Hervorming van het onderwijs
De vredesrechter voor zijn rechters
DAMRUBRIEK
Hoe kan er vernieuwd worden
20 jaar voor Prof1 Carp geëischt
UIT DEN OMTREK
ï™Sttnid nie',eel 8
Op de Maandagavond gehouden kader
bespreking van de Ned. Volksbeweging
Sprak Mevr. Dr. M. Helbers—Molt over de
hernieuwing van het onderwijs, waarbij zij
begon met te constateeren, dat 't systeem
van onderwijs voortdurend rnoet worden
aangepast bij de sociale en ideologische
verschuivingen, maar dat van een werke
lijke aanpassing veelal geen sprake is.
Veel leerkrachten zijn conservatief en hui
verig voor veranderingen, omdat het on
mogelijk is de gevolgen te overzien.
Men is de laatste jaren echter de perio
de van kennis-aanbidding te boven. Nie
mand aanvaardt meer het idee, dat weten
gelijk is aan kunnen, waarop het school
systeem nog gebaseerd is. Met name het
Gymnasium is in de zucht om met de
H.B.S. te concurreeren, toen deze toegang
tot de universiteit ging verleenen, veel t<
zwaar geworden in zijn eischen, terwij
het in zijn taak: cultureele vorming, te
kort schiet. De lagere school zit met veel
te groote klassen, dank"zij de bezuini
ging.
Thans neemt men bij de vernieuwings
met de kinderen vertrouwelijk om te gaan.
In de luisterscholen zitten de kinderen te
veel stil, terwijl zij meer felf zouden moe
ten doen. Daltonscholen geven de kinde
ren speciale taken.
Toch moet het gemeenschappelijk luis-
teren niet geheel verbannen worden; ook
luisteren moet geleerd worden, maar de
oefeningen kunnen practisch gemaakt
worden.
Volgens spreekster wordt aan handen
arbeid te veel waarde toegekend. Men
moet echter ook niet te veel parate ken
nis eischen, die uit het hoofd geleerd
Wordt, maar leeren, hoe een kwestie be
studeerd moet worden. Grammatica en
theorie zijn middelen, maar geen doel.
Ook dit gaat makkelijker bij kleine klas
sen. u
Cultureele vorming en kunstgevoel zijn
aan te kweeken door excursies, concert
bezoek, lichtbeelden e.d. Ook hier geldt,
dat de kinderen het genotene moeten ver
werken. Zij moeten van te voren voorbe
reid worden en later het gebodene becri-
tiseeren. Er moet getoond worden, dat een
film als „Hendrik V" belangrijker is, dan
I nans neen» .me» "u j film als „HenariK v di
plannen een geheel anderstandP""' '"'I woordenrijtjes leeren.
dan voor den oorlog, aldus spreekster. yeel aan hiiiswerk is dikwijls
Toen gold het vrijheidsstreven, terwijl s,echts schjjnbaar.Kinderen moeten leeren
men nu naast recht op een plezierige OP" dat nJet de j duur, maar de intensiteit
leiding ook het recht op n opleiding, d'.e| van de studie beslissend is. Heeft ieder
bekwaam maakt voor de maatschappij
heeft gesteld.
Een buitenlandsch systeem kunnen wij
niet zoomaar overnemen. Totale verande-
meestal ook in hun vrijen tijd aan wer
ken Geestelijk minderwaardigen, met wei
nig liefhebberij, zullen er echter altijd
bcst33n
In Engeland en Amerika gaat men niet
over per klas, maar per vak. Dat vereischt
handigheid bij het maken van de lesroos
ters. In de vakken, waarin zij goed zijn,
kunnen de kinderen doorgaan en worden
dus gespaard voor het troostelooze om
alles te moeten overdoen, wanneer voor
een paar hoofdvakken onvoldoendes zijn
"egeven. Als men dit combineert met het
facultatief stelen van bepaalde vakken en
de kinderen op een bepaalden leeftijd
psycho-technisch laat testen, voor welke
vakken zij geschikt zijn, dan is er vee'
gewonnen.
Orde en regel dienen echter, steeds te
worden gevolgd. De leidende persoon ijk-
heid van de leerkracht dient de teugels
strak in handen te houden. Er iS dan ech
ter een mooie taak weggelegd voor het
ondeiwijzend personeel, dat dan wel be
ter betaald mag worden, dan tegenwoor
dig. Bezuiniging op 't onderwijs is funest
en zal zich wreken, aldus spreekster.
Tenslotte stelde mevr. Helbers—Mod
voor, om als N.V.B. aan de wethoudster
van onderwijs te verzoeken, dat in Gouda
het onderwijzend personeel gesttinn.eerd
wordt om nieuwe wegen te bewandelen
en dat een herscholingscursus voor b<-
langc'ellende leerkrachten om de meuwe-e
methodes te leeren zal worden gegeven.
