A ALGEMEEN DAGBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN STO3S
Het Goudsche Tribunaal bijeen II I hf/cuUdM
Vergeet II niet...
NUMMER 233
STADSNIEUWS
Redactie: L. J. A. d. Steenhoven
Mr. A. A. J. Rijksen
Drukker: Drukkerij Verzijl, Qouda
Redactie ea administratie
DINSDAG 21 MEI 1946 Bur.: Markt 61 Gouda. Telefoon
Abonn. p. w. 27 c. Losse numm- 10 «t
„De Wereld ven Morgen".
Gisteravond voerde bet „Zuid-Neder
lands Tooneel" voor de leden van de
R. K. Leesvereeniglng in Coacordia het
tovnfletnk .De Wereld van Morgen"
op. Dit Amcrikaansche stuk werd ge
schreven door James Cow en Arnand
d'Usscau en werpt het brandende vraag
stuk op. hoe de door den nazi-geest ver
peste Duitsche Jeugd weer ia goede
hanen te leiden.
Dit stuk werd geschreven met de ge
dachte, dat het gevaar dreigt, dat de
wereld, evenals na 1933, den kop in het
zaad kan steken en de dreiging van de
moreel vergiftigde Duitsche Jeugd niet
wil zien.
Spanning en humor wisselen in dit
stok elkaar ia de goede verhouding af,
waardoor eenerzljds de bedrijven niet
ondragelijk zwaar en anderzijds niet ver
vloeien in de grauwe oppervlakkigheid.
juist getypeerd geven de schrijvers de
mentaliteit van een, tijdens den oorlog
uit Duitschland naar Amerika overge
stoken 13-Jarlgen Dultschen Jongen weer
Fel en onbarmhartig hekelt het Jonge
nazi-heethoofd het gedrag vsrfzijn vader
die in een concentratie-kamp is omge
komen en door de nazi-bonzen als een
lafaard wordt gequalificeerd, hetgeen
Emil klakkeloos aanneemt. Al het kin
derlijke is in hem vreemd. Psychologisch
fijn geschilderd is de geraffineerdheid in
dit Hit Ier Jong, dat in het hem totaal
vreemde Amerikaanse he familie-leven
wordt gesmeten. Dit leven heeft uitein
delijk een weldadlgen invloed op hem,
Het spel wordt gedragen door Mike
Frame, (Pierre Balledux) Amerikaansch
professor, werkzaam in de Amer. oorlogs
industrie. Hij speelde zijn rol zonder de
gebruikelijke tooneelmatigheld, alsof hij
werkelijk een Amerikaansch professor
was. Naast hem verdienen alle bewon
dering de twee Jeugdige (beiden nog geen
15 Jaar oud) Patricia Frame en Emil
Bruckner, die met een bewonderenswaar
dige vlotheid en groot gemak hun lastige
rollen vertolkten. Zelden zagen wij van
zulke Jeugdige personen zulk prachtig
spel.
Geen onbekende op de planken van
Concordia was Jennl Frame, die de rol
van lastige en bedilzuchtlge tante te ver
vullen had. Haar bedilzucht had Iets
minder geaccentueerd kunnen worden.
Als vierde hoofdfiguur zij vermeld, de
verloofde van Mike Frame, Lee Richards,
die met elegance en innemendheid haar
aandeel ia de opvoering verzorgde.
Ook de overige spelers gaven wat zij
konden en de groote soepelheid, waar
mede het stuk ten tooneelc werd gebrncht
verraadt de hand van een bekwaam
regisseur, io dit geval Pierre Balledux
zelf.
