ALGEMEEN DAGBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
De Prinses is jarig.
Eerste zitting van het Tribunaal te Gouda
GROOTE PUBLIEKE BELANGSTELLING
WcubuUhk
J:
NUMMER 216
DINSDAG 30 APRIL 1946
STADSNIEUWS
Redactie: L. J. A v d. Steenhoven
Mr. A. A. J. Rijksen
Drukker: Drukkerij Verzijt, Gouda
Administratie: M. J. van Loon
Bur.: Markt 67, Gouda. Telefoon 3008
Abonn. p. w. 27 c. Losse numm. lOct
Vandaag verjaart onze Kroonprin
ses Reeds vroeg wapperden vanmor
gen in Gouda van honderden huizen
en gebouwen de driekleur, die ons
vöoral in de bezetting zoo dierbaar is
geH°oe vieren wij onder geheel andere
omstandigheden den vêrjaardag van
Prinses Juliana.
Vorig jaar konden wij slechts en
kele regels aan Haar verjaardag wij
den Wij stonden aan den vooravond
van Duitse Hand's ondergang.
Hitler was dood, Mussolini met zijn
vriendin Clara Petacci terechtgesteld.
De R A F. wierp 600.000 kg voedset af,
de Rustoen vochten in het hart van
Berlijn, de Amerikanen en Engelschen
stonden diep in Duitschland, in Itahe
was van een front geen sprake meer.
In deze spannende uren van den
oortog1 geraakte de Stille viering van
den verjaardag van onze Prinses op
den achtergrdhd.
De beschuldigden komen voor.
hooren. Het kriegsverdieastkreuz had hij I der vrij nieuw te zijn, volgens v. d. K
Anders was Jiet in J944. Het eerste
stukje Nederlandsch Wj
Jondgebied, Hol-
landia op Nw. Guinea was toen
bevrijd.
In ,JDe Vrije Gedachteschreven wij
toen o.m.:
„Voor de vierde en laatste maal
vieren wij den verjaardag van onze
Kroonprinses en toekomstige Lands
vrouwe in alle stilto, hiertoe ge
dwongen door den ijzeren dwang
van den bezetter, jaren van groei
end verlangen naar den terugkeer
van onze Koninklijke Familie zijn
voorbijgegaan. Maar deze jaren
van verbanning zijn door de leden
van ons Koninklijk Huis niet in
ledigheid doorgebracht. Verrijkt
met een schat van ervaringen zal
onze Prinses naar ons tand terug-
keeren en voor Haartoekomstig
bestuur zullen deze jaren dan rijke
vruchten afwerpen."
Thans is zij weer jn ons midden
terug en een ieder, die met Haar ken
nis maakt, wordt getroffen door Haar
eenvoud en Haar belangstelling voor
alles wat ons volk en ons land betreft.
Na de bevrijding van ons land be
zocht Zij vrijwel elk geteisterd gebied.
Zij sprak met de getroffen bewoners
en hielp waar Zij helpen kon.
Zij" ging de repatrieerenden uit onze
Oost in Amsterdam verwelkomen en
stond geduldig tusschen duizenden
afwachtenden, op de aankomst van de
boot te wachten.
Onlangs keerde Zjj terug uit de
Scandinavische landen, waar Zij onzen
dank aan de Volken van het hooge
Noorden overbracht.
Over eenige dagen vertrekt Zij weer
met Prins Bernhard naar Zwitserland
om daar hetzelfde te 'doen.
Zóó spant Prinses Juliana al Haar
krachten in tot heil van ons volk.
Moge het Haar gegeven zijn nog
langen tijd Haar krachten aan ons te
geven. Dit zal ons land ten voordeel
strekken.
Gistermiddag om 2 uur heeft het Tribu
naal van Gouda in haar eerste zitting
de eerste vier gevallen behandeld. Voor
dat als eerste, G. Dortland uit Gouda,
gehoord werd, sprak Mr. Lycklema
Nijebolt, de President van het Tribunaal
te Rotterdam, een installatie-rede uit,
waarin hij o.m. zeidcOfschoon het bijna
een jaar geduurd heeft voordat de eerste
zitting in het arrondissement Rotterdam,
waaronder Gouda ressorteert, plaats had.
hetgeen velen had doen twijfelen of ze
nog wel ooit zouden beginnen, dit biedt
toch ook voordedendaar hetTrubinaal
nu waarschijnlijk een objectiever oordeel
zal hebben, dan kort na de bevrijding.