Ook de overgang per vak wilde spreek
ster aari de wethoudster voorstellen.
Na een geanimeerd debat werd de
avond gesloten.
WADDINXVEEN
Aanmelding vreemdelinge*.
Ingevolge de voorschriften van het Dep.
van Justitie, moeten alle personen, die op
4 Mel 1945:
a) de Duitsche nationaliteit bezaten i
b) zonder nationaliteit waren, doch tevoren
de Duitsche of Oostenrijksche nationaliteit
bezeten hebben en de uit hen geboren na
komelingen, die de Nederlandsche nationali
teit niet bezitten
vóór 15 Maart a s. ter gemeente-secretarie
een schriftelijk verzoek indienen om een ver
gunning tot tijdelijk voortgezet verblijf in
Nederland.
Zij, die voor of op dien datum geen
verzoekschrift hebben ingediend, zullen te
zijner tijd zonder meer uit Nederland worden
verwijderd.
Anton van Duinkerken over de
nieuwe Nederlandsche poëzie
Maandagavond hield Anton van Duin
kerken, Nederlandsch hoogleeraar, dich
ter en criticus in de Vlaamsche Club te
Brussel een lezing over de nieuwe Neder
landsche poezie.
De rede van Anton van Duinkerken
werd door het talrijke publiek langdurig
toegejuicht. Onder de aanwezigen werden
opgemerkt de heeren Van Berghof, pers
chef van de Nederlandsche Ambassade, de
Nederlandsche letterkundigen Top Naeff,
Donkersloot, Schotman, Keuls en verder
vele Vlaamsche vooraanstaande persona
liteiten.,
ring is ook technisch onmogelijk. Men kan
oude onderwijzers niet in één slag ver
anderen. Er zal vrijheid gelaten moeten
worden aan de leerkrachten. Op Montes-
sori en Daltonscholen en de Werkplaats
van Kees Boeken wordt reeds geëxperi
menteerd- met een mode/ne vorm van on
derwijs, dat echter geheel afhankelijk is
van de leidende personen.
WADDINXVEEN
van de
Vergadering
.Partij van den Arbeid
Maandag sprak de heer Evert Vermeer,
in de leiüenae personen. Ud van de Tweede Kamer der Staten-Gene
Ook de kinderen klampen zich meestal raai. voor de Partij van den Arbeid
vast aan dat, waaraan zij gewend zijn, Spr. wees erop, dat men de vorming van
zoodat experimenteeren met groote voor- de Partij van den Arbeid moest zien in het
zichtigheid zal moeten geschieden. Vooral kader van de ontwikkeling vani de groote
in dezen tijd hebben de kinderen in de politieke stroomingen, welke in den °<>r,og
eerste plaats rust noodig op .school, niet een sterke wijziging hebben ondergaan. Mij
een gedwongen rust, maar rust in de besprak zeer duidelijk het Indonesische vraag
omgeving 7 I stuk en toonde aan, dat de regeering had te
Ouders vinden veelal, dat hun kinde- kiezen tusschen bloedvergieten of onder
ren met werk overladen worden en geen kandelen. De regeering heeft den Juisten weg
tiid voor zich zelf overhouden, onderwij- gekozen: onderhandelen. Het Indonesische
zers noemen de jeugd verwilderd. Daar- probleem staat niet op zichzelf. Over de ge-
tusschen moet een middenweg gevonden j,eele wereld vragen de volken, dia onder
worden. Er zijn grieven, die onderwijzersL, koloniaal bewind leven: „vrijheid en
en ouders gemeen hebben: te groote klas- zelfstandigheid".
sen (eigenlijk de kernfout); de scholen spr. behandelde vervolgens de ontwikkeling
ziin luisterscholen en moeten doescholen r poHtieke situatie in Nederlandde vor-
ziin- de vakken zijn te theorethisch en in- mjng van de Partij, de samenwerking tusschen
tellectualistischgeen ontwikkeling van de a. R. en C. H. U„ de naamsverandering
kunstgevoel of cultureele vorming; te veel de R.K.S.P. in K. V. P. en de antithese-
huiswerk en het bevorderd worden per I gedachte. Hi} besprak vervolgens de belang-
klas. I rijke maatregelen, welke de Ned. Regeering
heeft genomen: geldsaneering, waaronder de
De grieven belicht. \opheffing van het bankgeheim en de soclall-
.1 u Mnlf irjna deze Duntenlsatle van de Ned. Bank, de ordenlngs-maat-
Mevr. Helbers—-Molt ging deze punten i, maat
na e.n u?"ecpn hetonmogelijk maakten regelen ten behoeve van hen, die In zorg
groote klassen het onmogelijk maakten i de overbrugglngs-ultkeering.
de voorbereiding van een algemeene volks
HP TAA "Sm. wees vervolgens nog op de groote
A geestelijke achteruitgang, vooral van de jeugd.