Het decor was goed verzorgd, terwijl
de vertaler een pluim toekomt voor zijn
- Juist-aangevulde vertaling
De stampvolle zaal heeft eenlge zeer
kostbare uren gehad. Mogen de program
ma's zoo blijven I
Circus Van Bever komt
in Gouda»
Maandagmiddag kwam onder voorzit-1 gedateert 8 Bloeimaand 1942 en gericht
terschap van Mr. Jonker het Goudsche I tot zijn .arbeidskameraden" op het belas-
tribunaal wederom in openbare zitting tingkantoor.
bijeen en deed allereerst uitspraak in een
viertal xaken, waarvan de eerste was
tegen L. Kwnkernnnk. Het Tribunaal
achtte het ten laste gelegde bewezen en
veroordeelde Kwakernaak tot een inter
nee ring van I Jaar en negtn maanden,
onder aftrek van den tijd reeds in lnter-
neerlng doorgebracht. Op 8 Februari '47
zal bij dus in vrijheid gesteld moeten
worden. Tot 10 jaar na zijn in vrijheids
stelling l|)i)ft hem het actief en passief
kiesrecht ontzegd, terwijl het beheer over
zijn vermogen wordt opgeheven.
De tweede uitspraak was tegen J. W.
Aan het verwijderen van dlogen die
herinnerden aan het Koninklijk Huis op
zijn kantoor had hij nooit iets gedaan.
Volgens Oldenbroek was dit geschied
door den Inspecteur zelf. Zijn evacuatie
uft Woerden in Sept. '44 blijkt veel te
hebben van een vlucht naar Duitschland.
Ook komt uit het dosiier nog een brief,
waarin verdachte instructies vraagt om
een Unie-winkel, die zal worden geopend,
„dicht te mogen plakken". Enkele kame
raden zinnen op iets".
Mr. H. F. v.d. Bosch ucht het in het
voordeel van verdachte, dat hij tot de
Vonk, wiens dochter omgang had gehad 1 capitulatie lid is gebleven en principieel
met moffen zonder dat hij het verhinderd
had- Bovendien had hij vrijwillig munitie
geladen, niet alleen om den broode.doch
nit zuivere nationaal socialistische men
taliteit. Het tribunaal achtte ook hier
het ten laste gelegde bewezen en veroor
deelde Vonk tot interneering voor den
tijd van 3 Jaar onder aftrek van den tijd
reeds in het kamp doorgebracht, dus tot
14 Jnni 1948, ontzetting uit de beide
klerechten voor den tijd van 10 jaar na
zijn in vrijheidsstelling en verbeurdver
klaring van de roerende goederen, voor
zoover zi) aan anderen in gebruik waren
gegeven, alsmede zijn radiotoestel.
Tenslotte nog de uitspraak tegen P.
Spekman en Th. Spekman, die belden
ten laste werd gelegd, dat zij o.m. vrij
willig mitrailleursnesten hadden aangelegd.
Het Tribunaal stelde zich in deze beide
zaken op het standpunt, dat verdachten
op ergerlijke wijze hulp aan den vijand
hadden verleend, mnnr dat anderzijds het
uitzicht op werkeloosheid en avontuur-
zucht hun tot hun daad had gebracht
Tevens nam het Tribunaal in aanmerking,
dat wellicht honderden, ja duizenden
dergelijke gevallen zich hadden voor
gedaan die niet geïnterneerd waren en
zich niet voor een Tribunaal te verant
woorden kregen. In dit verband achtte
Mr. Jonker het Juist om onmens het
Tribunaal tegen belde verdachten te
eischen de ontzegging van het actief en
passief kiesrecht voor den tijd van 10 jaar.
Weer een „principieele'
N.S.B.-er
niet als de ratten het zinkende schip heeft
willen verlaten. De verdediger meent, dat
verschillende punten niet definitief vast
staan en verzoekt bet Tribunaal wel
rekening hiermede te willen honden bi)
bet bepalen der strafmaat. Hierna krijgt
verdachte zelf ruimschoots de gelegenheid
om ziju op papier gestelde verdediging
voor te dragen, waaruit duidelijk naar
voren komt, dat ook hij één van die
politieke gederailleerden uit den voor-
oorlogschen tijd was, die vla de Jongeren
groep der A.R. en de Burgerwacht bij
de N.S.B verzeilde in de meening daar
te kunnen strijden voor Sociale recht
vaardigheid en een „beschaafd" Europa
Het Tribunaal zal over 14 dagen uit
spraak in deze zaak doen.
