INDIE
Etfectenkoersen. Beurs van Amsterdam
Wcst-Indië wenscht zelfbestuur
binnen Rijksverband
De gehttw4e werkende
vrouw in Denemarken
BUITENLAND
VAN SIGARETTEN
m EN KOFFIE.
)I0PROGRAMMA
VOOR ZATERADAG
HILVERSUM I 301 m.
VARA: 18.00 Nieuws. 18.15 Kwartet
ian Corduwener. 18.30 Programma
vnor de Ned. Strijdkrachten. 19.00
Viool en piano. VPRO: 19.30 Bijbel-
Tertelling. RNIO: 19.45 Dep. uitzen
ding 20.00 Nieuws. 20.05 Weerover-
zicht. 20.08 Causerie. 20.13 Week
eind-serenade. 20.45 Weekoverzicht.
2100 Dat gebeurde hier. 21.30 Staf-
muziekcorps van de Amsterdamsche
Politie. 22.00 Gevarieerd programma.
23.00 Nieuws. 23.15 Gr.pl. 24.00 Slui
ting.
HILVERSUM 11 415 m.
gRO: 18.00 Cinema-orgel. 18.25 Paul
de Waart. 18.45 Dinermuziek. 19.00
Nieuws. 19.20 Jonge kunstenaars stel
len zicli voor. 19.40 Het Trappenhuis
te Den Haag. 20.00 Nieuws. 20.05
Henri de Greeve. 20.30 Prof. Sof's
problemen. 20.45 Doornroosje. 21.30
Luisterspel.» 22.00 Nieuws. 22.15
Avondgebed. 22.35 Selecta. 22.45
Slagwoorden van onzen tijd. 23.00
Vervolg Selecta. 23.15 Vroolijke klan
ken uit Nederland en Zuid-Afrika.
23.45 Gr.pl. 24.00 Sluiting.
VOOR ZONDAG
HILVERSUM 1 301 m.
VARA: 8.00 Nieuws. 8.20 Gr.pl. 8.55
Postduivenberichten. 9.00 Snijbloemen.
9.15 Johan Jong. 9.45 Geestelijk leven.
10.00 Cantate No. 165, J. S. Bach.
10.30 In den tuin der poëzie. 10.50
Omroeporkest. 11.15 Lezing. 11.30 No
velty Serenaders. AVRO: 12.00 Con
cert. 12.30 Lezing.over Walcheren.
12.40 Zanglust. 13.00 Nieuws. 13.15
Orkest Malando. 13.50 De Spoorwe
gen spreken. 14.00 Gr.pl. 14.05 Boek
bespreking. 14.30 Aansluiting met het
Kurhaus te Scheveningen. 16.30 Sport
flitsen. VARA: 17.00 G.G.-Cabaret.
17.30 Oome Keesje. 18.00 Nieuws.
18.15 Sport. 18.30 Progr. voor de
Nederl. Strijdkrachten. IKOR: 19.00
Prot. Studiodienst., AVRCk 20.00
Nieuws. 20.05 Actualiteiten*!^ 20.15
Aansluiting met het Kurhaus tëDSche-
veningen. 21.15 Hersengymnastiek.
21.45 Wie marcheert eflfi3e? 22.00
Operette-concert. 23.00 Nieulvs. 23.15
De Skymasters.
Sluiting.
23.45 Gr.ffll. 24.00
Oostènrijksche nota aan
Geallieerden Contöleraad
Dr. Karl Gruber, gevolmachtigd
minister van het departement van bui-
tenlandsche zaken in Oostenrijk, heeft
bij zijn terugkeer uit Londen ver
klaard, dat de bezettende mogendr
heden hét in beginsel eens waren over
het terugtrekken der troepen uit Oos
tenrijk, maar nog van meening ver
schilden over de procedure. Gruber
hoopt op een spoedige overeenstem
ming.
Revolutie in Bolivia
Op 13 Juni is des morgens te La
Paz een revolutie uitgebroken onder
leiding van kolonel 'Illanes. Volgens
een officieel communiqué is de bewe
ging onderdrukt en zijn er dooden en
gewonden te betreuren.