4. Kerk, partijen en dergelijke hebben hier een
1 U ,„a Upf nvpr groote taak. De regetring heeft de plicht, te
Een vorige maal hadden we het I dat de jeugd geen uitzicht meer
het slappe Germanisme liggen We tob- ^p t^omst.
ben nog zoo n fraaie erfenis n.l. het hcel was een dringend betoog zich
deloos herhaalde „inzetten en Ja-I achter de regeering te scharen en lid te
zetten". Het klinkt wel wat fermer van de Par?ij van den Arbeid,
liggen, maar is toch onnoodig en zelfs
van de vergadering gaven zich
ontoelaatbaar. I
ontoelaatbaar.
Evenals het vroeger besproken „distan-
cieeren" is het voortgekomen uit de oor
logsbulletins. De Waffen S.S. werd ingezet
en een „goede N.S.B.-er" zette zich in
voor het vaderland; nieuwe troepen wer
den dagelijks aan dit of dat front ingezet.
tien leden op.
Loop der bevolking.
Blijkens de voorloopige gegevens bedraagt
W „t Hot front inapzpr I het aantal inwoners per 1 Januari j.l. in
den dagelijks aan dit of dat front '"^Md ente 8091. te weten 4045 mannen
Wij zeiden vroeger: de troepen worden vrouwen.
in het veld gebracht, en eenre^ht^lr Dit beteekent. dat in het afgeloopen Jaar
persoon geeft ?ijn beste krachten voor he L met 200 personen is afgenomen,
vaderland. Dnn. hoewel het aantal geboorten dit jaar hooger
Maar wat lezen we nu?«Eeni Roode ^^VOorflaande jaren, te 191.
Kruis-ploeg wordt ingezet voor hulpv I aantaj vertrokken personen is echter
leening in geteisterde gebieden, pad "1^ to vergelijking met andere jaren oneven
ders worden ingezet voor een kleeremn-J werden niet minder dan 606
zameling, enz. enz. Waarom met „word*! J terwi)l er slecht. 295
gebruikt" of »"„wor^ fe^U1 0|ten we nieuwe bewoners in het bevolkingsregister
van de hulp van Waarom m I werden opaenomen. Vooral het groote aantal
met alle geweld die onuitstaanbare t^. w^op^oia^ hun woonup,aat, terug,
waar we ons viif oor^jsjaren aan beduidende factor,
ergerd hebben, blijven hooren? jMeestal 65
zal de oorzaak een gedachtenloos napra 1 nver,rtin, bedroeg dit aantal zoowel
ten zijn. Maar wat te zeggen van de ig4« 80
redactie van het nieuwe literaire tijdschriftl 19" als ln 1913
„Het Woord", die m haar programma Drankwet.
Rchriift* poeziewaarbij de dichter!
Sh inzet met al het vuur......... in hem] Bij bealutt van B. an W. U aan den heer
aanwezig (Lees zich geeft). Dit is een at S- B«*eh»wirt|. te Rotter dam, caatinehouder
zeer ongelukkig begin, dat ons' van het] b* de KV. Loui» Pahhetoau^ al^;^D
verwacnteni R M.|leeaeil verloven u bereikt.
In bezettingstijd is Nederland „geze
gend" geweest met 'n zoogenaamd vrede
gerechtshof. De rechterlijke macht in Ne
derland moest worden ingeschakeld in de
pogingen, het nationaal-socialisme hier
ingang te doen vinden. De uitspraken wa
ren vaak in de wonderlijkste philosophi-
sche beschouwingen vervat en verrieden
het auteurschap van den president„van dit
gezelschap, dr. J. H. Carp.
Deze had zich dan nu voor zijn daden
te verantwoorden. Hem was ten laste ge
legd, dat hij de geestelijke ontwikkeling
in Nederland in nationaal-socialistischen
zin heeft bevorderd door middel van de
rechtspraak, waarbij een nieuw besef van
recht en onrecht moest worden gewekt.
De publieke belangstelling voor deze
zaak was matig.
De President van het Hof, mr. Van
Berckel, vroeg den verdachte of hij toe
gaf, dat Nederland in oorlog was met
Duitschland. Verdachte gaf dit niet toe.
De President vroeg, of verdachte niet
kon toegeven, dat het Nederlandsche na
tionaal-socialisme Duitschland gesteund
heeft door het afstaan van vrijwilligers.
Ook dit gaf hij niet toe. Het ging hier
ont den strijd tegen Rusland. Wel heeft
de N.S.B. zich zooveel mogelijk versterkt,
maar de bedoeling daarvan was een zoo
groot mogelijk tegenwicht te vormen te
gen de Duitsche macht in Nederland.
