5? SS ALGEMEEN DAGBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN KjSf
Corruptie.
VOLKSUNIVERSITEIT
VAN WEEK TOT WEEK
WeuUcUte
Minister Mansholt over
onze voedselpositie
Alb. v. Dalsum en Loudy Nyhoff
in Genesius
GROOT GOUDA
AD
NUMMER 186
ZATERDAG 23 MAART 1946
STADSNIEUWS
ABONNEERT U OP
Redactie: L. J. A. v. d. Steenhovep
Mr. A. A. J. Rijksen
Drukker: Drukkerij Verzijl, Gouda
De politie ontdekt, blijkens de be
richten, telkens- nog nieuwe gevallen,
waarin gebleken is, dat bestuurders en
beambten van de Hark zich persoon
lijk hebben bevoordeeld met goederen,
die hun ter uitdeeling waren .toever
trouwd. In plaats van te letten op de
regelen, die men behoorde te volgen,
heeft men het eigenbelang laten spre
ken. Zoo iets komt gewoonlijk lang
zaam. Het begint met kennissen voor
rang te geven, omdat men weet, dat
die het noodig hebben en men het van
andere gegadigden moet gelooven.
Familie krijgt iets, dat er nog goed
uitziet; zelf neemt men nieuw in plaats
'van het oude, dat onder het publiek
wordt verdeeld .Zoo vervalt men lang
zamerhand in bedrog en verduistering.
Intusschen zijn het alleen maar de
krasse gevallen, die strafbaar zijn en
kan de politie daarvan altijd maar een
klein deel achterhalen. De ziekte zit
dieper. Het is de uiting van een méér
algemeen innerlijk bederf. Men houdt
zich niet meer aan wat recht is, om
dat men geen vertrouwen meer. heeft
op de zedelijke krachten waarop dit
steunt.
De Duitsche propaganda heeft dui
delijk geleerd, dat men met de prach
tigste leuzen kan werken en intus
schen alleen eigenbelang en macht
dienen; dat men dierbaar kan rond
gaan met bussen voor Winterhulp en
intusschen wegrooft wat men maar
halen kan. Professor Donkersloot
merkt daarbij op in „De noodtoestand
van den geest" een artikel in „De
Nieuwe Stem":
„Men kan wel zeggen dat nu de
machten van geweld en onderdruk
king tenslotte toch overwonnen
zijn maar wie durft gelooven, dat
het geweld waarmee dit noodzake
lijk ook weer heeft moeten ge
schieden voor meer dan een klein
deel in dienst heeft gestaan der
zedelijke bestrijding van het den
mensch tot een blind gehoorza
mend mechanisme verlagende ré
gime, en niet voor het grootste
deel terwille van weer andere
materieele en machtsbelangen
diende?"
Misschien is, zooals dezelfde schrij
ver te kennen geeft, het vertrouwen in
zedelijke normen nog meer geschokt
omdat tijdens den oorlog verschillen
de menschen en instellingen de waar
den, dies hun waren toevertrouwd,
slecht bewaakt hebben. Zij weken al
door verder terug; waardoor zij wel 't
lichaam, dat' zij bestuurden gaaf lie
ten, maar dit hoe langer hoe verder
den geest gaf.
Wij worden gedeeltelijk bevredigd
doordat er straf wordt uitgesproken
over een aantal van degenen, die in
den bezettingstijd met voorbijzien
van het Nederlandsche belang alleen
hebben gekeken hoe zij de meeste
winst maakten, en meegelootoen heb
ben met wie de macht in\ handen
hadden.
Maar wie zou durven zeggen, dat
het zoeken van winst en het meeloo-
pen met de machthebbers na de be
vrijding uit den tijd zou zijn? Het
kleedt zich nu alleen in andere vor
men.
Dat was van tevoren te verwachten.
Oorlog pleegt naast de devaluatie van
het geld ook devaluatie van zedelijke
waarden te veroorzaken. Dat brengt
een oversrooming mee van schadelijke
invloeden, waarin de goede gesteld
heid in menig gezin, de gezonde gees
telijke ontwikkeling van menigeen om
komt. Dat beteekent veel onherstel
bare schade.
