Mr. Schrieke voor zijn rechters DAMRUBRlÈiT DE TAALZEEF ™1'N HET K0RT Senear P" regeeringsverklaring buitenland MOGEN ZIJ STEMMEN? Er blijkt eenige onrust te bestaan over het uitoefenen van stemrecht door voorwaardelijk ontslagen zijn is deze linquenten. Voorzoover deze echter voorwaadelijk ontslagen zijn is deze ongegrond omdat zij blijkens Besluit F 244 geen stemrecht blijken te heb ben. Een aantal politiek-verdachten is echter niet voorwaardelijk buiten ver volging gesteld krachtens evenge noemd besluit, maar reeds vóór de af kondiging daarvan, in afwachting van verdere maatregelen, in vrijheid ge steld. Deze laatste zouden hun kies recht behouden wanneer deze invrij- heidsstellingen niet worden herzien conform F 244. Nu spruit de ongerustheid hieruit voort dat men mag twijfelen of van de ontzetting uit het kiesrecht nog wel iets zal komen, dan wel of de controle efficiënt zal zijn. Het wordt mogelijk geacht dat alle gevallen op de tot dus ver gevolgde wijze tijdig kunnen wor den doorgegeven. Inplaats van het be kende boekdeel van den Minister van Justitie lijkt het ons beter dat de Tribunalen en Off.fiscaal, c.q. FRD, hier zelf voor gaan zorgen, en hun beslissingen tot ontzegging uit het kiesrecht rechtstreeks aan de betrok ken gemeentebesturen doorgeven. Er zouden reeds stappen zijn gedaan om het bekende boekdeel door een kaarten-uitgave te vervangen, doch deze uitgave schijnt nog maar aan haar begin te zijn. Versnelling of ver betering kan wellicht geen kwaad. De weg over den Min. van Justitie kan wellicht onder diens zorg worden be kort, teneinde tijdnood te voorkomen. Onze financieele positie Min. Lieftinck heeft tijdens een bij eenkomst van de Ned. Studiegroep te New-York verklaard, dat de Ned. Re geering zich reeds verzekerd heeft van leeningen tot een bedrag van 800 mil- üoen gulden, van de 2.000 millioen waartoe zij de Ned. vertegenwoordi gers gemachtigd had. Met betrekking tot zijn verklaring over de liquidaties, zeide (te Minister: „Wanneer wij geen of slecljts' onvoldoende leeningen kun nen krfgen, is onze eenige toevlucht een liquidatie van particuliere tegoe den". Hij voegde eraan toe, dat de Regeering meer dan bereid is,' de li quidatie zoo rustig mogelijk uit te voeren en zeide, dat het zeker waar devol zou zijn, wanneer er gedurende de overbruggingsperiode credieten ge geven konden worden door het voor deel trekken van de fluctuatie van de New-Yorksche beurs. De Min. ver klaarde dat constellatie op de Amster- damsche beurs over het nieuws der liquidatie zeer begrijpelijk is. Maar dat men klaarblijkelijk de ernstige finan- tieele positie van Nederland nog niet geheel onderkent en hij zeide ten slotte, dat wanneer er drastische maatregelen noodzakelijk waren, de V.S. even bereid, zouden zijn credieten te verleenenen, wanner die maatrege- De Nederlandsche zwemploeg te Londen De tweede wedstrijdavond van de Ne derlandsche zwemploeg die in het verre oosten van Londen werd gehouden is een zelfde triomftocht geworden. Het zeven tal van Zian verpletterde een waterpolo- team van de^lalstow s.c. met 11-2 (rust 5-1) waêivbij Smol vijf, Brasem vier en Tissen twee doelpunten scoorden te gen een ploeg waarbij zich drie Engelsche internationaals bevonden, waarvan er 2 ookreeds Zaterdagavond in Marshallstreet Baths waren opgetreden. Ook Maandag avond werden alle wedstrijden op één na, gewonnen door de Nederlanders. Generaal van Oyen en Olga Olasen in het huwelijk getreden Lt.