Opdrachten aan „onzuivere" aannemers Donkere tijden voor de zwarte beurs Hoe Amerika over ons denkt Boekbespreking BUITENLAND Meermalen hoort en leest men, dat de overheid bij het opdragen van wer ken onvoldoende aandacht schenkt aan de „zuiverheid" van de aannemers en dat dientengevolge ook werken worden gegund aan aannemers, die gedurende de bezetting niet ge schroomd hebben voor de Duitsche Weermacht te werken. Daar het mini sterie van ópertbare werken en weder opbouw een der bealngrijkste over heidsorganen is, die werken opdragen, hebben wij ons tot dit ministerie ge wend om te vernemen, welk standpunt men daar inneemt. De verkregen in lichtingen kunnen als volgt worden samengevat. Op veel aannemers wordt de critiek uitgeoefend, dat zij tijdens de bezet ting niet de juiste houding hebben aangenomen. De beoordeeling van hun houding berust bij de bevoegde rech terlijke colleges. Het is zoo zegt men, bij de zuivering in het algemeen duide lijk gebleken, dat vele aanklachten on voldoende gegrond zijn, dikwijls ook moeten worden toegeschreven aan onbekendheid met de feiten, om van persoonlijken wrok maar niet te spre ken. Niets zou men verkeerder achten dan eigen rechter te spelen. Zoolang de voor de zuivering aangewezen in stantie geen uitspraak heeft gedaan, verkeert de opdrachtgever dus in een impasse. Hij moet in die periode zelf beslissen. Het ministerie van openbare werken en wederopbouw vraagt in die periode van iederen aannemer, alvorens hem een opdracht te geven, een verklaring. Die verklaring houdt in, dat hij niet voor de Duitsche Weer macht heeft gewerkt, of dat hij dit wel heeft gedaan. Laatste geval moet hij opgeven, wat hij gedaan heeft, wan neer en waarom. in die tusschentijdsche periode moet de opdrachtgever dan zelf beslissen aan de hand van die verklaring. Het behoeft geen betoog, dat er wel een zeer bijzondere reden moet zijn om een opdracht te geven aan een aan nemer, die verklaard heeft niet heeje- maal vrij uit te gaan. Ten aanzien van de onder beheer gestelde bedrijven, die in den bezet tingstijd fout zijn geweest, ligt de kwestie wat gemakkelijker. De beheer- NEUENGAMME Getuigenis over het ongemaskerde N ationaal- Socialisme van een Dultsch Concentratiekamp Nadat Karei van Staal zijn boekje „Terug uit de hel van Buchenwald" betrekkelijk kort na de'bevrijding op de markt, in letterlijke en figuurlijke zin, geworpen had, is de stroom van lectuur over de concentratiekampen in Duitschland blijven wassen. De meeste van deze getuigenissen echter zijn aart de oppervlakte gestold: zij geven wel een verslag maar dringen niet door tot de kiem en geven geen antwoord qp de dwingende vraag, hoe een Staat en een stelsel, hoe vooral de mendch zoo kan vervallen, dat hij tot deze huivering-wekkende misdaden komt. De journalist Dr. Alb. van de Poel, die drie jaar in Neuengamme verbleef en 't leven in een concentratiekamp tot op den laatsten druppel geproefd heeft, geeft in bovengenoemd boek een ontleding, niet alleen van 't wezen van een concentratiekamp, maar te vens van de ideeënleer, die deze insti tuten heeft opgeroepen. Geschreven in een taal, gevarieerd, rijk en gespierd, waarom de gouden klank der echtheid zweeft en waarin de trilling van de ziel weerklinkt is dit* boek een getui- fenis van waarlijk blijvende waarde, ympathiek is 't op zich reeds, dat de schrijver zich niet met de profeten mantel heeft omhangen, noch zichzelf heeft verstard tot het standbeeld van een held, maar in alle deemoed zich zelf heeft geteekend, eenvoudig als Vi mensch, een mensch met al zijn hun keringen, begeerten en kleine men- schelijke zwakheden. Lichtend is de schetsing van het pri maat van de menschelijke geestkracht boven sttoffelijke macht, van de men schelijke ziel boven laars en galg; als er één getuigenis uit dit boek klinkt, dan is het wel deze: iedere Staat die zich niet-aan Goddelijke wetten en normen gebonden weet, vervalt