5S:5£K ALGEMEEN DAGBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Dc maatschappen)! onpretaetlem te Bouüa dg d K n aan m
Sh&ï sW ssrag
ra!rt.8^»-^f.r
Iet keerpunt li out koutnkrllk.
Distributie van appelen!
K/cecUcicU
Vrouwelijke list en verleiding leverden extra voedsel op
toen NUMMER 161
VRIJDAG 22 FEBRUARI 1946
STADSNIEUWS
AP-
Redactie: L. J. A. d Steenhoven
Mr. A. A. JT Rijksen
trokker: Drukkerij Verzijl, Gouda
oven
van Loon
Administratie: M. J. i
Bur.: Markt 67, uouda. TeL 3098.
Abonn. p.w. 25 ct. Losse numm. 10 «L
Hl.
Sjahrir's ideeën
Drie machten, aldus Sjahrir in „Onze
Strijd", overheerschen thans alle andere, nl.
de Ver. Staten, Engeland en de Sowjet-Unle.
Twee hiervan zijn kapitalistisch en impera-
listisch gegrondvest. In Rusland daarentegen
is het economisch politieke leven socialistisch
Wij leven thans in een tijdperk, dat zal be
slissen, welk systeem het zal winnenhet
vernieuwde kapitalisme of het socialisme.
Het lot van Indonesië hangt af van het
Engelsch-Amerikaanschc kapitalisme en im-
perealisme en het is duidelijk, dat de heer
schappij van Nederland over ons land tot
na toe slechts een pipn was in het schaak
spel der Engelsche politiek.
Wij kunnen ons een nieuwe positie ver
werven in overeenstemming met de politieke
machtswellusten van den reus Amerika.
Maar ons lot blijft afhankelijk van den
internationalen toestand en méér nog dan
voor eenig ander volk is het voor ons
noodzakelijk de grondslagen van de men-
schelijke samenleving te veranderen, waardoor
wij het imperialisme en kapitalisme in de 3e
wereld kunnen laten verdwijnen. Wanneer
wij dit niet bereiken, zal onze verkregen
vrijheid, die wij op de Nederlanders hebben
weten te veroveren, een schijn-vrijheid zijn.
Uitvoerig wijdt Sjahrir uit over het feit,
dat de huidige revolutie een „democratische"
is, ontstaan tengevolge van kolonial fascisme.
van de Nederlanders, en voegt hij er aan
toe, onze revolutie moet ook een sociaal
karakter hebben, zonder dit element heeft zij
geen rust.
Onze nationale revolutie mag slechts een
uitlooper van onze democratische revolutie
zijn. Niet het nationalisme, maar de demo
cratie moet nummer een zijn, anders boeken
wij schijnsuccessen, zooals Mussolini, Hitler
Franco of Chang Kat Shek.
Sjahrir staat op het standpunt, dat zij, die
zich aan het japansche fascisme hebben ver
kocht, uit de leiding behooren gestooten te
worden, dns zij, die hebben medegewerkt aan
de japansche propaganda, de geheime politie
etc. Naast dit negatieve hebben wij het po
sitieve noodig en dit is een goede strijdbare
partij.
Het eerste wat ons nu te doen staat is de
wanorde te bestrijden en een regeeringsap-
paraat opbouwen, waardoor de wreedheden
vanzelfsprekend verdwijnen. Wat de oplos
sing van de vreemdelingenband betreft, denkt
Sjahrir zuiver socialistischalle volkeren
moetrn hun eindbestemming vinden in één
menschheid.
Hij pleit voor internationale samenwerking
van alle arbeiders, hij vraagt verdieping van
het klassebewustzijn en klassebegrip bij de
Indonesiërs.
Voor de boeren zal de huidige revolutie
alleen dan zin hebben, wanneer zij niet meer
aan de willekeur van regeerders worden
overgelaten. Met kracht zal de strijd worden
aangebonden tegen het door het NederI
koloniale bewind in stand gehouden geoda
lisme. Het pleit voor immigratie voor java
ea een verbetering van het 'dessabestuur.
