y
SS® ALGEMEEN DAGBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
zzzxsxiwgjss
Politieke delinquenten en andere armlastigen
|Ontspaniing In de vacantleweek Tan 510 Angnstus
Vergeet U niet...
k/eec6edM
SSü ïï\«ioot gw I» '«D°'"cb
EENDRACHT
MAAKT MACHT
NUMMER 256
WOENSDAG 19 JUNI 1946
Tachtig duizend gulden steun aan Goudsche N.S.B.-ers
1
STADSNIEUW^
f** Mr."
Pnüüce
r:
A. d. Steenhoven
A. A.. J. Rijteen
Drukkerij Verzijl, Qouda
Redactie ea administratie
Bur.: Markt 67, Gouda. Telefoon SOM
Abonn. p. w. 27 c. Losse numm. 10 ÉL
De geldelijke ondersteuningen,
die van overheidswege ver
strekt worden aan de gezinnen
van politieke delinquenten ver
gen geweldige bedragen. Alleen
reeds in Gouda is daarmee een
bedrag gemoeid van bijna
tachtig duizend gulden voor het
loopende jaarl
Dit groote bedrag wordt door de
gemeente aan belanghebbenden uitbe
taald, maar gelukkig wordt ongeveer
75 er van door het Rijk gerestitu
eerd en blijft slechts het resteerende
deel ten laste van de gemeentekas.
Geheel anders staat het met de on
dersteuning van de z.g. armlastigen-
Bij de bestaande wetgeving moeten de
kosten hiervan geheel door de 7e-
meente gedragen worden. Voorheen
was dat ook nog het geval met de
uitkeeringen aan werkloozen, maar
terecht heeft men ingezien, dat het
in hooge mate onbilijk was. Deze kos
ten voor rekening van de gemeente
van inwoning te brengen. -
Er zijn eenerzijds gemeenten met n
groote arbeidersbevolking en ander
zijds plaatsen, wèar weinig of geen
industrie is en waar practisch alleen
beter-gesitueerden wonen. In de naas
te omgeving van bijna ejjf industrie-
of handelscentrum kan men dergelijke
specifieke woongemeenten vinden.
Terwijl daar juist het gemiddeld inko
men (en gemiddeld vermogen!) der
ingezetenen relatief hoog is, huisves
ten zij slechts weinig arbeiders en
zullen zij dus ook nimmer veel werk
loozen hebben. De gemeenten echter
met een groote arbeidersbevolking me
een relatief laag gemiddeld inkomen
"die daardoor een vee! geringere be
lastingopbrengst hadden, werden
meermalen jaren aanéén geteisterd
door de noodzaak aan werklozen
steun bedragen uit te geven, die voor
de gemeentekas eenvoudig ondraag
lijk waren. Massale werkloosheid be
rust practisch nooit óp plaatselijke
factoren, het is een nationale aange
legenheid en terecht is men dan 00
tot de erkenning gekomen, dat de f
nancieele gevolgen er van door het
Rijk als geheel gedragen behooren te
worden.
Toch is Kiermede nog slechts
half werk gedaan omdat men
niet terzelfdertijd de conclusie
heeft aanvaard, dat ook de zorg
voor ouden van dagen en ande
ren, die maatschappelijken steun
behoeven, in dezelfde mate. een
onevenredige last op de onder
scheidene gemeenten légt.
Daar waar een groote arbeiders
bevolking is, zullen ook vele ouden
van dagen zijn, die niet in eigen on
derhoud vermogen te voorzien, terwi
in de bovenbedoelde woongemeenten
(met hun veel frootere financieele
draagkracht) een relatief véél gerin
ger getal steunbehoevenden woont.
Naast dit algemeene onderscheid,
tusschen industrie- en handelssteden
eenerzijds en woon- en forensenplaat-
sèn anderzijds, zijn er nog andere
omstandigheden, die evenzeer ver
band houden met de onderling afwij
kende bevolkings-structuur der ge
meenten,'en die er toe leiden dat nog
grootere verschillen ontstaan in de
tÏ5n' ^.'.f u't hoofde van den maat
schappelijken steun op de plaatselijke
budgetten komen te drukken.
