Gedenkraam 1940-1945 in de St. Janskerk.
UIT DEN OMTREK
BINNENLAND
In den afgeloopen zomer -werd,
op aanstichting van den burge
meester, een comité uit de ver
schillende bevolkingsgroepen van
Gouda geovrmd, dat zich tot taak
stelde aan de beroemde, oude ven
sters, die spreken van de bevrijding
van den 80-jarigen oorlog, een Glas
tóe te voegen, dat de herinnering
levendig houdt aan het verzet te
gen de Duitsche onderdrukking.
Men was zich welbewust, dat
dit, in het aangezicht van het werk
van de gebroeders Crabeth, een ge
durfd plan was. Aan den anderen
kant vraagt de St. Janskerk als
het ware om dit monumenf, in
dien Gouda zich mede opmaakt
een herinneringsteeken op te rich
ten. Daarmee wordt een bladzijde
toegevoegd aan het nationaal ge
schiedboek dat de Goudsche Gla
zen vertegeriWoordigen.
Daarom durfde men het aèn het
beschermvrouw schap van de Ko
ningin te vragen, dat ook werd
verkend
Verder werden drie bij uitstek
deskundigen bereid gevonden van
raad te dienen, in de eerste plaats
de vraag, welke kunstenaars
voor dit werk behoort te worden
gevraagd. Deze drie deskundigen,
zijn de heeren Chr. de Moor, voort
al bekend door zijn tapisserieont-
werpen, te V Gravenhage, Jhr. W.
J. H. B. Sandberg, die een actief
aandeel had in de verzetsbeweging,
thans directeur van het Stedelijk
Museum te Amsterdam, en de
beeldhouwer prof. L. O. Wencke
bach uit Noprdwijk.
Besloten werd een drietal kun
stenaars om een ontwerp te vra-
Gedenken hen. die. toen het volk verslagen
En macht'loos scheen
De vaan der vrijheia hebben hoog gedragen
Door alles heen.
(Ygt FopptmaDe ongenoemdedooden)
gen. Daarvoor zijn aangezocht
Charles Eijck uit Valkenburg, Hans
v. Norden uit Amsterdam en Jaap
Weijand uit Bergen. Deze hebben
thans allen /de-^opdracht aanvaard
om een ontwerp te maken op één
tiende Van de werkelijke grootte
en daarbij een achttal paneelen op
werkelijke grootte in kleuren uit
te werken. Naar deze ontwerpen,
die uiterlijk op 1 Mei a.s. klaar
moeten, zijn, zal worden beoor
deeld aan wien de opdracht zal
worden verstrekt.
De bovenstaande dichtregels zul
len het motief vormen van de
ontwerpen. Evenals dat gebeurde
in den tijd van de gebroeders Cra
beth, zullen ook nu de teekenaars
de cartons afstaan, zoodat ten al
en tijde herstel naar de oorspron-
celijke teekening mogelijk zal zijn.
REVUE '40—'45.
De eerste drie opvoeringen der
Revue '40—'45 hebben het reeds
mogelijk gemaakt een bedrag van
f 4500.aan de Afdeeling Gouda
van de Stichting 1940—1945 af tc
dragen.
De vierde opvoering heeft plaats
7 Februari a.s. Hiervoor zijn al
leen nog galerijplaatsen verkrijg
baar. Zaal en Ealcon zijn uitver
kocht. De datum van de vijfde en
tevens laatste opvoering der revue
is vastgesteld op Donderdag 21 Fe
bruari a.s. Ook voor deze opvoe
ring kan men thans reeds kaarten
bestellen; t.z.t. zal worden bekend
gemaakt, wanneer deze kunnen
worden afgehaald. De kaarten voor
de vierde opvoering kunnen van
Donderdag 31 Januari a.s. af wor
den afgehaald bij Mevr. Hagedorn-
Beijderwellen, v .Swietenstraat 16,
iederen dag van 10.—14 uur.
REEUWIJK
Nogmaals het spook
De spookgeschiedenis te Reeuwijk en
vooral ook in de aangrenzende gemeen
ten, is het gesprek de orde van den dag
Overal doemt nu het snook op, gezien oi
niet gezien. Aan den Haastrechtschendijk
zou het spook al bewerkt zijn met een
hooivork waarna het de vlucht nam. Het
spook werd later weer gevonden liggende
aan het taluud van den dijk. Het was toen
reeds ontdaan van het witte omhulsel en
geen licht scheen meer uit de oogen, even
min waren ook de vingertoppen niet meer
verlicht.