-Generaal L. H. van Oyen, de vroe gere opperbevelhebber van de Nederl.- Indlsche strijdkrachten en Mej. Olga Ols- sen zijn gisterenmiddag in de Schotsche kerk in het huwelijk getreden. Generaal- Majoor van Straten was getuige. De mogelijkheden tot terugkeer naar Ned.-Indië van geëvacneerden. Aan een rondschrijven van het hoofd kantoor „displaced persons" van den Ned. ladischen regeerings-voorlichtiagsdienst wordt het volgende ontleend Het geheel van de bepalingen, krach tens welke gewezen krijgsgevangenen en geïnterneerden door de zorg der over heid naar Nederland worden overgebracht is een evacuatieregeling in den letterlijken zin des woords. Daaraan mag dus niet bet karakter van een verlofsregeling worden toegekend. Het lag n.l. in de bedoeling van de overheid den geëvacu- eerden gelegenheid te verschaffen naar Nederland terug te keeren, doch nimmer om dit tot een ziekte- of htf-stelUngsverlof te maken, waarbij zij zich garant zou stellen voor hun terugkeet naar Neder- landsch-Indië. Uit het voorafgaande blijkt, dat zoo wel betreffende overheidsdienaren als particuliere werkremers de arbeidskracht en de personeelsbehoeften in Nederlandsch- Indië zullen beslissen over de vraag, wie voor wederuitzending naar deze gewesten in aanmerking komen. Hoewel verwacht mag worden, dat aan ervaren werkkrach ten binnen afzienbaren tijd groote behoefte zal bestaan en men dus door middel van bepaalde credieten deze werkkrachten in de gelegenheid zal willenstellen tot terug keer, zullen definitieve plannen eerst kunnen worden opgemaakt, wanneer de algemeene toestand in Nederlandsch-Indië zal zijn opgeklaard. Gerepatrieerde landgenoot ten te. Amsterdam ontvangen. De afdeeling Pers en Publiciteit van den dienst der repatrieering deelt mede. Bij de aankomst van de Oxfordshire I en de Sibajak, waarmee de repatrieeren- den van het m.s. Oranje uit Southampton naar Amsterdam gebracht zijn, werden alle repatrieerenden verrast met een rijke bloemenhulde, een geschenk van de kweekers en bloemenhandelaren in Noord- Holland en elders. Marva's en leden van het vrouwelijk hulpkorps hebben spon taan de taak op zich genomen, om deze geurige en,frissche gaven van Holland- TCIb,°;ei' ond" d« ziekelandgeaooten uit Indië te verdeelen. Voorwaar een prachtige geste, welke door iedereen op hoogen prijs werd gesteld. Voor het Bijzonder Gerechtshof heeft zich gisteren te verant woorden gehad mr. J. J. Schrieke, die in bezettingstijd secretaris-generaal van het Departement van Justitie is geweest. Verscheidene feiten werden hem ten laste gelegd, o.a. inschake ling der Nederlandsche marechaussee in den strijd tegen Rusland, medewerking aan het tot stand komen van de zoogenaamde vrederechtspraak, het medewerken aan tenuitvoerlegging van strafvonnissen van den Nederlandschen rechter in Duitsche kam pen te Ommen en Heerle, het trachten sollicitanten over te halen, zich bij de „Nieuwe Orde" aan te sluiten, het ter gelegenheid van de ontslagaanvrage van mr. J. Donner als lid van den Hoogen Raad bij den Rijkscommissaris aandringen op diens evacuatie uit het gebied rondom 's-Gravenhage. DE BELGISCHE De regeeringsverklaring is door <u rechterzijde zeer koel ontvangen in politieke kringen is men van oordei dat de katholieke fractie zal tracht*,' het ministerie zoo