Chareliill om Britsche buitenlandsche politiek
INDIË
1
Effeetenkoersen. Beurs van Amsterdam
Attlee aan het woord
hoprogramma
BUITENLAND
Dr HERMANI OVER DEN
TOESTAND OP SUMATRA
VOOR DONDERDAG
mlVERSUM 1 301 m.
AVRO: 18.00 Nieuws. 18.15 Vaude
ville-orkest. 18.30 Programma voor de
Npd Strijdkrachten'. 19.00 En nu
naar bed! 19.05 Sportpraatje. 19.20
tyjj stellen U voor. 19.45 De Regee-
ringsvoorlichtingsdienst antwoordt.
2000 Nieuws. 20.05 Weeroverzicht.
2008 Film- en Theater-agenda. 20.15
Aansluiting met het Concertgebouw te
Amsterdam. 22.30 Ouderen en jonge
ren 22.40 Piano-duo. 23.00 Nieuws.
23,i5 Twee Amerikaansche Topbands.
24.00 Sluiting.
HILVERSUM U 415 m.
NCRV: 18.00 Ensemble Draaisma.
1830 Chr. Nationaal Vakverbond.
1845 Ensemble Draaisma. RNIO:
1900 Nieuws. 19.15 Departementale
uitzending. 19.30 Met band en plaat
voor U paraat. 19.40 De vaart der
volken. 20.00 Nieuws. NCRV: 20.05
De Kon. Militaire Kapel. 21.00 Spre
ker 21.20 Trio Röntgen. 22.00
Nieuws. 22.15 Het actueel geluid.
22.30 Zangrecital. 23.15 Avondcon
cert. 23.50, Schriftlezing. 24.00 Slui
ting.
VOOR VRIJDAG
HILVERSUM I 301 m.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.15 Ochtend
gymnastiek. 7.30 Muziek bij het ont
bijt. 8.00 Nieuws. 8.20 Gr.pl. 8.50
Voor de huisvrouw. 9.00 Populaire
opnamen. 9.30 Gr.pl. VPRO: 10.00
Morgenwijding door ds. F. Oort, Ned.
Herv. Pred. te Naarden. VARA: 10.20
Voor de zieken. 10.45 Cello en piano
11.15 Voor de vrouw. 11.30 Gr.pl
RNIO: 11.45 Familieberichten uit In-
dië. 12.00 Muziek uit de Sowjet-
unie. AVRO: 12.30 Sportagenda. 12.35
Natuurdecors. 13D0 Nieuws. 13.15
Musette-orkest. 14.00 Kookkunst.
14.20 De Kwintetspelers. 15.00 Voor
dracht. 15.15 Gr.pl. 15.30 Herhaling
hoorspel. VARA: 16.00 Muzikaal bab
beltje. 16.30 De school is uit. 17.00
Populaire melodieën. 17.30 H.A.R.K.
17.35 Metropole Orkest.
HILVERSUM II 415 m.
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.15 Ochtend
gymnastiek. 7.30 Gewijde muziek.
7.45 Een woord voor den dag. 8.00
Nieuws. 8.20 Morgenconcert. 9.00 Het
nieuw Londensch Strijkensemble. 9.30
Waterstanden. 9.50 Orkestplaten.
10.30 Morgendienst. 11.00 Strijkkwar
tet. 11.15 Clarinet-recital. 12»00 Molto
Cantabile. 13.00 Nieuws. 13.15 Pro
gramma-overzicht. 13.20 Cinderella.
14.00 Gr.pl. 14.20 Van oude en
nieuwe schrijvers. 14.40 Gr.pl. 15.15
Omroep-kamerorkest. 16.00 Nacht
vorstverwachting. 16.02 Declamatie.
16.20 Gramofoonmuziek. 16.30 Mando-
lihata. 17.30 Zang-rpcital.
