De Nederl. |Reisvereeniging 40 jaar
Waarom Mussert's cassatiberóep
verworpen werd
Maak het een ieder mogelijk den blik te verruimen
Voor reizend Nederland zal 24
Maart een gedenkwaardige dag zijn.
Veertig jaar geleden werd op dien dag
door mr. M. J. v. d. Flier en den heer
A. Pieters den grondsteen gelegd voor
de Ned. Reisvereeniging. Zij gingen
te werk naar het voorbeeld van de
Eng. Toynbee-clubs, die het reizen
voor de minst draagkrachtige lagen
van de bevolking mogelijk maakten,
echter met dit verschil, dat i't,arbeids
veld hier uitgestrekt werd over alle
lagen van de bevolking.
Het beginsel van de N.R.V. is: ande
ren te laten meeleven van hetgeen zelf
beleefd is en daarbij niet te streven
naar winst. Ook de leiders, bestuur-
deren en andere functionarissen ver
richten hun werk belangeloos.
Dat het werken en streven in breede
lagen weerklank vond, blijkt wel uit
den enormen groei van de vereeniging.
Eind 1906 telde de ver. 44 leden, er
werden 2 reizen gemaakt, waaraan 26
leden deelnamen. In 1911, bij het eer
ste" lustrum, verdubbelde het aantal
leden en kwam boven de 2000. In '21
was het cijfer van 100 reizen per jaar
bereikt met bijna 4000 deelnemers. In
1936 werden 640 groepsreizen ge
maakt, met bijna 20.000 deelnemers,
terwijl het recordjaar 1938 een aantal
reizen opleverde van 71'1, met bijna
21000 deelnemers, die in totaal 200000
reisdagen aan reiskosten 1.500.000.
uitgaven.
Het ledental 75000, daalde in den
oorlogsjaren aanmerkelijk, doch thans
is het 60000ste lid alweer geboekt.
De reizen strekten zich over allerlei
afstanden uit, tot zelfs een gróepsreis
„rond de wereld" werd gemaakt.
Met den groei van de vereeniging
werd het noodig een eigen gebouw in
gebruik te nemen, met vast personeel.
Veel werd door de N.R.V. onderno
men, Reizen met een geheel verschil
lend karakter, zoodat elk lid steeds
iets naar zijn smaak kan uitzoeken,
stonden op het programma.
Er ligt voor de N.R.V. een groote
maatschappelijke en tevens sociale
taak in de toekomst.
„Stichting voor den vrijen tijd"
Nu er door de voortschrijdende me
chanisatie kans is op aanmerkelijk
kortere werktijden heeft de N.R.V. be
sloten tot oprichting van een Stichting
voor den vrijen tijd, die beoogt leiding
te geven bij het besteden van dien tijd,
die buiten kantoor of fabriek wordt
doorgebracht. Het „sociaal toerisme"
zal een belangrijk onderdeel van dit
werk vormen.
Meer nog dan in het verleden zal' de
N.R.V. er naar streven niet een neu
trale vereeniging, maar een positie
algemeene vereeniging te zijn. Dat wil
zeggen, dat er niet vermeden moet
worden, wat aanstoot kan geven, maar
dat datgene moet worden vooropgezet,
wat de deelnemers bevredigt. Met de
Ned. Chr. Reisver. en de Ned. Reisver.
voor Katholieken is contact gelegd om
te komen tot één groote organisatie
voor geheel reizend Nederland, waarbi
de N.R.V. bereid is vergaande conces
sies te doen. Een dergelijke organisa
tie zou veel kunnen bereiken in bin-
men- en buitenland.
Natuurlijk worden er plannen ge
maakt om ten spoedigste weer reizen
naar het buitenland te houden. Met de
huidige deviezen-moeilijkheden vér-
eischt dat echter een niet geringe voor
bereiding en daarom is er nog weinig
definitiefs over deze plannen te ver
tellen.
