RECLAME
4
GROOT GOUDA
Max van Poll dient motie in
over Indie
INDIË
GOUDA
Kapitein Klakkebos op de Leeuwenjacht
VOOR
UW
IN
EN OMGEVING
RADIOPROGRAMMA
VOOR WOENSDAG
fjtr VERSUM 1 301 m.
VARA' 18.00 Nieuws. 18.12 Weer-
overzicht. 18.15 Hooger onderwijs in
de oudheid. 18.30 Prgramma voor de
Ned Strijdkrachten. 19.00 Johan Jong,
/ir^el 19-15 Departementale uitzen-
dinff VPRO: 19.30 Lezing door
mei Ds. W. S. Wiardi Beekman, Den
Haae. 20.00 Nieuws. 20.05 Protestant-
sche Unie: Toespraak. VARA:
2025 Operette-programma.^ 21.10 De
keizer en de comediant, hoorspel.
21 50 Het gesprek van de week. 22.00
Residentie-orkest. 22.40 Gram.Rlaten.
22.45 Geestelijk leven. 23.00 Nieuws.
2345 Eddy Walis speelt. 23.45 Gram.
muziek. 24.00 Sluiting.
HILVERSUM II 415 m.
NCRV: 18.10 Celesta Ensemble.
18.30 Rijk over zee. 18.45 Philharmo-
nisch Orkest van New York. 19.00
Nieuws. 19.20 Met band en plaat voor
U paraat. 19.30 Partij van den Arbeid:
Toespraak. 19.50 Gram.muz. 20.00
Nieuws. 20.05 Oratorium Judas Mac-
cabaeus, G. F. Handel. 23.30 Avond
concert. 23.50 Schriftlezing. 24.00
Sluiting.
RADIOPROGRAMMA
VOOR DONDERDAG
HILVERSUM I 301 m.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Ochtend
gymnastiek. 7.30 Muziek in den mor-
fen. 8.00 Nieuws. 8.15 Gram.muziek.
.15 Morgenwijding, Ds. J. v. d. Vel
den. 9.30 Een vroolijk programma.
10.30 Korte gesprekken van vrouw tot
vrouw. 10.35 Ensemble Jetty Cantor.
11.00 Nuttig en noodig. 11.10 Zang en
piano. 11.45 Ber. over bevrijde krijgs
gevangenen uit het Verre Oosten.
12.00 Het Lyra-trio. 12.30 Gesproken
woord. 12.35 Klaas van Beeck en zijn
ensemble. 13.00 Nieuws. 13.15 Metro-
pole-orkest. 14.00 De vrouw binnen en
buiten haar huis. 14.20 Het Concert
gebouw-trio. 15.00 Sterren en sterre
tjes. 15.20 Confetti. 16.15 De camera
loopt. 17.00 AVRO-kaleidoscoop. 17.30
Nederland helpt Indië. 17.35 The red,
white and blue stars.
HILVERSUM II (415 m.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Ochtend
gymnastiek. 7.30 Morgengebed. 7.45
Lichte Engelsche muziek. 8.00 Nieuws.
8.20 Gram.muziek. 9.00 Opgewekte
melodieën. 9.30 Waterstanden. 9.50
Opgewekte melodieën. NCRV
10,00 Gram.pl. 10.15 Morgendienst te
leiden door Ds. W. Willemse, N.H.Pr,
te Hilversum. 10.45 Concert voor fluil
en orkest. 11.00 Radio-ziekenbez
11.45 Orkestmuz. 12il5 Klipperschepen
jagen naar Londen. 12.30 Lunchcon
cert. 13.00 Nieuws. 13.15 vGram.muz.
13.45 De Binnnehuisarchitect.
NCRV: 14.00 All Round Sextet. 14.40
Causerie voor de vrouw. 15.00 Gr.pl.
16.00 Nachtvorstverwachting. 16.02
Bijbellezing. 16.45 NCRV-koor. 17.00
Rijk over zee. 17.10 Friesche liederen.
17.30 Orgelconcert.
HET VRAAGPUNT IN EUROPA:
FRANKRIJK!
