Kerstzangavond
in 'Brug^erlij
'Kerstnacht-
diensten
Veilig 'goedgekeurde' kaarsen branden
b
T
w
Smakelijke feestdagen
zonder BRANDEND MAAGZUUR
'Doe samen met
vuurwerhl
i
Hart van Holland/23 december 1998
pagina 29
Voor een goed advies: de apotheek
Klepje
Wat helpt?
Hü heeft 'VEeKLCST/AU
-&FMVEHD MWKtUUft/r&
Maagmiddelen
Oproep Natuur en Milieu
Enkele feiten over vuurwerk
Waddinxveen - Op kerstavond, don
derdag 24 december, wordt in de
Brugkerk de jaarlijkse kerstzang
avond gehouden. Aanvang 19.00 uur.
Medewerking verlenen het kinder- en
tienerkoor "De Zangvogels" onder lei
ding van Danielle van Laar (die tevens
de dwarsfluit zal bespelen), Jongeren
koor "Vox Jubilans" onder leiding van
Ton van der Horst en de Hervormde
Gemengde Zangvereniging "Vox Jubi
lans" onder leiding van Pieter Stolk.
Daarnaast verleent de sopraan Elma
van den Dool haar medewerking. De
koor- en samenzang wordt op het or
gel begeleid door Jan Mulder.
Dominee Zonnenberg zal de avond
openen en sluiten. Vanaf 18.30 uur is
de Brugkerk voor publiek geopend,
en de toegang is vrij. De dienst is
geschikt voor het hele gezin.
De leden van het grote koor "Vox Jubi
lans" wacht dezelfde avond nog een
optreden, en wel in de Goudse Sint
Janskerk, waar het medewerking ver
leent aan de Kerstnachtdienst, die om
21.45 uur begint. Ook Jan Mulder (or
gel) en sopraan Elma van den Dool
zijn hier van de partij.
De kerstconcerten van "Vox Jubilans"
worden afgesloten op tweede kerst
dag met een groot concert in de Rot
terdamse Doelen. Kaarten hiervoor
zijn te koop bij Boekhandel Burger
aan de Dorpsstraat 39.
Zevenhuizen - "Onderweg naar mor
gen" is thema voor de kerstnacht
dienst die op 24 december om 23.00
uur begint inde Hervormde kerk. Rob
Favier is een van de medewerken aan
de dienst, evenals organist Ike Zintel
en het koor "Dee Vee" uit Alphen aan
den Rijn. ledereen is welkom.
Zevenhuizen - Op 24 december wordt
in de gereformeerde kerk een kerst
nachtdienst gehouden. Aanvang
22.30 uur. Voorganger is drs. A.D.
Noordam uit Dordrecht. Muzikale
medewerking wordt verleend door
het interkerkelijk koor Con Spirito uit
Nieuwerkerk aan den IJssel. Het koor
staat onder leiding van Henk van den
Berkt. Soliste is de sopraan Anneke
van den Hoek en organist is Cees van
der Slik.
Een emmer water of zand dicht bij de
kerstboom. Dat was vroeger regel bij
het branden van (echte) kaarsjes in
de kerstboom. Nu gebruikt men elek
trische lichtjes in de boom en is de
emmer verdwenen. Toch branden
we in Nederland miljoenen kaarsen
en waxinelichtjes per jaar. Vooral in
de wintermaanden. En veilig is dat
allerminst. Uit de ongevallenstatis
tiek van Consument en Veiligheid
blijkt dat er jaarlijks 170 ongelukken
met kaarsen, kaarshouders en waxi
nelichtjes plaatsvinden die een
spoedeisende behandeling in het
ziekenhuis vereisen.
Vandaar dat bij het gebruik van
kaarsen toch de nodige voor
zorgsmaatregelen moeten wor
den genomen. Bij kaarsen die zijn
goedgekeurd door het Keurmerkin
stituut staat (verplichte) informatie
over het veilige gebruik van kaarsen
en waxinelichtjes op de verpakking.
Om te zorgen dat de kaarsen goed en
veilig worden gehanteerd schrijft het
Keurmerkinstituut de volgende infor
matie voor:
Waarschuwingen: *Laat de kaarsen
nooit zonder toezicht branden. Blijf
er bij! *Gebruik geen brandbare kan
delaars en zet kaarsen niet te dicht bij
brandbare materialen als gordijnen,
kerststukjes en dergelijke.
