%gk ALGEMEEN DAGBLAD,VOOR GOUDA EN OMSTREKEN MAAKT*V(AXOT
dcdicht
V.Ui'
Hel
Vergeet U niet
Redactie: L. J. A. v, d. Steenhoven
Mr. A. A. J.- Rijksen
Drukker: Drukkerij Verzijl, Gouda
NUMMER 198
ZATERDAG 6 APRIL 1946
Administratie: M. J. van Loon
Bur.: Markt 67, Gouda. Telefoon 3008
Abonn. p. w. 27 c. Losse numm. ÏO ct
Loopt het op eind met de| VAN WEEK TOT WEEK
beschaving 1
In 'de jaren tusschen de beide
wereldoorlogen kwam men telkens de
gedachte tegen, dat de West-Europee-
sche beschaving haar einde tegemoet
ging. Vooral vanuit Duitschland, dat,
na een halve eeuw van merkwaardige
groei, den oorlog had verloren, ver
spreidde deze gedachte zich over
Europa. „De ondergang van het
Avondland" was de onheilspellende
titel van het veelgelezen boek van
Spengler. Het boek vertolkte de stem
ming die in Duitschland heerschte en
gaf daaraan een vorm, die deze stem;
ming weer versterkte. Het is begrijpe
lijk dat ook de Nederlandsche gedach-
tenwereld, die in veel opzichten op
Duitschland teerde, daardoor geïnfec
teerd werd.
De grondgedachte was, dat een be
schaving onderworpen is aan de wet-
teji van plant en dier en na de ge
boorte een tijd kent van groei om dan,
onherroepelijk, ouderdoms-verschijnse-
len te gaan vertoonen en ten doode
gedoemd te zijn. Zoo was het, werd
geleerd, met alle beschavingen gegaan.
Daartegen verhief zich wel de be
schouwing dat het christelijk karakter
van de Europeesche beschaving het
zout zou blijken te zijn dat juist deze
cultuur zou bewaren, maar anderzijds
is er ook een veelverbreide christelijke
opvatting,van het wereldgebeuren die
spoedig in „de-oorlogen en geruchten
van oorlogen" het naderende einde
ziet, waarin alles zal ondergaan in
„bloed en vuur en roqkdamp". Juist
deze volksopvatting is gemakkelijk
vatbaar voor de ondergangsstemming.
In de Engelsch sprekende wereld,
die ook in zijn christelijke overtuiging
een meer optimistisch karakter toont,
had de leer van den ondergang der
beschaving veel minder invloed. Zoo
als professor J. Romein in „De
Stem" meedeelt, geeft de Engelsche
cultuurhistoricus Arnold Toynbee in
zijn geschiedkundig werk „The study
of history" aandacht aan de sombere
eindverwachtingen. Als immers zoo
schrijft professor Romein r de ver
wachtingen der astronomen ongeveer
juist zijn in dit veen ziet men zelfs
op een paar millioen turven niet
dan kan de aarde nog een millioen
maal millioen jaren meerollen, voor zij
voor den mensch onbewoonbaar zal
zal zijn. Op grond daarvan heeft
Toynbee berekend, die bewoonbaar
heid voorzichtigheidshalve op de helft
terugbrengend, dat de menschheid, die
van de 300.000 jaar dat zij nu be
staat, er nog slechts 6000 in beschaaf
de staat heeft geleefd, nog 83 millioen
maal zoolang beschavingen kan kwee
ken als zij reeds gedaan heeft. Dat wil
zeggen, dat wanneer er, volgens zijn
telling in die laatste 6000 jaar 21 be
schavingen zijn geweest, er ons nog
21 maal 83 millioen of 1 milliard 743
millioen, zeg afrondend 2 milliard te
wachten staan, aangenomen dan altijd,
dat hun gemiddelde levensduur niet
langer zou zijn dan tot 'dusver.
Zelfs als de grondslag van de the
orie juist zou zijn, dat cje beschavin
gen als plaiiten sterven, zou er dus
nog een wijd perspectief zijn.
Intusschen verdwijnt een bescha
ving, op enkele uitzonderingen na, niet
zonder elementen daarvan over te dra
gen aan een volgende.