De straffen, die gegeven worden, mogen
hetjNederlandsch volksbelang niet schaden
en er moet rekening gehouden worden
met het feit dat de beschuldigden na hun
straftijd weer in de maatschappij moeten
en kunnen terugkeeren. Is de bepaling
van de strafmaat dus lastig, het beu ijs
van de tenlastelegging zal in het alge
meen veel eenvoudiger zijn. Na de hoop
uitgesproken te hebben, dat het Tribu
naal rechtvaardige eischen zal stellen om
het geschonden evenwicht te herkrijgen,
verklaarde Mr. Lycklema Nijeholt de
Goudsche Kamer gelastalleerd.
Hierna zelde Mr. J. A. v. Bronkhorst.
aa den burgemeester, geestelijken,
advocaten, Officieren-Fiscaal, leden der
voormalige ondergrondsche en afgevaar
digden van de P.R.A. welkom te hebben
'geheeten, dat er werkelijk recht diende te
woiden gesproken.
Hij zag de diverse moeilijkheden zeer
goed in en hoopte, dat er een werkelijk
objectief oordeel zou worden geveld in
de te behandelen gevallen. Vervolgens
wees hij er op, dat het Tribunaal, even
als bi) de tuchtcolleges, recht' gesproken
werd door leeken. hoewel natuurlijk
enkele rechtskundigen ook zitting hebben
in het Tribunaal. Is de taak van het
Tribunaal niet eenvoudig, de taak van
den verdediger is niet gemakkelijker. De
verdediger zal In het algemeen de tenlas
telegging n'et kunnen ontkennen, zoodat
men alleen de strafmaat van den ver
dachte kan bespreken. Een moeilijk
heid is ook dat er geen vaste strafmaat
bestaat maar alleen aanwijzingen
Vervolgens sprak Mr. A. A J-Rijksen
vanaf de andere zijde der groene tafel.
Mr. Rijksen vond het betreurenswaardig,
dat dergelijke zittingen noodlg zijn. Met
ia echter één van de oorlogsnaweeen,
waarnaar we ons moeten schikken. M j
vond bet aan den anderen kant een
verheugend feit, dat de zittingen een
aanvang namen, daar er nu een einde
komt aan den onzekeren toestand, waarin
de politieke délinquenten tot nu toe ge
leefd hebben. In vele gevallen zal zwa
worden ingegrepen in het leven van het
individu en dus ook in den toestand van
de maatschappij en eventueel in die van
het oezin. Tot slot wees Mr. Rijksen er
op dat ook hier elke beschuldigde nog
geen schuldige is
Hierna werd de eerste beschuldigde
G. Dortland uit Gouda binnengeleid, die
als Nederlander op 22 ]an. '41 vrijwillig
naar Duitschland was gegaan en op
30 .Maart 1942 dienst had genomen bij
de N.S.K.K. in deze hoedanigheid aan
het Oostfront voor de O.T. had gereden,
stafofficieren had vervoerd en het „Kriegs-
verdienstkreuz" bad gekregen. Verdacht#
erkende de tenlastelegging, hij was echter
gedwongen naar de N.S.K.K. gegaan en
had nimmer stafofficieren gereden. G. D.
was vrijwillig naar Duitschland gegaan,
omdat hij niet ten laste van zijn ouders
wilde blijven, hij voeideaananti-Dultsch
te zijn, en bleek metterdaad ook tot de
geloofsecte „Jehova's Getuigen" te ber
met „Volk en Vaderland", wel was hij
lid van het „Front van Nering en Am
bacht", was abonné van „VoVa", had
een zoon bij de Jeugdstorm, waar deze
na ongeveer 2 jaar weer afgegaan was,
daar hij niets voelde voor het spelletje
„robben". Verder had hij giften aan
Front zórg gegeven, zijn radio mogen
behouden en contributie opgehaald. Wat
Frontzorg betreft, achtte v. d. K. het
schijnbaar een verzachtende omstandigheid
dat hij alleen maar siroopwafelen aan
het Ned. Legioen geschonken had. Mr.
v. B. bleek het hiermee lang niet eens
te zijn. Wat zijn lidmaatschap der N.S.B.
betrof zeide hij, dat hij bedrogen was
dóór de leiding, hij was tégen Jodenver
volging had nooit Iemand verraden, zijn
personeel was bij de ondergrondsche en
tot slot 'deelde hij nog mee dat de bewe
ging nogal corrupt was, zoodat hij er
tenslotte, echter te laat voor hem, van
afgegaan was. 'sMans inboedel bleek,
volgens de verklaringen van den beheer
Weersverwachting, medegedeeld
door het K.N.M.1. tot morgenavond
Wordt verwacht i
Meest matige wind tusschen Z. en
O. Licht bewolkt, koude nacht, over
dag vrij warm, droog weer.