Strijd om de Binnenlandsche
macht woedt In volle hevigheid
Zondag j.l. zijn de Franschenter
stembus getogen om er hun „ja" o
„neen" uit te spreken over de voor
gestelde Grondwetswijzigingen.
En het is een „neen" geworden. Met
10'/2 millioen tegen 9 millioen stem
men heeft het Fransche volk de nieuwe
Grondwet verworpen!
Wat behelsde deze Grondwet? Wa
was het groote verschil met de tot
ou toe bestaande? Waarom is er in
Frankrijk een campagne gevoerd, die
den verkiezingsstrijd verre te boven
ging?
Laat ons in het kort de nieuwe
voorstellen bezien. In de groote pers
Werd er weinig welhaast té weinig
aandacht aan besteed. In de eerste
plaats wilde men het twee kamer sy
steem verlaten en er als eenig, het
volk vertegenwoordigende, lichaam één
kamer, de Assemblée, voor in de
Plaats stellen. De President van de
Republiek zou door deze Kamer ge
kozen worden,* terwijl deze laatste
niet de macht en het recht had om de
Assemblée te ontbinden. De te benoe
men Ministers worden door den Pre
sident voorgesteld, waarbij de Assem-
'lée echter het recht heeft dit voorstel
wijzigen.
Zonder meer is het dus duidelijk,
yat die partij, welke een meerderheid
'n de Assemblée weet te verkrijgen,
Automatisch regeeringspartij wordt.
Ja, zelfs de geheele regeering, inclu
sief den President, zal kunnen be
noemen.
Democratisch is dit zeker niet te
noemen. Toch werd de nieuw voorge
stelde Grondwet in de huidige Assem
blée aangenomen met 309 tegen 249
stemmen. Opvallend hierbij was, dat
de ministers niet eensgezind voor of
tegen stemden, maar elk naar de mee
ning van hun partij.
Het volksreferendum, dat thans ge-
ïouden is, heeft afwijzend beslist. De
Communisten, die een enorme propa
ganda vóór het voorstel hebben ge
roerd, hebben hiermede een neder-
aag geleden, terwijl de Mouvement
?epublicain .Frangais de Fransche
Volksbeweging hiermede een ecla-
iantsucces heeft weten te behalen.
InfusSchen zal geen enkele Fransch-
man met de gedachte rondloopen, dat
met dit besluit de binnenlandsche
strijd voorloopig gesust is. Wanneer
men in aanmerking neemt, dat de
'ransché Vakbonden uitgesproken
communistisch georiënteerd zijn en de
Communisten ook over verscheidene
belangrijke Ministerzetels beschikken,
zal het duidelijk zijn, dat van deze
zijde zeker geen einde van den strijd
is te verwachten.
Er is een opvallend verschil tusschen
iet Fransche Communisme en het
Communisme, zooals wij dat in Hol-
and aanschouwen. Daar voeren de
vakbonden een groote actie voor uit
breiding van de productie, terwijl sta
kingen tot de uitzonderingen behoo-
ren. Hier grijpen de Communisten met
een zekere voorliefde naar het „sta
kingswapen". Maar in Frankrijk staan
de Communistische Ministers aan de
leiding, terwijl hier het Communisme
om erkenning vraagt en dit slechts
langs den negatieven weg tracht te
bereiken.
Frankrijks internationale positie
In internationaal verband bezien is
Frankrijk een belangrijk punt in Euro
pa. Het is niet uitsluitend haar positie
tegenover Spanjfe, die hier doorslag
gevend is. De Fransche industrie le
vert belangrijke producten aan Rus
land, waartegenover Rusland graan
levert.
Wanneer de Communisten, wier
macht in Frankrijk niet onderschat
moet worden, de overhand zouden be
halen, zou Frankrijk een belangrijke
pion kunnen worden in het internatio
nale schaakspel en de geheele huidige
situatie belangrijk kunnen beïnvloe
den.
Voorloopig althans, is dit van de
baan. Maar wat de toekomst zal bren
gen is nog duister. Frankrijk heeft
ook reeds voor den oorlog steeds
geleden aan een inwendige verdeeld
heid, die het belemmerde interriatio-
naal die plaats in te nemen, welke 't
krachtens haar uitgestrektheid en haar
koloniaal gebied toekwam.