En zoo voegt professor Romein
er aan toe „beschavingen zijn
menschenwerk, door menschenwil zijn
zij opgekomen, "door menschelijk te
kort te gronde gegaan, en als dat zoo
is, kunnen zij ook door menschelijke
inspanning en opheffing van dat te
kort behouden blijven. Weliswaar met
voor altijd, want dat zou een mensche
lijke volmaaktheid veronderstellen, die
strijdig,is met onzen aard, maar dan
toch voor langer tijd dan den onze.
STADSNIEUWS
Heropening
Hedenmiddag om 2 uur U de Inwendig
geheel verbouwde en gemoderniseerde
kantoorboekhandel van de Fa. Verzijl
aan den Korte Tiendeweg heropend.
Wat voor ons Nederlanders ongetwij
feld het belangrijkste feit van de week
was, was het bericht, dat Dr. Van Mook
en drie vertegenwoordigers van Sjahir
naar Nederland zouden komen om de
besprekingen op Nederlandschen bodem
verder voort te zetten.
De eerste commentaren uit Batavia
hierop^ waren bepaald ongunstig. „Het
Dagblad" schreef, dat de zaak er steeds
hachelijker voor ging staan en Van Mook
naar Nederland reisde voor nieuwe vol
machten. Het belangrijke feit, dat ver
tegenwoordigers van Sjahir met den
luitenant-gouverneur zouden meereizen,
werd echter door „Het Dagblad" over
het hoofd gezien. De bereidheid van
Indonesische zijde om naar Nederland te
gBan, wordt over het algemeen als een
gunstig voorteeken beschouwd.
Het Russisch-Perzisch dispuut is in de
afgeloopen week tot een tijdelijke oplos
sing gekomen. De Veiligheidsraad heeft
het beter geoordeeld, de zaak niet op de
spits te drijven en dén weg open te laten
voor vreedzame onderhandelingen. De
Russen van hun kant gaven, na het poli-
tiek-ontactisch optreden van Gromyko,
blijk van hun ernstigen wil tot samen
werken. Prompt op tijd beantwoordden
zij Woensdag de nota van den Veilig
heidsraad en gingen door met de ontrui
ming van Perzië. In het antwoord deelden
zij mede, dat Perzië binnen 5 6 weken
ontruimd zou zijn, maar stelden als voor
waarden, dat er een Russisch-Perzlsche
maatschappij tot exploitatie van olie in
Perzië zou worden gesticht en bovendien,
elschten z|j de Perzische erkerning van
de autonomie van Azerbeidsjan.
De Donderdag1. aangenomen resolutie
in den Veiligheidsraad heeft het dispuut
voorloopig opgeschort, doch de verwach
tingen zijn, dat er nieuwe verwikkelingen
zullen komen, wanneer de Perzen ook de
ontruiming van Azerbeidsjan eischen.
Perzië is de ontmoetingsplaats van de
Amerikaansche en Engelsch oliemagnaten,
die de olibronnen in het zuiden van het
land explolteeren en de Russen, die con-
cernes in Noord-Perzië opeischen, al
vorens de Amerikanen en Engelschen
hierop beslag leggen. Dif is het kern
punt van het Perzische geschil, waarbij
Iran zelf machteloos toeziet.
Steeds ongunstiger worden de berichten
uit Duitschland inzake de democratiseering
van het land. Het.blijkt, dat de ontbon
den Hltler-Jugend-organisaties en Bund
Deutschen Madel in feite nog voortbe-
staat en de nazi-geest in jong Duitschland
dieper wortel-heeft geschoten dan men
oorspronkelijk had vermoed Een krach
tiger optreden had waarschijnlijk veel
kunnen voorkomen.
In België is de kabinetscrisis eindelijk
tot een oplossing gekomen. Tegevolge
van dfc zeer labiele politieke verhoudingen
valt ook dit kabinet weer bi) het gering
ste meeningsverschil, mits men den weder
opbouw urgenter acht-dan de konings-
kwestie.