De „Westerdam" koos voor de
eerste maal zee
Technische proefvaart van de nieuwste
aanwinst der Holland-Amerika-lijn
De nieuwste aanwinst van de Hol-
land-Amerika-lijn, de „Westerdam"
heeft gisteren zij het dan ook
slechts voor een driedaagsche tech
nische proefvaart voor de eerste
maal het ruime sop gekozen. Om
streeks negen uur des ochtends ver
trok het nieuwe zeekasteel onder de
bekwame leiding van den Rijksloods
H. vdn Vuuren van de werf van Wil
tonFeyenoord te Schiedam. Vier
slfeepbooten trokken den reus den
Waterweg op, waarna op eigen kracht
koers gezet werd naar de Noordzee.
Het nieuwe schip heeft een lengte
van 158 meter, een breedte van 20
meter en een holte van \2y2 meter en
meet 16.000 brt. Twee Dieselmotoren
geven een capaciteit van 10.400 p.k.
en men verwacht dat het schip een
snelheid van 18 mijl zal kunnen ha
len. .De „Westerdam", die de eerste
nieuwe Oceaanstoomer is, die Neder
land na den oorlog de wereldzeeën
opzendt, is een vracht-passagiersschip
en biedt plaats aan circa 130
passagiers,, naast een bemanning
van 140 koppen. Kapitein Th. Jaski,
die ook op deze vaart het bevel voer
de, zal de toekomstige gezagvoerder
van de „Westerdam" zijn.
Winston Churchill, de leider der op
positie in het Britsche Lagerhuis, nam
gisteren als eerste het woord op den 2en
dag van het debat over de Britsche bui-
tenVandiche politiek in het Lagerhuis. Hi)
zeide, dat er een donkere schaduw ge
worpen is over het jaar dat verstreken
is aa het eind van den oorlog met Duitsch-
land, zoowel door wat men practisch het
verbreken van de.eenheid en samenwer
king der groote mogendheden zou kunnen
noemen, als door een pijnlijke verminde
ring van het Engelsche aanzien en prestige.
Het zou verkeerd zt)n de blaam hier
voor te werpen op den min. van bulten-
landsclli zaken. Hij heeft zich een ver
tegenwoordiger betoond van veel, wat
wijs en moedig is in het Britsche karak
ter, aldus Churchill.
Churchill wees er op, dat de oppositie
Biet is geraadpleegd inzake de buiten-
landsche politiek en verklaarde naar aan
leiding hiervan, dat de regeering het
Russische principe van een regeering van
«en partij in de buitenlandsche politiek
gevolgd heeft. Hij verkoos in deze een
politiek met een nationaal karakter.
Ten aanzien van het bewind van Fran-
«o in Spanje zeide hij„Ik ben even
weinig g&teld op dit regime als op het
huidige Engelsche bestuur. Ik geloof, dat
it beter is het Spaansche volk zijn eigen
:ll te laten bewerkstelligen.. Het idee om
«mbassadeurs uit Spanje terug te roepen,
het resultaat hebben, dat wij
)r worden verhinderd het Franco
)te maken en te waarschuwen door
van diplomatieke stappen en lang
zamerhand den wea voor betere tijden in
te effenen. Ik qeloof, dat wij reeds
tuoetlijkhedvi genoeg hebben, zonder dat
wij ons met zulké beuzelachtige en on
benullige Verwikkelingen inlaten".
Ten aanzien van Zuid-Tyrol drong hij
®*n op een plebisciet onder toezicht der
groote mogendheden en voor Triëst wilde
hij internationalisatie van de haven.
Churchill was getroffen door het enor
me herstel, dat in Nederland en België is
i bereikt en hij verheugde zich over het
feit, dat Frankrijk in toenemende mate
zijn plaats in de vóorste rij van de vrije
democratieën der wereld inneemt.
Over de Sowjet-Unie zeide Churchill
1 dat het in Groot-Brittannie allerwege diep
Wordt betreurd, dat het contact en de
welwillendheid tusschen de beide landen
afneemt. „Wij vurlangen van de Sowjet-
aie niets anders dan welwillendheid en
zouden, indien haar rechten en veilig-
zouden worden aangevallen, alles
in ons vermogen ligt doen om haar
t$ komen". Hij zeide, dat de Sow-
in een enkel jaar door haar pro
banda en houding vele vriendschappen
Engelsch sprekende landen heeft
verkoelen en dat achter het ijzeren
;lch heeft uitgebreid van de
Baltischc landen tot de Adriatische zee,
het zaad wordt gestrooid voor'n nieuwen
wereldoorlog.