Door den oorlog is er eenige wijzi
ging gekomen in dezen binnenland-
•schen strijd. Gold vroeger het:
„iedere Franschman eenmaal minis
ter", thans gaat de strijd in_ grooter
verband. Partijen betwisten* elkaar
iederen aanhanger.
Zeker zal het voorloopig nog zoo
blijven. Hopelijk komt het tot een ge
zond evenwicht van krachten, die een
goede basis zal vormen voor samen
werking, zoodat Frankrijk naar buiten
als een eenheid zal kunnen optreden*
Vooral met het oog op de huidige
conferenties is dat van het allergroot
ste belang.
DAGBLAD
door G. Th. Rotman
75. Zóó gauw gingen ze echter niet
naar beneden, of de luipaard zag toch
nog kans, voorop het vliegtuig te
springen. Hij kwam echter, wat men
noemt „op de koffie,"* want kapitein
Klakkebos bracht even den schroef in
beweging en vriend luipaard kreeg 'n
tik tegen z'n neus, dat hij bewusteloos
over den grond rolde.
7. Na eenige minuten van hotsen en
botsen over boomtakken en andere
oneffenheden schoot de wagen een
ondiepen poel in, waar hij tot stilstand
kwam. Daar zaten ze nu, midden in
het water. Maar wat erger was: de
heele poel wemelde van rhinocerossen,
van die groote dikke exemplaren met
twéé horens. „De eerste vraag is nu:
hoe komen we hier uit?" zei de kapi
tein.
Conferentie te Parijs
deze week nog beëindigd?
Naar de diplomatieke correspondent
van de'Daify Telegraph van „gezag*
hebbende" zijde verneemt, zal de
bijeenkomst van de ministers van bui-
tenlandsche zaken der groote vier te
Parijs deze week afgeloopen zijn. De
ministers zullen dan wederom mis
schien over twee maanden bijeen
komen. In een bericht uit Parijs voegt
de correspondent er het volgende aan
toe: „De Amerikaansche delegatie is
zeer sterk de meening toegedaan, dat
er geen voordeel gelegen kan zijn in
het verlengen van de huidige confe
rentie. Volgens de Amerikanen zouden
enkele dagen gewijd moeten worden
aan een zeer vluchtige en algemeene
bspreking van de vredesverdragen
met de Balkanlanden en Finland en
eenige dagen aan een dergelijke be
spreking van de toekomst van Duitsch-
land. Men meent te weten, dat de
ministers hiertoe besloten hebben.
Na onmiddellijke besprekingen zul
len zij de bijeenkomst verdagen, zoo
dat het geheele vraagstuk van het Ita-
liaansche vredesverdrag verder be
sproken kan .worden en de ministers
in staat gesteld worden met hun regee
ring overleg te plegen.
Rantsoeneering van Steenkool
in de V.S. waarschijnlijk
De Amerikaansche minister van Bin
nenlandsche Zaken, Krug, heeft mede
gedeeld, dat de terugkeer tot de oor-
logsrantsoeneering van steenkool in
de Ver. Staten waarschijnlijk is, zelfs
indien de stakende mijnwerkers spoe
dig aan het werk gaan. Krug zeide,
Geen deblokkeering meer voor
reisdoeleinden
De Nederl. Bank N.V. heeft de Al
gemeene Vergunning no. 2 betreffende
de deblokkeering voor het koopen van
reismiddelen in buitenlandache geldsoort
met ingang van 1 Mei Jl. ingetrokken.
Handelsverdrag met
Denemarken
Naar wij vernemen is op 3 Mei te
Kopenhagen een handelsverdrag geteekend
tusschen Nederland en Denemarken door
den Deenscben Minister van Buiten 1.
Zaken Gustaaf Rasmussen en den Ned.
gezant Jhr. W. F. van Lennep. Bizon-
derheden omtrent dit verdrag zijn nog
niet bekend. -
Amerikaansche oorlogsgraven
in Nederland
Er zijnjn Nederland drie oorlogskerk
hoven door de Amerikaansche strijd
machten ingericht. Het grootste is dat te
Margraten, waar 16.406 Amerikaansche
militairen begraven liggen, 1.026 van de
Geallieerde medestrijders en 3.054 dooden
van den vijand. Totaal zijn das 20.486
gesneuvelden op dit kerkhpf ter ruste
gelegd. De andere twee kerkhoven zijn
veel kleiner Molenhoek met 795 Ameri
kaansche, 41 Geallieerde en 120 vijan
delijke gesneuvelden en Son met 416
Amerikaansche, 48 Geallieerde en 232
van den vijand.