In weerwil van het officieele com
muniqué der Boliviaansche regeering,
zeggende, dat de revolutionnaire be
weging onder leiding van kolonel Il
lanes onderdrukt is, wordt uit La Paz
vernamen, dat de beweging zich "Uit
breidt en dat eenige leden der regee
ring de hoofdstad zouden hebben ver
laten. Aan de grens zijn voorzorgs
maatregelen genomen.
Furt Waengler dirigent van de
Berlijnsche Staatsopera
De Geallieerde Zuiveringscommissie
heeft den dirigent Furtwaengler toe
gestaan om zijn werkzaamheden in
Berlijn te hervatten.
Italiaansche nota aan de
Parijsche conferentie
Volgens radio Rome heeft men ui
gezaghebbende bron te Rome vér-
nomen, dat Italië aan de ministers
voor Buitenlandsche Zaken der vier
groote mogendheden te Parijs een
nota heeft gezonden over de kwestie
der Italiaansch-Fransche grens. De
nota houdt zich vooral bezig met de
Fransche aanspraak op Mont Cenis.
Volgens Italië is dit een van de plaat
sen, die niet aan Frankrijk kunnen
worden afgestaan zonder dat het hy-
dro-electrische productiegebied, dat
geheel Piedmont en Lombardije be
dient, schade lijdt.
Zes afgevaardigden van de Staten
van Curacao en een even groot aantal
van de volksvertegenwoordiging van
Suriname zijn Vrijdagmiddag met een
regeeringsvliegtuig uit Londen op
Schiphol aangekomen. De beide dele
gaties hebben uitgebreide volmachten
tot het voeren van besprekingen, welke
er toe moeten leiden, dat Nederlands-
Amerikaansche gebiedsdeelen in ruime
mate zelfbestuur zullen verkrijgen. De
afgevaardigden zullen H. M. de Ko
ningin hiertoe beide een verzoekschrift
aanbieden. Voor hun vertrek hebben
zij een audiëntie ten paleize aange
vraagd.
De Curagaose delegatie bestaat uit
de heren: dr. M. F. da Costa Gomez
(voorzitter van de delegatie en van
de katholieke, fractie in de Staten);
i. Jonkheer (ondervoorzitter van de
Staten en voorzitter van de democra-
ische partij); dr. F. J. Kwartsz, C. A.
ïman (landraad van Aruba), en W.
Plantz (afgevaardigde van St.
Maarten). De heer L. D. Gerharts
(vertegenwoordiger van Bonaire) is
Vrijdag uit Curacao vertrokken
Suriname wordt
HILVERSUM 11 415 m.
KRO: 8.00 Nieuws. 8.15 Van man tot
man. 8.30 Hoogmis. 9.30 Nieuws.
NCRV: 9.45 Koorzang door Eng.
kerkkoren. IKOR: 10.00 Prot. Kerk
dienst. NCRV: 12.00 Gewijde muziek.
KRO: 12.15 In 't Boeckhuys. 12.30
Vaudeville-orkest. 13.00 Nieuws. 13.20
Lunchconcert. 13.40 Apologie. 14.00
Diepenbrock-herdenking. 14.40 Parci-
fal. 16.00 Nachtvorstverwachting.
J6.02 Hartvelt Kwartet. 16.30 Zieken-
lof. IKOR: 17.00 Prot. Kerkdienst.
NCRV: 19.00 Gr.pl. 19,15 Kent gij Uw
Bijbel? 19.3Ó Nieuws. KRO: 19.45
Kampvuren langs den evenaar. 20.00
l'Heure Espagnole, opera in één be
drijf. 21.30 Kleine Cabaret-revue.
22.00 Nieuws. 22.15 Avondgebed.
22.35 Klaas van Beeck en zijn orkest.
22.45 De actualiteit van het Christen
dom. 23.00 Vervolg orkest. 23.15
Gr.pl. 23.45 Orgelspel tot middernacht.