Geen reclame, maar een
spot voor de N.S.B.
De tweede verdachte dezen middag was
Pleter de Groot, Slagersknecht uit Schoon
hoven. Hem werd ten laste gelegd, dat
hl) tot de capitulatie onder stamboek no
78922 lid van de N.S.B. was geweest
tevens lid der W.A., voorts, dat hij een
opleiding tot hulppolitie te Wassenaar
had gevolgd, alwaar hij na 10 dagen werd
afgrkeurd en tenslotte, dat hij achter het
front in Overijssel bij Bathem vrijwillig
voor de O.T. had gewerkt.
Verdachte beweert-dan, dat hij het er
niet mee eens was op een vraag van Mr.
Jonker, dat de moffen ons land binnen
kwamen, ook had hij met de Zwarte
Soldaat gecolporteerd .hoewel hi) het niet
altijd met den Inhoud eens was. Uit het
wilde vechten. Eerst was hij van 1933
tot 1935 lid geweest en later vanaf 1938
weer. Via de Arbeidsbeurs was hij ten
slotte naar Brest vertrokken, omdat hij
uit armoede reeds zijn radio had verkocht
Wat hi) in Brest had moeten bouwen
wist hij niet. trouwens Noorlander kon
zich niet veel meer herinneren en hij kon
volgens zijn zeggen niet meer denken ook.
4oe hl) uit Brest teruggekomen was en
waarom wist hij ook nfet meer. Later heeft
hij zich uit armoede weer bij het Arbeids
bureau aangemeld en is toen via de N.
S.K.K. school te Deventer in Neurenberg
terechtgekomen, Van Nov. '42 Is hij daar
tot Maart '44 brandwacht geweest en had
iet munitie-depöt in Schoonhoven bewaakt
4lJ wist echter niet wat bi) bewaakt had
en ook was hem de inhoud van de kis
ten niet bekend. Verdachte brengt herhaal
delijk naar voren, dar hij zich maar alles
vaag kan herinneren, hetgeen Mr. Jonker
de opmerking ontlokte, dat het eigenii|k
maar een club van stommeliagen zou zijn
geweest.
Verdachte's Vronw, Leentje de Kwaad-
steniet, vertelde, dat zij nooit iets met de
^.S.B. had te maken willen hebben, maar
zij had haar man er nooit vanaf kunnen
houden. Mr. van Mechclen bracht in zijn
pleidooi naar voren, dat alles wat Noor
lander bedreven had uitsluitend nit armoe
de en bittere noodzaak was geschied.
Ten opzichte van het bewaken van mu
nitie-depOt voerde verdediger aan, dat
alleen de N.S.B. bewakers zijn geïnter
neerd, dus uit hoofde vaa hun Lidmaat
schap, waat de anderen is nooit iets
in den weg gelegd. Mr. van Mechelen
aam een voorbeeld aan de vorige zaak,
waarin het Trlbnnnal zoo vlot op zijn
verzoek inging en vroeg ook voor dezen
verdachte onmiddellijke Invrijheidstelling.
Het Tribunaal achtte hiervoor echter
geen termen aanwezig en bepaalde de
uitspraak over 14 dagen.
Als eerste verdachte stond hedenmiddag verhoor bleek, dat bi) de polltle-opleiding
terecht Johannes Oldenbroek, ambtenaar tet Wassenaar. dei Groot zich had laten
bij de Rijkebelastingen te Woerden. Hem afkeuren, omdat hij er niets voor voelde
werd ten laste gelegd, dat hl) deel uitge- Tenslotte is hi| bil een razzia in Gouda
maakt had van de Landwacht Nederland, opgepikt en naar Wezel gebracht, maar
„met Jachtgeweer gewapend", zooals de| i* daar weggeloopen. Hij kon toen niet
j Secretaris Mr. van Doorninck voorlas.