I
dat de staking, welke op 1 April is
begonnen, zulk een tekort in den voor
raad heeft veroorzaakt ,dat haar uit
werking vele maanden zou worden ge
voeld en dat een terugkeer tot de
oorlogsrantsoeneering noodig zou zijn
om de verdeeling van den voorraad
voor den volgenden winter zoo billijk
mogelijk te doen geschieden.
Aan het eind van de Tweede-Kamer
zitting heeft gisterennacht het was
inmiddels, half twee geworden de
heer v. Poll de volgende motie inge
diend.
De Kamer wordt uitgenoodigd te
erkennen, dat aan het Nederlandsch-
Indische gebiedsdeel als deelgenoot
van het Koninkrijk een autonome be-
stuursvoom behoort te worden toege
kend en te overwegen, dat over den
vorm en de mate van deze autonomie,
zoowel voor het gansche gebiedsdeel
als Vbor zijn onderdeden, besprekin
gen gaande zijn; dat het noodzakelijk
moet worden geacht, deze besprekin
gen ook met vertegenwoordigers van
de buitengewesten te voeren en dat
intusschen voor die gewesten al dade
lijk met kracht naar de vorming van
autonome organen behoort te worden
gestreefd; dat het derhalve gewenscht
is de reeds geruimen tijd in voorberei
ding zijnde rijksconferentie zoo snel
mogelijk bijeen te roepen; dat bij de
vormbepaling der hier bedoelde auto
nomie eenigerlei republikeinsche vorm
voor het inwendige bestel van het
aiitonome gebiedsdeel of van een zij
ner onderdeelen, mits gezuiverd van
Japansche invloeden, niet bij vooitiaat
uitgesloten behoeft te worden geacht;
dat evenwel bij de voortzetting der be
sprekingen allereërst overeenstemming
dient te worden verkregen over een
schema tot snelle en stelselmatige in
vrijheidstelling van de thans nog in
interneeringskampen vastgehouden
Nederlandsche onderdanen, en dat
deze invrijheidstelling Voltooid moet
zijn voordat nieuwe* besprekingen over
andere punten kunnen worden ge
voerd.
En dan is het besluit: de regeering
met allen aandrang te verzoeken, de
in gang zijnde besprekingen voort te
zetten, overeenkomstig de in boven
staande overwegingen vervatte richt
lijnen.
Deze motie bevat alle bezwaren van
de gematigde partij der oppositie en
komt tevens ook tegemoet aan de
voorstanders, van het regeeringsbeleid.
De gedachte aan een republiek wordt
niet verworpen, zich daarbij baseeren-
de op andere republieken, zooals de
U.S.S.R. en Ierland, die onder toezicht
van een grooten staat een min of meer
vrij bestaan hebben.
Zij vraagt alleen het hooren der
partijen voor er een beslissing geno
men wordt en daarnaast als nood
zakelijke conditie het vrijlaten van de
geïnterneerden door de Republiek,
waardoor het idee omtrent de natio
nalisten hier te lande beter zal worden.
Het lijkt, dat deze ruim geredi
geerde motie in het stadium, waarin
de verhoudingen op het oogenblik
verkeeren, voor de regeering geens
zins een belemmering kan vormen
in de voortzetting van haar politiek,
integendeel, dat zij versterkt zou kun
nen worden indien zij op grond van
deze motie een meerderheid achter
zich zou kunnen krijgen. En dat de
motie zoo ruim geredigeerd is, zal
wel mede zijn oorzaak vinden in de
hoop, dat de regeering haar eigener
beweging zal overnemen, hetgeen
zeker onze positie naar buiten ster
ker zou maken en ook aanzienlijke
interne moeilijkheden wellicht zou
kunnen voorkomen. Men mag be
nieuwd zijn naar wat minister Loge-
mann erop te zeggen heeft.