Voorts zet verdachte uiteen, dat hij
weliswaar medegewerkt heeft aan de op
stelling van een nieuwe grondwet, maar
dat hij dit alles gedaan heeft uit studie
overwegingen te zamen met mr. Schrieke.
Wel achtte hij een regentschap van Mus-
sert gewenscht om tegenover de Duitsche
bezettingsoverheid een Nederlandsch po
litiek gezag te stellen.
Als getuige a décharge werd gehoord
de heer Smink, jprediker van de Haagsche
stadszending. Hij verklaart, dat hij ve:?l
illegaal werk deed. Daar de heer Carp
slechts enkele huizen van getuige af
woont, moest hij geweten hebben, dat er
vergaderingen van illegalen bij getuige
thuis gehouden werden. Eind 1944 kreeg
getuige een boodschap van mevr. Carp,
dat getuige gearresteerd zou worden.
Mevrouw Carp deed dit, naar verklaard
werd, op last van haar man.
Hierna is het woord aan den Procureur-
generaal, mr. Zaayer.
Hij noemde deze zaak de eerste van een
nieuwe reeks ernstige gevallen, die het
Hof ter behandeling krijgt. Spr. wijst er
op, dat de verdachte verscheidene functies
in de N.S.B. bekleedde. O.a. was hij
hoofd van de afdeeling bestuurzaken en
hoofd van de secretarie van staat. Het
gaat hier niet om een van de kopstukken
der N.S.B., maar een man van de studeer
kamer
Ons volk heeft intusschen het spel der
vrederechtspraak direct voorzien, maar
intusschen heeft Carp het Nederlandsche
volk gekrenkt in een zijner kostbaarste
geestelijke bezittingen.
Mr. Zaayer schrrkt ervoor terug, tegen
Carp de doodstraf te eischen. In de eer
ste plaats is de Nederlandsche rechter hier
partij en past een zekere terughoudend
heid om verzwaring van straf door het
gelden maken van sentimenten uit te slui-,
ten. Maar vergeten mag ook niet worden,
dat ons hoogste rechtscollege, de Hooge
Raad, zonder blikken of blozen deze men-
schen in de gelegenheid stelde, hun werk
zaamheid uit te oefenen. Daarom vraagt
spr. levenslange gevangenisstraf, levens
lange ontzegging van het recht als amb
tenaar werkzaam te zijn en ontzetting ui
de kiesrechten. 1(
Na zijn verdediging heeft dr. Carp zen
nog het woord'gevoerd Hij zeide een weg
van veel verdriet te zijn gegaan. In ju i
1940 trad hij toe als lid der N.S.B. uir
overtuiging dat de'ontwikkeling der sa
menleving den vorm zou gaan aannemen
van een socialistischen, gemeenschap.
Daarbij meende hij, dat tegenover het
internationale socialisme een socialisme op
nationale basis moest komen. Terugkeer
van het Koningshuis achtte hij uiterst ge
wenscht.
Het schandelijkste was wel, dat men de
justitie verlaagde tot een propaganda-in
strument tegen het Nederlandsche volk.
\Een belangrijke smet blüft bier op den
Hoogen Raad rusten. De Hooge Raad
heeft deze menschen beëedigd en dus toe
gelaten en erkend. Het college toonde
1 daarbij een tekort aan moreeten moed
Red. H. Tenwolde
U kunt nu beginnen mede te doen.
Na 10 inzendingen wordt Uw.ba'^
opgemaakt, Groot-üouda looft m t
klasse 2 geldprijzen uit.
Opgave No. 4: (thuisdammers) At. H. T.
Zwart. 4.11/13.18.21.-23.
Wit. 15.24.29.32J4.43.48.
Wit zet en wint.
Opgave No. 4. Clubdammers (beginners)
At. H. T.
Zwart. 11/14. 16.18.19. 23/25.
Wit. 28.30.32/34. 38.39.42.44.50.
Wit zet en wint.
Hier volgt nogmaals opg. no, 1, welke
foutief opgegeven bleek. At. H. T.
Zwart. 3.7.8.12/18.22.
Wit. 24.25.27.31.33.36.38.39.42.44.48.
Zwart speelde (1721.) en wit zet e
haalt darii.
Opgave No. 4 Clubdantmers, gevorderden.
At. H. T.
Zwart. 3.6.8/14.17.19/21.23.24.26.29.
Wit. 25.28..30.3I/33.35.37/40.42/44.47/49.
In dezen voJlen stand voert wit een duu
belslag uit on wint.
Oplossingen tot 14 d. na plaatsing
Bureau Qroot-Gouda, Markt 67, Goud
Linker boyenhoek vermelden Dammbnek.
Voor pers. antw. postzegel insluiten-
UI Cl LVV lllOCTi