Aan de jeugd, (Sjahrir is haar nauwelijks
zelve ontgroeid) besteed hij groote aandacht
Hij wil een democratischen en socialen geest
aankweekcn. De veronderstelling, dat de
jeugdorganisaties den vrijheidsstrijd moeten
leiden acht hij volkomen fout.
Een modern leger acht hij dringend nood
zakelijk. De opleiding kan zoo noodig door
buitenlandsche instructeurs geschieden. Door
diensten aan staat en leger mogen wij geen
knechten hiervan worden; alias fascisten en
militaristen.
De brochure van Sjahlr kan worden opge
vat als een handleiding voor zijn regeerings-
beleid, dat in de eerste plaats gericht is op
het aociale en niet op het nationale plan.
Hier ligt de scheidingslijn tusschen hem en
vele nationalisten, zooals Soekarno c. s., een
lijn, die zeer zeker ten voordeele van ons
Koninkrijk verloopt.
Voor alle personen, geboren in 1924 of
vroeger, is 1/4 kg. appelen beschikbaar.
Deze appelen zijn te verkrijgen Maandag,
Dinsdag, Woensdag, £5, 26, 27 Febr. a s.,
in de Agnletenkapel op de Nieuwe Markt,
van 9—17 uur, op vertoon van de tweede
distributiestamkaart.
Deze distributie geldt alléén voor Gouda,
codenummer 312.
Operaconcert
In mijn voorbeschouwing over dit ope
raconcert schreef ik, het te betreuren, Apt
de zangers genoodzaakt waren ons hun
waardevolle kunst in concertvorm, min of
meer als in surrogaatverpakking dus, te
moeten aanbieden.
Het concert heeft evenwel verre mijn
verwachtingen overtroffen. Reeds bij het
duet uit de Contes d'Hoffmann voor so
praan en alt, viel de uiterst beschaafde
voordracht van de beide dames-solisten
op. Gré Brouwenstijn is een onzer beste
dramatische sopranen; beschaafde uitvoe
ring paart zij aan een prachtgeluid en een
zuiver artistiek aanvoelen. Bep Ogterop
ïeeft een mooie alt en zingt goed; haar
voordracht trof mij het meest in het duet
uit Aida.
Jaap Stroomenbefgh, bariton, heeft een
niet al te sterke stem; hij stelt daar tegen
over een zeer juiste zangvoordracht en is
een goed acteur (Lustige Weiberl).
Reschilglian's zingen en acteeren is één
het dwingt diep respect af, dat deze kun
stenaar op zijn leetfijd zoo'n geluid wee
te produceeren. Zijn roem van weleer
draagt hij met zijn doorgewinterde rou
tine met zich mee en zoo bezit zijn op
treden de charme van den warmbloedigen
Italiaanschen grooten operazanger; een
charme, die men zelfs bij de betfte Hol-
landsche artisten op dat gebied tevergeefs
zoekt.
Kees Kef begeleidde extact en beschei
den; zijn instrument had evenwel een on-
aangenamen drogen toon. G. J. S.
Weer «verwachting, medegedeeld door
het K.N.M.I. tot morgenavond.
Wordt verwacht i
Voor de kuststrook aanv. mat. N. wind.
Later toen. en krimp. wind. Binnenland
in de nacht afn. bewolk. m. lichte vorst,
morgen weer toen. bewolk.. nu en dan
sneeuw of regen, krimp, en toen. wind.
Gym, en Athletiekver. „Velocitas"
Het bestuur van de G. en A.V. -Ve'oc -
tM" is als volgt samengesteld i J. v. Kleejr»
voorz., Jac. v. Welzenis, seen. Pretoriapletn
50 en M. Bakker, penningm. Het secretariaat
de techn. commissie is eveneens in han
den van Jac. v. Welzenis.