gekregen, omdat bi), na twee weken door
Rusland gezwalkt te hebben, weer bij
zijn onderdeel was teruggekeerd. Op de
vraag van den president waarom hij niet
overgeloopen was naar de Russen, zeide
hij, dat hij dat niet aandorst in verband
met zijn uniform en het gevaar van de
vele parlsanen. Verdwijnen bij de N.S.K.K.
leek hem ook niet mogelijk, daar hij dan
vanuit Rusland naar Holland had moeten
komen, waar hij geen kans toe zag en
groot gevaar liep in het concentratiekamp
terecht te komen.
Hierna nam de verdediger Mr. van
Mechelen het woord en wees er op, dat
ofschoon verdachte vrijwillig naar D.lnd
was gegaan hij er na 3 dagen werken
„ziek" werd en in ruil voor een half
pond koffieboonen van den dokter een
ongesrblktheidaverklariag kreeg, waar
door hij 15 dagen na zijn vertrek uit
Holland er weer terug was. Het feit dat
verdachte werkeloos was, vond Mr. v. M
een rechtvaardiging voor zijn gèdrag,
waar D. trouwens spoedig spijt van bleek
te hebben.
Ingevolge oproeping door het G.A.B.
was hij wel gedwongen geweest dienst
te nemen bij de N.S.K.K. en de O.T.
Het door hem verworven lintje had
volgens Mr. v. M. weinig waarde gezien
het feit dat haast iedere Dultscher het
droeg en tevens omdat zelfs het Eiken
loof metal naar er door de „be
schermers geroofd was, vrij kwistig werd
rondgedeeld Dat dergelijke onderschei
dingen weinig waarde hebben vond
verdediger ook wel bewezen uit de enor
me voorraden, die hiervan na de bezetting
van Duitschland waren aangetroffen.
Verder wees verdediger er op dat D
nooit lid van de N.S.B. of van één harer
nevcnorganisaties geweest was, zoodat
Mr. v. M. den tijd in interneering door
gebracht als strafmaat zou willen zien.
Over 14 dagen zal in deze zaak uitspraak
worden gedaan.
B v. d. Kind uit Gouda die tot Aug.
1944 lid van de N.S.B. geweest was,
was verder blokleider, hetgeen door K.
ontkend werd evenals het colporteerea
Nummering candidaten-lijsten
J. C. DEN BOER HERDACHT
Eere-penning van de stad Gouda
aan drie brandmeesters uitgereikt
In de brandweerkazerne had gister
avond een korte eenvoudige plechtig
heid plaats, waarbij behalve het
College van B. en W. ook aanwezig
waren de scheidende brandmeesters,
Boekhoven, v. Eijk en Hulleman en het
Goudsche brandweercorps. In enk.ele
korte woorden schetste de burgemees
ter het buitengewoon verdienstelijke
werk van de brandweer, speciaal het
vele goede werk dat Jan C. dén Boer
voor de brandweer gedaan had, en
bracht daarna zijn dank u'rt aan de
>drie scheidende brandmeesters, die hij,
als waardeering voor hun verdienste
lijke werk de zilveren eerepenning van
de stad Gouda aanbood. Voordat^ lg
hen deze onderscheiding uitreikte
werd eerst de in de muur van de ka
zerne aangebrachte plaquerte, die een
afbeelding van den heer J. C. den uoe
bevat, onthuld.
Hierna bedankte de heer v. Eijk v^
de aan hem en zijn collega simtgeneik
te eerepenning, en zeide venier, JJJ
het hen speet, dat zij, na 25 jare
gewerkt te hebben bij de Goudsche
vrijwillige brandweer, deze nu gingen
verlaten.
De heer W. den Boer dankte vervol
gens namens de familie voor de post-
SSS eef zij'n'vader <fed.geval.en
De heer C. Wiezer, voorzitter van
de Goudsche brandweervereniging
„Steeds Paraat" sprak hierna eenige
afscheidswoorden, waarna hij een Bij
zonder woord van dank bracht aan
den heer Goedewagen, die persoonlijk
de plaquette had geboetseerd en voor
de verdere fabricage had zorg gedra
gen. Nadat de scheidende brandmees
ters van hun mannen persoonlijk af
scheid genomen hadden, werd deze
.avond gesloten.
