OMSTREKEN
VAN WEEK TOT WEEK
i:f
De vrouw en de vrije
arbeidskeuze
Wucbccuht
Max Blokzijl terecht
gesteld.
De ingesneeuwde
slaapwagen
NUMMER 180
ZATERDAG ,16 MAART 1946
STADSNIEUWS
De tenuitvoerlegging van
de doodstraf
Redactie: L. J. A. v. d. Steenhoven
Mr. A. A. J. Rijksen
«rukker: Drukkerij Verzijl, Gouda
Er worden maatregelen getroffen
om de gehuwde vrouwen weer terug
te dringen uit den Overheidsdienst.
Is dat juist?
In de oorlogsjaren heeft de vrouw
zich op allerlei werk moeten werpen.
Terwijl het huishouden, waarin het
aan zoo menig ding ontbrak, veel
zwaarder was, moest menige vrouw
daarbij nog invallen voor haar onder
gedoken of naar Duitschland gebrach-
ten man.
Hebben de vrouwen dit werk goed
gedaan?
Zonder twijfel, ja. Menig gedicht,
ook wel voor wandversiering als rijm
prent uitgegeven, heeft de lof van de
vrouw gezongen, die d^ dubbele taak
zoo waardig heeft vervuld.
Jan de Hartog, van Hollands Glorie,
die door de koelbloedigheid van een
ambtenares van het bevolkingsregister
te Lille, bij ontsnapping uit Nederland
aan de greep van de „police retain
wist te ontkomen, schrijft in Elsevier's
Weekblad van heden:
„Dappere mannen heb ik ont
moet, maar zelfs de flinksten speel
den toch padvindertje als ik de
Engelsche Intelligence Service uit
zonder De vrouwen waren
serieus, deden haar werk zonder
ophef, knap, koel, overwogen, vroe
gen alleen wat de plicht voorschreef
en deden dit dan ook. Die goede
vriendin in Lille was de eerste die
mijn pad kruiste. Gezegend zij haar
onbekende naam
w
Administratie: M. J. van Loon
Bur.: Markt 67, Gouda. Telefoon 3091
Abonn. p. w. 27 c. Losse numtn. 1U
De vrouw, de ambtenares, heeft
tijdens den oorlog wakker op haar
post gestaan.
De goede gevolgen van den vrede
doen zich nu gevoelen. In de dage-
Bjksche behoeften voor de' huishou
ding zeker niet in de laatste plaats.
Op zich zelf zou menige vrouw nu
dus makkelijker een taak buitenshuis
kunnen vervullen dan in de bezettings
jaren. Zij zal dit, zeker als ze een
gezin heeft, dat door jöhge kinderen
•f uit anderen hoofde haar volledige
zorg vraagt, in het algemeen niet ver
kiezen. Men kan dus zeggen, dat ze
alleen dan maatschappelijk werk zal
verrichten als het gezin het goed toe
laat, of er bizonder dringende redenen
zijn. Het bizondere van het geval ont
snapt aan algemeene regels. Men zal
de beoordeeling moeten overlaten aan
vrouw en man. Als 't gezin de cel is
van de samenleving, dient daar ook
de beslissing te liggen, of men nu
spreekt van geestelijke vrijheid, ïndi-
vidueele zelfstandigheid of souverei-
niteit in eigen kring.
Misschien zou ingrijpen geboden
aijn als er misstanden ontstaan, bijv.
als de jonge moeder haar gezin onver
zorgd achterlaat om ergens te gaan
wasschen, als haar man in de gevan
genis zit: als de vrouw in een ver-
achterd gezin toch nog buitenshuis
gaat werken.
Dergelijke misstanden plegen zich
echter niet voor te doen in de kringen
waar de gehuwde vrouw als ambte
nares werkzaam is. Gewoonlijk is er
dan thuis wel de noodige hulp.
Het is misschien noodig de gelegen
heid te scheppen de slechte (luie of
•nbekwame) arbeidskrachten uit het
ambtenarencorps te verwijderen Daar
bij zal de gehuwde vrouw echter zel
den of nooit hooren. Zij moet al wat
meer presteeren dan een ander om de
kans van benoeming te krijgen. Bo
vendien is het aantal gehuwde vrou
wen onder de ambtenaren heel gering:
in 1937 maar één op de 50.