Adviezen: *Vermijd tocht of warme
luchtstroom. *Lange pitten kunnen
roet vèroorzaken: houd de pit kort,
circa 1 centimeter. *Houd voldoende
afstand tussen de kaarsen: de onder
linge afstand zou bij voorkeur min
stens 10 centimeter moeten zijn.
Dit zijn adviezen en waarschuwingen
die van belang zijn voor iedereen die
kaarsen brandt. Daarnaast is het na
tuurlijk heel verstandig om alvast na
te denken hoe te handelen als er on
verhoopt toch iets misgaat. De em
mer zand of water in de hoek is niet
meer van deze tijd. Consument en
Veiligheid adviseert dat in iedere
huishouding een brandblusser en
rookmelder aanwezig zijn. Dat is niet
alleen verstandig als u kaarsen
brandt, maar kan ook schade van een
keukenbrandje beperkt houden.
Overigens is deze verplichte ge
bruikstekst maar één onderdeel van
het eisenpakket Kaarsen van het
Keurmerkinstituut. De andere eisen
hebben onder meer betrekking op
kwaliteit, samenstelling, brandge
drag, verpakking en ook op aankoop
informatie. Als bij een goedgekeurde
kaars dus staat vermeld dat het aantal
branduren circa negen uur is, dan is
dat ook onderzocht en 'waar' bevon
den. Maar wees gewaarschuwd: een
kaars op de tocht brandt een stuk
minder lang! Goedgekeurde produc
ten herkent men aan het keurmerk
van de Nederlandse Vereniging van
Huisvrouwen of het (nieuwe) logo
"Goedgekeurd Keurmerkinstituut".
Gezelligheid en warmte, een
uitgebreid diner, oliebollen,
appelflappen, een hapje en
een drankje December is
een feestelijke maand waar
velen zich op verheugen.
Maar sommige mensen
krijgen na uitgebreide diners
en oliebollen festijnen last
van brandend maagzuur of
een vol, opgeblazen gevoel.
Het is geen smakelijk verhaal: vader
bukt om een verdwaalde kerstbal op
te rapen, en opeens voelt hij een bran
dend gevoel achter het borstbeen of
in de keel. Iets van zijn maaginhoud -
iets wat hij gegeten heeft - komt om
hoog in de slokdarm. Het is zuur en
een beetje pijnlijk.
Brandend maagzuur doet zich vooral
voor als de maag onder druk staat.
Bijvoorbeeld na een zware maaltijd,
bij bukken, bij het gaan liggen, door
knellende kleding, bij zwangerschap
of bij overgewicht.
Wat gebeurt er bij brandend maag
zuur? Ons eten gaat na het doorslik
ken door de slokdarm naar de maag.
Tussen maag en slokdarm zit een
kringspier. Die werkt als een klepje
dat maar naar één kant opengaat; het
voedsel dat gepasseerd is, kan niet
meer terug. Maar soms werkt het klep
je niet goed. Er kóm toch zure maagin
houd terugkomen: als de maag in de
knel komt. Het klepje kan ook minder
goed gaan werken door roken, koffie,
chocola of alcohol.
Rustig eten, goed kauwen en niet te
grote porties nemen, daarmee is bran-
dend maagzuur of een opgeblazen ge
voel al voor een groot deel te voorko
men. Veel mensen weten precies na
welke gerechten en dranken ze maag
problemen kunnen krijgen. Bijvoor
beeld na vette en scherp gekruide
gerechten, alcohol, koolzuurhouden
de dranken (priklimonade of bier),
koffie, chocola, sinaasappels en pe
permunt.
Wie iets van de grond wil oprapen,
kan met een volle maag beter door de
knieën zakken dan bukken.
Hebt u vooral last als u gaat liggen?
Verhoog dan het hoofdeinde van uw
bed een beetje. Leg bijvoorbeeld een
kussen onder het hoofdeinde van uw
matras, als u geen verstelbaar bed
hebt. Het is ook beter om de laatste
uren voor u naar bed gaat niet meer te
eten; dan is uw maag weer groten
deels leeg als u gaat liggen.
Krijgt u last van een vol, opgeblazen
gevoel of misselijkheid na het eten,
dan hebt u misschien gewoon te veel
gegeten. Het kan ook zijn dat uw maag
iets te traag werkt en te lang bezig is
met het verteren van voedsel.