Bij de replieken wees de voorzitter
van de 'commissie-Van F°" er °P
om wille van deze functie kreeg hij
vijf minuten meer spreektijd dat
hij en zijn medeleden zich in het rap
port geen oordeel hadden aangema
tigd. Zij hebben zich van hun taak
willen kwijten en deze bestond daarin,
de Kamer materiaal te verschaffen.
De motie werd over het algemeen
aantrekkelijk geacht, zelfs bij de anti-
revolutionnairen. Deze echter wilden
er wijzigingen in brengen en tegelijk
daarmede de neerslag van eigen ideeën.
Iets dergelijks poogde ook de commu
nist De Qroot te doen. Van Poll wees
er op, dat dit allerminst strookte met
den zin en de bedoeling van zijn voor
stel. De heer Joekes (P. v. d. A.) pro
beerde, zonder het te willen, die be
doeling nog scheef te trekken, zoodat
het bestaan van de motie nog even in
gevaar kwam. Eenparig immers moest
er de sententie over wezen, opdat nie
mand, vooral niemand in het buiten
land, haar verkeerd moge uitleggen.
Zoo kwam het, dat de stemming nog
eenige spanning bracht. De anti-revo-
lutionnairen bleven voet bij stiïk hou
den; de christ.-historischen ook en de
liberalen voegden zich bij de 26 tegen
stemmers; 45 leden keurden de motie
goed.
Repatrieering van Javaansche
dwangarbeiders
4 Mei zijn 1500 Romoeshas (Javaan
sche dwangarbeiders) met het s.s.
„Piancius" van de K.P.M. te Priok
aangekomen. Zij repatrieeren van Ce
lebes, waarheen zij door de Japan-
neezen gedeporteerd werden.
Reactie „Rajat" en „Merdeka"
Het republikeinsche blad „Rajat"
concludeert uit de réde van minister
Logemann in het Nederlandsche Par
lement, dat „het kabinet Schermer-
horn zich niet los kan maken van de
politiek van het wegnemen met de lin
kerhand, wat het geeft met de rech
terhand."
Het blad voegt er aan toe: „Hoe
goed het zou„zijn, wanneer de Neder
landers de republiek zouden erkennen.
De Indonesiërs zouden dan kunnen
samenwerken als een vrij volk."
De reactie van „Merdeka" is de
zelfde:
De voorgestelde structuur van het
Indonesische gemeenebest, wdtrvan de
republiek deelgenoot zou zijn en dit
gemeenebest weer onderdeel van het
„Nederlandsche Koninkrijk" is zeer
verward en is oogenschijnlijk bedoeld
om .van de republiek een autonoom
gebied zooals Pontianak te maken (dit
is een autonoom Sultanaat onder den
Resident van West-Borneo). De repu
bliek* echter pleit voor hetzelfbeschik-
kingsrecht van het volk en herhaalt
nogmaals: Eens onafhankelijk, altijd
onafhankelijk.
Kota Intan uit Batavia
vertrokken
Het m.s. „Kota Intan" is 5 Mei l.L
uit Batavia vertrokken, met 26 man
nen, 77 vrouwen en 53 kinderen aan
boord. Het schip wordt op 26 Mei a.s.
te Suez verwacht.
De Evacuatie van de Japanneezen
op Sumatra
Op een totaal van ongeveer 29000
Japanneêzen op Sumatra zullen meer
dan 23000 voor het midden van Juni
zijn geëvacueerd. 23.829 zullen tus
schen 10 Mei en 14 Juni van Pakan
Baroe naar Singapore worden ge-
evacueerd. Hiervandaan zullen zij op
Amerikaansche Liberty-schepen recht
streeks naar Japan worden overge
bracht.
De vraag welke troepen de Japan
neezen op het toch reeds dun bezette
Sumatra waar de Japanneezen be
last zijn met de bewaking van dé olie
velden en de raffinaderijen was
reeds op de onlangs te Singapore ge
houden conferentie besproken. Een
beslissing was daar echter niet geno
men, daar deze aangelegenheid was
verwezen naar de Commissie van Staf
chefs te Washington.
P