24.00 Sluiting.
De Anglo-Amerikaarrsche
besprekingen over Palestina
Het B'ritsche ministerie van buiten
landsche zaken heeft heden een com
muniqué gepubliceerd, waarin de be
slissing van president Truman om 'n
kabinetscommissie voor Palestina en
verwante problemen te vormen en de
komst van Amerikaansche officieele
personen, die de commissie vertegen
woordigen met instemming worden be
groet. De besprekingen zullen gewijd
zijn aan de aanbevelingen der Anglo-
Amerikaansche comnjissie, welke een
onderzoek heeft ingesteld naar het
Palestijnsche en Joodsche probleem.
De Britsche regeering heeft in ver
band hiermede een delegatie uit de
betrokken departementen onder voor
zitterschap van Sir Norman Brooke
benoemd.
Vertrek vreemde troepen J*
uit Oostenrijk?
Dr. Karl Gruber, Óostenrijksch
minister van buitenlandsche zaken
beeft verklaard, dat de regeering eén
nota aan den Geallieerden Controle-
aad heeft gezonden, waarin zij ver
zoekt ..verplaatste personen", die zich
n de Westelijke zónes van Oostenrijk
binden, te verwijderen.
Men verneemt, dat de bezettende
ogendheden maatregelen treffen, hen
Duitscjiland oVer te brengen.
vertegenwoordig
door de heren: F. H. R. Lim a P
(voorzitter), A. C. J. Alberga, J. E.
Ho a Sjoe, H. Miskin, S. Rambaran
Mishre, A. L. R. Smit en A- M. van
Eyck (secretaris).
De reis Curacao—New York en
New YorkLonden,werd gemaakt in
een vliegtuig van de Pan American
Airways. Op Schiphol werden de de
legaties verwelkomd door dr. E. Snel
len, gepensionneerd hoofdambtenaar,
tijdelijk tewerkgesteld aan het mini
sterie van Overzeese Gebiedsdelen;
den heer Jilwerda, die de delegaties
namens den minister verwelkomde,,
en den heer Van Dorp, namens de
R.V.D. Ook de heer Laret, voorzitter
van de vereniging „Ons Suriname",
was ter begroeting aanwezig
Nog vóór Rijksconferentie
In een gesprek met dr. M. F. da
Costa Gomez zette deze het doel van
de komst der delegaties uiteen. De
leden hadden uitgebreide volmachten
Hierover vertel/onze Kopenhaagse
correspondente 'het volgende:
Een Hollander, die enige tijd in
Denemarken vertoeft, kan niet nalaten
te bemerken, dat de plaats die de ge
huwde werkende vrouw daar inneemt,
en andere is. dan in ons land.
Bij ons is het d£ gewoonte, dat men
zijn werkgever enige tijd van te voren
van het voorgenomen huwelijk in ken
nis stelt, yaarnajdan meestal automa
tisch het ontslag volgt.
In Denemarken zegt men beleefd
heidshalve ook, dat men gaat trouwen,
maar hier informeren de meeste werk
gevers of men wenst op te houden
met zijn werk of dat alles bij het oude
blijft. En daar jonge mensen lang met
altijd genoeg'verdienen om een gezin
te stichten en te onderhouden, blijft
heel dikwijls de Jonge vrouw in haar
betrekking. In teder geval de eerste
jaren van haar huwelijk.
Déze mogelijkheid bestaat niet al
leen in de particuliere bedrijven, ook
het rijk en de gemeente handhaven
getrouwde vrouwelijke ambtenaren.
Op de postkantoren, stadhuizen, scho
len, bij de Staatsspoorwegen, in de
ziekenhuizen, in alle openbare bedrij
ven vindt men getrouwd vrouwelijk
Het grootste deel der werkende
vrouwen houdt er mee op, zodra er
kinderen komen, maar er zlJner.nl£
weinige, die voortzetten, ook al heb
ben zij kinderen. Diegene, die in de
beter betaalde beroepen werken, kun
nen meestal een hulp m de huishou
ding houden, die tevens op de kmde
ren past. De rest, die er economisch
meer of minder toe gedwongen is, kan
zich dit niet veroorloven.