De aanvankelijk gunstige berichten
over een Engelsch-Britsche alliantie zijn
teniet gedaan door het bericht van gister-
avond, waarin wordt medegedeeld, dat
over "de kwestie van het Roergebied,
zoowel in Frankrijk zelf als tusschen
belde landen, zulke groote meenlngsver-
schillen bestaan, dat voorloopig niet van
een verbond gesproken kan worden.
In Griekenland werd, voor het eerst
sedert vele jaren, een democratisch kabinet
samengesteld. Evenals in België, Italië
en Bulgerije, splitst ook hier de konings
kwestie het volk in twee onverzoenlijke
kampen, waartusschen geen oplossing
mogelijk schijnt. De geschiedenis heeft
gelukkig geleerd, dat elk probleem opge
lost kan worden.
Lékkere honger
Enkele Jongelui hebben door inslaan
van eea ruit, terwijl de deur openstond,
van een kiosk aan den H. Schielandschen
Zeedijk kans gezien 50 siroopwafelen
weg te nemen.
Vergadering
Partij van den Arbeid
Houdt dezen avond vrij!
Het Bestuur van de Partij van den
Arbeid verzoekt ons opname van het
volgende
Op Maandag 15 April a.s. aanvang
8 uur, spreken voor de afd. Gouda der
Partij van den Arbeid" in de zaal
„Kuntmin" der Sociëteit „Ons Genoegen"
Boclekade, Mevrouw Mr. De Ruyter-
De Zeeuw over de verhouding dezer
partij tot de communisten en de heer
Mr. Joekers over de 'verhouding tot de
pas opgerichte „Partij van dé Vrijheid"
en overige liberalen.
Deze vergadering is vooral van belang
voor hen, die klaarheid wenschen om
trent de begrippen „democratie" en
„dictatuur" eenerzijds en „vrijheid" en
„ongebondenheid" anderzijds, die geen
scheiding dulden der measchelljke persoon
lijkheid, dus ook de tegenstanders hun
geestelijke vrijheid gunnen en wenschen
te waarborgen,
Uitvoering Jeugdzangkoor
Nu de legers der verschillende landen
zich aan het demobiliseeren zijn, maakt
het Leger des Heils zich op om de jeugd
te gaan mobiliseeren in hun organisaties.
Dit was wel de grondslag van de Jeugd-
week, die nu is gehouden en geslaagd
mag heeten. In het kader van deze week
vond er Donderdagavond in het gebouw
Leger des Heils een uitvoering plaats van
het jeugdzangkoor, welke geopend werd
door majoor Mevr. P. J, Wels-Mudde, die
na gebed allen een welkom toeriep. Al
vorens met haar jeugdkoor naar voren te
komen, wees zij er op, dat dit geen uit-
voeiing zal zijn zooals de wereld die kent,
maar meer als propaganda beschouwd
moet worden, aldus Zr. A. van Doorn,
waarna het koor, waarvan zij leidster is,
eenige nummers zoüg. Voorts werd deze
avond gevuld met trompet, viool en een
orgel-solo door Cor Wels, welke bijzon
dere vermelding verdient. Nadat de heer
den Hertog bekendheid had gegeven aan
het plan een welpenafdeeling tot stand te
laten komen, kwam het slot van dit
afwisselend progtamma met het symbolisch
uitbeelden van de verschillende jaargetij
den, waarna met gebed en zang dezen
avond beëindigd werd.
Wandelen.
Van de vierdaagsche afstandsmarschen
uitgeschreven door den Nederl. Bond voor
Lichamelijke Opvoeding op 23, 24, 25 en
26 Juli te Nijmegen, kwam ons een dezer
dagen een reglement in handen, welke In
duidelijkheid en in uitvoering een correcte
indruk maakte. In het voorwoord van
den heer Brunissen, leider van deze mar-
schen, wees deze er op, dat het oorlogs
geweld wel zeer diep zijn sporen in Nij
megen heeft achtergelaten, maar dat dit geen
aanleiding mocht zijn, deze stad en haar
inwoners ontrouw te worden, maar ons
volk zich weer met bezieling naar Nij
megen zal begeven om wederom deze 30e
vierdaagsche een groot Nationaal feest te
laten worden, waarbi) het waarachtig zal
zijn, zooals ons marschlied zoo mooi aan
goeft:
Een voor allen en allen voor één.