Er is een goed contact met verschil
lende buitenlandsche reisvereenigingen
zooals de Fransche „Tourist et Tra
vail" en de Zwitsersche „Popularis",
terwijl ook met het Russische bureau
„Intourist" besprekingen gaande zijn
om nog dit jaar een tocht ^van studen
ten door Rusland te orgariiseeren.
Door een systeem van „toeristen-
clearing" is het reeds thans mogelijk,
dat met de Paaschdagen een gezel
schap Belgen een bezoek aan ons land
kan brengen, waartegenover een
Ned. groep naar België zal gaan.
Vermelden wij nog het prijzenswaar
dige initiatief van de N.R.V. om bij
dit jubileum een serie sluitzegels uit
te geven in een werkelijk schitte
rende uitvoering waarvan de op
brengst geheel ten goede zal komen
aan de Stichting „Putten's Jeugd". De
prijs van deze zegels bedraagt 0.30
per 12 stuks.
Een groote taak ligt er voor de
N.R.V. te wachten en gesteund door
een groot aantal leden, zal zij er zeker
in slagen werkzaam te zijn in opbou-
wenden geest ten bate van „Reizend
Nederland". 1
Bevolkingsaanwas en
voedselvoorziening
Dr. Bertram, de voorzitter van het
St. John's college van de Cambridge
Universiteit, heeft op een vergadering
van de Kon. Aardrijkskundige Socië
teit te Londen verklaard, dat de be
volking van Rusland, die thans
190.000.000 zielen telt, in het jaar
2000 zal zijn gestegen tot een geta
van 300.000.000. Spr. zei, dat, hoewel
er nooit voor iederen wereldburger
genoeg voedsel was geweest, de be
volking der wereld nog steeds toe
nam.
SMOKKELHANDEL
IN DE GRENSGEBIEDEN
Ter bestrijding van den smokkelhan
del in de grensgebieden heeft het
Hoofdbedrijfschap voor Akkerbouw
producten een verordening uitgevaar
digd.
De verordening grensstrook akker
bouwproducten 1946 bepaalt, dat
behoudens ontheffing vervoer in
de grensstrook van de nader aan te
wijzen akkerbouwproducten tusschen
zonsondergang en zonsopgang verbo
den is, dat het vervoer overdag slechts
toegestaan is langs bepaalde wegen
en .daarbuiten alleen op geleidebiljet,
dat vervoer voor agrarische doeleinden
mag geschieden uitsluitend langs den
kortsten weg en dat de aan te wijzen
producten alleen voorradig mogen zijn
in de grensstrook als zij van geoor
loofde herkomst zijn.
Koninklijke Nederlandsche
Hoogovens en Staalfabrieken N.V.
Ruim drie millioen verlies
in 1944—1945
Blijkens het gecombineerde jaarver
slag 1943-1944 en 1944-1945 bedraagt
het saldo verlies der Kon. Ned. Hoog
ovens en Staalfabrieken in eerstge
noemd boekjaar, na aftrek der onver
deelde winst 19421943 per. 31 Maart
1945 3.358.421.
Aan het gecombineerde verslag over
de beide boekjaren ontleenen wij nog
het volgende:
Gedurende de bezettingsjaren is het
streven der directie er op gericht ge
weest de organisatie en de apparatuur
■van het bedrijf in stand te houden, op
dat die na den oorlog weer ten volle
in dienst der nationale huishouding ge
steld zou kunnen worden.
Niet belet kon worden, dat in Maart
1943 de zoojuist gereed gekomen wal-
serij van zware platen door de Duit-
sche autoriteiten werd geroofd.