spoedig mogeliik laten vallen, zoodat het kabinet slecht, een levensduur van 24 uur zou hebben Red. H. Tenwolde ia Koningin bezoekt verzetsten- toonstelling in Nieuwe Kerk. Gistermorgen herft H.M. dc Koningin een bezoek gebracht aan de verzetsten toonstelling te Amsterdam. Lti i'8elulcht door een groote menigte. Idle zich inmiddels voor het postkantoor verzameld had, vertrok de Koningin om streeks half twaalf aan den uitgang van Wij vernemen nog, dat de expositie twee maanden geopend zal blijvenendan naar Rotterdam, Londen en andere steden In het binnen- en buitenland zal verhuizen Over een eventueel blijvende vorm van de schilderingen is nog geen beslissing genomen. 17. Dat nu zelfs Mr. Habberton, de vriend van Brammetje Flapoor, zich aan een Germanisme schuldig maakt, heeft me pijnlijk getroffen. Hoe komt die man met zijn Engelsche naam tot zoo iets? „Handen hoog", roept hij n.b. tegen den hoofdman van de Be- doeïnen. Als hij werkelijk Nederlandsch had willen spreken, had hij moeten zeggen: „Handen omhoog". Zou hij. gedacht hebben, dat het op deze wijze meer indruk maakte? Of dat 't defti ger was? Op deftigheid zijn veel menschen erg gesteld: ze gebruiken dan graag lange en omslachtige woorden, opdat ook anderen kunnen zien hoe gewichtig en voornaam ze zich voelen. In plaats van ons bondige: „het spreekt vanzelf", schrijft men tegenwoordig graag: „het is vanzelfsprekend" of nog fraaier: „het is een vanzelfsprekendheid". Wat een mondvol! En waf leelijk! Zoo las Ik kort geleden ook inplaats van „het is noodzakelijk" de uitdrukking „het is een noodzakelijkheid". Hoe kan iemand in een tijd van nood ih zaken zakelijkheid zoo van noode is, zoö'n noodige omhaal gebruiken. 400° Arbeiders van de Humberfabrie- ken te Coventry zullen na een staking van meer dan 8 weken. Donderdag wee? aan hel werk gaan. De oorzaak van de staking, het vaststellen van een nieuwe prijsregeling voor stukwerk, zal grondig worden onderzocht. Uit Londen wordt vernomen, dat Lt, Generaal Sir Richard M. C. Creery Veld maarschalk Viscount Montgomery als opperbevelhebber van het Britsche Rim- leger zal opvolgen. Radio Moskou maakt bekend, dat de oowjet-Ruisische olieproductie, die in '40 31 millioen ton bedroeg met 14 pCt. ver hoogd zal worden teneinde 35.400.000 top in 1950 te bereiKen. Generaal Wedemeyer heeft tegenover de pers verklaard, dat de aanwezigheid van Amerikaansche militaire adviseurs of Amerikaansche troepen onder de Chi- neesche strijdkrachten, die gebieden van Mansjoerije. welke door de owjettroepen ontruimd zijn, bezetten, hem momenteel niet noodzakelijk voorkomt. Een commis sie van onderzoek die belast is met de kwestie van het beëindigen van den Chi- neeschen burgeroorlog en iq de nabije toekomst naar Mandsjoerije zal gaan, be staat evenwel gedeeltelijk uit Amerikanen. Dit is echter nog niet alles, wat Schrieke ten laste is gelegd. De dag vaarding noemt nog de volgende fei ten: mr. Schrieke heeft in de vergade ringen van het college van secretaris sen-generaal tegengegaan dé verzen ding van een brief, waarin den rijks commissaris zou worden medegedeeld, dat de. inbeslagneming van het vermo gen van de levende leden van het Huis van Oranje Nassau de verhouding tuschen het Ned. volk en de Duittsche bezetting zeer zou verslechteren. Voorts heeft hij tegengegaan een col- lecfieven stap van dat college ten gun ste van de