Hij was het eens met deregeering.dat
Engeland geen uitstel wenscht in het op
stellen van vredesverdragen met de voor
malige vijanden. Niets is kostbaarder dan
wraak.
Churchill besloot met te zeggen, dat,
indien de groote mogendheden geen over
eenstemming zouden kunnen bereiken, de
kwesties van geschil aan de Ver. Naties
moesten worden voorgelegd.
Na Churchill nam de Britsche minister
president Attlee het woord. Hij oefende
critiek uit op die leden van het lagerhuis,
die de zaken in het buitenland door Rus
sische en niet door Britsche oogen bezien
sadden, al ontkende hij met, dat het nood
zakelijk is voor zoover mogelijk het
standpunt der andere te begrijpen. Ten
aanzien van Zuid Tyrol en Triest zeide
Attlee, dat Engeland een grenslijn wil,
die het meerendeel der menschen een re
giem van eigen landgenooten geeft, hoewel
dit bij de Europeesche gecompliceerde
verhoudingen uiterst moeilijk zal zijn.
De moeilijkheid van het Spaansche
vraagstuk, aldus Attlee, is hoe wij het
Spaansche volk het best in staat kunnen
stellen voor zichzelf te beslissen en een
behoorlijke regeering te krijgen.
De Russische houding met betrekking
tot de overeenkomst van Potsdam, waar
door het onmogelijk is de overeenkomst
met de noodige soepelheid aan te passen
aan de steeds zich wijzende omstandig-
ïeden is weer een andere bron van moei
lijkheden. "Ik ben van meening dat de
Russen de geest, waarin wij te Potsdam
de moeilijkheden besproken hebben, mis
kennen, „aldus Attlee.* Een onzer grootste
moeilijkheden is te trachten in de geesten
van onze Russische vrienden een werkelijk
begrip te wekken voor de wijze waarop
wij hier in de Westersche democratieën
de zaken trachten op te lossen. Het is
buitengewoon moeilijk om de Russen te
doen begrijpen, dat er in dit land meer
dan een stem gehoord wordt „Wij moeten
het Russische volk tot op zekere hoogte
beschouwen alsof het in een donker bosch
geboren is: het schijnt dat zij het
zonlicht, de wind en de atmosfeer van
de vrije democratieën niet begrijpen."
Attlee drong voorts aan op een grooter
begrip voor de Russische mentaliteit, de
Russische geschiedenis en de achtergron
den van de houding Van het Rusland
van heden. Hij prees voorts Bevin voor
diens geduld en begrip, en was overigens
van meening, dat men den huldigen staat
van zaken in de wereld niet geheel
pessimistisch moet bezien.
Fèestelijk Openingsconcert
in het Kurtiaus
Gsteravond vond in het Kurhaus
het openingsconcert van dit seizoen
plaats. Het orkestpodium was voor
deze gelegenheid feestelijk met Hor
tensia's versierd, terwijl aan de lesse
naar van den dirigent een groote
krans hing.
Zoodra de dirigent, Ignace Neu-
mark, het podium betrad, verhieven
de orkestleden zich van hun zetels,
welk voorbeeld door alle aanwezigen
werd gevolgd, waarbij een hartelijk
applaus hem na zooveel jaren welkom
heette. Allereerst werden de volkslie
deren van Nederland, Engeland, Ame
rika, België, China, Frankrijk, Rus
land en Polen (ter eere van den diri
gent) gespeeld.
Daarna volgde de ouverture „Gijs-
brecht van Aemstel" van Johannes
Verhulst, waarna Sam Swaap het
vipolconcert no. 4 in D. groote terts
van Mozart vertolkte.
Na de pauze bood mevrouw Patri
cia van Delden, die juist uit Amerika
was teruggekeerd, het orkest een col
lectie snaren aan, die door het Bos-
tonsche Orkest als een geschenk voor
het Residentieorkést waren gegeven.