Voor hen zijn er de crèches, kleu
terbewaarplaatsen en tehuizen waai
de schoolgaande jeugd de vrije tijd
kan doorbrengen.
In 1943 waren er 51 crèches, ge
meentelijke of door openbare midde
len ondersteund. Nu zijn er zeker meer
en daarbij komen nog een deel parti
culiere. De moeders brengen hun zui
gelingen en kleuters daar, voor zij
naar hun werk gaan en halen ze na
afloop van hun dagtaak. De geintjes
worden verzorgd door gedlP/r"ferd
personeel, bijgestaan door helpsters-
Zii eten en slapen daar, krijgen hun
bad en de ouders betalen hiervobr in
overeenstemming met hun '"komen-
Worden de kinderen ouder, dan ko
men zij in een kinderbewaarplaats of
kleuterschool. Voor de schoolgaande
kinderen zijn er tehuizen, waar zij
hun vrije tijd kunnen doorbrengen tot
de ouders thuis komen. De leiders
hiervan zijn speciaal voor dit doel
opgeleid en de kinderen dus in goede
handen. Van deze tehuizen zijn er 65
of meer. Zij liggen verspreid over de
verschillende steden, de meeste natuur
lijk in Kopenhagen.
Er wordt naar gestreefd om bij alle
grote complexen wöningen in de toe
komst een crèche, kleuterbewaarplaats
en ontspanningslokaal voor de grote
kindéren in te richten .niet alleen met
het oog op de werkende moeders,
maar ook om andere moeders in de
gelegenheid te stellen noodzakelijke
boodschappen e.d. te doen, zonder
altijd hun kroost te moeten meeslepen.
Voorlopig is dit echter nog toekomst
muziek.
van de Staten der beide gebiedsdeelen
en wensten de Koningin een petitie
aan te bieden. Zij vertolken de wen
sen der gehele bevolking van de bekte
gebiedsdelen. „De geest van de Grond
wet van 1865 kan geen beginsel meer
zijn voor de huidige toestand. Binnen
iet raam van de Grondwet van 1922
s het zeker mogelijk, in de onder
bouw verandering te brengen nog
vóór de Rijksconferentie een defini-
ieve beslissing zal nemen. Hiervoor
zijn wij dan ook gekomen", aldus de
de heer Gomez.
Eén der leden van de delegatie zei-
de: „Nederland gaat zijn Koninkrijk
weer opbouwen. Indien dit zo is, dan
moeten Suriname en Curasao zeker
niet op de te houden conferentie ont-
jreken. Het is ons streven, reeds thans,
vóór de Rijksconferentie een aanvang
neemt, tastbare resultaten naar ons
and mee te nemen".
Een andere gedelegeerde verklaar
de: „Men zegt wel eens, dat wij geen
jolitieke belangstelling hebben. Dit is
echter een volkomen verkeerde voor
stelling van zaken". Ook een lid der
Surinaamsche delegatie liet zich in die
zin uit: „Suriname zowel als Curasao
Suriname wellicht in iets mindere
mate zijn positief politiek georiën
teerd. Beide bevolkinsgroepen staan
geheel achter het doel, dat de depu
taties zich stellen, en volgen met de
uiterste belangstelling de gang van
zaken in Nederland".
Zelfbeschikkingsrecht
Al kent men in Suriname en Cura
sao niet het partijleven, zoals zich dat
in Nederland openbaart, toch is dit
geen teken van gebrek aan politieke
belangstelling. Voor zover de politieke
overtuiging tot uiting komt, kenmerkt
zij zich door het gemeenschappelijk
streven naar bevrijding van verouder
de, autocratische toestanden, met
name sterke beperking van de macht
van de gouverneurs der beide gebieds
delen. Men herinnert zich de belofte
van de Koningin, dat de Rijksdelen
het zelfbeschikkingsrecht binnen het
Rijksverband zouden krijgen, en houdt
zich daaraan vast.
Tijdens hun verblijf hier te lande
zullen de delegaties in het Kurhaus-
hotel te Scheveningen .vertoeven.
spoedig weer nèt als vroeger.