Een essentieel gedeelte van de be-
drijfsapparatuur der fabriek van stik
stofmeststoffen der maatschappij tot
exploitatie van kooksovengassen (Ma-
kog) werd in October 1944 gesloopt
en naar Duitschland overgebracht. Het
was dientengevolge nog niet mogelijk
deze fabriek weer volledig in bedrijf
te nemen. Volledige vervanging van de
gestolen en verdwenen apparatuur zal
■niet voor het einde van 1946 tot stand
gebracht kunnen worden.
Met de terugvoering der wafserij uit
Duitschland naar Nederland kon wor
den begonnen. Met medewerking van
bevriende bedrijven werd een voorloo-
pige installatie voor de stikstoffenfa-
briek samengesteld, waardoor deze'
fabriek op gedeeltelijke capaciteit in
Januari 1946 weer in bedrijf kon wor
den genomen.
18 jaar voor Dr. Carp
Het Bijzonder Gerechtshof heeft
gisteren uitspraak gedaan in de zaak
tegen dr. J. H. Carp, die in den bezet
tingstijd president is geweest van het
z.g. Vredesgerechthof.
De prqcureur-generaal, mr. Zaayer,
had levenslange gevangenisstraf ge-
ëischt. Het Hof veroordeelde Carp tot
18 jaar gevangenisstraf wegens het in
tijd van oorlog samenwerken met den
vijand. Tevens bepaalde het Hof, dat
de veroordeelde gedurende zijn lpven
geen openbare ambten kan bekleèden
en dat hij uit de kiesrechten ontzet
wordt.
Prinses Juliana bij de U.V.V.
Gistermorgen omstreeks elf uur
heeft Prinses Juliana een bezoek ge
bracht aan het hoofdkwartier van de
Unie van Vrouwelijke Vrijwilligers aan
de Heerengracht te Amsterdam. De
Prinses werd ontvangen o.a. door het
landelijke bestuur en het bestuur van
de afd. Amsterdam. In een speciale
bestuursvergadering is de Prinses door
de presidente, dr. Jane de Jongh, tot
lid en eere-presidente van de U.V.V.
geïnstalleerd en haar het insigne van
de U.V.V. overhandigd.
Eindexamens Middelbare scholen
De eindexamens der Middelbare scho
len voor meisjes zullen dit jaar wor
den gehouden op 2, 22, 23 en 84 Mei.
Het schriftelijk gedeelte van de eind
examens der openbare H.B.S. met 5-
j.c. en de aangewezen bijzondere
H.B.S. met 5-j.c. en 4-j.c. zal in te
genstelling met een vorige bekend
making gehouden worden op 20, 21,
22, 23 en 24 Mei.
ZWEMMEN
Examens voor het diploma
van zwemonderwijzer (es)
In samenwerking met den Rijks
dienst voor de Lichamelijke Opvoe
ding zullen in de maanden April én
Mei examens voor zwemonderwijzers
worden georganiseerd. Zij, die zich
aan dit examen wenschen te onder
werpen, diepen zich vóór 1 April a.s.
bij het Bondsbureau K.N.Z.B., Gerard
Doustraat 20, Utrecht, aan te melden
WANDELEN
Voqrjaarsmarschen van
„De Globe-trotters"
Onder het motto „De natuur in",
houdt de Schoonhovensche Wandel-
sportvereeniging „De Globe-trotters"
voorjaarsmarschen over 20 en 15 km.
op Zaterdag 30 Maart. Inschrijvingen
voor deze marschen kunnen geschie
den bij den heer B. Kars, Varkens-
markt no. 7, Schoonhoven, terwijl het
inschrijfgeld bedraagt voor de afstand
van 20 km. voor dames en heeren van
15 jaar en ouder 75 cent; voor de 15
km. 65 cent, welk bedrag gelijk met
de inschrijving voldaan moet worden.
Aan deze tochten kunnen ook deel
genomen worden door militairen,
mlitie en brandweer. Groepen of deta
chementen moeten tenminste bestaan
uit 15 man plus leider. Voor deze groe
pen zijn er tevens fraaie prijzen be
schikbaar gesteld. Na het volbrengen
van deze tochten ontvangt iederefn)
wandelaar(ster) een fraai verzilverd
draagmed., voorstellende de Schoon
hovensche veerpont anno 1601.