Nieuwe gegevens doof l\et B. v.
d. St. verzameld en betrekking heb
bende op de maanden Januari, Febru
ari en Maart van dit jaar, doen dit
overduidelijk zien. Er blijkt allereerst
uit, dat wij hier in Gouda voor dit
doel over het loopende .jaar zullen
moeten rekenen op een uitgave ten
laste van de gemeentekas van méér
dan 'n kwart millioen! Daar zijn dan
de administratiekosten en de salaris
sen van de hierbij werkende ambtena
ren niet inbegrepen en ook het ge
meentelijk aandeel in de ondersteuning
van de gezinnen der politieke delin
quenten is hierbij buiten beschouwing
i ;elaten.
Vergelijken wij deze Goudsche uit-
javen met die in andere steden, wier
nwonertal eveneens tusschen 30 en
40 duizend ligt, dan komen wij tot zeer
[roote verschilfen, die des te duide-
ïjker spreken indien wij de kosten
omrekenen per duizend inwoners. Men
oordeele:
Venlo 3.300.—
Zeist 3.400.—
GOUDA 6.900.:
AL
lüaandam 11.300.
tegènstellingen worden nog
indien wij hiernaast nu enkele
z.g, ",,r\jke" gemeenten stellen, d.w.z.
gemeenten met een financieel veel
draag'krachtiger bevolking:
Wassenaar 2.850.
Voorburg 2.700.— -s
Rijswijk 1.460.—
en als andere uiterste:
Rotterdam 28.800.—
Het is duidelijk, dat deze verhou
dingen even onhoudbaar zijn als de
vroegere druk der werkloosheidslas
ten Bij de in voorbereiding zijnde
herziening van de financieele verhou
ding tusschen Rijk en gemeenten zal
het dan ook noodzakelijk zijn, mede
verandering te brengen in de bepa
ling dat de armenzorgkosten geheel
en uitsluitend komen voor rekening
vafl de gemeente van inwoning der
armlastigen.
Jongeman moest na enkele minuten be
handeling toegeven, dat z'n eene been in
zekeren zin lichter geworden Was. Daar
na kwam eea dame,- die iets aan haar
enkel had, de stoornissen zijn na verhol
pen. Hl), toonde hiermede aan, Hat zijn
gaven passief, maar ook actief zijn. Het
is hem mogelijk menschen te genezen door
magnetisme, waaraan hij zich over een
half jaar zal gaan'wijden. Deze man heeft
door een val een hersenstoornis gekregen,
hij kan dan ook niet meer gewoon schrij
ven, rekenen en grammatica, zijn geheu
gen vergeet soms in het gewone leven,
wat ér even daarvoor besproken is. In
rul! daarvoor kreeg hij telepathische en
psychometrische competenties. Dit Is niet
alleen de overtnigde meaning van velen,
de deskpndlge bi) uitstek op dat gebied,
dr. ten Haaf zal het U bevestigen,
(Op dit laatste znllen We morgen terug
komen).
Vrouwengroep Partij v. «J. A.
20 Jnai a.s. 's middags van 2-4 uur
zal in de bovenzaal van de Reünie mej'
Bos een inleiding voor ons honden over
I De taak van de vrouw in de maatschappij.
Door gasweratikking om het
leven gekomen.
In het hofje aan de Nieuwe Haven is
de 61-jarige Mej. de Jong doos gasver-
stikking om het leven gekomen.
Mej. de Jong bewoonde alleen één der
luisjes in het hofje en had vaak de
gewoonte voor eenige dagen op stap te
gaan, zonder haar buren daarvan in
kennis te stellen. Sinds vorige week
Woensdag werd Mej. de Jong wederom
gemist, aan een ongeluk werd echter niet
gedacht. Toen ze echter gisteren nog niet
was teruggekeerd, ging een der buren
ééns np onderzoek uit. Bi) de deur aan
gekomen, rook hij een gaslucht. Hij waar
schuwde direct de politie, die het huis
ingaande, tot de verschrikkelijke ont
dekking kwam, dat Mej. de Jong door
gasversttkking om het leven was gekomen.
Na onderzoek door arts en gemeentegas-
btdrijf is komen vast te staan, dat het
slachtoffer reeds ca. een week dood is.
De gaskraan, die vlak bij het bed,
waar Me), de Jong sliep, zit, is waar
schijnlijk door een vallende plank voor
een gedeelte geopend met het bekende
noodlottig gevolg.
Weersverwachting
door het K,N.M.I.toti
Matige aan de kust tijdelijk nog
krachtige wind tusschen Z. W, en
N. W. Wisselende bewolking met
vooral buien. Vrij koud.
