ALGEMEEN DAGBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
HET BEGINSEL DER VRIJHEID
Twee partijen zetten hun standpunt uiteen
Vergeet II niet
k/cccfociM
PER ASPERA
AD ASTRA
EENDRACHT
MAAKT MACHT
NUMMER 222
WOENSDAG 8 MEI 1946
DE VAAL—VIJVER
B
STADSNIEUWS
ATHLETIEK
Redactie: L. J. A. v. d. Steenhoven
Mr. A. A. J. Rijksen
Drukker: Drukkerij Verzijl, Gouda
Redactie en administratie
Bur.: Markt 67, Gouda. Telefoon 3098
Abonn. p. w. 27 c. Losse numm. 10 et
Voor een stampvolle Kunstminzaal opende gisteravond Mr.. J.
L. J. A. van Mechelen den aangekondigden debat-avond, waarop
het woord werd gevoerd door de heeren E. Stijkel en G. M.
Nederhorst, resp. van de Partij van de Vrijheid en de Partij van
den Arbeid.
De heer Nederhorst had aan de plaatselijke afdeeling\ van de
P. v. d. V. verzocht, een van haar ledep aan te wijzen voor het
voeren van een debat over het beginsel der vrijheid.
Ongetwijfeld zullen de Honderden aanwezigen genoten hebben
van dezen sportieven debat-avond, die van het begin tot het
einde door allen met spanning werd gevolgd.
Opmerking vooraf
Alvorens tot de behandeling van het
ondefwerp over te gaan, maakte de heer
Stijkel eerst enkele korte opmerkingen
n.a.v. de uitdaging.
Hij betreurde het, dat de heer Neder
horst geen tegenstander had nitgenoodigd
van gelijke politieke ervaring, doch zijn
keuze had beperkt tot Gouda, waardoor
de P. v. d. V. door toevallige omstan
digheden geen Tweede Kamer-lid tegen
over hem kon stellen. Het probleem waar
het dezen avond om gaat, aldus spr. is
.niet van plaatselijk doch van algemeene
politiek. Ook ha4 de heer Nederhorat
de sportiviteit nlt het oog verloren, door
de uitdaging ongeveer gelijktijdig met het
courantenbericht bekend tc maken.
De heer Stijkel verklaarde zich echter
tot een debat bereid, omdat hl) de rota-
vaste overtuiging had, dat zijn beginselen
goed waren en hij het enthousiasme
bezat deze te verdedigen.
De Par tij van de Vrijheid en
het beginsel der Vrijheid
Wat vrijheid is. ving de heer Stijkel
zQn inleiding aan. hebben wij allen vorig
jaar kunnen voelen, toen wij werden be
vrijd, Doch vrijheid is niet alleen een ge
luksgevoel, zij is bovenal de stuwende,
opbouwende kracht. Alleen een vrij mensch
kan zich gelukkig voelen en zich volledig
wijden aan zijn werk. De vrijheid ia de
bron van alle geluk en welvaart.
Dit is het uitgangspunt der Partij van
de Vrijheid, hetgeen echter geenszins wil
zeggen, dat de overheid geen taak heeft.
Dit zou leiden tot anarchie en bandeloos
heid.
Wil er sprake zijn van vrijheid, dan
moet er bestaans- en rechts-zekerheid zijn.
De politiek van volstrekte overheidsont-
houding voert hier niet toe. De jaren
tusschen de beide oorlogen zijn er een
voorbeeld van. Toen waren aan de otde
van den dag; werkeloosheid, faillissemen
ten, salarisverlagingen etc.
Wat moet er gedaan worden om de
oorzaken van deze ellende te bestrijden.
dat U morgen nieuwe levens
middelenkaarten en brandstof-
fenkaarten moet halen als Uw
naam ligt tusschen de namen
U moet medenemen Uw tweede dis
tributie-stamkaart, het-nieuwe inlegvel,
het ingevulde brandstoffcnformulier
en de oude brandstofienkaart met
bon 49.
U kunt in het Gymnastieklokaal aan
«ie Peperstraat terecht, aan loket 7.8,9.
en 10, tusschen 9 en 12 uur en van
2-4 uur.