Knokploegen worden als stoottroepen
thans te Reeuwijk en ook in de aangren
zende gemeenten gevormd, gereed om bi
een eventueelen inval van het spook, door
te stooten.
Op deze wijze hoopt men den neder
laag aan het spook toe te brengen.
Zij rookte niet!
Het gebeurde op de Indië-avond, die het
Goudsche Comité in Nleuwerkerk a.d. IJuei
organiseerde. Na de lezing van den heer
vaa Bemmel. begon de verlotiag. Er werden
taarten, aquarellen en ook Amerikaantche
■hag-tabak verloot. Nu wilde hrt toeval dat
iet eerste pakje $hag door een dame. een
gepcasioaneerd onderwijzeres gewounen wtrd.
Zij kwam al gauw mat haar pakje tabak
terug en stelde dit den heer v. B. ter hand
met de woorden t- Mijnbeer, tk rook niet.
Wilt U het voor het goede doel maar weer
verloten. Daar echter de loten op waren,
werd het pakje bij opbod verkocht. Op
10 gld. werd het ingezet en liep al spoedig
op tot 25 gld. De gelukkige kooper had juist
dien avond van den inleider gehoord, dat
in Indië bij vele javaansche chauffeurs en
koetsiers de geVoonte bestaat om geen geld
terug te geven. Dat was ook het devies van
dezen avond gewoidcn, want wie een rijks
daalder voor een lot van een kwartje be
taalde wist keker dat hij niets terug kreeg
Zoo ook de kooper, die alleen drie tientjes
had en die dus voor zijn pakje shag 30 gld.
betaalde. Doch nu was het hek van den dam.
AI gauw kwam een dame, die in haartasch
nog een pakje Am. sigaretten had, echte
ucky-strlke. Die brachten 42 gld. op.
Daarna, kwam een schllderspatroon, die tien
rollen behang naar keuze beschikbaar stelde.
Toen een zakenman, die nog twee filmrolle
tjes had. Die brachten samen 100 gld. op,
onder groot applaus van het publiek. Met
de vorige Indië-avond d ie Dinsdag gehouden
werd en deze op Vrijdagavond werd bijna
1700 gld. ontvangen en met de lijstencollccte
te zamen 3700 gld.
Bravo Nieuwerkerk!
Braad ia een dieselt rein.
Gistermiddag geraakte het achtërbalcon
van den eersten wagen van den dieseltretn
die om 12.30 uur uit Leiden was vertrokken
tengevolge van kortsluiting in brand. Nadat
aan den noodrem was getrokken, kwam de
trein tot stilstand. Aanvankelijk dreigde, bi
het zien van den vuurgloed, een paniek
onder de reizigers uit te breken. Door het
bezadigde optreden van enkele reizigers
werd de onrust spoedig bed.wongen.
Het treinverkeer ondervond in beide rich
tingen een vertraging van drie kwartier.
Persoonlijke ongelukken vielen niet voor
PRINSES JULIANA
HERSTELLENDE
Van officiede zijde verneemt A.N.P.,
dat H. K. H. Prinses Juliana een met
ernstige mazelen heeft doorgemaakt,
waarvan zij thans herstellende is. De
ziekte heeft een gunstig verloop gehad
en de patlente mocht heden voor het
eerst eenlgen tijd het bed verlaten.
Werkzaamheden .bij Rammekens
vorderen goed
Middelburg, 26 Januari. Nadat Don
derdagmiddag het dijkgat bij Rammekens
met een groot caisson werd geblokkeerd,
is nu met alle macht begonnen om de
volledige sluiting tot stand te brengen.
De Rijkswaterstaat deelde ons Zaterdag
middag uit Middelburg mede, dat hoewel
de dichting nog niet bereikt Is, het werk
naar wensch vordert.
AMERIKAANSCHE GOEDEREN
VOOR NEDERLAND
Gedurende de laatste twee maanden is
voor meer dan drie millioen dollar aan
overtollig Amerikaansch oorlogsmateiraal,
waarbij inbegrepen eeti millioen U. N. R.
R. A.-goederen, overgedragen ten behoeve
van het Nederlandsche wederopbouw- en
lerstelprogramma. Dit werd aangekon
digd door het bureau voor den gemach
tigde voor liquidatie van Amerikaansche
goederen in het buitenland.
Om tegemoet te komen aan de drin
gende behoeften aan ziekenhuisbenoo-
digdheden in Nederland omvatten de
recente onderhandelingen den verkoop^
van drieduizend ziekenhuisbedden met
volledig toebehooren voor 469.656 dollar.