Wat was dat een genot, die eerste
sigaret van onze bevrijders. Al die
jaren hadden we met een soort van
eerbied over die bekende merken
van vroeger gesproken en hun
namen waren voor ons haast legen
darisch geworden. En ziet, ze be
stonden nog, een droom werd
werkelijkheid die eeréte trek
wat een genot! En nu zullen we
spoedig ook weer - net als vroeger
- de sigaretten van onze bekende
eigen fabrieken rooken.
Van echte koffie wisten we het
bestaan niet meer, een koffieboon
was bijna een edelsteen geworden.
Een voorproefje van het genot, dat
ons wacht, hebben we nu alweer
gehad, maar het vólle genot van
échte koffie zullen we binnenkort
leeren kennen pittige, geurige
koffie, met een 'rijk en vol aroma.
Koffie, zooals alleen De Gruyter
die kan samenstellen, koffie, ge
brand en gemeleerd door knappe
vakmenschen, volgens aloud recept
en in installaties, waarbij de laatste
technische snufjes toegepast zpn.
Fijn, dat er weêr koffie van De
Gruyter komt, dat we weer - net
als vroeger - zullen proeyen wat
échte De Gruyter koffie is. Dan
maakt De Gruyter onzen koffie-ttjd
weer tot een feest-tijd.
Protest tegen Nederlandsche
inmenging bij evacuatie
van de Rapwi
De Indonesische commissie ter eva
cuatie van Rapwi-personeel heeft bij
het Geallieerde Opperbevel 'n protest
ingediend tegen de interventie van de
Nederlanders bij het uitvoeren van de
evacuatie van het Rapwi-Dersoneel,
daar dit aan de republikeinsche regee
ring was toevertrouwd.
De aanleiding tot dit protest was
het feit, dat de Nederlandsche tor-
pedobootjager „Evertsen" op 9 Juni
te 14.00 uur twee schepen met evacu
ees van Madoera op weg naar Tegal
heeft aangehouden. Alle Nederland
sche evacuees werden gedwongen aan
boord van de Evertsen te gaan, on
danks de protesten der begeleidende
Indonesische militaire autoriteiten. Er
deden zich geen botsingen voor.
Rijst voor Madras uit Indonesië
De gevolmachtigde voor de voedsel
voorziening te Madras, A. F. W.
Dixon, heeft heden verklaard, dat de
regeering van Britsch-Indië aan de
regeering van Madras heeft medege
deeld, dat binnenkort de invoer van
een aanzienlijke hoeveelheid ongepelde
rijst van Indonesië naar Madras kan
worden tegemoet gezien. Men ver
wacht de eerste hoeveelheid van onge
veer 30.000 ton in den loop van de
maand Juli.
De geïnterneerden op Madoera
Het eerste betrouwbare nieuws over
de geïnterneerden op het eiland Ma
doera is bekend geworden na de aan
komst te" Soerabaja van 14 Indo-
Europeanen, die op 9 Juni door de
„Evertsen" werden bevrijd.
Voor den oorlog was dhr. Stelter,
die ons onderstaande mededeelingen
verschaft, technisch ambtenaar bij de
zoutfabriek van Madoera, tijdens de
Japansche bezetting was hij geïnter
neerd in het Tjimahi-kamp, vanwaar
hij na de Japansche capitulatie naar
Madoera is teruggekeerd om zijn
vrouw en kinderen, die niet door de
Japanneezen waren geïnterneerd ,te
evacueeren, hij heeft dit echter niet
gedaan kunnen krijgen en op 6 Oct.
1945 werd hij opnieuw geïnterneerd
door de B.K.R. en later door de T.R.I.
in de gevangenis van Pamekasan.
In Januari 1946 werden de geïnter
neerden in andere plaatsen op Madoe
ra, zooals Soemenep en Sampang, al
len in deze gevangenis samengebracht.
Op 3 Maart werden zij overgebracht
naar Laden, het vroegere proefstation
van den landbouwvoorlichtingsdienst.