Voor bijzonderheden, zie aanplak
biljetten.
dat U morgen, als U stamkaart
nummer eindigt op een 9 en
Uw naam begint met de letter
«en .schoenenbon kunt afhalen
U moet medenemen Uw tweede dis
tributiestamkaart en het nieuwe in-
kgvel.
Als algemeene oorzaak van de toen
heerschende crisis werd de over-prodoctle
genoemd. Er was echter geen over-pro-
dutlie maar er was geen koopkracht. Een
groot deel van de bevolking moest be
zuinigen en kon niet koopen wat het
wilde. Het productieapparaat in die jaren
was volgens spr. nog te klein om in de
behoeften te voorzien. De aanpassings
politiek van Colijn deed ons nog dieper
in het moeras zinken.
Spr. nam dit Colijn niet ten volle
kwalijk. Pas in 1936 kwam Keyncs met
zijn boek waarin hij een scherpe analyse
gaf van de oorzaak der wereldcrisis.
Voor een goeden gang van zaken is
het noodzakelijk dat er geen stagnatie
optreedt in de geldcirculatie. Een stagnatie
wordt b.v. veroorzaakt door oppotten
of het geld vastleggen op eyn bank. Een
verminderde geldomloop veroorzaakt in
krimping yan de productie, ontslag van
arbeiders, werkeloozcn, daling van de
koopkracht.
Dit alles is te voorkomen doort 1ste
Het oppotten te voorkomen door een
progressieve belastingheffing. 2e Stimu
leering van de koopkracht, door de
arbeiders een behoorlijk inkomen te geven
en te zorgen voor pensioen, kindertoeslag,
deelname in de winstonderneming, sociale
verzekering, etc. 3e Beïnvloeding van de
investeering en uitbreiding van het pro
ductieapparaat.
Mocht er dan toch nog een werkeloos
heidcrlsis ontstaan, dan bestaat er een
machtig reserve wapen i de uitvoering
van groote openbare werken, waardoor
de koopkracht vanzelf gestimuleerd wordt.
Gelden hiervoor kunnen betrokken wor
den uit de progressieve belastingheffing
Voor een normaal, gezond leven is
het in de eerste plaats noodzakelijk, dat
belastingen op de eerste levensbehoeften
voorkomen dienen te worden.
Als de overheid alleen corrlgeerend
optreedt, kan de persoonlijke vrijheid van
arbeider en onderneming in de toekomst
behouden en elke dwang achterwege
blijven.
In den staat van de Partij van de
Vrijheid is het kernpunt: Ieder blijft
persoonlijk verantwoordelijk.
Vervolgens zette spr. ulteent dat de
P v.d. V. een tegenstander is vanT mo
nopolie-vorming. Monopolies stellen een
prijs naar goeddunken vast en beperken
naar willekeur het aanbod. Bestrijding
hiervan is in de eerste plaats mogelijk
door een progressieve belastingheffing,
waardoor monopolie-winsten worden be
perkt. Dit wil echter geen ontkenning
van het winststreven beteektyien.
Het winststreven blijft het richtsnoer
voor de productie en de leuze geen
productie volgens winst, maar een pro
ductie volgens behoefte, noemde spreker
een holle phase. Behoefte is niet te meten
Alleen de koopkracht is te meten. Door
het concurrentiestreven (dat alleen moge
lijk is bij een normale productie) ontstaat
vanzelf een toestand, waarin de winst
neiging heeft te verdwijnen en zeer hoogs
winsten worden voorkomen. Het winst
streven krijgt haar volkomen rechtvaar
diging, doordat de arbeider een deel van
de gemaakte winst ontvangt.
In de maatschappij zooals de P.v.d.V.
die zich voorstelt, blijft plaats voor be
drijfsorganisatie en de Stichting van den
Arbeid. De P. v.d. V. Is geen compromis
tusschen de oude liberale gedachte en de
P. v.d. A, Zij wil geen plao hulshouding,
en geenlaissez faire - laissez aller-politiek
Zij wil de voordeelen van belde opvat
tingen verwerkelijkenvrije ondèrnemings-
werkzaamheid, vrijheid van keuze waar
te werken.