Een groote hoeveelheid technische
werktuigen, omvattend tien millioen voet
draad en sisaltouw, vier millioen Eng.
ponden spijkers, 22.550 handzagen en
ïoeveèlhedén gemengde 'bouwwerktuigen
en uitrpistting, voor 685.000 dollar ver
kocht/werd vrijgegeven voor particuliere
bouwmaattchappijen en aan wederverkoo-
jers. De Duitsche plundering in den laat-
sten tijd van den oorlog had Nederland
van vrijwel aile voorraad op dit gebied
beroofd.
Tien overtollige C-47a Oorlogstrans
portvliegtuigen zijn door de O.F.C. ver-
rocht voor 250.000 dollar aan de K.L.M.
ten behoeve van de wederinstelling van de
;uropeesche routes. Veertien C-54 Trans-
jortvliegtuigen zijn reeds verpacht voor
180 000 oer jaar voor den passagièrs-
dienst Amsterdam—Batavia. Deze toestel
len zijn reeds in dienst.
Jeeps, welke van het bureau voor de
liquidatie van Amerikaansche goederen in
het buitenland werden gekocht, worden
op Nederlandsche boerderijen geregelc
getest teneinde hun belangrijke kwalitei
ten voor landbouwwerkzaamheden na te
gaan.
HERSTEL DER F1NANCIEELE
ZELFSTANDIGHEID VAN
GEMEENTEN EN PROVINCIES
Commissie ingesteld
üe Ministers van Binneniandsche Za
ken en van Financiën hebben besloten
een commissie in te stellen, met de op
dracht maatregelen te beramen tot her
stel van de financieele zelfstandighek
van de gemeenten en van de provinciën
en hierbij in het bijzonder aandacht te
schenken aan de volgende vragen:
a. of bij de bestaande taakverdeeling
tusschen het Rijk, de provinciën en
gemeenten wellicht wijziging wen
schelijk en mogelijk is in de verdee
ling van de financieele lasten, dan
wel of, ter wille van een betere fi
nancieele verhouding, wijziging in die
taakverdeeling noodig is.
of het gewenschb is, te streven naar
inkrimping van het gemeentelijk bud
get door uitgaven van de gemeenten
naar het Rijk over te hevelen.
Uitgifte van nieuwe bankbiljetten
Amsterdam, 26 Januari De Directie
van de Nederdandsche Bank N.V. maakt
bekend, dat zij, naast de thans circulee
tende biljetten van 10,25,en
100,ook bankbiljetten van 20,
50,en 1000,in het verkeer zal
brengen, die evenals eerstgenoemde
alle den datum 7 Mei 1945 en de hand
teekeningen van Mr. L. J. A. Trip en
Mr. J. Westerman Holstijn dragen.
Het biljet van 20,— draagt aan de
voorzijde het portret van Willem III. Op
de achterzijde staat een afbeelding van
Moerdifkbrug. 1
Op het biljet van 50,— is een jeugd
portret geplaatst van Stadhouder Willem
II,'terwijl het centrum der achterzijde ge
vormd wordt door een geguilleerde rozet.
Op de voorzijde van het biljet van
1000,is een portret van Willem de
Zwijger geplaatst, terwijl op de achter
zijde de afsluitdijk staat afgebeeld.
Reizen naar hei buitenland
De mededecling, dat bet reizen naar het
mitenland zou zijn vrijgegeven behoeft «enige
aanvulling. Alleen in zeer dringende gevallen
sterfgevallen en ernstige ziekte, ten bewijze
waarvan een gezegelde doktersverklaring
moet worden overgelegd) kan men zich tot
den consul van het betreffende land wendea
om een inreisvergunning. Deviezen worden
echter tot een zeer gering bedrag beschik
baar gesteld. Ter vérkrijglng van deviezen
dient men zich, onder overlegging van het
paspoort^ dat men niet kan krijgen zonder
voorkennis van het Bureau Nationale Veilig
heid, Badhuisweg 77 of Bezuidenhout 58
voor zakenmenychen) te 's-Gravenhage. dat
aarvan een verklaring afgeeft en van poli
tie autoriteiten, met evengenoemd geldig in
reisvisum, te wenden tot de Nederl. Bank,
iokin 5. tc A'dam of tot het Bijkante or der
4«d. Bank te Den Haag, Noordcinde. hoek
ieulstraat.
De gang van zaken is dus in het kort als
volgt* Eerst verklaring van het Bur. Nat.