Joden en heeft hij misnoe- gens uitgesproken over het achterwege blijven van een gelukwensch van het college aan den rijkscommissaris ter gelegenheid van de jaarwisseling. Verdachte ontkende, dat hij een sa mengaan met Duitschland voorstond. Als getuige werd gehoord mej. M. C. Cusman, secretaresse van den Mjn. van Justitie. Zij was daar ook werk zaam gedurende de bezetting. Zij deed verklaringen omtrent door* haar ver schafte gegevens, welke'zij géput heeft uit notulen e.d. Op verzoek van den verdediger verklaarde zij, dat op de kamer van Schrieke nimmer een por tret van HitJér hing. Wel was er een nationaal-socialistische spreuk aanwe zig. Wat de beschuldiging met betrek king tot de marechaussee betreft, be toogde verdachte, dat er alleen sprake was van politiedienst achter het front en op voet van vrijwilligheid. Daartoe heeft hij zijn medewerking verleend Zijn medewerking aan de vrederecht- spraak erkende verd. volledig. De on afhankelijkheid van den rechter is ech ter niet in gevaar geweest. Voorts werd gehoord als getuige mr. J. P. Hooykaas, raad-adviseur bij het Dep. van Justitie. Hij deed eenige mededeelingen over de totstandkoming van de Vrederechtspraak. De president wijst er op, dat mr. Schrieke herhaaldelijk heeft aange drongen op strafverzwaring voor hen, die met de vrederechters in aanraking kwamen. Hij deed dit in vergaderingen van de procureurs-generaal. De president zeide daarna: De pro cureurs-generaal drongen nimmer op strafverzwaring aan. U was de eenige, die dat deed. Het kamp te Ommen, waarnaar Nederlandsche gevangenen werden gezonden, stond onder Duit- scheJeiding. Dat U dit bevorderde was wel onverantwoordelijk. De" president vervolgt: U heeft Himmler toegesproken bij diens bezoek aan. Nederland. Daarbij zei u o.a. dat u zichzelf in hem weerspiegeld zag en zijn beleid zou nemen als richtlijn voor het uwe. Dat zei u tegen een figuur als Himmler. Ook heeft u Duitsche generaals toegesproken waarbij u niets minder dan annexionistische wenschen naar voren bracht. Dan heeft u nog een brief geschre ven aan Rauter, toen die gewond was na den op hem gepleegden aanslag Daarin put u zich uit in vriendelijkhe den en zegt u dat u hem zoo vlug mo gelijk zal bezoeken. De brief eindigt met „es lebe das reich, heil Hitier" Verdachte beweert, dat deze brief hem afgeperst is door een S.D.-man. Mr. Zaayer, de procureur-fiscaal, eischte de doodstraf. deeld. Hij heeft gewerkt onder verplet terend zwaren druk en verantwoorde lijkheid .Hulpverleening aan den vij and is een zeer rekbaar begrip en men kan alles daaronder brengen. Ten slotte legde pleiter een schrijven over van oud-minister v. Dijk, die als vertegenwoordiger van het interkerke lijk overleg met prof. Schrieke te ma ken had. Daarin verklaart de heer v. Dijk overtuigd te zijn, dat de heer Schrieke de bedoeling had ten bate van het Ned. volk werkzaam te zijn. Mr. Schrieke aan het woord Mr. Schrieke heeft daarna nog uit voerig 't woord gevoerd en zijn beleid toegelicht. Nooit is zijn streven uitge gaan naar samenwerking met de be zettende macht op zichzelf, maar die samenwerking is steeds middel ge weest om toezicht te houden. Zoo is zijn behandeling van de gratiegevallen een beveiliging van de NederiandVche strafrechtspraak geweest. Hij kon ech ter tegenover de bezettende macht niet altijd „neen" verkoopen en daarom moest hij bepaalde maatregelen