Deze politiek moet ingaan, wanneer de
chaos, waarin wij nu leven, ia opgeheven.
Spr, achtte hier een tijd van ongeveer 2
aar voor noodig. Tot dien tijd wilde de
P. v.d. V. samen werken in een nationaal
kabinet.
De Partij van den Arbeid en
het beginsel der Vrijheid.
Allereerst beantwoordde de heer Neder
horst de opmerkingen, die de heer Stekel
voor zijn inleiding had gemaakt.
Spr. politieke ervaring waa| bescheiden
en bestond uit half jaar)lid zijn van den
Noodgemeenteraad .en' 2 maanden lid
van de Tweede Kamer.
Naar Aanleiding van het prijzenswaar
dig initiatief van een der plaatselijke
bladen om 5 partijen tegelijk over één
onderwerp aan het woord te laten,aldus
spr. had hij behoefte gevoeld ook nu
onderling van gedachte, te wisseleni Tot
de plaatselijke adhaesie-betuigers van de
P. v. d. V. behoorden personen, die vlg
spr. reeds lang het politieke pad bewan
delden en dos geacht mochten worden in
staat te zijn tot het voeren van een debat,
De heer Nederhorst begon zijn uiteen
zetting met de verklaring, dat hij opvat
tingen van zijn opponent t.suv. de crisis
bestrijding volkomen deelde en dat de
P. v. d. Arbeid deze beginselen in haar
program heeft staan. Maar dit is niet het
probleem van den dag. Wij kennen thans
geen massale werkeloosheid. Wij staan
voor het feit, dat wij staan voor de liqui
datie van een Duitsche erfenis. Wi
hebben een vrijheidsbeperking meege
maakt als nooit te voren en het probleem
is. hoe de oude vrijheid weer in goede
banen te leiden. Het probleem is, hoe
den mensch zooveel mogelijk vrijheid
gelaten kan worden, zonder dat dit een
ontwrichting van de maatschappij ten
gevolge heeft.
Toen de regeering Schermerhorn de
zware taak van het bestuur op zich nam,
vond zij een leeggeroofd land, met
schaarschte overal en een omvangrijk
ambtenaren-apparaat. Haar eerste taak
was, dit te veranderen en de vrijheid'zoo-
veel mogelijk binnen het raam van den
wederopbouw weer. mogelijk te maken.
Spr. noemde hier enkele bewijzen vans
de akkerbouwproducten inneming door
de overheid is geëindigd evenals het
ambtelijke inkoopen in het buitenland,
dat nu weer lang* inkooporganisaties
kan geschieden. Misschien werd het vrij
heidsbeginsel wel te ver doorgevoerd
door de varkensteelt vrij te laten. Ten
gevolge van de wereldvoedselnood zullen
er misschien wel weer beperkingen op
volgen.
Na de bevrijding liepen de Rijksbu
reau! leeg. Dit waren tijdelijke instellin
gen en de ambtenaren zochten een veiliger
heenkomen in het vrije beroep, hetgeen
stagnatie ten gevolge had.Geen regeering
had dit kunnen voorkomen.
Er wordt enorm geklaagd over cor
ruptie, doch tegenover eiken corrupten
ambtenaar staan minstens^ien Nederlan
den uit het vrije betoep, die hem tot
corruptie over halen. Deze ambtenaar
gaat eruit. Zij die hem verleiden, blijven
vrij rond loopen.
Ambtenarij en corruptie mag men niet
over een kam scheren met het vrijheids
beginsel van de Partij v. d. Arbeid. Dit
zijn na-oorlogsche verschijnselen en het is
een ieders taak, aan het beëindigen hier
van mede te werken.
Een tweede feit waar spr. op wees, was
de bedrijfsorganisaties van Wolterson.die
de regeering bij het aanvaarden van haar
taak tegenover zich vond en georgani
seerd was op een wijze, zooals de Partij
v. d. Vrijheid wrnscht.
De uitgebreide bevoegdheden van deze
bedrijfsorganisaties leidde tot deergelijkste
monopolistischepractijkenwaardoor aan
een ieder, die wilde beginnen, de kans
ontnomen werd.