Vijf lammeren van één schaap
Bij den heer P. v. Vegten, Goudkade
24, alhier, bracht een schaap 2 zwarte
en 3 witte lammeren ter wereld. Dit is
wel een uitzondering, daar een scjiaap[Wat Is «f In Gouda t« doanl
meestal slechts 2 lammeren tegelijk krijgt. Reunle, Vrijdag t./m. Woensdag
De jonge wereldburgers zijn volkomen De Mülioenen.erfen,s.
normaal en maken het goed. Thalia-Theateri Vrijdag t./m. Woensdag
Kinderen der wildernis.
Het Interkerkelijk Recreatieoord Schouwburg Bioscoop: Van Vrijdag tot
j 1 en met Dinsdag: Hendrik V.
Woensdagavond vond in Hotel „De
Zalm" de tweede vergadering plaats van 1
rwr het ateem een bleek men van de vastgesteld vierhonderd gezinnen en
zooveel mogelijk gegevens jwer swrtge- j J^gfve^ d^lwa^aaLuit-
gaven omgerekend per duizend inwoners:
Roosendaal f 1560,
Bussum 1640,
Alkmaar 2200,
GOUDA 2460,—
Zaandam 3460,
Men ziet, dat deze lasten in sommige
plaatsen veel minder, in andere daaren
tegen nog veel zwaarder op het gemeen
telijk budget drukken dan in Gouda. De
lijke acties in andere plaatsen zullen wor
den verzameld, terwijl tevens de prac-
tische uitvoerbaarheid met personen die
terzake kundig zijn, zal worden bespro
ken. Na verloop van tijd hoopt men dan
nogmaals bijeen te komen, opdat een de
finitieve beslissing kan worden genomen.
TV sociale nood in vergelijkende cijfers bedragen loopen buitengewoon ver uiteen,
ue sociale nuuu »u j J In geen geval mag daaruit worden afge-
slechts betrekking op de helft van het )ejdb dat de betreffende gemeentelijke ïn-
Nederlandsche volk; alles wat de kerke- ;n hpt eene sreval wellicht te
Wat er ook door of sedert den oorlog
veranderd is, de leniging van den fman-
cieëlen nood der maatschappelijk onpro-
ductieven blijft, ook in Gouda als een
looden last op het gemeentelijk budget
drukken. De werkloosheidsuitgaven, die
thans in tegenstelling tot voor den oorlog
geheel voor rijksrekening komen, zullen
wellicht verminderen naarmate import en
productie het bedrijfsleven verder op
gang brengen, maar de gemeentelijke
zorg voor de blijvende onproductieven is
P In de gemeenten met meer dan twintig
duizend zielen, waarin tezamen de helft
van ons volk woont, moesten voor den
oorlog 63.000 gezinnen van gemeente
wege ondersteund worden. Dit waren wat
men destijds de armlastigen noemde: dus
niet de werkloozen. Nu bedraagt dit aan
tal gezinnen 48,000. Dit lijkt eeri Prac -
tige vermindering. Evenwel in 1944wa
ren er slechts 40.000 van deze gezinn e
Blijkbaar is het aantal door allerlei
logs- en bezettings-invloeden tijdelijk ver
minderd, maar na de beëindiging van den
oorlog neemt het aantal weer sterk toe
Tot welke hoogte deze stijging z«ch
voortzetten, dient nog te ™>rden afge-
wacht. Aandacht verdient het in dit ver
hand dat de categorie ondersteunde al-
leenwonenden dit zijn veelal oudere
menschen en o.a. ook de weduwen - m
vergelijking met de voor-oorlogsche jaren
h,>t geheel geen vermindering onder
ging Hunaantal bedroeg en bedraagt
FUHet^ligt voor de hand, dat bij het te-
niet meer toereikend zijn. Van gemiddeld
niettegenstaande de daling van het aan
WU fijn tegenwoordig zoozeer vertrouwd
geraakt met mimarden<,llers dat een
kwartaal-uitgave van 13 m Mr„k
feenin^d™ ij?e"B hebben bovendien
lijke charitas uitkeert, is er niet in begre
pen, evenmin als de hulp van comité s
e.d.; de overbruggingssteun aan we[k-
loozen is er evenmin in opgenomen; het
gaat alleen om die categorie menschen,
die vroeger als „armlastig werden aan
geduid, en dan nog alleen voorzoover zij
niet op andere wijze dan door de gemeen-
telijke overheid, en niet anders dan met
geld, gesteund worden. En daarvoor al
leen blijkt een millioen per week noodig
te zijn! u
Het deel van ons volk, dat geen be-
staansbron heeft, of dat 'tot een totaal
onverzorgden ouden dag komt, moet dus
wel onrustbarend groot zijn!