Het hoort tot deze moreele devalu
atie, dat velen niets anders meer zien
dan ontreddering. Zij vervallen, soms
zelfs met een zeker welbehagen, in de
stemming alsof men zou verkeerep in
een wereldcrisis, waaraan geen ontko
men meer is. Het is niet ongebruike
lijk dat sprekers en schrijvers deze
gemoedsgesteldheid cultiveeren. Deze
leent zich buitengewoon voor een in
drukwekkend betoog en voor sensatie
in het kleed van den ernst..
Hiertegenover past een gezonde
nuchterheid. Men mag verwachten,
dat ook deze inundatie zal eindigen.
Het sabelgekletter met groote woorden
is in de afgeloopen week plotseling ver
stomd. Dit wil niet zeggen, dat de par
tijen plotseling tot overeenstemming zijn
gekomen. De publieke woordenstrijd
tusschen Churchill en Stalin, in heviger
mate overgenomen door de pers in de
onderscheidene landen, was een* politieke
trachtmeting in het openbaar om te
toonen dat Engeland en Amerika niet
bang zijn voor Rusland en de Sowjet-
Unie-niet voor deze Engelsch-sprekende
landen.
De debatten zouden deze week nog
rustig doorgegaan zijn, indien de Per
zische kwestie niet plotseling urgent was
geworden.
De houding van Perzië in de afge
loopen week toonde zeer sterk de aarze
lende houding van dit land, dat zich wat
onwennig voelt in het groote wereld-
concert.
De oorzaak van deze zwakte moet
gezocht worden in de moreele politieke
zwakheid van de PerzeD.
De autocratisch gezinde Sjah met zijn
weifelende regèering voelde zich aan
vankelijk niet safe, doch na de formeele
ruggesteun van Amerika durfden de Per
zen het aan om een verzoek tot spoedige
behandeling van de kwestie voor de
Veiligheidsraad in te dienen.
Het punt waar het mamenteel am
draait is het Russische voorstel om de
behandeling tot 10 April uit te stellen.
Van deze periode willen de Russen
gebruik maken om sterke druk op Perzië
uit te oefenen, teneinde hun wenschen
de zelfstandigheid van Azerbeldsjan en
en olleconcessies in Noord Perzië, inge
willigd te zien.
De Russen staan op het standpunt dat
zij recht hebben op de Perzische olie,
omdat zij in de Kaukasus zooveel olie
tengevolge van het Duitsche optreden
hebben verloren. De zelfstandigheid van
Aserbeidsjan achten zij vanzelfsprekend.
Het toonaangevende Russische blad
de „Iszwestia" meende goed te doen in
een serie artikelen te wijzen op de hou
ding van Perzië tijdens dep oorlog en
slingert het verwijten naar het hoofd
welke zeer veel overeenkomst vertoonen
met d^ Duitsche ver wijten aan verschillende
landen in de jaren, voor den oorlog en
waarin Germania redenen zag, een impe
riallstischen oorlog te ontketenen.
Indien het den Russen in de Veiligheids
raad, waarin de groote figuren van Byrnes
Bevin en Wininsky ditmaal zullen ont
breken, niet gelukt de Perzische kwestie
van het eerste punt der agenda af te
krijgen, zullen zij in ieder gevel trachten
de voorbesprekingen zooveel mogelijk te
rekken, ten einde tijd te winnen.
In hoeverre dit de Russische diplomatie
gelukken zal, staet te bezien. In ieder ge
val ziet de wereld met spanning de ko
mende Week tegemoet.
Uit ons gebiedsdeel in het verre Oosten
valt deze week weinig te melden. Men
krijgt den indruk, dat de voorbereidende
besprekingen naar wenseh verloopen.
Beide partijen zijn het er blijkbaar over
eeas, dat er bij deze subtiele besprekingen
zoo weinig mogelijk bekend gemaakt
oient te worden Gelukkig was het Br.
