'AU2Xfi£N DAGbLAE) VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
r
„NEDERLAND HELPT INDIE"
Een jaar geleden.
WuctecM
NUMMER 126
ZATERDAG 12 JANUARI 1946 Bur.: Markt 67, Gouda. Tel. 3098.
V.
STADSNIEUWS
Vergeet U niet
UIT DEN OMTREK
PEE ASPERA
AD ASTEA
Redactie: L. J. A.,v. d. Steenhaven
Mr. A. A. J. Rijksen
Drukker: Drukkerij Verzijl, Gouda
EENDRACHT
MAAKT MACHT
Administratie: M. J. van Loon
Abonn. p.w. 25 ct. Losse numm. 10 ct
Morgen is hei een jaar geleden, of
uister gezegd precies twee en vijftig
veken geleden, dat in Gouda de raz
zia's begonnen en de pijpensiad op
gescheept werd met een 200-man sterk
„oppak-commando". dat twee maan
den lang onze stad onveilig maakte.
Eindelijk, op den Zondagmorgen
begon dan de langverwachte georga
niseerde mannenjacht. Zaterdagavond
konden slechts enkelen gewaarschuwd
worden, doch 's morgens vroeg voelde
vrijwel de geheele stad. dat hét dan
eindelijk zooyer was. De kerken ble
ven dien dag vrijwel leeg. evenals de
in een koude, grijze- mist gehulde
straten.
Men zag niets dan groepjes „mof
fen"' van allerlei allooi: Luftwaffe,
Wehrma'cht, "S.S., een bijeen geraapt
stelletje, met nu en dan een slacht
offer lusschen hen in,
Na een dag zoeken hadden zij een
kleine tweehonderd man bijeen kun
nen brengen Duizenden echter ont
kwamen aan dien greep. Zij verborgen
zich onder derVvloer en hoorden dan
de moffenlaarzen vlak boven hun
hoofd kniersen, of zij verborgen zich
in dakgoten en hoorden de moffen-
stemmen vlak onder de dakpannen.
Weer anderen hadden een schuil
plaatsje gezocht achter een dubbele
kastwand of hun heil gezocht in een
een doode hoek von het huis. Kortom,
het grootste deel van de Goudsche
mannen had een schuilplaats. Zij
waren voorbereid en hun maatregelen
hebben hun doelmatigheid bewezen
De tweehonderd slachtoffers werden
overgebracht naar het nog bruikbare
gedeelte van' het Sf. Jozef paviljoen.
Welk een golt van enthousiasme ging
er door de stad, toen er den volgen
den morgen werd vernomen, dat de
zusters erin waren gedlaagd, ongeveer
de helft van het aantal opgepikte
mannen Ie laten ontsnappen. Natuur
lijk werd dit ontdekt, maar toen was
net te iaai.
Vele „buitenstaanders" watertand
den, toen het rantsoen dat aan de
opgepikten werd verstrekt bekend werd,
een half brood perdagi.p.v per week,
Doch ook dit lokmiddel had geen
succes.
Dit was de eerste dag van razzia's
en hij was de ergste, want al gpuw
kenden onze ménnen de kneepjes
om toch nog even op straat een
luchtje te happen.
Half Maart vertrok het oppak-kom-
mando. Hoe groot was de woede van
den Orts-kommandant. toen deze de
straten, na het vertrek van de „oppik
moffen", weer vol jonge mannen zag,
waarnaar 2 maanden was gezocht.
Het massale verzet van de Goudsche
burgerij in deze dagen, toen de hon
gersnood haar hoogtepunt begon te
bereiken, zal een ieder met dankbaar
heid-in het geheugen houden en een
helder lichtpunt blijven in dien tijd
van de donkerste ellende.
Ernstig ongeluk bij sloopwerk.
Bij het sloopen van het gebombardeerde
gedeelte van het St. Jozef paviljoen is
gisterenmiddag een ernstig ongeval gebeurd
Drie mannen waren bezig met een z.g.
kelder windt een buitenmuur om te drukken,
waartoe zij een balk tegen een binnenmuur
hadden geschraagd. Inderdaad viel de muur
om, van de derde étage, maar door de dren-
oing van het vallende gesteente bezweek ook
de binnenmuur, welke "bp de drie mannen
terecht kwam.
J. v. V. uit de Veerstraat werd met
ernstige schaafwonden, hoofdwond en ver
moedelijk inwendige kneuzingen onder het
pnin vandaan gehaald. Zijn toestand is
ernstig. M. de K. van de Turfmarkt had
beide beenen gebroken, waarvan één op
twee plaatsen, terwijl W. v. G. een rechter
onderbeen brak.