Als u gauw last van uw maag hebt, ga
dan voor de feestdagen even langs de
apotheek. Daar hebben ze voor u de
folder "Brandend maagzuur en ande
re maagklachten" en kunnen ze u ad
viseren over maagmiddelen die u zon
der recept kunt krijgen. Er zijn bij
voorbeeld middelen die het maag
zuur neutraliseren, en andere die de
productie van maagzuur afremmen.
Er is ook een middel dat een te trage
maag aanzet tot wat meer activiteit,
zodat u minder last hebt van een vol
gevoel.
Wie vaak last heeft van maagklachten,
of langer dan twee weken achter el
kaar, kan beter de huisarts raadple
gen. Maar misschien zijn bovenge
noemde tips voor u al genoeg om uw
feestdagen niet te laten bederven
door brandend maagzuur of een op
geblazen gevoel!
De jaarwisseling is een feest waarbij
oliebollen, champagne, de oudejaars
conference en vuurwerk horen. Dat
laatste heeft wel een schaduwkant.
Vuurwerk veroorzaakt overlast voor
veel mensen en dieren en het is scha
delijk voor het milieu. Nederlanders
geven enorme bedragen uit aan vuur
werk. De laatste jaren wordt steeds
meer en spectaculairder siervuurwerk
gekocht, maar juist dit kleurrijke vuur
werk bevat de schadelijkste stoffen.
Wit vuurwerk en knalvuurwerk zijn in
verhouding minder schadelijk.
Voor wie voluit de jaarwisseling wil
beleven en toch het milieu wil sparen
is er een uitweg: Doe samen met vuur
werk! Organiseer met de straat of de
buurt de inkoop en het afsteken. Leg
de budgetten voor vuurwerk bij el
kaar, en besteed samen een deel aan
vuurwerk en een deel aan andere
feestelijke zaken zoals champagne en
oliebollen (of aan een toepasselijk
goed doel zoals het Astmafonds, de
Dierenbescherming, de Clinic-
clowns, een milieuorganisatie). De
aanwezigheid en medewerking van
een Chinees restaurant in de buurt
kan de feestvreugde verhogen. Be
langrijk is wel dat het vuurwerk dicht
bij de voordeur van de deelnemers
wordt afgestoken, anders gaan de
mensen toch liever zelf aan de gang
met pijlen en rotjes.
Op deze manier kan de jaarwisseling
feestelijk worden gevierd met veel
gezelligheid en spektakel, én voor
minder geld én met minder schade
voor milieu en gezondheid.
Naar schatting wordt in Nederland
rond de jaarwisseling vijftig miljoen
gulden uitgegeven aan legaal vuur
werk. Daar komt nog eens 40-100 pro
cent aan illegaal vuurwerk bij. In to
taal gaat naar schatting vijfduizend
ton vuurwerk de lucht in, maar er zijn
ook hogere schattingen.
Negentig procent van het afgestoken
vuurwerk is siervuurwerk, de rest is
knalvuurwerk. De trend van de laat
ste jaren is een verdere verschuiving
naar spectaculairder siervuurwerk.
Juist het siervuurwerk veroorzaakt
de grootste belasting voor het milieu.
De kleureffecten worden veroorzaakt
door milieuschadelijke zware meta
len. Die blijven niet in de lucht zwe
ven, maar slaan neer. Zo komt met het
Nieuwjaarsvuurwerk maar liefst 100
ton barium, 40 ton koper, 30 ton
strontium, 10 ton titaan en 5 ton anti
moon in het milieu terecht (schattin
gen van het Rijksinstituut voor Volks
gezondheid en Milieubeheer voor het
jaar 1992). Met de tendens naar meer
en spectaculairder siervuurwerk
wordt deze milieuvervuiling nog gro
ter.
Vuurwerk bevat verder zwart bus
kruit, dat een aanzienlijke luchtver
vuiling geeft met zwavel-oxiden en
fijn stof. Rond de jaarwisseling zijn de
concentraties fijn stof in de lucht het
hoogste van het hele jaar. Bij weinig
wind of mist wordt de grenswaar
de voor fijn stof ruimschoots
0 v e r - A schreden. Vooral
CARA- sa patiënten hebben
veel M A last van deze
luchtvervuiling.
Ten slotte le
vert het vuur
werk na af-
-V1 i loop nog
iDZp eens cir-
l?A 4 ca 3000
i ton afval
op.