Geabonneerd was geweest op Volk en
Vaderland, het Nationale Dagblad en
de Deutsche Zeitung. Sedert Juni 1940
I was hij lid van de NSB geweest en had
op 28 Maart 1942 de gelofte van trouw
aan Mussert afgelegd. Oldenbroek was
aangesloten geweest bi) de WA, groep»
propagandist, later Kring-propagandist
en nog later Kringleider van Kring 59
Na zijn ontslag bi) het belastingkantoor
had verdachte de boekhouding bi)gehou-
den van het NAF en het Agrarisch Front.
Dit waren wel de voornaamste punten
van het wel zeer uitgebreide zondenre
gister van dezen verdachte.
Bij zijn verhoor bleek, dat hi) als Land
meer naar Schoonhoven terug en
kwam bi) een boer te Banthem terecht
wiens zoon 3 dagen per week vcor de
O.T. moesten werken. Deze boer wilde
de Groot wel In huls nemen, als hij het
werk bi) de O.T. overnam. Zoodoende
was hij bi) dit Wehrmachtswerk te land
gekomeni
Mr. van Mechelen, trad voor verdachte
als verdediger op en gaf een inzicht
in het leven van verdachte. Hij heeft o»a
met VoVa en de Zwarte Soldaat gecol
porteerd en bi) onderzoek bleek, dat hi
in twee laar van belde bladen totaal
stuks had verkocht. Hl) was meer een
bespotting voor de N.S.B. bi) het Schoon-
hovensche publiek geweest. Om hem ten
en
Van 24-30 Mei zullen de Gouwenaars
bïJd? Neder* I BI, verhoo. Meet, d.. m
landsthe clrcu* Van Bever komt n.l. I wachter alleen een paar maanden s nacht» jvoue 3/4 v>n Schoon.
gedurende die week een bezoek brengen
aan Gouda ea hoopt de Gouwenaars en
velen uit den omtrek In een uitgebreid
en gevarieerd programma enkele uren
amusement te brengen. Voor verdere
bijzonderheden zie men de advertentie in
org blqd van morgen Jm» ^3e aanplak
biljetten.
dat U morgen als Uw stam
kaartnummer eindigt op een 9
en Uw naam begint met de
letter
V of W,
een schoenenbon kunt afhalen
U moet medeaemen Uw tweede dis
tributiestamkaart ea bet nieuwe in
legvel.
's avonds had dienst gedaan vooral
om op het smokkelen van groente te
letten. De NSB had hij uitslnitrnd f e
zien als een blnnenlandsche politieke
organisatie en alles wat naar SS of
Dnitsche annexatie zweemde had hij
scherp veroordeeld. Ook de organisatie
Volk en Evangelie had hi) gesteund en
toen deze later door de bezetters werd
verboden, „illegaal" had voortgezet Het
bleek tot onze verbazing, dat dus ook
voor NSB-instituten nog een illegaal
bestaan kon zijn weggelegd. Geen ver
klaring kon verdachte geven voor een
schrijven dat Mr. Jonker hem voorhield
en waarin hij vroeg om maatregelen te
mogen nemen tegen luisteraars naar de
Engelsche zender. Van de WA beweerde
hij automatisch lid te zijn geworden
omdat iedere man onder de 40 Jaar werd
ingeschakeld. Hiervoor had hij nimmer
nog, dat de Groot eens 3/4 van Schoon
hoven had doorgeloopen met een koeien
staart aangebonden, een daad van zi|n
collega'.» op het abattoir, zonder dat hi
het merkte. Bij die politle-opleiding was
hij afgekeurd, omdat hl) geestelijk onvol
waardig was en dan moest het, volgens
den verdediger, toch wel erg met hem
zijn, want een tik hadden ze toch eigen
li|k allemaal. Resumeerende vroeg Mr.v
M. onmiddellijke Invrijheidstelling en na
In Raadkamer te zijn geweest besloot het
Tribunaal hieraan gevolg te geven met
een nadere uitspraak over 14 dagen
Maar deze kwam nog
niet vrij
De laatste was hedenmiddag J. Noor
lander uit Berkenwoude, tot 11 Sept. '4'
lid van de N.S.B. geweest, vrijwillig in
Brest gewerkt en tenslotte brandwacht
H*dossier^bevatte echter geweest bij een munitiedepot te Schoon
C liu-itiitl. waarin hil wel degelijk I hoven. Het bleekr 'dat Noorlander als ll
lid der WA te zHn Verder bedankt had omdat hij niet in de Land
,n L douij 2nT.chtbr.efJ wacht tegen zijn eigen Volksgenooten
Weersverwachting
het K.N.M.L tot
Wordt verwacht i
Heldera nacht, overdag gad. bewolkt,
droog weer, zelfde temperatuur als
vandaag, zwakke tot matige, zuid
westelijke wind.