Dit is de reden, waarom de P.v.d.A.
ook de werknemers inschakelt en den
voorzitter ce taak geeft elke machtspoli
tiek op het gebied van het bedrijfsleven
te smoren.
De reusachtige chaos in ons land maakte
een plan voor den wederopbouw nood
zakelijk, evenals een productieplan. Dit
laatste>is roodigugezien de internationale
grondstoffen verdeeling, welke thans gaan
de is en elke regeering een bepaald kwan
tum van haar producten moet leveren.
Het verliezen van Duitschland als
achterland heeft vele Nederlanders het
initiatief doen nemen Duitsche Industrieën
naar Nederland over te bqéégen. Hier is
ordening voor noodig.
Voor ons land is volgens spr. nood
zakelijk een productieschema, waarbinnen
iet particulier initiatief-zich vrij kan be
wegen. Ditzelfde geschiedt in het kapita
listische grootbedrijf.
De politiek van bestrijding van crisis
van de P. v. d. V. is dezelfde die de
S.D. A.P. in de crisisjaren voorstond. Toen
echter werd dit plan door de huidige
paladijnen van de P. v. d. V. wegge
vaagd.
Spr. trok in twijfel of het vrijheidsbe
ginsel van de P. v. d. V. niets met het
verleden te maken zou hebben en hekelde
voorts de verkiezingsmethoden van de P.
v. d. V.
Repliek*
De heer Stijkel noemde de opruiming
van het ambtenaren apparaat eenverkio-
zings middel van de P. v. d. A.
De bedrijfsschappen van Minister Vos
ontmoeten overal hevige tegenstand en
de dogmatische socialisten zullen net zoo
lang doorzetten tot de geheele midden
stand is gesocialiseerd en er één werk
gever overblijft, de Staat, en dit is
slavernij.
De Partij v. d. Vrijheid zet vrijheid
voorop j de Partij v. d. Arbeid collecti
vism*.
D* klachten, die zijn opponent t.a.v.
enkele candidaten van de P. v. d. Vrijheid
had vond spr. ongegrond. Men moet
geen oude koeien uit de sloot halen. Men
kan zich bekeeren.
De heer Nederhorst bestreed de sug
gestie van den heer Stijkel van de totale
socialisatie. Men moet zich houden aan
wat er in het program staat.
De bedrijfsschappen van Min. Vos
zullen minder werk vragen dan die van
de P. v. d. V. Bovendien hebben in de
laatste de arbeiders geen economische
medezeggenschap. De P. v. d. A. laat
het kleinbedrijf volkomen onaangetast.
Spr. betwijfelde of een rente-politiek de
conjunctuur in bedwang zou kunnen
honden.
De P. v. d. V. wil in tijden van
hoogconjunctuur de winsten voor de
particulieren. In tijden van laagconjunc
tuur de verliezen voor den staat.
De heer Nederhorst twijfelde geenszinè
aan de ideeële beginselen van den heer
Stijkel, doch was van meening, dat an
deren in dfe P. v. d. V. er anders over
dachten.
De tijd van nu heeft behoefte aan
reeël idealisme. Spr. miste in de P. v. d.
V. de realiteit en bi) velen het idealisme.
Dit was het einde van dezen avond,
die door Mr. van Mechelen werd ge
sloten door dank te brengen aan spre
kers en aanwezigen.
Weersverwachting, medegedeeld
door het K.N.M.I. tót morgenavond.
Wordt verwacht i
Matige wiod uit N. richtingen, ge
deeltelijk bewolkt, geen regen van
beteekenis, iets koeler. In het binnen
land hier en daar lichte nachtvorst.
Vergunning.
B. en W. hebben aan de fa. H. L.
Jaspers en hare rechtverkrijgenden, ver
gunning verleend tot het plaatsen van
een ijzeren loods met toiletruimten op
een terrein aan den Kattensingel no. 2,
volgens overgelegde teekening.
Tevens werd aan de N. V. Neder-
landsche Mlddenstandsbank, kantoor
Gouda, vergunning verleend tot het ver
bouwen van het bankgebouw aan de
Oosthaven no. 58,, volgens overgelegde
teekening. c
Ingetrokken.
