooid en zoo la
gen wij op 2 Januari 1942 opnieuw in
de Javazee
(Wordt vervolgd)
ten opmaak de woorden, door Bevin uit
gesproken bij zijn aankomst in Moskou,
gepubliceerd. Bevin sprak namelijk de
hoop uit, dat de besprekingen mochten
leiden ttot nauwe samenwerking tusschen
Groot-Brittannië en de Sowjet-Unie.
DE Zetel der Vereenigde Volken
De voorbereidende Commissie der Or
ganisatie der Vereenigde Volken heeft
met 30 tegen 14 stemmen en 6 onthou
dingen besloten, de algemeene vergade
ring voor te stellen, den zetel der Or
ganisatie in de Vereenigde Staten te ves
tigen.
36 der 40 Beschuldigden in Dachau
ter dood veroordeeld
Van de 40 beschuldigden in het alhier
gevoerde proces tegen Duitsche oorlogs
misdadigers, die allen schuldig zijn be-
votfden, zijn er Vrijdag 36 ter dood ver
oordeeld. Een der beschuldigden is ver
oordeeld tot levenslange gevangenisstraf
en drie andere beschuldigden tot elk 10
jaar gevangenisstraf. Onder de ter dood
veroordeelden bevindt zich Dr. Schilling,
die tijdens het proces heeft toegegeven,
dat hij gevangenen gebruikte voor me
dische experimenten.
Proces tegen Duitsche
oorlogsmisdadigers
•Te Smolensk is het proces begonnen
tegen tien voormalige leden van het Duit
sche leger, die worden beschuldigd van
massamoord op en foltering van Sowjet
burgers en krijgsgevangene^ gedurende
de bezetting van Smolensk en het gebied
om deze stad door het Duitsche leger tus
schen 1941 en 1943.
Azerbeidjan definitief voor
Iran verloren
De in Teheran teruggekeerde Gouver
neur van Azerbeidjan, Bayatt, heeft ver
klaard, dat hij van meening is, dat Azer
beidjan definitief voor Iran verloren
schijnt.
Opstandelingen zijn de plaats Ardabil,
op ongeveer 250 kilometer ten Oosten
van Tabriz en op 32 kilometer afstand
van de Sowjet-grens binnengedrongen
en hebben de onmiddellijke overgave ge-
ëischt van het garnizoen aldaar.
President Lawrence vindt
het welletjes
President Lawrence deed gisteren ern-
stige pogingen om den voortgang van
het proces te bespoedigen. Hij stelde
voor, dat de Amerikaansche aanklagei
Dodds sommige passages uit de voor te
lezen, documenten zou bekorten.
Later vroeg hij: „zou het nu niet ge
noeg zijn, dunkt U?
We hebben Speers eigen bekentenis en
een groot aantal documenten gehoorc
ten bewijze van het feit, dat krijgsge
vangenen en arbeiders in Duitschland tot
werken zijn gedwongen".
De Geëvacueerden naar buiten
Nederl.-Oost-Indië
Het totaal aantal van hen, die uit Java
naar buiten Nederl.-Oost-Indië gelegen
gebieden geëvacueerd worden, bedraagt
13.726. Hiervan gaan 4336 naar Holland,.
1565 naar Australië, 1510 naar Ceylon en
6315 naar Singapore. Ongeveer 3000
vrouwen en kinderen zullen binnenkort
naar Bangkok vertrekken.
Inlichtingen voor interneerings-
kantpen op Sumatra
Mejuffrouw Ada Baruch, die korten tijd
geleden np een dri-jarig verblijf in inter-
neeringskampen op Sumatra naar Neder
land is teruggekeerd, zal, met ingang
van heden, uitsluitend des Maandags,
Woensdags en Vrijdags van 10-12 uur
zitting houden in het gebouw van het
Nederlandsche 'Roode Kruis, De Lairesse
straat 105," Amsterdam.
DE TOESTAND IN INDONESIË
Volgens het officieele communiqué van
heden is een Kampong in de omgeving
van de kazerne te Buitenzorg, vanwaar
voortdurend geschoten werd, vernield.
Engelsche troepen, die voordien gebruikt
werden om dit gebied te bewaken en te
controleeren, zullen nu gebruikt worden
om een ander gedeelte van Buitenzorg,
waar overvallen gepleegd werden, te be
waken. De Rapwi wordt overgebracht
naar het kamp Kedoeh Allah.
Het officieele communiqué van Zater-
De plaatselijke telefoondienst was door
de Indonesiërs buiten werking gesteld,
doch na een bespreking met de gemeen-
teautoriteitën is de dienst weer hersteld.
Bandoeng is rustig en tot samenwer-
kingbereid. Het Britsche garnizoen wordt
versterkt. 345 leden van het Rapwi-per-
soneel zijn naar Batavia gevlogen en zijn
scheep gegaan haar Bangkok.
Te Semarang is geschoten op een
Britsche patrouille. Met behulp van artil
lerie is het gebied nu gezuiverd.
Een gewapende verkenningscolonnë is
Grissee binnengetrokken.
Uit Oost-Java zijn geen incidenten ge
rapporteerd. De evacuatie van de En
gelsche troepen uit Ambarawa is nu vol-
tooid.
Te Medan werd een patrouille door In
donesiërs aangevallen,
dag meldt, dat in het Noordwestelijk
deel van het gebied van Bandoeng de
activiteit toeneemt en dat geadviseerd is
tot een krachtige actie daartegen, zelfs
tot de omvang van een volledige mili
taire operatie. De burgerlijke ambtenaren
toonen zich bereid tot samenwerking.
Driehonderd leden van het Rapwi-perso-
neel zijn door de lucht naar Batavia en
vandaar naar Bangkok geëvacueerd.
Op Semarang functionneert de water
voorziening nog niet geheel, maar er zijn
waterputten aangeboord en er zijn reeds
stappen gedaan om het aanvoersysteem
te herstellen. Een patrouille, die ten
westen van de stad opereerde,'werd door
een menigte aangevallen, maar heeft
daarbij geen verliezen geleden.
Naar uit Buitenzorg wordt gemeld,
is het daar rustig. Het civile telefoonnet
bevindt zich nu in Britsche handen en is
in werking de voornaamste telefoonlijnen
naar Batavia zijn naar de militaire tele
fooncentrale, verlegd. J
i'