Naar verluidt is het sloopen van deze
muur niet op oordeelkundige Wijze geschied?
Spreekuur Burgemeester.
Maandag a.s. zal de Burgemeester zijn
spreekuur NIET kunnen houden.
De Indische tentoonstelling.
Zeer veel werk heeft het Comité „Holland
helpt Indie" gemaakt van de tentoonstelling,
welke in de Sociëteit „Ons Genpegen" is
gearrangeerd. Aanvankelijk lag het in de be
doeling uitsluitend stukken te exposeeren van
het Indisch Instituut te Amsterdam, doch daar
deze stukken niet voor Maart a.s. in Gouda
konden komen, heeft het comité andere wegen
gezocht en zoo konden wij thans een indruk
krijgen van hetgeen in Indië wordt gepres
teerd door de inzerraingen van het Missie
huis te Tilburg, de B.P.M. en enkele voor
werpen en diorama's uit het Indisch Institnnt.
Overzichtelijk is alles gerangschikt en zoo
begint de tentoonstelling met een overzicht
van den invloed, die Voor-indië en China
hebben gehad op het godsdienstige en cul-
tureele leven van Indië. Het tentoongesteld
hand- en lakwerk getuigt duidelijk Jan dezen
invloed. 1 9
De inzending van het Missiehuis te Tilburg
heeft in hoofdzaak betrekking op de Kleine
Soenda-eilaLden en Nieuw-Guinea. Eenige
kleurenplaten toonén ons de verschillende
typen op Java, benevens eenige dansers en
danseressen.
Ook de kolonialé producten zijn niet ver
geten. Nootmuskaat in den dop (foelie),
aardolieproducten in verschillende trappen
van raffinatie. het is alles overzichtelijk uit
gestald.
Prachtig inlandsch handwerk is er t« be
wonderen. Vlechtwerk, koperwerk uit Djok
jakarta, waarvan geen twee zijden hetzelfde
motief vertoonen, houtsnijwerk uit Japara,
welke plaats door dit werk bekendheid ver
wierf, prachtig bewerkte zilveren schalen van
Bali, Borneo en uit Djokjakarta, alsmede
kunstig kralenwerk, liggen hier in bonte af
wisseling naast elkander.
Een andere tafel geeft een beeld van de
woningbouw op Sumatra, waar voor elke
gehuwde dochter een gedeelte aan het stam
huis wordt aangebouwd. De moeder is hier
hoofd van het gezin, alle getrouwde dochters
komen bij haar inwonen. Men noemt dit het
matriarchaat. -
Ook de Indische muzikale volkskunst bij
Op een der avonden, waarop tentoon
stelling geojtend zal zijn, komt bovendien een
origineel gamelatg-orkest uit Den Haag mu-
siceerea.
De oude Hindoe-cultuur vaa Bali, woningen
uit de Bataklanden, inet hun specifieken stijl
en een origineelsmandau (koppensnellers
zwaard), zijn er nog te zien naast de be
werkte schelp?", waarmede de Papoea's van
Nieuw-Guinea elkaar signalen geven.
Deze tentoonstelling zal er ongetwijfeld toe
bijdragen een beter inzicht te geven in het
wezen van Ncd. Indië. Al is het tentoon
gestelde natuurlijk niét volledig om in alle
opzichten representatief te zijn, kt is een
goede keus gemaakt.
Hedenmiddag is, zooals wij reeds meldden,
de tentoonstelling officieel door Burg. James
geopend. Velen zullen in de week van 12
tot en met 19 Januari een bezoek brengen,
temeer daar de opbrengst ten goede komt
aan de actie „Nederland helpt Indië".
Rest ons nog te melden, dat de tentoon
stelling geopend is van 9-12 uur, speciaal
voor schoolkinderen, 's middags van 2-5 uur
en 's avonds van 7-9.30 uur Verschillende
krontjong-orkesten zullen des avonds de ten
toonstelling met muziek opluisteren.
Feestavond „Tovo".
De buurtvereeniglng „Tovo" hield Donder
dagavond in „De Beursklok" een feestavond,
waaraan medewerking werd verleend door
het tooneelgezelschap „Tavenu", dat het
kluchtspel „De firma staat op springen"
opvoerde. Het was van het bestuur van
„Tovo" goed gezien, om eens af te wijken
van de gewoonte iets met „eigen krachten"
te organiseeren. Want, mede dank zij de
sublieme wijze waarop dit tooneelspel door
„Tavenu" werd vertolkt, is het een feest
avond geworden, die op hoog peil stond.