Deze regeering grijpt echter niet de
misstanden aan en schept niet de ge
legenheid slechte arbeidskrachten te
spuien, maar keert zich wel tegen de
gehuwde ambtenares.
Bij circulaire van 15 Februari 1946
wordt door den Raad van Ministers
meegedeeld, dat deze
„heeft besloten, dat continueering
van het dienstverband met een
gehuwde ambtenares in het ver
volg uitsluitend zal mogen plaats
vinden om redenen van dringend
dienstbelang".
Inplaats van af te nemen, zijn de
spanningen, die de wereld nu afmaan-
den lang kent, in de afgeloopen week
sterk toegenomen, zoodat het spook
beeld van den nieuwen oorlog in veler
oogen waarachtige gestalten gaat
aannemen.
Weinigen hadden kunnen vermoe
den, dat Churchill en Stalin, die vorig
jaar te Jalta over de eindphase \an
den oorlog en den opbouw van een
nieuwe wereld beraadslaagden, een
jaar na die vriertdschapsdronk elkaar
in het openbaar perverse scheldwoor
den naar het hoofd zouden werpen.
Deze bouwers aan de wereldoverwin
ning staan nu tegenover elkaar, alsof
'zij elk oogenblik een nieuwen oorlog
kunnen doen uitbarsten.
De diepgaande verschillen tusschen
I de Engelsch sprekende landen hebben
een geprikkeldheid en nervositeit
doen ontstaan, die het oplossen v^n
deze geschillen zeer in den weg staan.
Allereerst is er de Perzische kwes
tie, die in ee« accuut stadium is getre
den.
Stalin vertrouwt de huidige Perzi
sche regeering niet en het bezoek van
de pro-Russische Sultaneh aan Mos
kou heeft de verhouding niet verbe
terd. In Moskou stelden Stalin en
Molotoff hem de eischen van: 1. on
afhankelijkheid van Azerbeidsjan; 2.
pertroleumconcessies aan Rusland van
oliebronnen in Noord-Perzië; 3. Russi
sche bezetting voor onbepaalden tijd
van bepaalde Perzische gebieden.
Rusland stelde deze eischen ondanks
zijn plechtige belofte in den Veilig
heidsraad, dat hij op 2 Maart zijn troe
pen zou terugtrekken. Na de Amen-
kaansche verzekering, dat het de Per
zische kwestie op 25 Maart voor den
Veiligheidsraad zou brengen, verklaar
de de Perzische radio gisteren, dat
Perzië zelf het geschil voor den Vei
ligheidsraad zal brengen.
Ondanks de berichten van de Rus
sische ontruiming van Moekden, blijft
er inzake dit geschil een Ameri-
kaansch ressentiment. De Russische
ontmanteling van de door de Japan
ners in Mantsjoerije gestichte oorlogs
industrie zag Amerika, dat een sterk
China onder leiding van Tsang Kat
Chek wenscht, ongaarne. Rusland
daarentegen zag in het wegslepen
van de Mantsjoerijnsche oorlogsindu
strie een welkome verzwakking van
den Chineeschen generalissimis.
Naast deze twee hoofdgeschillen,
botsten in de afgeloopen week de mee
ningen weer tegen elkaar over Bul
garije, waar Amerika opneming van
oppositie-leden in de regeering
wenscht. Franco, waartegen Frankrijk
en Rusland blijven ageeren en Grie
kenland, waar de Engelsche verkie
zingsmanoeuvre schipbreuk leed en
een nieuwe burgeroorlog op het punt
van uitbarsten staat.
Het politieke nieuws uit Indië is deze
week, behalve het bericht van een be
spreking tusschen Van Mook en Sjah-
rir over de agenda der komende onder
delingen, niet groot.
Het uitblijven van duidelijke Indone
sische uitspraken over de Nederland-
sche voorstellen en het steeds driester
optreden van de extremisten tegèh
Britsche convooien, doen de wereld
opinie weer ten gunste van Nederland
doorslaan.
De invloedrijke „Times" schreef
deze week, dat het te begrijpen ,is,
dat de Hollanders hun geduld en de
Indonesiërs de Engelsche goodwill ver
liezen. Het blad concludeert, dat de
Indonesiërs te onervaren en te onprac-
tisch zijn, om alleen het herstel van
hun beschadigde structuur ter hand te
nemen.
