Een witte kerst
komt niet vaak voor
Tips
Het feest van glans en glitter begint steeds vroeger
pagina 30
Hart van Holland/21 december 1994
de dooi al weer in en zou heel West-
Europa geteisterd worden door hevi
ge en langdurige regenval. Dat leidde
in dezelfde maand tot de grootste
rivieroverstromingen in het stroomge
bied van de Maas.
Sinds januari 1987 hebben we in Nederland geen strenge winter
meer gehad. De laatste winter met zeer lage temperaturen en veel
sneeuw en die ook nog wekenlang duurde dateert van 1985. Koning
winter hield toen ons land in de maanden januari en februari lange
tijd in zijn kille houdgreep. In de jaren negentig is tot nog toe geen
strenge winter voorgekomen. Tekenend is dat in 1993 de voorwin-
ter (tweede helft van november) dankzij een ijzige oostenwind meer
kou heeft gebracht dan de echte winter, die daar op volgde en waar
in in februari nog alleen wat speldeprikken werden uitgedeeld.
WINTER VAN 1947 NOG STEEDS AAN DE TOP
Het Nederlandse klimaat is en
blijft grillig. Extreme weerssitu-
aties als zeer hete zomers en
zeer koude winters kunnen zich bij ons
altijd voor doen. Opmerkelijk is in zulke
gevallen dat de gemiddelde Neder
lander slecht tegen deze extreme
weerssituaties kan. Zodra het zeer heet
wordt (zoals deze zomer) of zeer koud,
dan hebben de meeste mensen daar
gauw genoeg van. Gek genoeg zoe
ken veel Nederlanders in hun vakan
tie wèl gebieden op waar zich weer-
stoestanden voor doen, waar zij in
eigen land niet tegen kunnen. Vakan
tiegangers scheppen graag op over
hoge temperaturen die zij in tropische
landen hebben meegemaakt. Maar
zodra het kwik in Nederland oploopt tot
zo'n graad of dertig, klagen diezelfde
mensen steen en been. Vakantie
gangers die wintersportgebieden
bezoeken maken daar soms zeer lage
temperaturen mee, maar zodra in
Nederland de temperatuur onder de
tien graden beneden nul duikt, trekken
ze het liefst drie truien over elkaar aan.
De Nederlander op vakantie is kenne
lijk een heel andere dan die in eigen
land verblijft.
Ieder jaar doen zich in ons land
weerssituaties voor, die afwijken
van het gemiddelde. Soms worden
er records gevestigd en daar zijn de
weerkundigen dol op. In november
1993, dus nog voor de winter echt
begon, werd Nederland verrast door
een koufront dat zeldzaam is voor die
tijd van het jaar. Vanaf half november
was er een record aantal van vijf ijs
dagen. Zoiets was sinds 1980 niet
meer voorgekomen. De zon scheen er
wel bij, maar alleen de schaatsliefheb
bers zullen met deze vrieskou in
november gelukkig geweest zijn. Hun
geluk duurde echter niet langer dan
veertien dagen. Want in december viel
Terwijl in de periode 1989-1994
de warme zomers zich aaneen
regen (uitgezonderd 1993) bleef
Nederland sinds 1987 verstoken van
een strenge winter met ijspret.
Bovendien duurde de winter van 1987
niet lang, ze bleef beperkt tot de maand
januari, die zeer lage temperaturen
bracht. Het was vooral de gure oos
tenwind die niet alléén de kleumers
onder ons deed rillen. In 1986 vroor het
juist streng in februari, nadat in decem
ber en januari het weer meer leek op
dat in maart of oktober. Eind februari
1986 werd de tot nu toe laatste
Elfstedentocht gereden. Zulke korte
maar hevige winters als die van janu
ari '87 en februari '86 komen in
Nederland van tijd tot tijd voor. Maar
de échte strenge winters uit onze
geschiedenis duren langer zoals die
van 1985, die onmiddellijk na de jaar
wisseling begon. Veel sneeuw en lage
temperaturen en dat ging door tot eind
februari. Toen werd nog de Elfste
dentocht gehouden de eerste na die
van 1963!