Veiligheid vragen, daarna paspoort aan
vragen. dan het visum voor den inreis en
tenslotte de deviezen. Alle instanties zijn ts
3en Haag gevestigd, terwijl het paspoort bij
den burgemeester (gemeente-secretarie) wordt
aangevraagd. Hiervoor is een speciale, goad-
gelijkende foto noodig. welke niet ouder mag
zijn dan I jaar. De kosten bedragen f 7 00,
een geztaspas kost f 10.00. Deze papieren
blijven evenwel Ritkseigendom en kunnen
ten allen tijde worden ingetrokken De in
den bezettingstijd en daarvoor uitgegeven
passea hebben hun geldigheid reedt verloren.
Speling van moeder natuur
Ergens op de Veluwsche stuifzanden
ligt de eeuwenoude boerderij Mosse
Daar op Mossel, werden enkele dagen
geleden een tiental biggen geboren. De
biggetjes zijn wonderlijke schepseltjes,
als men tenminste Iet op de beharing
die merkwaardige overlangsche strepen
vertoont, op de korte achteruitstaande^
ooren, de hooge smalle ruggen en dè
spitse snuiten.
Niemand was meer verwonderd dan
de boer van Mossel, want de zeug was
nimmer de schuur of de weide uit ge
weest, En toen ging boer Prangsma een
licht op: Was de afrastering een paar
maanden geleden niet verrtield geweest?
Het raadsel vond zijn oplossing, de
eenig mogelijke oplossing: een ever, zoo'
wilde ruige knaap uit de Veluwsche wou
den, was de minnaargeweest van he
tamme, doogewone huisvarken en van
deze zeldzame amourette waren de
vreemde biggen het gevolg.
Seys Jnquart wilde Nederland
versnipperen
Seyss overwoog bij een eerste optre
den in Nederland de provincies Zeeland
en Limburg van het land af te scheuren.
Zeeland wilde hij aan België toewijzen
als toegang tot Antwerpen en Limburg
kwam volgens hem in aanmerking om te
worden toebedeeld aan „Gauen" van het
Duitsche Reich. Seyss Inquart stelde zijn
Berlijnsche lastgevers voor, zulke voor
Nederland zeer pijnlijke afscheidingen te
gebruiken als middel om Nederland te
bewegen tot het aangaan van een eco
nomische eenheid met het Reich.
Actie tot verhooging der
kolenproductie
Een persconferentie heeft Dr. Ir. Ch.
Th. Groothoff met de beheerders van de
Limburgsche mijnen de resultaten van het
vorige jaar besproken en de plannen voor
het nieuwe jaar medegedeeld. De resul
taten in de tweede helft van 1945 gaven
reden tot dankbaarheid, al kan men nog
lang niet voldaan zijn. Weliswaar is de
dagproductie met 9000 ton gestegen, maar
zij is nog altijd 5800 ton beneden de hoe
veelheid, die bij de huidige bezetting der
mijnen redelijkerwijze mag worden ver
wacht.
EEN N.S.B.'ER DIE CHEF WAS
VAN DE K.P.
Voor het Tribunaal te Helmond diende
dezer dagen een zaak, die eindigde met
de volledige rehabilitatie van den beschul
digde, den 35-jarigen Lambertüs Lam
brechts uit Stiphout, die weliswaar lid
was van de N.S.B., doch tevens hoofd
van de plaatselijke K.P.
In Stiphout was L. ambtenaar ter se
cretarie. Zijn collega van Dijk was lid
van de N.S.B. Lambrechts trachtte van
Dijk over te halen als lid te bedanken
en op zekeren dag deelde dez"e hem
mede, dat hij zulks had gedaan. I mm
later bleek, dat dit niet waar was en dat
van Dijk nog steeds lid was, werd Lam
brechts voorzichtiger in zijn uitlatingen
en vond het verstandig om nu zelf ook
maar „voor den vorm" lid te worden
van de N.S.B. Hij bleef echter tegelijker
tijd illegaal werkzaam, verschafte distri
butiekaarten aan onderduikers, hielp jo
den ontvluchten, „bekeerde" een groot
aantal Duitschers, door hen over te halen
te deserteeren en hun wapens af te ge
ven, was een kraan in het vervalschen
van papieren en trad zeer moedig PP als
het er omging geallieerde piloten in vei
ligheid te brengen. Eens vervoerde hij
een gestranden piloot, terwijl wel hon
derd menschen er getuige van waren.
Hij werd gearresteerd, doch na een week
vrij gelaten omdat hij N.S.B.'er was. La
ter. heeft hij als lid van de N.S.B. bedankt.
De heeren van het Tribunaal bleken ter
zitting met al deze feiten reeds op de
hoogte. De zaak eindigde dan ook me
een volledige rehabilitatie, waarvan Lam
brechts een schriftelijke verklaring za
ontvangen.
„mum min ui"