Burgerlijke Stand
Geboren
2 April, Hermina J dv A v Oudheusden
en K K Stolk, Stoofsteeg la, 3 April,
Hendrlka D dv M Kortlever en P C
Vei steeg, O de Boompjes 145, Wilhelmina
dv A H d Hollander en J d Beij, Koe
koekstraat 59. Jan zv W Dekker en M E
Dreef, Boschw. 98, Bert. zv A C Cattel en J
Zevenhoven, Gansstraaf 23, 4 April,
Cornells A zv A A Kouwenberg en M
C L Bastiaansen, Kleiweg 20, Anna S
dv L Slaman en A S Swanenburg, Snoy-
straat 24, Gerda J C dv M IJsselstijnen
J A vd Zaan, Sophiastraat 86, Jan zv
B van Wilgen en W Wylup, Heeren
straat 140. Franclscus A P G M zv J
Vorst en B M Tuijthof, Bleekerssinpel 6'.
Casper G zv C J Reebeen en M J Rade-
aiaker, Keizerstraat 57, Marines E zv H
Klein en J Spek, Willens 21.
5 April, Marcel M A zv Th H H Tig
geler en S H Deden, Kattenssingel 41,
Maria A dv A A de Mol en J Th Bertels
Hoogstraat 8
Getrouwd
Staking bij de Fa. Id. Brinkmann
opgeheven."
Na besprokingen met het coll. V. Rljks-
bemlddelaarl Is then tot overeenstemming
gekomen, zdpdat het werk op"het atelier
Maandag weer hervat wordt.
Góudsche Mixed Hockey-Club
De wedsrljd G.M.H.C.(damëü)-Excel-
laior lil vangt niet, zooals in b\md
van Donderdag stond vermeld, om 2 uur
|m aar om 12 uur aan.
dat U Maandag nieuwe inleg
vellen, textielkaarten en en-
quette-fonpulieren voor brand
stoffen moet halen, als uw
naam ligt tusschen
Laa Loz
U behoeft alleen Uw tweede distri
butie-stamkaart en het inlegvel mede
te brengen.
U kunt in het Gymnastieklokaal Ban
de Peperstraat terecht, aan loket 13,
5, 7 en 9, tusschen 9.30 en 12 u. of
2.— en 3.30 uur.
Voor bijzonderheden, zie aanplakbilj.
dat U Maandag een schoenenbon
moet halen, als Uw stamkaartnummer
eindigt op een 3 (drie) en Uw naam
begint met een der volgende letters
A en B
aan loket 12 van het. Distributiekan
toor aan de Peperstraat.
Zij, die onder bojrenbedoelde cate
gorie "vallen^ en feeds een schoenen
bon ontvangen hebben in '45 of '46
moreten zich vervoegen aan loket 4,
Peperstraat.
U moet medebreagen 'de Tweede
distributie stamkaart en het inlegvel
GA-GB-GC of GD CK 605.
Zie ook ons blad van Donderdag
April.
5 April, L Hofstede en C W Brinkman
A Hofstede en J Nuvelstijn
Ondertrouwd
4 April. B J Noorlander en E de Pater.
J Hoogehdljk en M E Naves, P Holle-
mansen en M P Verbrugge, A Heuvel
man en H vd Roest, J Markus en C
"Dijkstra, H J Korf en A vd Ham, J vd
Berg en M A van Dijk. A Klijn en M
Visser, P Frederikze en J E Polet, J D
Donker en A Brussé, J Poot en J G M
van Kersbergen, G Polet en A N J den
Hollander, J J 8e Bruin en G de Wit.
Overleden
2 April, Geertrulda Veenendaal geh m
F Turlon, 56 j: 4 April, Janna M de
Waal. wed H Vergeer, 77 j: Klaas
Zweere, 75 j.
Lvomd.
Weersverwachting
door het K,N.M.I. tot mor
Wordt verwacht i
Heldere koude nacht mejr in het
O. van het land op beschutte plaat
sen lichte nachtvorst overdag licht
tot half bewolkt. Toenemende bew.
in het N. des lands. Droog weeri
Matige krimpende w. Iets zachter.