Waren er dan tussen 1963 en
1985 helemaal geen stren
ge winters? Het antwoord op
die vraag is simpel. In die twee en twin
tig jaar was er in ons land slechts één
strenge winter, namelijk die van 1979.
Deze winter begon overigens al direct
na Kerstmis 1978 en met hevige
sneeuwval en temperaturen van circa
vijftien graden beneden nul. De winter
van '78-79 was er een die zeer ongun
stig was voor onze economie. Door de
voortdurende gladheid raakte het auto
verkeer in heel het land regelmatig
totaal ontwricht en vooral in het noor
den van net land moesten 'neie dorpen
bevrijd worden, omdat ze waren inge
sneeuwd. Alleen de staatskas voer er
wel bij, want er moest flink gestookt
worden in de huizen. Dus stegen de
aardgasbaten aanzienlijk...Van een
Elfstedentocht kon in 1979 geen spra
ke zijn, want door de ijzel was het ijs
van zeer slechte kwaliteit. En dat niet
alleen in Friesland.
In de jaren vijftig was er niet één
lange, strenge winter, al daalde het
kwik in 1956 's nachts beneden de
twintig graden. Maar dat gebeurde in
februari, toen een groot deel van de
winter al was gepasseerd. Voor een
echte langé, strenge winter moeten we
helemaal teruggaan naar 1947, met
dien verstande dat deze winter al in de
eerste helft van de maand december
van 1946 begon. Pas in de loop van
maart 1947 zouden sneeuw en kou
verdwijnen. Opmerkelijk is ook dat de
heetste zomer van deze eeuw ook uit
1947 dateert. Zij die deze zomer heb
ben meegemaakt, zullen beamen dat
de toch niet misse zomer van het afge
lopen jaar slechts weinig betekende bij
die van 1947. Tot de strengste winters
van deze eeuw behoren verder die van
1929,1940,1941 en 1942.
Hoewel de maanden december,
januari en februari gelden als
de "wintermaanden" blijkt in de
praktijk dat december eerder een "vier
de herfstmaand" dan een echte win
termaand is. Wel begonnen de stren
ge winters als die van 1947, 1963 en
1979 in december van het jaar daar
voor, maar dat zijn uitzonderingen.
'Sinds 1981 gelden alle daarop vol
gende decembermaanden als te zacht.
In december 1969 was het al erg koud-
maar enkele weken later verliep deze
winter. Opmerkelijk is nog dat het in
december 1933 al flink winterde in
Nederland en er nog voor de jaarwis
seling een Elfstedentocht viel te bele
ven. Dat was nog nooit voorgekomen
en het zou zich ook niet herhalen.
Gemiddeld is januari de koudste
maand, maar er zijn heel wat
winters geweest waarin de kou
zich pas in februari manisfesteerde
(1986 en 1991 bijvoorbeeld). Het kan
in februari nog flink vriezen, maar als
de winter pas in deze maand begint
kun je wel zeggen: "Lang kan het niet
meer duren." Hoede winter van 1994-
1995 zal verlopen is met geen moge
lijkheid te voorspellen. Maar het zal héél
koud moeten worden om de "topwin-
ter" van 1947 te overtreffen.
Kersttijd is de tijd voor het
herstellen van een verbroken
vriendschap. Wacht nu eens
niet tot de andere partij eerst
komt, maar doe zelf de eerste
stap.
Moet u met de feestdagen
verse groente wat langer in de
koelkast bewaren? Deze is het
langst houdbaar als ze droog
is. Prik wat gaatjes in de plas
tic zak waarin u ze bewaart.
Kaarsen op tafel moeten zo
hoog of laag zijn, of zo ge
plaatst zijn dat er niet in de
vlam gekeken wordt. Dit werkt
verblindend.
Damasten tafellakens en
servetten moeten aan de bo
venkant gestreken worden,
vanwege het glanzend effect
van het patroon.
Geborduurde tafellakens
moeten aan de 'verkeerde'
kant gestreken worden. Het
borduursel komt er dan meer
bovenop te liggen.
Om een vel op een pudding
te voorkomen strooit u er
meteen suiker over als u ze in
de vorm heeft gegoten.