Hier genoten zij meer vrijheid van be
weging en beter voedsel. Een week na
de overtocht naar Laden werden de
Indo-Europeesche vrouwen en kinde
ren in hun eigen huizen geïnterneerd.
De behandeling werd correct genoemd
en zij ontvingen voldoende voedsel.
Men neemt aan, dat zij thans zijn bij
eengebracht te Soemenep of te Kalian-
get.
In Mei 1946 werden de mannen voor
een drievoudige keuze gesteld:
a. Aanvaarden van het Indone
sische Staatsburgerschap.
b. Aannemen van den staat van
niet-inheemsch Aziaat.
c. Evacuatie.
Van de dertig mannelijke geïnter
neerden, waarvan er een overleden
was, kozen er 15 het eerste. De ove
rigen gaven de voorkeur aan evacua
tie. Ofschoon men zich hier niet over
uitliet, meenden zij, dat zij zouden
worden geëvacueerd naar de Gealli
eerde zóne. Zij waren volkomen on
kundig van den stand van zaken in
Nederlandsch-Indië. De T.R.I. had hun
verteld, dat zoowel Nederland als
Indonesië republieken waren.
Op 8 Juni werden zij naar Sampang
overgebracht, waar zij aan boord gin
gen van een houten trawler van Ja-
pansch maaksel, welk schip later door
de „Evertsen" werd opgevangen.
Toen Nederlandsche zeelieden aan
boord van het schip kwamen, bodert
de Japansche bemanning en de Indo
nesische bewakers geen weerstand. De
evacué's dachten daarom, dat een en
ander behoorde bij hun uitlevering aan
de Geallieerden. Zelfs nu nog verkee-
ren zij in de veronderstelling, dat de
T.R.I. het plan had om hen via het
binnenland van Java naar Semarang
of Batavia te brengen.
Zij zijn uiterst dankbaar jegens de
officieren en de bemanning van de
„Evertsen".
14/6
101%
101%
101
13/6
Tape Fondsen
StaaUleeningen
4 Ned.'41 101 Vs
3%Ned. '41 1017.6
3 Ned.'37 101%,
3-3% Ned.'38 101%101'/n
2%Sp.cert. 100%§ 100%
3 Ned. In,'37 A 97% 98
Bank en Cred. Inst.
Kolon. Bank --
N. In Ha. ba. 89% 89'/.
Ned.Han.miJ. 121% 124%
Induatr. Ondern.
Aku 165
van Berkel 123%
Calvé 172
Lever Bros 290
Philip» 310
Petroleum Ond.
Kon Olie 435
162
122
178
295
317
439
14/6
13/6
Jap. lijn 121
Kon. Boot 174
Ned.Scheepv. Unie
163
Suiker Ondern.
H.V.A. 270%§ 269
Java Cult. 122* 121
Nisu 127
Tabaka Ondern.
DeliBat.mij. 144%
Deli mi). 155 b.
Senembah 150
Prov. en Gem. Lg.
3%A'dam '37101%
3'/,R'dam '37 101%,
Hypotheekbanken
3%Fr:Gr.H.b. 100%§ 101%
3%Alg.H.b. 100% 100%
3%Wl.H.b. 1003/4*
174
160
124 V
145
156
101%
ïoi v,
13/6 14/6
Aandéclen
Baak en Credlet Iaat.
A.bank 137'/. 137
R.bank '141% 144'%
Tw. Bank 155 153»/»
Indnatr. Ond,
v.d. Bergh 275
6%Pr.Lev.Br. 143§ 142
v. Gelder
Ned. Gist
Ned. Kabel
110
360
268
11IV.
361
270
Blect^M#,
Antém.N.Bez.
N.tnd.Gas 131
Handel Mq.
Borsumij96
Carac. H.mij. 242
Ned. Wal
gew. Bycnkorf 200 b.
3% L. S. mijn 102»/, 101'/4
3% Bat. Olie 103 102%
147
133
92'/,
235
Scheepvaart My.
Holl.Am.L. 161 162
b= bieden. 1 laten. gedaan en bieden. gedaan
en laten. Koersen medegedeeld door M. J. Ogier 6 Co.