B. en W. hebben het ten name van
L. A. Boot staande verlof A voor den
verkoop van zwak-alcoholischen drank
la het klein voor de fabriekscantlne van
de N.V. do Goudsche Machinale Garen-
spinnerij, gelegen aan de Singelstraat, en
het aan J. v. d. Bent verleende verlof B,
voor de beneden-localitelt van perceel
Kleiweg no. 51, ingetrokken.
Wat li «r In Gouda ta doonf
Reünie, Zaterdag t/m Woensdag „Hot m
meisje met de blauwe hoed".
(Voor iederen leeftijd)
Thalia-Theater, Zaterdag t/m Woensdag
Lc vier vroolijke Hoteliers"
(Voor lederen leeftijd)
Schouwburg Bioscoop, Zaterdag t/m
Woensdag „Rare Kostgangers".
(Voor iederen leeftijd)
Woensdag 8 Mei, Bovenzaal Reünie,
7 uur, Ds. J. Börger, „De mensch van
morgén".
Groot-Gouda, 7-9 unr Spreekuur voor
Gerepatrieerden.
Idem, 7 uur, Ona-terrein, voetbalwed
strijd Noord-Zuid.
Idem, Bovenzaal Reünie 8 uur, Ned.
Volksbeweging, Ds. ter Steege, „De
psychologie van den Protestant".
Donderdag 9 Mei, Bovenzaal Reünie,
2-4 uur Vrfuwengroep P. v. d. Arbeid.
Consultatie-bureau, Ooatbaven 50,8 nar
Jaarvergadering Ver. ter bestrijding van
T. B. C.
Idem Nieuwe Schouwburg, 8 uur, Caba
ret-avond Goudsche Confercnciersver-
eeniging.
Idem, Concordia, JU nur, R. K. Tooneel-
vereen. T.A.V.E.N.U. voert op „Doortje
Spier".
Idem, Veemarktrestaurant, 11.30 uur,
Partij van de Vrijheid, J. A. v. Ovetklift
Het program VBn de P. v. d. V. t.a.Vi
land- en tuinbouw.
Christ, sportvereeniging
"De Jodan Boys"
Het ligt in de bedoeling om naaat de
afd. voetbal en gymnastiek bi) voldoendo
belangstelling een afdeellng korfbal op te
richten. Zij, die hiervoor animo hebban
kunnen zich op geven bij een der onder
staande adreseen,
N. Both Joubertstraat 202
M. J. de Jong Oosthaven 29
J. van Wijk Heerenstraat 94
Aan de in het sportpark te Sneek ga-
houden Nationale openingswedstrijden,
werd ook deelgenomen door H. R. Deest
van V et C, op het nummer 400 meter.
Van Deest werd hier tweede in 53.5 sec.
achter Bakels van A.A.C. (A'damj, die
53,2 sec. noteerde.
De grasbaan en de wind, hadden hier
sterke invloed op de gemaakte tijden.
Vitaminc-C
De Burgemeester van Gouda brengt ter
openbare kennis, dat wederom kosteloos
vitamine-C-tablet. worden verstrekt voor
kinderen van 3 maanden- 6 jaar (geboren
tusschen 1 Juli 1940 en 1 April 1946).
De uitreiking zal geschieden bij den
distributiedienst. Westhavcn 33, op de
navolgende dagen van 9—12 nar voor
de kinderen wier namen beginnen met
de aangegeven lettert:
Donderdag, 9 Mei 1946
16 1946
23 1946
6 Juni 1946
- 13 1946
A t/m D
El/m H
1 t/m M
Nt/mSch
Sat t/m Z
Per kind zullen worden verstrekt 40
tabletten, waarvan 4 maal per week 1
tablet moet worden ingenomen. Dene
hoeveelheid is das voldoende voor een
periode van 10 weken. De tabletten moe
ten op een donkere, droge en koele plaat
worden bewaard i
Verzocht wordt da stamkaarten van
alle in aanmerking komende kinderen te
willen medebrengen.
GOUDA
I