19 Juni Zon op 4.1$. onder 21.02
Maan op 00.01 ouder 08.32
Vrijwillige uitleggers van de Goudsche glazen gevraagd.
U morgen aan het distributie
kantoor aan de Peperstraat nieuwe
levensmiddelenkaarten en tabaks- en
yersnaperingenkaarten moet halen als
D"w naam ligt tusschen
Huber tot Knijnenburg
D nftet medenemen Uw tweede distri-
butiestamkaart en de thans in gebrnik
lijnde inlegvellen GA, GB, GC, GD
of GE 605.
kunt terecht van 9-12 en van 2-3.30.
Voor verdere bijzonderheden zie men
de raainbiljetten.
Schorsing Gemeente
secretaris opgeheven.
De heer G. J. J. Pot, die vorig jaar op
last van den Mil. Commissaris is geschorst
in zijn functie van gemeente-secretaris,
heeft van den Min. van Binneniandsche
Zaken bericht ontvangen, dat hem ontsiag
is verleend uit zijn betrekking van ge
meente-secretaris.
Tengevolge van deze ontslagverlening
i, het schorsingsbevel opgeheven. De
tijdens de schorsing nietbetaalde inkom
sten «n eventueele uitkeeringen zulte»
alsnog worden uitgekeerd, terwijl het
ontslag tevens wachtgeld en pensioen
toekent.
Peter Hurkos
Dinsdagavond toonde Peter Hurkos in
Concordia zijn verbazingwekkende gaven
voor de 2e maal. Het was absoluut on-
moaelük om de zaak te bedriegen, wan
door het publiek liet hij zich blinddoeken.
Daarna verrichtte hij in a Ie eenvoud z n
experimenten. Hij begon als tdepaath z n
werkzaamheden, waarbij iemand jet. op
een schoolbord moest schrijven, daarna
voelde Hurkos de pols van d,enP*"°°n
en hij begon het geteekende te coptee"^
Hierna vervolgde hij fflrt p.ychom«riscbe
proeven, vooral ten behoeve van ver
miste personen. Uit de «al kwamen er
briefjes met naam en geboortedet
een voorwerp van den vermis*. Hurk
controleerde z'n uitspraken met kleinig
heden zooals Hdteekens en P«.oonsbe-
schriivtnaen. Met de opsporing van een
Nederlander in Indlë, ging hij zelfs zoo
ver. dat hij datgene, wat Japansche be
wakers tenen hem zeiden, woordelijk ci
mers verdienstelijk vo'brachu
Na de pauze kreeg men een vooroec
te zien van magnetisme. Een kerngezon
-Het is een kunst zijn vacantietijd prettig
te besteden en zoo ..dat men er met vol
doening op terugziet. Het is dit jaar nog
wat moeilijker dan anders, omdat men
moeilijk elders logies zal kunnen vinden.
Volksherstel in Gouda wil nu bemidde
ling ver leen en om zijn vacanticgenot in
den naasten omttek te zoeken. Er heeft
zich een „Subcommissie voor klein-toe-
rlsme" gevormd, waarin zitting hebben
de heeren van Balen, Dollemond, D. A
Goedewaagen, Kraaijenbrfnk en Mr.Rut
gers. Deze zal gelegenheid geven om
zich op te geven voor bijv. een tocht
per boot, per autobus, voor sport, muziek
zaog, een historische rondwandeling door
de stad, of ook voor bezichtiging van
de gebrandschilderde Glazen van de
St. Janskerk.
Het is te verwachten dat velen aan
deze ontspannjng zullen deelnemen. Dus
zullen er ook eenigen moeten zijn die
bijv. bij de Goudsche Glazen een toe
lichting kunnen geven, zóó dat de vacantie
gangers er wat aan hebben.
Zijn er niet eenige jonge menschen
tusschen 18 en 25 jaar, eventueel ook
tot 80 toe. die zich hiervoor beschikbaar
willen stellen Men kan zich tot het
eind van deze maand opgeyen aan het
bureau van deze krant. Deze vrijwilligers
zullen dan tevóren de noodige in lich
tingen ontvangen, opdat zij deze kunnen
doorgeven.