Indische onthaal op de verklaring van
Attlee. Onomwonden heeft Pandit Nehroe
verklaard, dat voor het eerst een Br.
minister openlijk ea met veel realisme het
Britsch Indische vraagstuk heeft behan
deld. De grootste mannen zullen ditmaal
niet van de Britsche commissie komen,
doch van de Mohammedanen en andere
Daarvoor is zedelijke tegenkracht
noodig. Het is te gemakkelijk die
maar van de jeugd te verwachten. De
volwassenen in de eerste plaats zullen
de moreele slapte te boven moeten
komen. Daarin mag men ook eenig
vertrouwen hebben. Eenerzijds heeft
weliswaar eigen belang altijd neiging
uit te groeien tot belangzucht, ander
zijds reageert dezelfde mensch. of
anders de gemeenschap daarop met
het gevoel van hierdoor te worden
bezoedeld. Zoo pleegt het te gaan met
het gevoel van hierdoor te worden
bezoedeld. Zoo pleegt het te gaan
over heel het terrein.van menschelijke
verhoudingen. Aan de oude rottende
bol groeit telkens nieuw kiemkrachtig
leven.
Administratie: M. J. van Loon
Bur.: Markt 67, Gouda. Telefoon 30M
Abonn. p. w. 27 c. Losse nuram. 1§ ct.
S. 5. R.
J
U TABR/S literal
V. <P
Y TEHERAI
Hamadan
KERMANSCHAH E
minderheden. Wij kunnen ook niet anders
zeggen, dat de geste van Engeland om
Br-Indië zelfstandigheid, al dan niet in
hetgemeenebest, buitengewoon royaal was
Verzoek aan gerepatrieerdén
te Gouda.
De Secretaris van het plaatsel. Comité
Nederland helpt Indië verzoekt dringend
opgave te mogen ontvangen van de namen
en identiteltsnummer van gerepatrieerden
die zich in. Gouda gevestigd hebben.
Het adres van het Secretariaat is
Bodegraverstraatweg 68 Reeuwijk.Tel.272
Uitvoering van „Utile Dulci"
De Goudsche GymaasiEiStenver. „Utile
Dulci" geeft op 30 Maart a.a. een grooten
feestavond in Kunstmin, Boelekade, welke
obi 8 uur aan zal vangen. Öpgevoeic
wordt „Vadertje Langbeen" (Daddy
Longlegs) van J. Wepster. Na afloop is
er bal onder leiding van Chr. v. d. Heu
vel. Het bestuur zou gaarne weer eenig
contact opnemen met de oud-gymnaziasten
en noodigd hen allen uit dezen avonc
bij te wonen. Kaarten hiervoor zijn ver
krijgbaar bi) den heer P C. de Vries
yt Bergen IJzerdoornpark 3.
Hoe laat gaat de bus?
Nu het busverkeer van Gouda met
de omliggende plaatsen zich steeds
uitbreidt, is dit een dagelijksche
vraag voor velen. Daarom hebben de
exploitanten der busdiensten beslo
ten de dienstregelingen ter inzage
neer te leggen aan de volgende
adressen: M. C. Baas, Bothastr. 14;
J. C. Langeraar, B. Martenssingel
105; C. J. v. d. Sprong, Karnemelk-
sloot 8; café „De Spil", Gr. Floris-
weg 40; J. de Groot, Wachtelstraat
43; C. de Jong, Boschweg 62; M. H.
van Leeuwen, Raam 67; N.'Rietveld,
Oosthaven 34; café „Sport", Lange
Tiendewgg 83; Bureau van Politie,
Markt 72.
Men kan zich op de hoogte stellen
T)p deze adressen van de dienstregte-
lingen van de „Citosa", Zoetermeer,
„De Rijnstreek" Boskoop, „De Twee
Provinciën", Slikkerveer, „De Valk",|
Schoonhoven en „Van Gogh", Capelle
a. d. IJssel.
Inbrekers troffen het niet
In den nacht van Woensdag op
Donderdag wisten eenige inbrekers bij
H. op het Jaagpad een ruit aan de
achterzijde uit te snijden, waarna zij
de kantoordeur forceerden. De buit,
die slechts bestond uit een kistje met
7 sigaren en 4 doosjes lucifers, werd
later doorheen buurman in de omge
ving teruggevonden. Een onbegrijpe
lijk geval.