w
erk
Het pract scüe
in de C.J.B.
Het is weer eeoige tijd geleden, dat in il(lllili
ons dagblad een artikel werd geplaatst,! Coacert.
wat nu eigenlijk de CJB (Centrale Jeugd'
Beweging is en wat baar doelstelling
inhoudt.
Er werd toen reeds op gewezen, dat
het niet de hoofdzaak is, wat men theo
retiseert, maar wat men in de practljk
doet. Daarop zouden wij in den loop van
den tijd nog eens terugkomen.
De practijk van het werk ondergaat
een splitsing in twee groepen naar leef
tijden, n.l. de Trekvogels van 11-16 Jaar
en de Roode Wachten van 16-25 Jaar.
Iedere groep heeft zijn eigen manier van
werken, dat natuurlijk door de leeftijds
verschillen wordt gcëlscht.
Hit Trekvogelwerk is gebaseerd op
een spel „De Groote Reis", waarbij men
in 4 Jaren kennis maakt met zijn jeugd
beweging, stad, provincie en land. In den
eerste tijd leert men een proef, die
technische vaardigheid en leveninormen
leert. Daarna gaan we over tot het
verder uitdijen van deze grondbeginselen.
Deze worden voornamelijk gelegd ia de
kleine groepjes van maximum 10 jongens
of meisjes, koppels genaamd. Daarnaast
wordt in deze koppels gedaan aan volks
zang, spelletjes, voorlezen en praatjes
over wat er zooal op de wereld te
koop'is.
Tezamen vormende koppels een vlucht,
die minstens 1 maal per week bij elkaar
komt en doet aan sport en spel, volks
dans, wandelen (niet altijd marebeeren
maar echt wandelen). Populaire inleidingen
over de stad, volksdansen, dagwande
lingen, weekends, enz. In dit werk wordt
het gemeenschapsgevoel sterk gestimuleerd.
'Ook wordt er een zekere verantwoorde
lijkheid hen opgelegd door het verleenen
van verschillende functies en in het in
stellen van een vluchtraad waarin zoowel
Wat Is ar In Gouda ta doonf
Reünie, Vrijdag t/m Woensdag „De 5da
Piloot" (Toegang boven 14 Jaar).
Scbouwborg-Bioicoop Van Vrijdag t/nu
Donderdag „De Dief van Bagdad".
(Toegangjt boven 14 Jaar)
Thalla-Theater, Vrijdag.. \lm Woenad^i
„De roode aarde".
(Toegang boven 18 Jann
Dinsdag 21 Mei, Leger dea Heils,
2.15 uur, Gezinsboudsamenkomst, 7.30 u.
Ledenvergadering.
Idem, Ned. Herv. Ver. Calvijn, 7.30 ur
Ds. D. van Ent Braat van Montfoort.
Woensdag 22 Mei, Vrije Evang. Gem
Zeugestraat 38. 3 uur, Gebedsuur.
Idem, Concordia. 3 uur. De Sprookjes-
spelers voert op „Drie betooverde prin
sesjes".
Idem, Leger dea Heila. 8 uur, Openlucht-
aamenkomst (N Markt).
Idem, bovenzaal Reünie, 7 uur, Da,
Börger„de mensch van morgen".
Idem, Bureau „Groot Gouda", 7-8.30
uur. Spreekuur voor Gerepatrieerden.