goed keuren. De aanstelling van Duitsche rech ters in Nederlandsche rechtscolleges, waartoe Seyss Inquart reeds voor zijn komst hier besloten had, heeft verd. weten te voorkomen. Verd. zette uit een, hoe zijn harde arbeid van 13 uren per dag gedurende vier jaren hem niets dan moeiten en verdriet gebracht heb ben, terwijl hij alleen ten bate van het Nederlandsche volk werkzaam is geweest. Ondanks alle Duitsche wille keur is hij er in geslaagd een beperkte rechtsorde te handhaven. Zoo dit niet gelukt was, zou het aantal slachtoffers van den voedselnood vele malen groo- ter geweest zijn. Verdachte riep de clementie van het Hof in. Zooals aan alle menschenwerk hebben ook aan zijn ambtsperiode fou ten gekleefd. Nog heden moest ver dachte het uitspreken; „Hier sta ik, ik kan niet anders." Mr. Zaayer repliceerde. Hij merkte op, dat wanneer verdachte in 1941 dat ambt niet aanvaard had, er niets bij zonders gebeurd zou zijn omdat de Duitschers er toen nog belang bij had den, dat er hier orde zou zijn. Deze verdachte is daar geplaatst omdat de Duitschers iemand zochten en vonden die in hun geest wilde werken. De president bepaalde de uitspraak op over vier weken. De verdediging Hierna was het woord aan den ver dediger mr. C. B. Reinhold, die aller eerst uiteenzette, dat mr. S. geen ge vaar was voor zijn omgeving. Mén kon voor eigen meening uitkomen. De buitenstaanders hebben een vol komen verkeerd beeld van mr. Schrie ke. Zij weten niet wat er in zijn ambt voorviel, wat voor voorstellen er'kwa- men van de Duitschers. Men weet al leen de maatregelen, die ten slotte werden getroffen maar niet, dat hij 60 van het door de Duitschers gewilde heeft weten te redden. Pleiter besprak voorts de dagvaar- ding en geloofde niet, dat de ver- dachte daarop kan worden veroor- Verzoenende toon van Churchill Maandagavond heeft Winston Chur chill het woord gevoerd in de be roemde Universiteit Columbia te New- York, alwaar hem een eere-doctoraat werd verleend. De Oud-Premier maak te geen gewag van Sovjet-Rusland of van zijn denkbeeld eener Engelsch- Amenkaansche Eenheid. Churchill zeide: Jegens geen enkel groot ras op aarde ben ik van haatgevoelens ver vuld. Ik hoop oprecht, dat er, wan neer de schuldigen gestraft zijn, geen paria-volken zullen zijn. Wij moeten uitzien naar een ruimer en oprechter wereld. In elk opzicht rijker en vrucht- dragendér onder de hoede en het ge zag^ van de Wereldorganisatie, ten einde nieuwe verschrikkingen en nieu we onderdrukking te voorkomen. Indien Engeland en Amerika samen optrekken, zullen zij den menschen diensten bewijzen zooals geen ander land ooit in staat is geweest. De En gelsche taal is een middel van con tact tusschen de invloedrijkste deelen van het. over de wereld verspreide menschdom. Churchill drong aan op het leeren van de Engelsche taal en geschiedenis. Ook onze Communisti sche Vrienden moeten zulks doen zoo zeide Churchill. Buiten het Universiteitsgebouw stonden studenten te roepen „Winnie go home!" De 10e partij gespeeld door de hee- ren Roozenburg (wit). Keiler (zwart) 11 o,~27 18~23; 2> 38-32. 12—j8: 3) 31—27 Hier wijkt wit van de gewone zetten-reeks af en hoont zwart tot het zelfde te verleiden 3 17-21; 4) 37-31. 21-26. Op 7—12 kan wit 3126 spelen; 5) 41— 37. 7-12; 6) 43-38 Vult de open vakken nu aan. 620-24- 7) 49 43. 