Dus iedere(n) liefhebber(ster) van
de wandelsport Zaterdag 30 Maart om
2.30 uur aan het startbureau Kavelaars,
Kerkplein, alwaar de parcoursbeschrij-
ving wordt uitgereikt.
GYMNASTIEK
Het wedstrijdprogramma
voor dit jaar
Op het werkprogramma van den
Turnkring Gouda en Omstreken vin
den we o.a. de volgende wedstrijd-
data's vermeld: Tweede Pinksterdag
groote deelname uit den Kring Gouda
en Omstreken aan het Bondsfeest te
Arnhem, waarvoor het aantal inschrij
vingen de 18.000 reeds gepasseerd is.
27 Juli Kringuitvoering, welke wordt
georganiseerd door de Gymn. Ver.
Pro-Patria te Zoetermeer, ter gelegen
heid van haar jubileum.
14 September: afname der Vaardig
heidsproeven gymnastiek. Hiervan is
de organisatie toegewezen aan de Ver
eeniging „Velocitas" te Gouda.
7 December: Persoonlijke Kring
kampioenschappen, eigen gekozen
oefenstof.
Verder zal op 30 Maart a.s. een
aanvang worden gemaakt met .een
Keurcursus voor dames en heeren, ter
wijl na Paschen de voorturn-cursus
sen weer zullen beginnen.
Al met al dus een actief gymnastiek-
leven in en rondom de Pijpenstad.
den en hun houding motiveer en. Zij
zullen vragen dat de Status Quo, wat
het voorzitterschap van Kamer en
Senaat betreft, behouden blijven. De
communistische groep van de Kamer
zal later stelling kiezen, daar zij nog
niet in Het bezit van de regeerlngsver-
klaring is. Zij zal de candidatuur van
den heer Soudan voor het voorzitter
schap van de Kamer steunen.
MINISTERIE SPAAK IN DE
MINDERHEID
BUITENLAND
De dienstplicht in W.-Indië
A.N.P.-Aneta melt uit Willemstad:
„De regeeringsgecommitteerde Suer-
mondt heeft Vrijdag j.l. aan de Staten
medegedeeld, dat een ontwerp ver
ordening tot regeling van den militai
ren dienstplicht voor het einde van dit
jaar zal worden ingediend. In 1940 had
het Gouvernement beloofd de kwestie
van den dienstplicht opnieuw te on
derzoeken zoodra de omstandigheden
weder normaal waren.
Belgische liberalen zullen zich
van stemming onthouden
De Liberale fracties van Kamer en
Senaat zijn Dinsdagochtend, onder
voorzitterschap van den heer Deveze,
bijeengekomen. Zij hebben vastgesteld
dat, in strijd met de beloften van den
heer Spaak, hun voorzitter nog nieti
in het bezit was van den tekst der!
regeringsverklaring. Derhalve zullen
de liberalen zich van stemming onthou-
Na een welsprekend pleidooi van
Spaak ten gunste van kolonel De-
fraiteur, en na een uiteenzetting,
dat een ministerie van Nationale
Unie in de huidige omstandigheden
uit den booze zou zijn, werd giste
ren in de Senaat tot stemming over
de ministrieele verklaring -over
gegaan.
Van de 194 uitgebrachte stem
men waren er 89 voor, 90 tegen
en 15 blanco (afkomstig van de
Liberale Partij).
De zitting werd vervolgens op
geheven.