Terecht werd dan ook namens het bestuur
der Centrale daak gebracht voer hetgeen
„Tovo" dezen ayond had geboden en waarbij
werd opgemerkt, dat de Buurtverenigingen
bij het organiseeren van feestavonden wel
degelijk een opvoedende taak hebbsm te
vervullen met hetgeen wordt geboden.
Nadat de voorzitter, de heer Kers, dank
had gebracht aan alle medewerkenden, werd
deze goed geslaagde avond met een geani
meerd bal gesloten.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Hans Arie, zn. van R. Kem-
pers en G. Anker, Boelekade 119. - 10 Jan.
Cornells Martinus, zn. van C. J. Gerlag en
E. Nettem, woonwagenkamp.
'Ondertrouwd: 10Jan. J.vanBeveren
en D. Terlouw. - C. M. Verbij en A. H.
van de Pavoordt. - fH. van Kersbergen en
C. Scharleman. - M. Veldhuizen en N. de
Bruin. - C. de Jong en A. Meijer. - J. W.
Merbis en D. Flux. - J. C. van der Sloot en
P. Hofland - J. N. Reiding en A. R. J. van
den Berg. - A. Boer en A. E Verschut. -
A. H. Gijsbertsen en J. J.deBruijn. - C- M.
Jaarsveld en C. C. Verkaik. - L. C. Bras
en A. Vleggeert.
Overleden: 8 Januari. Adrianus Hen-
drikus van der Kroef, 30 J. - Elibertus Hen-
drlkus Speksnijder. 5 j. - Johanna de Ruiter,
geh. met L. de Bruin, 74 j. - IX) Jan. Hen
drik de Groot, 57 J. - Bert Franciscus
Eikenaar, 6 d.
Weersverwachting, medegedeeld door
het K.N.M.l. tot morgenavond.
Er Wordt 'verwacht
Wisselend bewolkt met plaatselijk buien.
Matige aan de kust tijdelijk krachtige
wind tusschen West en Noord West.
dat U Maandag Uw nieuwe dis
tributiekaart moet halen, als Uw
naam ligj tusschen
LUBBE en PHILIPS
U behoeft alleen Uw tweede distributie-
stamkaart en het Inlegvel mede te nemen.
U knnt in het Gymnastieklokaal aan de
Peperstraat terecht, tusschen 9.30 en 12 u.
en tusschen 2.— en 3.30 unr.
Aanvragen
extra Textielgoederen.
Antwoord op de ingediende aanvragen
kan worden gehaald san den Distributie-
dienst, loket 11Peperstraat, door hen wier
bewtys van aanvrage het nummer draagt
tusschen 34305 en 34576
op Maandag 14 Januari tusschen 4.30 en
12.— uur en 2.— en 3.30 uur.
Wat li er in Gouda te doen I
Reünie:' Vrijdag t./m. Woensdag: „The
man from Folies Bergère".
Schouwburg BioscoopVrijdag tot en met
Dinsdag: „Het dubbele paspoort".
Tbalia-TheaterVrijdag t./m. Woensdag
.Variété".
Zaterdag 12 Januari. 8 uur, Concordia:
Zoek de Vrooiijkheid", met de reveu: „Nu
mag het weer".
Zondag 13 Jan. Biljartwedstrijdsnlluur,
Schoonhoven-De Pianco. 3 uur, De Rollende
Bal-Anti Poedel.
Dokters- en Apothekersdienst.
De Zondagdiensten worden waargenomen
door Dr. P. de Boer Jr., Gouwe 115 en Dr.
H. A. M. Eijkman, Westhaven 63.
Men gelieve boodschappen af te geven des
morgens voor 10 uur.
Apothekersdienst Apotheek F. A. Dee,
West ha ven 14.
PREDIKBEURTEN.
Zondag 13 Januari 1946.
Nederl. Hervormde Kerk (St. Janskerk.,
10 uur v.m. Ds. G. Elzenga, Bediening
H. Avondmaal. 5 our nam. Ds. C. A Koore
vaar. Bed. H. Avondmaal en Dankzegging.
Westerkerk v.m. 10 uur Ds. Gerh. Huls
Bed. H. Avondmaal, 5 uur nm- Ds. M. C.
Koole, Bediening H. Avondmaal em Dankz.
Vereeniging van Vrijzinnig Hervormden
Kleine Kerk, Peperstraat'128, v.m. 10 45 uur
Mej. Dr. Nicolctte A. Bruining te Rijswijk.
Vrijzinnige Jeugdkerk, Keizerstraat 2, nm.
7 uur, Ds. J. Nienhuis.
Ned. Herv. Ver. Calvijn. Geen opgave
ontvangen.