Het tweede gedeelte van het pro
gramma bevatte de ouverture „Romeo
et Julia" van Tsjaikowski, „Psyche en
Eros" van Franck en „Pomp and Cir
cumstance" van Elgar, waarbij Span-
gens' koor onder leiding van Jos.
Vranken Jr. zijn medewerking ver
leende.
Dirigent en solist kregen een schat
van bloemen. Verscheidene ambassa
deurs en leden van hét corps diploma
tique, benevens vele autoriteiten
woonden den avond bij.
Tintoewijzingen eerste
helft 1946
Het Combined Tin Committee heef
voor de eerste helft van dit jaar 9476
long tons tin toegewezen, waarvan
240 aan Nederland.
Engelnché onderscheidingen
aan Nederlandsche militairen
burgers e.a.
Gisterenochtend hebben te 's Graven
hage 78 Nederlandsche militairen onder
scheidingen ontvangen uit de handen van
den Britschen ambassadeur: o.a.Lt.-gen.
mr. H. J. Kruis, Gen.-majoor P. L. G.
Doorman, Kolonel Ir. J. B.G.M. Ridder
de van der Schueren.
Behalve aan genoemde militairen heeft
de Engelsche ambassadeur nog onder
scheidingen uitgereikt aan leden van de
Nederlandsche Koopvaardij, de Koninkl.
Nederlandsche Marine, de Kon. Nederl.
Luchtmacht en een aantal burgers, die
de geallieerde zaak helbben gesteund.
De laatste officieele cijfers der
resultaten der Italiaansche verkiezin
gen zijn volgens radio Rome:
Chr. Democraten Bi
Socialisten
Communisten
Nat. Dem. Unie
Jomo Qualunqup
Republikeinen
7.866.864
4.606.509
4.204.741
1.486.267
1.164.152
968.322
35.4
20.7
18.9
6.7
5.2
1.3
Duitschland nog 15 jaar bezet
volgens Amerikaansch
commandant
De Commandant der Amerikaansche
ïezettingstroepen in Duitschland Mac
Narney heeft gisteren op een pers
conferentie verklaard, dat hij een mi
nimale bezettingstermijn van 15 jaren
noodzakelijk achtte voor Duitschland.
De besprekingen te Parijs
De plaatsvervangers van den mini
ster van Buitenlandsche Zaken van de
Groote Vier zijn gistermiddag weer
bijeen' geweest. Er waren drie rappor
ten van militaire dskundigen aan de
orde, n.l. over de ontwapeningsclau
sules voor Finland en Roemenië, over
de demilitarisatie van de Fransch-
Italiaansche- en ItaUaansch-Joego-Sla-
vische grens. Deze rapporten werden
goedgekeurd. De Italiaansche grenzen
zullen over een breedte van 20 km.
worden gedemilitariseerd. De bespre
kingen liepen ook over Venetia Julia
en Triëst, en, hoewel oppervlakkig,
op den Dodekanesos. Aangezien op
deze puitten niets nieuws naar voren
werd gebracht, werden zij naar de
ministers teruggewezen. Vrijdag zul
len de plaatsvervangers opnieuw
bijeenkomen.
Amerikaansche protestanten
vragen verbreking betrekkingen
met het Vaticaan
Elf leiders van protestantsche ker
ken in de Vereenigde Staten hebben
gisteren bij president Truman er op
aangedrongen de diplomatieke betrek
kingen met het Vaticaan te verbreken
Chineesche Regeringstroepen
f nemen Charbin
De Chineesche regeeringstroepen
hebben Charbin, een spoorwegknoop
punt in Centraal Mandsjoerije, op de
communisten veroverd en trekken in
Noordelijke richting op, aldus de Chi
neesche berichten. In April hebben de
communisten de stad van het evacu-
eerende Roode Leger overgenomen.
ITALIÉ ZAL EEN REPUBLIEK
WORDEN
Hooge autoritei/en te Rome hebben
verklaard, dat het referendum de mo
narchie verworpen heeft. Umberto II,
die de -koningstitel pas 26 dagen
voert, vernam de uitslag van het re
ferendum „met kalmtgj' van den eer
sten minister Alcide de Gasperi, die
nu Staatshoofd zal worden totdat de
president gekozen is.