De Belgisch-Nederlandsche
samenwerking
Tegen het einde van zijn regee-
ringsverklaring zeide minister Spaak:
„Indien de regeering zich voorneemt
zoo actief mogelijk handelsbetrekkin
gen met alle landen te onderhouden,
wil zij voor alles de banden, die het
and met onze naaste buren vereeni-
jen, verstevigen. Zij hoopt dat de
«Jederlandsch-Belgische tolunie, voor
eeken van een nauwe economische
samenwerking tusschen beide landen,
eerlang in werking zal treden. Zij zou
insgelijks willen, dat de vier-landen-
overeenkomst ten volle Haar vrucht
afwerpt en toelaat, gemeenschappelijk
met Frankrijk, een beter geordenden
en meer vruchtbaren arbeid te ver
richten
Adnvallen van Koerden op
Perzische garnizoenen?
Naar een Perzischen stafofficier te
Teheran heeft medegedeeld, zouden
ongWeer 3.000 Koerden een aanval
doen op drie garnizoenen, ten Oosten
van de PerzischIraaksche grens. De
garnizoenen staan al eenige weken
aan aanvallen bloot en de verdedigers
hebben hulp ontvangen van zeven
Perzische vliegtuigen, aldus de zegs
man.
m
Voedselrelletjes te Hamburg
Hamburg, 20 Maart. (Reüw
Maandag hebben te Hamburg
eerste voedselrelletjes sedert h
verminderen der rantsoenen olaa,
gevonden. In verschillende deelèfl
der stad bestórmden groenen
20 tot 30 menschen bakkerswinkel
en stalen brood. Een voedseltrein
werd door een groep vap 150 men
schen aangevallen. Goqderenwa
gens werden opengebroken en
zakken meel gestolen. De menigte
vluchtte na aankomst vap een spe
ciale politieafdeling. In verband
met het toenemen van diefstallen
uit goederen- en kolentreinen zijn
speciale noodrechtbanken ingesteld.
Dominéé Niemoeller pessimistisch
over toestand in Duitschland
Dominee Niemoeller, de vooraan
staande Duitsche protestantsche leider
die gedurende jaren in concentratie
kampen geïnterneerd is geweest, heeft
op den vooravond van zijn terugkeer
naar Duitschland van de conferentie
van protestantsch orthodoxe kerklei
ders te Genève verklaard,'dat hij er
van overtuigd is, dat de „werkelijke
ramp" in Duitschland zich nog zal
voordoen en dat de ware ellende in den
Duitschen toestand slechts in haar
beginstadium verkeert. Politiek, econo
misch en moreel is het meest 'critieke
punt in Duitschland nog niet bereikt,
aldus Niemoeller.
Ten aanzien varr de Duitsche schuld
zeide Niemoeller:
„De menschen van middelbaren
leeftijd staan open voor het idee van
een schuld van het Duitsche volk, maar
de jongeren zullen, voorzoover zij nóg
geen doel in hun leven hebben gekre
gen, iets dat de moeite waard is om
hun intellectueele en physieke krach
ten aan te wijden, ontvankelijk zijn
voor «het gif van het,nazisme".
Amerika onderhandelt niet met
Farnco-Spanje
Een woordvoerder van het Min. van
Buitenlandsche Zaken te Washington
heeft tegenover een correspondent van
het Fransche Persbureau A.F.P. met
beslistheid het gerucht tegengespro
ken, als zouden de V.S. op het oogen-
blik met Spanje van Franco onder
handelen over een modus vivendi. De
woordvoerder, de bij uitzondering toe
stond letterlijk te citeeren, verklaarde
dat dit gerucht van iederen grond
ontbloot is.
Wij ontleenen een en angler aan de I immers Musserts opvatting was, dat
itspraak van den Bijzonderen Raa^i 'het Oranjehuis als Vorstenhuis had
van Cassatie, die het door Mussert in
gestelde cassatieberoep tegen de sen
tentie van 't Bijzonder Gerechtshof te
's-Gravenhage, waarbij Mussert ter
dood veroordeeld is, heeft verworpen.