Idem, St.Janskerk, 8 uur, Kerkconcert
t.b.v. Hervormd Jeugdgebouw.
Idem, Ned. Ger. Gem. Turfmarkt 48,
7.30 uur Ds. Joh. v. Weizen.
Donderdag 23 Mei. Gercf. Gemeente,
Stationsweg, 3 uur, Bevestiging en 7 uor
intrede van Ds. Steenblok.
Idem, Leger des Heils. 5 uur voor
kinderen en 7.30 unr voor volwassenen,
opvoering van „Repelsteeltje".
Idem. Kleine Kerk, 8 unr, oudere lid
maten, Ned. Herv. Kerk, spreker Da.
Steenbeek.
Idem. Concordia. 8 uur, Paedagogiache
komt men wel tot andere ontdekkingen.
Inleidingen over belangrijke figuren, pro
blemen, voordrachten, enz. staan zeker
1 of 2 maal per maand op het programma.
Vanzelfsprekend doen we als jeugidbe-
wegers ook aan beweging, volksdans,
spel en sport, weekends, wandelingen enz.
Het ligt niet op het terrein van het
dagbladwczen vooral in verband met
de papierschaarichte om op enkele
punten dieper in te gaan. Maar we
geloven toch. dat met dit kort artikel
een kijk gegeven is op het practisch werk
van de CJB.
Zij, die meer inlichtingen daaromtrent
willen hebbrnzijn van harte welkom op
de volgende adressen) Han Sanders, 2e
H. v. Alphenstraat 7. Annie Wannet,
Boelekade 199, Rie van Anraat, Kon.
Wilhelminaweg 254, Frank Gideonse,
Kanaalstr. 29, Leo Becker, Winterdijk 15a.
Trekking Loterij
Nederland helpt Indië".
Gisterenmiddag (Maandag 20 Mei) had
in Hotel „De Zalm" ten overstaan vaa
Notaris J. Kranenburg de trekking plaats
van de loterij „Nederland helpt Indië".
De hoofdprijs een nieuw type RADIO
viel op Nr. 6626. De gelukkige bezitter
van het lot 1475 wordt eigenaar van het
schilderij van H. M. de Koningin, fiea
theeservies viel op lot nr. 2160. Een
wieg op 1894, terwijl de radio „groot
model" toekomt aan den bezitter van het
lot 5641. Woensdag a.s. zal de trek-
kingilijst op de diverse plaatsen waar de
loten verkrijgbaar waren, te krijen zijn.
Omtrent het afhalen van de prijzen zullen
stellen van een vluchtraad waarin zoowel Badere mtdedeelinCen volgen,
leiding als leden zijn vertegenwoordigd,!
Goudsche Zeil week 1946.
1 was er
(een democratische vorm).
Het terrein van de Roode Wachten
ligt meer op het echte Jeugdbewegings-
werk. Men kiest zelf zijn leiding, bestuur,
men administreert, men organiseert zelf.
Men vraagt inleiders. Uiterlijk lijkt het
of de CJB een groep volksdansers is, die
daarnaast in 't geheel geen andere pro
blemen behandelen. Integendeel. Wanneer
mea de CJB Agenda wekelijks volgt,
De Roei- en Zeilverecniging „Gouda"
I organiseert In samenwerking met de
Goudsche Watersportvereeniging „Elf
hoeven" op 8, 9 en 10 Juni a.s. (Pinkster -
dagen) de „Goudsche Zeilwcek" op de
Reeuwijksche Plassen. In 15 klassen zul
len zeilers uit Zuid-Holland, N. Holland
I en Utrecht deelnemen.
P GROOT GOUDA
-II <lrmiaraiarhtllin «M
UC IWCCUC UlUprBBK Wöl liycu J. I vuuiuici wou Y«uuvu»i wsww u»j -v
a. CCI-- Ji Lil L «„as Jaafl I mi&é „la Ja an ttai Lat vlntranrjo a/>Klf\
eens was.
- -ID""«JVAA 'f