In GOUDA moesten in Juli, Augustus
stanties in het eene geval wellicht te
schriel, in het andere mogelijk te royaal
zouden zijn. Zoo is het niet. De verschil-
len vinden hun ontstaan in talrijke facto-
ren ten deele verband houdend met de
onderling verschillende bevolkingsstruc
tuur in de onderscheidene steden, en
waaraan niet veel te veranderen valt.
Rectificatie C. J. B.-agenda
Kern „De Feniks" heeft deze week geen
musiekavond, maar een allerlei-kernavond bi)
Gerda, IJssellaan 157. op Zaterdagavond 8
uur.
VERHALEN UIT TJIDENG
De keukenploeg in het Tjideng-kamp
was hoofdzakelijk samengesteld uit jonge
meisjes. Het was hard werken! Toen er
geklaagd werd, dat de hoeveelheid
vruchten die werd afgeleverd, met klop
te, bepaalde de commandant, dat alles
dah maar nagewogen m°est w°£[?n- di"
dat waren enkele duizenden kilo s,
op een keukenweegschaal moesten wor-
dCDe8scherp kruidige vruchten brandden
in de handen, maar het gebeurde. Dan
moesten de balen nog opgestapeld wor
den. Torenhoog dikwijls! Toen na de be
vrijding een geallieerd officier een onder
zoek kwam instellen, verklaarde hij, dat
dat niet door vrouwen gedaan kon zijn.
Maar het werd hem gedemonstreerd en
toen moest hij het wel gelooven.
De keukenploeg benutte overigens alle
vrouwelijke eigenschappen om het schaar-
sche voedselrantsoen te verhoogen. Er
werden op zekeren dag zelfs een paar
koeien geslacht en de keuken moest de
darmen reinigen. Die leverdien nog voed
sel op; Een Japanner stond er met zijn
neus bovenop en haalde de levers er ui
voor de bezetters. Toen het werk klaar
was en de manden met levers op de auto
waren getild, werd een plan beraamd. De
klep van den wagen bleef naar beneden
en toen de wagen zich in beweging zette
hielden de meisjes hem vast, zoodat geen
gerammel de achterdocht van den chauf
feur kon opwekken. Langzaam trok de
wagen op en met een vlugge greep werd
een mand levers er af gehaald. Gauw
kleinsnijden en verwerken voor de zieken
en zwakken, voordat de Jap het merkte.
Hij kwam later terug, maar niemand wist
natuurlijk waar die mand was gebleven.
Een andere keer kwam de wagen, die
zes of zeven kampen van vruchten moest
voorzien, het eerst in Tjideng. „Kunnen
we nu niet een mandje meer krijgen was
de vraag. „We zijn met 10.000 vrouwen
en dan is dat toch veel te weinig."
De Jap wilde lachende gezichten zien
en de keukenploeg vertoonde haar meest
charmante glimlach. Vooruit dan maar!
Nog een mand. En zelfs, na herhaald ver
zoek, nog een!
Onderweg zat de chauffeur er mee,
want voor de andere kampen kwam hij
nu tekort. Maar den volgenden dag maak
te hij de rit in omgekeerde volgorde en
aangezien ook in die kampen hetzelfde
spelletje gesjjeeld werd, kwam ieder toch
niet boven zijn. portie uit.
Totdat op een goeden dag de Japan
ners bekend maakten, dat het bedrag,
waarvoor levensmiddelen gekocht konden
worden, verdrievoudigd werd.
Dat was de dag van de bevrijding van
de Japansche overheerschingl
W GROOT GOUDA