Zoo zal men zélf eerst de Glazen beter
leeren kennen, en daarvan ongetwijfeld
pleizier hebben
Concert op het Pretoriaplein
Vrijdagavond I nar zal de Christelijke
Mnziekvereeniging „Per Aspera et Astra"
op het Pretoriaplein een concert geven
Het bestuur van de buurt vereenig lng
„Vrij Nederland" heeft het initiatief tot
het houden hiervan genomen, hetgeen
ten zeerste is toe te juichen. Moge andere
bnurtvereeniglngen een dergelijk voor
beeld, zij het eventueel op ander terrein
spoedig volgen.
Mutaties bij de P. R. A.
Daar het hoofd der P.R.A., de heer
W G Bijl de Vroe, met ingang van
1 Juli benoemd is tot kapitein bi) de
Rijkspolitie, moet hij zijn functie van
hoofd der P.R.Aj neerleggen. W™*
opgevolgd door den heer I-P- P A
momenteel waarnemend hoofd der Pil. A
De heer D. J- C. Peeters. die op tooqen-
blik werkzaam li bij bet bureau Nationhle
Vdllgheid volgt den heer Wepster op
als wnd. hoofd der P.R.A.
Oprichting
Zwaluwen-groep C. J. B.
dat nog steeds niet gebeurd. Nu er echter
een oplossing gevonden is gaBn wij ter
stond tot de oprichting over.
Dé zwaluwen worden niet, zooals de
'rekvogels in koppels verdeeld, maar
blijven in een gro£p jongens en meisjes
bijeen, die een keer in de week een bijeen-
:omst houdt. Uiteraard zal dat bi) ons
e Woensdagmiddag worden.
Omdat het zomer is zal er zeer veel
naar buiten getrokken worden en de
tijd worden doorgebracht met -speten,
zingen, volksdansen, wandelen enz. afge
wisseld met voorlezen en vertellen. Iaden
komenden winter zal het werk echter ook
van andere kanten aangepakt worden.
3e jongens en meisjes worden zoo al
vroeg met de Jeugdbewegingssfeer ver
trouwd gemaakt.
Vete ouders denken, dat J. B. alleen
zoethouderij is. Dit is het in vele gevallen.
Echter daar zal het heusch niet bij blijven,
zooals bij het Trekvogelwerk ook wel
Dus ouders stuur uw kinderen nie,
naar de J. B. om ze kwijt te zijn alleent
maar om ze iets te geven wat u misschien
gemist hebt, eensdeels omdat het er niet
was of omdat u niet ia de gelegenheid
Dus aanstaande Woensdagmiddag 26
Juni om 2 uur verzamelen de adspiranten-
Zwaluwen ztch bij school 1 aan den
Groeneweg waar dan leiders aanwezig
lijn om ze te ontvangen.
Reeds lang doet zich de behoefte ge
voelen, dat naast de Roode Wachten-
beweging van boven 16-{*rl®fn
Wat Is ar In Gouda ta doant
Reunfe, Vrijdag t/m Woensdag
Blokkade, (Toegang boven '8 Jnar)
Schouwburg-Bioscoop V rijdag t, m Woens
dag Serajewo, (Toegang boven 14 -jnar)
Thalia-Theater, Vrijdag t/m Woensdag
Vrouwen-gevangeais, (Toegang b. 18 j.)
Sociaal Adviesbureau NVH Maandag
t/m Vrijdag zitting van 2-4 nar en tevens
Woensdagavond van 7-9 nur.
Woensdag 19 Juni, bovenzaal Reünie,
7 nor, Ds. Börger, De Mensch van
morgen."
Bureau Groot Gouda, 7-8.30. Spreek
uur voor gerepatrieerden.
Idem Nieuwe Schouwburg, 8 aur,
Olympia Jubileum-revue „Het gaat goed
Ter Gouw".
Idem, Markt, 3 uur, Brandweerwed
strijden.
Idem, Bcursklok, 8 uur. Feestavond
„Huis Prraat".
Idem, Vrije Evang. Gem. 7.30 uur,
Gebedsuur.
Idem, Ned. Geref. Gem., 7.30 uur, Ds.
Joh. v, Weizen.
Donderdag 20 Juni. Ned. Herv. Ver.
„Calvijn", Turfmarkt 142, 7.30suur. Ds.
H. A. Lienmans van Ede.
Idem Blauwe Kruis, 7.30 uur, vergade
ring Ouderraad. Spreker de heer Nienw-
hof over „Waarom een ouderraad en
oudercommissie bij het U.L.O.