Als u vlees plat moet slaan,
doe dit dan tussen huishoud-
folie. Plank en hamer blijven
schoon.
Vindt u mayonaise als saus
te vet, dan kunt u deze heel
goed verdunnen met wat
magere yoghurt of andere
melkprodukten.
Crème au beurre, is zacht-
geroerde boter, vermengd met
custardvla. De boter wordt er
luchtiger door.
Het feest van glans en glitter
begint steeds vroeger.
Wachtten de winkeliers vroe
ger tot na Sint Nicolaas met de
uitstalling van kerstartikelen,
het is nu niet ongewoon om in
oktober al tegen kerstversie
ring aan te lopen. De een vindt
dit niet leuk, maar de ander
wel. Feit is dat we al vroeg de
leukste artikelen kunnen
kopen om ze, als de tijd daar
is, tevoorschijn te kunnen
halen. De tijd is voorbij dat we
elk jaar dezelfde kerstballen in
de boom hingen. 'Afwisseling'
is het toverwoord tegenwoor
dig. We zijn vaak al gauw op
snuisterijen uitgekeken en we
willen elk jaar iets nieuws. En
dan nog het liefst iets dat niet
iedereen heeft. Gelukkig is er
keus genoeg in de winkels.
De kerstboom staat ook steeds
vroeger en daarom kiezen veel
mensen tegenwoordig voor een
boom met kluit. Als we de kluit
goed nat hóuden blijft de boom
heel lang goed. Het voorkomt
natuurlijk ook dat we binnen de
kortste keren door het hele huis
de naalden vinden.
Ook is een boom met kluit wat
veiliger als we echte kaarsjes in
de boom branden. De takken
zijn wat minder droog en vatten
daardoor niet zo gauw vlam. Al
blijft het natuurlijk altijd uitkijken
met vuur. Een natte dweil onder
handbereik is zeker aan te
raden.Wat we ook steeds vaker
zien is een elektrische verlich
ting van gekleurde lampjes.
Na de periode van wit is dit een
gezellige afwisseling, en vooral
op een afstand is het een vrolijk
gezicht. Naast de traditionele
kerstengeltjes van glas zien we
steeds fraaiere en duurdere
kerstversieringen. Wat te zeg
gen van een kerstman met een
speeldoos in z'n buik. We kun
nen ook kiezen voor fraaie
namaakdennetakken met den-
neappels in prachtige linten.
Het is natuurlijk ook leuk om
onze eigen fantasie te gebrui
ken. Als we alle kerstartikelen
van de afgelopen jaren bij elkaar
leggen en daar een paar nieu
we dingen bij kopen kunnen we
tot mooie creaties komen.We
kunnen daarvoor een mooie
schaal kopen en hier een stuk
oase in stoppen. Het is dan heel
gemakkelijk om daar met behulp
van de ijzerdraadjes die er
meestal al aanzitten de kerst
spulletjes in te steken en zo zien
we ons kerststukje onder onze
handen ontstaan.
Je kunt dan kiezen voor alle
maal namaakmateriaal, wat ook
een heel mooi effect kan geven,
maar ook voor een combinatie
met verse dennetakjes, hulst,
mistletoe of andere verse mate
rialen. Voor kaarsen zijn er
tegenwoordig allerlei houders te
koop. Het staat ook heel leuk
om een houder van een sfeer
lichtje te gebruiken. We kunnen
hier dan een geurkaarsje in
plaatsen, wat weer een apart
effect geeft.
De nieuwste trend zijn de kerst
versieringen in oosterse sfeer.
Prachtige hangers met namaak
robijnen en smaragden schitte
ren ons tegemoet. Ook zien we
kerstballen van stof mefdaarop
verwekt gouddraad en ook weer
namaak edelstenen. Prijzig zijn
deze echter wel.Kaarsen bran
den er met kerstmis nooit
genoeg. Let wel goed op de
kandelaars die u gebruikt, voor
al in deze tijd. Kaarsenhouders
moeten heel stabiel staan, zodat
ze niet te gemakkelijk omvallen.
Als we alles tijdig en met zorg
kiezen zullen we ook dit jaar
zeker weer "prettige kerstdagen"
beleven.