Zoo bracht deze week weinig ver
betering in den algemeenen toestand
en zal de goede v/il om tot overeen
komst te komen het eenige middel zijn
om de toenemende onrust weg Je
vagen.
Humanistisch Verbond.
Uiterlijk 1 Januari 1947 moet het
dienstverband een ein e nemen.
Hier wordt dus de gehuwde vrouw
tot heengaan gedwongen. Een alge
meene maatregel vervangt hier het in-
dividueele overleg van elke Overheids
instantie afzonderlijk met de vrouw
in het bizonder geval afzonderlijk. Het
grovere vervangt hier het fijnere.
Ieder heeft volkomen het recht, als
hij zijn invloed wil doen gelden op
de gehuwde vrouw, dat zij zich tot
het huishouden zal beperken. Maar
dan richte men zich tot haar ov^rtlV'
ging en tot die van de aanstellende
colleges. Men spreke door kerk of
geestelijke beweging. Men onthoude
er zich echter van hier met een mge'
meene dwingende regel van buitenat
te vallen binnen de bemoenngssfeer
van het gezin. Het was juist eén van
de bedenkelijke kanten van het natio
naal-socialisme, dat de Staat zich op
permachtig verklaarde tegenover het
gezin. Een trek daarvan hervindt men
in deze bevoogding.
Op 17 Febr. j.l. werd te Amiterdam
het Humanistisch Verbond opgericht.
Uit den weerklank'!» verschillende krin
gen van ons volk blijkt, dat het in een
groote behoefte voorziet. Ook in Gouda
heeft zich een comité gevormd, dat het
voorloopig bestuur zal vormen van een
op te richten afdeeling.
Dit comité bestaat alt de volgende
personen: J.Barnard, P.J.Becker, Mevr.
Becker-Nijburg, Dr. G. F. C. Grins, W.
Lafeber, A. v. d. Lccq. R. Mikken, J.
Nijhuia, Mevr. J. Nijhuis, M. Veerman.
C, Verwaal, A. Wannet.
Het Humanistisch Verboad wil het
niet-kerkelijk deel van het Ned. Volk
organiscercn en trachten te verheffen tot
het peil van een geestelijk doordachte en
zedelijk verantwoorde levensbeschouwing.
Zij, die sympnthiseeren met dit stroven
kunnen zich voor verdere inlichtingen
1 wenden tot onderstaand adres
P. J. Becker. Winterdijk 15a.
Jeugd en opgroei
van roofdieren in „Artis
De lezing van den Heer A. F J. Por-
tlelje, welke aanvankelijk was vastgesteld
op 4 Maart voor het Nat. Genootschap
voor Gouda en Omstreken, zal nu op
Donderdag 21 Maart worden gehouden
in „Het Blauwe Kruis", Westhaven, om
8 uur precies.
Ter voorkomiag van
misverstand
Ons verslag van gisteren vermeit over
de lezing van den heer Verboeket, dat
de kera van het leger der Heiho's uit
krijgsgevangenen wordt gerecrateerd.
Het betreft hier Javaansche en geen
Nederlaadsche krijgsgevangenen.
De 2000 geïnterneerden, die aaa een
spoorlijn werden te werk gesteld moesten
arbeiden aan nieuwe lijn van Tjlijalengka
naar Madjabaja, bij Bandoeag en niet in
Birma.
Comm. inzake Huish. Voorl*
ea Gezinsleiding
Door bovengenoemde commissie zal
een kookdemonstratie van Paaschgerechten
worden gefeven in de Huishoudichool
aan de Oosthaven 68 op de Dinsdagen
2 en 9 April en eventueel ook op 26
Maart. Voor verdere bijzonderheden ver-
wijzsn wij naar de advertentie in dit
nummer.
Mondaccordeonver. Crescendo
Na eenige jaren afwezigheid in het
openbaar komt „Crescendo" op Zaterdag
23 Maart in Concordia weer voor het
voetlicht met een concert-uitvoering, waar
aan o.m. medewerking verleenen de mond-
accordeonvirtuozen, de Moha s en de con
ferencier de heer A. Schoonderwoerd.