Na het onderhoud met den koning
zeide de premier, dat nog tot „niets
definitiefs" besloten was met betrök-
king tot het vertrek van Umberto uit
Italië. Hij voegde hieraan toe: „wij
hebben nog niet de van verschillende
zijden noodzakelijke inlichtingen ont
vangen".
De uitslag van het referendum zal
pas officieel worden, nadat hij Zater
dag door het Hooggerechtshof zal zijn
bekend gemaakt
Radio Rome geeft de volgende cij
fers: voor de republiek 12.182.855
stemmen en voor de monarchie
10.362.709.
Piotro Nenni, de socialistische vice-
premler, heeft later te Rome ver
klaard, dat koning Umberto Italië zal
verlaten.
Dreigt het referendum Italië
in twee kampen te splitsen?
De voormalige Italiaansche minis
ter-president en een der leiders der
nationaal-democratische unie, Fran
cesco Nitti, 'heeft tegenover een cor
respondent van A.F.P. verklaard, zeer
ongerust te zijn over den toestand,
welke door het referendum wordt ge
schapen." Het geringe verschil tus
schen monarchisten en republikeinen
dreigt een groote crisis uit te lokken.
De steden ten Zuiden van Catania, die
voor 78 op de monarchie stemden,
zullen zich nooit bij het resultaat van
het Noorden neerleg'gen. Wij loopen
de kans, dat het land in twee deelen
gesplitst wordt," aldus Nitti.
Chineesche Consul-Generaal
uit Batavia naar Nanking
vertrokken
De Chineesche Consul-Generaal in
Ned.-Indië heeft de toebereidselen
voor zijn reeds voorgenomen vertrek
naar Nanking verhaast. Hij zal heden
Batavia verlat'èn om met zijn Regee
ring overleg te plegen óver den mas
samoord op Chineesche onderdanen in
het gebied van Tangeran. Hij hee'ft 'n
onderhoud gehad met den Opperbevel
hebber der Geallieerde Strijdkrachten
in Ned.-Indië Lt.-Generaal Mansergh
en dezen verzocht troepen te zenden
om de Chineezen ten Westen van Tan
geran te evacueeren. Hij heeft ook met
Sjahrir een onderhoud gehad. Deze
heeft daarop verklaard, dat hij de
zaak persoonlijk ter hand zou nemen.
Ongeveer 40.000 Chineesche boeretj en
kleinhandelaren in Bantam ten Wes
ten van het onlangs bezettte Tangeran
zouden mopienteel aan de genade van
het reeds eeuwen bestaande Bantam-
sche bandietenwezen overgeleverd
zijn. De bandieten zijn amok gaan
maken en Zondag j.l. begonnen met
brandstichting, plundering, ontvoering
en moordpartijen. In de berichten, die
gisteren hieromtrent zijn ontvangen
wordt het aantal vermoorde Chinee
sche burgers op 70 tot 100 geschat.
Een zegsman op het Geallieerde
Hoofdkwartier schatte het aantal
slachtoffers echter op 600.
Het volgende bericht is opgevangen
van den zender v«n 't Republikeinsch
Persbureau Antara:
Dr. Hermani, leider van de republi-
keinsche delegatie naar Sumatra, die
thans weer is teruggekeerd, heeft in
een persconferentie gezegd, dat de
republikeinsche regeering op Suma
tra bevestigend, it^ sommige opzichten
veel beter dan op Java functionneert.
Hij zeide, dat de toestand daar een
spiegelbeeld was van dien op Java
één of twee maanden terug en voegde
daar aan toe, dat de bevolking van
Sumatra, met uitzondering van enkele
gebieden, die thans onder geallieerde
contróle staan, uit volkomen aan de
wet gehoorzaamde burgers bestaat.
Voor de wanorde van die enkele ge
bieden moet volgens dr. Hermani, de
infitratie-politiek van de „andere
partij'' aansprakelijk worden gesteld,
omdat deze politiek er de oorzaak
van is, dat de bevolking zich over
geeft aan illusies met het gevolg, dat
zij een gemakkelijke prooi is van_ het
bedrog van „die partij" en verraad
pleegt tegen hun eigen vaderland.