In den nacht van Donderdag op
Vrijdag werden bij S. aan de Boele
kade drie binten van 7 meter lengte
meegenomen, die wel in de kachel zul
len verdwijnen.
Tegelijkertijd werd geprobeerd in
te breken op Boeleka.de 92, waar de
bewoners afwezig waren. Het uitsnij
den van een ruit veroorzaakte echter
zooveel lawaai, dat de buren opmerk
zaam werden en door hun verschijnen
de dieven op de vlucht joegen.
Spreekuur v. gerepatrieerden*
Iedere» Woensdagavond van zeven tot
negen uur zal het pl. Comité Nederland
helpt Indië zitting houden voor gerepa
trieerden in het gebouw van het Dagblad
„Groot Gouda", Markt 67 tfc Gouda,
ten einde hen, die zich hier uit Indië
'vestigden, met raad en daad bij te staan
Weersverwachting, medegedeold
door het K.N.M.I. tot morgenavond.
Wordt verwacht i
-Heldere nacht, overdag toenemende
bewolking met later 'weer eenige
regen, vooral' in het Zuiden van bet
land. Matige wind tusschen Z. ea
Z.O. Iets zachter.
Wat Is cr In Gouda tardoant
Reünie i Vrijdag t./m. Woeasdagi
De geest van den Zwarte Piraat
Thalla-Theater i VrtJdag t./aa. Woens
dag r Soldaten zonder uniform.
Schouwburg Bioscoop Van Vrijdag
t/m. Dinsdag; Storm over Beagalen.
Maandag 25 Maart, 8 uur. Kunstmin:
Partij v.d. Arbeid, spreker Sal Tas over:
Franco en de internationale politieke
spanningen".
Dinsdag 26 Maart, Concordia. Goud
sche Tooneelkring Z. Ned. Tooneel met
Rond een half milllaen".
Idem, 8 uur, Reünie, (bovenzaal) Sticht,
ten alg. nutte t. h. expl. v. cons. bur. v.
geslachtskunde, Dr.' W. Storm; „Sexu-
eele problemen in na-eorlogschen tijd"<
Woensdag 27 Maart, -7 uur Nieuwen
Schouwburg, Goudsch Volksconcert,
R'damsch Phillh.Orkest o.l.v, Guyla
Bando m.m.v. Herman Bril, viool.
Idem, 7.30 uur, Concordia, Leerlingen
uitv. Goudsch Conservatorium.
Idem, 8 uur, Sportschool Jo de Groot,
Kazernegebouw, Boksdemonstraties.
Het is een sublieme gedachte geweest
van de V.U., afd. Gouda, op haar
sluitingsavond „Genesius" van Henri
Gkéon te laten voordragen door Albert
van Dalsum en Loudy Nyhoff.
Ghéon is in ons land geen onbekende.
Wie kent er niet zijn tooneelwerken als
„De drievoudige wijsheid van Vader
Wang" en „De gehangene met den
koorde", in welke stukken hij de mensche
lijke natuur laat breken door de macht
van het Christendom.
Evenals dgze stukken is „Genesius
imponeerend van vorm en inhoud, goed
te begrijpen voor den gemiddelden luiste
raar en het laatteen diepen ontróerenden
Indruk achter.
In eea saort eenvoudig „Berecht gaf
Albert van Dalsum vooraf de korte in
houd van het stuk.
Ondanks de wreede christenvervolging
van keizer Diocletianus, breidt het chris
tendom zich toch langzaam uit. Zelfs in
het keizerlijke leger. Een moedig bevel
hebber als Adrian! was christen geworden
en moest den marteldood sterven.
Oud geworden, wardt Diocletianus
zija luguber bedrijf moe en probeert af
leiding te zoeken in boat vermaak, waar
van tooneel en spel belangrijke onderdeelen
vormen.
Da zorg voar het tooneel is opgedragen
aan den groeten meester Genesius.
la één van zijn angstige droomen ziet
Diocletianus de figuur van Adriani.
