21 I Het dorp Waddinxveer^ïffjf
de Engelse troepen bij Calantsoog
heden zodanig veranderd waren dat het niet meer
nodig was om de paarden voor de boodschappers
gereed te houden. De Franse en Bataafse troepen
hadden bij Bergen en Castricum ten koste van
duizenden doden aan beide zijden de Engelsen
en Russen overwonnen zodat dezen gedwongen
waren zich op 18 oktober terug te trekken.
De bestuurders van de drie ambachten aarzelden
geen moment om aan de Agent van oorlog te vra
gen op welke wijze zij schadeloos gesteld zouden
worden. De paarden hadden ten dienste van het
land gereed gestaan en het kon toch niet zo zijn
dat de municipaliteiten voor de kosten daarvan op
draaiden. De brief werd spoedig beantwoord met
de boodschap dat ze een gespecificeerde opgave
van de kosten konden indienen. De totale kosten
bedroegen 43 gulden en 16 stuivers waarvan het
leeuwendeel bestond uit de kosten van stalling,
namelijk 67 dagen a 6 stuivers per dag. Slechts
een keer was door een boodschapper van de post
gebruik gemaakt. Daarbij had hij voor 8 stuivers
verteerd.
De commissie uit de municipaliteiten had bij het
kopen en verkopen van de paarden zich voor 2
gulden en 12 stuivers aan eten en drinken tegoed
gedaan. Als je de kosten kunt verhalen let je ook
op de kleintjes: voor de drie brieven die verstuurd
waren, was 12 stuivers betaald.
Omdat verdere correspondentie ontbreekt, mogen
we ervan uitgaan dat de gemaakte onkosten door
de Agent van oorlog der Bataafsche Republiek zijn
vergoed.
Eerder beschreven
A.J. Glasbeek verhaalde al eerder in dit blad
(jaargang 3, nummer 3, september 1995) over
de gang van zaken bij de vrijwillige dienstneming
in de gewapende burgerwacht, ook in 1 799. Het
Departementaal bestuur van Delft droeg, in dit
geval Zuid-Waddinxveen op om twee vrijwilligers
te leveren. U raadt het al: die kwamen niet. Loting
onder de geschikte mannen moest uitkomst bren
gen maar ook dat was een moeizaam en met een
gezonde tegenzin uitgevoerd proces. Het leverde
uiteindelijk twee kandidaten op waarvan er een
zich ook nog wist te onttrekken aan de dienst.
Blom, J.C.H. en E. Lambers,
Geschiedenis van de
Nederlanden
(Amsterdam, z.j.) 303-307
Verder onderzoek
Het is interessant dat genoemde diensten werden
gevraagd in de periode dat de 'Bataven' steeds
verder van de politiek vervreemdden. Enkele jaren
later was de samenleving zelfs tot op het bot gede
politiseerd. De bestuurders van de municipaliteiten
van Noord-Waddinxveen, Zuid-Waddinxveen en
Bloemendaal waren in 1 799 nog bereid onmiddel
lijk uitvoering aan de decreten te geven. De overige
burgers evenwel gaven nul op het rekest toen van
hen werd gevraagd zich daadwerkelijk voor de
Bataafse Republiek in te zetten.
Was er toen ook in deze drie municipaliteiten
reeds sprake van een groeiende onverschilligheid
ten opzichte van de Bataafse Republiek? Nader
onderzoek in de archieven van Waddinxveen kan
antwoord op deze vraag geven.
Bronnen
SAHM, AC 499
(Archief Ambacht/Municipali-
teit van Noord-Waddinxveen,
1597-1811inventaris
nummers 8 en 9
Nijs, Thimo de en
Eelco Beukers,
Geschiedenis van Holland
(3 dln.; Hilversum, 2003),
UIA, 14
Landing van