Hermani zeide verder: „dat zich in
het bestuur van Sumatra hier en daar
onregelmatigheden voordoen, moet
worden erkend. Maar zoodra door de
republikeinsche regeering stappen wa
ren gedaan om het volk te doordrin
gen van de wenschelijkheid van een
„stabiele regeering", zijn deze onre
gelmatigheden langzamerhand ver
vangen door een hecht vertrouwen in
de leiding van de republikeinsche re
geering. De toestand van hei heele
land had duidelijk een verandering
ondergaan door de uitschakeling van
ongewenschte vijandige elementen b.v.
in Oost-Sumatra, Tapanoeli eii West-
Sumatra. Deze heele opruimingscam
pagne was zeer versneld door het be
staan van het „Volksfront", dat in de
praktijk een waardevol uitvoerend li
chaam vormde van de plaatselijke na
tionale comité's bij de uitvoering van
wetten en regelingen van de regee
ring".
Volgens dr. Hermani is de toestand
op Sumatra in het algemeen veel be
ter dan op Java. De regeering was
stevig gecentraliseerd in de handen
der respectievelijke hoofden der resi
denties. „Het viel mij op, dat de ge
westelijke bestuurshoofden op het
gansche eiland ware pioniers zijn bij
elke actie en bij de leiding van het
volk", aldus de leider van de delega
tie. Hij voegde er aan toe, dat al deze
functionarissen zich in staat hadden
getoond om de houding en de ge
dachten van het volk in behoorlijke,
evenwichtige banen te leiden. ,l,Dit
staat geheel in tegenstelling met wat
wordt rondgeschreeuwd door de
Nederlandsche propaganda-machines,
volgens welke de toestand op Suma
tra een geweldige chaos zou zijn".
5/6
101', 4
101»/,6
101
4/6
Tape Fondsen
Staatsleeningen
4 Ned. '41 101'/a§
37, Ned.'41 102*
3 Ned. '37 1003/4
3-37» Ned.'38 1013/i, 101
27,Sp.c«rt. 100'7u 1005/»
3 Ned-In. '37 A 97>/4 96»7i«
Bank en Cred. Inst.
Kolon.Bank 110 b 115
N.Ind H.B. 90
Ned. Handels Mi)
125
92
1247,
lndnatr. Ondern
Aku
169 168
1207,§1I9
175 175
van Berkel
Calvé
Lever Bros. 296 295
Phil. Gloeil. 325 328
Petrolenm Ond.
Kon. Petr. 400 430
Scheepvaart Mij.
Hol.Am.L. 1497, 152
4/6 5/6
Kon. Boot 170 169
Ned. Scheepv. Unie
168
Jap. lijn 130§
Suiker Ondern.
H.V.A. 290
JavascheCult. 125 b 131
N.-ln. Suiker Unie
125
Tabaks Ondern.
DeliBat.Tn. 132
Delt Mij. 140§
Senembah 131
Prov. en Gem. Lg.
37,A'dam '37 102'/, 102
3'/2 R'dam'37 lOU/s 1017,
Hypotheekbanken
37, Fr.Gr.H.b. 101 b 101T2
37, Alg. H.b. 1003/,
37, Wl. H.B. 1007,5
164
128
275
1297,
140
153b
146
4/6 5/6
Aandeelen
Bank en Crediet Inat.
A.Bank 1297, 131
R.Bank 133§» 13 47,
Tw.Bank 139 7,146
lndnatr. Ond.
v.d. B. Ju-g. 255 b
6% Pr. Lev. Br. 144
van Gelder 117
Ned. Gist
Ned. Kabel
Electr. Mij
AniemN.Bez.
N.Ind. Gas
Handel .Mij.
Borsumij.
Curac. H
Ned. Wol
gew.Byenk.
37. L.S. mijn
31/2 Uat-Olie
355§
270
1387,
117
365
274
1487, 155
1387, §138
94 98
201
I083/4§108
182 18$
1017, b
1027,103
1
b— bieden. 1 laten. gedaan,en bieden.' gedaan
en laten. Koersen medegedeeld aoor M, J. Ogler Co.
laitig\
fflidd
0)
.V