Merkwaardig veel lijkt Adriani in dien
droom op Genesius. Diocletianus vereen
zelvigt die twee en 's ochtends geeft
hij Polydorns '(een taoneelschrljver) op
dracht de stof van den marteldood van
Adriani te verwerken Ineen toon eels tuk.
Genesius moet de rol spelea vaa Adriani
hetgeen hij na veel tegenwerpingen doet.
Door de intense rolstudie druppelt de
levensvisie van het" Christendom in de
ziel van Genesius. Op de uitvoering
bekent hij christen te zijn en wordt weg
gevoerd om den marteldood te sterven,
gelijk Adriani. Dit is in het kort het
gegeven.
De bekeering vaa Genesius is als een
sublimatie, diep ontroerend en aannemelijk
voor hen. die in een bovennatuur ge
looven.
Albert v. Dalsum dwingt tot luisteren
en meer dan dat. Meesterlijk was zijn
uitbeelding van Diocletianus. Neerhan
gende, breede mondéén oog tot een
streep getrokken, het aadere tot op een
geniepige kier geopend. De stem van een
wellustelingvan een zinnelijk gedrocht.
Maar ook de stem van een siener, een
prediker in de rollen van Felix en Adriani.
Een prachtig kunstenaar.
Loudy Nijhotf heeft perfect geassisteerd.
Het valt ook niet mee een ster te laten
schitteren als de zoa al schijnt.
Toch moeten we zeggen, dat haar
persoonsverwisselingen geaccentueerder
waren dan die bij Albert v. Dalsum. In
het derde bedrijf bereikte zij zeker het
niveau van haar tegenspeler.
Met gouden letters kan de V.U. dezen
avond la haar annalen opteekenen. Een
zeldzaam maoie opvoering voor een goed
bezette kleine zaal. Deze avoad was één
der weinige cultureele hoogtepunten, die
Gouda te beurt vallen. Het belangstel
lende publiek voor dergelijke mee ster-
op voering en is toch nog miezerig klein.
Zijn wij', Gouwenaars, dan zoo slecht
bedeeld met goede smaak en onderschei
ding Ons cultureele leven lift nog zwaar
ziek.
Met ingang van 31 Maart 400 graas
brood minder
Gisterenavond sprak de minister van
Landh. visscherij en voedselvoorz. Ir.
L. S. Mansholt in de serie„Op de
Brug" over onze voedselvoorziening.
In verband met het wereldgraan te
kort heeft de minister besloten, in
overleg met den ministerraad, het
wekelijksche broodrantsoen van 2800
gram met ingang van 1 April a.s.
met 400 gram te verlagen. Deze ver
laging geldt niet voor kinderen en
voor zwaren arbeid.
Dit is de eenige verlaging dia de
minister in uitzicht stelde. Een verla
ging vaa het suikerrantsoen kon op
het laatste moment worden voorkomen.
Niemaad behoeft bevreesd te zijn voor
honger en gebrek. Ons huidig brood-
verbruik bedraagt 1/3 meer dan het
voor-oorlogsche. Bovendien heeft da
rageering behoorlijke reserves kunnen
aanleggen. De verlaging vindt zijn
oorzaak, dat er aanzienlijke tekortea
aaa graan op de wereldmarkt zijn,
omdat de oogst 1945 is tegengevallen'
Nederland zal zijn steentje bijdra
gen in het tekort en zal ia de eerste
plaats Frankrijk 50.000 toa graan la
veren l.p.v. de gevraagde 150.000 toa.
Het tekort aan graan beïnvloedt
ook onze vleeschpositie.
Na dc moeilijkheden in de groente
voorziening la den afgeloopen winter
is een behoorlijke voorziening ia de
toekomst gewaarborgd i
Voorts drong de minister aan om
verspilling vaA brood tegen te gaan
Ia Amsterdam alleen wordt wekeiljksch
met de schillen 20.000 kg. oud brood
opgehaald. De minister verzocht alle
Nederlanders mede te werken in den
strijd tegen den frauduleuzen handel.
Dit is een zaak, die eiken Nederlander
betreft.
'MfJKT
m
O GROOT GOUDA
BAKOE,
LMars ga
.'I
Af,4 Mlaneh
>D L "°a6
KAS WIN
|2,
f-i»'