vroeg of later tot afschuwwekkende wreed heden, als het er om gaat de verwor ven machtspositie te handhaven. De gebeurtenissen en belevenissen in dit boek beschreven, zijn, men kan het niet anders verwachten, wrang en rauw, maar alle belustheid op gruwe len en alle prikkeling van overspannen zenuwen is er vreemd aan. De uitgave werd verzorgd door de uitgeverij Winants te Heerlen. der heeft toestemming ndodig om een werk uit te voeren van de door het Nederlandsche Beheersinstituut inge stelde centrale commissie beheer en herdistributie bouwbedrijf. Deze com missie geeft die vergunning niet af, indien zij van meening is, dat er andere aannemers zijn, die het werk even goed kunnen uitvoeren. Er dpen zich soms gevallen voor, dat dje andere aannemers er niet zijn. Te den ken valt b.v. aan enkele onder beheer gestelde groote aannemingsmaat schappijen, die van oudsher in het be zit zijn van een uitgbreid materiaal park. Men zou de vraag kunnen stellen waarom dit materiaal dan niet aan andere aannemers gegeven wordt, op wier gedragingen in den bezettingstijd niets aan te merken is. Het antwoord luidt: Die onder beheer gestelden zijn meestal nog geen veroordeelden, doch verdachten. Men mag niet op de uit spraak vooruit loopen. Afgezien daar van zal dan nog moeten worden uit gemaakt, of een dergelijke aanne mingsmaatschappij, waarvan er bij zijn met wereldreputatie,en ingewik kelde financieele verhoudingen afge broken moet worden, omdat de direc teur fout was. Bij dit moeilijke pro bleem zal ieder geval op zich zelf moeten worden beoordeeld. Opleiding Jeugdleiders Door den ministerraad is bepaald, dat aan die ambtenaren, voor wie een daartoe strekkend verzoek door een bonafide jeugdvereeniging wordt ge daan, voor éénmaal gedurende hoog stens veertien dagen verlof met be houd van bézoldiging gegeven kan worden voor het volgen van een op leidingscursus voor jeugdleider of -leidster. Dit verzoek dient echter voorzien te zijn van eèn gunstig advies van het directoraat-generaal vorming buiten schoolverband van het ministerie van Onderwijs, kunsten en wetenschappen. De HL.M. helpt onze pluimvee- stapel aan te vullen Met het K.L.M.vliegtuig „Rotter dam" kwam gistermiddag uit New York een zending eieren aan van een kippensoort, dat in ons land tijdens de oorlog was uitgestorven. Deze zen ding is afkomstig van Connecticut en werd belangeloos afgestaan door Ame- rikaansche relaties van den heer Matle- kes Mantel te Huis ter Heide, die de eieren op zijn speciaalfokkerij laat uit broeden. Dit experiment is mogelijk, dank zij het snelle vervoer door de lucht. Zwitsersch bezoek aan ons land Van 26 tot en met 28 Juni zal een gezelschap Zwitsers van de „Zentrale für Industrie und Handelsforschung" een bezoek brengen aan ons land. In de hoofdstad zal het gemeente bestuur en de Kamer van Koophandel deze buitenlandsche gasten ontvan gen. Léon Blum gooit roet in het eten „Stuur ons een kleine kabinets-crisis!" Het verleenen van een Ameri- kaansch crediet aan Frankrijk heeft op de Parijsche beurs een zekere ver warring teweeg gebracht. Niet, dat er in den dagelijkschen gang der zaken een groote verandering te bespeuren valt. Er wordt nog regelmatig ge kocht en verkocht, maar het plein vóór de Beurs, dat vroeger tot één der meest bezochte plekjes van heel Parijs behoorde, is hedentendage ta melijk verlaten. In ieder geval heerscht er thans daar minder bedrijvigheid dan b.v. in het gerechtsgebouw Met de financieele politiek van Ple ven is het, begonnen en met die van André Philip is het verder gegaan. De beurslieden weten niet meer, waar ze aan toe zijn. Een bouwwerk is voor hen ineengestort. Hun nachtrust wordt door een akelig woord gekweld: natio nalisatie! Denk eens aan de duizenden nieuwe rijken in Frankrijk, die gedu rende den oorlog aandeelen kochten van bedrijven, welke thans genationa liseerd zullen worden. Het moet wor den gezegd, dat een handige