Voor de verkiezingen van de leden
der Tweede Kamer i« de nummering der
Partij van den Arbeid 1, Kath.Volkz-
partij 2, Anti-Rev. partij 3. ChrizE Hist.
Unie 4, Partij v. d. Vrijheid 5, C.P.N.
„De Waarheid" 6. ProteztantscheUnle/,
Staatk. Ger. Partij 8
en van die van de Prov. Staten
Anti-Rev. Partij 1. Staatk. Geref. Partij
2. Partij v. d. Vrijheid 3. Kath. Volks
partij 4, Partij v. d. Arbeid 5, Chrlst.-
Hlst Unie 6, C.P.N. „De Waarheid" 7.
Verzoek verlof B.
Ingekomen is een verzoek van J. H.
Kempers. Onder de Boompjes 149, om
een verlof B voor de beneden -voor lo-
caliteit van bovengenoemd perceel.
Ontslag verleend.
Eervol ontslèfja verleend aan den heer
A. vau der Graajf incasseerder-deurwaar-
der ten kantof/^ van den gemeente ont-
vangèr.
van begin 1940, wat Mr. v. B. wel min
of meer verdacht scheen voor te komen.
De beheerder zal, voordat er uitspraak
in deze zaak wordt gedaan, 's mans
ftnancieele vooruitgang tijdens dezen
oorlog nog eens nagaan.
De, volgende verdachte was J. Rijlaars
dam, bakkersknecht uit Reeuwljk die in
Febr. '43 lid geworden was van de
N.S.B. en W.A. en in Mei '43 dienst
had genomen bij de luchtafweer der
Waffen SS. Verdachte antwoordde op
de vraBg van Mr. v. B. hoe hij er tae
gekomen was, dat het kwam door de
propaganda die van de pers uitging. De
verdediger Mr. Rijksen wees er op dat
de ontwikkeling van verdachte, die alleen
lager ouderwijs geaoten had, niet groot
was eu dal hij veel respect had voor zijn
vader, die ook N.S.B.-lid was. Voor
zijn dienstneming bij de SS. luisterde bi
geregeld bij zijn baas naar de nieuws
berichten uit Engeland en het feit dat
hij niet terecht stond voor het bijzonder
gerechtshof wijst er al op dat hij in zijn
soort een „licht geval" is. Dat verdachte
toen hij eenmaal lid der SS was, niet
meer terugging, was een gevolg van zijn
eerste daad, daar dit zeker als desertie
zou zijn aangerekend. Mr. Rijksen drong
dan odjL.op de uiterste clementie aan
Als laatste geval werd gisteren behan
deld dat van den voormaligcn N.S. B.
burgemeester van Woerden, Callenfels
die sinds 1933 lid der N.S.B. was omdat
hij socialistisch voelde echter niet marxis
tlsch. Als burgemeester van Woerden
had hij diverse verordeningen uitgevaar
digd en laten uitvoeren, terwijl hij tevens
het bevolkingsregister naar Gouda hac
overgebracht en zijn radio niet had inge
leverd. Volgens C. stuitte hem denjinval
der Duitschers in '40 tegen de borst,
terwijl hij het ook niet eens was met vele
maatregelen die hier genomen werden.
In den tijd der razzia's was een door
de Duitsckers gevangen genomen burger
tegen een door hem gevangen genoroene
geruild, omdat deze laatste „gevaarlijk"
was voor de maatschappij en eerstge
noemde voorde voedselvoorziening werkte
Volgens C had hij altijd het beste met
Nederland voorgehad eu had hij weinig
vijanden, ki) was echter om bepaalde
idealen lid der N.S.B. gebleven.-Daar
beschuldigde ook nog In Vlissingen
„werkzaam" was geweest werd de zaak
Callenfels voor onhepaalden tijd geschorst
Hierna werd deze eerste zitting, waarin
elke verdachte zich voor goed vader
lander uitgaf, gesloten.
Kiosk op station.
B en W hebben goedgekeurd het ver
zoek der Algemeene Spoorweg boekhan
del voor op het station Gouda een kiosk
te bouwen.
Deus ex Machina
Gisteravond voerde de R.K.D.C. in
Concordia het vlot gespeelde detec-
tieve-verhaal „Deus ex Machina" op,
Daar Zondag een tweede opvoering
van dit stuk wordt gegeven en de be
kendmaking van de ontknooping vee
van de spankracht zou wegnemen, zu -
Ien wij a.s. Maandag onze beschou
wing over beide stukken geven.