Reroonstr. Gereform. Gemeente. 10.30 unr
v.m. Ds. J. J. van Hille van 's Gravenhage
Evang Luthersche Kerk 10 nur voorin.
Ds. J. J. Simon.
Oud-Katholieke Kerk 10.30 en 6.— uur
Pastoor Giskes.
Gereformeerde Kerk 10 uur Ds. J. P. C.
ten Brink, en 5 uur n.m. Ds. G. R. Visser
uit Oude water.
Geref. Zondagschool „Jozef, Groen van
Prlnstererschool, Groeoendaal. Van kwart
voor 3 tot kwart voor 4.
Gereformeerde Kerk, (art. 31.) 8.30 uur
vm Chr. Geref. Kerk, en 3.30 u. Leesdienst
Rem. Kerk, Ds. G. Koenekoop.
Geref Gemeente Stationsweg, 10 en 5 uur
Leesdienst. i
Christel. Gereform. Kerk 10 en 5 uur
Ds. A. Dubois.
Nederl. Gereform. Gemeente, Turfmarkt 54
10 en 5 uur Ds. Joh. van Weken.
Vrije Evang. gem. geb. Zengestraat 38.
9.— en 10.30 uur v.m. en 5.— uur n.m.
Ds. P. B. Miiller van Nijverdal.
Woensdag 16 Januari, 3 uur Gebedsuur.
Lefcer des Heils, 10 uur, Heillgingsdlenst,
3.30 uur. Opeulucht samenkomst op de N.
Markt, 7.30 uur Openbare samenkomst.
Leiders Majoor en Mevr. H. Wels.
Dinsd. 7.30 uur nam. Ledenvergadering.
Dond.erd. 7.30 uur nam Openb. samenk
MOORDRECHT
Geslaagde avond voor
„„Nederland helpt Indië"
Gisterenavond organiseerde het correspon
dentschap van het U.V.V., afd. Gouda/
Nfoordrccht een avond ten bate van Ned.
Oost Indië.
Aan dezen avond verleenden hun belang-
looze medewerking de heer P, E. v. Bern mei
en het Krontjong-ensemble Djalak Walang,
beiden uit Gouda.
De Presidente, Mevr. Schuddebeurs wees
in haar openingswoord op de groote hulp,
die in Indië verleend moet worden en ver
wacht dan ook de grootst mogelijke steun
van het gcheeel gevulde „Posthuis". Nadat
Djalak Wajang op het geheel in Indische
sfeer gebrachte tooneel, het publiek in de
juiste stemming had weten te brengen, trad
de heer van Bemmel naar voren.
Spreker wees er in zijn inleiding op, dat
wij van Indië in de huidige benchten-chaos,
geen verkeerden indruk moeten krijgen.
Persoonlijk had hij kunnen constateeren,
dat vooral op Midden-Java een bevolking
leeft, die wat Intellect, kunstzinnig gevoelen
offervaardig' eid voor zijn medeiöensch be
treffen, op een hooge beschaving kan bogen
en dat deze Javanen wel zeer goed door
drongen zijn van het feit, dat samenwerking
met Nederl. noodzakelijk is. Hij had dan ook
bij een propaganda-j-eis voor het Deterding-
fonds kunnen constateeren, dat in Ned.
Indië, sinds het voeren van een 30-jarige
ethische politiek, werkelijk iets grootsch is
verricht, dat in vergelijking met andere ko
loniale gebieden als Eng Indië, de Kongo
e.d. glansrijk de toets der kritiek kan door
staan, zoowel wat het bestuursapparaat als
de technische en inte'lectueele ontwikkeling
en sociale vorm betreft.
Hierna voerde spreker ons met behulp van
lichtbeelden door geheel Indië heen, wat on
getwijfeld het publiek een stuk dichter bij
dat land heeft gebracht, waarvoor duizenden
goedwillende Nederlanders hun idealen en
leven gaven.
Nadat de band zich nog enkele malen van
haar goede zl|de had laten hooren. volgde
een geanimeerde verloting van ingekomen
geschenken.
Vermeld dient nog. dat alle consumpties
verzorgd waren door de Plattelandsch
Vrouwen Vereeniging en door de:e zelf
werden g-sébonken
Bi] de sluiting kon de presidente dan ook
mededeelen, dat het totaal bedrag voor de
actie van „Nedeland helpt Indië" f 835.—
bedroeg.
Onder de autoriteiten merkten wij o.m. op
den burgemeester K. Brandy wethouders en
eden van het gemeentebestuur, we lke
van belangstelling gaven.
O GROOT GOUDA
uiineuiendueiu, ue yauicMuy. i» uiei veiyctcu