1420? Dit is de zet waar wit op gespeculeerd heeft. -1 of 2—7 is sterker; 8) 27—22! Zet di rect den aanval in. 8. 18x27- 31x22. i7 Op 1218 speelt wit 37—31; 10) 34—29! 23x34; 11) 39x30! Belet nu 1218. door 30—25 1120—25; 12) 36—31! 25x34 13) 40x20. 15x24; 14) 31-27! Wit heeft de vrije zetten, welke zwart geboden heeft uitgebuit met twee zeer sterke zetten. 1412—18 Nu komt uit dat 2—7. als 9e zet sterker was; 15) 27—21! 16x27. Wordt ge dwongen immers op 18x27 dam voor wit door 44—39; 16) 22x31. 8—12- 17) 46—41. 10—14; 18) 41—46. 18-^ 23; 19) 3127! Belet 1218 door 35—30, 33—29 en 27—21. 28—22 ^m-J9. 5-10; 20. 44-39, 10—15; 21) 50—44. 13—18. Moet de dam-dreiging wel opheffen doch nu blijven de schijven 6.7.11. en 12 ach ter; 22) 37—31! Nu 13—18 gespeeld is, heeft sch. 26. voor wit als combinatie-schijf geen waarde meer en moet opgeruimd worden. Ook kan 11—16 nu niet. 2226x37; 23) 42x31. 9—13; 24) 47—41 Ge speeld om bij eventueele uitruil met sch. 22. deze te ondersteunen. 24. 4—9; 25) 41—37. 14—20; 26) 44—40. 11—16; 27) 39—34. 7—11; 28 34- ^9! Trekt profijt, nu de vakken 7. en 8. met bezet zijn en ruilt een centrum schijf van zwart, sterk uit. 28. 23x34 29) 40x29. 20—25. De eenige om tenminste met den langen vleugel nog eenigszins aanvallend op te kunnen,treden; 30) 29x20. 15x24; 31) 27—22. 18x27; 32) 31x22. Belet 1823 waardoor zw. zich weer zou herstellen, ook 1621 wordt nu belet door 33—29 2—8; 33) 43—39." '117; 34) 22x11. 16x7. moet weer terug; 35) 39—34. 13—18; 36) 34—29. 8—13. Op de 2 om 2 door 19—23 wordt schijf 35 zeer sterk in het spel door wit gebracht, en komt schijf 23 door het .opspelen vah sch 45 in ge vaar; 37) 29x20. 25x14; 38) 45—40. 14 20; 39) 2822. Een opmerkelijke zet. Wit moet de positie wel goed be keken hebben voor hij hier toe over ig18x27; 40) 32x21. 9—14; 41) 48—43. 20—24; 42) 37—32. 6— '11; 43) 36—31. 11—17; 44) 31—26. 13—18; 45) 40—34. 14—20.A Hier was direct remise mogelijk door 711 men werke deze variant zelf maar na; 46) 32—28. 18—23; 47) 38—32. 20— 25; 48) 43—39. 3—8; 49) 32—27 Komt tempo te kort en moet nu terug. Men kan aannemen dat wit dit met de 39e zet al wist en de overblijvende stand getuigt hiervan23x32; 50) 27x38. 19x23! Dreigt met 23—28; 51) 3832. 1722. Beperkt wit's zet ten tot het uiterste; 52) 2117! De clou van wit's spel brengt een bril- lant offer22x11; 53) 33—28! Vraagt de geofferde schijf nu met den beteren stand terug 23—29. De beste; 54) 34x23. 8—13. 7—11 is niet beter; 55) 39—33! Belet zwart 13—18 door 23—19. 35— 30. en 33—29. Op 12—17. volgt 26—21 en 23x18. Op 25—30. Wit 23.—18. Zwarfs 55e zet. 5511—17 is dus gedwongen; 56) 26—21. 17x26; 57) 23—18. X; 58) 28x8. 7—12. Ook dit is verplicht; 59) 8x17. 26—31; 60) 17—12. 31—36; 61) 12—7. 24—29; 62) 33x24. Hier geeft de schrijver van de partij 1015 van zwart aan. Dit moet een vergissing zijn: op 10 staat geen zwarte schijf meer zoodat de laat ste zetten mij niet bekend zijn. De partij werd echter remise. Een onbevredigend slot. Roozenburg is de geheele partij in het offensief ge weest en ofschoon zwart zich prima VPrdedigd heeft, zou een overwinning, zoo deze behaald ware, wit zeker toe komen. Intusschen heeft deze jonge tie^P' ie- ler Ier onzen besten Nederl. positte^-- het vuur na aan de schenen gelegd en zullen we nog veel van dezen jortgen meester hooren. H.T. V «VI.V

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Groot Gouda | 1946 | | pagina 2