Na afloop is er bal o.l.v. den heer
Bron, met medewerking van het ensemble
Van Berkel. Voor kaartverkoop enz.
raadplege men de raambiljetten.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: 12 Maart: Ingrid Ch dv H
v Driel en M Piket, Lange Tiendeweg
19: 13 Maart: Louise M dv A Roos en
Gvd Staal, Lange Tiendeweg 40;
Gerhard L zv J H Weerd en C M de
Visser, Gouwe 144; 14 Maart: Huber-
tina A dv C A Knoops en A M Riet
veld, Bockenber&straat 69; Jan B P
zv B P v Jeveren en I Vermeer, Wiele
waalstraat 20; Maria A dv N Verkerk
en H E Henkei, J P Heijestraat 7;
Peter JMzvAAMvd Maas en
I Th M v Steenhardt Carré, Willens
2d; Francisca dv J v Buren en E v d
Koolwijk, Markt 75; Willy L dv W M
Broer en C J v d Haar, Keizerstraat
74; 15 Maart: Christiaan E zv C J de
Bruin en J Faas, 3e, Kade 6.
Weersverwachting, medegedeeld
door het K.N.M.l, tot morgenavond.
Wordt verwacht i
In den nacht lichte vorst, temp.
ia het Z.O. tusschen 4 en 7, ia het
overige ged. 3 tot 6 gr. Plaatselijk
nog resten .van wolkenvelden.
Verder afnemende wind.
Ondertrouwd: 14 Maart: J J Ruijs
en P M Smits; J Witvers en N J de
Wit; P Moraal en L v d Ouden; H A
Pos» en J M de Weger; Th G Merke-
stijn en A H M v d Pavoordt; G A
Gardenier en J M Gerritsen; E P Ver
sluis en D Plaisier; H v d Jagt en M J
Voorderhaak; A L R Slangen en C A
Moons; J Veldman en E C Ringeling;
1 Schep en A C Noordegraaf.
Overleden: 12 Maart: Theodorus
Streng, 56 jaar; Marinus Zuidam, 62
jaar; 13 Maart: Gerrigje Palsgraaf,
wed. L. Visser, 80 jaar.
SPORTNIEUWS
Schaken
De tweede wedstrijd in de onderlinge
schaak-competitie tusschen de tientallen
van de Gemeente Lichtfabrieken, Poste
rijen en Distributiedienst werd Donderdag
I j.l. gespeeld.
I De uitslag was:
Gem. Llchtfabr. Distributiedienst
H. Agten Jr-J. den Broeder
M. Benninga-A. K. van Zanen
W. v. d. Helj-J. Visser
A. Vermeer-W. A. Luijnenburg
H. Agten Sr.-H. van Geelen
H. van Bekkum-H. de Jong
D. Llcht-A. Seharloo
W. Agtea-J. N. de Vos n.o.
A. de Groot-C. W. Belonje
M. van Leeuwen-A. Schouten
Wat is er in Gouda te doen?
Reünie i Vrijdag t./m. Woensdag i
„Alibi". Toegang boven de 18 Jaar.
Thalia-Theater i Vrijdag t./m. Woeas-
üag Moscousche Nachten.
Toegang boven de IS jaar.
Schouwburg Bioscoop: Van Vrijdag
t/m. Dinsdag„Zes van de Marine".
Toegang alle leeftijden.
Maandag 18 Maart, 730 uur, Veemarkt-
Restaurant Jaarvergadering Ned. Chr.
Vrouwenbond.
Idem, 8 uur, ConcordiaBordini s
Hypnose Variété.
Dinsdag 19 Maart, 8 uur. Kunstmini
Gez. Zoek de Vroolijkheid met de revue s
„Nu mag het weer".
Woensdag 20 Febr., 8 nar, «lauwe
Kruis Jaarvergaderiag, Geref. Bond, afd.
Gouda.
Idem, 7.30 uur, Ned Geref. Gemeente
Turfmarkt 54, Ds. Joh, v. Weizen.
Namens den Minister van
Justitie wordt medegedeeld, dat
i het doodvonnis tegen Max
Blokzijl - wiens gratie verzoek
I door H. M. de Koningin werd
afgewezen - heden in den vroe
gen morgen is voltrokken*
o-i
0-1
10
1-0
1-0
0-1
0-1
10
5-5
De stand is nu gesp. gew. gel. verl. pnt.