Wat Is cr In Gouda doanf
Reünie i Vrijdag t./m. Woensdag»
Gravin Alexandra (Boven 18 Jaar)
Thalia-Theater i Vrijdag Woenadi
Manke Slavin (Boven 14 Jaar)
khouwburg Bioscoop, Vrijdag t.m.Dini.
3e zwarte spion (Boven 18 jaar)
Woensdag 10 April. Schouwburg 7 n.
R'daassch Phtlbarmonisch orkest.
Idem, Beursklok, 8 uur, Partij vd. Ar
beid, sprekers de heer v. Dijk en Prof.
Molenaar.
Idem, Ned. Herv. Ver, Calvijn, 7.30n.
Ds. v. Dijk van Monster.
Idem, Bureau „Groot Gouda" 7-9 uur
Spreekuur voor gerepatrieerde»».
Ter navolging
Bij de laatste uitbetaling van de sala-
rissen aan het personeel van het voor
malige Bewaringskamp „Gouda", heeft
de collecte, die gehouden werd ten bate
van Putten's Jeugd, opgebracht f 133.-
UIT HET GEMEENTEBLAD
Goedgekeurd
Ged. Staten der provincie Zuid-
Holland hebben goedgekeurd het be
sluit van B. en W. tbt intrekking van
de besluiten van den burgemeester van
21 Juli '42, 3 Dec. '42, 8 Febr. '43,
betreffende het regl. voor de bur
gerlijke instelling van weldadigheid
voor het Rusthuis „Huize Juliana" en
voor het Van Iterson Ziekenhuis.
Wijziging Verordening
Winkelsluiting
B. en W. brengen ter openbare ken
nis, dat gedurende 3 maanden op de
Secretarie ter inzage ligt en tegen
betaling der kósten verkrijgbaar is de
„Verordening tot wijziging der ver
ordening op de winkelsluiting voor de
Gemeente Gouda" (verplichte sluiting
Dinsdags na 1 uur, ook voor planten-,
bloemenwinkels en kruidenierszaken).
Vergunning verleend
B .en W. hebben vergunning ver
leend aan de N.V. Petroleum Mij. „The
Texas" tot het uitbreiden der benzine
pompinstallatie met een ondergrond-
sche tank van 6000 liter en met een
handpomp bij de Fa. Hulleman.
I/OH
In aansluiting aan het gedicht dat wij de vorige\eek plaatsten laten wij
hier weer een gedicht volgen over „Wolken", de^ witte gedaanten tegen
den blauwen achtergrond, die het oog verrukken en de verbeelding wekken.
WOLKEN
Ik heb de wolken lief, de witte
[wolken,
tot blanke stoeten door den wind
[gereid,
zeilend op grondloos blauwe kolken,
bol-blinkend van den zonnezegen,
langs al de eeuwig-blijde wegen
der matelooze oneindigheid.
Ver, in de grauwten van den horizon,
zie 'k ze ats muren, krachtige
[kasteelen,
oprijzend sterk naar felle zon
uit sombre wallen; maar heel voren
stijgt er een witte, slanke toren
met hoogste blankheid der kanteelen.
In statig-stillen stoet met
[zon-verklaarde
bollende zeilen van hun vreemde
[vloot,
hoog boven mij en lage aarde,
zijn al' verbeeldingen gevangen,
die steeds mijn toomeloos verlangen
vraagt uit der schoonheid blijden
[schoot.
En als ze als zonneberge' en
[lichte sloten
in 't wijde veld der open wereld
[komen,
wordt mijn verheuging feestgenoote,
waar wondre beelden wiss'lend
[glijden:
groot-vreemde dieren, die er weid
aan blauwe en gouden stroomen.
Ik heb de wolken lief, de verre wolken, J
zeilend omhoog, den zonnig-langen yS
[tijd.
En t liefst, wanneer z' op blauwe
[kolken
varen de groote zeeën tegen
langs al de eeuwig-blijde wegen
der matelooze oneindigheid.
Peter van Maam: Klarende luchten.
P GROOT GOUDA
lyirrnrlff WIT