knaap ook met de „nationalisatie" nog een mooi stuk geld zou kunnen verdie nen, als niet de onzalige „controle des changes", de geheime politie van het Ministerie van Financiën, het leven tot een hel zou maken. De inspecteu- ren van Financiën en de Economische Politie bewaken de „Place de la Bourse" met Argus-oogen. Dus blijft iedere makelaar, wiens geweten niet zoo volkomen zuiver is als zijn be roep wel vereischt, liever een behoor lijk eindje uit de buurt van het Parij sche Beursplein. In plaats van zich bezig te houden met den handel van staatsobligaties of van aandeelen in privé-ondernemingen, koopen en ver- koopen zij vreemde deviezen, vooral ook goud. Hiermede valt wat ie ver dienen, zooveel men wil! Me't goud heeft nog geen enkele scharrelaar geld verloren. Zonder veel van de economi sche wetenschappen af te weten, hou den de beurslieden en de deviezen- zwendelaars zich precies op de hoogte van de goudreserven der door hen „verhandelde'' landen. Ze bestudeeren de schommelingen op de geldmarkt, controleeren zooveel mogelijk de uit gifte van bankpapier van speciale lan den en broeien over de geheime we tenschappen van handelsbalansen. Zoolang het leven aan de Quai' d'Orsay of in het Palais de Luxem burg maar eenigszins nprmaal ver loopt, is de 'stemming in de bars, bistrots en restaurants rondom de Beurs flauw. Het is echter b.v. vol doende, dat het kabinet aftreedt en reeds stijgen de deviezen in waarde. Tot de vorming van een nieuwe regee ring zelfs al duurt dit maar vier uur werden reeds millioenen ver diend. Op de officieele en „zwarte" beurs zijn er twee partijen: koopers en ver- koopers. De eene partij speelt op „hausse", de andere op „baisse". 90 Procent van de zwendelaars spelen „hausse" en hebben vermogens hier mee verdiend. Bij de bevrijding van Frankrijk b.v. was de papieren Dollar 80 Francs op de zwarte markt waard, terwijl de officieele koers op 48.50 francs stond. In dien tijd bracht de Louis d'or 2.700 francs op de Zwarte beurs op. Ondanks scherp toezicht zijn de scharrelaars aan de beurs talrijker vertegenwoordigd dan de eerlijke ma kelaars. De aanwezigheid van de ge heime politie, de „Contróle de Chan ge", stoort hen niet bizonder, want deze zwendelaars zijn meestal „meer gegoede heeren", die zeker niet de onvoorzichtigheid zouden begaan, b.v. een dik gouden armbandhorloge uit Zwitserland te dragen of buiten- landsch bankpapier bij zich te heb ben. De overhandiging der bankbiljetten geschiedt op een andere plaats, nadat de officieel genoteerde prijzen op de beurs te weten zijn gekomen. Millioe nen dollars, ponden, Zwitsersche francs en Zweedsche kronen wisselen dage lijks in de kleine zaken van Parijsche voorstadjes van eigenaar, zonder dat een enkel getal wordt neergekrabbeld of een enkele kwitantie wordt uitge schreven. Het zakendoen der zwende laars stelt vertrouwen op den- voor grond! Heeft men de prijzen op de beurs verbomen, dan stelt men zich onmiddellijk met zijn agent in Bor deaux, Lille, Lyon, Bern, Washington of Londen in verbinding want tijd is geld. Zooals in het begin reeds gezegd, vertoont de beurs zoowel de zwarte als de witte tegenwoordig een treurigen aanblik. Léon Blum heeft de zwendelaars onaangename parten ge speeld. Eén troost is er nog, de Louis d!or brengt nog altijd 5.600 francs op en de papieren dollar 300, ofschoon hij officieel 120 kost. Men mag de hoop niet verliezen. Er zullen wel weer eens betere tijden komen. Heeft toendertijd niet de de missie van de Gaulle het goud binnen het uur van 5000 op 7.600 francs om hoog doen vliegen? De scharrelaars bidden daarom om een spoedige kabi netscrisis, zooals de boeren om regen bidden. Nieuwe K.L.M.-dien8t Londen—Amsterdam v.v. Met ingang van 17 Juni a*.s. wordt er een nieuwe dienst Londen—Am sterdam in de bestaande dienstrege ling der K.L.M. ingevoegd. Met ingang van genoemden datum komf er tevens een nieuwe K.L.Mi.