Overwogen werd, dat niet slechts de
handelingen, waarbij Müssert recht
streeks Hitier trachtte te bewegen, het
land onder vreemde heerschappij te
brengen, maar ook de verder bewezen
handelingen, welke geeigend waren
langs indirecten weg Hitler voor ge
noemd misdrijf te winnen, vallen onder
den onderlingen samenhang, waariri
Musserts handelingen dienen te wor
den beschouwd. Aangevoerd was nu,
dat de totstandkoming van den bond
van Germaansche volken nog niet met
zich mede zou behoeven te brengen,
dat het land onder vreemde heerschap
pij zou komen. De Raad van Cassatie
vereenigt zich echter geheel met de uit
voerige motiveering, welke het Hof gaf
voor het tegenovergestelde standpunt,
dat het gezag door den führer aller
Germanen over ons rijk na deszelfs
opnt^ning in den Statenbond uit te
oefenen is te beschouwen als vreemde
heerschappij.
Ten onrechte acht de Raad aange
voerd, dat Mussert, nu op het tijdstip,
waarop volgens zijn plan een regent
schap tot stand zou worden gebracht,
de feitelijke onmogelijkheid bestond!
dat de Staten-Generaal daartoe mede
werkten, zich op een noodtoestand zou
kunnen beroepen. Dit beroep is niet
voor het Hof gedaan en is dus in cas
satie op zichzelf reeds vruchteloos
In de betreffende benoeming van een
regent aldus is aangevoerd kan
geen vernietiging van den grcmdwët-
tehjken regeeeringsvorm worden ge
zien. De Raad acht deze beschouwing
onjuist. Het betreffende regentschap
toch had niets gemeen met het regent
schap, zooals de Grondwet dit kent en
kon evenmin gelden als waarneming
van het Koninklijk Gezag, daar het
opgehouden te bestaan en dat Koriin-
gip Wilhelmina de laatste was van de
regeerende Oranjes.
Wat nu 'de strafmaat betreft wordt
«verwogen, dat Musserts misdrijven;
behooren tót de zwaarste welke ons
Strafwetboek kent, terwijl zij werden 1
gepleegd in een tijd, waarin ons land
om zijn voortbestaan streed. Mussert
is tot zijn houding slechts* kunnen
komen doordat hij,
de oogen sluitend voor de verwerpe
lijkheid van hét régime van den be
zetter en den weerzin daartegen van
het Nederlandsche volk, eigengerech
tigd een rol heeft willen vervullen,
wélke hem maakte tot een valsch,
doch voor velen verleidelijk symbool
van toenadering en zelfs vriendschap
ipet den vijand, terwijl hij deze rol
nog is blijven vervullen in een tijd,
toen de door den bezetter begane
gruwelen iedere zoodanige toenade
ring zelfs voor hem onaanvaardbaar
moest maken.
Al hetgee.n requirant, zij het ook j
wellicht zonder laaghartige gezindheid
tegen het Koninkrijk en het Nederland-
schévolk heeft misdaan, rechtvaardigt
de doodstraf volkomen.
Bij het binnentreden in de zaal van
den Raad van Cassatie zag Mussert
er goed verzorgd uit, gekleed in een
donkerblauw costuum.
Hii maakte bij het binnentreden een
buigingvoor het Hof, keek om zich
heen en scheen uiterlijk volkomen on
verschillig. Tijdens het voorlezen van
het éónnis toorde hij weinig interesse,
alhoewel zijn gezicht af en toe teeke
nen vertoonde van innerlijke spanning.
Toen er door een fotograaf gephoto-
grafeerd werd keek hij in diens rich
ting.
Bij net verlaten van de rechtszaal
draa de Mussert zich naar het publiek
gli'tliachte en verdween door de deur,
zijn onzekere bestemming tegemoet
gaande.
rrr;; -
an i oecofio rlin lin4 rloAt* Mnocorf iVi j nnfTOnnti/Jnn in L..„*
L utj""f?