De opvoering van a.s. Zondag be
gint niet, zooals eerst is medegedeeh
om kwart voor acht, doch om hal4
negen.
Wat Is «r in Gouda to doonl
Schouwburg Bioscoop, Vrijdag tot en met
Woensdag „Zet 'm op George II"
(Voor lederen leeftijd).
Thalia-Theateri Vrijdag t./m. Woensdi
„De twee zusters Kleh" (Boven 18 jaar)
Reuaie. Vrijdag t/m Donderdag i
„Regenboog" (Boven 18 jaar)
Woensdag 1 Mei. 8 uur. Kunstmin,
Pleter 't Hoen.
Idem. Reünie (bovenzaal), 7 uur, Ds.
Börger, ..De mensch van morgen"
Idem. Bur. „Groot Gouda" 7-9 'uur,
spreekuur voor gerepatrieerden.
Donderdag 2 Mei Reünie (bovenzaal),
2-4 nur vrouwengroep P. v. d. A,
Idem, Concordia, Buurtver. „Eensge
zindheid" opv. tooneelstnk „De Logé"
Zaterdag 4 Me», Concordia 1 30 oor
leuaie oud B. S. crs.
De Partij van de Vrijheid
neemt voorstel tot debat aan
Hft bestuur van de P. v.d. Vrijheid
ïeeft het volgend schrijven gezonden aan
den heer Drs. G. M. Nederhorst. die
onlangs de P. v.d. V. uitdaagde tot een
debat.
Weledelgeboren Heer,
Het bestuur van de Partij v. d. Vrijheid
afd. Gouda, hetwelk eerstop 17 April j.l.
in de constitueerende vergadering dezer
afdeeling is gekozen, heeft met belang
stelling uit de courant - een der leden
uitgezonderd - kennis genomen van Uw
uitnoodiging tot een gedachtenwisseling
In het openbaar. Het bestuur kan zich
alleszins voorstellen, dat U bij de ver
kiezingspropaganda voor Uw partij be
hoefte aan zulk een gedachtenwisseling
gevoelt evenzeer als de sprekers van de
P. v. d. V., bij het uiteenzetten der begin
selen die evenzeer Liberaal zijn als de
Uwe marxistisch - deze beginselen on
vermijdelijk toetsen zullen aan de politiek
van de huidige socialistische regeering.
Hoewel U, als Kamerlid, nèar de mee
ning van het bestuur, de keuze van den
tegendebatter voor de P. v.d. V. wel
zeer hebt beperkt, omdat U uitdrukkelijk
iemand uit Gouda, in welke plaats de
P. v. d. V. niet over een kamerlid of
-candidaat beschikt, hebt gewenscht,
aanvaardt het bestnur, op bovenstaande
gronden, gaarne Uw uitnoodiging.
De heer E. G. Stijkel is bereid gevon
den de gedachtenwisseling met U te voe
ren, omtrent de regeling waarvan ons
bestuur zich in verbinding met het bestuur
van de Partij van den Arbeid te Gouda
zal stellen.
w.g. A. Boer, voorzitter
w.q. J. C. Jonker, secretaris
Vrouwengroep van de
Partij van den Arbeid
2 Mei a.s. des middags van 24 uur
zal in de bovenzaal van de Réunie
voor de vrouwengroep van de Partij
v. d. Arbeid Mevrouw PothuisSmit
een inleiding houden over het onder
werp: „Hoe de vrouw haar kiesrecht
gebruikte".
Geslaagd voor Engelsch
Voor Associatie-examen EngelsCh
slaagde Mej. S. L. F. Gottschalk, leer
linge van den heer C. J. v. d. Putte.
Bioscoopvoorstelling Onden
van dagen*
Voor personen boven 65 jaar,, die ge
bruik willen maken van de gratis bios
coop-voorstelling voor onden van dagen
op Zaterdag 4 Mei a.s. zijn nog kaarten
beschikbaar, welke kunnen worden afge
haald bi) G. Bouwmeester, Kattcnaingcl
93, J. Th. Imholz, Corahertstraat 7 en
J. Tijbout, Nieuwe Markt 13.
GROOT GOUDA
geioorsccie m)CDUV| s uciuiycu uiór Vüiycn» w TUMaiiuy«u
_.f_ 1-li I UahIm t Q4H «ta# Mfv va IA vu1 mlf
TS