I Posterijen 1 1 1
Gem. Lichtfabr. 1 1
Distributiedienst 2
1 1
7a
Va
40-jarig Jubileum
Op 1 April zal de heer A. de Wilde
40 jaar in dienst zijn bij de Fa. A. Des-
sing, v/h Joh. Desslng Co.. Oosthaven24.
De heer de Wilde is momenteel als
vertegenwoordiger bij genoemde firma
werkzaam.
Ja Vincent komt in Gouda
De bekende sopraan Jo Vincent zal op
Woensdag 20 Maart om I uur In d«a
Nieuwen Schouwburg een concert geven,
waarbij zij aan den vleugel begeleid wordt
door Easmy van Eden. Het programma
vermeldt liederen van Purcell. Schubert,
Caplet, Tschaikowsky en Walf.
Cursussen Transportcolonne
uitgesteld
Wegens werkzaamheden aan net ge
bouw vaa het Rood» Kruis. Gouwe 123,
zijn de cursussea voor de transportculonae
tot nader bericht aitgcsteld.
Het verheugt ons den lezers te
kunnen mededeelen, dat wij de
publicatierechten hebben gekregen
van de detective-roman van de be
kende schrijfster Agatha Christi
„DB INGESNEEUWDE
SLAAPWAGEN".
Met de publicatie van deze feuil
leton-roman zullen wij a.s. Maandag
beginnen.
De papierpositie dwingt ans echter
zuinig te zijn, zoodat wij slechts
tweemaal per week. t.w. Maandag
en Vrijdag hiertoe kanaen overgaan.
Zoodra het mogelijk is, zullen wij
tot meermalen plaatsing per week
overgaan.
Wij zijn er zeker van, dat deze
feuilleton la dea smaak van onze
lezers zal vallen ea een aangename
vcrpoozlaf zal bieden.
Na de afwijzing van het gratie-verzoek
van Max Blokzijl is thans voor
de eerste maal na de bevrijding eea dood
vonnis voltrokken. Wel zijn in het zuiden
des lands reeds eenige doodvonnissen vol
trokken! maar dit geschiedde nog in oor
logstijd, na vonnis van een krijgsraad ea
gratie-advies van -de Nederl. rechtbank
te Londen.
De tenuitvoerlegging van de doodstraf
in vredestijd is geregeld in de artikelen
7 en 8 van het Welhoek van Militair
Strafrecht, welke regeling Is uitgewerkt
in een Kon. besluit van 26 April 1922.
Artikel 2 van het besluit buitengewoon
strafrecht verklaart de bepalingen van het
militair stratrecht alsmede die ter uitvoe
ring daarvan van toepassing op de mis
drijven, waarover de bijzonder» gerechts
hoven oordeelen.
De directeur-generaal voor bijzondere
rechtspleging heeft bovendien vaor de
executies eenige richtlijnen gegeven.
Volgens deze richtlijnen belast de pro
cureur fiscaal bij het bijzonder gerechts
hof den garnizoenscommandant met de
uitvoering van de executie, welke den
veroordeelde wordt aangezegd door den
procureur fiscaal p«rsoon|ljk of door tus-
schenkomst vaa een geestelijke.
De executie heeft niet eer plaats dan
uiterlijk 24 uur na de aanzegging en niet
later dan 48 uur na dat tijdstip. Na de
aanzegging kan de veroordeelde te allen
tijde bezoek van familieleden, vrienden en
geestelijken ontvangen.
De procureur fiscaal moet persoonlijk
bij de executie tegenwoordig zijn. Nadat
de executie door dea kogel heeft plaata
gehad, wordt het lijk nieter beschlkkiag
van de nabestaanden gesteld.
Bijzonder Gerechtskof
Heden stond voor het Bijz. Gerechts
hof te 's Gravenhage als eerste terecht
Wilhelm Bernardus van der Straat, staker
te Nijverdal.
Verd. had zich te verantwoorden voor
ihet feit, dat hl) In 1944 vrijwillig waa
toegetreden tot het N.S.K.K. Verd. waa
gewapend geweest, had ia eea Duitsch
i weermachtsuniform roadgeloopoa en had
munitie per vrachtauto vervoerd. «4 do
bovTjdlag was hij door da B.S. gearres
teerd.
V
GOUDA