Idem, Leger des Heils. 7.30 uur, Open
bare Samenkomst.
Idem, Daniël. 8.15 uur, Vergadering
jonge lidmaten Ned. Herv. Kerk.
Vrijdag 21 Juni, Chr. Lag. Landbouw
school, 8 uur, Verg. Ned. Herv. Man
nen vereeniglng.
Idem. Concordia, 7.30 uur, Vergadering
Coöp. Boerenleenbank „Goudu en. Om
streken".
Vrijdag 21 Juni Pretoriaplein, 8 nur
Concert van „Per Aspera ad Astra^.
Vrijdag 21 Juni Kunstmin, 8 uur Ca-
beretavond voor gerepatrieerden, te ver-
zorgen door „De kouwe Potatoes" en
bonrtver. Krugerlasn.
Schrijfmachine gestolen
In den afgeloopen nacht is tennadeels
I van den fabrikant P. B. uit een perceel
aan de Peperstraat een schrijfmachine ge
stolen.
c. J. B, Agenda
Voor de Trekvogels: Door een kader
weckend isa. I. Zaterdagmiddag een vrijen
Voorde Roode Wachten: Zaterdag 22
luni 7.30 uur inleiding door Fred"Hisschem
Ollerover „China". Verzuimt dezen avond
niet Je kunt er iets te weten komen over
een'onbekende wereld. Het is in school 1.
Voor het kader: We verzamelen om
2.45 bij het station om naar het kader-
weekead te gaan.
Inlichtingen en aanmelding:
Roode Wachten, Frank Gideonse Ka
naalstraat 29 Trekvogels. Wim van Gen-
deren IJssellaan 70.
Rott. Philh. Orkest.
Het bestuur van het Goudsche Volks
concert deelt ons mede, dat in verband
met de dirigentenwisseling het programma
van het derde concert in de Beethoven
Cyclus op Donderdag 20 Juni a.s. thans
als volgt luidt: lste Symphonic, Egmont
liederen (soliste Ankle van Wikke voort-
Crommelln). 7de Symphonic, dirigent Plet
van Mever.
Het vierde en laatste concert op Don
derdag 27 Jnnia.s. zal onder leiding staan
van den bakenden Rotterdamsche Koor
dirigent Piet v. d. Kerkhoff.
Rijwieldief sangehoudsn
De politie alhier heeft aangehouden de
magazijnbediende H. L.v. NdieteOmmen
een rijwiel gestolen had, in het politieblad
gesignaleerd stond. Hg bekende het rijwiel
te Assen verkocht te hebben.
Burgerlijke Stand
Geboren
13 Juni. Joseph A M zv S J de Jong
en M W Droog, Cappenerstraat 9
14 Juni. Beuke zv P Rond ea J W
vd Veer, Joubertstraat 54. Wilhelmus J
A zv W J Zeltenrijch en M Brnssé,
Heerenstraat 5.
15 luni. Johanna C M dv G A Acrta
en J C Peek, C Ketelstraat 73.Frandsca
M dv C Lafeber en G M Balvert. vd
Palmstraat 153. Gijsbert zv G C Hoo-
gendoom en J M Appel, Sophiastr. 84,
Maria N dv A de Boer en A E Ver
schat, N. Haven 235. Hendrikus LMzv
C A de Knoop en E M Straver. Emmn-
straat 23.
14 Juni. Fredrik W G zv J C Janssen
en H A Bloot. Pr. Hendrikstraat 121.
Voor gerepatrieerden
Het Comité Gouda van de Stichting
.Nederland helpt Indië" organiseert
een cabaret-avond voor allen in Gou
da e.o. wonende gerepartieerden uit
Nd. Oost-lndië. De avond wordt ge
houden op Vrijdag a.s. des avonds
te acht ure in de zaal „Kunstmin van
de Sociëteit „Ons Genoegen", terwijl
het programma verzorgd wordt door
het gezelschap de, Kouwe Patatoes en
de buurtvereeniging Krugerlaan Het
ensemble van den heer Caspar Ree-
'been zorgt voor de muziek. Aan de
i gerepatrieerden en hun huisgenoch-
I ten zal één dezer dagen een uitnoodi-
ging verzonden worden.
I
GROOT GOUDA
v
jlijkt. -
W3S*
j