- dienst naar en van Brussel bij. De distributie van Waschpoeder De mogèlijkheid is niet uitgesloten, dat bij de aflevering van waschpoeder eenig® vertraging zal ontstaan. Wan neer dit het geval is, kan men er op rekenen1 dat hierin spoedig een voor ziening zal worden getroffen. HET LABOUR-CONGRES TE BOURNEMOUTH Op dé conferentie van Labour te Bournemouth is de economische poli tiek van de Britsche Regeering giste ren uiteengezet door Herbert Morri son, de Minister die tot taak heeft, het werk van de overige kabinets leden te coördineeren. Hij zeide o.m., dat het jaar 1947 nog heel moeilijk zou zijn, doch dat dan voor het eerst de resultaten van de thans genomen maatregelen zichtbaar zullen worden De resolutie over afschaffing van de militaire dienstplicht, welke in vredes tijd in Engeland nooit heeft bestaan, verwierf ortgeveer 40% der stqmmen Deze achtten de lichting een groot ge^ vaar voor de democratie, omdat zij een totalitair element bevat. De mini ster van Opvoeding, Miss Ellen Wil kinson, zeide, dat er met enthousiasme gewerkt wordt aan de uitvoering van het nieuwe onderwijsplan, verhooging van den leerplichtigen leeftijd tót 15 jaar. Met nadruk gaf het Congres te kennen, dat het elke klassebevoor- rechting bij het volgen van onderwijs, afwijst. Ten aanzien van de landbouw politiek wenschte men, dat er meer wordt gedaan voor den landarbeider en voor het platteland in het alge meen. Als opvolger van Prof. Harald Lasky werd de Minister van Staat Sir Noël Baker tot Voorzitter der La- bour-Partij gekozen. Léon Blum, de vergrijsde socialis ten-leider, heeft gistermiddag het Con gres der Labour-Partij toegesproken. Aan de bestuurstafel was zijn vrouw gezeten, die met bloemen werd gehul digd. Diep bewogen herinnerde Léon Blum aan zijn tegenwoordigheid op het Labour-Congres van 1940 op het oogenblik, dat een Duitsche pantser divisie door de Fransche linies was gebroken en de catastrophe zich vol- IGN.V.B. AFDEELING GOUDA Programma Juniorencompetitie Zaterdag 15 Juni Afdeeling A. Groep 1: ÜNIO a— Ofytnpia a, 4 uur; Schoonhoven a— GSV a, 4 uur. Groep 2: ON A bBodegraven a 4 uur; Bodegraven bGouda b 4 uur; Jodan Boys a—Waddinxveen a 4 uur. t i< Afdeeling B. Groep 1: QNA c— Haastrecht a, 4 uur. Programma Zondag 16 Juni 2e klasse A: Bergambacht 2— Olympia 4. 2e klasse B: GSV 4—VEP 2. 3e klasse A: Lekkerkerk 4Schoon hoven 4, 11.30 uur; Haastrecht 3-1 Stolwijk 3; Schoonhoven 3Nieuwer- kerk 3, 12 uur; UNIO 2Bergam bacht 3, 12.3fO uur. 3e klasse B: Moercapelle 2UNIO 3; Boskoop 2DONK 5; ONA 6— GDS 2; Zwervers 3—Waddinxveen 4,- DONK 4Boskoop 4, 12 uur. 3e klasse C: GDS 4-^-Bodegraven 3, 12 uur;" Nieuwkoop 2Boskoop 3] Zaterdag 15 Juni; Gouda 6GDS 3- VEP 3Nieuwkoop 3. trok. De Fransche Socialistische Partij is nog even sterk als vroeger en door denzelfden wil bezield, aldus Blum. Over de Labour-Regeering sprekende, zeide hij, dat de mogelijkheden van een Socialistische Regeering in een Kapitalistisch land altijd beperkt zijn en zekere teleurstellingen dan ook niet kunnen uitblijven. Blum wilde geen afscheiding van het Ruhr-gebied, maar internationalisatie, evenals van 't Rijn land en Westfalen. Dit is echter niet genoeg wanneer er niet boven de lan den een Internationale organisatie staat, die de idealen van universeele gebondenheid zal kunnen verwerke lijken. Kardinaal Hlond Aartsbisschop van Warchau De Paus heeft Kardinaal Augustus Hlond, primaat van Polen, tot aarts bisschop van Warschau benoemd. Accoord tusschen Perzische regeering en Azerbeidsj'an Radio Teheran heeft in een commu niqué bekend gemaakt, dat te Tebris een accoord is geteekend tusschen de Perzische centrale regeering en de re geering van Azerbeidsjan. De Koningin ontvangt den Opperrabijn van Palestina Naar wij vernemen, heeft H.M. de Koningin, heden op het Loo in gehoor ontvangen den opperrabijn. van Pale stina, dr. Ji. Herzog, die zooals be kend, eenigen tijd in ons land ver toeft. Bankbiljetten-diefstal De recherche te Haarlem maakt be kend, dat op 11 Juni 1.1. bij dë fa. Enchedé te Haarlem, een série bank biljetten vermist worden, t.w. 60 cou pures van 50,serie c.q., 96040 tot en met 96066 en 96068 tot en met 96100. De politie verzoekt bij even- tueele aanbiedingen de recherche te waarschuwen en de aanbieders vast te houden. 1 stoffen. Mr. W. F. SCHOKKING OVER ZIJN AMERIKAANSCHE REIS De Amsterdamsche wethouder, mr. W. F. Schokking, die de eerste vlieg tocht over de Noord-Atlantische route van de K.L.M. naar New York heeft meegemaakt, gaf gisteren op een persconferentie een overzicht van deze reis. Allerwege in de Ver. Staten con stateerde de heer Schokking een groote goodwill voor ons land en zijn havensteden. Het bombardement van Rotterdam heeft daar zeer veel indruk gemaakt. Dat is belangrijk, omdat van zooveel zijden een aanval wordt ge daan op de 7% van de Amerikaan- sche productie, die (zoo was het al thans voor den oorlog) voor export beschikbaar zijn. „Het is van groote beteekenis" aldus de heer Schok king „daar banden aan te knoopen en deze te onderhouden Bij verscheidene gelegenheden o.m. op memorial-day voor de radio had de Amsterdamsche vertegenwoordiger gelegenheid de dank van ons land over te brengen voor het %vele reliefwerk dat in de Ver. Staten voor ons volk is gedaan. Men bleek in de U.S. vol komen op de hoogte met datgene wat de H.A.A.K. hier heeft gepresteerd en men heeft uit deugdelijke rapporten de zekerheid gekregen, dat de gezon den goederen voor veruit het groot ste deel juist terecht gekomen zijn. De belangstelling en bewondering voor de unieke Amsterdamsche grach ten is aan den overkant van de groote plas, verrassend. Churchill's tocht door die grachten draait in alle bioscopen en niemand wil dit missen. In een onderhoud dat de wethouder met Theo Cremer, een tabaksimpor teur had, zei deze over de toekomst van de Amsterdamsche tabaksmarkt: „ik begrijp wel dat het schijn heeft alsof wij al onze activiteit naar de Vereenigde Staten hebben verplaatst. Doch dit is niet waar. Een zeer groot percentage, ver boven de helft, zal naar mijn stellige overtuiging als marktvolume naar Amsterdam komen. Een groote partij uit Britsch- en Ne- derlandsch-Indië komt zeer binnen kort ter beschikking van Nederland sche fabrikanten". Mr. Schokking is wethouder voor de Gezondheidszorg en het Zieken huiswezen. Met interesse heeft hij ver schillende groote ziekeninrichtingeq bezocht. Zijn conclusie luidde: „voor het Amsterdamsche Ziekenhuiswe zen zou het van groote waarde zijn als eens één onzer Ziekenhuis directeuren drie maanden daar kon meetoopen". Men verwacht de komst van vijf Nederlandsche hoogleeraren van medische faculteiten, die gulhar tig kennis zullen kunnen nemen van toegepaste nieuwigheden. „Wel geeft reden tot optimisme", zoo zei de heer Schokking, „wat Ne derlandsche en onder hen niet het minst Amsterdamsche zakenlieden aan activiteit in de Verl Staten ten toon spreiden, maar als men ziet wat b.v. Zweden en Belgia presteeren, moet men vaststellen cmt waarlijk alle hens aan dek^OToeteA komen en blijven om niet volp hem opder te doen. Wanneer de (Adiegdjiur wordt verkort (en dat ligt In hetlverschiet) en de deviezenkraan'wordt opengezet (dat is dringend noodig) is er stellig kans dat de welvaart, die wij missen nu Duitschland een ruïne is, voor een belangrijk deel vervangen kan wor den door die welvaart die het gevolg zal zijn van meer handel met de Ver. Staten over en weer". Mr. Schokking was vol lof over de service, de verzorging en het conse quent gevolgde safety-first-principe van de K.L.M. Evenzoo vol lof was hij over de gastvrijheid van het Ame- rikaansche volk en de wethouder sprak de hoop uit dat New York's burge meester, William O'Dwyer, op z'ln beurt eens een bezoek aan Amsterdam zal komen brengen.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Groot Gouda | 1946 | | pagina 2